ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ
ΚΑΘΙΣΜΑ Β΄. ΨΑΛΜΟΣ Θ΄-9
Εις το τέλος υπέρ των κρυφίων του υιού εδώ μπορεί να νοηθεί και ότι το τέλος της ενσάρκου πολιτείας του Υιού του Θεού είναι ο θάνατος δια Σταυρού επειδή κρύφια ονομάζει το θάνατο του Υιού όπως και το εβραϊκό κείμενο φανερώνει ως μυστήριο κρυμμένο από του αιώνος και άγνωστο στους Αγγέλους ως κρυμμένο από τους άρχοντες του αιώνος τούτου γιατί ει έγνωσαν ουκ αν τον Κύριον της δόξης εσταύρωσαν κι άρα στο Δεσποτικό θάνατο αποβλέπει ο παρών και διαμέσου του θανάτου αυτού καταλύθηκε η δύναμη του εχθρού.
Κρύφιος η του Θεού γνώση της οποίας κεφάλαιο είναι η πίστη στον Υιό αληθινά κρύφιο εκείνο το ακατανόητο και αόρατο και πάσης αντιληπτικής δυνάμεως υπερκείμενο κι όποιος το προσέγγισε με την πίστη αυτός έφτασε στο τέλος της νίκης. Αλλά κι όλο το κατά Χριστόν μυστήριο είναι κρύφια του Υιού αφού η ενανθρώπηση του Κυρίου ήταν γνωστή στους αγγέλους αλλά ο τρόπος της άγνωστος σ’ αυτούς. Κρύφιο και το μυστήριο του θανάτου κατά τους Εβδομήκοντα επειδή κι άλλους άπαντες και αυτούς τους αποστόλους λάνθανε και μάρτυς ο ευαγγελιστής του Κυρίου που πολλάκις είπε ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου παραδοθήσεται εις το σταυρωθήναι και αποκτενούσι Αυτόν και τη τρίτη ημέρα εγερθήσεται και ην τούτο κεκρυμμένον από των οφθαλμών αυτών. Αλλά και πολλά τα κρύφια Αυτού πώς ο Θεός Λόγος με σάρκα γεννήθηκε εκ Παρθένου και περιλαμβάνουν και παράδοξες θαυματουργίες Του και κρύφιους λόγους αλλά επισφράγισμα των κρυφίων ο θάνατος και όσα έπραξε στον Άδη και η ανάσταση και η ανάληψη. Κρύφιος λοιπόνο Ιησούς και μετά την έκφανση και για να το πούμε θειότερα με την έκφανση γιατί κι αυτό κρύφτηκε και δεν εξήλθε με κανένα λόγο το μυστήριο αυτό παρά το λεγόμενο άρρητο μένει και άγνωστο νοούμενο.
Κι είναι μεγάλος ο ψαλμός ως χαρακτηριστικό της σοφίας του Πνεύματος πεειδή ούτε όλους τους Ψαλμούς έκανε μικρούς και σύντομους ούτε και μεγάλους και εκτεταμένους παρά ποίκιλε το βιλίο των ψαλμών με κείνους και τούτους και με τους μεγάλους ξυπνά από την αμέλεια τους ραθύμους αναγνώστες ενώ με τους μικρούς αναπαύει και ξεκουράζει τους κοπιακότες αναγνώστες και τούτον κάνει στο πρόσωπό του γιατί αυτός και ευεργετήθηκε και ωφελήθηκε όπως και κάθε ευεργετούμενου και ελευθερούμενου από την τυραννίδα του διαβόλου.
Πρέπει να έχουμε την γενική είδηση ότι άλλα ρητά της ΑΓ εξηγούνται κατά μόνη την ιστορία και το γράμμα όπως εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην και άλλα πάλι εξηγούνται κατά αναγωγή μόνο όπως το σολομώντειο η πηγή του ύδατος έστω σοι ιδία γιατί αν δεν εξηγηθεί με αναγωγή πολλή απανθρωπία θα φανεί να προστάζει ο προφήτης να μη δίνει κανείς νερό στον άλλο κι άρα είναι φανερό εδώ ότι ο λόγος και το νόημα είναι για τη νόμιμη σύζυγο που είναι πηγή γλυκειά στον άντρα της κατά φύση αλλά ιδία για το άσμικτο με άλλο άντρα. Άλλα πάλι ρητά εξηγούνται και κατά ιστορία και κατά αναγωγή όπως με τον χάλκινο όφι που ύψωσε ο Μωυσής γιατί έτσι έγινε ιστορικώς αλλά και κατά αναγωγή λαμβάνεται στο Χριστό όπως λοιπόν κι εδώ άλλα έτσι κι άλλα αλλιώς ρητά βρίσκονται.
2.Η εξομολόγηση έχει δυο σημαινόμενα γιατί σημαίνει και την εξαγόρευση των αμαρτημάτων και την ευχαριστία για τις ευεργεσίες που έλαβε κανείς κι εδώ έχουμε το δεύτερο σημαινόμενο κι άρα εδώ λέει Σ’ ευχαριστώ Κύριε όχι απλώς με το λόγο αλλά με όλη μου την καρδιά για τις ευεργεσίες που έλαβα από Σένα και για όσες πρόκειται να λάβω.
Αρχίζει τον παρόντα εκ προσώπου των εθνών και της ανθρωπότητος. Σ’ ευχαριστώ όχι μόνο για την ευημερία αλλά και για τα ενάντια που φέρνουν και περισσότερο μισθό γιατί όταν ευχαριστείς για τα αγαθά τότε χρέος μόνο αποδίδεις ενώ στα κακά και τις συμφορές κατέστησες το Θεό οφειλέτη. Ίδιο και χαρακτηριστικό των τελείων είναι να αναθέτουν στο Θεό την καρδιά και πάσα τη διάνοια να Του την καθιερώνουν κατά το αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου κι όποιος όμως μερίζει τους λογισμούς του στο μαμωνά και το Θεό στο Χριστό και στο χρυσό αυτός και στον παρόντα και στο μέλλοντα βίο δε μπορεί να λέει αληθώς εξομολογήσομαί Σοι Κύριε εν όλη καρδία μου. πώς όμως εξομολογούμαστε εν όλη καρδία; Όταν δεν υποστρέφουμε σε κείνη την αμαρτία για την οποία συγγνώμη παρά του Θεού πρεσβευόμαστε.
Θαυμάσια είναι οι θαυμαστές αυτές ευεργεσίες που του έκανε ο Θεός και τις νίκες κατά των εχθρών του και τρόπαια τόσο τω ορατών όσο και των αοράτων.
3.Σε Σένα θα ευφρανθώ Κύριε επειδή με την πείρα και τη δοκιμή γνώρισα τη βοήθεια και τη δύναμή Σου εμνήσθην του Θεού και ηυφράνθην αφού μόνος ο Θεός είναι ευφροσύνη και παρηγοριά ψυχής επειδή μόνος Εκείνος μπορεί και δύναται να σώσει όσους καταφεύγουν σ’ Αυτόν. Κι επίταση κι αύξηση της ευφροσύνης είναι η αγαλλίαση που ετυμολογείται από αυτό γιατί κάνει την καρδιά να άλλεται δηλαδή να σκιρτά από την άγαν χαρά.
Τι είναι άρα το ευφρανθήσομαι εν Σοι; Έχω τέτοιο Δεσπότη και αυτό είναι η ηδονή μου και αυτό είναι η αγαλλίασή μου γιατί αν κανείς γνώρισε αυτήν την ηδονή όπως πρέπει άλλη ηδονή δε νιώθει γιατί αυτό είναι κυρίως ηδονή να τρυφάς στα αθάνατα και επειδή Εκείνος που φιλείς είναι τέτοιος ενώ όλα τα άλλα μόνον το όνομα έχουν της ηδονής.
Συνηθίζουν όσοι ερωτεύονται να κάνουν κι άσματα στο πρόσωπο που αγαπούν και με αυτά παρηγοριούνται άδοντας και για τον πόθο που τους έχουν και κατά το παράδειγμά τους λέει εδώ προς το Θεό ότι θα ψάλω στο όνομά Σου Ύψιστε παρασταίνοντας την υπερβολική αγάπη που είχε προς το Θεό και φανερώνει και μέλος εναρμόνιο το ψαλώ λέγοντας θα ψάλω όχι στη φύση και ουσία Σου που είναι ακατανόητη αλλά στο όνομά Σου πλέκοντάς Του τον πρέποντα έπαινο.
4.Τώρα αρχίζει να απαριθμεί τα διάφορα είδη των ευεργεσιών του Θεού για τις οποίες είπε παραπάνω ότι θα ευχαριστήσει το Θεό γιατί ο τύραννος διάβολος που εδώ ονομάζει εχθρό ο προφήτης τόλμησε και κατά του Σωτήρος Χριστού και Τον πολέμησε ως απλό άνθρωπο ύπαγε οπίσω Μου σατανά λέγοντας όμως ο Κύριος αισθάνθηκε κι αυτός την άμαχη δύναμη του Χριστού και με ντροπή αναχώρησε κι αφού νικήθηκε κι αυτός και στράφηκε πίσω όλοι οι υποτασσόμενοι σ’ αυτόν δαίμονες ασθένησαν ακι αφανίστηκαν στερημένοι από τη πρότερή τους τυραννία που είχαν κατά των ανθρώπων επειδή με το να έμενε ο Χριστός αναμάρτητος μέχρι τέλους και το διάβολο γι’ αυτό νίκησε και μάς έντυσε με άρματα σωτηρίας δηλαδή με το Άγιο Βάπτισμα και με τη μελέτη των θείων λογίων και με τη φύλαξη των ζωοποιών εντολών κι έτσι επειδή με τη ν αναμάρτητη πολιτεία Του ο Κύριος μας έδειξε στράτα που μας ανεβάζει στους ουρανούς τούτου χάριν καταργήθηκαν παντελώς οι δαίμονες και πλέον ουδεμία δύναμη δεν έχουν καταπάνω μας έξω μόν κι ανίσως εμείς αμελήσουμε και με την αμέλειά μας τραβήξουμε θεληματικώς τους δαίμονες εναντίον μας όταν παραβλέπουμε τις εντολές του Θεού και για τούτο κι ο προφήτης προγινώσκοντας τη δύναμη αυτή που έμελλε να χαρίσει ο Χριστός στους ανθρώπους παρακαλεί με τη χριστιανική πίστη δηλαδή να νικηθεί ο εχθρός του διάβολος κι όταν αυτός νικηθεί τότε κι οι άλλοι δαίμονες θα αφανιστούν από προσώπου δηλαδή από το φόβο του Θεού επειδή στους νικημένους πολεμίους είναι φοβερό το πρόσωπο των νικητών και αρχιστρατήγων και από μακρόθεν φαινόμενο. Εχθρός μας όμως είναι κι ο θάνατος που αποστρέφεται πίσω γιατί πηγαίνει στο μη ον και αν αφανίστηκε λοιπόν ο θάνατος τότε είναι φανερό ότι και οι ενάντιες δυνάμεις πριν από αυτόν θανατώθηκαν και αφανίστηκαν.
5.Έκρινες εμένα που πιστεύω σε Σένα Κύριε που πριν με κατατυραννούσε ο δια΄βολος και από την αγνωσία Σου τού αληθινού Θεού κι επειδή είδεν ότι φθονερώς ο πονηρός σκλάβωσε το πλάσμα Σου με δικαίωσες και με ελευθέρωσες από τα χέρια του και από την πλάνη και αγνωσία γιατί δίκη ονόμασε εδώ τη δικαιοσύνη.
Για τους ανθρώπους δε μπορούμε να το πούμε αυτό εκάθισας επί θρόνου ο κρίνων δικαιοσύνην γιατί δε μπορούν να κρίνουν δίκαια με δικαιοσύνη κι ας είναι μυριάκις δίκαιοι αφού άλλοτε από άγνοια κι άλλοτε από ραθυμία αγνοούν το δίκαιο και έτσι κρίνουν ενώ ο Θεός απαλαγμένος από όλα αυτά και γνωρίζει καλά και θέλει και δίκαιη εκφέρει την ψήφο Του.
Κι έπειτα λέει για την ανάληψη του Κυρίου αφού ο Κύριος τελείωσε την ένσαρκή Του οικονομία αποκαταστάθηκε και κάθισε στο δικαστικό θρόνο δηλαδή στην εξουσία της Θεότητος όπου δεν άφησε κι ήρθε σε μάς απορρήτως. Κι αφού ο Χριστός αναλήφθηκε και κάθισε στη δεξιά του Πατρός λαμβάνοντας κάθε εξουσία στον ουρανό και στη γη και βοήθησε το πλάσμα Του για το οποίο έδωσε και την παναγία Του ψυχή ομιλώντας θεοπρεπώς γιατί το να καθίσει στο θρόνο ο Θεός Λόγος νοείται η δικαστική Του εξουσία που έχοντας και πριν ο Θεός την απέκρυπτε ωσότου πληρώσει την οικονομία όλη έγινες Συ Κύριε σε εξουσία δικαστική και Σύ είσαι ο μόνος δίκαιος κριτής ως Θεός και που δεν εμποδίζεσαι από καμμιά άγνοια ή άλλη διάθεση στο να κρίνεις δίκαια αλλά ανέλαβες σχήμα κριτού ως άνθρωπος.
6.Ωνείδισες τους εθνικούς για την πλάνη τους και παρευθύς έφυγε απ’ αυτούς ο σατανάς επειδή δεν υπέφερε την αλήθεια αφού οι θείοι απόστολοι μερικές φορές κατηγορούσαν πικρότερα τους εθνικούς ω ανόητοι Γαλάτες τίς υμάς εβάσκανε τη αληθεία μη πείθεσθαι; Κι εκείνοι νιώθοντας τους πικρούς ελεγμούς τους αυτούς έφηναν την ειδωλολατρία και αφανίζονταν και όταν αφανίζονταν η ειδωλολατρία και ο προστάτης της διάβολος μαζί με αυτήν αφανίστηκε επειδη τόσο πολλά ίσχυσε η επιτίμηση.
Επειδή άρπαξαν την τιμή αυτή οι δαίμονες την τιμή του Θεού για τούτο κι οι δουλωθέντες σ’ αυτούς έβαλαν ονόματα σ’ αυτούς όπως η Θεογονία του Ησιόδου τα αναφέρει και ο επικός κύκλος. Αναφέρω μόνο αφήνοντας τα άλλα όλα το Δία και Άρη και Απόλλωνα και Ερμή και Άρτεμη και Αφροδίτη που όλα αυτά τα μιαρά ονόματα όταν έπειτα σπάρθηκε το κήρυγμα του Ευαγγελίου στον κόσμο εξαλείφτηκαν όχι μόνο στον παρόντα αλλά πολύ περισσότερο στο μέλλοντα επειδή νοούμε ότι είναι ο αιών του αιώνος που είναι κι ο κυρίως αιών επειδή το όνομά του είναι και πάντοτε κι αεί και αιώνιος ετυμολογικώς και είναι συνήθεια στην ΑΓ να φανερώνει τα τίμια ονόματα με τέτοιο σχήμα λόγου τον αναδιπλασιασμό όπως άγια αγίων και άσμα ασμάτων και σάββατα σαββάτων κι άλλα όμοια. Εις τον αιώνα φανερώνει κι επίταση και αύξηση αντί του μέχρι παντός και πάντοτε γιατί αφού έσβησαν ολότελα των δαιμόνων τα ονόματα εξαλείφτηκαν ολότελα κι οι τελετές και μιαροπραξίες που προσέφεραν στους δαίμονες.
7.Ρομφαίες του διαβόλου μάχαιρες δηλαδή πρέπει να νοήσουμε τις μηχανές του και τις βουλές του και άρα τα πάθη της ατιμίας με τα οποία πλήγωνε τις ψυχές πριν και θανάτωνε στις αρετές κι έτσι νεκρή και θανατωμένη ήταν ενταφιασμένη μέσα στο σώμα σαν να ήταν μέσα σε σήμα και μνήμα και αυτά τα πάθη αφανίστηκαν εντελώς όπως δηλώνει το εις τέλος μετά την ένσαρκη παρουσία του Χριστού από τους γνησίως πιστεύοντες στο Χριστό και φυλάσσοντες τις εντολές Του. Γκρεμίστηκαν και διάφορες πόλεις επειδή γκρεμίστηκε κι ασέβειά τους εκεί μέσα και αντ’ αυτής κτίστηκε η ευσέβεια προς Θεόν και πόλεις είναι κι οι ψυχές των ανθρώπων μέσα στις οποίες οι δαίμονες κατοικούσαν και αναπαύονταν και δεν είναι ανάρμοστο να πούμε ότι πόλεις δαιμόνων ήταν κι οι ακάθαρτοι ναοί τους.
Η ΑΓ συνηθίζει να ονομάζει τους πολλά δυνατούς τείχη και πόλεις όπως κι ο Ιερεμίας έτσι ονομάστηκε παρά Θεού όταν είπε ιδού Εγώ τέθεικά σε εν τη σήμαρον ημέρα ως πόλιν οχυράν και ως τείχος χαλκούν κι έτσι κι εδώ πόλεις εννούνται οι ενάντιες δυνάμεις κι ο ίδιος ο σατανάς. Γυμνώθηκε λοιπόν από τα όπλα του ο εχθρός επειδή δεν έχει πια τους εργάτες της ασεβείας αφού τώρα πια από όργανά του καταστάθηκαν μεταταχθέντες πολέμιοί του και οι πόλεις παλιά της ασεβείας όταν καταλύθηκε αυτή έγιναν της ευσεβείας οικοδομή γιατί πριν φοβόντουσαν οι αδύνατοι την ευσέβεια μέχρι που την ασέβεια κατέλυσαν.
Χάθηκε λοιπόν η ενθύμηση του διαβόλου από τον κόσμο και πεειδή κανένας δεν προσφέρει θυσίες σ’ αυτόν καθώς το πρότερο ούτε τελείως τον επικαλείται και το μετ’ ήχου δηλώνει αντί του με μεγάλη φωνή γιατί φώναζαν δυνατά και μεγάλως τα δαιμόνια όπως έφευγαν από τους ανθρώπους και τις πόλεις και τους βωμούς τους κι έτσι χάθηκε μαζί με την υπερηφάνεια του και την κραυγή εκείνη των ασμάτων που του έψαλαν στους βωμούς του οι ειδωλολάτρες. Με ενικό αριθμό τον κατηγορεί ονομάζοντάς τον ασεβή και εχθρό γιατί αυτός είναι αρχηγός των πονηρών δαιμόνων και με τα ονόματα αυτά τον υβρίζει περισσότερο επειδή έγινε αίτιος αποστασίας στους άλλους δαίμονες και μέσω του διαβόλου όχι λιγότερο κατηγορεί και τους λοιπούς δαίμονες που τον ακολουθούν.
Ο ήχος δηλώνει την υπερβολή της ερημώσεως καθότι ο ήχος μάλλον ακούγεται και περισσότερο όταν αντανακλάται στους έρημους και αντίτυπους τόπους πάρεξ στους κατοικουμένους κι άρα αυτός εδώ ο ήχος δηλώνει την πανωλεθρία κι όχι τη μεγαλειότητα του κακού δηλαδή περιβόητη και ξακουστή σα να γίνεται σεισμός που πέφτουν οι οικίες και πολύ χτύπο κάνουν κι από μεταφορά από την εικόνα αυτή ακριβώς κάνοντας έκδηλη σε όλους και διαφανή την απώλεια πολύ υπέστη.
8.Εδώ φαίνεται το αμετάθετο της ευσεβείας όσων εθνικών τη δέχτηκαν γιατί ο Χριστός πιστεύεται από τους εθνικούς πως είναι Κύριος μέχρι της συντελείας του κόσμου.
Κι αφού ο προφητάναξ είπε λίγο πιο πάνω για την ανάληψη του Δεσπότου Χριστού και την καθέδρα Του στο θρόνο Του τώρα αναφέρει εδώ αινιγματωδώς και τη μέλλουσα κρίση και δικαιοσύνη όταν θα αποδώσει στον καθένα κατά τα έργα του και το ητοίμασε είπε ανθρωποπρεπώς για να καταλάβουμε εμείς κι όχι θεοπρεπώς.
9.Οικουμένη εδώ ονομάζονται οι πιστοί Χριστιανοί κοντά στους οποίους πιστεύεται ότι κατοικεί ο Θεός διαμέσουντων πανταχού όντων θείων Ναών και λαούς ονομάζει τους άλλους απίστους και μέσα τους βρίσκονται δάση πολλά παθών όπου εμφωλεύουν δαίμονες σα θηρία επειδή κατά άλλο τρόπο θα κρίνει ο Θεός τους πιστούς και κατά άλλο τους απίστους αφού τους δυνατούς δυνατώς ετάζει και τον καθένα κρίνει κατά την πίστη ή την απιστία του. Κι επειδή ακολύθως είπε το λαούς σαφήνισε το νόημα της Οικουμένης που είπε πρότερα αφού φανέρωσε από το περιέχον και το περιεχόμενο κι από την Οικουμένη δηλαδή τους κατοικούντες λαούς ενώ λέγοντας ότι θα κρίνει με δικαισύνη και κρίηση κηρύττει το αφιλοπρόσωπο του Κριτού.
10. Πένης κατά την ευσέβεια και αρετή ήταν ο εξ εθνών λαός στον οποί πίστεψε κι έγινε ο Θεός καταφυγή επειδή ο πλούτος των χρημάτων είναι άπιστος και αβέβαιος και για τούτο κάνει φτωχούς με την αποβολή του όσους τον έχουν και δεν υπάρχει προσωποληψία κοντά στο Θεό γιατί και το φτωχό δέχεται ο Θεός όταν καταφύγει σ’Αυτόν και δεν τον αποστρέφεται.
Ο Θεός βοηθά όποιον καταφύγει σ’αυτόν και στις δυστυχίες και στις θλίψεις του γιατί χωριστά πρέπει να αναγινώσκουμε το καθένα δηλαδή ο Κύριος έγινε βοηθός στο φτωχό μέσα στις θλίψεις του και στις ευκαιρίες του αφού όχι μόνο όσοι βρίσκονται σε συμφορές χρειάζονται τη βοήθεια του Θεού αλλά κι όσοι βρίσκονται σε ευτυχίες για να φυλάξουν βέβαιη την ευτυχία τους και να μην πέσουν σε αμέλεια που είναι η μητέρα των δυστυχιών και αιτία αλλά μερικοί εν ευκαιρίες ερμήνευσαν αντί του επικαίρως δηλαδή έγινε ο Κύριος βοηθός στις θλίψεις επικαίρως δηλαδή σε καιρό που χρειάζεται η βοήθεια.
Εν καιρώ δεκτώ θλίψεως και εν ευκαιρίαις ερμηνεύεται. Διδάσκει ο λόγος πως σε πρόσφορο καιρό τη σωτηρία μας πραγματεύτηκε γιατί πένητα των ανθρώπων τη φύση ονόμασε για την πολλή φτώχια της παρανομίας κι αυτού του καιρού το επιτήδειο ο μακάριος Παύλος διδάσκει όταν ήμασταν νήπιοι ήμασταν και δουλωμένοι στα στοιχεία του κόσμου αλλά όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου εξαπέστειλε ο Θεός τον Υιό Του γεννώμενο εκ γυναικός...
11.Επειδή και Συ είσαι βοηθός στους φτωχούς για τούτο οι λοιποί θα ελπίσουν σε Σένα γιατί Εσύ μόνο μπορείς να σώσεις όσους προστρέχουν σε Σένα. Οι γινώσκοντες το όνομά Σου δηλαδή οι πιστεύοντες σε Σένα κατά περίφραση. Και ελπισάτωσαν ερμηνεύεται κατά το εβραϊκό θα ελπίσουν δηλαδή σε Σένα. Ο λόγος μπορεί να είναι και προστακτικός καθότι διδασκαλικός που προστάζει όσα ξέρει βέβαια.
Και ποιοι λοιπόν είναι κείνοι που ελπίζουν επ’ Αυτόν και γινώσκουν το όνομά Του; Είναι κείνοι που υπέταξαν τον αυχένα τους στα θεσπίσματά Του και το διδάσκει αυτό κι ο ίδιος λέγοντας ο αγαπών Με τας εντολάς Μου τηρήσει.
Καλώς είπε το όνομά Σου επειδή το όνομα της ενέργειας του Θεού μόνο γνωρίζουμε κι όχι τη φύση του Θεού που κανείς δε γνωρίζει. Και πρόσθεσε και την αιτία για την οποία πρέπει να ελπίζει κανείς στο Θεό δηλαδή γιατί ο Θεός δεν εγκαταλείπει αβοήθητους όσους Τον εκζητούν δηλαδή που Τον ζητούν με όλη τους την καρδιά επειδή η εκ πρόθεση επίταση και υπερβολή φανερώνει.
Και πώς ζητείται ο Θεός ο πανταχού παρών; Με σπουδή και προθυμία και απαλλαγή από τα βιωτικά γιατί πολλά και μπροστά στα μάτια μας κείμενα δεν τα βλέπουμε και μέσα στα χέρια μας τα έχουμε και δεν το καταλαβαίνουμε κι ούτε το γνωρίζουμε παρά περιτριγυρίζουμε ζητώντας πολλάκις αυτό που έχουμε και κατέχουμε όταν η διάνοιά μας είναι σε άλλο είναι απασχολημένη και άρα πώς μπορούμε να ζητήσουμε το Θεό; Όταν απαλλαγούμε από τα βιωτικά και κει συντείνουμε τη διάνοια κι όχι απλώς πρέπει να ζητούμε αλλά να εκζητούμε γιατί ο εκζητών δε ζητεί μόνο παρά κι άλλους λαμβάνει βοηθούς ώστε να βρει Τον ζητούμενο.
12.Επειδή κι ο Κύριος είναι τέτοιος βοηθός και δεν εγκαταλείπει όσους Τον ζητούν για τούτο ψάλατε σ’ Αυτόν που κατοικέι στη Σιών δηλαδή στην Ιερουσαλήμ όχι γιατί ο Θεός περικλείεται σε τόπο αλλά για να φανερώσει την οικειότητα που ο Θεός είχε στον τόπο της Ιερουσαλήμ γιατί και στους πιστούς λέγεται πως κατοικεί ο Θεός όχι γιατί περιέχεται σ’ αυτούς αλλά γιατί έχει οικειότητα και φιλία μαζί τους –κι η οικία γι’ αυτό λέγεται από μας έτσι γιατί είναι σε μας οικεία- και παρακινεί τους Ιουδαίους τότε να ψάλουν στο Θεό αλλά και τους εθνικούς επειδή και δικός τους Θεός έμελλε να είναι Εκείνος που ομιλεί στη Σιών και διαλέγεται με τους αξίους και Σιών πρέπει να νοήσουμε την εξ εθνών εκκλησία την οποία ύστερα ο Κύριος οικειοποιήθηκε με την ένσαρκη παρουσία Του. Και Σιών είναι η νοητή επί γης εκκλησία που νοείται και αδελφή της άνω και πρέπει να ονομάζεται Σιών κι η άνω κι η επί γης εκκλησία γιατί ερμηνεύεται Σιών σκοπευτήριο που είναι κι η μια κι η άλλη.
Στους ιερούς Αποστόλους ταιριάζει το επόμενο γιατί αυτοί προστάχτηκαν παρά του Χριστού που τους είπε πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη και αντί για επιτηδεύματα Αυτού έγραψαν μηχανάς και εναλλαγάς γιατί τις πράξεις του Χριστού κήρυτταν οι απόστολοι που ονομάζονται επιτηδεύματα κι επειδή είναι σοφές ονομάζονται μηχανές και αντί άλλων εναλλαγές. Γιατί οι μακράν όντες εθνικοί έγιναν κοντά και όσοι βρίσκονταν στο σκότος της πλάνης έγιναν στο Φως της αληθείας και στη λήθη στη μνήμη και απερριμμένοι οικειωμένοι κι ο Θεός άνθρωπος κι ο άνθρωπος Θεός.
Επιτηδεύματα είναι κι οι θεοσημείες του Χριστού και τα θαύματα κι οι οικονομίες κι οι ευεργεσίες Του.
13.Αυτά τα οικονόμησε ο Θεός επειδή θυμήθηκε τους εθνικούς που ήταν λησμονημένοι για την απιστία τους Αυτός που δεν παραβλέπει τα εκχεόμενα αίματα θυσιών παρά τα ζητεί από κείνους που τα προξενούν και με το αίμα φανερώνει την εκδίκηση του Θεού για τους φόνους που έκαναν οι άνθρωποι παρακινούμενοι από τους ανθρωποκτόνους δαίμονες κι άρα κάθε φονεύς θα δώσει την πρέπουσα εκδίκηση γιατί το υμέτερον αίμα των ψυχών υμών εκ χειρός ανθρώπου αδελφού εκζητήσω αυτό.
Επειδή η φύση των ανθρώπων κατατυραννείτο από τους νοητούς εχθρούς δαίμονες φαίνονταν ότι φωνάζει προς τον πλάστη της Θεό γιατί ήταν σα φωνή μεγάλη η τόση πολλή της ταλαιπωρία κι οι προφήτες από παλιά προφήτευαν το μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως φωνάζοντας και καλώντας να έρθει να σαρκωθεί ο Υιός του Θεού για να βοηθήσει τους ανθρώπους που κι ας ήταν φτωχοί για τη στέρηση του πλούτου της θεογνωσίας και αρετής ο Θεός όμως δεν τους λησμόνησε.
Φτωχοί εδώ οι ταπεινοί στο πνεύμα τους οποίους και μακαρίζει ο Χριστός επειδή μάλιστα ακούγονται όταν προσεύχονται οι ταπεινοί τη καρδία και συντετριμμένοι. Δυο εδώ θέτει και την προσευχή και την ταπεινοφροσύνη γιατί πανταχού όχημα προσευχής η ταπεινοφροσύνη ώστε από τη φλεγμονή δηλαδή υπερηφάνεια πρέπει μάλιστα να απαλλαγούμε όταν προσευχόμαστε. Κραυγή εδώ πάλι εννοεί την ταλαιπωρία που επεισήλθε με την αμαρτία για την οποία και θάνατοι άωροι και θρήνοι και συμφορές και τέτοια ήταν η κραυγή των ολοφυρμών και θρήνων σαν αίτηση για τα δεινά τους.
14.Από το πρόσωπο κάθε Χριστιανού λέει κοίτα Κύριε την ταλαιπωρία και ταπείνωση που γίνεται σε μένα από τους δυσσεβείς δηλαδή τους ορατούς και αοράτους εχθρούς επειδή τόσο οι τύρανοι και βασιλείς όσο και οι δαίμονες σπούδαζαν συμφώνως να εξαλείψουν το γένος των Χριστιανών.
Πόρτες θανάτου ονομάζονται τα διάφορα και πολυειδή μαρτύρια των αγίων Μαρτύρων από τα οποία γίνονται υψηλότεροι και ενδοξότεροι παρά του Χριστού επειδή δια των βασάνων που τους έδιναν υπέρ του ονόματος του Χριστού εισέρχονταν στο σωματικό θάνατο σα να διέβαιναν πόρτες και αυτό ισχύει και για τον προφήτη που ταπεινώθηκε πολλές φορές από τους εχθρούς του αλλά λυτρώθηκε παραδόξως αποό το θάνατο και έγινε ενδοξότερος και λαμπρότερος εξαιτίας της βοηθείας που του έγινε παρά του Θεού.
Ο δράκων ο αποστάτης ο εφευρέτης απάσης φαυλότητος και οι συν αυτώ πονηρές δυνάμεις θα μπορούσαν να λέγονται πύλες του θανάτου όχι παράλογα γιατί κατακομίζουν στο πέταυρο του Άδη και στην παγίδα του και στον πυθμένα του θανάτου τους υποτασσόμενους σ’ αυτόν όπως κι οι πολυειδείς αμαρτίες νοούνται πύλες θανάτου ενώ κατεξοχήν οι ΑΕ σοφοί σπουδάζουν πώς να εξωραϊζουν με την ευγλωττία το ακαλλές της ειδωλολατρίας με την πλάνη τους όπου ετυμολογείται ο Άδης από το α το στερητικό και το ιδείν κει δηλαδή που δε μπορείς να δεις κι είναι συγγενής του αίολος δηλαδή με βία και ορμητικότητα όπως συμβαίνει στο θάνατο συνήθως καθώς και ο Χάρων δηλαδή αυτός που έχει το βλέμμα άγριο και μάτια που απαστράπτουν από αγριότητα. Πύλες θανάτου λοιπόν οι αμαρτίες προς θάνατον από τις οποίες υψώνεται όποιος ούτε καν λογίστηκε να τις διαπράξει και αυτός μόνο μπορεί να εξαγγείλει πάσες τις αινέσεις Κυρίου.
15.Ζήτησε να ελεηθεί και να λυτρωθεί από το θάνατο για να κηρύξει στις πόρτες της Σιών όλες τις δοξολογίες που Σού πρέπουν για τα θεοπρεπή Σου ιδιώματα και για τη δημιουργία Σου και την πρόνοιά Σου και τη σοφία Σου και τη δικαιοσύνη Σου και την ενανθρώπησή Σου επειδή και για το καθένα από αυτά είναι άξιος να δοξολογείται και Σιών εδώ η εκκλησία των αγίων στους ουρανούς με πόρτες της τις κατά τόπο εκκλησίες στη γη διαμέσου των οοποίων σαν από πόρτες ανεβαίνει κανείς στην άνω Σιών αφού όσοι Χριστιανοί έπασχαν για το Χριστό συναθροίζονταν μέσα στις εκκλησίες και δίδασκαν τα θαυμάσια του Θεού και μ’ αυτά στήριζαν στην πίστη τους αδελφούς τους όπως κι ο προφήτης εδώ διαμέσου της βίβλου των Ψαλμών εξαγγέλλει σε κάθε εκκλησία τις αινέσεις και δοξολογίες του Θεού. Θυγατέρα την άνω Σιών ονόμασε ως αγαπημένη και συστηθείσα από το Θεό.
Σωτήρια ονόμασε την ενανθρώπηση του Χριστού και το θάνατό Του επειδή κι αυτά έγιναν αίτιας της σωτηρίας των ανθρώπων ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν Σου. Με τα λόγια αυτά χαίρουν οι εξ εθνών για την οικονομία που έκανε ο Θεός και Πατήρ εν Χριστώ Σωτήρα αναδεικνύοντάς Τον και λυτρωτή σε όλο τον κόσμο γιατί ευδόκησε να ανακεφαλαιώσει τα πάντα εν τω Χριστώ και όσα βρίσκονται στον ουρανό και όσα είναι στη γη πάνω.
16.Έθνη εδώ είναι οι Ιουδαίοι επειδή κι αυτοί ομοοιώθηκαν μαζί τους κατά την κακία και το θυμό. Διαφθορά ο θάνατος γιατί οι Ιουδαίοι σπούδασαν να θανατώσουν τον αρχηγό της ζωής Ιησού Χριστού με αποτέλεσμα να διαφθαρούν από τους Ρωμαίους με όλο το γένος τους μαζί κι επειδή προξένησαν θάνατο στο Χριστό παραδόθηκαν όλοι μαζί στο θάνατο όπως ίσχυσε και για τους τυράννους κι ειδωλολάτρες που πολέμησαν τους Χριστιανούς γιατί ενώ σπούδαζαν να αφανίσουν τους Χριστιανούς τελικά αυτοί οι ίδιοι αφανίστηκαν περισσότερο. Αλλά και οι δαίμονες έπαθαν το ίδιο επειδή μελέτησαν να εμποδίσουν με το σταυρικό θάνατο τη δύναμη του Χριστού και μάλλον αυτοί πεισσότερο εμπόδισαν τη δύναμή τους με τέτοιο θάνατο και να ενεργήσουν πλέον αυτήν δε μπορούσαν.
Διαφθορά είναι κι η κακία γιατί τίποτε δε διαφθείρει όσο η κακία και τίποτε όμως ασθενέστερο του πονηρού αφού με τα δικά του όπλα πιάνεται και ηττάται και όπως ακριβώς ο σίδηρος από τη σκουριά και το μαλλί από το σκώρο έτσι κι ο πονηρός από την κακία φθείρεται ώστε και πριν την τιμωρία παρά του Θεού η ίδια η κακία δικάζει τον εργάτη της.
Πομπεύει και θεατρίζει ο προφήτης με άλλη ομοίωση την καταστροφή των εχθρών του Χριστού και των Χριστιανών ονομάζοντας παγίδα την κρυφή μελέτη και επιβουλή επειδή κάθε παγίδα με κρυφό τρόπο κατασκευάζεται και σε κρυφό τόπο τοποθετείται όπως κι οι εχθροί των Χριστιανών κρυφίως πρότερα κατασκεύαζαν το φόνο και το θάνατο κι ύστερα τον παρρησίαζαν στο φως.
17.Κρίματα ονομάζονται εδώ οι ανταποδώσεις κι εκδικήσεις του Θεού κατά των πονηρών επειδή αποδίδει στον καθένα κατά την αξία των έργων του.
Επειδή αγνοείται ο Θεός μακροθυμώντας για τούτο γνωρίζεται ο Κύριος κολάζοντας και κρίματα ποιώντας και εκδικώντας και εκτελώντας μεγαλύτερες τιμωρίες.
Ακολουθεί η αιτία για την οποία γνωρίζεται ο Θεός ότι ποιεί κρίματα και παιδεύει δικαίως τους αξίους παιδείας. Κι όχι λιγότερο γνωρίζεται κι από τούτο δίκαιος Κριτής ο Θεός επειδή κάνει κείνους που επιβουλεύονται τους άλλους να πέφτουν αυτοί οι ίδιοι στη δική τους επιβουλή και η κακία τους κατά των άλλων να γυρίζει στην κεφαλή τους. Αμαρτωλός εδώ ο Ιουδαίος κι ο ειδωλολάτρης κι ο διάβολος που επιβούλευσαν το Χριστό και τους Χριστιανούς όπως και κάθε δόλιος και επίβουλος άνθρωπος.
(Διάψαλμα).
Λέγεται εδώ και ωδή διαψάλματος αλλά γιατί; Επειδή λοιπόν σε άλλα διαψάλματα έγινε διακοπή της φωνής του προφήτη αφού δέχτηκε την έλλαμψη του Πνεύματος ενώ εδώ και η συνέχεια της μελωδίας δε διακόπηκε και η διδασκαλία του Πνεύματος ενεργείτο.
18.Αμαρτωλοί εδώ οι άπιστοι και Άδης η κόλαση. Αποστραφήτωσαν δηλώνει αντί του ας γκρεμιστούν από την παρούσα ζωή κι ας κατέβουν στην κόλαση επειδή η κόλαση υποκάτωστη γη είναι. Οι άνθρωποι που έγιναν από τη γη ας στραφούν πάλι σ’ αυτήν επειδή κανένα πράγμα δε μπόρεσαν να νοήσουν πνευματικό και παραπάνω από τα γήινα.
Άλλοι λένε ότι αμαρτωλοί δηλαδή οι ασεβείς και αμετανοητοι που μετά θάνατο κατεβαίνουν στον Άδη αυτοί αφού αναστηθούν και παρασταθούν στην κρίση του Θεού παλι θα γυρίσουν στον Άδη και στις τιμωρίες της κολάσεως.
Άρα ποιοι λέγονται αμαρτωλοί; Αμαρτωλοί είναι εδώ τα άπιστα έθνη που λησμόνησαν το Θεό με θεληματική τους λήθη και αγνωσία.
Οι πιστοί στο Χριστό από την πολλή τους φιλοθεϊα καταρώνται τους αθετούντες την ενανθρώπηση του Χριστού και χάρη διαμέσου της οποίας μπορούσαν να κληρονομήσουν τη Βασιλεία των ουρανών.
19.Αυτό λέει θα πάθουν τα έθνη αυτά δηλαδή να αποστραφούν στον Άδη γιατί δε θα λησμονηθεί παντοτινά ο φτωχός Χριστιανός από το Θεό που πολεμήθηκε από τα έθνη γιατί μπορεί να είναι φτωχός από χρήματα και πλούτο σωματικό αλλά είναι πλούσιος από πλούτο πίστεως και αρετής. Φτωχός και ο εξ εθνών λαός επειδή έχασε το αξίωμα και πλούτο της ψυχής κι ήταν φτωχός από πλούτο ευσεβείας κι αρετής.
Πένητες λοιπον εδώ οι εθνικοί των οποίων η ελπίδα δε θα μείνει μάταιη κι ανωφελής ενώ ελπίδα των εθνών ο Χριστός και Αυτός προσδοκία εθνών γιατί λέει υπόμεινόν Με εις ημέραν αναστάσεώς Μου.
20.Ακολουθεί λόγος για τις επαναστάσεις και τους πολέμους που είχαν τα έθνη αναμεταξύ τους επειδη οι εθνικοί δεν είχαν διδασκάλους αληθείς κι εναρέτους κι έτσι λησμόνησαν πως είναι φυσικά γη και σποδός και για τούτο θρασύθηκαν παραπάνω από τη φύση τους κι αφού τόλμησαν να κάνουν όλα τα κακά τόλμησαν επιπλέον οι άφρονες να ονομάσουν και τον εαυτό τους Θεό και για τούτο λέει ω Κύριε εκδίκησέ τους και ταπείνωσέ τους για τηνυπερηφάνειά τους. Μπορεί να πει κανείς σ’ αυτό και γλαφυρότερη ερμηνεία. Ο άνθρωπος λέγεται θεός γιατί είναι κατ’ εικόνα Θεού Εγώ είπα θεοί εστε αλλά και κατά τα γεώδη πάθη που έχει είναι κείνο που λέγεται δηλαδή άνθρωπος γήινος κι επειδή λοιπόν τα γήινα πάθη κυρίευαν τους τότε ανθρώπους για τούτο παρακαλεί το Χριστό να αναστηθεί από το θάνατο και διαμέσου των αγίων αποστόλων Του να διδάξει τους ανθρώπους να μην αφήνουν να τους κυριεύσει πάθος ψυχής και το γήινο σώμα να ορίζει το νου τους. Μετά την ανάσταση του Κυρίου αφού εξαπλώθηκε στην Οικουμένη το κήρυγμα του Ευαγγελίου έπαψαν οι πόλεμοι κι οι αλληλομαχίες που είχαν αναμεταξύ τους τα έθνη κι οι πολιτείες ου μη μάθωσιν πολεμείν.
Ας κριθούν λοιπόν τα έθνη ενώπιόν Σου Κύριε δηλαδή ας επιτύχουν τη δική Σου θεωρία και αντίληψη επειδή κάθε κριτής θεωρεί τον κρινόμενο όπου κρίση εδώ κατά του διαβόλου όπως ειπώθηκε από το Θεό ιδού ο παίς Μου ον ηρέτησα ο αγαπητός Μου εις ον ευδόκησεν η ψυχή Μου θήσω το Πνεύμα Μου επ’ αυτόν και κρίσιν τοις έθνεσι εξοίσει.
21.Εδώ αινιγματωδώς φανερώνει το Χριστό Εγώ κατεστάθην βασιλεύς υπ’ Αυτού αφού νομοθέτης είναι ο Χριστός επειδή και έδωσε νόμο νέο του Ευαγγελίου.
Ας μάθουν λοιπόν στο ύστερο όλοι οι εθνικοί να ζουν σαν άνθρωποι κι όχι σα θηρία άλογα κι ανήμερα. Στο εβραϊκό διαιρείται στα δυο ο παρών από τον 22ο στίχο έως τέλους αριθμούμενος 10ος παρά τοις Εβδομήκοντα όμως ένας είναι όλος ο παρών ένατος τον αριθμό.
22.Περί Προνοίας του Θεού και πώς κάνει κι ευτυχούνοι άνθρωποι οι κακοί ενώ οι καλοί δυστυχούν ακολουθεί κάνοντας τη δικαιολογία αυτή εκ μέρους των θλιβομένων γιατί Κύριε λέγοντας στάθηκες μακράν κι άφησες τους ανθρώπους να φέρονται απλώς κι ως έτυχε παίρνοντας από μεταφορά και παραδείγματα όσων στέκουν μακράν κι αμελούν να βοηθήσουν τους πάσχοντες.
Υπεροράν είναι σα να προσποιείται πως δε βλέπει αλλά υψώνει τους οφθαλμούς πάνω ψηλά να μη βλέπει ό τι είναι μπροστά του. Γιατί λοιπόν Κύριε σε καιρό που είσαι παρών στους θλιβομένους φαίνεσαι πως είσαι μακράν απ’ αυτούς; Και γιατί δείχνεις με την πολλή μακροθυμία και υπομονή σου πως δεν παιδεύεις όσους τους θλίβουν και σε καιρό που Συ βλέπεις τα πάντα γιατί προσποιείσαι πως δεν τα βλέπεις; Επειδή δε βοηθάς ούτε στις θλίψεις ούτε σε τέτοιους δυστυχείς καιρούς που χρειάζονται τη βοήθειά Σου. Αυτά λέγονται για να παρακαλέσει θερμώς το Θεό να βοηθήσει τους θλιβομένους κι όχι εγκαλώντας και κατηγορώντας. Παράδειγμα ο ιατρός και όσοι τέμνονται απ’ αυτόν που τους παρακαλούν να συνεχίσουν την εγχείρηση ώσπου να τελειώσουν κι ας πονούν με οδύνες και πολλάκις βοούν στους ιατρούς με βασάνισες και με έφαγες και με σκότωσες λέγοντας λόγια όχι βέβαια της διανοίας αλλά της οδύνης όπως και πολλοί μικρόψυχοι στις θλίψεις τους λένε ανάλογα λόγια επειδή δεν υποφέρουν τους πόνους και τους κόπους.
Κι αποκρίνεται ΠΔ πάλι μη ουκ ισχύει η χείρ Κυρίου του σώσαι ή εβάρυνε το ους αυτού του μη εισακούσαι; Αλλά τα αμαρτήματα υμών διιστώσιν αναμέσον υμών και αναμέσον του Θεού και δια τας αμαρτίας υμών απέστρεψε το πρόσωπον αυτού αφ’ υμών του μη ελεήσαι.
23.Όταν ο ασεβής υπερηφανεύεται γιατί ευτυχεί σε όλα του τα πράγματα τότε βλέποντας ο ευσεβής και πιστός τον εαυτό του να δυστυχεί σε όλα του τα πράγματα καίγεται από το ζήλο της ευδοκιμήσεως και ευτυχίας του ασεβούς και βγάνει από το στόμα του σαν καπνό αναστεναγμούς γιατί ο ασεβής αυτός ενώ είναι τέτοιος να ευτυχεί; Ο ασεβής υπερηφανευόμενος εμπυρίζεται με τους λογισμούς και ανάβει ο φτωχός! Πριν από την κόλαση και την τιμωρία οδυνάται ο αδικούμενος επειδή δεν υποφέρει την ευημερία του πονηρού. Νομίζεις ότι μακριά στέκεται ο Δεσπότης και δε βλέπει τα ανθρώπινα και δεν αμύνεται τους αδικουμένους ενώ υπό της αθυμίας σαν από φωτιά κατατήκονται οι αδικούμενοι βλέποντας την αλαζονεία των αδίκων και σφόδρα προσφυώς λοιπόν γι’ αυτό το εμπυρίζεται έθεσε στους αθυμούντες αφού μοιάζουν να κατακαίγονται και σα να βγάζουν και καπνό από το στόμα όταν αναστενάζουν.
Κι όταν ο διάβολος υπερηφανεύεται κατά του ανθρωπίνου γένους και το πολεμά με προσβολές λογισμών τότε ο φτωχός κατά την αρετή ανάβει από πάθη και αμαρτίες.
Κι ο επόμενος λόγος κινείται περί τω ν ασεβών που τρόπον τινα συλλαμβάνονται δηλαδή συνεργούνται και βοηθούνται σε κείνα τα θελήματα που βουλεύονται και ταυτόν ειπείν ευοδώνονται και επιτυχαίνουν όσα θέλουν ή και συνεργούνται και βοηθιούνται από τους ομοίους τους ασεβείς. Πρέπει να παρατηρήσουμε ότι τόσο για τους καλούς όσο και για τους κακούς πότε ενικώς και πότε πληθυντικώς προφέρει το λόγο όπως παραπάνω ενικώς τον ασεβή και τους ασεβείς πληθυντικώς ότι συλλαμβάνονται. Κι η αιτία γιατί τόσο οι καλοί κατά τον αριθμό είναι πολλοί κατά την καλοσύνη όλοι ένας όσο κι οι κακοί αριθμητικά πολλοί και στην κακοσύνη ένας όλοι τους. Κι ο λόγος εδώ περί ευσεβών πως διαλογιζόμενοι για την ευτυχία των ασεβών συλλαμβάνονται δηλαδή πιάνονται και πέφτουν σε μικροψυχίες κι ανυπομονησίες με το να μη καταλαβαίνουν τις απόρρητες κρίσεις κι οικονομίες του Θεού.
Για τους παραπάνω εμπυριζομένους φτωχούς λέγεται και για τους αθυμούντες εξαιτίας της υπερηφάνειας των ασεβών αφού βλάβη θα τους γίνει στους λογισμούς από την αθυμία που δε θα είναι ευπρεπείς αλλά διχονοούντες περί την Σην πρόνοιαν επειδή αυτό σημαίνει το συλλαμβάνονται εν διαβουλίοις οις διαλογίζονται.
24.Πρέπει όμως να παρατηρούμε ότι κοντά στην εβραίκή το ότι δεν είναι πάντα αιτιολογικό αλλά μερικές φορές και ως βεβαιωτικό λαμβάνεται και άλοτε πάλι περιττό είναι όπως φαίνεται πως είναι εδώ. Και τόσο πολλά κυρίευσε η κακία τους ανθρώπους ώστε οι αμαρτάνοντες επαινούνται από τους αμαρτωλούς τους ομοίους τους στα κακά που επιθυμούν όλοι τους αντί να κατηγορούνται κι οι αδικούντες τους άλλους ευφημούνται από τους ομοίους τους αδικητές σε κείνα που αδίκως πράττουν.
Εδώ κακίας είδος λέγει αφόρητο γιατί για κείνα που θα πρεπε να ντρέπεται και να καλύπτεται γι’ αυτά επαινείται και θαυμάζεται από τους κόλακες δηλαδή και άρα πώς να γίνει ίαση τούτου όταν επαινείται η κακία;
Είναι δυνατο και να εναβρύνονται και να υπερηφανεύονται μάλιστα με το κακό και για την κακία και πονηρία μεγαλοφρονούν κι ενώ κανείς δεν τους κατηγορεί ούτε τους ειρωνεύεται και μάλλον τους ευλογούν κιόλας και τους ευφημούν.
25.Ο αμαρτωλός παρακινεί το Θεό να τον καταδικάσει και παιδέψει γιατί από λόγου του οξύνει και ταχύνει μια ώρα αρχύτερα την παιδεία του με τα αμαρτωλά έργα που εργάζεται.
Ο Θεός δεν παιδεύει τους ανθρώπους καθώς είναι άξιο στη δίκαιη οργή του αλλά ευσπλαχνικότερα από ό, τι πρέπει επειδή εάν ανομίας παρατηρήση τίς υποστήσεται; Κι οργή Θεού η δίκαιη τιμωρία. Επειδή λοιπόν ο Θεός είναι ελεήμων για τούτο δεν κολάζει τους αμαρτωλούς με άκρατη τιμωρία αλλά με τιμωρία συγκερασμένη με έλεος εν οργή ελέους μνησθήση. Νοείται και ότι παρόξυνε τον Κύριο ο αμαρτωλός κατά το πλήθος της οργής του δηλαδή αξίως της οργής του Θεού που άναψε ο αμαρτωλός μόνος του γιατί ανάβει η οργή Του από τις πονηρές πράξεις του αμαρτωλού κι αφού παρόξυνε το Θεό ο αμαρτωλός για τις αμαρτίες του δε ζητεί να Τον ιλεώσει με τη μετάνοιά του. Αναγινώσκεται δηλαδή ερωτηματικώς ή αποφαντικώς το ουκ εκζητήσει επειδή ο αμαρτωλός αφού παρόξυνε το Θεό για τις αμαρτίες του δε ζητεί να τον ιλεώσει με τη μετάνοιά του κι αφού ο αμαρτωλός παροξύνει το Θεό έτσι άραγε ο Θεός δε θα εκζητήσει τις αμαρτίες του αμαρτωλού στην κρίση; Δηλαδή ναι θα τις εκζητήσει βεβαιότατα. Παρώξυνε ο αμαρτωλός λοιπόν τον Κύριο κατά το πλήθος της οργής κι εδώ πρέπει να υποστίξουμε κι έπειτα να συνεχίσουμε το λόγο ουκ εκζητήσει αντί του παρώξυνε τον Κύριο λέγοντας ουκ εκζητήσει ο Κύριος δηλαδή αφού μανία και λύσσα που κανείς δεν τον βλέπει σε πάσα ανομία βράζει και τινάζεται γιατί νομίζει ότι ο Κριτής δε θα εκζητήσει τα γενόμενα.
Καθώς νομίζει ο αμαρτωλός δεν τον βλέπει ο Θεός όταν πράττει αμαρτίες κι άρα δεν έχει ενώπιόν του το Θεό ως παρόντα όταν αμαρτάνει ο αμαρτωλός.
26.Επειδή ο αμαρτωλός δε νομίζει πως τον βλέπει ο Θεός λοιπόν για τούτο κι όλα του τα έργα γίνονται μιαρά και μεολυσμένα.
Οι κρίσεις σου Κύριε δηλαδή της κρίσεώς Σου οι έννοιες υψώνονται από το νου του αθλίου αμαρτωλού δηλαδή εκβάλλονται από την καρδιά του γιατί δεν τις θυμάται ούτε διαλογίζεται ότι Εσύ είσαι κριτής δίκαιος και ισχυρός. Περιττή εδώ η πρόθεση αντί και καταχρηστικότερα γράφεται και επί της ανταποδόσεως αφού ήταν αρκετό να πει μόνο αναιρείται χωρίς τη πρόθεση. Κι αναίρεση είναι της αμαρτίας οι κρίσεις του Θεού επειδή όταν ο αμαρτωλός τις θυμάται φοβάται και παύει από την αμαρτία ενώ ανταναίρεση των κρίσεων του Θεού πάλι η λησμοσύνη τους.
Όπως ο τυφλός πέφτει συνέχεια σε βάραθρα έτσι κι αυτός επειδή το φόβο Θεού δεν έχει προ οφθαλμών δια παντός με κακία διατρίβει και δε θυμάται τη μέλλουσα κρίση...αφού δε γνωρίζει ότι υπάρχει Θεός κι ούτε πως υπάρχει και κριτής γνωρίζει. Κάθε άνθρωπος που είναι φιλαμαρτήμων και βλέπει ασχέτως στο πλημμελές και ολοτρόπως παρεκκλίνει και παροξύνει έτσι το Θεό επειδή δεν Τον έχει ενώπιόν του πάντως οι οδοί του βεβηλώνονται δηλαδή κι οι πράξεις του είναι ακαθαρσίας μεστές και καταμιασμένες με το βόρβορο της φαυλότητος. Κι είναι σα να βλέπουν στην αναίρεση των κριμάτων του Θεού δηλαδή των νόμων επειδή πάσα αμαρτία μάχεται με το σκοπό των ιερών θεσπισμάτων και τον αντιστρατεύεται.
Ο αμαρτωλός όλους όσοι του εναντιώνονται θα τους νικήσει επειδή με τη μακροθυμία του Θεού παραχωρείται πολλές φορές να νικά στους πολέμους.
27.Βέβαιη νόμισε την ευτυχία ο αμαρτωλός και για τούτο είπε πως δε θέλει να μετατραπέι από αυτήν.
Λείπει το ρήμα έσομαι ή το διαβήσομαι γιατί είπε ο αμαρτωλός θα διαπεράσω από γενεά σε γενεά χωρίς να πάθω κανένα κακό και γενεά η ζωή δηλαδή από τη ζωή του έως των μεταγενέστερών του.
Πρόσθεσε εδώ και τούτο ότι δηλαδή όταν ένας ανόητος άνθρωπος απολαύσει πολλή ευημερία και κρατήσει και πάνω στους εχθρούς του και τότε επαινείται κιόλας και θαυμάζεται γίνεται αθλιότερος όλων γιατί όταν δεν προσδοκάμε μεταβολή τότε ούτε και τις ευημερίες φέρουμε σωφρόνως κι έτσι άμα πέσει σε δυσημερία από ευημερία και βρεθεί αγύμναστος και αμελέτητος τότε ταράζεται και θορυβείται ενώ ο Ιώβ και στην ευημερία είχε την ελπίδα και αναμονή της δυσημερίας και για τούτο κι έλεγε φόβος που φρόντισα έλα μου γιατί από ό τι φοβόμουν δε γλίτωσα! Κι άλλος πάλι στην ΠΔ λέει μνήσθητι καιρό λιμού εν καιρώ πλησμονής και πτωχείαν και ένδειαν εν ημέραις πλούτου.
28.Δηλαδή του οποίου το στόμα γιατί συνηθίζεται στην εβραϊκή να ενώνει άρθρα με αντωνυμίες όπως μακάριος ού ο Θεός Ιακώβ βοηθός και μακάριος ανήρ ω έστιν αντίληψις αυτού παρά Σοί. Κι είναι γεμάτο λοιπόν το στόμα του αμαρτωλού από κατάρες γιατί όλους τους καταράται και γεμάτο από πικρία γιατί λαλεί με οργή και θυμό και γεμάτο από δόλο γιατί δε μεταχειρίζεται τα λόγια του καθώς και καρδιά του αλλά άλλα λέει με το στόμα κι άλλα μελετά με την καρδιά.
Εκείνα ομιλεί ο αμαρτωλός όσα προξενούν κόπο και πόνο στους ακούοντες και επιβουλευόμενους από αυτόν κι ο αμαρτωλός όταν διδάσκει τους άλλους κόπος ι οδύνη στα λόγια του βρίσκονται τα οποία ακούγοντας όσοι πείθονται σ’ αυτά συγκοινωνούν από τέτοιο κόπο και δε βρίσκουν καμιά άνεση στην ψυχή τους. Η γλώσσα του κοπιάζει και πονεί μιλώντας πάντοτε κατά των εχθρών της και με τον κόπο και πόνο της γλώσσας φανερώνεται η συνεχής κακολογία του αμαρτωλού.
29.Ενέδρα είναι τόπος κρυφός κοντά στη στράτα μέσα στον οποίο κρύβεται κανείς κι αιφνιδίως ορμά πάνω στους διαβάτες. Αριθμούνται οι διάφορες κακίες των πονηρών τις οποίες συνηθίζουν να κάνουν δηλαδή δολιότητες και επιβουλές και αρπαγές και φόνοι και τα όμοιά τους ώστε ο αμαρτωλός κρύβεται μέσα σε απόκρυφο τόπο μαζί με τους πλούσιους δηλαδή τους ενδόξους και ονομαστούς στην κακία επειδή ο αμαρτωλός τέτοιους έχει φίλους ως ομοίους του κι έπειτα φανερώνει και την ενέδρα των αμαρτωλών και την αιτία της λέγοντας πως για τούτο κρύβεται ο αμαρτωλός σε τόπο απόκρυφο για να θανατώσει με τις διαβολές του αθώο άνθρωπο που δεν τον αδίκησε παντελώς. Γιατί το του αιτιολογικό είναι πολλές φορές στην ΑΕ δηλαδή ένεκα του αποκτείναι.
Και εν συλλόγοις και εν συνεδρίοις καθήμενος ο αμαρτωλός ενάδρας και μηχανάς κατασκευάζει τοις αναιτίοις και άλλωστε κι οι πλούσιοι ενεδρεύουν τους φτωχούς και πένητες. Κι όποιος χτύπησε με πέτρα ψάχνει γιατρό αλλά κι από αυτό το χτύπημα με πέτρες οξύτερα τα πλήγματα της διαβολής αφού ρόπαλο είναι η διαβολή και μάχαιρα και τόξευμα ακιδωτό όπως γράφεται στην ΠΔ και όλα αυτά μόνο η αλήθεια μπορεί να θεραπεύσει ενώ όταν αυτή παροράται και περιφρονείται τότε δεινότερα τα τραύματα γίνονται κι αυξάνουν.
Επίμονα και συχνά θεωρεί ο αμαρτωλός ατενώς πότε να περάσει κανείς φτωχός από το δρόμο και να ορμήσει να τον πιάσει. Θεατρινίζοντας την πολυποίκιλη πανουργία και επιβουλή του αμαρτωλού και δείχνοντάς τον όχι άνθρωπο αλλά θηρίο άγριο λέει ότι είναι όπως ο λέων που κρύβεται μέσα στη μάντρα του δηλαδή στη φωλιά του και πηδά αιφνιδίως έξω και καταβρυχάται κι αρπάζει τα μικρά τα ζώα όταν τα δυστυχή περάσουν απονήρευτα από κει γιατί κι ο αμαρτωλός κάνει και πιάνει τους φτωχούς και ασθενείς κρυπτόμενος σα να βρίσκεται σε φωλιά μέσα σε τόπο απόκρυφο.
Κι ο σατανάς είναι παρόμοιος με το λέοντα και ενεδρεύει να αρπάξει το φτωχό κατά την αρετή επειδή και φοβάται κείνους που είναι πλούσιοι κατά την αρετή και αντιστέκονται σ’ αυτόν αλλά πολλές είναι και οι παγίδες του κι η πρώτη είναι να κάνει τους ανθρώπους να μη γνωρίζουν τον φύσει Θεό και τότε λέει οι λέοντες από τα όρη στις οικίες μάντρες ηρεμούν και κατακρύπτονται μήπως κάπως με τη θέα καταπτοήσουν και φοβίσουν κάποιο από τα άλλα ζώα και τα κάνουν τροφή τους...κι όταν δει να πλησιάζει αναπηδά ορμητικά και ευθύς βρυχάται μέγα και καταβροντά αφόρητα και αρπάζει έτσι αφού έχει πρώτα παραλύσει από το φόβο με τους βρυχηθμούς του κι ανάλογα με το λέοντα κι ο διάβολος έτσι κάνει παραπλησίως επειδή γράφεται και στην ΠΔ ποιος δε φοβάται όταν βρυχάται ο λέων;
Κι επειδή παρομοιάστηκε με λέοντα ο αμαρτωλός κατά την επιβουλή και αγριότητα και το φονικό κίνημα για τούτο επειμένει στην παρομοίωση και προσαρμόζει στον αμαρτωλό και τα λοιπόν του ιδιώματα και χαρακτηριστικά αφού καθώς ο λέων αρπάζει τα άλλα ζώα πέφτοντας πάνω τους αιφνιδίως και τα σέρνει στη φωλιά του κι εκεί τα τρώει όπως δηλαδή κι ο αμαρτωλός κάνει και ενεδρεύει όχι για να αρπάξει κανένα επίβουλο ή εχθρό και θηρίο αλλά για να αρπάξει κανένα φτωχό από χρήματα ή ασθενή και αδύνατο κι αρπαγή είναι εδώ η προσέλκυση του φτωχού σε τόπο παράμερο κι η θανάτωσή του. Και δυο φορές λέγεται το αρπάσαι για να δείξει με το σχήμα αυτό της επανάληψης θρήνο και σχετλιασμό και λοιδορία κι αγανάκτηση για τη σκληρότητα κι ασπλαχνία κατά του αμαρτωλού. Και πάλι με την αναδίπλωση και συνέχεια των παθητικών λέξεων παρακινείται ο Θεός να κάνει εκδίκηση για το φτωχό.
Όπως ο λέων μέσα στο σπήλαιο πάντοτε ενεδρεύει για να αρπάξει έτσι κι ο διάβολος μέσα στη συναγωγή των Ιουδαίων σα να βρίσκεται μέσα σε μάντρα θήρευσε τον Χριστό νομίζοντα όμως πως ήταν απλός άνθρωπος.
31.Με τη δολιότητά του κυριεύει κι υποτάσσει ο αμαρτωλός τον φτωχό και ρίχνοντά τον κάτω στη γη τον θανατώνει γιατί τπαεινός ονομάζεται κείνος που βρίσκεται κάτω στη γη από όπου και το ταπεινώσει δηλώνει να ρίξει τον άλλο κάτω στη γη.
Κι όταν ο αμαρτωλός και δυνάστης κατακυριεύσει τους φτωχούς τότε κι αυτός κλίνοντας στη γη πέφτει και ακολούθως αφανίζεται γιατί κείνοι που πέφτουν πρώτα σκύβουν κάτω κι έπειτα πέφτουν ώστε η απώλεια αγιάτρευτη του αμαρτωλού αλλά κι η μακροθυμία του Θεού κι η υπομονή των κατακυριευομένων πενήτων κι εκδίκηση που γίνεται γι’ αυτούς παρά Θεού.
Κύψει και πεσείται επίσης μπορεί να νοηθεί πως όταν κατακυριεύσει ο ασεβής τους πένητες τότε κάθε άνθρωπος που κυριευτεί πέφτει κάτω δηλαδή ταπεινώνεται κάτω από το χέρι του και πέφτει στη γη γιατί νόμισε λέει ο εχθρός πως θα κυριεύσει αυτών των αποστόλων και των μαρτύρων κι όταν νόμισε πως νίκησε όλους τότε συντρίφτηκε κι έπεσε αφού κύψει δηλώνει συντρίψει.
32. Επειδή παραχωρείται από το Θεό να τελειώνει τις κακές του επιθυμίες της καρδιάς του για τούτο πέφτει ο ταλαίπωρος σε βλάσφημους λογισμούς και υπολήψεις αφού διαλογίζεται στον εαυτό του ότι ο Θεός λησμόνησε και δεν προνοείται πλέον τον κόσμο και τους ανθρώπους παρά αποστράφηκε την επισκοπή τους και την πρόνοια να μη βλέπει τελείως όσα γίνονται στον κόσμο. Κι επειδή το εις τέλος άλλοτε λαμβάνεται αντί για το άχρι παντός δηλαδή πάντοτε κι άλλοτε αντί για το όλως και τελείως όπως εδώ αλλά και τα δυο σημαινόμενα το ίδιο δηλώνουν και το αυτό σε όσους τα εξετάζουν λεπτότερα και βέβαια όλα όσα λέγονται περί αμαρτωλών εδώ ισχύουν και περί του λαού των Ιουδαίων που ενέδρευε κατά του Χριστού αφού ενέδρευε με τους άρχοντες και πλούσιους τον αναμάρτητο Ιησού που έγινε για μάς φτωχός και πάντοτε παρατηρούσε και Τον παγίδευε και στα λόγια και στα έργα Του και κάθε τρόπο μεταχειρίστηκε να Τον θανατώσει και τέλος όταν το Χριστό θανάτωσε και τους αποστόλους Του εδίωξε τότε κι αυτός έπεσε κι εξολοθρεύτηκε όλος μαζί με από τους Ρωμαίους εκείνους.
33.Ανάστηθι και υψώθητι Κύριε σε εκδίκηση και η χείρ Σου υψωθήτω λέγεται εκ μεταφοράς και παραδείγματος κείνων που δέρνουν κάποιον επειδή έδερναν και μαστίγωναν κατά πρόσωπο υψώνοντας το χέρι υψηλά κι έτσι κατάφεραν βαρύτερα τη ράβδο και μάστιγα όπως και υψηλή και ανίκητη η δύναμή Σου Κύριε. Για τούτο ας απευχηθούμε και ας μη θέλουμε να δούμε να επαίρεται αυτή η χειρ εναντίον των απειθούντων γιατί η χειρ Αυτού γράφεται στην ΠΔ υψηλή και χείρα εννοεί τον Υιό ο οποίος υψώθηκε από τη γη στο Σταυρό και υπομείνας κατήργησε το κράτος του θανάτου.
Ας φανεί λοιπόν και τώρα τέτοια κατά των πονηρών και χείρα είναι η τιμωρητική δύναμη.
Μη λησμονήσεις Κύριε τους φτωχούς εις τέλος και παντοτινά παρά ενθυμήσου και κάνε εκδίκηση υπέρ αυτών.
Κι αναστά εκ των νεκρών ο Κύριος υψώθηκε πάλι στους ουρανούς τους οποίους ουδέποτε κατέλιπε και με το υψούσθαι μετά δόξης επήρε την χείρα Αυτού επί τους εχθρούς και τους σκόρπισε επί πάσαν την γην. Μη επιλάθη αντί του μη επιλάθη του ανθρώπου που τον πτώχευσε ώστε να τρώει κεράτια.
34.Βαρυκαρδώντας με τα παραπάνω τολμήματα και κακά των πονηρών με ερώτηση και απορία σχηματίζει το λόγο κι έπειτα πάλι αποκρίνεται και λύνει την απορία λέγοντας αυτό είναι η αιτία της κακοπραξίας του ασεβούς και αμαρτωλού δηλαδή γιατί αυτός νομίζει ότι ο Θεός δε θα ζητήσει ούτε θα κρίνει τα έργα των ανθρώπων.
Ποια αμαρτία αποστρέφεται ο Θεός του ασεβούς δηλαδή του διαβόλου και του λίαν ασεβούς ανθρώπου μάλιστα; Γιατί είπε στην καρδιά του ουκ εκζητήσει και έτσι συκοφαντεί το Θεό ότι τάχα απρονόητα και απερίσκεπτα και ανεξιχνίαστα και ανεξερεύνητα τα δικά μας και συγχωρούνται το οποίο είναι προτροπή απωλείας στους εξαπατωμένους.
35.Βλέπεις διαβάζεται χωριστά και από μόνο του βάζιντας τελεία αλλά το νόημά του είναι ότι κι αν μύριες φορές ο αμαρτωλός νομίζει Κύριε για τη μακροθυμία Σου ότι δε θα ζητήσεις και εξετάσεις τα έργα των ανθρώπων παρά είναι και παράφρων και ανόητος γιατί Εσύ Κύριε βλέπεις όλες τις πράξεις και πανταχού διαπερνάς και βρίσκεσαι και Συ βλέπεις ακριβώς και λεπτομερώς τόσο τους πόνους όσο και θλίψεις των φτωχών κι αδικουμένων όσο και το θυμό και την κακία των αδικούντων επειδή κατανόηση είναι η λεπτομερής και ακριβής γνώση του πράγματος. Άρα ακριβώς βλέπεις Κύριε όλα για να παραδώσεις ύστερα στις τιμωρίες Σου τον αμαρτωλό επειδή χέρια του Θεού νοούνται οι τιμωρίες και φοβερόν το εμπεσείν εις χείρας Θεού ζώντος.
Συ είσαι βοηθός του ορφανού ως πλάστης κι αφέντης Του και αυτά νοούνται και για τους φτωχούς και ορφανούς αλλά εξίσου και περισσότερο ακόμα για το λαό εξ εθνών που ήταν φτωχός και για τα αίτια που αναφέρθηκαν πιο πάνω αλλά και ορφανός γιατί δε γνώριζε τον Πατέρα και Ποιητή του Θεό.
36.Σύντριψε λοιπόν το βραχίονα που εδώ είναι η δύναμη του αμαρτωλού και πονηρού όπου αμαρτωλός όποιος βρίσκετι δουλωμένος στις τυραννικές και άλογες επιθυμίες και πονηρός όποιος γίνεται εκ προαιρέσεώς του κακός και διεστραμμένος και βέβαια και αμαρτωλός και πονηρός κι ο διάβολος.
Δεν αξιώνει να συντριβεί απλώς ο αμαρτωλός αλλά κι η ισχύς κι η δυναστεία δηλαδή το προσάναμμα της πονηρίας του. Αγιοπρεπής η αίτηση και μεστή επαίνου παντός γιατί όσιο και χρήσιμο παντί τω βίω το παντός αμαρτωλού συντριβήναι τον βραχίονα δηλαδή τη δυναστεία αφού επουδενί υπάρχει άλλο σ’ αυτούς από το να συντρίβουν φτωχό και να απόλλυται το ορφανό απ’ αυτούς τους αμαρτωλούς.
Αν εξετάσεις Κύριε την αμαρτία του αμαρτωλού και δεν τον μακροθυμήσεις ευθύς θα απολεσθεί επειδή είναι άξιος θανάτου και κολάσεως αλλά και για το Χριστό νοείται προφητικώς όπως είπε ο Πιλάτος εγώουχ ευρίσκω εν Αυτώ αιτίαν κι ο Χριστός έρχεται ο του κόσμου άρχων και εν Εμοί ουκ έχει ουδέν γιατί ούτε ο Πιλάτος βρήκε αμαρτία στο Χριστό για να Τον θανατώσει ούτε κι ο διάβολος στο χωρισμό της αχράντου ψυχής Του από το σώμα μπόρεσε ποτέ να βρει καμιάς λογής αμαρτία και μόλο που πολλά κοπίασε εξετάζοντας και ερευνώντας.
Η αμαρτία δεν υπάρχει ποτέ της γιατί δεν έχει υπόσταση και όμως σε κείνους που την εκτελούν μάλλον κακώς δρώντας απολείπει του καλού την ύπαρξη και σκότος νοητό αποτυπώνεται με τα αδικήματα και όταν πάυσουν οι πονηρές πράξεις τότε κι η ύπαρξη της πονηρίας συναφανίζεται γιατί ζητηθήσεται η αμαρτία αυτού και ου μη ευρεθή καν η τιμωρία για τα αμαρτήματα έχει αποταμιευτεί για τους αμαρτάνοντες και άλυτη παραμένει η κόλαση για τα αδικήματα.
37.Όσοι λοιπόν σκανδαλίζονται που δεν τιμωρείται παρευθύς από το Θεό ο πονηρός ας θυμηθούν ότι δεν είναι πρόσκαιρη η Βασιλεία του Θεού και η Κρίση Του παρά αιώνια κι έτσι κι αν τώρα δεν παιδευτεί ο πονηρός όμως θα παιδευτεί εξάπαντος στο μέλλον αιωνίως προφητεύοντας και τη Βασιλεία του Χριστού την οποία έχοντας πάντοτε ως Θεός την έλαβε κι ως άνθρωπος μετά την Ανάσταση εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης ώστε ο Χριστός βασιλεύει όχι μόνο στον παρόντα αιώνα αλλά και στο μέλλοντα.
Επειδή οι δυσσεβείς έλεγαν δε ζητεί και δε βλέπει ο Θεός εύλογα ο προφητικός λόγος εδώ διδάσκει ότι θα βασιλέψει αλλά στον αιώνα του αιώνος και ίδιο και χαρακτηριστικό του βασιλέως να φροντίζει τους αρχόμενους.
Έθνη εδώ ονομάζονται όσοι δε δέχτηκαν το νόμο του Ευαγγελίου επειδή τα έθνη είναι άνομα και του Κυρίου η γη επειδή εξαπλώθηκε σ’ αυτήν η πίστη στο Χριστό κι ευσέβεια και γη Κυρίου ονομάζεται κι Βασιλεία Του από τη οπόια θα εκπέσουν όσοι ζου ανόμως. Έθνη είναι αλλιώς κι οι ακάθαρτοι δαίμονες.
38.Εισήκουσες Κύριε της επιθυμίας των πενήτων και της ετοιμασίας της καρδιάς τους επειδή και τα δυο αυτά φώναζαν κατά κάποιο τρόπο προς Εσένα κι ήταν ευθείς και ίσιοι κατά την καρδιά και χωρίς να τους εμποδίζει και να σκολιάζει καμιά κακία. Αλλά κι οι φτωχοί στα βιωτικά Προφήτες επιθυμούσαν την ενανθρώπηση του Χριστού κι ήταν έτοιμοι να την υποδεχτούν τόσο αυτοί όσο και άλλοι στο μέλλον την υποδέχτηκαν.
Θα ήταν προετοιμασία καρδιάς η απομάθηση των διδαγμάτων που από την πονηρή συνήθεια έχουν καταλάβει την ψυχή. Και ετοιμασία είναι κι η πρόθεση γιατί λέει ότι γνωρίζεις ακριβώς τι επιθυμούν οι πένητες και ποια πρόθεση έχουν.
39.Άκουσες τω πενήτων Κύριε και πρόσεξες στην ετοιμασία της καρδιάς τους ώστε από αυτό να γίνεις και κριτής στον ορφανό και ταπεινό και να τους εκδικήσεις.
Εάν λοιπόν Εσύ κρίνεις και εκδικήσεις τον ορφανό και ταπεινό κάθε άνθρωπος βλέποντας την εκδίκηση αυτή των αδικουμένων δεν αποτολμά πλέον να μεγαλευχεί δηλαδή να υπερηφανεύεται κατά των μικροτέρων και το επί γης δηλώνει το καθόλου και περιεκτικό όλων των ανθρώπων.
Αλλά ούτε κι ο διάβολος δε θα μεγαλαυχήσει πια γιατί θα συντριβεί υπό τους πόδας των αγίων που θα πατούν πάνω στη δύναμή του κατά τη δωρεά του Ιησού. Άνθρωπος λέγεται κι ο διάβολος όμως –μβ΄/42ος – από ανδρός αδίκου και δολίου ρύσαι με.
ΨΑΛΜΟΣ Ι΄-10
1.Εις το τέλος ψαλμός που έψαλλε ο προφητάναξ όταν διώκονταν από το Σαούλ κι επιγράφεται έτσι γιατί προφητεύει για την εκδίκηση που έκανε ο Θεός κατά του Σαούλ χάρη του Δαβίδ.
Επειδή όταν διώκονταν από το Σαούλ κι έφευγε στην έρημο τον συμβούλευαν οι γνησιότεροι φίλοι του να μεταναστεύσει δηλαδή να μετατοπίσει στα όρη καλύτερα για το ασφαλέστερο και για τούτο τους κατηγορεί πως δεν τον συμβούλευαν ορθώς. Εγώ έχω την ελπίδα μου στον Κύριο παραβλέποντας κάθε άλλη ανθρώπινη βοήθεια και αρα πώς εσείς λέτε στην ψυχή μου δηλαδή σε μένα πήγαινε στα βουνά σαν το μικρό πουλάκι και διάτριβε κει σαν πετεινό φοβισμένο -πολλές φορές ονομάζει από το μέρος το όλο κατά το γνωστό σχήμα του λόγου κι από ψυχής ονομάζει όλον τον εαυτό του.
2.Με το τέντωμα του τόξου και της ετοιμασία των βελών στη σαϊτοθήκη φανερώνει την ετοιμασία του πολέμου που είχε εναντινο του ο Σαούλ και τέτοια χρησιμοποιούσαν τότε για όπλα όταν πολεμούσαν. Κι αυτά τα λόγια βάζει αιτία της στέρεης ελπίδας που είχε στο Θεό σα να λέει έχω θάρρος κι ελπίδα στο Θεό γιατί με πολεμούν αμαρτωλοί κι όχι δίκαιοι επειδή αμαρτάνουν διώκοντας ένα αθώο που δεν τους αδίκησε και ζητώντας να ανταμείψουν με θάνατο εμένα που έγινα αίτιος σωτηρίας τους επειδή εγώ θανάτωσα το Γολιάθ κι εγώ αποδίωξα το πονηρό δαιμόνιο που έπνιγε το Σαούλ.
Οι εχθροί μου ετοιμάστηκαν λοιπόν να μας τοξεύσουν εππειδή έιμαστε απλοί και απόνηροι και δεν έχουμε σκολιό κι άδικο και διεστραμμένο και σκοτεινό στην καρδιά μας και μάς σαϊτεύουν όχι φανερά αλλά σε σκοτομήνη δηλαδή σκοτεινή νύχτα κι ασέληνη κι άρα με επιβουλή και κρυφίως γιατί αυτό δηλώνει η λέξη αφου κείνοι που χτυπιούνται και σαϊτεύονται σε τέτοια νύχτα σκοτεινή και χωρίς φεγγάρι δε βλέπουν κείνους που τους σαϊτεύουν. Αλλά και αντί του ως εν σκοτομήνη κατ έλλειψη του ως ομοιωματικού επιρρήματος επειδή κείνοι με το που σκοτίστηκαν από φθόνο για τούτο δε βλέπουν όσους σπουδάζουν να σαϊτεύσουν δηλαδή μένα μένα το φίλο και ευεργέτη τους.
3.Κι αυτός ο λόγος είναι η αιτία της ελπίδας στο Θεό γιατί λέει έχω θάρρος και πίστη στον Κύριο ακόμα και γιατί κείνον που έχρισες βασιλέα δηλαδή εμένα καθείλε και εδίωξε ο Σαούλ κι όσοι ακολούθησαν. Κατηρτίσω λέει το εποίησας και καθελείν το κρημνίσαι από μεταφορά κι ομοιότητα των οικοδομών που γκρεμίζονται επειδή οι εχθροί μου τόλμησαν να κάνουν αυτό για τούτο έχουν Εσένα τον ίδιο Θεό εχθρό τους τον οποίο δε θα υπομείνουν να τους πολεμά αφού τους νόμους που νομοθέτησες Κύριε τους ανατρέπουν επειδή και Συ νομοθέτησες να μην αδικεί κανείς κανένα κι ούτε και να θααντώνει τον αθώο από παντόε ρήματος αδίκου αποστήση και αθώον και δίκαιον ουκ αποκτενείς.
Τι κακό έκανε ο δίκαιος ώστε να διώκεται; Τίποτε. Για τον εαυτό του το λέει ο προφητάναξ επειδή δεν αδίκησε τελείως τον αδικούντα Σαούλ και θέλει να διδάξει την άνωθεν επισκοπή και πρόνοια του Θεού δηλαδή ο Θεός που είναι κυρίως δίκαιος και που μισεί την αδικία και που μόνος κρίνει ορθώς τα έργα των ανθρώπων Αυτός τι έκανε όταν έγιναν αυτά; Άραγε παράβλεψε την αδικία; Όχι.
4.Ο Θεός κι ας είναι στο ναό στην Ιερουσαλήμ όμως στον ουρανό έχει το θρόνο Του και κάθεται δηλαδή πανταχού είναι παρών και βλέπει τους αδικουμένους επειδή αυτό μας φανερώνει το ακόλουθο.
Δεν είπε πως βλέπουν απλώς αλλά πως επιβλέπουν οι οφθαλμοί του Θεού τον φτωχό άνθρωπο για να φανερώσει με την επί πρόθεση την εξ ύψους επισκοπή του Θεού και οφθαλμοί Θεού η ακριβής γνώση των γινομένων ενώ βλέφαρα Θεού η εποχή και το σκέπασμα της γνώσεως αυτής του Θεού επειδή και τα βλέφαρα δηλαδή τα ματόκλαδα σκεπάζουν τους οφθαλμούς ώστε να φανερώνει με τα βλέφαρα πως ο Θεός κι ας φαίνεται και ας νομίζεται πως δε βλέπει τα απόκρυφα βάθη της ψυχής και καρδιάς όχι λιγότερο όμως -σχήμα λόγου που σημαίνει το αντίθετο στο μέγιστο βαθμό- και τα βλέπει και τα εξετάζει. Με τα λόγια αυτά φανερώνει το παντέφορο κι παντεπίσκοπο του Θεού που όχι μόνο με τους οφθαλμούς βλέπει αλλά και με τα βλέφαρα και από παντού γνωρίζει τα πάντα. Εξετάζει θέλει να πει διαγινώσκει δηλαδή ακριβώς και λεπτομερώς γνωρίζειν ενώ υιούς ανθρώπων ονομάζει όλους τους ανθρώπους κατά περίφραση και πένης επειδή δεν έχει χρήματα ή αλλιώς επειδή δεν έχει αρετές κι ο Θεός επιβλέπει στο πένητα κατά τα χρήματα αλλά πλούσιο στις αρετές κι αποστρέφεται και δε βλέπει εξεναντίας όποιον είναι πένης στις αρετές και πλούσιος στα χρήματα. Και βλέπει τον πρώτο γιατί πλουτεί από τις αρετές εκείνες που υστερείται ο δεύτερος ενώ το δεύτερο αποστρέφεται γιατί τουναντίον είνια φτωχός απο τις αρετές κείνες από τις οποίες είναι ο πρώτος πλούσιος.
5.Διαχωρίζονται τώρα οι άνθρωποι που ακούσαμε παραπάνω επειδή διαιρούνται σε δικαίους και αδικους αφού οι άδικοι ασεβούν ατιμάζοντας το Θεό με τη καταφρόνηση που κάνουν στις άγιες εντολές.
Και για να θαρρούμε στο Θεό αλλά και διδασκαλικά ομιλώντας ο άδικος θάνατο προξενεί στη δική του τη ζωή και γίνεται ο ίδιος εχθρός της ίδιας του της ψυχής αφού με τα πονηρά έργα του παροξύνει το Θεό ο ταλαίπωρος να οργίζεται κατά της ψυχής και της ζωής του.
6.Επιβρέξει δηλώνει ότι άνωθεν φέρει ο Θεός παγίδες δηλαδή τιμωρίες στους αμαρτωλούς αφού διαμέσου των τιμωριών πιάνονται κι εμποδίζονται από την ορμή που έχουν στην κακία και με το όνομα της βροχής φανέρωσε ο Δαυίδ το πλήθος και τη συνέχεια των θείων τιμωριών.
Δραστικό και ενεργητικό είναι το πυρ και παχειά τροφή πυρός το θειάφι επειδή κ ιαυτό το είδος είναι πολλα θρεπτικό της φωτιάς ενώ το πνεύμα δηλαδή ο άνεμος είναι αναρριπιστικό της φλόγας του πυρός κι αυτό το είδος της τιμωρίας κατέκαψε παλιά τα Σόδομα και Γόμορρα. Το μέρος λοιπόν του ποτηρίου των αμααρτωλών δηλαδή της θείας τους τιμωρίας είναι φωτιά και θειάφι κι είναι και άνεμος που συστρέφει και αναρριπίζει κατά των αμαρτωλών τα δυο αυτά τη φωτιά και το θειάφι κι αν το ένα μέρος και είδος τούτο των τιμωριών του Θεού είναι τόσο ανυπόφορο τι να πει κανείς για τα άλλα μέρη και είδη των θεϊκών τιμωριών; Και ώς θα τα υπομείνει κανείς; Αλίμονο! Αλόμονο! Σε πολλά μέρη της ΑΓ βρίσκουμε να ονομάζεται η τιμωρία ποτήρι και κόνδυ εξεγείρου, εξεγείρου, ανάστηθι Ιερουσαλήμ η πιούσα Κυρίου το ποτήριον του θυμού Αυτού το ποτήριον γαρ της πτώσεως το κόνδυ –είδος ποτηριού- του θυμού εξέπιες και εξεκένωσας.
7. Καθώς ο Θεός Άγιος Ών στους αγίους επαναπαύεται έτσι και Δίκαιος Ών τις δικαιοσύνες αγαπά επειδή όμως είναι τέτοις δίκαιος για τούτο και τους αδίκους παιδεύει και τιμωρεί κι έτσι για τούτο πρέπει να θαρρούμε και να ελπίζουμε σ’ Αυτόν αφού Αυτός ο τελευταίος λόγος είναι συμπέρασμα της ελπίδας που προτέθηκε στην αρχή του Ψαλμού αυτού εκ πεποιθήσεως κι ελπίδος του προφήτη. Το ευθύτητας είδε το πρόσωπον Αυτού έχει την ίδια δύναμη με το δικαιοσύνες αγάπησε επειδή όποιον αγαπά κανείς αυτόν και βλέπει όπως κι αντίθετα όποιον μισεί κανείς κείνον κι αποστρέφεται και δε βλέπει και πρόσωπο Θεού εννοούμε την εποπτική Του δύναμη.
Έτσι μάς εξηγήθηκε ο ψαλμός κατά την ιστορία αλλά αρμόζει και σε κάθε αδικούμενο και πολεμούμενο είτε από αοράτους είτε από ορατούς εχθρούς. Έτσι κατά την αναγωγή κι έννοια αυτή προσφυώς θα ρηθεί πώς ερείτε τη ψυχή μου τόσο στους πονηρούς λογισμούς που ένδοθεν υποψιθυρίζουν και συμβουλεύουν νε μεταβεί ο νους στα όρη δηλαδή σε νοήματα κρημνώδη και ακανθώδη κι άβατα στους Ορθοδόξους και σφαλερά –λόγου χάριν ότι τα πάντα φέρονται απρονόητα και από ταυτομάτου κι ότι δεν είναι Θεός και πως δεν υπάρχει Θεός εκδικήσεων κι άλλα όμοια όσο θα έλεγαν κι οι δαίμονες που παρακινούν την ψυχή να εισέρχεται σε τέτοια βλάσφημα νοήματα. Κι αμαρτωλόυς εδώ πρέπει να νοήσουμε και τους αδίκους και πονηρούς και τοξάρι και σαϊτες τα όργανα θανάτου και φόνου παντός είδους κι ομοίως και τις προσβολές των ατόπων λογισμών και τα άλλα λόγια εδώ στον ψαλμό αυτόν μπορούμε να νοήσουμε κατά αναγωγή και τροπολογία.
ΨΑΛΜΟΣ ΙΑ΄-11
Εις το τέλος υπέρ της ογδόης όπως επιγράφεται και ο έκτος κι έχει την ερμηνεία του εκεί γιατί προφητεύει κι αυτός για την ανάσταση του Χριστού και για την εκδίκηση των αδικουμένων Χριστιανών αφού ο Κύριος το τέλος της ζωής στον κόσμο δέχτηκε δια θανάτου κι αναστήθηκε κατά την ογδόη ημέρα δηλαδή την Κυριακή η οποία είναι ως αρχή των ημερών πρώτη λεγόμενη και πάλι μετά την εβδόμη δηλαδή το Σάββατο ερχόμενη λέγεται γι’ αυτό ογδόη. Κι όχι περί αλλά υπέρ όπως και στον έκτο ψαλμό γιατί δε διδάσκει τι είναι η ογδόη αλλά παρακαλεί το Θεό να έρθει η όγδοη ημέρα εκείνη για να γίνει ηεκδίκηση των τυραννουμένων υπό του διαβόλου και δουλωμένων στην ειδωλολατρία.
2.Δίκαιος είναι όποιος φυλάττει δικαιοσύνη στα πράγματα με τους ανθρώπους ενώ όσιος ο ευσεβής στο Θεό και άγιος όποιος κοινώνησε δια της τελειότητος των αρετών της θεώσεως. Κι αυτά τα ονόματα παρομοιάζουν με σκάλα που ανεβάζει στο Θεό όσους περπατούν μέσω αυτής. Η ΑΓ ονομάζει δίκαιο και όποιον είναι τέλειος κατά την αρετή αλλά περί του δικαίου αυτού δεν είναι λόγος τώρα κι επειδή βρίκσονται μερικοί ποθ έχουν μερική δικαιοσύνη κι οι όσιος εξέλιπαν κι επειδή αποθνήσκουν αλλά και γιατί διώκονται από τους ανόσιους τούτου χάριν ο προφήτης εδώ εύχεται να γλιτώσει από τους επικρατούντας πονηρούς και κάνει την ευχή αυτή και παρακάλεση ως εκπρόσωπος όσων έμελλαν να δεχτούν το σωτήριο κήρυγμα του Ευαγγελίου αφού τότε και σε κείνον τον καιρό μάλιστα εξέλιπαν οι όσιοι όταν δηλαδή ο Κύριος ήρθε και σαρκώθηκε.
Οι όσιοι παντελώς λοιπόν χάθηκαν αλλά αλήθειες λίγες έμειναν ακόμα επειδή η γενική εδώ δηλαδή των υιών νοείται αντί δοτικής κι η από πρόθεση αντί της εν δηλαδή στους υιούς των ανθρώπων γιατί τότε έλεγαν ψέματα σε μεγάλα και καίρια αλλά αλήθευαν στα μηδαμινά και ελάχιστα.
3.Μάταια δηλαδή απατηλά και ψευδή λάλησε ο καθένας επειδή τότε οι άνθρωποι όχι μόνο απατούσαν και γελούσαν τους ξένους αλλά και τους δικούς τους και φίλους αφού πλησίνο ονομάζει εδώ όποιον βρίσκεται κοντά στον άλλο όχι κατά τον τόπο αλλά κατά την οικειότητα της φύσεως και προαιρέσεως.
Χείλη δόλια ονομάζεται ο δόλιος από μέρους το όλο γιατί ο δόλιος με διπλή καρδιά και γνώμη λαλεί κακά και βλαβερά και έσω έχει άλλη γνώμη ενώ έξω δείχνει άλλη.
4.Πολλές φορές η ΑΓ τα ευκτικά ρήματα σχηματίζει σε μέλλοντα χρόνο όπως κι εδώ επειδή εύχεται να αφανιστούν οι δολιότητες με τελειότητα κι ομοίως κείνοι που υπερηφανεύονται κατά των μικροτέρων και λένε μεγάλα για λόγου τους και βέβαια προφητεύεται εδώ και η απώλεια των δολίων και υπερηφάνων. φανερώνοντας ποιους είπε μεγαλορρήμονες λέει.
5.Θα εξολοθρεύει ο Θεός όσους λένε μέσα τους δηλαδή όσους τα συλλογούνται ότι εμείς θα ετοιμάσουμε τη γλώσσα μας να λαλεί μεγάλα και υπερήφανα.
Και το επόμενο κρέμεται από το ειπόντας δηλαδή ο Θεός θα εξολοθρεύσει όσους λένε ακόμα ότι εμείς εξουσιάζουμε τα χείλη και τη γλώσσα μας και άρα ποιον φοβόμαστε να μη λαλούμε τα υπερήφανα αυτά λόγια; Και ποιος είναι κείνος που θα εμποδίσει τέτοιους μεγαλορρήμονες λόγους;
6.Το νυν εδώ πρέπει να νοήσουμε αντί του τότε κατά τον πρέποντα καιρό και το νόημα του λόγου είναι πως τότε λέει ο Χριστός θα αναστηθώ από τον τάφο για την ταλαιπωρία των δουλωμένων στην πλάνη από την αγνωσία τους η οποία ταλαιπωρία τους έγινε αντί στεναγμού όπως ήταν και το ουκ επελάθετο της κραυγής των πενήτων αφού η ταλαιπωρία τους έγινε αντί κραυγής τους στο Θεό. Λένε ότι πτωχός λέγεται ο πρώην πλούσιος που ξέπεσε από τον πλούτο πλούσιοι επτώχευσαν ενώ πένης όποιος με τον πόνο των χειρών του πορίζεται την αναγκαία τροφή και τέτοιοι πτωχοί και πένητες ήταν κι όσοι έμελλαν να πιστέψουν στο Χριστό γιατί αυτοί τον πλούτο τους υστερήθηκαν και με τα εργόχειρα και πόνους των χειρών τους οικονομούσαν τις χρείες του σώματός τους. Τα ονόματα αυτά πτωχός και πένης λαμβάνονται και αδιαφόρως το ένα αντί του άλλου εκ παραλλήλου αλλά λέει κι ο Θεός ότι για την ταλαιπωρία και το στεναγμό των καταπονουμένων τώρα θα κινηθώ να κάνω εκδίκηση δηλαδή τώρα ευθύς και γρήγορα αλλά θεοπρεπώς πρέπει να νοούμε το θα κινηθώ και να κάνω εκδίκηση αν και ανθρωποπρεπώς το σχημάτισε ο προφήτης.
Κι επειδή πιο πάνω θυμήθηκε την ανάσταση του Χριστού εδώ θυμάται και την ταφή Του αναστρέφοντας την τάξη και γυρνώντας πίσω στο θάνατο δια Σταυρού του Χριστού. Ακόμα και τούτο λέει ο Κύριος ότι θα τεθώ δηλαδή θα προσηλωθώ στο Σταυρό γιατί τούτο πρέπει να νοήσουμε πως λέει εδώ σωτήριο αφού ο Κύριος χτύπησε τον τύραννο διάβολο με το δόρυ και ξύλο του Σταυρού σώζοντάς μας και χαρίζοντάς μας σώα την ελευθερία μας από την πλάνη και ας ήμασταν ασθενείς πριν μας δυνάμωσε κατά των δαιμόνων. Παρρησιάσομαι εν αυτώ δηλαδή στο Σταυρό θα δημοσιεύσω σε όλο τον κόσμο την θεϊκή δύναμη που κρύβεται μέσα Μου αφού επί Σταυρού κρεμάμενος ο Κύριος διέρρηξε το καταπέτασμα του ναού κι ο ήλιος σκοτίστηκε και η γη σείστηκε κι οι πέτρες σχίστηκαν και τα λοιπά θαυμάσια έγιναν. Άρα τους φτωχούς και πένητες θά σώσω δηλαδή θα αξιώσω σωτηρίας και θα παρρησιάσω και θα μιλήσω με ελευθερία τη σωτηρία τους και θα δείξω τη δύναμή Μου.
7.Αφού ανέφερε ότι είπε ο Κύριος αυτά κι εκείνα τώρα βεβαιώνει την αλήθεια των λόγων του Κυρίου ότι είναι καθαροί από κάθε ψεύδος.
Τόσο καθαρά κι άμκτα από απάτη και ψεύδος μάλιστα είναι τα λόγια του Θεού ώστε να μοιάζουν με το χωνεμένο ασήμι που είναι καθαρό από κάθε σκουριά και ύλη και δοκίμιο τη γη είπε αντί του δοκιμαζομένου μέσα στη γη επειδή εκεί οι τεχνίτες χρυσοχόοι κάνουν την τέχνη τους και δοκίμιο τη γη τίθεται και αντί του δόκιμο από τη γη κι αυξάνοντας την καθαρότητα και λαπρότητα των λόγων του Κυρίου λέει.
Επταπλασίως νοουμένου αντί του πλλαπλασίως επειδή η εβραϊκή μεταχειρίζεται το επτάκις αντί του πολλάκις και κείνο το αργύριο που χωνεύεται πολλές φορές είναι που μένει καθαρό με τελειότητα. Έτσι λοιπόν είναι αληθείς οι λόγοι του Θεού σαν το αργύριο που πολλές φορές ρίχνεται στο χωνευτήρι και λόγια είναι οι λόγοι του Θεού όχι για καταβιβασμό και ευτέλεια άπαγε! Αλλά επειδή τους χρησμούς οι παλιοί ονόμαζαν λόγια για τη βραχυλογία που είχαν επειδή σε λίγες λεξεις περιελάμβαναν μεγάλα νοήματα.
8.Το φυλάξεις νοείται να μάς φυλάξεις Κύριε από τους πολεμούντες έξωθεν και το διατηρήσεις να μας τηρήσεις από τους έσωθεν επιβουλεύοντες ταυτόν ειπείν παρακαλώντας ο προφήτης να φυλαχτεί από τους ορατούς εχθρούς και να διατηρηθεί από τους αοράτους. Και πάλι το φυλάξεις νοείται από την παρούσα γενεά ενώ το διατηρήσεις από τη υστερινή γενεά των πονηρών δηλαδή στον αιώνα και πάντοτε. Αλήθευσε ο λόγος γιατί η πίστη όσων δέχτηκαν το κήρυγμα του Ευαγγελίου και από την τότε γενεά των διωκτών έμεινε ακαταγώνιστη και στον αιώνα θαμείνει ανίκητη κι ούτε όσοι φανερώς πολέμησαν την πίστη ειδωλολάτρες ούτε κι όσοι κρυφίως επιβουλεύτηκαν την πίστη αιρετικοί μπόρεσαν να τη νικήσουν παρά ούτε και θα μπορέσουν να νικήσους έως της συντελείας του αιώνος.
9.Από κάθε μέρος μάς περικυκλώνουν οι ασεβείς σπουδάζοντας να πολιορκήσουν και να νικήσουν την πίστη στο Χριστό κι έτσι κάνουν οι ειδωλολάτρες και διώκτες τύραννοι ενώ οι αιρετικοί κύκλω περπατούν κι αυτοί γιατί δε νοούν κατευθείαν την ΑΓ παρά περιεστραμμένως και με σοφίσματα και παρεξηγήσεις.
Επειδή και Συ Κύριε υψώθηκες πάνω στο Σταυρό για τούτο επιμελήθηκες και πολλής φροντίδος αξίωσες το γένος των ανθρώπων για τους οποιος έπαθες γιατί πολυωρία είναι η πολλή φροντίδα όπως και τουναντίον ολογωρία η λίγη φροντίδα και Συ υψώθηκες Κύριε στους ουρανούς κατά τον καιρό της αναλήψεως ευεργετώντας τους ανθρώπους αποστέλλοντας το Πνεύμα το Άγιον το οποίο φώτισε κι οδήγησε τους ανθρώπους στο κήρυγμα του Ευαγγελίου.
Αλλά και ιστορικώς προσαρμόζεται ο ψαλμός γιατί όταν έφευγε από το Σαούλ μερικοί υποκρινόμενοι φίλοι του επεχειρίστηκαν να τον προδώσουν στο διώκτη του και τούτων των υποκριτών φίλων την απιστία και υπόκριση και πανουργία κατηγορεί εδώ και μόνο σωτήρα και βοηθό του επικαλείται το Θεό επειδή κι οι νομιζόμενοι φίλου του ενώθηκαν με τους εχθρούς του κι έτσι προφητεύει και την απώλειά τους κι όσων είναι σαν κι αυτοί όπως προλέγει κι ότι θα αφανιστεί κι η μεγαλορρημοσύνη κι υπερηφάνεια του Σαούλ και όσων είναι μεζί του. Κι υπέρ της ογδόης επιγράφεται για τα λόγια που περιέχει δηλαδή νυν αναστήσομαι λέγει Κύριος και τα ακόλουθα που αρμόζουν στην Ανάσταση του Κυρίου. Αν όμως τα λόγια αρμόσουμε στον προφήτη πως εισάκουσε ο Θεός κι υποσχέθηκε να αναστηθεί δηλαδή να κινηθεί σε εκδίκησή του εν καιρώ πολέμου και επιβουλής από το Σαούλ και θέσει φτωχούς και πένητες σε σωτηρία και παρρησιάσει στον κόσμο πως είναι δυνατός και δίκαιος για τη σωτηρία αυτή που ενέργησε τότε εναντιωνόμαστε στην επιγραφή της ογδόης και ναστάσιμης ημέρας κι εδώ ουδετέρως σωτήριο είναι η σωτηρία.
ΨΑΛΜΟΣ ΙΒ΄-12
Επειδή μετά από τη μοιχεία με τη Βηρσαβεέ και το φόνο του άντρα της Ουρία έπεσε σε διάφορους πειρασμούς κι η θυγατέρα του Θημάρ πορνεύτηκε από τον υιό του Αμνών κι αυτός πάλι φονεύτηκε από τον άλλο του υιό Αββεσαλώμ τον ομομήτριο αδελφό της Θημάρ κι από όλα αυτά έγινε όχι λίγη σύγχυση στο βασιλικό του οίκο και τέλος επειδή κι ο υιός του αυτός ξεσήκωσε επανάσταση και τυραννία κατά του πατρός του και τον έδιωξε από τη βασιλεία και δεν έπαψε ως εκεί από το θυμό του ωσότου και τα πολεμικά στρατεύματα σύναξε κι ετοιμάστηκε να διώξει και να πολεμήσει τον πατέρα του και να τον θανατώσει όλα αυτά συλλογιζόμενος ο προφήτης νόμιζε ότι η μοιχεία κι ο φόνος που έπραξε του προξένησαν τέτοιες συμφορές επειδή τον εγκατέλειψε ο Θεός αν και συγχώρεσε και τα δυο του αμαρτήματα δια στόματος του προφήτου Νάθαν κι έτσι γι’ αυτά τα αίτια έγραψε τον παρόντα ύστερα από τον έβδομο όταν δηλαδή ο Χουσί διασκέδασε τη βουλή του Αχιτόφελ και μήνυσε σ’ αυτόν τη μελέτη και ετοιμασία που έκανε ο Αβεσσαλώμ εναντίον του και τον συμβούλεψε τι να κάνει κι επιγράφεται εις το τέλος ο ψαλμός για την πρόρρηση που κάνει ότι θα νικηθεί όποιος τον πολεμά που ακολούθησε στο τέλος του πολέμου αγαλλιάσεται η καρδία μου επί τω σωτηρίω Σου.
2.Λήθη και λησμοσύνη είναι η αποβολή και στέρηση της ενθυμήσεως κι όλα τα πράγματα είναι ενώπιον του Θεού όχι μόνο τα χοντρά έργα και πράξεις αλλά κι αυτά του νου τα λεπτά κινήματα. Λησμοσύνη του Θεού πρέπει να νοήσουμε την εγκατάλειψη των πλανημένων και όσων δε φύλαξαν τις εντολές του γιατί παραχωρεί ο Θεός να πειράζονται οι παραβάτες των εντολών Του για παιδεία τους και σωφρονισμό και το εις τέλος νοείται αντί του μέχρι πολλού καιρού.
Πρόσωπο Θεού είναι η εποπτική και ευεργετική δύναμή Του ενώ αποστροφή Θεού εξ εναντίας η στέρηση της εποψίας και των ευεργεσιών Του γιατί αποστρέφεται ο Θεός όσους είναι ανάξιοι της θεωρίας Του αφού σιχαίνεται και μισεί τις πονηρές τους πράξεις. Από τα ανθρώπινα ιδιώματα φανερώνει και τα θεία γιατί κι οι άνθρωποι όταν εγκαταλιμπάνουν κανένα μαζί εγκαταλιμπάνουν και την ενθύμηση του ανθρώπου εκείνου κι όσοι αποστρέφονται κάποιον ούτε ολότελα βλέπουν όποιον αποστρέφονται.
3.Εγώ με το να φροντίζω και να μεριμνώ πώς να ελευθερωθώ από τους πειρασμούς και επειδή δε μπορώ να βρω ελευθερία θλίβομαι και πάσχω παντοτινά.
Ως πότε ο αποστάτης υιός μου που έχει προ πολλού έχθρα μαζί μου κι αφού θανάτωσε τον άλλο υιό μου έως πότε θα υψώνεται και θα ευτυχεί; Γιατί αυτός ευτυχώντας υψώνει την κεφαλή του καταπάνω μου ενώ εγώ λυπούμαι και δυστυχώ και σκύβω κάτω και ταπεινώνομαι. Εχθρός είναι κι ο διάβολος επειδή κι αυτός είναι αίτιος όλων τω πειρασμών κι αυτός είναι που ξαναβάνει στους πάσχοντες και τρόπον τινα τους καταπατεί και τους θλίβει όταν στερηθούν τη βοήθεια του Θεού.
4.Έως πότε αποστρέφεις το πρόσωπόν Σου; Για τούτο κατάλληλα εδώ έβαλε αντί εκείνου το επίβλεψον δηλαδή αξίωσέ με της ιλαρότητός Σου Κύριε και κοίτα άνωθεν σε μένα που πάσχω κακώς και σπλαχνίσου και εισάκουσέ μου που Σε παρακαλώ να με βοηθήσεις.
Επειδή η νύχτα και το σκότος των συμφορών έπεσε πάνω μου ολόγυρα για τούτο κυρίευσε τους οφθαλμούς μου ύπνος λύπης και ακηδίας. Επειδή όσοι λυπούνται έχουν φυσικό ιδίωμα να καταφέρονται σε ύπνο με το να προξενεί βάρος και σκότος στους οφθαλμούς τους η αναθυμίαση της χολής και λύπης της καρδιάς για τούτο Συ Κύριε φώτισέ τους δηλαδή δώσε τους να βλέπουν καθαρά και στάλαξε πνευματική χαρά στην καρδιά μου από την οποία αυτή σκιρτά και ευφραίνεται διώχνοντας από τους οφθαλμούς τον ύπνο της λύπης. Μήποτε υπνώσω εις θάνατον δηλαδή μην προξενήσει ο ύπνος θάνατο σε μένα για την υπερβολή της λύπης επειδή από λύπης εκβαίνει θάνατος. Και οφθαλμοί εδώ οι νοεροί και της ψυχής δηλαδή του νου που ήταν σκοτισμένος από το ζόφο της αμαρτίας κι έτσι παρακαλεί να ελευθερωθεί ο νους του από το σκότος τούτο μήπως και πεθάνει το θάνατο από την αμαρτία επειδή έγινε νεκρός στην αρετή και φοβάται μην πεθάνει το θάνατο σε απόγνωση νεκρωμένος όλος κατά την ελπίδα προς το Θεό.
5.Γιατί αν πάθω Κύριε κανένα τέτοιο κακό όπως παραπάνω βέβαια ο εχθρός μου τόσο ο ορατός όσο και ο αόρτατος διάβολος θα επιγράψει το δικό μου θάνατο στη δική του δύναμη δηλαδή θα πει πως αυτός με θανάτωσε γιατί στάθηκε σε μένα και των λυπηρών αίτιος.
Κι αν εγώ παρασαλεύσω από την κατάσταση και ασφάλειά μου βέβαια οι εχθροί μου θα χαρούν θαρρώντας επειδή στο εξής θα με κατακρημνίσουν ολότελα επειδή δεν έχω καμιά βάση σωτηρίας και στερότητα.
6.Εγώ επειδή υστερήθηκα την παρρησία που είχα για τις αρετές έπραξα τα κακά και για τούτο έλπισα μόνο στο έλεός Σου αφού είναι πλούσιο και ανεξάντλητο.
Προγνώρισε με τους προβλεπτικούς του οφθαλμούς την κατατρόπωση που έμελλε να πάθει ο υιός του και για τούτο θα ευφρανθεί για τη σωτηρία που μέλλει να του δοθεί παρά του Θεού.
Εγώ θα άσω με τη γλώσσα μου και θα ψάλω με το μουσικό όργανο τι ευχαριστίες σε Σένα το Θεό γιατί με ευεργέτησες λυτρώνοντάς με από την επανάσταση του υιού μου. Κι εγώ με τη θεωρητική αρετή που δηλώνεται με το άσω και με την πρακτική που δηλώνεται με το ψαλώ θα ευφράνω το Θεό και αρμόζει ο ψαλμος και σε όλους τους αδικουμένους.
ΨΑΛΜΟΣ ΙΓ΄-13
Εις το τέλος υπόσχεται κι αυτός ο ψαλμός να δώσει τέλος όσων προφητεύτηκαν από τον προφητάνακτα. Κι άλλοι λένε ότι προφητεύει εδώ όσα έγιναν ύστερα στους χρόνους του Εζεκίου του βασιλέως και του πολιορκητού των Ιεροσολύμων Σεναχηρείμ βασιλέως Ασσυρίων. Κι άλλοι λένε ότι προφητεύει τα γενόμενα της ενανθρωπήσεως του Χριστού κι εμείς και με τις δυο γνώμες θα εξηγήσουμε τον ψαλμό.
1.Ο άφρων Σεναχηρείμ είπε στην καρδιά του πως δεν υπάρχει Θεός ο Θεός των Ιουδαίων γιατί αν πίστευε πως υπάρχει Θεός δε θα έφτανε σε τέτοιο ασεβή λογισμό και μάλιστα σε καιρό που καθημερινά άκουγε όσα θαυμάσια έκανε ο Θεός εναντίον των εχθρών των Ιουδαίων. Κι αφού στον εαυτό του τέτοια συλλογίστηκε τότε και με προφορικό λόγο βλασφήμησε το Θεό του Ισραήλ κι έστειλε τον αρχιστάτηγό του Ραψάκη να πολιορκήσει την Ιερουσαλήμ όπως περιγράφονται στην ΑΓ Βασιλειών Δ΄,18-9 και Ησαϊα, 36-7.
Εκείνοι που ήταν τριγύρω του διεφθάρησαν γιατί εξέπεσαν από την ορθή γνώση του Θεού και την ευσέβειά Του και βδελύχτηκαν από το Θεό και μισήθηκαν για τις ανόσιες και πονηρές πράξεις τους επειδή έβριζαν οι μιαροί το Θεό και Τον ονείδιζαν πως είναι αδύνατος και σα να μην είναι Θεός και φοβέριζαν και να αφανίσουν το λαό του Ισραήλ κι έτσι με τέτοια διάθεση υπερηφανεύτηκαν και κυλίστηκαν και μολύνθηκαν μέσα στη μέθη και την ασέλγεια. Και με σχήμα υπερβατό διεφθάρησαν με τέτοια διάθεση όπως είδαμε και έγιναν βδελυκτοί.
Κανείς από τους ανθρώπους του Σεναχηρείμ δεν είναι αγαθός παρά όλοι είναι πονηροί.
2.Ο Θεός επέβλεψε στους υιούς των ανθρώπων δηλαδή στους ανθρώπους του Σεναχηρείμ που είχαν τέτοια διεφθαρμένη και βδελυκτή κατάσταση. Εκ του ουρανού είπε γιατί εκεί νόμιζαν ότι κατοικεί ο κατοικών εν ουρανοίς και επέβλεψε για να δει αν κανείς βρίσκεται ανάμεσά τους να γνωρίζει το Θεό από τα θαύματα που έκανε κι αν τον εκζητεί δηλαδή αν επικαλείται το όνομά Του εξεζήτησα τον Κύριον και επήκουσέ μου γιατί μερικοί απ’ αυτούς γνωρίζοντας το Θεό εθελοκακούν και δεν Τον ομολογούν για Θεό. Κι ανθρωποπρεπώς σχημάτισε πως ο Θεός κοιτάει από τον ουρανό σαν από υπερώο και βλέπει γιατί ο Θεός επειδή είναι πανταχού παρών και για τούτο και πάντα γινώσκει. Και πρέπει να παρατηρήσουμε ότι το σχήμα αυτό δηλαδή να κοιτάει ο Θεός και να βλέπει βρίσκεται σε πολλά μέρη της ΑΓ. Φανερώνεται το παντέφορο της θείας επισκοπής και θεωρίας επειδή από τον ουρανό βλέπει στη γη και λεπτομερώς γνωρίζει τα πάντα χωρίς να Τον εμποδίζει τελείως το τόσο άπειρο σχεδόν διάστημα.
3.Όλοι εξέκλιναν στα παραπάνω ρηθέντα κακά. Όλοι αχρειώθηκαν μαζί με το να έχουν γίνει σιχαμεροί και μισητοί κοντά στο Θεό κι ούτε καν ένας καλός ανάμεσά τους.
4.Αυτό ερωτηματικώς πρέπει να αναγινώσκεται για να φανερώνει τέτοιο νόημα πως κι ας είπαν οι Ασσύριοι εκείνοι πως δεν υπάρχει Θεός άραγε όμως δε θα γνωρίσουν όλοι οι ακόλαστοι κατα τη γλώσσα και τα έργα πως υπάρχει Θεός ο Θεός των Ιουδαίων; Ναι δηλαδή θα γνωρίσουν τούτο όταν φονευτούν σε μια νύχτα εκατόν ογδονταπέντε χιλιάδες από Άγγελο του Θεού κι όταν ο αρχιστράτηγος Σεναχηρείμ φύγει με ντροπή τότε θα γνωρίσει πως ο Θεός των Εβραίων έκανε τον αφανισμό αυτό. Κι όχι μόνο οι Ασσύριοι θα γνωρίσουν πως ο διαφθορέας τους είναι Θεός αλλά και όλα τα άλλα άνομα έθνη θα Τον γνωρίσουν όταν μάθουν την καταστροφή και απώλεια των Ασσυρίων.
Εκ προσώπου του Θεού ομιλώντας ότι κείνοι που κατατρώγουν σαν ψωμί το λαό Μου και τον καταφθείρουν με πολιορκία και πείνα και φοβερισμό δεν επικαλέστηκαν Εμένα τον Κύριο και Δεσπότη των απάντων δηλαδή δε Με ονόμασαν Θεό. Λαός του Δαβίδ είναι και κείνοι οι Ιουδαίοι που πολιορκήθηκαν τότε μέσα στα Ιεροσόλυμα από το Σεναχηρείμ γιατί κι αυτοί κατάγονταν από τη βασιλεία του ώστε και εκ προσώπου Δαυίδ λέγεται ο λόγος που είπε Κύριο όχι τον εαυτό του αλλά το Θεό.
5.Όταν ο Ραψάκης πολιορκούσε λοιπόν τα Ιεροσόλυμα τότε φοβήθηκαν ο Εζεκίας και όσοι ήταν μαζί του από το φόβο του και του Σεναχηρείμ και για τούτο λέει ότι φοβήθηκαν ου ουκ ην φόβος γιατί δεν έπρεπε να τους φοβηθούν επειδή δε μπορούσαν να φοβίσουν τους Ιουδαίους έχοντας το Θεό αντίμαχό τους επειδή αυτό το φανέρωσε στη συνέχεια λέγοντας.
Δίκαιοι ονομάζονται οι ευσεβείς γιατί τέτοιοι ήταν κι ο Εζεκίας και όσοι ήταν γύρω του θεοφιλώς κυβερνώντας τους υπηκόους και γενεά ήταν όλοι Ισραηλίτες καταγόμενοι από μια και την αυτή ρίζα του Ισραήλ. Εκεί λοιπόν δειλίασαν οι στρατιώτες του Σεναχηρείμ με φόβο από το Θεό που δεν ήταν κοντά τους πριν τη δοκιμή και το θάνατο των φονευθέντων. Επειδή κι ο ίδιος ο Θεός ήταν στο γένος των πλεμουμένων Ιουδαίων πολεμώντας υπέρ αυτών τους Ασσυρίους. Δείλιασαν οι Ασσύριοι με το φόβο του Εζεκίου του οποίου φόβος δεν υπήρχε σ’ αυτούς γιατί μάλλον εκείνος τους φοβόταν και πρόσμενε να φονευτεί την άλλη μέρα μαζί με όλους τους Ιουδαίους γιατί όταν κατασφάζονταν από τον Άγγελο νόμιζαν ότι τους κατέσφαζε ο βασιλεύς Εζεκίας και έτσι μάθαιναν ότι Θεός είναι ο Θεός των Ιουδαίων που τους βοηθούσε.
6.Ομιλεί στους Ασσυρίους πως εσείς καταφρονήσατε το στοχασμό του Εζεκία που ήταν φτωχός στην ετοιμασία του πολέμου. Τι στοχάστηκε; Να απελπιστεί από κάθε ελπίδα ψανθρώπινη και να καταφύγει μόνο στο Θεό φορώντας σάκκο και στάχτη ρίχνοντας στην κεφαλή κι όταν το μαθαν οι Ασσύριοι το περιγέλασαν ως ανωφελές. Εσείς λοιπόν περιγελάσατε την βουλή του Εζεκία αλλά αυτός έχει την ελπίδα και το θάρρος του στον Κύριο και Αυτόν μόνο βρήκε βοηθο του.
7.Ποιος από τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ θα δώσει σωτηρία στους Ιουδαίους που τόσο πολλά αδυνάτησαν; Και ποιος θα τους ελευθερώσει από τα χέρια του Σεναχηρείμ και του Ραψάκη; Βέβαια ουδείς από τους ανθρώπους παρά μόνο ο Θεός στον οποίο έλπισαν. Εκ Σιών λέγεται γιατί νόμιζαν ότι κατοικεί μέσα στο ναό της Σιών και Ιερουσαλήμ που ήταν σε πόλεμο.
Αιχμαλωσία εδώ και σκλαβιά είναι όχι κείνη που έγινε αλλά ελπίζεται να γίνει γιατί οι Ιουδαίοι έλπιζαν πως μετά από λίγο θα σκλαβωθούν από τον πολύ φόβο που είχαν επειδή ήταν πιασμένοι σχεδόν από τα στρατεύματα των Ασσυρίων. Ιακώβ και Ισραήλ ονομάζει τον ίδιο λαό γιατί κατάγονταν από τη ρίζα Ιακώβ και ύστερα μετονομάστηκαν από το Θεό Ισραήλ. Επειδή λοιπόν ο Κύριος ελευθέρωσε τους Ιουδαίους που ήταν σχεδόν σκλαβωμένοι για τούτο θα αγαλλιάσουν και θα ευφρανθούν οι απελευθερωμένοι και σωματικώς θα αγαλλιάσουν και ψυχικώς θα ευφρανθούν εξαιτίας της ευθηνίας και πλουσιότητας των φαγητών και της μελέτης των θείων λόγων που εμποδίζονταν να απολαμβάνουν για την πολιορκία που δοκίμαζαν από τους Ασσυρίους.
Έτσι εξηγείται στα χρόνια των Ασσυρίων αλλά εξηγείται και στα χρόνια του Χριστού όταν ο Κύριος έγινε άνθρωπος γιατί είπε ο άφρων δήμος των Ιουδαίων που δεν καταλάβαινε τις προφητείες περί Χριστού πως δεν είναι Θεός ο Χριστός που εργάστηκε τέτοια θαύματα σ’ αυτούς κι αφού έτσι πρώτα ο λαός των Ιουδαίων συλλογίστηκε στον εαυτό του ύστερα κατηγορούσε και φανερά το Χριστό γιατί ονόμαζε τον εαυτό Του Θεό. Τα ακόλουθα ερμηνεύονται όπως παραπάνω γιατί δεν υπήρχαν ανάμεσά τους κανένας που να κάνει χρηστότητα δηλαδή ανάμεσα σε κείνους που δε δέχτηκαν τη διδασκαλία του Κυρίου.
Κύριος διέκυψεν από τους ουρανούς δηλαδή ο Υιός από τον ουρανό διέκυψε και κατέβηκε στη γη κι ήρθε στους ανθρώπους και με σάρκα μίλησε μαζί τους γιατί κύπτειν είναι κίνηση από ψηλά προς τα χαμηλά και τα ακόλουθα εξηγούνται όπως παραπάνω. Ουκ εστι έως ενός αντί του πάρεξ ένας δηλαδή ο Χριστός μόνος είναι αγαθοεργός ο αναστρεφόμενος ανάμεσα στους Ιουδαίους. Ουχί γνώσονται πάντες οι εργαζόμενοι την ανομίαν όχι ερωτηματικώς αλλά αποφαντικώς κατά την έννοια αυτή επειδή οι Ιουδαίοι φθονεροί όντας και πονηροί ως και τα έθνη δε θέλησαν να γνωρίσουν το Χριστό για Θεό και εσθίοντες τον λαόν Μου λέγεται από το πρόσωπο του Χριστού προς τους αχρήστους Ιουδαίους που έτρωγαν με το στόμα της μαχαίρας και κάθε άλλης βασάνου σαν άρτο τους μαθητές του Κυρίου και τον ίδιο τον Κύριό τους δηλαδή τον Υιό του Θεού και δεν επικαλέστηκαν ούτε και Τον ονόμασαν Θεό.
Εκεί δε εδειλίασαν φόβω ού ουκ ήν φόβος επειδή οι Ιουδαίοι φοβήθηκαν να ομολογήσουν το Χριστό Θεό μήπως παρέβαιναν το νόμο τους που πρόσταζε ου κέσονταί σοι έτεροι θεοί πλην Εμού. Και πάλι τότε φοβήθηκαν όταν δεν έπρεπε να φοβηθούν γιατί όταν προσήλωσαν τον Ιησού στο Σταυρό και νόμισαν πως ελευθερώθηκαν από τα χέρια Του βλέποντάς Τον πεθαμένο τότε περισσότερο φοβήθηκαν βλέποντας το σεισμό και τα γενόμενα σημεία και θαύματα. Και πάλι φοβήθηκαν μήπως έρθουν οι μαθητές Του τη νύχτα και Τον κλέψουν απο τον τάφο και για τούτο έβαλαν στρατιώτες και φύλαγαν. όμως φοβήθηκαν εκεί όπου δεν ήταν φόβος επειδή οι μαθητές του Κυρίου ούτε στο νου τους τελείως έβαλαν να κλέψουν Αυτόν γιατί τους προείπε ότι αυτεξουσίως θα αναστηθεί κατά την τρίτη ημέρα κι ο Κύριος εν γενεά δικαίων νοείται αντί στο σύστημα των εξ εθνών πιστών στο Χριστό οι οποίοι αφού γνώρισαν το Χριστό για Θεό πορεύτηκαν τη βασιλιλή στράτα των θείων εντολών αφού οι Ιουδαίοι επειδή δε δέχτηκαν το Χριστό για τούτο ο Χριστός κάλεσε τα έθνη στην πίστη και επίγνωσή Του.
Βουλήν πτωχού κατησχύνατε νοείται πως λέχτηκε στους Ιουδαίους για το λαό εξ εθνών που ήταν παλιά φτωχός κατά τη θεογνωσία από την οποία ήταν μακράν προσκυνώντας άψυχα είδωλα αλλά ύστερα έγινε φτωχός για το Χριστό και κατά τα χρήματα. Αυτού του λαού εξ εθνων πιστού οι Ιουδαίοι καταφρόνησαν και περιγέλασαν ως μάταιη κι η βουλή τους ήταν να δεχτούν την πίστη στο Χριστό. Τις δώσει εκ Σιών το σωτήριον του Ισραήλ νοείται αντί του ποιος θα ανέβει στο βουνό της Σιών που κυκλώνει την Ιερουσαλήμ κι από κει να αναγνώσει στο λαό το σωτήριο δηλαδή τους σωτήριους νόμους; Αντί του ουδείς επειδή συνήθεια ήταν στους Ιουδαίους να το κάνουν αυτό σε κάποιες διορισμένες μέρες δηλαδή να ανεβαίνουν στο όρος Σιών κι από κει να αναγινώσκουν το νόμο εις επήκοον πάντων. Και το λέει αυτό προφητεύοντας ότι αφού η Ιερουσαλήμ κατεδαφιστεί απ’ τους Ρωμαίους και κηρυχτεί το ευαγγέλιο στα πέρατα της γης αυτή η συνήθεια θα παύσει δηλαδή να αναγινώσκεται ο νόμος από το υψηλό όρος της Σιών.
Εν τω επιστρέψαι Χριστόν την αιχμαλωσίαν του λαού Αυτού γιατί λέει δώσω Σοι έθνη την κληρονομίαν Σου την οποία σκλάβωσε ο διάβολος με το κοντάρι της πλάνης του και τότε αγαλλιάσεται Ιακώβ και ευφρανθήσεται Ισραήλ δηλαδή οι προφήτες που γεννήθηκαν από τη ρίζα του Ιακώβ οι οποίοι το μυστήριο προφήτεψαν. Και αγαλλιάσονται ευφρανθήσονται επειδή θα δουν την τελείωση τω προφητειών τους και Ιακώβ και Ισραήλ είναι όσοι πίστεψαν στο Χριστό οι οποίοι αντί των απίστων Ιουδαίων ήρθαν στην πίστη του Χριστού και των οποίων πρόγονος ήταν ο Ιακώβ. Επιστρέψαι λέγεται για να επιστρέψουν οι πιστοί Ιουδαίοι στα οικεία δίκαια και κληρονομιά των προγόνων τους από τα οποία ξέπεσαν.
ΨΑΛΜΟΣ ΙΔ΄-14
Εις το τέλος επιγράφεται ο ψαλμός επειδή φανερώνει ποιος πρέπει να είναι όποιος είναι κατά την αρετή τέλειος.
1.Ο Ιουδαίος όταν ακούει σκήνωμα Θεού και όρος άγιο ευθύς εννοεί το ναό στην Ιερουσαλήμ και το βουνό της Σιών που πλησιάζει στην Ιερουσαλήμ. Ας ξέρει όμως αυτός ότι όταν τα έλεγε ο προφητάναξ δεν ήταν ακόμα κτισμένος ο ναός ούτε το βουνό Σιών ήταν αγιασμένο κι αφιερωμένο στο Θεό επειδή αφού πέθανε ο Δαβίδ έγινε ο ναός και το βουνό Σιών αφιερώθηκε στο Θεό και για τούτο πρέπει να νοήσουμε αναγωγικά τα ρητά του Ψαλμού. Κι εδώ λοιπόν σχηματίζει το λόγο ερωτηματικά γιατί ρωτά ποιος θα κάνει αυτό και το άλλο; Κύριε τις παροικήσει εν τω σκηνώματί Σου; Παροικία είναι η προσωρινή κατοικία που θα κάνει κανείς σε ξένο οίκο και σκήνωμα ψυχής το σώμα μέσα στο οποίο σκηνώνει και κατοικεί. Ρωτά λοιπόν ο προφήτης να μάθει ποιος είναι ο τέλειος άνθρωπος που θα νομίσει ως παροικία προσωρινή τη ζωή μέσα στο σώμα αυτό και ποιος θα μεταχειριστεί το σώμα του ως ξένο με το να φροντίζει πολλά ολίγο γι’ αυτό; Την αντωνυμία Σου πρόσθεσε για να φανερώσει ότι το σώμα είναι έργο και ποίημα Θεού Λόγου κι από Αυτόν πλάστηκε να είναι σκήνωμα στην ψυχή. Και το Σου φανερώνει ότι κι Αυτός ο Θεός Λόγος θα σκηνώσει σ’ αυτό όταν γίνει άνθρωπος. Ή τις κατασκηνώσει εν όρει αγίω Σου; Κατασκήνωση λέγεται η βέβαιη κατάπαυση που θα κάνει κάποιος αφού πολύ οδοιπορήσει και όρος άγιο είναι ο υπερουράνιος τόπος που είναι ανώτερος από τα ταπεινά κι εγκόσμια καθώς και το βουνό είναι ανώτερος από τις πεδιάδες και τα λαγκάδια και γαρ προσεληλύθατε Σιών όρει και πόλει Θεού ζώντος Ιερουσαλήμ επουρανίω. Και ποιος είναι ο άνθρωπος εκείνος που φεύγοντας από την παρούσα ζωή θα κατασκηνώσει στις μονές τις επουράνιες και αιώνιες;
2.Αποκρίνεται λοιπόν στην παραπάνω ερώτηση δηλαδή ότι εκείνος θα παροικήσει στο σκήνωμα του σώματος και θα κατοικήσει στο επουράνιο όρος όποιος έχει τις αρετές αυτές. ζωγραφίζοντας τον ενάρετο που θα κατοικήσει στον ουρανό λέει ότι είναι όποιος θα πολιτεύεται άμεμπτος και ακατηγόρητςο και εργαζόμενος τη δικαιοσύνη. Και άμωμος είναι ο τέλειος κατά τη θεωρία επειδή με τη θεωρία ανεβαίνει ο νους στον ουρανό και δίκαιος ο τέλειος στην πράξη επειδή η εργασία είναι ίδιο γνώρισμα της πράξεως και μεταχειρίζεται ενεστώτα χρόνο και για τα δυο γιατί ποτέ δεν πρέπει κι οι δυο κι ο θεωρητικός κι ο πρακτικός από τη θεωρία και πράξη αλλά πάντοτε πρέπει να προκόπτουν σ’ αυτές. Κι επειδή η πρακτική είναι διαφορετική και πολλών λογιών για τούτο με το όνομα της γενικής δικαιοσύνης την συμπεριελαβε όλη αφού η δικαιοσύνη θεωρείται από όλες τις αρετές αφού δικαιοσύνη είναι η δικαιοπραγία κάθε αρετής και λέγοντας πρώτα τη γενική δικαιοσύνη ακολούθως αναφέρει και τα μέρη και τις ενέργειές της.
Ο δίκαιος λέει που μέλλει να κατοικήσει στον ουρανό αυτός αληθινά πράγματα διαλογίζεται και δογματίζει.
3.Ο δίκαιος που μέλλει να σκηνώσει στους ουρανούς όχι μόνο αυτός λογίζεται αληθινά στον εαυτό του αλλά και λέει στους άλλους αληθινά λόγια επειδή με την καρδιά φανέρωσε πιο πάνω τον ενδιάθετο λόγο που λαλεί στην καρδιά με τη γλώσσα φανέρωσε εδώ τον προφορικό λόγο του οποίου η γλώσσα γίνεται όργανο.
Πλησίον είμαστε όλοι οι άνθρωποι ο ένας στον άλλο και κατά την ίδια φύση της ανθρωπότητας και το λόγο της πίστεως και τη σχέση του γένους και συγγενείας ενώ κακό η βλάβη ομιλώντας κατά τάξη και λέγοντας πρώτα την καρδιά κι έπειτα τη γλώσσα και ποίηση και έργα γιατί ο άνθρωπος πρώτα διαλογίζεται κι έπειτα λαλεί και εργάζεται.
Ένα και το αυτό δηλώνει εδώ το έγγιστα και το πλησίον. εκείνος λοιπόν λέει θα κατοικήσει στο ουρανό που δεν έλαβε ονειδισμό κατά του αδελφού του δηλαδή όποιος δεν περιγέλασε όσους αδελφούς του έσφαλλαν ή μισερώθηκαν –κι έγιναν ανάπηροι διανοητικά ή σωματικά- ή κατά άλλο τρόπο δυστύχησαν επειδή ο ονειδισμός τέλος έχει την ύβρη και την αισχύνη του ονειδιζομένου ενώ ο ελεγμός τέλος έχει τη διόρθωση του σφάλματος του αδελφού κι έτσι τον ελεγμό λαμβάνουμε ως καλό ενώ τον ονειδισμό ουδέποτε παρά για κακό ως εναντιότατο μάλιστα στον αδελφικό ελεγμό.
4.Ο δίκαιος που θα κατοικήσει στον ουρανό αυτός με το να αποδίδει στον καθένα τα αντάξιά του τον πονηρό και κακό εξουθενεί ως ουδενός επαίνου άξιο κι ας τύχει πλούσιος ή ευγενής και ένδοξος και λαμπρός κατά τα βιωτικά πράγματα ενώ τους εναρέτους και φοβούμενους το Θεό μεγαλύνει κι επαινεί κι ας τύχουν φτωχοί κι αγενείς ή άδοξοι κατά τα βιωτικά γιατί μακάριοι πάντες οι φοβούμενοι τον Κύριον.
Ομνύειν εδώ αντί του διαβεβαιώνω επειδή ο όρκος δεν είναι άλλο παρά μια βεβαίωση λόγου που παραλαμβάνει μάρτυρα το όνομα του Θεού κι ήταν συγχωρημένο στον παλαιό νόμο να γίνεται όρκος αληθινός στο Θεό κι η αιτία της συγχωρήσεως ώστε οι Ιουδαίοι να μην ορκίζονται στα είδωλα και πέσουν στην ειδωλολατρία αλλά ο νόμος του Ευαγγελίου επειδή στους τέλειους νομοθετεί τελειότερες διδασκαλίες παντελώς εμπόδισε τον όρκο. Υπάρχουν βέβαια και μερικοί λόγοι που έχουν σχήμα όρκου αλλά όρκοι δεν είναι παρά μόνον θεραπεία στους ακούοντες όπως κείνο που είπε στους αδελφούς του ο Ιωσήφ νη την υγείαν Φαραώ κι ο απόστολος Παύλος στους Κορινθίους νη την υμετέραν καύχησιν και τύπο και παράδειγμα όρκων σχηματιζομένων άφησε ο θεσπέσιος Παύλος στους Χριστιανούς λέγοντας μάρτύς μου ο Θεός Ω λατρεύω εν τω πνεύματί μου και εγώ μάρτυρα τον Θεον επικαλούμαι και άλλα όμοια.
5.Στους παλιούς Ιουδαίους πολλά κατηγορημένο και αισχρό και μισητό ήταν να παίρνει κανείς τόκο γιατί όποιος είναι ελεήμων δενείζοντας σε κάποιον που είχε ανάγκη αδελφό του ευχαριστιέται μόνο να λάβει το κεφάλαιο που έδωσε κι όχι να πάιρνει κι από πάνω και τόκο. Κι ο δίκαιος που θα κατοικήσει στον ουρανό αυτός δε διδάσκει περί ευσεβείας λόγια που είναι αργύριο καθαρό δοκιμασμένο στο χωνευτήρι για να λάβει τόκο δηλαδή κανένα σωματικό αγαθό αλλά διδάσκει σε όλους αυτά δωρεάν και χωρίς κανένα μισθό.
Το επ’ αγαθοίς δηλώνει ότι όποιος μέλλει να κατοικήσει στους ουρανούς δε λαμβάνει δώρα ένεκα των αθώων δηλαδή για να βλάψει και να αδικήσει τους αναίτιους.
Κι αφού ζωγράφισε με τα χρώματα αυτά τον τέλειο στην αρετή τώρα σφραγίζει το λόγο του με τέλος άξιο λέγοντας ότι όποιος εργάζεται τις αρετές αυτές κι άρα είναι τέλειος δε θα μετασαλεύσει από τη σταθερότητα και βεβαιότητα στο Θεό εις τον αιώνα δηλαδή παντοτινά και στην παρούσα ζωή όλη κι αν εδώ δεν σαλευτεί πολλώ μάλλον στη μέλλουσα.
ΨΑΛΜΟΣ ΙΕ΄-15
Οι στήλες κι οι εικόνες κι οι αδριάντες δόθηκαν στους νικητές και τροπαιούχους για δόξα του ονόματός τους ανεξάλειπτη επειδή κηρύττουν αυτές την ανδραγαθία και τη γενναιότητά τους κι έτσι αντί για στήλες κι αδριάντες ο ψαλμός αυτός αφιερώθηκε στο Χριστό ο οποίος με το κοντάρι του Σταυρού νίκησε το θάνατο και τον έχοντα το κράτος του θανάτου διάβολο. Κι επειδή ο Κύριος ήταν αναμάρτητος για τούτο ούτε η ψυχή Του εγκαταλείφτηκε στον Άδη αλλά μάλιστα και τον κούρσεψε κι ούτε κι η σάρκα Του είδε διαφθορά επειδή τριήμερος ανέστη από τον τάφο. Γι’ αυτό περί τούτου ο κορυφαίος Πέτρος στη βίβλο των Πράξεων ανέφερε προσαρμόζοντας στο Χριστό τον παρόντα ψαλμό άνδρες αδελφοί Προφήτης υπάρχων ο Δαβίδ προειδώς ελάλησε περί της αναστάσεως του Χριστού ότι ουκ εγκατελείφθη η ψυχή Αυτού εις Άδου ουδέ η σαρξ Αυτού είδε διαφθοράν κι ο Ιησούς Χριστός ανέστησε τη στήλη εκείνη και τον ψαλμό για τις δικές Του ανδραγαθίες και κατορθώματα με το μέσο της γλώσσας του προφήτου τον οποόιο ενέπνευσε και κίνησε σ’ αυτό το Πνεύμα το Άγιο. Αναφέρει ο ψαλμός αυτός το τέλος της νίκης του Κυρίου κι όσα προ του τέλους Αυτού έγιναν.
1.Ανθρωποπρεπώς προφέρονται εκ προσώπου Κυρίου τα λόγια του παρόντος ψαλμού επειδή όχι ως Θεός αλλά ως άνθρωπος πολέμησε το διάβολο και τον νίκησε για να διδάξει και μας ότι είναι ευκολονίκητος και από τους ανθρώπους εκείνους που νήφουν κι έχουν προσοχή. Αναφέρει μάλιστα και τους τρόπους με τους οποίους ο Κύριος πολέμησε το διάβολο για να αφήσει παράδειγμα και σε μας να τον μιμούμαστε. Εύχεται λοιπόν ο Κύριος στο Θεό καθό άνθρωπος επειδή και στα άγια Ευαγγέλια αναφέρεται ότι κατά διάφορους τρόπους προσευχήθηκε ο Κύριος και παρακαλεί ο Κύριος να φυλαχτεί από κάθε επιβουλή φανερή και κρυφή λέγοντας Εσύ φύλαξέ με διότι σε Σένα μόνο έλπισα χωρίς να έχω σε κανένα άλλο το θάρρος Μου επειδή ξέρω ότι σώζεις όσους ελπίζουν σε Σένα.
2.Εγώ είπα στον Πατέρα τον Κύριο των απάντων ότι Εσύ είσαι και δικός Μου Κύριος όχι καθό Θεού αλλά καθό ανθρώπου και για τούτο περιφρούρησέ Με από κάθε εναντίον. Επειδή ο Κύριος καθό άνθρωπος χρειάστηκε να φυλαχτεί από το Θεό και γι’ αυτό αλλαχού έλεγε εξ προσώπου Του υποτάγηθι τω Κυρίω και ικέτευσον Αυτόν.
Εγώ είπα ακόμα και τούτο προς Εσένα Πάτερ Μου ότι Εσύ δεν έχεις ανάγκη από τα δώρα Μου για να Σου τα προσφέρω και γι’ αυτά να Σε αποκτήσω βοηθό Μου επειδή κι ας δέχεται ο Θεός τα προσφερόμενα σ’ Αυτόν με ευσεβή γνώμη όμως δεν τα δέχεται επειδή έχει ανάγκη και χρεία από αυτά αλλά γιατί κρίνει πως αυτά είναι μια απόδειξη της ευχάριστης γνώμης των ανθρώπων και γι’ αυτό και τα μεταχειρίζεται ως αιτία να αντιδώσει σε κείνον που Του τα προσφέρει χαρίσματα περισσότερα.
3.Έχω καλή ελπίδα ότι θα με διαφυλάξει ο Θεός και Πατήρ Μου επειδή ξέρω ότι Αυτός έκανε θαυμαστά και παράδοξα σε όσους αγίους Του βρίσκονται στη γη. Και άγιος είναι όποιος γνωσίως και αληθώς αγαπά τον Θεό και ολοσδιόλου ελπίζει σ’ Αυτόν δηλαδή Αυτός που τα λέει αυτά κατά το ανθρώπινο ο Ιησούς Χριστός αλλά άγιοι είναι κι όσοι ευαρέστησαν το Θεό πριν την παρουσία του Κυρίου. Γη Κυρίου είναι αυτή η αισθητή του Κυρίου η γη αλλά και η άνω και νοητή Ιερουσαλήμ στην οποία πολιτεύτηκαν και πολιτεύονται νοερώς οι κάτω στη γη αισθητώς ευρισκόμενοι. Άγιοι κι οι απόστολοι και όσοι μέσω των αποστόλων πίστεψαν Χριστιανοί που λυτρώθηκαν από κινδύνους και θανάτους διάφορους. Γη και η Εκκλησία του Χριστού μέσα στην οποία οι άγιοι απόστολοι και Χριστιανοί αναστρέφονται και πολιτεύονται. ακολούθως βάζει και την αιτία για την οποία έκανε θαυμαστά πράγματα στους αγίους Του.
Σε όποιους ανθρώπους ενεργούνται και τελειώνονται τα θελήματα του Θεού σε κείνους βέβαια και ο Θεός βρίσκεται διαφυλάσσοντάς τους από κάθε κακό και διακυβερνώντας τη ζωή τους στο εξής δηλαδή σε προκοπή μεγαλύτερη.
4.Ασθένειες εδώ οι πόνοι κι οι θλίψεις των αγίων που πλήθυναν πριν κατοικονομίαν αλλά ύστερα κατά νεύση Θεού ταχέως πέρασαν γιατί πολλαί αι θλίψεις των δικαίων και εκ πασών αυτών ρύσεται αυτούς ο Κύριος. Πλήθυναν προ της παρουσίας του Χριστού οι ασθένειες δηλαδή οι αμαρτίες των εθνικών επειδή όταν ασθενεί η ψυχή τότε κι η αμαρτία γίνεται απ’ αυτήν και πληθύνεται κι έπειτα αφού κηρύχτηκε το άγιο Ευαγγέλιο τάχυναν οι εθνικοί στην ευσέβεια και ταχέως πίστεψαν στο Χριστό και από τις αμαρτίες τους ελευθερώθηκαν. Τα ακόλουθα λόγια λέει ο Κύριος όχι ως άνθρωπος αλλά ως Θεός.
Τα λόγια λέει για τους Ιουδαίους που Τον φόνευσαν ο Κύριος των οποίων τις συναγωγές δηλαδή τα πλήθη και τα συστήματα δε θα συνάξει εξ αιμάτων δηλαδή δε θα ελευθετώσει από τη σφαγή αυτούς παρά θα τους αφήσει να διαφθαρούν από τα στρατεύματα των Ρωμαίων.
Ο λαός των Εβραίων ονομάστηκε πριν λαός Θεού περιούσιος και άμπελος και μερίδιο και κληρονομία και σχοίνισμα και άλλα τέτοια. Λέει λοιπόν ο Δεσπότης Χριστός Εγώ δε θα ονομάσω πλέον τους Ιουδαίους με τα τίμια κι έυφημα αυτά ονόματα με τα οποία τους ονόμαζαν πριν αλλά θα τους νομάσω τέκνα μωμητά και κατηγορημένα και γενεά σκολιά και γεννήματα εχιδνών και σπέρματα πονηρά και άλλα τέτοια δύσφημα. Λέγονται και για τους εξ εθνών πιστούς Χριστιανούς δηλαδή Εγώ δε θα οικειοποιηθώ τις συναγωγές δληαδή τις εκκλησίες και τα πλήθη των εθνικών από θυσίες και αίματα αλλά από γνήσια πίστη τους και από θυσίες πνευματικές μέσα στην ψυχή τελούμενες κι ούτε θα ενθυμηθώ τα προτερινά τους ονόματα με τα οποία τους ονόμαζαν διαμέσου των προφητών Μου παρά αντί να τους ονομάζω εχθρούς θα τους ονομάσω φίλους και αντί απίστους πιστούς και όσα άλλα εύφημα. Χείλη Θεού οι λόγοι Θεού επειδή και τα χείλη είναι όργανα του προφορικού λόγου και κατά άλλο πάλι τρόπο όταν ο Κύριος έγινε άνθρωπος ονόμαζε και τους Ιουδαίους και τους εθνικούς με ονόατα εναντία από τα προηγούμενα που είχαν.
5.Δεν έγινα άνθρωπος χωρίς τη γνώμη και θέληση του Πατρός Μου γιατί κι Αυτός ο Πατήρ Μου είναι κατά την ευδοκία και θέληση κοινωνός και μέτοχος του λαού Μου που πίστεψε εξ εθνών επειδή αυτόν ονομάζει εδώ κληρονομία αίτησαι παρ’ Εμού λέγοντας και δώσω Σοι έθνη την κληρονομίαν Σου. Αλλά και του θανάτου του Χριστού έγινε κοινωνός ο Πατήρ κατά την ευδοκία. Ποτήρι ονομάζεται ο θάνατος στην ΑΓ όπως κι ο Κύριος έλεγε στα Ευαγγέλια δύνασθε πιείν το ποτήριον ο Εγώ πίνω; και Πάτερ ει δυνατόν παρελθέτω απ’ Εμού το ποτήριον τούτο. Γιατί ευδόκησε ο Πατήρ να ανακληθούν τα έθνη από την πλάνη και να θανατωθεί ο Υιός Του κατά το ανθρώπινο. Μερίδα είναι κι ο πλούτος γιατί ο Θεός είναι πλούτος της κληρονομιάς Μου εξ εθνών και κεφάλαιο αφού ο Κύριος σε κάθε μέρος του Ευαγγελίου αναφέρει για τον άναρχό Του Πατέρα κι όι η μερίδα είναι πλούτος δηλώνει μερίς Μου ει –δηλαδή πλούτος- εη γη ζώντων. Κι επειδή και στα παιδιά που μοιράζουν την περιουσία του πατέρα τους το μερίδιο του καθενός πλούτος είναι και λέγεται ώστε ακολουθεί το ίδιο πράγμα να λέγεται και μερίδιο και πλούτος και κληρονομιά γιατί μερίδιο είναι αφού μοιράζεται και πλούτος που πλουτίζει όποιον το έχει και κληρονομιά που κατάγεται από τον Πατέρα. Ονομάζεται και διδασκαλία ποτήρι γιατί και οίνος ονομάζεται επειδή ευφραίνει τους διδασκόμενους με τα θεία λόγια και ο Χριστός ονομάζεται άμπελος που καρποφορεί τέτοιο οίνο.
Επειδή λοιπόν και τα έθνη πλάσμα Θεού είναι και του Υιού έπεσαν όμως στην ειδωλολατρία για τούτο πάλι αποκαταστάθηκαν στον πλάστη τους διαμέσου της πίστεως. Αφιερώνει λοιπόν τη χάρη αυτή ο Υιός στον Πατέρα ως αίτιό της Κύριος μερίς της κληρονομίας Μου και του ποτηρίου Μου και για τούτο είσαι Πέτερ Μου κοινωνός της κληρονομίας Μου και του ποτηρίου Μου γιατί Εσύ αποκατέστησες σε Μένα την κληρονομία Μου αυτήν. Δεν ανέφερε εδώ το ποτήριον αλλά την κληρονομίαν μόνο επειδή η κληρονομία ήταν προτιμότερη σ’ Αυτόν κι αυτή έγινε αιτία του ποτηρίου Του δηλαδή του θανάτου Του αφού για την κληρονομία Του πέθανε ο Κύριος. Πρέπει να πούμε και ένα γλαφυρό θεώρημα σ’ αυτά επειδή ο διάβολος δελέασε και τυράννησε τον άνθρωπο που έγινε κατεικόνα Θεού και για τούτο κληρονομια ήταν του Θεού τον έλκυσε στον εαυτό Του και την ξένη κληρονομία αδίκως κληρονόμησε για τούτο ο Θεός του ανθρώπου κληρονόμος έστειλε γράμματα διαμέσου των προφητών στο διάβολο ζητώντας χρεωστικώς να δώσει πίσω την κληρονομιά που Του πήρε αλλά επειδή ο διάβολος την κατακρατούσε περισσότερο για τούτο ο κληρονόμος Υιός έλαβε τις διαθήκες του Πατρός και κατέβηκε ο ίδιος στον άρπαγο και κλέφτη της κληρονομίας Του. Κριτής τούτου γίνεται ο Πατήρ που καταδίκασε τον άρπαγο κι αποδίδει και αποκαθιστά την κληρονομία στον Υιό Του και για τούτο ονόμασε τον Πατέρα ο Υιός κοινωνό της αποκαταστάσεως αυτής.
6.Εκείνοι που μοιράζουν τη γη σε διάφορα μερίδια έχοντας σχοινί για να την κάνουν γνώριμη και φανερή τη μετράνε και για να την περιορίσουν και για να την κάνουνγνώριμη και φανερή. Άρα η αποκατάσταση της κληρονομιάς Μου επέπεσε πάνω Μου δηλαδή πολλά σχοινιά και οροθέσια βλήθηκαν στην κηρονομιά Μου κι από αυτά ακριβώς μετρήθηκε και περιορίστηκε αυτή κι έγινε γνώριμη σε Μένα πόση είναι αφού με τα σχοινιά φανέρωσε αινιγματωδώς τόσο το πλήθος το πολύ όσων πίστεψαν εθνικών όσο και την ακρίβεια και γνωριμία τους αφού αυτά τα δυο είναι αποτέλεσμα του γεωμετρικού σχοινιού. Κράτιστοι εδώ η κληρονομία Του.
Πιο πάνω είπε κράτιστοι στον πληθυντικό για τους κατά μέρος πιστούς αλλά εδώ λέει στον ενικό κρατίστη για τη μία Εκκλησία και ομοπιστία των κατά μέρος Χριστιανών. Κρατίστη λέει και την εξαίρετη και αγαπημένη και γενναία και ανδρεία επειδή πολεμά και νικά τον αντίπαλο. Σχοινιά και τα δεσμά που επέπεσαν στο Χριστό δηλαδή με τα οποία Τον έδεσαν οι Ιουδαίοι όταν πήγαιναν να Τον κρίνουν στον Πιλάτο δήσαντες Αυτόν απήγαγον και παρέδωκαν Αυτόν Ποντίω Πιλάτω τω ηγεμόνι και επέπεσαν τα σχοινιά στο Χριστό για τους κρατίστους δηλαδή για τους πιστούς Χριστιανούς για τους οποίους έπασχε. Παλιά λοιπόν ήταν οι Ιουδαίοι κληρονομιά Θεού εγενήθη μερίς Κυρίου λαός Αυτού Ιακώβ σχοίνισμα κληρονομίας Αυτού Ισραήλ κι αφού οι Ιουδαίοι έγιναν απόβλητοι έλαβε ο Χριστός αντί εκείνων άλλη νέα κληρονομιά και βασιλεία των εθνικών την οποία είπε εδώ κρατίστη ως πλέον εξαίρετη και αγαπημένη από την παλαιά εκείνη των Ιουδαίων.
7.Τα ακόλουθα λέγονται από τον Κύριο καθό άνθρωπο γιατί είπε ο ευαγγελιστής Λουκάς για λόγου Του το δε παιδίον ηύξανε και εκραταιούτο Πνεύματι πληρούμενον σοφίας κι ευχαριστεί με τα λόγια αυτά ο Κύριος το Θεό και Πατέρα Του που Του χάρισε καθό άνθρωπο το θησαυρό της σοφίας.
Νεφροί το επιθυμητικό μέρος της ψυχής επειδή η επιθυμία βρίσκεται στους νεφρούς ως όργανο και νύχτα το Δεσποτικό θάνατο πρέπει να νοήσουμε κι επομένως ο Κύριος λέει ότι μέχρι θανάτου Με παίδεψε και Με ρύθμισε η επιθυμία Μου χωρίς να επιθυμήσει κάτι γήινο παρά μόνο τα θεία και ουράνια και νύχτα είναι και τα απόκρυφα μυστήρια ώστε μέχρι και σ’ αυτά τα άγνωστα μυστήρια στους άλλους ανθρώπους Με παιδαγώγησε η επιθυμία Μου.
8.Πρωτύτερα από κάθε άλλο έβλεπα το Θεό με τους οφθαλμούς της ψυχής μου να φαίνεται ενώπιόν μου.
Έβλεπα το Θεό ενώπιόν μου λοιπόν γιατί Αυτός βρίσκεται κι αναπαύεται στις δεξιές και καλές πράξεις αφού αγγίζει ο Θεός όσους Τον αγγίζουν με τις αρετές. Και στα δεξιά Μου βρίσκεται ώστε με τη βοήθειά Του δε θα μετασαλεύσω απ΄οτην ίση στράτα του καλού στην εναντία του κακού επειδή αλλαχού λέει φυλάσσει Κύριος πάντας τους αγαπώντας Αυτόν.
Όταν η καρδιά μου γέμωσε από ευφροσύνη γιατί απέλαβα την κληρονομιά Μου δηλαδή τους πιστούς και γιατί νίκησα τον εχθρό Μου διάβολο και τέτοιο έχω βοηθό τον Θεό και Πατέρα Μου τότε ακολούθως κι η γλώσσα Μου απόλαυσε μεγάλη χαρά επειδή άδει ύμνο επινίκιο και χαροποιό και διηγείται τα μεγαλεία του Θεού.
Η ταφή του Δεσποτικού Σώματος του Χριστού έμελλε να κατοικήσει στον τάφο με ελπίδα ότι γρήγορα θα αναστηθεί δηλαδή μετά από τρεις μέρες γιατί ο Κύριος το προγινώσκει και πολλές φορές είπε στους μαθητές Του μετά τρεις ημέρες εγείρομαι.
Και η αιτία για την οποία κατασκήνωσε στον τάφο με την ελπίδα ήταν γιατί Πάτερ Μου δε θα αφήσεις τελείως την ψυχή Μου στον Άδη όπου βρίσκονται οο ψυχές των αποθαμένων αφού ο Άδης είναι τόπος υποκάτω στη γη διορισμένος ως κατοικία των γυμνών ψυχών των αποθαμένων όπως κι ο τάφος τόπςο νεκρών σωμάτων. Πού λοιπόν ο φλύαρος εκείνος αιρετικός που δογμάτιζε διαφορετικά για την προσληφθείσα ανθρωπότητα υπό του Κυρίου ως άφρων που ήταν κι ανόητος κι ας ακούσει λοιπόν για τη λογική και έννου ψυχή Του.
Και πάλι περί του Δεσποτικού Του Σώματος του Χριστού επειδή Εμένα τον όσιό Σου δηλαδή τον αφιερωμένο σε Σένα με την οικειότητα των αρετών δε θα παραχωρήσεις να δω δληαδή να λάβει το σωμα Μου διαφθορά και διάλυση στα εξ ων συνετέθη παρά ως αναμάρτητο θα το διαφυλάξεις αδιάλυτο ώστε αφού μετά τρεις ημέρες ενωθεί πάλι η ψυχή με το σώμα Μου το κατά πάντα τέλειο και άρτιο και γρηγορότερα αναστηθώ. Επειδή φθορά λέγεται ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα με το θάνατο και διαφθορά η διάλυση των μελών και μερών του σώματος στη γη. Ο Κύριος δέχτηκε τη φθορά δηλαδή το χωρισμό από το σώμα της ψυχής αλλά διαφθορά δεν είδε δηλαδή δεν έπαθε.
11.Μου έδειξες τις αρετές που σαν στράτες Με οδηγούν στην αθάνατη ζωή και τις οποίες Εγώ πρώτος περπάτησα και θα κάνω περπατητές και τους δικούς Μου μαθητές Χριστιανούς αφού Μου αποκάλυψες τους τρόπους της Αναστάσεώς Μου και δευτέρας ζωής.
Πρόσωπο του Πατρός ο Υιός επειδή όποιος δει τον Υιό αυτός βλέπει και τον Πατέρα καθώς το είπε κι ο ίδιος ο εωρακώς Εμέ εώρακε τον Πατέρα και για τούτο και χαρακτήρ λέγεται ο Υιός του Πατρός και εικόνα. Θα ευφράνεις λοιπόν εμένα Πάτερ Μου τον προσληφθέντα άνθρωπο μαζί με τον προσλαβόντα Υιό Σου και Λόγο ύστερα από την ανάσταση γιατί πρωτύτερα από την ανάσταση λυπήθηκε ο Κύριος και δάκρυσε και αγωνιούσε κατά το νόμο της ανθρωπίνης φύσεως. Μετά του προσώπου Σου αντί μετά Σου περιφραστικώς λέγεται γιατί ο προσληφθείς άνθρωπος ήταν ενωμένος καθυπόστασιν τω Υιώ και ο Υιός κατουσίαν τω Πατρί και κοινή είχαν την ευφροσύνη για τη σωτηρία των ανθρώπων την οποία ενέργησε ο θάνατος δια Σταυρού του Κυρίου.
Και δεξιά του Πατρός είναι ο Υιός καθώς ο Αυτός είναι και βραχίων Του και δύναμη και άρα τέρψη και αγαλλίαση θα είναι σε Μένα τον Υιό Σου εις τέλος δηλαδή παντοτινά επειδή κι Εγώ συνανέστησα με τον εαυτό Μου τους πεπτωκότες και τη δική Μου κληρονομία απέλαβα δηλαδή όλους τους πιστούς σε Μένα.
ΨΑΛΜΟΣ Ις΄-16
Όταν διώκετο ο προφήτης από το Σαούλ και θλίβονταν ποικιλοτρόπως έγραψε τον παρόντα επικαλούμενος το Θεό σε βοήθεια κι άρα αρμόζει και σε κάθε ενάρετο που τον επιβουλεύονται ορατοί κι αόρατοι εχθροί.
1.Άκουσε Κύριε της αγαπητικής διαθέσεως της καρδιάς μου για το δίκαιο που μέσω των έργων ως γλώσσας βοά νοερώς. Επειδή Εγώ πολλές φορές έθεσα στα χέρια μου τον πολέμιό μου Σαούλ και ενώ μπορούσα να τον θανατώσω τον λυπήθηκα επειδή βασίλεψυ από Σένα και μάλιστα δεν τόλμησα ούτε με λόγο ψιλό να τον βρίσω επειδή ο Σαούλ ήταν κεφαλή και βασιλεύς όλου του λαού και για τούτο ήταν δίκαιο να φυλάσσεται αβλαβής από κάθε κακό. Δικαιοσύνη εδώ ονομάζεται και η δικαιολογία του κατά την οποία δικαιώνεται πως είναι αθώος κι άρα δεν φαίνεται να υπερηφανεύεται εδώ λέγοντας να εισακούσει ο Κύριος τη δικαιοσύνη του αλλά θα φανεί μόνο ότι με δίκαιο λόγο παρακαλεί το Θεό σε βοήθειά του.
Δέηση εδώ πρέπει να νοήσουμε το σχήμα της παρακαλέσεως του προφήτη το οποίο ήταν ελεεινό γεμάτο από κατήφεια και λύπη κι από συντριβή και ταπείνωση και μόνο από τη θεωρία του μπορούσε να δυσωπήσει τον Άγιο Θεό.
Σχήμα υπερβατό ομαλίζεται έτσι ενώτισαι την ουκ εν χείλεσι δολίοις γινομένην ή προσαγομένην γιατί τα δικά μου χείλη είναι καθαρά από ψεύδος και δεν ξέρω ποτέ να λαλήσω κατά του Σαούλ δόλια ή επίβουλα λόγια αλλά ομολόγησα πως τον αγαπώ και εν αληθεία φύλαξα καθαρή την ομολογία αυτή της αγάπης κι ας παρέβη αυτός τις συμφωνίες και υποσχέσεις που μου έδωσε. Τρία προβάλλει εδώ για να λάβει από το Θεό τη βοήθεια και να Τον κινήσει προς εκδίκηση τη δικαιοσύνη του και το ελεεινό σχήμα της δεήσεώς του και την προσευχή του από τα άδολα χείλη του.
2.Συ είσαι κριτής μας επειδή μόνος ξέρεις τα δικά μας έργα και γι’ αυτό είσαι αφιλοπρόσωπος δικαστής ο Θεός κριτής δίκαιος και ισχυρός δηλαδή είσαι δυνατός να φέρεις σε έκβαση κάθε ψήφο Σου και απόφαση και εκ προσώπου Σου ομιλώντας κατά περίφραση δηλαδή αντί του από Σένα και ενώπιόν Σου. Το κρίμα μου δηλαδή η κρίση για μένα και απόφαση επειδή εγώ άδικο νομίζω να κρίνω αυτός τον εαυτό μου και να παιδέψω μόνος μου το Σαούλ που σπουδάζει να με θανατώσει.
Εύχομαι Κύριε να δω τις ευθείες και δίκαιες αποφάσεις Σου τελειωμένες ανάμεσα σε μένα και το Σαούλ.
3.Εγώ Κύριε όχι μόνο από άδικο έργο απέχω αλλά ακόμη και από πονηρή ενθύμηση και λογισμό γιατί εσύ που είσαι καρδιογνώστης ερεύνησες την καρδιά μου και δε βρήκες σ’ αυτήν να έχω καμιά κακή βουλή εναντίον του Σαούλ κι είδες την καρδιά μου πως είναι ευθεία και ορθή όχι μόνο στις ευτυχίες αλλά και στη νύχτα δηλαδή στις δυστυχίες και θλίψεις και πειρασμούς τα οποία σκοτίζουν το νου και την καρδιά και τον κάνουν να βγαίνει από την ίση στράτα της αρετής γιατί καθώς ο Ιώβ στο σκότος των δυστυχιών όταν βρέθηκε περπατούσε στο φως των αρετών όπως λέει κι ο ίδιος ότε τω φωτί αυτού επορευόμην εν σκότει έτσι κι εγώ όταν βρέθηκα στις δυστυχίες δεν εξέκλινα από τις αρετές επειδή ήταν λύχνος τοις ποσί μου ο νόμος Σου και φως τοις τρίβοις μου. Νύχτα ονομάζεται και ο καιρός της νύχτας όταν βρήκε το Σαούλ να κοιμάται μέσα σε σκοτεινό σπήλαιο και δεν τον θανάτωσε.
Με πύρωσες και με χώνεψες Κύριε με το πυρ των πειρασμών και των θλίψεων καθώς κι οι χαλκείς και χρυσοχόοι πυρώνουν και χωνεύουν το χάλκωμα και το ασήμι και μάλαγμα για να γνωρίσουν αν είναι καθαρά και άδολα κι έτσι λοιπόν αφού με χώνεψες με διάφορους πειρασμούς και με δοκίμασες δε βρέθηκε σε μένα αδικία εναντίνο του Σαούλ επειδή δε λιγοψύχησα ώστε με την ανάγκη και βία να στοχαστώ κανένα κακό εναντίον του.
4.Και δεν είναι ανακόλουθο κι ασύμφωνο με τα παραπάνω παρά αιτία είναι μάλιστα της πυρώσεως δηλαδή για τούτο Κύριε παραχώρησες να πυρωθώ και να δοκιμαστώ με τους πειρασμούς ώστε να μη βρεθώ χωρίς πειρασμούς και υπερηφανευτώ και κατηγορήσω το Σαούλ και όσους ήταν μαζί του κηρύττοντας τα άδικα και πονηρά έργα που έπρατταν και για να δοκιμάζομαι με τους πειρασμούς ώστε καταφεύγοντας σε Σένα να με βοηθήσεις επειδή εν θλίψει εμνήσθημέν Σου και έτσι διηγούμαι τα έργα και τις οικονομίες Σου πως δηλαδή όλα προς το συμφέρον των ανθρώπων οικονομείς.
Λόγοι χειλέων εδώ είναι οι εντολές του παλαιού νόμου που δόθηκε δια Μωυσέως και χειλέων Θεού είπε καταχρηστικώς και ανθρωποπρεπώς επειδή κι οι εντολές του νόμου λαλήθηκαν τρόπον τινα δις των χειλέων και του στόματος του Θεού. Για τις εντολές Σου λοιπόν αυτές φύλαξα δηλαδή περπάτησα τις σκληρές στράτες των αρετών και βέβαια είναι και σκληρές και τραχείες και κοπιαστικές οι αρετές κι οι εντολές επειδή είναι στερημένες από κάθε σωματική ανάπαυση και ηδονή. Κοντά στην ΑΓ είναι συνήθεια ως επί το πλείστον να λαμβάνεται το φυλάττω αντί του ενεργώ δια των έργων όπως το εφύλαξα τας εντολάς Σου και τα μαρτύριά Σου δηλαδή δια των έργων τις εντολές έπραξα και τις τελείωσα.
5.Παραπάνω ονομάζονται τα κινήματα του νου διαβήματα ενώ τώρα του σώματος λέγοντας στο Θεό τέτοια κάνε Κύριε τέλεια και ορθά τα νοήματα και τους λογισμούς της ψυχής στα προστάγματά Σου που ονομάζονται τρίβοι και στράτες γιατί φέρουν προς Εσένα όποιους τα περπατούν κι αφού γίνουν τέλεια τα νοήματα κι οι λογισμοί μου τότε κι οι πράξεις και τα έργα του σώματός μου δε μπορούν να παρασαλεύσουν και να κλίνουν στο κακό. Κατάρτισαι λοιπόν τα διαβήματά μου και κάνε τέλεια κάθε ενέργειά μου Κύριε να περπατώ τις τρίβους Σου γιατί αυτές άνοιξες διαμέσου των εντολών Σου σε όσους σπουδάζουν να έρθουν σε Σένα για να μη παρασαλεύσουν από το πρέπον και την αρετή αφού δε θα καταρτίζονται και δε θα διορθώνονται από λόγου Σου τα διαβήματά τους επειδή Συ είσαι ο διδάσκων άνθρωπον γνώσιν.
6.Ματαίως δε Σε παρακαλώ τώρα Κύριε γιατί ξέρω ότι κι άλλες φορές Σε παρακάλεσα και μου εισήκουσες.
Πώς όμως λέει να κλίνει το ους Του ο Θεός σ’ αυτόν αφού το αυτί του ανθρώπου είναι ακίνητο και άκλιτο; Όταν λοιπόν κανείς κλίνει την κεφαλή του να ακούσει κείνον που του λαλεί φαίνεται ότι μαζί με την κεφαλή κλίνει και το αυτί. Προείπαμε ότι από τα ανθρώπινα ιδιώματα και ενέργειες φανερώνει και τις ενέργειες του Θεού κατά συγκατάβαση για την ασθένεια των ακροατών δηλαδή για να καταλάβουν οι ακροατές αφού όπως οι άνθρωποι όταν θελήσουν να ακούσουν καλύτερα κείνον που ομιλεί σ’ αυτούς με λίγη φωνή κλίνουν σ’ αυτόν το αυτί τους έτσι και Συ Κύριε κλίνον το ους Σου ως υψηλός σε μένα τον ταπεινό και ως ιατρός σκύψε σε μένα τον ασθενή. Όραση λοιπόν του Θεού είναι η απλή γνώση των πραγμάτων και ους και ακοή Του η λεπτότερη γνώση επειδή τα ορατά είναι παχύτερα από τα ακουστά για την ύλη. Βλέπε αναγνώστη πως άνω και κάτω αναφέρει στην προσευχή του το εισάκουσον και το πρόσχες και το ενώτισαι και τα όμοια για να φανερώσει με αυτά την ολοκάρδια διάθεση και αγάπη που είχε να παρακαλεί το Θεό.
7.Κάνε Κύριε να φανούν αξιοθαύμαστα στους ανθρώπους τα ελέη Σου δηλαδή η θεία βοήθειά σου και αντίληψη γιατί όσοι βλέπουν το Θεό να υπερασπίζεται και να βοηθά τους ελπίζοντες σ’ αυτόν θαυμάζουν τη βοήθειά Του ως γρήγορη και παντοδύναμη αφού προφτάνει και βοηθά όχι μόνο τους δικαίους αλλά και τους αμαρτωλούς.
8.Φύλαξέ με Κύριε από την επιβουλή του Σαούλ και όσων είναι μαζί του που αντιστέκονται στη χειροτονία που μου έκανες γιατί αυτή φανέρωσε με τη δεξιά αφού Συ Κύριε με χειροτόνησες βασιλέα του Ισραήλ δια του προφήτου Σαμουήλ που με έχρισε ενώ αυτοί σπουδάζουν να με θανατώσουν και δε θέλουν να με δεχτούν για βασιλέα. Να με φυλάξεις ως κόρην οφθαλμού επειδή αληθινά είναι θαυμαστή η προφύλαξη της κόρης που έχει ένδυμα πάνω σε ένδυμα και διάφορι χιτώνες την περιτειχίζουν. Οι εσωτερικοί μάλιστα χιτώνες είναι λεπτοί και διάφανοι για να μην την τραχύνουν ως υγρή και απαλή που είναι ενώ οι εξωτερικοί δηλαδή των βλεφάρων και ματόκλαδων είναι παχύς και χωρισμένος στα δυο σε ημικύκλια άνω και κάτω ώστε ταυτόχρονα και τον κονιορτό της γης διώκει και τη βλάβη του αέρος και μικρά ζωύφια κι ακολούθως να φυλάσσεται αβλαβής με τον τρόπο αυτό η κόρη του οφθαλμού. Έχει και τρίχες ο εξωτερικός χιτώνας που ονομάζουμε βλεφαρίδες σαν αγκάθια για να εμποδίζει μ’ αυτά κάθε ζωύφιο και εναντίο που έρχεται απέξω. Και πάνω στα ματόκλαδα είναι τα φρύδια σα φαράγγια σχηματισμένα και σα στέρεη στέγη και πυκνά ώστε να μην εισέρχονται ιδρώτες που τρέχουν από πάνω από το μέτωπο και έτσι εμποδίονται και τρέχουν πλάγια από τουε κροτάφους και τα μηνίγγια.
9.Άλλη παρομοίωση ακολουθεί φυλακής και παρακαλεί να σκεπάζεται από το Θεό με τις πτέρυγές Του δηλαδή με τις επισκιαστικές και φυλακτικές ενέργειες της θείας και παντοδυνάμου προνοίας Του καθώς και τα πετεινά σκεπάζουν τα μικρά τους πουλάκια με τις αισθητές τους πτέρυγες. Σκεπάσεις εδώ δηλώνει ευχή αντί του ευκτικού γιατί σε πάμπολλα μέρη της ΑΓ βρίσκεται το παρόν σχήμα λόγου οριστικές αντί ευκτικής κι έτσι προφητεύεται κι η βοήθεια από το Θεό. Πρόσωπο ασεβών είναι οι ίδιοι οι ασεβείς κατά περίφραση αλλά καταχρηστικώς τους λέει εδώ ασεβείς το Σαούλ κι όσους ήταν μαζί του επειδή ζούσαν στις ανομίες σαν ασεβείς κι επειδή διψούσαν να θανατώσουν τους αθώους και δε σέβονταν τη χειροτονία που έγινε από το Θεό την οποία έκανε όταν έχρισε ο Σαμουήλ το Δαβίδ βασιλέα. Αυτοί λοιπόν με ταλαιπώρησαν επειδή έφυγε εξαιτίας τους ο Δαβίδ κι υπέμεινε κάθε ταλαιπωρία και κακοπάθεια.
Από το μέρος της ψυχής όλον τον εαυτό φανέρωσε και είπε περιέσχον δηλαδή ότι τον πειρκύκλωσαν οι εχθροί του κατασεκυάζοντας εναντίον του σε κάθε μέρος επιβουλές και ενεδρεύματα.
10.Με το όνομα του στέατος φανέρωσε την καρδιά και τα σπλάχνα επειδή τριγύρω τους ως μελών του σώματος βρίσκεται και το στέαρ -ξύγγι- κι άρα ο Σαούλ κι όσοι ήταν μαζί του απέκλεισαν το έλεος από καρδίας και σπλάχνων τους αφού από τα σπλάχνα προέρχεται το έλεος κι η ευσπλαχνία και δε θέλησαν να τον ευσπλαχνιστούν. Στέαρ είναι και η ευτυχία κι η ευδοξία την οποία ο Σαούλ κι όσοι ήταν μαζί του συνέκλεισαν και κατά κάποιο τρόπο έσφιγγαν και την κρατούσαν σα να μην ήθελαν να φύγει από λόγου τους καμιά φορά παρά έμελλε να μένει μαζί τους παντοτινά και αχώριστα.
Οι εχθροί μου κομπάζουν και λένε λόγια υπερήφανα δηλαδή ότι το γρηγορότερο θα με πιάσουν ως απροστάτευτο ως μη έχοντα από κανένα μέρος καμιά βοήθεια.
11.Αφού λοιπόν ο Σαούλ και όσοι ήταν μαζί του εχθροί μου με εξέβαλαν έξω από την πατρίδα μου κι από όλα τα πράγματά μου δεν αρκέστηκαν μόνο σ’ αυτό αλλά και τώρα με περικύκλωσαν και ζητούν να με θανατώσουν.
Έθεσαν δηλαδή στοχάστηκαν να εκκκλίνουν και να αποστρέψουν τους οφαθαλμούς τους από Σένα το Θεό που κατοικείς στους ουρανούς και από τα δικά Σου προστάγματα τα οποία προστάζουν να μην αδικεί κανείς τον αναίτιο κι αθώο και να τους γυρίσουν κάτω στη γη δηλαδή στις γήινες επιθυμίες που είναι να τελειώσουν κάθε άλογη και κτηνώδη τους οδονή. Αλλά και στήιρξαν τους οφθαλμούς τους ζητώντας να γκρεμίσουν και να καταβάλουν εμένα στη γη κατασφαγμένο και θανατωμένο από αυτούς τους ίδιους.
12.Όσο στις ελπίδες των εχθρών μου με υπέβαλαν δηλαδή κρυφίως ερχόμενοι αποκάτω μου και υψώοντάς με πάνω από τη γη και περνώντας με έκαναν άφαντο. Τέτοια διαφορά έχιε ο σκύμνος από το λέοντα όπως λένε κάποιοι ιστορικοί ότι ο λέων επειδή θαρρεί στη δύναμή του φανερά περπατά και κυνηγά ενώ ο σκύμνος δηλαδή το μικρό λεονταρόπουλο επειδή δε θαρρεί στη δύναμή του ως μικρό κι αδύνατο δεν κυνηγά φανερά παρά κρύβεται και κάθεται μέσα στη φωλιά του κι όποιο ζώο περάσει από κει αιφνιδίως ορμά και το αρπάζει. Έτσι λοιπόν κι από τους εχθρούς του άλλοι θαρρώντας να τον αρπάξουν φανερά κι άλλοι κρυφά επειδή δεν είχαν θάρρος στη δύναμή τους αλλά δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο δεν έχουμε να νοήσουμε και τα δυο σε ένα όπως συνηθίζεται από τον προφήτη πολλές φορές όταν διηγείται τα πάθη και τις δυστυχίες του να ταυτολογεί με λέξεις κι ομοιώματα διαφορετικά για να αυξήσει μ’ αυτά τα πάθη του κι ακολούθως με την αύξηση να ελκύσει στον εαυτό του το έλεος του Θεού.
13.Επειδή Σύ Κύριε φαίνεσαι πως κοιμάσαι για τη μακροθυμία που δείχνεις και την υπομονή για τούτο τώρα δείξε με κίνηση εκδίκησης για μένα που αδικούμαι γιατί αυτό σημαίνει το ανάστηθι.
Πρόφτασέ τους Κύριε προτού να φέρουν σε πέρας το έργο που μελετούν και μην τους αφήσει να το τελειώσουν.
Εμπόδισέ τους Κύριε από το δρόμο που κάνουν καταπάνω μου και το υποσκέλισον λέγεται μεταφέροντας το νόημα από κείνους που θέλουν να εμποδίσουν το δρόμο κάποιου κι έτσι όταν οι άλλοι τρέχουν αυτοί βάζζουν εμπόδιο στα πόδια τους και τους ρίχνουν εύκολα καταγής.
Με τη ρομφαία Σου Κύριε λύτρωσε την ψυχή μου από τον ασεβή Σαούλ κι από τους υπηκόους και φίλους του που είναι εχθροί στο χέρι Σου δηλαδή στη χειροτονία Σου και άρα εχθροί σε μένα και βέβαια από τους εχθρούς της χειροτονίας Σου κι άρα και δικοί Σου εχθροί κατά περίφραση γιατί αν αυτοί με πολεμούν κι εγώ είμαι δικός Σου άρα πολεμώντας το δικό Σου πολεμάνε Εσένα τον ίδιο. Κι ασεβής είναι εκείνος όπως ειπώθηκε πιο πάνω και χωριστά πρέπει να αναγινώσκονται τα ρητά αυτά το ρύσαι την ψυχήν μου αρμόζει στο οι εχθροί μου την ψυχή μου περιέσχον κι απορούν μερικοί γιατί ο προφήτης που σπλαχνίστηκε και δε θανάτωσε το Σαούλ όταν τον βρήκε κοιμώμενο στο σπήλαιο τώρα εδώ παρακαλεί να τον θανατώσει ο Θεός με τη ρομφαία Του; Αλλά ο προφήτης δεν τόλμησε να γίνει φονεύς ο ίδιος του βασιλέως ως χρισθέντος παρά Θεού αλλά παρακαλεί το Θεό να τον εκδικήσει Εκείνος αυτόν επειδή τον ταλαιπωρεί με κάθε κακοπάθεια αφού το πρώτο ήταν άδικο να θανατώσει δηλαδή μόνος του το Σαούλ κι έτσι τουναντίον το δεύτερο ήταν δίκαιο να τον παιδέψει δηλαδή ο Θεός. Και δεν είπε με ρομφαία θανατώνουσα παρά φοβίζουσα μόνο τους εχθρούς του. Και το είπε και τούτο ανθρωποπρεπώς επειδή όπως εκείνος που θέλει να ελευθερώσει κάποιον από τους εχθρούς που τον κρατούν σέρνει μόνο έξω από τη θήκη τη μάχαιρά του κι ορμά καταπάνω τους χωρίς να τους θανατώσει έτσι κι Εσύ Κύριε κάνε. Κι ο προφήτης δεν ήθελε να φονευτεί ο Σαούλ παρά μόνο να δυστυχήσει όπως είναι φανερό και από τα ακόλουθα λόγια.
14.Τους εχθρούς μου Κύριε ξεχώρισε από τους λίγους –δηλαδή τους αγαθούς- ακόμα ζωντανούς κι ας μη συναριθμούνται μαζί τους όπως κι αλλού δηλώνει και μετά δικαίων μη γραφήτωσαν κι αφού χωριστούν απ’ τους καλούς γιατί αφού χωριστούν απ’ τους καλούς θα λάβουν καμιά φορά την πρέπουσα σ’ αυτούς καταδίκη επειδή συνηθίζει η ΑΓ να ονομάζει τους καλούς ολίγους επειδή κι οι περισσότεροι είναι κακοί και πάντοτε νικούν τα κακά κι ολίγοι οι σωζόμενοι όπως γράφεται στα Ευαγγέλια και πάλι πολλοί οι κλητοί ολίγοι οι εκλεκτοί. Κι επειδή είπε ολίγων ακολούθως λέει από γης για να δείξει ότι κι οι ολίγοι και καλοί από τη γη είναι όπως κι οι κακοί αλλά αυτό δεν έγινε σ’αυτούς εμπόδιο να εργαστούν την αρετή. Η ομαλή σύνταξη του ρητού είναι Κύριε διαμέρισέ τους από ολίγων των από γης κατά έλλειψη του των.
Κρυμμένα είναι το χρυσάφι και το ασήμι επειδή είναι κρυμμένα μέσα στα σπλάχνα της γης κι από κει τα σκάβουν και τα μεταλλεύονται και τα εκβάλλουν έξω και τα χωνεύουν κι από αυτά λοιπόν γέμωσε η γαστέρα των εχθρών μου δηλαδή αυτοί από μέρος το όλο κατά συνεκδοχή και περίφραση. Δηλαδή τα ταμεία τους και τα θησαυροφυλάκια των εχθρών μου αυτών είναι γεμάτα σαν την κοιλιά από βρώματα. Οι κοιλιές τέτοιων ανθρώπων είναι γεμάτες από εξαίρετα και δυσεύρετα φαγητά που ψωνίζουν με βαριά έξοδα. Κρυμμένα νοούνται εδώ και οι από το Θεό απόκρυφες και θησαυρισμένες τιμωρίες όπως κι ο Μωυσής αναφέρει για τις ποικίλες τιμωρίες ως εκ προσώπου του Θεού ουκ ιδού ταύτα συνήκται παρ’ εμοί και εσφράγισται εν τοις θησαυροίς μου; Προφητεύει λοιπόν ο προφητάναξ ότι η γαστέρα των εχθρών του δηλαδή αυτοί θα γεμίσουν από αφανείς τιμωρίες του Θεού επειδή όμως είπε επλήσθη αρμοδίως στην πλησμονή έφερε τη γαστέρα που καθημερινά γεμίζει από κόρο μεταχειριζόμενος τα μέλλοντα ως περασμένα δηλαδή το επλήσθη αντί πλησθήσεται γιατί κατά κάποιο τρόπο τα προείδε ως περασμένα με τους προορατικούς του οφθαλμούς.
Οι Εβραίοι είχαν το χοίρο ως ακάθαρτο γιατί δεν αναμηρυκάζει ανάμεσα στα δίχηλα ζώα και γιατί αγαπά τη λάσπη και το βόρβορο και με το όνομά του εδώ φανέρωσε αινιγματωδώς την ακαθαρσία. Χορτάστηκαν από ακαθαρσίες ξοδεύοντας τον πλούτο τους σε φιληδονίες και ξεφαντώματα. Άρα οι εχθροί μου καθώς χόρτασαν από χρήματα έτσι κι από υιούς γενόμενοι πολύπαιδες και από χρήματα και από τιμωρίες μαζί με τους υιούς τους με την διπλή εξήγηση δηλαδή και με την πρόθεση νοουμένη έξωθεν κατά έλλειψη αφού όχι μόνο αυτοί ευτύχησαν ή τιμωρήθηκαν αλλά και τα τέκνα τους ως μιμησάμενα την κακία των γονιών τους.
Είτε ο πλούτος είτε η τιμωρία και τα δυο διάρκεσαν και στους υιούς των υιών τους δηλαδή στους εγγόνους τους και αν νοήσουμε περί τιμωρίας προφητεία τότε ο λόγος καθίσταται για τα κακά που έμελλαν να βρουν τους εχθρούς του κι αν πάλι νοήσουμε για τον πλούτο και την ευτυχία ο λόγος είναι αύξηση κατηγορίας γιατί αυτοί κι ας απόλαυσαν τόσα αγαθά πολλά μόλο τούτο ζπύσαν παράνομα καταφρονώντας την ευδαιμονία που τους χάρισε ο Θεός.
15.Η δικαιοσύνη μου δηλαδή η αγαπητική διάθεση της καρδιάς μου θα με κάνει άξιο της θεωρίας Σου και της επισκοπής Σου Κύριε και για τούτο θα εμφανιστώ ενώπιόν Σου κατά τον καιρό της τελευταίας κρίσεως και ανταποδόσεως.
Όταν λοιπόν δω τη δόξα Σου Κύριε τότε θα χορτάσω την επιθυμία μου που είναι να αξιωθώ να φανώ ενώπιόν Σου και να δω αμέσως τη δόξα Σου επειδή οι αμαρτωλοί δε θα με δουν δηλαδή δε θα απολαύσουν το πρόσωπο του Θεού παρά μόνο οι δίκαιοι και για τούτο κι ο Κύριος στα Ευαγγέλια έλεγε μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες τη δικαιοσύνην ότι αυτοί χορτασθήσονται δηλαδή θα χορτάσουν από όσα επιθυμούν τα οποία είναι τα αιώνια αγαθά.
Αρμόζει σε κάθε ενάρετο που τον επιβουλεύονται γιατί δε θέλει δολιότητες και θα ζητήσει να κριθεί με τους εχθρούς του είτε αισθητούς είτε νοητούς και Σαούλ τότε ο αόρατος διάβολος και λόγοι χειλέων του Χριστού οι ευαγγελικές εντολές. ανθεστηκότες τη δεξιά του Θεού οι δαίμονες ως εναντίοι και αποστάτες. Και οι ίδιοι ασεβείς και εχθροί που τον εξέβαλαν από τη σκέπη του Θεού κι από τον Παράδεισο. Τα ακόλουθα αναλόγως εννοούνται γιατί θα προσευχηθεί και θα σκορπιστούν και θα διαχωριστούν οι εχθροί του δαίμονες από τους αγαθούς ανθρώπους όσο ζουν στην παρούσα ζωή επειδή μετά θάνατον δε φοβούνται πλέον τους δαίμονες και τα περί πλούτου και τιμωρίας και λοιπά προσαρμόζονται στους δαίμονες ως κοσμοκράτορες και τους υιούς τους και εγγόνους θα νοήσεις τους μαθητές και υπηρέτες τους πονηρούς επειδή τέτοιων πονηρών πατέρας ο διάβολος υμείς εκ του πατρός του διαβόλου εστε.