ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ
ΚΑΘΙΣΜΑ Δ΄
ΨΑΛΜΟΣ ΚΔ΄-24
Μερικοί λένε ότι γράφεται ο παρών παρακαλεστικός στο Θεό που αρμόζει σε όλους εκείνους που Τον επικαλούνται στις ανάγκες τους και τους διδάσκει πώς πρέπει να κάνουν την δέησή τους στο Θεό αλλά τίποτε δεν εμποδίζει να εκφωνηθεί και από μέρους του προφητάνακτος όταν πολεμούσε τους εχθρούς του και διηγήθηκε τα συμβάντα.
1.Σε Σένα Κύριε ύψωσα την ψυχή μου χωρίζοντάς την από τα γήινα από τα οποία δεν υπάρχει καμιά ωφέλεια και σωτηρία.
2.Επειδή έλπισα σε Σένα ολωσδιόλου Θεέ μου για τούτο μη με αφήσεις να ντραπώ τόσο στον παρόντα αιώνα όσο και στο μέλλοντα δηλαδή πάντοτε και θα καταισχυνθώ εάν μείνω αβοήθητος από Σένα.
Ας μη με περιγελάσουν Κύριε οι αισθητοί και νοητοί εχθροί μου γιατί θα με περιγελάσουν αν με νικήσουν.
3.Όσοι σε υπομένουν Κύριε δηλαδή προσμένουν τη βοήθειά σου δεν καταισχύνονται και σε πολλά μέρη των ψαλμών το υπομένω σημαίνει αναμένω και εκδέχομαι γιατί όποιος προσμένει το Θεό βοηθό του αυτός δε θα ντραπεί αφού θα πετύχει την ποθούμενη βοήθεια του Θεού.
Άλλοι αμαρτάνουν από περίσταση και συναρπαγή κι άλλοι από φυσική ασθένεια αλλά όσοι αμαρτάνουν χωρίς τις δυο αυτές αιτίες αυτοί διακενής δηλαδή χωρίς ευλογοφσνή πρόφαση αμαρτάνουν παρά από μόνη την πολλή τους κακία και πονηρή γνώμη όπως εκείνοι που πολέμησαν τον Δαβίδ είτε ορατοί εχθροί άνθρωποι είτε αόρατοι δαίμονες επειδή ματαίως και χωρίς καμιά αιτία τον πολέμησαν αφού δεν τους αδίκησε σε τίποτε.
Ένα και το αυτό πράγμα λέει εδώ με τις οδούς και τρίβους και το γνώρισον και δίδαξον όπως συνηθίζει για να φανερώσει με τις ίδιες λέξεις τον πολύ πόθο της καρδιάς του. Οδοί λοιπόν και τρίβοι είναι όλα όσα είναι αρεστά στο Θεό γιατί όποιος περπατά διαμέσου τους θεαρέστως διαπράττοντάς τα αυτός απλανώς πηγαίνει στο Θεό. Εύχεται επομένως να διδαχτεί τα θεάρεστα αυτά για την ακρίβεια που έχουν επειδή όσοι είναι άξιοι αυτοί αμέσως από το Θεό μαθαίνουν όσα πρέπει να πράττουν. Οδοί και τρίβοι κι οι οικονομίες των πραγμάτων με τις οποίες η Θεία Πρόνοια κυβερνά τα πάντα. Ζητεί λοιπόν να μάθει ακριβέστερα με ποιες οικονομίες κυβερνώνται τα πάντα ώστε κοντά στην πρακτική να λάβει και τη θεωρητική φιλοσοφία. Οδούς ονομάζει τις γενικότερες και τρίβους τις μερικότερες οικονομίες. Οδοί και τρίβοι κι οι εντολές του Θεού που έμαθε από το θείο νόμο κι εύχεται να τις μάθει και με έργα ώστε να αναγκαστεί να τις πράττει γνωρίζοντάς τις και με την πείρα και δοκιμή όσες πριν ήξερε μόνο με λόγο και ψιλή γνώση.
5.Οδήγησέ με Κύριε στην αλήθεια ώστε να μη πλανηθώ με λογισμούς ανθρώπινους και απατηλούς προτιμώντας άλλα αντ’ άλλων τα ψευδή αντί των αληθών και τα κακά αντί των καλών.
Πώς άραγε το λέει αφού ξέρει πως ο Θεός είναι Σωτήρας; Ναι το ήξερε με το λόγο αλλά τώρα ζητεί να μάθει και με έργο. Τότε θα το μάθει λοιπόν όταν σωθεί δηλαδή λυτρωθεί από τους εχθρούς αφού τότε θα είναι η απόδειξη αληθής και αναντίρρητη ότι ο Θεός είναι Σωτήρας του όταν ελπίζει μόνο στον Θεό και παραδόξως χωρίς να τον βοηθήσει κανένας άνθρωπος.
Με το έργο δίδαξέ με Κύριε πως είσαι Θεός που με σώζεις και πως αληθώς Σε περίμενα προσμένοντάς Σε βοηθό μου και δε φάνηκαν ψευδείς οι ελπίδες μου. Όλη την ημέρα συνηθίζει να λέει σε πολλά μέρη αντί του πάντοτε. Κι οι Εβραίοι έτσι λένε όλη τους τη ζωή όλη την ημέρα δηλαδή. Επειδή κοιμούνται τη νύχτα και τότε δε νομίζουν ότι ζουν αφού ο ύπνος είναι πρόσκαιρος θάνατος. Και για το Χριστό αναγωγικώς αναφέρονται όλα αυτά επειδή προείδε ο προφητάναξ την ενανθρώπησή Του με τους προφητικούς του οφθαλμούς και για τούτο παρακαλεί εδώ να μάθει καθαρότερα ποιες οδούς και οικονομίες θα κάνει ο Χριστός όταν σαρκωθεί. Αλήθεια του Χριστού η διδασκαλία Του την οποία παρακαλεί να μάθει ο Δαβίδ Εγώ ειμι η αλήθεια και Εγώ την αλήθειαν λέγω υμίν και άρα δίδαξόν με Κύριε την αλήθεια αυτή που είπα παραπάνω όπου και κάνουμε στιγμή. Έπειτα πάλι αρχίζουμε αναγινώσκοντας το ακόλουθο ότι Συ εί ο Θεός ο Σωτήρ μου γιατί πληροφορήθηκα ότι Συ είσαι ο Θεός ο Σωτήρ μου δηλαδή ο Ιησούς επειδή Ιησούς Σωτήρ ερμηνεύεται και αληθώς τον έσωσε όταν κατέβηκε στον Άδη και τον λύτρωσε από κει. Εσένα Κύριε πάντοτε προσμένω να έρθεις και ποτέ δεν απελπίζομαι τον ερχομό Σου.
Θυμήσου Κύριε πως είσαι οικτίρμων και ελεήμων από του αιώνος δηλαδή πάντοτε και κατά φύση. Τα ελεή αδιαφόρως έγραψαν σε αιτιατική οι ερμηνευτές της ΑΓ γιατί κι η εβραϊκή τέτοια πτώση είχε και γιατί οι παλαιοί είχαν άδεια να αλλάζουν τις λέξεις και τις συντάξεις τους κι άρα θυμήσου λέει όχι γιατί λησμόνησε ο Θεός αλλά γιατί φαίνεται σε μας πως λησμονεί όταν αργοπορεί να μας βοηθήσει.
7.Βλέπε εδώ αγαπητέ πώς όταν έγινε τέλειος άνδρας ο προφητάναξ τότε παρακαλεί το Θεό να του συγχωρήσει και τα αμαρτήματα που έπραξε όταν ήταν στη νεότητά του και βρέθηκε σε αγνωσία κι ας μη συλλογιζόμαστε σήμερα ολότελα τέτοια αμαρτήματά μας εν αγνοία και στη νεότητά μας. Αλλά γιατί δεν παρακάλεσε και για αμαρτήματα εν γνώσει πραχθέντα; Εκείνα λοιπόν τα αμαρτήματα της νεότητος και αγνοίας συγχωρούνται με μόνη την προσευχή ενώ τα εν γνώσει χρειάζονται και δια πράξεως και κακοπαθείας σωματικής μετάνοια γι να συγχωρεθούν.
Καθώς το έλεός Σου είναι μέγα και πολύ έτσι και Συ θυμήσου Κύριε με πολύ έλεος δηλαδή θυμήσου να με ελεήσεις κι όχι να με κολάσεις.
Θυμήσου να με ελεήσεις Κύριε επειδή Εσύ είσαι κατά φύση χρηστός και αγαθός κι ας κινείσαι έξω από τη δική Σου φύση στο να μας κολάζεις για τις αμαρτίες μας.
8.Χρηστός ο Κύριος γιατί μας ελεεί κι ευθύς γιατί δικαίως μας παιδεύει τις αμαρτίες μας αφού εδώ ευθύς λέγεται κείνος που είναι ορθός και δίκαιος στις κρίσεις κι αποφάσεις Του.
9.Επειδή ο Θεός είναι ελεήμων και ορθός στις κρίσεις Του βέβαια θα νομοθετήσει δηλαδή θα βάλει υποκάτω στο νόμο και θα τιμωρήσει τους αμαρτάνοντες εν οδώ δηλαδή στην παρούσα ζωή αφού αυτήν ονομάζει εδώ οδό και στράτα επειδή όλοι οι άνθρωποι περπατούν στη ζωή αυτή. Θα οδηγήσει λοιπόν τους πραείς να μην πλανηθούν από την αγνωσία και εν κρίσει δηλαδή μετά κρίσεως δικαίας επειδή είναι άξιοι οδηγίας. Νομοθετήσει είναι ότι θα βάλει ο Θεός νόμους στους αμαρτωλούς. Και αδιαφόρως βρίσκεται η σύνταξη του νομοθετήσει γιατί αντί να πεί αμαρτάνουν με δοτική λέει αμαρτάνοντες με αιτιατική. Είναι ευθύτατου και δικαιότατου ίδιο και χαρακτηρισιτκό να νομοθετεί όχι για να παιδευτεί ο αμαρτωλός αλλά για να διορθωθεί. Αυτά τα ρητά ανάγονται και στον Χριστό ο οποίος νομοθέτησε στους αμαρτωλούς την οδό εκείνη και πολιτεία την οποία Αυτός πρώτος περπάτησε και πολιτεύτηκε ώστε κείνοι που τη περπατούν πλέον να μην αμαρτάνουν. Οδήγησε και τους πραείς ο Χριστός μακαρίζοντάς τους και με το μακαρισμό τους παρακίνησε στην αρετή μακάριοι οι πραείς ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην.
Το ρητό φανερώς ερρέθη για τον Χριστό και τους μαθητές Του επειδή κι αυτοό πραείς έγιναν επειδή δεν αντέλεγαν στο Χριστό κι έτσι και προς αυτούς έλεγε μάθετε απ’ Εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία. Δίδαξε τους μαθητές Του ο Κύριος τις οδούς της δικής Του πολιτείας γιατί οι ίδιοι Τον θεώρησαν και ακολούθησαν στα ίχνη τη πολιτείας Του.
10.Οδούς εδώ ονομάζει τις εντολές του παλαιού νόμου οι οποίες είναι έλεος και αλήθεια κοντά σε κείνους που ερευνούν το θείο νόμο επειδή και φαίνεται πως ο Θεός ελεώντας τους ανθρώπους τις νομοθέτησε κι ότι αληθεύουν σε όσα λένε γιατί προστάχτηκαν από αληθινό νομοθέτη, το Θεό. Το νόμο ονόμασε και διαθήκη και μαρτύρια γιατί διαθήκη διέθετο δηλαδή διέταξε ο Θεός στους υιούς Ισραήλ ενώ μαρτύρια γιατί διεμαρτύρετο στο νόμο. Επί του Χριστού σαφώς η έννοια του ρητού επειδή όλες οι στράτες της πολιτεία Του επί γης ήταν έλεος και αλήθεια σε κείνους που επιζητούν την ΚΔ του Ευαγγελίου Του δηλαδή στους πιστούς στη διδασκαλία Του και τις μαρτυρίες που έγιναν γι’ Αυτόν από τους προφήτες αφού σε όλη την πολιτεία Του ο Κύριος ελεούσε τους ανθρώπους ευεργετώντας τους και αληθεύοντας διδάσκοντάς τους.
Περιττεύει εδώ το και ως σύνδεσμος επειδή είναι ιδίωμα της εβραϊκής όταν δηλαδή μεταχειρίζεται τον και περιττώς. Επειδή λοιπόν Κύριε ονομάζεσαι ελεήμων και αγαθός για τούτο γίνε ίλεως στην αμαρτία μου δηλαδή στην αμαρτία που έκανα πριν και έπαψα κάνοντας αποχή αλλά και πάλι η αμαρτία μου αυτή είναι πολλή σε σύγκριση με την καθαρότητα που χρωστώ να φυλάξω. Αρμόζεται και στον Χριστό επειδή κι Αυτός ονομάζεται αμνός που αίρει δηλαδή εξαλείφει τις αμαρτίες του κόσμου.
12.Σπάνιο να βρεθεί άνθρωπος να φοβάται τον Κύριο. Εάν βρεθεί άκουσε ποιες αμοιβές επαγγέλλονται να του δοθούν.
Διάφορες είναι οι στράτες των σωζωμένων δηλαδή οι πολιτείες και ζωές τους γιατί άλλη των κοινοβιατών κι άλλη των αναχωρητών και ησυχαστών κι άλλη των πρακτικών κι άλλη των θεωρητικών κι άλλη άλλως άλλων κι όλες τους φέρνουν κοντά στο Θεό τον άνθρωπο. Όποια λοιπόν ζωή διαλέξει απ’ αυτές κείνος που φοβάται το Θεό σ’ αυτή γίνεται διδάσκαλός του ο Θεός διδάσκοντάς τον τι πρέπει να κάνει δηλαδή νομοθετήσει και φόβο Θεού να εννοήσεις όχι απλώς λεγόμενο αλλά εγκάρδιο και ολόψυχο.
13.Η ψυχή του φοβουμένου τον Κύριο όταν βγει από το σώμα με το θάνατό του θα βρεθεί σε κείνα τα αγαθά που οφθαλμός ανθρώπου δεν είδε και αυτί δεν άκουσε όπως γράφεται στην ΚΔ.
Επειδή στους εβραίους ήταν επιθυμητό να κάνουν παιδιά με την υπόσχεση της γεννήσεως παιδιών παρακινεί τους ανθρώπους να φοβούνται το Θεό λέγοντας ότι οι φοβούμενοι το Θεό θα αποκτήσουν πολλά παιδιά που μέλλουν να κληρονομήσουν τη γη και τα υποστατικά των γονέων τους. Σπέρμα νοείται και νοητό δηλαδή η διδασκαλία και οι διδασκόμενοι μαθητές της ώστε όχι μόνος ο φοβούμενος τον Κύριο θα σωθεί αλλά και οι κατά πνεύμα υιοί και μαθητές Του θα κληρονομήσουν τη γη των πραέων.
14.Κραταίωμα γίνεται ο Κύριος όσων Τον φοβούνται δηλαδή δύναμη και τειχόκαστρο.
Ο νόμος του Θεού θα φανερώσει στους φοβουμένους τον Κύριο ποιο; Ότι ο Θεός είναι κραταίωμα των φοβουμένων Αυτόν γιατί το υπόσχεται ο νόμος του Θεού. Διαθήκη νοείται και η από Θεού αμέσως αποκαλυπτόμενη συμβουλή που φανερώνει στους θεοφοβούμενους τι πρέπει να κάνουν κι όχι μόνο τούτο αλλά και τους σαφηνίζει και τη γνώση των θείων μυστηρίων όπως κι ο νόμος αποκαλύπτοντας τα απόκρυφα μυστήρια σε όσους καθαρώς αναγινώσκουν το νόμο και φυλάσσουν τα προστάγματά του.
15.Οι νοητοί οφθαλμοί της ψυχής μου παντοτινά είναι τεντωμένοι προς το Θεό επειδή ξέρω ότι μόνος ο Θεός θα εκβάλει τα πόδια μου από τα βρόχια και τις παγίδες των ορατών και αοράτων εχθρών μου ακόμα κι αν τύχει να πιαστώ απ’ αυτά.
16.Πώς επεβλέπει ο Θεός προείπαμε επίβλεψον, εισάκουσόν μου λέγοντας.
Αλλά γιατί λέει ότι ήταν μονογενής ο προφητάναξ όταν είχε κι άλλους αδελφούς; Μονογενή ονομάζει τον εαυτό του ως μεμονωμένο και έρημο και εκ χειρός κυνός τον μονογενή μου λέγοντας κι αλλού αλλά και φτωχό ονομάζοντας τον εαυτό του ως γυμνό από κάθε ανθρώπινη βοήθεια.
17.Οι θλίψεις της καρδιάς μου είναι πάμπολλες και βλέπε πως λέει ότι τις θλίψεις της καρδιάς γιατί κάθε θλίψη που ακολουθεί τον άνθρωπο είτε από πονηρούς ανθρώπους είτε από λογισμούς κακούς εναντίον της καρδιάς φέρεται επειδή η καρδιά πάσχει στις θλίψεις περισσότερο από όλα τα άλλα μέλη του σώματος ως ασιθητικότατη.
Λύτρωσέ με Κύριε από τις περιστάσεις και τις συμφορές μου γιατί με πιέζουν και με στενοχωρούν.
18.Ταπείνωση εδώ ονομάζει αισθητώς την ασθένεια του σώματος συγκρινόμενη με τη μεγάλη δύναμη των εχθρών του και νοητώς τη συντριβή της ψυχής. Ομοίως και τον κόπο ονομάζει αισθητώς το σωματικό που δοκίμαζε όταν έφευγε στα όρη και αγωνιούσε αλλά και ονητώς τον ψυχικό πάλι που δοκίμαζε εγκρατευόμενος και στέκοντας στην προσευχή και κοιμώμενος χαμαί και άλλες ταλαιπωρίες πάσχοντας.
Για την ταπείνωση της ψυχής μου και για τον κόπο του σώματος Κύριε συγχώρησε τελείως τις περασμένες αμαρτίες που έπραξα τις οποίες εξομολογήθηκα κι έκανα αποχή απ’ αυτές. Βλέπε πως για τελεία συγχώρηση αμαρτιών χρειάζεται όχι μόνο αποχή πλέον από την αμαρτία αλλά και προς τούτοις να έχει ο άνθρωπος ταπείνωση στην καρδιά του και κόπο και κακοπάθεια στο σώμα του.
19.Ιδέ Κύριε πόσο πολλοί έγιναν οι εχθροί μου τόσο οι ασιθητοί όσο κι οι νοητοί.
Εγώ ούτε τους αισθητούς και ορατούς αδίκησα επειδή σε κανένα πράγμα δεν τους ενόχλησα αλλά κι ούτε τους νοητούς και αοράτους δηλαδή τους δαίμονες παρά μόνο τον εαυτό μου κι άρα το μίσος τους σε μένα δεν έχει καμιά εύλογη αφορμή παρά γεννάται από το φθόνο και την κακία τους.
20.Φύλαξε Κύριε την ψυχή μου να μην πέσει στα χέρια των αδίκων εχθρών μου. Με την ψυχή νοείται αναγνώστη μαζί και το σώμα επειδή με την ψυχή ζει και κυβερνάται το σώμα.
Λύτρωσέ με Κύριε να μην πέσω στους εχθρούς μου. Φύλαξε την ψυχή μου από τους αοράτους εχθρούς μου τους δαίμονες και ρύσαι και το σώμα μου από τους ορατούς εχθρούς μου που σπουδάζουν να το κυριεύσουν.
Επειδή ξέρω ότι όλοι κείνοι που προσμένουν τη βοήθειά Σου δε ντροπιάζονται παρά πετυχαίνουν το ποθούμενο για τούτο κι εγώ δε θα ντροπιαστώ γιατί έλπισα σε Σένα κι άρα προσμένω τη βοήθειά Σου.
21.Ομιλώντας για περασμένα λέει κι άλλη φορά υπέμεινες δηλαδή πρόσμενα τη βοήθειά Σου Κύριε και δε ντράπηκα παρά πέτυχα το ποθούμενο κι έτσι πολλούς ανθρώπους έλκυσα στον όμοιο ζήλο αφού πληροφορήθηκαν απ’ το παράδειγμά μου πως Εσύ μόνος είσαι αληθής και βέβαιος βοηθός. Και κολλήθηκαν σε μένα δηλαδή έγιναν και φίλοι μου τόσο πολύ και δέθηκαν με μένα ώστε κρεμάστηκαν από την αγάπη μου γιατί υπέμεινα ορθά κάνοντας και προσμένοντας τη βοήθειά Σου. Ποιοι είναι αυτοί; Αυτοί είναι οι άκακοι δληαδή οι καλοί κι ίσοι όπως οι δίκαιοι και γι’ αυτό και γι’ αυτούς που έλκυσα κοντά Σου ελπίζοντας σε Σένα εισάκουσέ με Κύριε.
22.Αφού παρακάλεσε αρκετά το Θεό για λόγου του τώρα εδώ παρακαλεί και για όλο το λαό του που συνέπασχε μαζί του γιατί λαός συνέπασχε όχι μόνο με το βασιλέα όταν πολεμήθηκε από εχθρούς κι αλλοφύλους γιατί βασίλεψε αυτός αλλά ακόμα συνέπασχε μαζί του και στον καιρό του Σαούλ και στον καιρό της επαναστάσεως του Αβεσσαλώμ που πολλοί θλίβονταν τους οποίους ονόμασε Ισραήλ γιατί από τον Ισραήλ δηλαδή από τον Ιακώβ κατάγονταν. Δεν είναι άτοπο να πούμε εδώ κι ο Δαβίδ ονομάζει Ισραήλ τον εαυτό του επειδή κι αυτός από κει είχε το γένος. Εάν θέλεις μπορείς να αναφέρεις τον παρόντα και στο Χριστό και την ευχή αυτή δηλαδή ότι ο Χριστός παρακαλεί καθό άνθρωπος να λυτρώσει ο Θεός όσους Χριστιανούς θλίβονται γι’ αυτόν απ΄οτους εχθρούς της πίστεως τους διώκτες και ειδωλολάτρες γιατί προείπαμε πως ορθώς μπορούν να ονομαστούν Ισραήλ όσοι βλέπουν το Χριστό με την πίστη Χριστιανοί επειδή Ισραήλ ερμηνεύεται νους ορών το Θεό.
ΨΑΛΜΟΣ ΚΕ΄-25
Τούτον τον ψαλμό έγραψε ο Δαβίδ στον καιρό του Σαούλ όταν φεύγοντας απ’ αυτόν διέτριβε κοντά στους αλλοφύλους και αρμόζει και στους σκλαβωμένους Εβραίους στη Βαβυλώνα που ήταν όμοιοί του στην αρετή και δικαιολογείται στην αρχή του ψαλμού με το να ξέρει δίκαιο το Θεό.
1.Κρίνε δηλαδή εξέτασε Κύριε βαθύτερα ακόμα και μόλο που προγινώσκεις όλα γιατί εγώ θαρρώ πως έζησα ως τώρα με ακακία. Ακακία ονομάζει εδώ την ανεξικακία και μακροθυμία γιατί εγώ μόνο που αδικήθηκα πολλά από το Σαούλ κανένα όμως κακό δεν του ανταπέδωσα κιας είχα τη δύναμη να του το ανταποδώσω καθώς γράφεται στην ΠΔ πως πολλάκις τον έβαλε στα χέρια του αλλά δεν τον κακοποίησε κι ας έπεσε έτσι στα χέρια του.
Κι επειδή εγώ ελπίζω στο Θεό για τούτο δε θα λιγοψυχήσω ούτε και θα φοβηθεί η καρδιά μου γιατί δυναμώνω κι αντρειώνομαι με τις ελπίδες που έχω στο Θεό και λέγεται τούτο και για τους εχθρούς ορατούς και αοράτους.
2.Δεν ακολουθούν λόγια υπερηφανείας αλλά παρακαλεί να δοκιμαστεί και να εξεταστεί για τα περασμένα συμβάντα που του ακολούθησαν και να πειραστεί δηλαδή να δώσει πείρα και δοκιμή και στα μέλλοντα αν στέκεται ο ίδιος στη γνώμη και πριν κι ύστερα.
Διαμέσου των νεφρών φανερώνεται το επιθυμητικό ενώ με την καρδιά το θυμικό λέγοντας πύρωσε δηλαδή δοκίμασε τους νεφρούς και την καρδιά μου όπως κι οι χρυσοχόοι δοκιμάζουν το χρυσάφι στο χωνευτήρι κι επειδή εγώ ούτε με επιθυμία επιθύμησα τη βασιλεία του Σαούλ ούτε και με το θυμό έκανα εκδίκηση σ’ αυτόν.
3.Τέτοια ανεξίκακη διάθεση έχω επειδή βλέπω πάντοτε ενώπιον των οφθαλμών μου το έλεός Σου που δίνεις σε κείνους που μακροθυμούν και δεν ανταποδίδουν κακά στους εχθρούς τους.
Επειδή θα πει πιο πριν για άλλα κατορθώματα και αρετές του για τούτο θεραπεύει και προομαλίζει το λόγο του κι αναφέρει τη χάρη των αρετών του στο Θεό λέγοντας ότι κι άλλες αρετές κατόρθωσα για τη δική Σου αλήθεια γιατί Συ υποσχέθηκες στο νόμο Σου να ελεείς όσους Σε ευαρεστούν και επομένως το έλεός Σου κι η αλήθεια Σου έγιναν αιτία και πρόξενα των κατορθωμάτων μου κι όχι η δική μου δύναμη. Ποια είναι τα κατροθώματά μου;
4.Δεν κάθισα μαζί με κείνους που συμμαζώνονται σε ένα τόπο να φλυαρούν και να λένε λόγια άκαιρα και μυθολογικά διηγήματα.
Δεν έσμιξα με κείνους που επιβουλεύονται ο ένας τον άλλο και αυτόν τον ίδιο τον εχθρό μου Σαούλ κι ας ήταν ακόλουθο να τον κατηγορούν μερικοί και να ζητούν να αποστατήσουν απ’ αυτόν.
5.Μίσησα το συνάθροισμα όλων των πονηρών γιατί με το όνομα των πονηρών συμπεριέλαβε όλους τους κακούς που μεταχειρίζονται διάφορα είδη κακίας.
Και με τους αλλόφυλους ειδωλολάτρες όταν κάθισε κυνηγημένος από το Σαούλ από την ασέβειά τους δεν κοινώνησα και πολύ καιρό δεν έκανα μαζί τους.
6.Οι παλαιοί θέλοντας να δώσουν μαρτυρία πως είναι αναίτιοι και αθώοι σε κανένα πράγμα που τους κατηγορούσαν συνήθιζαν να νίπτουν τα χέρια τους με νερό ενώπιον πλήθους φανερώνοντας με το νίψιμο και την καθαρότητα των χεριών τους και την καθαρότητα της συνειδήσεώς τους. Κι έτσι κι ο Πιλάτος τότε το ίδιο έκανε ύστερα επί του Δεσπότου Χριστού. Αυτός λοιπόν θα νίψει τας χείρας του μαζί με τους αθώους μαρτυρώντας πως είνια αναίτιος από όλα όσα είπε πιο πάνω κακά δηλαδή πως δε συγκοινώνησε με τους κακούς.
Το ιλαστήριο δηλαδή το πώμα της Κιβωτού ήταν μέσα στα Άγια των Αγίων της Σκηνής του Μαρτυρίου ενώ το Θυσιαστήριο έξω που προφητεύεται ότι για την ακακία του θα το περιτριγυρίσει με πλήθος θυσιών και με πλήθος ιερέων που θα διακονήσουν.
7.Γιατί θα κυκλώσω το Θυσιαστήριό Σου; Για να ακούσω τη φωνή των ψαλλόντων και χοερευόντων και παρακαλούντων το Θεό για την ειρηνική κατάσταση του λαού.
Και γιατί θα κυκλώσω το Θυσιαστήριό Σου; Για να διηγηθώ με την ήσυχη ανάγνωση του θείου νόμου και των βιβλίων της ΠΔ όπως συνήθιζαν τότε και προστάζει ο νόμος, τι να διηγηθώ; Τα θαυμάσιά Σου Κύριε δηλαδή όσα παραδόξως έκανες κατά των Αιγυπτίων κι απλώς όλα όσα απαρχής κόσμου θαυματούργησες.
8.Επειδή εγώ αγάπησα την ευπρέπεια και στολισμό του αγίου οίκου Σου για τούτο κι επιθυμώ πάλι να τον δω. Ευπρέπεια ονομάζει την ευταξία της Κιβωτού και της Σκηνής του Μωυσέως επειδή στον καιρό του ακόμα δεν ήταν κτισμένος ο ναός στην Ιερουσαλήμ.
Όχι μόνο την ευπρέπεια του οίκου Σου αγάπησα αλλά και αυτόν ακόμα το ναό Σου στον οποίο είναι στημένη η ένδοξη Σκηνή Σου που αγαπώ και ορέγομαι. Τόπος σκηνώματος η ίδια πάλι Σκηνή γιατί συνήθεια έχει να ονομάζει με διπλές λέξεις ένα και το αυτό πράγμα.
9.Μη με αφήσεις Κύριε να απωλεσθώ και να πεθάνω με τους αλλόφυλους κι ασεβείς μαζί με τους οποίους τώρα βρίσκομαι πιεζόμενος από την ανάγκη παρά γρήγορα ξαναγύρισέ με στην πατρίδα μου επειδή και τους αλλόφυλους αυτούς γρήγορα θα τους καταφθάσει απώλεια και αφανισμός για τις ανομίες τους.
Όχι μόνο είναι ασεβείς οι αλλόφυλοι αυτοί παρά είναι και άνδρες αιμάτων δηλαδή φονείς και έτοιμοι να χύνουν αίματα.
10.Πρόχειρες και πολλά εύκολες οι ανομίες κοντά τους.
Όχι μόνον οι αλλόφυλοι είναι ασεβείς και φονείς αλλά ακόμα και δωροδέκτες επειδή με τα δώρα πουλούν τη δικαιοσύνη και κάνουν κρίση άδικη.
11.Πάλι κι εδώ ενθυμίζει το Θεό για την ακακία του και κατά κάποιο τρόπο την προβάλλει μεσίτη στο Θεό να τον εισακούσει.
Ελευθέρωσέ με Κύριε από την άδικη αυτή φυγή που πάσχω κι από την πολυκαιρινή διατριβή με τους αλλοφύλους και κάνε το έλεός Σου σε μένα ώστε να μην τύχω άλλη φορά τέτοιους ανθρώπους.
12.Το πόδι μου Κύριε στέκεται στην ορθότητα δηλαδή οι στράτες της ζωής μου είναι μακράν από κάθε σκολιότητα και πονηρία εγώ εν ακακία μου επορεύθην.
Αφού γίνουν όσα είπα πιο πάνω κι ελευθερωθώ από τα κακά που πάσχω στο εξής θα συνθέσω ψαλμούς με τους οποίους θα Σε υμνώ Κύριε σε όλες τις συνάξεις του λαού όπως κι έγινε γιατί σε όλες τις συνάξεις κι ακολουθίες της η εκκλησία μελωδό και διδάσκαλό της έχει τον προφητάνακτα θείο Δαβίδ. Αρμόζει ο ψαλμός όλος και σε κάθε Χριστιανό που επιβουλεύεται και διώκεται από τους εχθρούς του και γι’ αυτό κι ο καθένας θα δικαιολογηθεί έτσι δηλαδή πως εγώ βλαπτόμενος παρά των εχθρών μου υπέφερα τη βλάβη με μακροθυμία ενώ αδικούμενος δεν πολέμησα τον αδικήτή μου. Κι ασεβείς νοούνται οι άπιστοι κι αιρετικοί, Θυσιαστήριο κατά τόπος ναός και οίκος του Θεού. Τα λοιπά συναρμόζονται τροπολογικώς στον εαυτό του από τον καθένα κατά αναλογία και ομοιότητα.
ΨΑΛΜΟΣ Κς΄-26
Ψαλμός του Δαυίδ προ του χρίσασθαι. Τρεις φορές χρίστηκε ο προφητάναξ πρώτον από το Σαμουήλ στη Βηθλεέμ όπως γράφεται στην ΠΔ και δεύτερον από τη φυλή του Ιούδα στη Χεβρών μετά το θάνατο του Σαούλ και τρίτον από όλες τις φυλές μετά το θάνατο του Μεμφιβοσθέ του υιού Ιωνάθαν εγγόνου του Σαούλ όπως έχει γραφτεί και πριν τη δεύτερη έγραψε τον παρόντα τότε δηλαδή που ακόμα διώκονταν από το Σαούλ. Αρμόζει ο παρών σε κάθε Χριστιανό εναντίον ορατών και αοράτων εχθρών που μας διώκουν νοούμενος αναλόγως και καθ’ ομοιότητα.
1.Φωτισμός είσαι Κύριε σε μένα επειδή διασκόρπισες από τους οφθαλμούς μου το νέφαλο της λύπης και τα φώτισες με το φως της θείας σου αντιλήψεως και Σωτήρ γιατί με ελευθέρωσες από την επιβουλή των εχθρών μου. Ποιον να φοβηθώ είπε αντί κανένα δε θα φοβηθώ έχοντας Εσένα Σωτήρα μου.
Επειδή Συ Κύριε με υπερασπίζεσαι και με βοηθείς ποιον θα δειλιάσω; Κανένα βέβαια. Υπερασπιστής μου και κέρας σωτηρίας μου.
2.Διηγείται με θαυμαστό τρόπο τις ευεργεσίες και χάριτες που έλαβε από το Θεό λέγοντας όταν οι επιβουλεύοντές με πλησίαζαν από κοντά για να μασήσουν τις σάρκες μου σημαίνας την άκρα θηριωδία τους και ασπλαχνία και τότε λοιπόν ασθένησαν και δε μπόρεσαν να με βλάψουν τελείως παρά έπεσαν χωρίς να πετύχουν τον κακό τους σκοπό που μελετούσαν να ενεργήσουν εναντίον μου.
3.Παρεμβολή κοντά στους Εβραίους δηλώνει το στράτευμα κι επειδή έτσι με παράδοξο τρόπο λυτρώθηκα από τους εχθρπύς μου για τούτο πλέον δε θα φοβηθώ όχι ενέδρα κρυφή και καρτέρι εχθρών μου παρά ούτε ολόκληρο κι ολοφάνερο στράτευμά τους.
Σ’ αυτήν δηλαδή την καρδιά μου μέσα που δε φοβάται στο εξής για τη βοήθεια του Θεού εγώ ελπίζω και δε θα δειλιάσω κι ας σηκωθεί πόλεμος καταπάνω μου. Κατά έλλειψη ερμηνευόμενο έξωθεν νοείται το τη ελπίδι δηλαδή μ’ αυτήν την ελπίδα στο Θεό ελπίζω.
4.Το μίαν εδώ είναι επίρρημα αντί άπαξ και κατά έλλειψη εννοείται το αίτησιν έξωθεν δηλαδή μια αίτηση αιτήθηκα παρά Κυρίου και μια χάρη γιατί το σχήμα της ελλείψεως είναι σύνηθες στους παλαιούς.
Κι αφού λυτρώθηκα από τους εχθρούς μου μια αίτηση ζήτησα κι αυτή θα ζητήσω με παράκληση να απολαύσω. Ποια είναι αυτή; Άκου.
Με εύλογη αιτία τάχθηκε ο ψαλμός αυτός ύστερα από τον προηγούμενο ψαλμό γιατί σε κείνον είπε Κύριε ηγάπησα ευπρέπειαν οίκου σου ενώ τώρα σε τούτον ζητεί παρομοίως να κατοικεί στον οίκο του Θεού δηλαδή στη Σκηνή του Μωυσέως.
Για τούτο ζητώ να κατοικώ στον οίκο του Θεού για να θεωρώ την τερπνότητά Του κι ακολούθως για να χαίρομαι μαζί και να επισκέπτομαι μήπως θα αμελούσα κανένα από τα πρέποντα στην ευταξία του επειδή κι ο Δαβίδ ήταν πολλά ευλαβής και φιλόθεος.
5.Η αιτία που ήθελε να επισκέπτεται τη Σκηνή του Θεού ήταν επειδή ευεργετήθηκε μεγάλως παρά Θεού αφού την ημέρα του κινδύνου του τον έκρυψε στη σκέπη Του κι αυτή ονόμασε σκηνή γιατί σαν μέσα σε σκηνή τον διαφύλαξε ο Θεός τον προσφυγόντα στη Σκέπη Του και δεν έπαθε κανένα κακό.
Το ίδιο με παραπάνω λέγοντας εδώ φανερώτερα κηρύττει την ευεργεσία κι απόκρυφο ονομάζει το ενδότερο μέρος δηλαδή με έκανε ο Θεός αθεώρητο παντελώς από κείνους που με ζητούσαν.
Σε ασφάλεια και βεβαιότητα με κατέστησε λοιπόν ο Θεός μεταφέροντας το σχήμα από κείνους που φεύγουν τους εχθρούς τους οι οποίοι ανεβαίνουν πάνω σε πάτρα υψηλή και γλιτώνουν από τα χέρια τους.
6.Επειδή αισθάνθηκε νοητώς την απόφαση που έκανε ο Θεός γαι να τελειώσει την αίτησή του και να τον καταξιώσει της κατοικήσεως της Σκηνής Του για τούτο εδώ προφητεύει για τα μέλλοντα σα να ήταν περασμένα και λέγοντας ότι με το να μου επήκουσε ο Κύριος για τούτο ιδού τώρα με έκανε ανώτερο από τις επιβουλές των εχθρών μου αφού συνηθίζουν κείνοι που νικούν τους άλλους να υψώνουν ψληά τον τράχηλο και την κεφαλή του εναντίον των νικημένων κι επειδή δε θα ήταν δυνατό με άλλο τρόπο να τελειωθεί η αίτησή του να επισκέπτεται τον οίκο του Θεού αν πριν δε νικηθούν οι εχθροί του.
Εκείνο που είπε ως μέλλον στον προηγούμενο ψαλμό αυτό το λέει εδώ ως τελειωμένο γιατί είπε εκεί και κυκλώσω το Θυσιαστήριόν Σου Κύριε ενώ εδώ λέει εκύκλωσα και έθυσα και υψώσω και κυκλώσω και θύσω κι ο χρόνος εναλλαγμένος δηλαδή περασμένος αντί μέλλοντος. Σκηνή είναι του Μωυσέως.
Έθυσα λοιπόν στη Σκηνή του Θεού θυσία αινέσεως γιατί με σκέπασε ο Θεός από τους εχθρούς μου κι αλαλαγμού γιατί τους νίκησα επειδή αλαλαγμός είναι άναρθρη βοή κατά των εχθρών επινίκια και γι’ αυτό και δω γράφεται η λέξη αυτή αντί νικητήριας ευφημίας και ήχου δηλαδή λέει πως πρόσφερε στο Θεό θυσία ευχαριστήρια ταυτόχρονα και επινίκια.
Ποια διαφορά έχει το άδω και το ψάλλω προείπαμε αφού η μια είναι ωδή στο Θεό μόνο με φωνή ενώ ο άλλος ύμνος ψαλλόμενος με συνοδία οργάνου Ψαλτηρίου.
Κι αφού προφήτεψε με έμπνευση Αγίου Πνεύματος όσα έμελλαν να του συμβούν πάλι ακολουθεί εδώ τον πρότερο σκοπό του δηλαδή εύχεται να του εισακούσει ο Θεός και να του δώσει κείνη την αίτηση που ζήτησε πιο πάνω δηλαδή να κατοικεί εν οίκω Κυρίου και να επισκέπτεται το ναό Του.
Δε χρωστάς Κύριε να μου εισακούσεις για τη δική μου αναξιότητα αλλ’ όμως για το δικό Σου έλεος αισκάκουσέ μου.
8.Αυτή η καρδιά είπε προς εσένα Κύριε κι όχι επιπόλαια μόνο τα χείλη μου. Τι είπε; Κύριον ζητήσω δηλαδή εγώ θα ζητήσω το δικό μου Δεσπότη καταφρονώντας κάθε ανθρώπινη βοήθεια.
Η εξ πρόθεση εδώ σημαίνει επίταση και λέει ότι επιμελώς και με πόθο πολύ Σε ζήτησα Κύριε βοηθό. Πρόσωπό του είναι ο ίδιος κατά περίφραση δηλαδή εγώ ο ίδιος Σε ζήτησα με υπερβολή.
Θα ζητήσω την επισκοπή Σου Κύριε ακόμα περισσότερο και ποτέ δε θα πάψω να τη ζητώ.
9.Μην αποστρέψεις από λόγου μου Κύριε την επισκοπή Σου Κύριε και τη θεωρία που με σκέπασε στην ανάγκη μου.
Και μην αναχωρήσεις Κύριε από λόγου μου με οργή Συ που πατρικώς και με ευμένεια πολλή ήσουν παρών με μένα κι αν ως άνθρωπος έσφαλα σε Σένα παίδευσέ με φιλανθρώπως και λάβε με πάλι στην προτέρα Σου οικειότητα και κηδεμονία.
Βοήθησέ με Κυριε και στο μέλλον να μη με αποβάλεις. Αποσκορακίσης είναι λέξη που έλαβαν οι Εβδομήκοντα ερμηνευτές από παροιμία ελληνική και σημαίνει στέλνω στους κόρακες μακριά και καταριέμαι.
Πυκνά παρακαλεί το Θεό για να δείξει το εγκάρδιο και επίμονο της προσευχής του.
10.Μη με εγκαταλίπεις Κύριε γιατί στερούμαι από κάθε παρηγοριά κι αυτών ακόμα των γονέων και συγγενών μου κι όχι από μόνη των φίλων βοήθεις επειδή όλοι φοβούνται το Σαούλ και δε τολμούν να με βοηθήσουν.
Παρήγορο είναι όμως ότι κι ας με εγκατέλειψαν όλοι ο Κύριος όλως με οικειωποιήθηκε και με σκέπασε και με λύτρωσε από τους εχθρούς μου.
11.Αντί του νομοθέτησον συνέτισον λέγεται εδώ δηλαδή δίδαξέ με τους σωτηριώδεις νόμους Σου γιατί περπατώ στην πνευματική στράτα που φέρνει τους ανθρώπους σε Σένα Κύριε.
Οδήγησέ με στην τετριμμένη στράτα της σωτηρίας Κύριε να μην πλανώμαι πέφτοντας σε σκολιούς λογισμούς αμαρτίας.
12.Μη με παραδώσεις Κύριε στις ψυχές των θλιβόντων αντί στους θλίβοντές με στρατιώτες κατά περίφραση ώστε μη με λάβουν υποχείριό τους οι εχθροί μου κι οι πολεμούντες με χαρούν ομιλώντας για το Σαούλ.
Αδίκως αυτός με μαρτυρούσε και ψευδώς πως μελετούσα να τον θανατώσω.
Η παραπάνω μαρτυρία του από μόνη της διαψεύστηκε δηλαδή δε βρέθηκε αληθινή επειδή εγώ δεν τον αδίκησα σε κανένα πράγμα κι έτσι κι η μαρτυρία κι αδικία του που σπούδεζε να με βάλει στα χέρια διαψεύστηκε και δεν πέτυχε το ποθούμενο σκοπό.
13.Πιστεύω στο Άγιο Πνεύμα που με πληροφορεί πως θα νικήσω και θα λάβω τη βασιλεία κι ακολούθως θα απολαύσω και τα αγαθά της.
Στον κόσμο αυτό γιατί η γη των ζώντων είναι αυτός ο κόσμος ενώ των τεθνεώτων ο Άδης. Δογματίζοντας περί της αναστάσεως των νεκρών γη ζώντων ονομάζει και τη βασιλεία των ουρανών κι αγαθά που ετοίμασε ο Θεός σε κείνους που τον αγαπούν.
14.Ομιλώντας στον εαυτό του προστάζει να ψάλλει τα λόγια αυτά και να παρηγορηθεί έτσι και να μην καταπέφτει από την υπερβάλλουσα θλίψη. Υπόμεινον γράφεται αντί ανάμεινον και πρόσμενε τη βοήθεια παρά Κυρίου.
Τα επιφωνήματα στον εαυτό του προξενούν θάρσος και παρηγοριά στην ψυχή γιατί μόνος του παρηγορήθηκε και παραθάρρυνε. Διπλασιάζει το υπόμεινον τον Κύριον για μεγαλύτερη παρηγοριά στην ψυχή του.
ΨΑΛΜΟΣ ΚΖ΄-27
Κι αυτόν τον ψαλμό συνέθεσε τότε που διώκετο από το Σαούλ και αρμόζει σε κάθε άνθρωπο που πέσει σε συμφορές.
1.Σε Σένα μόνο Κύριε θα φωνάξω γιαί και προς Σε μόνο αποβλέπω επειδή από όλους τους δυνατούς στον πόλεμο είμαι στερημένος και με τη φωνή φανερώνω την υπερβολή και δύναμη της δεήσεώς μου.
Μη με παρακούσει Κύριε γιατί αυτό δηλώνει το μη παρασιωπήσεις κατά μεταφορά και επειδή εκείνοι που δε θέλουν να ακούσουν κάποιον σιωπούν και τίποτε σε λένε σε κείνους που ζητούν κάτι από λόγου τους.
Μη μου παρακούσεις Κύριε ποτε επειδή αναγκαίως χρειάζομαι τη βοήθειά Σου.
Αν με παρακούσεις Κύριε και δε με βοηθήσεις ευθύς θα γίνω όμοιος με τους νεκρούς δληαδή θα πεθάνω γιατί λάκκος ονομάζεται ο τάφος και εκεί μέσα όποος πέσει μένει πλέον αβοήθητος για το άφευκτο του τόπου και ανελευθέρωτο.
2.Ναό εδώ ονομάζει τη Σκηνή του Μωυσέως στην οποία αποτεινόμενος νοερώς και κατά τη θέση του τόπου ύψωνε τα χέρια και παρακαλούσε το Θεό κι ας ήταν σωματικώς μακράν από κει αφού στα όρη διέτριβε εξαιτίας του διωγμού του Σαούλ. Και ο Δανιήλ έτσι προσεύχονταν στη Βαβυλώνα όντας όταν άνοιγε τα παράθυρα του οίκου του τα γυρισμένα κατά τον τόπο της Ιερουσαλήμ όχι γιατί εκεί στα Ιεροσόλυμα περιέγραφε το Θεό αλλά γιατί εκεί ήξερε ότι λεγινε η εμφάνεια του Θεού και ναός είναι κι ο ουρανός Ο κατοικών εν ουρανοίς εκγελάσεται αυτούς.
3.Μη με ελκύσεις Κύριε να καταδικαστώ μαζί με τους αμαρτωλούς δηλαδή τους αλλοφύλους γιατί κατοικώ και συναναστρέφομαι μαζί τους επειδή ξέρεις ότι χωρίς να θέλω κατοικώ με αυτούς από το διωγμό του Σαούλ πιεζόμενος. Περιττή εδώ η πρόθεση συν αλλά εμείς όταν προσευχόμαστε με τον ψαλμό αυτόν αμαρτωλούς θα νοήσουμε τους απίστους κι αιρετικούς ή και τους δαίμονες.
Ακολούθως επεξηγείται και φανερώνεται ό τι και παραπάνω.
Μερικοί όμως από τους φίλους του Σαούλ υποκρινόμενοι πως είναι φίλοι του Δαβίδ τον επιβούλευαν κρυφίως και μάλιστα από όλους ο ίδιος ο Σαούλ.
4.Δώσε τους Κύριε την αξία και πρέπουσα καταδίκη της κακίας τους και των υποκριτικών και πονηρών τους έργων.
Με την ταυτολογία φανερώνει την οδύνη και πόνο ψυχής του κατακαιόμενος από το ζήλο που έτρεφε εναντίον της αμαρτίας.
Δώσε Κύριε σ’ αυτούς την χρωστούμενη εκδίκηση αντί της κακίας και πονηρίας τους. Δεν καταράται ως μνησίκακος και πικρός αλλά ως φίλος της δικαιοσύνης σπουδάζει να γρηγορεύσει η τιμωρία των κακών ώστε να μεταβληθούν και να γίνουν καλύτεροι.
5.Γιατί αυτοί μέχρι τώρα δεν κατάλαβαν τις οικονομίες και τη μακροθυμία του Θεού πως δηλαδή ο Θεός τους υποφέρει κι ας είναι τόσο πονηροί ώστε κι η κακία τους να φανερωθεί και στον πρέποντα καιρό να τιμωρηθούν ασυγχώρητα.
Έργα Κυρίου όσα Αυτός εργάζεται με ευθύ και δίκαιο σκοπό γιατί χείρες εδώ φανερώνουν όσα μετά λόγου έργα γίνονται.
προφητεύοντας για την απώλεια όσων μένουν μέχρι τέλους πονηροί λέει ότι αυτοί αφού πέσουν πλέον δε θα σηκωθούν.
6.Άξιος ο Κύριος να ευλογείται και να υμνείται επειδή όμως πληροφορήθηκε πως θα λάβει όσα ζήτησε για τούτο λέει ότι επήκουσέ μου ο Κύριος.
7.Εδώ δηλώνεται η πληροφορία που έλαβε προφητάναξ ότι ο Θεός είναι βοηθός του.
Επειδή εγώ έλπισα στο Θεό ως μόνο αληθινό για τούτο δεν απέτυχα στην ελπίδα μου παρά έλαβα τη βοήθεια παρά Θεού.
Το πρότερο ξεραμένο σώμα μου από τις φροντίδες και κακοπάθειες τώρα αναζωώθηκε και ως φυτό αναβλάστησε. Και για τούτο και εκ θελήματος δηλαδή θεληματικώς και προθύμως κι όχι αναγκαστικώς θα δοξολογήσω και θα ευχαριστήσω τον Κύριο εκουσίως θύσω Σοι. Εξομολόγηση την ευχαριστία ονομάζει εδώ.
8.Ο Κύριος ενδυναμώνει τον αφιερωμένο σ’ Αυτόν λαό των Ιουδαίων και υπερμαχεί για τη σωτηρία του χρισθέντος σε βασιλέα κατά προσταγή Του γιατί αυτά θα επηρεάσουν και το λαό του όλο με τη μεταβολή που θα γίνει όταν αυτός κατασταθεί βασιλεύς αντί του Σαούλ.
9.Επειδή έμελλε να λάβει μετά από λίγο καιρό τη βασιλεία εύχεται λοιπόν για το λαό του Θεού τον Ισραηλιτικό και στην Έξοδο περιούσιο δηλαδή κληρονομικό όπως ονομάστηκαν οι Ισραηλίτες από το Θεός που τους είπε έσεσθέ Μοι λαός περιούσιος.
Ποίμανε το λαό Σου Κύριε συμβασιλεύων νοητώς μαζί μου τον αισθητώς βασιλεύοντα και συμβουλεύοντάς τον μαζί με μένα τα πρέποντα και ύψωσε και με τα τρόπαια και τις νίκες πάντοτε. Μπορεί η παραπάνω κατάρα δος αυτοίς Κύριε κατά τα έργα αυτών και τα επίλοιπα να νοούνται κατά των σταυρωτών του Χριστού Ιουδαίων οι οποίοι παμπόνηροι δεν κατάλαβαν τα θαυμάσια που ο Κύριος έκανε και για τούτο κι αφού γκρεμίστηκαν κι έπεσαν πλέον δεν ξανασηκώθηκαν από την αιχμαλωσία. Ο Θεός όμως δυνάμωσε τον πιστό λαό των Χριστιανών. Μπορεί να λέγεται και στο Χριστό η παραπάνω ευχή Σώσον Κύριε τον λαόν Σου για το λαό που Του δόθηκε κληρονομιά εξ εθνών δηλαδή για τους Χριστιανούς επειδή το λαό αυτό ποίμανε ο Χριστός και αληθώς ύψωσε και μεγάλυνε και στον παρόντα αιώνα και στο μέλλοντα.
ΨΑΛΜΟΣ ΚΗ΄-28
Ψαλμός του Δαβίδ εξοδίου Σκηνής. Κατά την ιστορία είναι παραγγελία στους Ιερείς και Λευίτες για την έξοδο της Σκηνής δηλαδή για την εξέλευσή της από το ναό διατάζοντας τι μέλλουν να κάνουν οι Ιερείς την ακόλουθη μέρα δηλαδή ότι πρέπει να προσφέρουν υιούς κριών δηλαδή άρρενα πρόβαρα νέα ότι πρέπει να προσφέρουν δόξα στο Θεό με ευφημίες και ψαλμούς ότι πρέπει να προσφέρουν με τιμή και δόξα και ευλάβεια και ευταξία κι ότι στην αυλή του ναού πρέπει να προσφέρουν αυτά κι όχι σε άλλο τόπο και άρα αναγωγικώς και αλληγορικώς νοουμένου για την εξέλευση της ψυχής από το σώμα δηλαδή το σκήνος όπως λέγεται στην ΚΔ επειδή σκήνωμα και κατοικία ψυχής είναι το σώμα. Προστάχει λοιπόν ο ψαλμός τι πρέπει να κάνουμε και πώς πρέπει να ετοιμαζόμαστε για την έξοδο από το σώμα δηλαδή για το θάνατο και την αναχώρηση από τον κόσμο αυτό επειδή τα καλά έργα που κάνει κάποιος σ’ αυτή τη ζωή αυτά γίνονται βοήθημα και εφόδιο της ψυχής στην άλλη ζωή.
1.Υιοί Θεού οι απόστολοι εδώ νοούνται και ο Κύριος τους ονόμασε έτσι Πατέρα τους το Θεό λέγοντας αναβαίνω προς τον Πατέρα Μου και Πατέρα υμών ενώ υιοί κριών οι εξ εθνών πιστοί Χριστιανοί των οποίων οι πατέρες ήταν σαν τα άλογα ζώα για την πλάνη της ειδωλολατρίας. Παρακινεί λοιπόν τους αποστόλους να προσφέρουν στο Θεό τα έθνη. Η σύνταξη των ρητών είναι Ω υιοί Θεού ενέγκατε τω Κυρίω ενέγκατε υιούς κριών και προς έμφαση περισσότερη δυο φορές είπε το ενέγκατε. Υιοί Θεού είναι και κείνοι που έγιναν υιοί θετοί του Χριστού με την παλιγγενεσία του αγίου Βαπτίσματος και φάνηκαν τέλειοι κατά την αρετή ενώ υιοί κριών οι Χριστιανοί που γεννήθηκαν από τους αποστόλους με το ευαγγελικό κήρυγμα οι οποίοι είναι ακόμα ατελείς γιατί κριούς μπορεί να νοήσει τους αποστόλους ως ηγεμόνες του ποιμνίου του Χριστού σα να λέει ότι εσείς οι τελειότεροι χειραγωγείτε στην ευσέβεια και αρετή τους ατελέστερους επειδή κι αυτό είναι ευπρόσδεκτο και ευάρεστο στο Θεό ει φιλείς Με Πέτρε λέγοντας ποίμανε τα πρόβατά Μου.
Δόξα προσφέρετε στο Θεοό με την ομολογία του στόματος ενώ τιμή με το φόβο και τη φυλακή των εντολών του Θεού γιατί αν κανείς ατιμάζει το Θεό με την παράβαση του νόμου όπως γράφεται στην ΚΔ είναι φανερό ΄τοι όποιος τουναντίον φυλάττει τις εντολές του Θεού αυτός τιμά το Θεό που του έδωσε τις εντολές.
2.Προσφέρετε δόξα στο όνομά Του με επαινετά και θεάρεστα έργα γιατί λέχθηκε παρά Κυρίου προς τους αμαρτάνοντες δι’ υμάς το ονομά Μου βλασφημείται εν τοις έθνεσι γιατί όταν ο εθνικός κι άπιστος βλέπει την πολιτεία του Χριστιανού αν αυτή είναι καλή κι επαινεί και δοξάζει το Χριστό πως είναι διδάσκαλος της αρετής, αν όμως η πολιτεία του Χριστιανού είναι κακή κατηγορεί και βλασφημεί περισσότερο το Χριστό ως διδάσκαλο της κακίας ενέγκατε τω Κυρίω έπαινον εις το όνομά Του δηλαδή σ’ αυτόν τον ίδιο κατά περίφραση.
Προ της ελεύσεώς του Χριστού ήταν αυλή αγία στους Ιουδαίους δηλαδή στα Ιεροσόλυμα η συναγωγή μετά όμως την έλευσή Του και το σταυρικό Του θάνατο που Του προξένησαν οι Ιουδαίοι έγινε η έπαυλή τους ερημωμένη. Ύστερα έγινε αυλή αγία του Χριστού η εκκλησία και πίστη των Χριστιανών μέσα στην οποία παρακινεί ο Δαβίδ τους Χριστιανούς να προσκυνούν εμποδίζοντας τους σχισματικούς και τις παρασυναγωγές τους και μόνη εκλέγοντας την από Χριστού παραδεδομένη πίστη. Μπορεί να νοηθεί και αυλή επουράνια και για τούτο οι πεφυτευμένοι εδώ κάτω στον οίκο του Κυρίου δηλαδή στην εκκλησία των πιστών θα ανθήσουν εκεί πάνω στις ουράνιες αυλές του Θεού.
3.Το ρητό είναι προφητικό για τη φωνή που φώνησε ο Πατήρ στον Ιορδάνη ποταμό όταν ο Χριστός βαπτίστηκε λέγοντας Ούτός εστι ο Υιός Μου Ο αγαπητός εν Ώ ευδόκησα.
Ο Πατήρ εβόησε εκείνη τη φωνή στον Ιορδάνη την οποία ονομάζει βροντή γιατί φέρθηκε από τον ουρανό από τον οποίο φέρονται κι οι βροντές και για το στερό και ξακουστό της. Θεός της δόξης ονομάζεται αντί του ένδοξος καθώς ονομάζεται και Θεός της αληθείας ο αληθινός και Θεός εκδικήσεων ο εκδικητής και Θεός δυνάμεων ο δυνατός και Θεός ελέους ο ελεήμων και άλλα όμοια. Ιδίωμα τούτο της ΠΔ να μεταχειρίζεται γενικές κτητικές αντί επιθέτων.
Ο Κύριος φάνηκε στα ύδατα του Ιορδάνου και δια των υδάτων τούτων φάνηκε και σε όλα τα ύδατα και τα αγίασε δια μέσου του αγιασμού των υδάτων του Ιορδάνου.
4.Φωνή Κυρίου γίνεται σε κείνον τον άνθρωπο που είναι ισχυρός κατά των παθών η οποία φωνή ενδυναμώνει και συμβουλεύει εκείνα που πρέπει σ’ αυτόν.
Φωνή Κυρίου γίνεται στον μεγαλοπρεπή άνθρωπο δηλαδή σε κείνον που καταφρονεί τα γήινα και φρονεί τα ουράνια ώστε με την ισχύ Του δηλώνεται όποιος καταγίνεται με την πρακτική αρετή ενώ με την μεγαλοπρέπεια όπιος καταγίνεται στη θεωρητική.
5.Το δέντρο της κέδρου λαμβάνεται άλλοτε επί καλού για το άσηπτο και το αειθαλές και ευώδες δίκαιος ως φοίνξ ανθήσει και ωσεί κέδρος η εν τω Λιβάνω πληθυνθήσεται κι άλλοτε πάλι λαμβάνεται επί κακού για το άκαρπο και δυκολολύγιστο είδον τον ασεβή υπερυψούμενον και επαιρόμενον ως τας κέδρους του Λιβάνου κι εδώ ονομάζονται έτσι οι δαίμονες για το υψηλό και υπερήφανο επειδή κι η υπερηφάνεια τους κατακρήμνισε από τους ουρανούς. Η φωνή του Κυρίου πότε γίνεται; Όταν συντρίβει και ταράσσει τους δαίμονες γιατι πρέπει να τίθεται υποστιγμή στο Κυρίου ώστε να νοηθεί το γίνεται έξωθεν φωνή Κυρίου γίνεται κι έπειτα να αναγινώσκεται συντρίβοντας κέδρους και τούτο το σχήμα μεταχειρίστηκε και παρακάτω.
Το βουνό του Λιβάνου είναι βουνό της Παλαιστίνης υψηλό μεταξύ Ιουδαίας και Φοινίκης και τρέφει πολλές κέδρους κι ήταν παλιά αφειρωμένο στους ναούς των ειδώλων. Για τούτο ονομάζονται εδώ οι βωμοί των ειδώλων που βρίκσονται εκεί φανερώνοντας τα περιεχόμενα εκ του περιέχοντος. Κι ονομάζει κέδρους τους ειδωλολατρικούς βωμούς γιατί παρομοίαζαν με κέδρους τόσο για τις υψηλές κορυφές όσο και για το δασύ και άκαρπο. Προφητικά φανερώνει την κατάλυση και συντριβή του βουνού και για τούτο αινιγματωδώς αλλά και τη συντριβή των βωμών και ειδώλν μέσα του.
6.Καθώς λέπτυνε ο Θεός διαμέσου του Μωσέως και διασκόρπισε το κατασκευασμένο στο Χωρήβ –άλλη βιβλική ονομασία του ονομαστού όρους Σινά- από τους Εβραίους χωνευτό μοσχάρι έτσι θα λεπτύνει και τις κέδρους του Λιβάνου και τους βωμούς μέσα του. Πρέπει να βάλουμε υποστιγμή στο μόσχο κι έπειτα καθαυτό να αναγνώσουμε το Λίβανο για να νοηθεί ότι ο Θεός θα λεπτύνει τις κέδρους δηλαδή το Λίβανο όλο κι όχι μόνο μερικώς.
Περί του Χριστού είναι ο λόγος εδώ γιατί ηγαπημένος είναι ο Χριστός ως μονογενής κι ο Πατήρ έτσι Τον ονόμασε λέγοντας Ούτός εστιν ο Υιός Μου Ο αγαπητός. Υιός μονοκερώτων για το άμαχο και ανυπότακτο και ελεύθερο αφού τέτοιο ακαταμάχητο και ελεύθερο είναι ο μονόκερως όπως φαίνεται στην ΠΔ βουλήσεται δέ σοι μονόκερως δουλεύσαι ή κοιμηθήναι επί φάτνης σου δηλαδή ουδαμώς. Βλέπε αναγνώστη πώς όταν ο Υιός προσφέρει τον εαυτό Του θυσία στον Πατέρα για τις αμαρτίες μας τότε αμνός ονομάζεται και πρόβατο ίδε ο αμνός του Θεού και ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη αλλά όταν χρειάζεται να να εκδικήσει και να καταβάλει την τυραννία του διαβόλου τότε ονομάζεται να εκδικήσει τότε ονομάζεται υιός μονοκερώτων επειδή κατά τη θεότητα και την ανθρωπότητα μονοειδώς γεννήθηκε αφού καθό Θεός εκ του Πατρός γεννήθηκε χωρίς Μητρός ενώ καθό άνθρωπος εκ Μητρός γεννήθηκε χωρίς Πατρός και άρα μόλο που οι κέδροι του Λιβάνου κι οι δαίμονες συντρίφτηκαν και λεπτύνθηκαν πλην ο Χριστός είναι ανίκητος και θα είναι ανίκητος επειδή και πύλαι Άδου ου κατισχύσουσι της εκκλησίας αυτού.
7.Λείπει το γίνεται δηλαδή φωνή Κυρίου γίνεται αλλά προφητεύει με το λ΄γο αυτό προηγουμένως για την κάμινο στη Βαβυλώνα των Τριών Παίδων η οποία διακόπηκε υπό θείου Αγγέλου δεχόμενη πνεύμα δρόσου διασυρίζον κι επομένως και για τα καμίνια που δέχτηκαν διάφορους μάρτυρες του Χριστού. Μπορεί να λέγεται τούτο και για την απόφαση που θα κάνει ο Χριστός την ημέρα της κρίσεως αφού τότε θα διακόψει η απόφαση δηλαδή θα διαχωρίσει τη φλόγα του πυρός και τη φωτιστική δύναμη της φλογός θα δώσει στους δικαίους ενώ την καυστική στους αμαρτωλούς.
8.Πάλι εδώ λείπει το γίνεται δηλαδή φωνή Κυρίου γίνεται και έθνη ονομάζει τα έθνη για την ερημία της θεογνωσίας και την ανυδρία της πνευματικής διδασκαλίας και την ακαρπία των αρετών. Αυτήν λοιπόν την έρημο ήρθε ο Χριστός και σύστησε σείοντας πριν και μετακινώντας στον εαυτό Του και αροτριώντας με το αλέτρι της πίστεως.
Θα σείσει ο Κύριος όχι όλην την έρημο αλλά την της Κάδης δηλαδή την αγία την αφιερωμένη σ’ Αυτόν και αξία Του επειδή το Κάδδης ερμηνεύεται αγία στα ελληνικά.
9.Φωνή Κυρίου συντρίβοντος κέδρους και φωνή Κυρίου διακόπτοντος φλόγα πυρός και φωνή Κυρίου συσσείοντος έρημον δεν είναι κατά έλλειψη του γίνεται αλλά και πλαγίας συντάξεως δηλαδή είναι σχήμα ετερογενές και ετερόπτωτο δηλαδή το συντρίβοντος και διακόπτοντος και συσσείοντος είναι αντί του συντρίβουσα και διακόπτουσα και συσσείουσα. Κι είναι ετερογενές σχήμα γιατί λαμβάνουν το αρσενικό αντί του θηλυκού ετερόπτωτο όμως γιατί η γενική λαμβάνεται αντί ονομαστικής. Ελάφους ονομάζει τους μαθητές του Χριστού γιατί η έλαφος καταφρονεί τη βλάβη των φαρμακερών όφεων και τα κυνηγά με τη μύτη κι όσφρησή της αφού ελκύει τα φίδια έξω από τη φωλιά τους με τη βία της αναπνοής της και τα θανατώνει με το στόμα της κι έτσι και κάθε μαθητής του Χριστού έλαβε εξουσία να πατεί πάνω όφεων και σκορπίων και πεί πάσαν την δύναμιν του εχθρού. Αυτή λοιπόν η φωνή του Χριστού κατάρτισε κι ενδυνάμωσε τους μαθητές Του στο δρόμο του ευαγγελικού κηρύγματος και της αρετής. Η παραπάνω η λέγουσα ιδού δίδωμι υμίν την εξουσίαν και τα λοιπά και γι’ αυτό οι μαθητές του Χριστού κυνηγούσαν τα νοητά φίδια με την οσμή της αναπνοής τους και τα θανάτωναν με τη δύναμη του λόγου που πρόφεραν από το στόμα τους.
Δρυμούς ονομάζει τις υλώδεις κι άκαρπες ψυχές των αθνών μέσα στις οποίες φώλευαν σαν θηρία τα διάφορα άγρια πάθη ενώ αυτές τις ψυχές θα ανοίξει και θα καθαρίσει η φωνή κι ο λόγος του Κυρίου εκβάλλοντας την πυκνότητα του σκότους τους επειδή ο λόγος του Κυρίου τιμιώτερός εστι όπως γράφεται στην ΚΔ υπέρ πάσαν μάχαιραν δίστομον ώστε με τον καθαρισμό του δρυμού να γίνουν φανερά τα θηρία που εμφωλεύουν σ’ αυτόν και να γίνουν ευκολόπιαστα από τις ελάφους δηλαδή τους μαθητές του Κυρίου.
Καθένας που πίστεψε στο Χριστό θα δώσει δόξα στο ναό του Θεού που βρίσκεται σε κάθε τόπο κι όχι μόνο οι Ιουδαίοι ούτε μόνο στο ναό στα Ιεροσόλυμα. Λέγεται δόξα κάθε πιστός δηλαδή ψάλλει ύμνους στον Κύριο ευχαριστώντας Τον ως λυτρωτή και Σωτήρα του και τότε λέει τον ύμνο αυτόν όταν ο καιρός το καλεί.
10.Κατακλυσμό εννοεί εδώ τα έθνη που κατακλύστηκαν από την πλημμύρα των παθών κι αυτά τα έθνη θα κατοικήσει στις χώρες δηλαδή στις εκκλησίες Του. κατακλυσμός και το θείο Βάπτισμα που κατακλύζει δηλαδή καταποντίζει τις αμαρτίες και τούτο το Βάπτισμα θα ενοικήσει ο Χριστός στις Εκκλησίες Του.
Βασιλεύς των πιστών οι οποίοι καθαρίστηκαν με το Βάπτισμα είναι ο Χριστός όπως είπε εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης και καθιείται αντί του θα μείνει πάντοτε βασιλεύς γιατί το καθίζεσθαι δηλώνει το εδραίο κι αμετακίνητο.
11.Ο Χριστός θα δώσει στο λαό των Χριστιανών που πολεμείται από τυράννους και δαίμονες και πάθη Αυτός θα δώσει σ’ αυτόν δύναμη να τους νικά όλους.
Όταν λοιπόν πολεμείται ο λαός του Χριστού από τους εχθρούς και θα τον ενδυναμώσει ο Χριστός να τους νικήσει ενώ όταν βρίσκεται σε καιρό ειρήνης θα τον ευλογήσει δηλαδή θα τον αξιώσει της χάριτός Του διαμέσου του Αγίου Του Πνεύματος. Ευλογήσει αντί του θα τον επαινέσει επειδή κι αυτός ευχαριστεί το Χριστό ως Σωτήρα του.
ΨΑΛΜΟΣ ΚΘ΄-29
1.Ψαλμός ωδής εγκαινισμού του οίκου Δαβίδ.
Προείπαμε τι σημαίνει ψαλμός ωδής αλλά περί της λοιπής επιγραφής του παρόντος λέγονται διάφοροι λόγοι. Μερικοί λένε ότι οίκος ονομάστηκε εδώ η ψυχή του προφητάνακτος επειδή έγινε κατοικητήριο του προφητικού χαρίσματος του Αγίου Πνεύματος ενώ εγκαινισμός η ανακαίνιση της ψυχής του όταν μετά τη μοιχεία της Βηρσαβεέ και το φόνο του Ουρίου μετανόησε θερμώς κι αξιώθηκε πάλι να λάβει το προφητικό χάρισμα και να προφητεύει καθώς και πριν ενώ άλλοι λένε οίκο την εκκλησία των Χριστιανών και εγκαινισμό την ανακαίνισή με το άγιο Βάπτισμα κι άλλοι πάλι εγκαινισμό την εορτή που εόρταζε ο Εζεκίας μετά το φόνο των Ασσυρίων στο ναό του Κυρίου που για το μεγαλείο της παρομοίαζε με τα εγκαίνια ναού ώστε να προφητεύονται εδώ ποιοι λόγοι και ύμνοι πρέπον να ψάλλονται είτε από αυτόν είτε από τον Εζεκία είτε από την εκκλησία αφού σε καθένα τους μπορεί να προσαρμοστεί και το ονομά του πρέπει να αναγινώσκεται μόνο καθαυτό χωρίς οίκου το οποίο δηλώνει τον ποιητή του ψαλμού.
2.Πώς μπορεί ο ταπεινός άνθρωπος να υψώσει τον υψηλό Κύριο; Όχι βέβαια με άλλο τρόπο πάρεξ ομολογώντας Τον υψηλό γιατί έτσι και μεγαλύβει ο άνθρωπος το Θεό επειδή Τον φρονεί και δογματίζει μέγιστο καθώς και τουναντίον ταπεινώνει και σμικρύνει το Θεό εκείνος νοεί και ομιλεί περί Θεού ταπεινά και σμικροπρεπή νοήματα και λόγια. Υπέλαβες είπε αντί με ύψωσες και με ανακούφισες που ήμουν καταπεσμένος από την αμαρτία με τη βοήθειά Σου.
Δεν εύφρανες τους εχθρούς μου Κύριε στους οποίους φοβέρισε δια Νάθαν του προφήτου να δώσει τη βασιλεία του αλλά τελικώς δεν την έδωσε. Εχθροί της εκκλησίας οι δαίμονες και του Εζεκία οι Ασσύριοι κι όλους αυτούς Κύριε δεν τους εύφρανες δληαδή δεν τους έδωσες να ευφρανθούν καταπάνω μου.
3.Με γιάτρεψες Κύριε όχι πολύ καιρό μετά την αμαρτία μου γιατί ημάρτηκα όντως των Κυρίω είπε κι άκουσε αμέσως τον προφήτη Νάθαν να του λέει ότι ο Κύριος αφείλε το αμάρτημά σου κι η εκκλησία πάλι επικαλουμένη το Θεό τότε που τελείται το άγιο Βάπτισμα ευθύς καθαρίζει από τις πληγές της αμαρτίας. Κι ο Εζεκίας ενεδύθη σάκκο και παρακάλεσε το Θεό και γρήγορα γιατρεύτηκε από την πληγή της πολιορκίας των Ασσυρίων όπως κι από την ασθένειά του.
4.Από το σκότος της αμαρτίας ελευθέρωσε και την ψυχή του προφητάνακτα και της εκκλησίας τους πιστούς. Θα καταλυθεί και θα συντριβή ο Άδης και θα ελευθερωθούν οι ψυχές από το Χριστό. Κι ο Εζεκίας ελευθερώθηκε από το Θεό από το σκότος της σκλαβιάς που προξενεί στην ψυχή σκότωση λύπης.
Επαναλαμβάνει όπως συνηθίζεται να ποικίλουν τη διήγηση της ευχαριστίας και για να φανερώσουν με τούτο περισσότερο την ευγνώμονη διάθεσή τους. Λάκκος ο ανελευθέρωτος κίνδυνος γιατί τέτοιος είναι ο βαθύς λάκκος. Λάκκος κι ο τάφος κι ο Άδης. Επειδή κι ο τάφος κι ο Άδης υπάρχουν στο βάθος της γης και δε μπορεί κανείς να ελευθερωθεί από κει μόνος του. Με λύτρωσες Κύριε από κείνους που κατεβαίνουν στον κίνδυνο. Λάκκος ο ψυχικός κίνδυνος αλλά κι ο σωματικός. Τα ακόλουθα δεν αρμόζουν όλα στον Δαβίδ και στον Εζεκία παρά μόνο μερικά επειδή τέτοια είναι ως επί το πλείστον τα λόγια των προφητών να μην αρμόζουν δηλαδή όλα κατά σειρά σε ένα πρόσωπο παρά άλλα στο ένα κι άλλα στο άλλο.
5.Ψάλατε στον Κύριο οι όσιοι δηλαδή οι δίκαιοί Του κι οι ενάρετοι γιατί όσοι δεν είναι τέτοιοι δίκαιοι και ενάρετοι αυτοί κι ας ψάλλουναισθητώς όμως στ’ αλήθεια δεν ψάλλουν επειδή ουδέν δένδρον σαπρόν καρπούς καλούς ποιεί όπως γράφεται στην ΚΔ κι ούτε καρδιά θανατηφόρα μπορεί να προφέρει ρήματα ζωής και αρετής και γι’ αυτό είπε κι ο προφήτης ουχ ωραίος αίνος εν στόματι αμαρτωλού.
Ευχαριστείτε στην ενθύμηση της αγιότητος του Θεού γιατί αυτή μας ενθυμήθηκε που ήμασταν λησμονημένοι για τις ακαθαρσίες και τις αμαρτίες μας.
6.Οργή Θεού η τιμωρία κι η κόλαση και θυμός η αγανάκτηση. Στην αγανάκτηση του Θεού βρίσκεται τιμωρία και κόλαση ενώ στο θέλημά Του ζωή. Όταν λοιπόν ο Θεός τότε παιδεύει και τιμωρεί ως δίκαιος αλλά και πάντοτε ελεεί και ευεργετεί ως ελεήμων και αγαθός. Η τιμωρία γίνεται από το Θεό με περίσταση ανεθέλητη που λέγεται και επόμενο θέλημά Του ενώ η ευεργεσία γίνεται από το Θεό με φυσική θέληση που ονομάζεται προηγούμενο θέλημά Του ου θελήνσει θέλω τον θάνατον του αμαρτωλού ως το επιστρέψαι και ζην αυτόν γράφεται στην ΠΔ. Βάλλει η ΑΓ πρώτα τα λυπηρά από τα χαροποιά επειδή ηδύτερα και γλυκύτερα φαίνονται όταν ακολουθούν ύστερα από τα λυπηρά Εγώ αποκτενώ και ζη ποιήσω και πατάξω καγώ ιάσομαι.
Θα φανερώσει ότι η μετάνοια ταχεία και γρήγορα προξενεί συγχώρεση αμαρτιών γιατί όποιος κλάψει το εσπέρας το πρωί θα αγαλλιάσει παρηγορούμενος με την παρηγοριά και χάρη του Αγίου Πνεύματος. Εδώ προφητεύεται και για τους αποστόλους του Κυρίου οι οποίοι έκλαιγαν το εσπέρας του Σαββάτου μετά την ταφή του Κυρίου ενώ το πρωί της Κυριακής του Πάσχα χάρηκαν όταν οι μυροφόρες τους έφεραν τα χαροποιά ευαγγέλια ότι ανέστη ο Κύριος. Αλλά κι οι φίλοι του Εζεκίου ύστερα από το φοβερισμό του Σεναχειρήμ βασιλέως Ασσυρίων το εσπέρας αφού συνάχτηκαν κι έκλαψαν που έμελλαν να σκλαβωθούν το πρωί πλήσθηκαν από χαρά όταν είδαν φονευμένους 185.000 υπό θείου Αγγέλου. Κι αυλισθήσεται είπε γιατί θα σκηνώσει στις καρδιές τόσο ο κλαυθμός όσο κι η αγαλλίαση.
7.Εκ προσώπου των δυο βασιλέων αυτών γράφεται πως όταν βρέθηκαν στις ευτυχίες τους νόμιζαν πως δε θα δυστυχήσουν ποτέ τους γιατί ευθηνία ονομάζεται η πλούσια κατάσταση και σάλευση η παρατροπή από την ευστάθεια αυτή και πλουσιότητα.
8.Εκ προσώπου λοιπόν αυτών των δυο δαβίδ και Εζεκίου είπαν κι οι δυο τους τη δύναμη που είχε πριν το κάλλος μου δηλαδή η λαμπρότητά μου και περιφάνεια της βασιλείας μου με το δικό Σου θέλημα Κύριε την είχα κι όχι με καμιά δική μου αρετή γιατί αφού Εσύ γύρισες από μόνος Σου για τη δική μου οίηση και περηφάνεια την επισκοπή και πρόνοιά Σου ευθύς τότε έγινα ταραγμένος δηλαδή έχασα την πρώτη μου λαμπρότητα και έπεσα σε δυστυχίες και συμφορές.
9.Στο εξής όμως Κύριε προς Σένα θα φωνάξω για να απολαύσω γρήγορα τη βοήθειά Σου όπως συνηθίζεται στην ΑΓ να κράζει κανείς και να φωνάζει όπως τα μεταχειρίζεται για όσους παρακαλούν το Θεό από την καρδιά τους.
Επεαναλαμβάνει εδώ για τον Πατέρα το προς Σε και άλλο για το Θεό και Υιό προφητεύοντας τη μέρα κατά την οποία τον καταδίωκε ο αποστάτης υιός του όταν επικαλέστηκε το Θεό διωκόμενος από εκείνον. Αλλά κι ο Εζεκίας κατά την ημέρα που πληροφορήθηκε με τον προφήτη Ησαϊα ότι αύριο μέλλει να πεθάνει και παρακάλεσε τότε τον Κύριο να του χαρίσει ζωή και γι’ αυτό είπε το κεκράξομαι και το δεηθήσομαι αυτό.
10.Αίμα εδώ η σάρκα επειδή η σάρκα είναι πηγμένο αίμα και τότε ποια ωφέλια είναι στη σάρκα μου που έστι παχύνθηκε και αυξήθηκε ενώ πρόκειται να κατέβω στη σαπίλα και διάλυση στον τάφο εκεί μέσα; Γιατί καλύτερα ήταν να μην γεννιόμουν. Εξευτελίζει με τα λόγια αυτά τη φύση του ανθρωπίνου σώματος ως φθαρτή και ολιγοχρόνια άνθρωπος εν ματαιότητι ωμοιώθη.
Όμοια ουχ οι νεκροί αινέσουσί Σε Κύριε ουδέ πάντες οι καταβαίνοντες εις Άδου αλλ’ ημείς οι ζώντες ευλογήσομεν τον Κύριον γιατί θαρρώντας στη μακροθυμία και ανεξικακία του Θεού λέει άραγε θα Σε ευχαριστήσει Κύριε το χώμα και ο κονιορτός στον οποιο εγώ κινδυνεύω να διαλυθώ; Άραγε το χώμα θα διδάξει τους άλλους που δεν ξέρουν ότι Συ είσαι κι αληθώς Θεός και αληθής; Γιατί Συ Κύριε αληθώς Θεός ενώ οι άλλοι θεοί των εθνών ψευδείς και Συ είσαι Θεός αληθής γιατί πληροίς και τελειώνεις όλα όσα υπόσχεσαι και για τούτο κάλλιο να ζω όχι για λόγου μου αλλά για να δοξολογώ Εσένα το Θεό μου και να Σε ευχαριστώ και να κηρύττω την αλήθειά Σου σε κείνους που δεν την ξέρουν.
11.Αισθάνεται τη βοήθεια του Θεού που έμελλε να του δοθεί και χαίρεται και τη διηγείται εδώ σα να είχε ήδη γίνει λέγοντας άκουσε τη κραυγή μου ο Θεός δηλαδή δέχτηκε την προσευχή μου επειδή κείνοι που δε δέχονται κάποιον ούτε καν να τον ακούσουν υποφέρουν.
Δέχτηκε λοιπόν ο Θεός την προσευχή μου και με εισάκουσε και εισακούγοντάς με με ελέησε και με ελευθέρωσε από το θάνατο τότε.
12.Κοπετός είναι όταν θρηνεί κανείς και χτυπά το στήθος και τα μάγουλά του επειδή κόπτω σημαίνει χτυπώ και ο Θεός άλλαξε τη ζωή μου πράγματι από λύπη σε χαρά.
Σάκκος από τρίχες γίδας ήταν σημείο μετανοίας και ταπεινώσεως και κακοπαθείας επειδή όσοι έπεφταν σε μεγάλη και απαρηγόρητη συμφορά ενδύονταν το σάκκο και πάσσιζαν την κεφαλή με σποδιά και στάχτη ενώ όταν παρηγοριόντουσαν έσχιζαν το σάκκο και φορούσαν ενδύματα λαμπρά και χαροποιά. Συ Κύριε έσχισες το σάκκο μου δηλαδή με εξέδυσες με το πένθος και την πρότερη λύπη και με περίζωσες και με ενέδυσες με ευφροσύνη.
13.Με χαροποίησες για να Σε δοξολογεί η δοξασμένη μου ζωή κι όχι δοξασμένη με καμιά αρετή μου παρά με τη βοήθειά Σου. Δόξα εδώ κι ο νους με τον οποίο εμείς οι άνθρωποι είμαστε τιμημένοι και δοαξασμένοι επειδή κι αυτός είναι κατεικόνα Θεού.
Αντί του ου μη κατανυγώ ου μη σιγήσω κι από το αίτιο και προηγούμενο φανέρωσε το αιτιατό και επόμενο γιατί στην κατάνυξη ακολουθεί φυσικώ τω τρόπω η σιωπή επειδή δε μπορεί ο κατανυγόμενος να λαλήσει για τη συνοχή της καρδιάς και για τη συγκίνηση της καρδιάς μέσα του. ου μη κατανυγώ και αντί του ου μη αμαρτήσω άλλη μια φορά όταν δηλώνεται το προηγούμενο και αίτιο για το επόμενο και αιτιατό επειδή στους αμαρτάνοντες ακολουθεί κατάνυξη.
Πάντοτε Κύριε θα Σε ευχαριστώ επειδή και με αξίωσες τέτοια παράδοξη και μεγάλη σωτηρία. Θα ευχαριστώ το Θεό σε όλον τον παρόντα αιώνα επειδή μεταχειρίζεται ως στόμα του τα δικά μας στόματα με τα οποία ψάλλουμε τον παρόντα ψαλμό του.
ΨΑΛΜΟΣ Λ΄-30
1.Εις το τέλος επιγράφεται κι ο ψαλμός αυτός γιατί περιέχει προφητεία που αποβλέπει στο τέλος αλλά και εκστάσεως επιγράφεται γιατί αναφέρει την εκσταση δηλαδή την παρατροπή του για την οποία μοίχευσε ε τη Βηρσαβεέ και φόνευσε και τον άντρα της Ουρία γιατί έκστασις είναι ερμηνευόμενη η παραφορά από την ευθύτητα και τον ορθό λογισμό και λέχτηκε ο ψαλμός αυτός όταν τον δίωκε ο υιός του αλλά αρμόζουν όχι λιγότερο και σε κάθε Χριστιανό γιατί εχθροί του ο διάβολος κι οι δαίμονες αντί του υιού του και ομοίως και τα άλλα τροπολογικώς λαμβανόμενα του παρόντος στα ήθη του κάθε Χριστιανού.
2.Το ρητό εδώ ομοιάζει με το ο Θεός μου επί Σοί πέποιθα μη καταισχυνθείην εις τον αιώνα.
Κι ακόμα κι αν είμαι ανάξιος βοηθείας όμως Εσύ Κύριε για τη δική Σου δικαιοσύνη λύτρωσέ με από το θάνατο και την ενέδρα των εχθρών μου επειδή η δική Σου δικαιοσύνη καταδικάζει όσους υιούς ξεσηκώνονται κατά του πατρός τους και κατακρίνει απλώς όλους τους αδικούντες. Ένα και το αυτό δηλώνουν το ρύσαι με και το εξελού με.
3.Για την κλίση του αυτιού του Θεού προείπαμε.
Όχι μόνο λύτρωσέ με Κύριε αλλά και γρήγορα τέλειωσε τη λύτρωσή μου αυτήν.
Γενού μοι εις Θεόν υπερασπιστήν αντί του υπεράσπισε και γενού μοι Θεός υπερασπιστής και έσο μοι αυτό κι εκείνο όπως ιδίωμα της εβραϊκής μαζί με τα άλλα. Κι ας ήταν λοιπόν ο Θεός Θεός του Δαβίδ μόλο τούτο δε ζητεί εδώ να είναι απλώς ο Θεός βοηθός του αλλά και Θεός υπερασπιστής του και βοηθός στον καιρό της ταλαιπωρίας του.
Γενού μοι Κύριε οίκος καταφυγής για να με φυλάξεις που κατέφυγα σε Σένα σα να κατέφυγα σε ασφαλέστατο κάστρο.
4.Επειδή λοιπόν ζητώ να είσαι και δύναμη και καταφυγή μου Κύριε για τούτο κι Εσύ έγινες και τα δυο αυτά σε μένα όπως κι άλλη φορά δοκίμασα τη βοήθειά Σου. Κι ελπίζω βεβαίως ότι αν κι όχι για την αρετή μου παρά για το όνομά Σου αφού ελεήμων ονομάζεσαι μόνος ελεήμων ειμί λέγοντας ώστε θα με οδηγήσεις σε τόπο ζωής αφού με λυτρώσεις από τον κίνδυνο και θα με διαθρέψεις που στενοχωρούμαι από την χρεία των αναγκαίων προς τροφή. Κι είπε του ονόματός Σου αντί Σου κατά περίφραση.
5.Παγίδα εδώ η συμβουλή που έδωσε ο Αχιτόφελ στον Αβεσσαλώμ να κυνηγήσει το Δαβίδ και να τον περικλείσει όπως θα βρίσκεται σε μεγάλη στεναχώρια γιατί παγίδα ήταν η συμβουλή του και θα τον έπιανε αν έπεφτε μέσα της. Και κρύφτηκε η παγίδα για το αγνώριστο και ανέλπιστο επειδή κάθε παγίδα κρύβεται ώστε να μην την βλέπουν τα ζώα κι ακολούθως να πιάνονται απ’ αυτήν αιφνιδίως. Παγίδα αλληγορικώς κι η καινούργια προσβολή και επιβουλή των δαιμόνων με την οποία παγιδεύει τις ψυχές ανελπίστως.
Πάλι μόνο στο Θεό επιγράφει κι αφειρώνει κάθε βοήθεια για να φανεί ευχάριστος ως προευεργετημένος και για να νικήσει το Θεό σε έλεος και συμπάθεια με τη συνέχεια των λόγων του δικαιολογούμενος πως δε θα έχει άλλον κανένα βοηθό αξιόλογο.
6.Στη δική Σου τη δύναμη Κύριε εμπιστεύομαι την ψυχή μου δηλαδή τον εαυτό μου επειδή δε θαρρώ σε κανένα άλλον. Και χείρες είναι η δύναμη του Θεού γιατί στα χέρια βρίσκεται κι η δύναμη του ανθρώπου.
Πολλές φορές Κύριε με λύτρωσες από το Γολιάθ κι απ’ το Σαούλκι από άλλους κινδύνους όπως κι αλλιώς προφητεύει για τη σωτηρία του. Ο Θεός της αληθείας λέει αντί αληθινός.
7.Αποστράφηκες λοιπόν Κύριε τον Αβεσσαλώμ και τους φίλους του που φύλαγαν για καιρό τις μάταιες βουλές τους εναντίον μου και δεν μετανόησαν παρά θάρησαν κιόλας στον εαυτό τους. Το διακενής προστέθηκε αντι αχρήστως και περιττώς γιατί αποτυγχάνουν στο σκοπό τους όσοι φυλάττουν τις μάταιες αυτές τους ελπίδες. Εγώ όμως Κύριε σε Σένα έχω τις ελπίδες μου κι όχι σε ματαιότητες και πανουργίες όπως εκείνοι.
8.Παρόμοιες λέξεις χρησιμοποιεί για να παραστήσει την υπερβολή της ηδονής που έμελλε να λάβει. Το αγαλλιάσομαι και ευφρανθήσομαι έχουν διαφορά αναμεταξύ τους όπως προείπαμε. Θα ευφρανθώ για το έλεός Σου που θα δείξεις σε μένα τον άξιο ελέους για όσα κακά έπαθα.
Η ταπείνωση άλλοτε δηλώνει το ανυπερήφανο της ψυχής κι άλλοτε την κακουχία και ταλαιπωρία του σώματος όπως εδώ. Εγώ είμαι πληροφορημένος πως Εσύ Κύριε επέβλεψες στην κακουχία που δοκιμάζω από κείνους που μς διώκουν επειδή οφθαλμοί Κυρίου επί δικαίους.
9.Προφητεύοντας τη σωτηρία του λέει διηγύμενος σα να έγινε κατά το ιδίωμα και χαρακτηριστικό της προφητείας που τα μέλλοντα προφέρει ως περασμένα. Κι ενθυμούμενος τις παλιές βοήθειες που έλαβαν από το Θεό και λυτρώθηκε από ανάγκες δηλαδή από κινδύνους και περιστάσεις και δεν κλείστηκε στα χέρια των εχθρών του. Και λέγοντας ψυχή όλον τον εαυτό του φανερώνει από το μέρος το όλο επειδή ο άνθρωπος κάποτε ονομάζεται από την ψυχή μόνο πάσα ψυχή δηλαδή πας άνθρωπος ήτις φάγεται θνησιμαίον ή θηριάλωτον όπως γράφεται στην ΠΔ κι άλλοτε πάλι ονομάζεται μόνο από τη σάρκα προς Σε πάσα σαρξ.
Σε ευρυχωρία δηλαδή σε πλάτος ελευθερίας με κατέστησες Κύριε που πριν ήμουν σε στενοχώρια γιατί με πειρκύκλωναν οι εχθροί.
ανατρέχοντας στο παερλθόν και στην παρακάλεσή του με τις υπερβολικές ελεινολογίες του ζητά να γρηγορεύσει ο Θεός τη βοήθειά του σ’ αυτόν γιατί μόλο που είπε παραπάνω ότι βρέθηκε σε ευρυχωρία όμως εδώ πάλι θλίβεται λέει και στεναχωριέται.
Από το θυμό Σου Κύριε ταράχτηκε η σάρκα μου γιατί αν δε θυμωθείς για τα αμαρτήματά μου τα προηγούμενα δε θα είχα τέτοια ταλαιπωρία τώρα και τόσο πολλά. Ταράχτηκε ο οφθαλμός μου από τα συνεχή δάκρυα που εκβάλλω. Ταράχτηκε αντί θολώθηκε λέγεται.
Η ψυχή μου λοιπόν ταράχτηκε από την πολλή τη λύπη κι η κοιλιά μου ταράχτηκε και δε δέχεται φαγητό δηλαδή αναγωγικώς ο οφθαλμός είναι ο νους εταράχθη ο οφθαλμός μου από θυμού λέγοντας και ψυχή νοούνται οι ελπίδες που αναψύχουν τον λυπημένο και ακηδιώντα ενώ γαστήρ το μνημονικό μέρος της ψυχής και το ταμείο των λογισμών όπου σα να βρίσκεται σε γαστέρα αποθησαυρίζεται η λογική βρώση δηλαδή τα νοήματα που συναθροίζονται από τις αισθήσεις.
11.Από κοινού νοείται το ελέησόν με Κύριε επειδή από την πολλή λύπη και τους πόνους αφανίστηκε η ζωή μου και οι χρόνοι του βίου μου ξοδεύτηκαν από τους πικρούς αναστεναγμούς και ένα και το αυτό φανερώνεται και με τα δυο. Ιδίωμα όμως της ΠΔ να λέει για τους πολλούς πόνους και θλίψεις ότι πέθανα για την ασθένεια δηλαδή και νέκρωση των δυνάμεων του σώματος που ακολουθούν τις πολλές θλίψεις.
Φτώχεια εδώ νοεί από νηστεία και ατροφία αδυναμία σωματική γιατί και αλλού λέει ότι έφερε ο Βερζελλί κι άλλοι σιτάρι και κριθάρι και μέλι και βούτυρο και άλλα φαγητά στο Δαβίδ και στο στράτευμά του που ήταν αποκαμωμένοι από την πείνα οδηγήσεις με και διαθρέψεις με.
Τα οστά του σώματός μου παρασάλευσαν από τη στερεότητα που είχαν επειδή δε μπορούσαν να συγκρατηθούν πλέον από την αδυναμία και αναγωγικώς ισχύς είναι ανδρεία ψυχής και φτώχια της η στέρηση της θείας χάριτος και οστά οι στερεοί και γενναίοι λογισμοί.
12.Σε όλους τους εχθρούς μου έγινα όνειδος και εξουδένημα γιατί με ονειδίζουν άνανδρο και άκαρδο γιατί φεύγω κι ως νικημένο για τις αμαρτίες μου.
Έγινα μεγάλο όνειδος και περιγέλασμα στα έθνη τα γειτονεύοντα και πλησιάζοντα στη βασιλεία μου επειδή με φθονούσαν πριν για τις ευτυχίες μου και τώρα βρήκαν ευκαιρία ασυμπαθώς να με περπαίξουν για τις δυστυχίες και τις συμφορές μου.
Κι αυτοί οι φίλο μου και γνωστοί μου φοβούνται και δε με συναναστρέφονται μήπως και κινδυνέψουν τη ζωή τους και την υπόληψή τους για τη φιλία τους σε μένα και οικειότητα.
Όσοι με θεωρούν και με βλέπουν και με συναπαντούν φεύγουν από το δρόμο για να μη δώσουν ούτε καν υποψία ότι είναι φίλοι μου και πάθουν τα πάνδεινα από τον αποστάτη υιό μου.
13.Λησμονήθηκα από τις καρδιές και την ενθύμηση των φίλων κι έμεινα έρημος από όλους σαν ένας νεκρός και γιατί αφεύκτως έμελλα να θανατωθώ και να μείνω νεκρός αλλά και σαν το νεκρό λησμονήθηκα από τους ανθρώπους έτσι κι εγώ επειδή όλοι φοβούνται να με θυμηθούν για την υποψία.
Και καθώς ένα σκεύος και αγγείο όσο φυλάσσεται και μένει φαίνεται χρήσιμο στους ανθρώπους ενώ όταν χαθεί παντελώς λησμονείται έτσι κι εγώ ως άχρηστος λησμονήθηκα.
14.Κι εδώ πρέπει να υπακούεται από κοινού το ελέησον Κύριε γιατί με τα ίδια μου τα αυτιά άκουσα ψόγους και κατηγορίες από πολλούς που κατοικούν τριγύρω κι έανς απ’ αυτούς κι ο Σεμεείς που λοιδορούσε το βασιλέα και τον διέβαλλε όταν έφευγε καθώς γράφεται στην ΠΔ.
Συνάχτηκαν λοιπόν οι εχθροί μου όλοι μαζί καταπάνω μου και βουλεύτηκαν να μου λάβουν την ψυχή μου δηλαδή από το σώμα μου κι άρα να με θανατώσουν όπως ήθελε ο Αχιτόφελ και το έμαθε από τους ιερείς Σαδώκ και Αβιάθαρ.
15.Εκείνοι έτσι βουλεύτηκαν εναντίον μου αλλά εγώ σε Σένα μόνο έλπισα.
Συ είσαι ο αφέντης μου κι ο εξουσιαστής μου γιατί τούτο σημαίνει τώρα εδώ ο Θεός και άρα Συ θα οικονομήσεις τα πράγματά μου.
16.Στα χέρια Σου βρίσκονται οι κλήροι της ζωής και του θανάτου μου και της ευτυχίας και της δυστυχίας μου. Και χείρες η δύναμη του Θεού Κύριος γαρ θανατοί και ζωογονεί και ταπεινοί και ανυψοί ώστε αν θέλεις Εσύ νικώ και ζω ή νικιέμαι και πεθαίνω.
Ξέρω Κύριε πως δε θέλεις το θάνατό μου ως αδικότατο και ανοσιότατο επειδή είναι υιός μου κείνος που θέλει να με φονεύσει. Κι όχι μόνο ήταν εχθροί του κείνοι που τον κατέβαζαν από το θρόνο της βασιλείας αλλά και προς τούτοις τον εδίωκαν όπως έφευγε.
17.Επίφανον αντί επίστρεψον και βοήθησόν με επειδή λέει Κύριε όταν δε με βοηθάς φαίνεσαι να γυρίζεις το πρόσωπό Σου από μένα να μη βλέπεις την ασχημάδα των αμαρτιών μου και πρόσωπο είναι η επισκοπή κι οικειότητα του Θεού.
Σώσε με Κύριε όχι για μένα αλλά για το δικό Σου έλεος γιατί είπες στη Βίβλο ελεήμων ειμί.
18.Παοροιάζεται εδώ με το μη καταισχυνθείην ότι ήλπισα επί Σε επειδή Σε επικαέστηκα βοηθό μου για τούτο μην ντροπιαστώ αλλά ας πετύχβ της ποθούμενηε βοηθείας Σου.
Ασεβής εδώ ο πρωτοσύμβουλος Αχιτόφελ επειδή δε σεβάστηκε τους νόμους του Θεού τους οποίους διόρισε εναντίον των πατραλοίων και αποστατών υιών παρά ξεσήκωνε κιόλας τον υιό κατά του πατρός. Έχουν και σχήμα κατάρας όσα γράφονται εδώ και δύναμη προφητείας επειδή προφητεύουν κείνο που έμελλε να πάθει ο Αχιτόφελ που ντροπιάστηκε όταν προτιμήθηκε από τον υιό η συμβουλή του Χουσί περισσότερο από τη δική του και για τούτο επειδή δεν υπέφερε τη ντροπή πήγε και κρεμάστηκε μόνος του. Και για πολλά αίτια παρακαλεί να κινηθεί η αγανάκτηση κατά των πονηρών που τον πολεμούν πρώτον για να βελτιωθούν με την παιδεία και να διορθωθούν τύπτε αδόκιμον αργύρον και καθαρισθήσεται καθαρόν άπαν και δεύτερον ώστε οι κακοί εδώ πρόσκαιρα να τιμωρηθούν κι εκεί να λυτρωθούν από την αιώνια κόλαση αλλά και τρίτον για να δουν κι οι άλλοι κακοί τους ομοίους τους κακούς τιμωρημένους και να σωφρονιστούν πανούργος ιδών πονηρόν τιμωρούμενον κρατιαώς αυτός παιδεύεται. Τέταρτον ώστε με την τιμωρία των κακών καθαριστεί η ζωή των ανθρώπων από την κακία σαν την πανούκλα και πέμπτον να μη σηκωθούν κι άλλοι καταπάνω του επειδή θα έχουν φοβηθεί τις τιμωρίες που έλαβαν όσοι πριν ξεσηκώθηκαν εναντίον του και έκτο και τελευταίο μην πουν μερικοί πως δεν υπάρχει σωτηρία του προφητάνακτα κοντά στο Θεό του πολλοί λέγουσι τη ψυχή μου ου έτσι σωτηρία αυτώ εν τω Θεώ αυτού.
19.Χείλη δόλια ο Αχιτόφελ επειδή έκρυψε την παλαιά δολιότητα που είχε κατά του Δαβίδ και δεν τη φανέρωσε έως ότου έγιναν άλαλα τα χείλη του που πνίγηκε μετά από λίγο καιρό και δίκαιο ονομάζει τον εαυτό του γιατί δεν τον αδίκησε ούτε αυτόν ούτε τον υιό του ούτε κανένα φίλο και οικείο τους. Ανομία η άνομη συμβουλή του εναντίον του προφητάνακτος στον υιό γιατί όντως ήταν άνομη που τον παρακινούσε να θανατώσει ο υιός τον πατέρα του εν υπερηφανεία εμεγαλορρημόνησε και είπε πως δύναται να περπατήσει όλη τη νύχτα και να πέσει πάνω στο στράτευμα του δαβίδ και να τον θανατώσει και εν εξουδενώσει λέγεται γιατί ύβρισε και εξουδένωσε τον Δαβίδ και είπε προς Αβεσσαλώμ επιλέξω μεαυτώ δώδεκα χιλιάδας ανδρών και αναστήσομαι και καταδιώξω οπίσω του την νύκτα και επελεύσομαι επ’ αυτόν και αυτός κοπιών και εκλελυμένος χερσί και εκστήσω αυτόν και φεύξεται πας λαός ο μετ’ αυτού και πατάξω τον βασιλέα μονώτατον και επιστρέψω πάντα τον λαόν πρός σε ον τρόπον επιστρέφει η νύμφη προς τον άνδρα αυτής πλην ψυχήν ανδρός ενός συ ζητείς και παντί τω λαώ έσται ειρήνη.
20.Το ως εδώ επιτακτικό και σημαίνει πολλά. Φιλοσοφεί εδώ άλλοτε για τη μακροθυμία του Θεού κι άλλοτε και για τη βοήθεια και εκδίκησή Του και λέει ότι πολλά μεγάλη η χρηστότητά Σου Κύριε την οποία κρύβεις προς καιρό και δεν τη φανερώνεις στους δούλους Σου γιατί δε θέλεις να γυμνάζεις την υπομονή τους με την αναβολή και μακροθυμία Σου.
Τελείωσες Κύριε και εκπλήρωσες τη χρηστότητά Σου και την έκανες φανερή σε όσους ελπίζουν σε Σένα επειδή θέλησες να τη δείξεις ενώπιον πολλών με σκοπό να μάθουν ότι υπερασπίζεσαι και βοηθάς τους δούλους Σου. Υιών ανθρώπων περιφραστικά είναι αντί ανθρώπων υιοί ανθρώπων έως πότε βαρυκάρδιοι;
21.Ομιλώντας για την πολυποίκιλη βοήθεια του Θεού με την οποία λυτρώνει τους φοβουμένους Αυτόν από κάθε κίνδυνο και περίσταση λέει ότι όταν οι ελπίζοντες σε Σένα Κύριε ζητούνται και κυνηγιούνται από τους εχθρούς τους τότε Συ τους κρύβεις σε τόπο απόκρυφο δικό Σου και του προσώπου αντί Σου κατά περίφραση τίθεται κι εδώ.
Όταν σε καιρό ταραχής στασιάζουν και αποστατούν κατά των δούλων Σου οι εχθροί τους τότε Συ Κύριε τους σκεπάζεις μέσα στη σκηνή και τέντα της σκέπης Σου και σα να βρίσκονται μέσα σε σκηνή απόκρυφη.
Από κοινού νοείται εδώ το σκεπάσεις δηλαδή σε καιρό αντιλογίας του λαού σκεπάζεις τους δούλους Σου Κύριε γιατί από τις γλώσσες φανέρωσε όσους λένε και αντιλέγους ως απειθούντες υπήκοοι.
22.Περιοχή το τειχόκαστρο και όλις περιοχής η τειχογυρισμένη κι άρα είναι επαινετός ο Θεός γιατί έκανε να θαυάζεται από όλους το έλεος που έδειξε σε μένα ο οποίος με τη βοήθειά Του έγινα σαν την πόλη την τειχογυρισμένη και για τούτο όντας τόσο φυλαγμένος θα διαμείνω απείρακτος και άπιαστος από τους εχθρούς με τη φύλαξή Του.
23.Έκσταση προείπαμε την εκτροπή από την ίση στράτα των θείων εντολών κι όταν λοιπόν εγώ αμάρτησα κάνοντας τη μοιχεία εκείνη και το φόνο μετανόησα και είπα ότι στο εξής πλέον απορρίφτηκα μακράν από την επιφάνεια και ένδειξη της πρότερης επισκοπής και προνοίας Σου Κύριε σε μένα.
Γι’ αυτήν τη μετάνοια και συντριβή της καρδιάς μου εισήκουσές μου του δούλου Σου Κύριε όταν φώναξα πρός Σε επικαλούμενος το έλεός Σου γιατί πληροφορούμαι ότι μου εισήκουσες και για τούτο θα μου χαρίσεις τη βοήθειά Σου.
24.Από τη νοερή αίσθηση που έλαβε της βοηθείας του Θεού παρακινεί τους οσίους δηλαδή τους εναρέτους να αγαπάνε τον Κύριο όχι απλώς και ως έτυχε αλλά εξόλης τους της καρδίας γιατί τούτο φανερώνει το παραπάνω.
Ο Θεός εκζητεί λέει στον Αχιτόφελ δληαδή τους απλώς υπερηφανευομένους μακροθυμεί πού καιρό αλλά κείνους που υπερηφανεύονται περισσώς και με υπερβολή σ’ αυτούς μετά από λίγο καιρό αποδίδει την τιμωρία.
25.Μη φοβηθείτε όλοι εσείς που ελπίζετε στον Κύριο παρά θαρσείτε και ανδρειώνεστε γιατί δε θα σας παραβλέψει ο Κύριος παρά θα σας βοηθήσει επειδή πάντες οι ελπίζοντες επ’ Αυτόν δε θα καταισχυνθούν μη καταισχυνθείην ότι ήλπισα επί Σε.
ΨΑΛΜΟΣ ΛΑ΄-31
Ψαλμός συνέσεως επιγράφεται γιατί πλήσθηκε από σύνεση και τον συνέγραψε ή χρεία συνέσεως υπάρχει εδώ και όντως ο ψαλμός συνετίζει τους αναγνώστες της γιατί λέει μη γίνεσθε ως ίππος και ημίονος οίς ουκ έστι σύνεσις. Γράφτηκε μετά τη μοιχεία του και το φόνο εκείνο γιατί μετά τα αμαρτήματα αυτά έπεσε σε διάφορους λογισμούς και πειρασμούς και έγραψε και ψαλμούς που αναφέρονται στα αμαρτήματά του αυτά αλλά είναι και αρμόδιος και σε κάθε Χριστιανό νοούμενος ηθικώς κατ’ αναλογίαν και ομοιότητα.
1.Εεπιδή μετά την μαρτία του πολλά κοπίασε στη μετάνοια για τούτο μακαρίζει κείνους που χωρίς κόπους καθαρίζονται απί τις αμαρτίες τους και νοεί αινιγματωδώς τους βαπτιζόμενους Χριστιανούς επειδή άλλοι είναι από εθνικούς κι άλλοι από Ιουδαίους και για τούτο ανομίας είπε για τους εθνικούς στους οποίους δε δόθηκε νόμος αλλά και αμαρτίες για τους Ιουδαίους που είχαν το νόμο και αμαρτία εδώ η αθέτηση του νόμου.
2.Μακάριος όποιος δε λογίζεται από το Θεό δηλαδή δεν θα επιγράψει ούτε θα μετρήσει ο Θεός αμαρτία επειδή κι αυτή θα αφανιστεί από το λουτρό της παλιγγενεσίας δηλαδή το άγιο Βάπτισμα. Αμαρτία εδώ τώρα είναι αδιαφόρως κάθε σφάλμα τόσο των εθνικών όσο και των Ιουδαίων ενώ και τα δυο ρητά μπορεί να σημαίνουν και το ίδιο.
Μακάριος όποιος ύστερα από το βάπτισμα δε φάνηκε ψεύτης στις υποσχέσεις που έδωσε στο Χριστό να φυλάει τις εντολές Του γιατί δόλο τώτα εδώ ονομάζει το ψεύδος αφού καθε Χριστιανός ομολογεί στο άγιο Βάπτισμα να αρνηθεί τα έργα του Διαβόλου και να εναγκαλιστεί και να φυλάξει τις εντολές του Χριστού.
3.Μακάριοι οι ανωτέρω επειδή χωρίς κόπο καθαρίστηκαν από τις αμαρτίες τους με το Βάπτισμα κι έμειναν στην καθαρότητα αυτή αφού δεν έπραξαν μετά από αυτό αμαρτίες. Γιατί τους μακαρίζω; Επειδή κι εγώ με το να αμαρτήσω τόσο απέκαμα από τους κόπους της μετανοίας ώστε σιώπησα και να λαλήσω δε μπορώ γιατί από το επόμενο δηλαδή τη σιωπή φανερώνει το ηγούμενο δηλαδή την αδυναμία που έλαβε από τη μετάνοια.
Κι αυτό αιτία της σιωπής μου γιατί από τις πολλές μου τις φωνές που κάνω στο Θεό να με ελεήσει δε μπορώ πια να μιλήσω. Με τα οστά φανέρωσε τη σωματική δύναμη επειδή αυτά συγκρατούν όλο το σώμα. Επαλαιώθη είπε αντί ησθένησε γιατί κάθε παλαιό είναι και ασθενές και αδύνατο κι άρα ασθένησε η δύναμή μου κι αδυνάτησε όλη την ημέρα δηλαδή πάντοτε επειδή όσες φορές ακολουθούσε θλίψη και πειρασμός θυμόταν τις δυο αμαρτίες που έκανε κι έκλαιγε στοχαζόμενος ότι εξαιτίας των αμαρτιών εκείνων συμβαίνουν στη ζωή του οι πειρασμοί γιατί αφού στη μοιχεία και το φόνο που έκανε δίνεται επιτίμιο ο θάνατος από τον παλαιό νόμο του Θεού κι ο μοιχός κι ο φονιάς θανατώνονταν για τούτο από το θάνατο γλίτωσε κι έλαβε από αυτό τη συγχώρεση όταν ομολόγησε στον προφήτη Νάθαν πως ήμαρτε και τότε του είπε ου μη αποθάνης αλλά συμφορές και δυστυχίες του προμηνύθηκαν ότι θα ακολουθήσουν στην οικία του για τις αμαρτίες του αυτές τις οποίες συλλογιζόμενος λυπόταν κατά την καρδία του και θλίβονταν.
4.Και τούτο έγινε αιτία να κράζει δηλαδή η τιμωρία του Θεού εναντίον του γιατί χειρ εννοείται εδώ η παιδευτική δύναμη και τιμωρία επειδή με το χέρι παιδεύει και τιμωρεί κανείς τον άλλο. Βαρύνθηκε λοιπόν δηλαδή βαρεώς φέρθηκε καταπάνω του η παιδεία και τιμωρία Σου Κύριε ημέρας και νυκτός όπως γράφετι δηλαδή παντοτινά.
Άκανθα εδώ η αμαρτία γιατί έξω της φύσεως εισέρχεται στην ψυχή παρά φύση ούσα όπως φύτρωσε έξωθεν μετά την αμαρτία του Αδάμ στη πρώτη βλάστηση των φυτών. Κεντά λοιπόν η άκανθα τον αμαρτωλό και τον κάνει να πονά και να κλαίει εδώ λέγοντας ότι αφού η καταραμένη άκανθα της αμαρτίας μπήχτηκε στην καρδιά μου όλες μου οι ευτυχίες μετατράπηκαν σε δυστυχίες και αθλιότητες.
5.Για να μη φαίνεται πως γογγύζει με τις πολλές του ελεεινολογίες για τούτο μετέβαλε το λόγο και διηγείται πώς αξιώθηκε τη φιλανθρωπία του Θεού γιατί αφού ο προφήτης Νάθαν σχημάτισε την παρανομία του σαν σε άλλο τρίτο πρόσωπο έπειτα του είπε ότι εσύ είσαι κείνος που τα έπραξε αυτά και για τούτο λέει γνώρισα την αμαρτί μου και δεν την αρνήθηκα γιατί τούτο δηλώνει το ουκ εκάλυψα. Κι ανομία εδώ θα νοήσεις την παρανομία την οποία και αμαρτία ακολούθως ονόμασε ως παράβαση του θείου νόμου.
Αφού γνώρισα πως έπεσα είπα στον εαυτό μου πως θα εξαγορεύσω την αμαρτία μου κι έτσι ευθύς εξομολογήθηκα κι έριξα πάνω μου την αιτία ημάρτηκα τω Κυρίω λέγοντας.
Και Συ Κύριε δια του προφήτου Νάθαν συγχώρεσες την αμαρτία μου γιατί είπε ο προφήτης αυτός στον εξομολογηθέντα προφητάνακτα και Κύριος παρεβίβασε το αμάρτημά σου ου μη αποθάνης. Ασέβεια της καρδιάς ονομάζει την αμαρτία επειδή η καρδιά του δε σεβάστηκε ούτε ευλαβήθηκε τους νόμους του Θεού που διορίζουν ου μοιχεύσεις και ου φονεύσεις. Απορούν μερικοί αν συγχωρέθηκε η αμαρτία του γιατί λέει παραπάνω πως εβαρύνθη η κολαστική δύναμη και παιδεία του Θεού καταπάνω του και λύνοντας αυτήν την απορία λέμε πως επειδή άκουσε την σχηματισθείσα κρίση που του είπε ο Νάθαν σε τρίτο πρόσωπο αποφάσισε ότι κείνος που έκανε την αμαρτία είναι νοχος θανάτου και ζημίας γιατί είπε ζη Κύριος ότι υιός θανάτου ο ανήρ ο ποιήσας τούτο και την αμνάδα αποτίσει επταπλασίονα ανθ’ ων ότι εποίησε το ρήμα τούτο και περί ου κ εφείσατο κι επειδή έτσι μόνος του αποφάσισε για τούτο συγχωρέθηκε παρευθύε το θάνατο δηλαδή δεν αφέθηκε να πεθάνει όπως ο ίδιος αποφάσισε και για το θερμό της εξομολογήσεώς του και εγκάρδιο αλλά τη ζημιά απαιτήθηκε να λάβει με τις συμφορές που ύστερα τον ακολούθησαν κατά τη δική του την απόφαση με σκοπό να μη ελευθερωθεί παντελώς και γρήγορα και έτσι λησμονήσει εύκολα και την αμαρτία που έκανε και πάλι για δεύτερη φορά πέσει σε άλλη.
6.Υπέρ ταύτης εδώ νοείται αντί του από ταύτης της δικής μου δηλαδή αμαρτίας παρακινούμενος θα παρακαλέσω το Θεός όπως και κάθε ευσεβής γιατί μαθαίνοντας ότι εγώ με το να εξομολογηθώ ευθύς συγχωρέθηκα θα με μιμηθεί στον καιρό της μετανοίας του γιατί αυτόν ονομάζει καιρό εύθετο και επιτήδειο και η αμαρτία μου θα γίνει παράδειγμα στους οσίους να μετανοούν αφού ο ανόσιος δε μετανοεί. Μπορεί να νοήσει κανείς και ότι προφητεύει για τους Χριστιανούς οι οποίοι εν καιρώ ευθέτω δηλαδή τον καιρό μετά την έλευση του Χριστού και το κήρυγμα του Ευαγγελίου Του ψάλλοντας τους ψαλμούς αυτούς εδώ που διαλμβάνουν περί της αμαρτίας του κατά κάποιο τρόπο φαίνεται πως προσεύχεται και παρακαλεί το Θεό για την αμαρτία του.
Το πλην εδώ αντί του και του συνδέσμου νοείται γιατί το νόημα είναι ότι και εν τη πλημμύρα των κακών λογισμών αφού τέτοιους πρέπει να νοήσουμε εδώ ύδατα κατά το εξελού με και ρύσαι με εξ υδάτων πολλών κι όταν πλημμυρούσιν ως ύδατα οι πονηροί λογισμοί δε θα πλησιάσουν όμως αυτοί στον εξομολογηθέντα και συγχωρηθέντα αμαρτωλό που μετανόησε με τέτοιο τρόπο όως προείπαμε. Εγγίζει φανερώνει πως οι πονηροί λογισμοί δε θα λυπήσουν ή παρασαλεύσουν όποιον έτσι μετανοεί. Κατακλυσμός είναι και το άγιο Βάπτισμα γιατί κατακλύζει και πνίγει την αμαρτία και ύδατα πολλά το ίδιο όχι για την ποσότητα και το πλήθος του νερού αλλά για την ποιότητα και δύναμη του Πνεύματος που το ύδωρ του Βαπτίσματος περιέχει αφού έυσι και μεις συνηθίζουμε να λέμε πολύ άνεμο τον δυνατό. Προσεύξεται λοιπόν κάθε όσιος σε Σένα πλην εν τω Βαπτίσματι δε θα εγγίσουν σ’αυτόν ποιες; Οι αμαρτίες δηλαδή με το να κατακλύζονται μέσα και να αφανίζονται.
7.Από τη θίψη αυτή που με περιέχει εξαιτίας της αμαρτίας μου καταφεύγω σε Σένα Κύριε ως ευφροσύνη της καρδίας μου.
Ενδιάθετη και εγκάρδια η επιφώνηση αυτή λέγοντας Ω χαρά μου Κύριε λύτρσε με από τους πειρασμούς που με περικύκλωσαν και από τους οποίους πιάστηκα. Λύτρωσέ με από τους ορατούς κι αοράτους εχθρούς που με κύκλωσαν.
(Διάψαλμα).
8.Εδώ βρίσκεται διάψαλμα που δηλώνει μεταβολή της ακολουθίας των προσώπων επειδή ο λόγος αυτός και ο κατωτέρω λέγεται εκ προσώπου του Θεού που αποκρίνεται με φωνή νοητή η οποία ακούγεται από τους αγίους προφήτες και τους λέει εγώ θα σε συνετίσω πώς να γίνεις ανώτερος από τους πειρασμούς που σε κύκλωσαν και θα σε συνοδεύσω στην προκειμένη στράτα αυτή του αισθητού και νοητού πολέμου σου γιατί βιβώ σημαίνει βαίνω και αδιάφορη εδώ η σύνταξη γιατί στο συμβιβώ σε το σε αντί σοι κατά αντίπτωση αιτιατική αντί δοτικής.
Κι όχι μόνο απλώς θα σε επιβλέψω αλλά και ακλινώς καθώς κάνουν κι όσοι στον καιρό του πολέμου και της παλαίστρας βοηθούν κάποιον γιατί τεντώνουν τα μάτια πάνω στον πολεμούντα κι όταν τον δουν πως κινδυνεύει αμέσως τον βοηθούν γιατί είπαμε πως πολλές φορές η ΑΓ σχηματίσει τις ενέργειες του Θεού από τις ανθρώπινες διαθέσεις και τα παραδείγματα συγκαταβαίνοντας στην ασθένεια των ακροατών να τους δώσει να καταλάβουν.
9.Εκ προσώπου του πάλι λεέι συμβουλευτικά από κείνα που έπαθε ο ίδιος μη γίνεστε αδελφοί μου σαν τα άλογα τα θηλυμανή ούτε μουλάρια άγονα στην αρετή γιατί εσείς δεν είσαστε άλογοι και ασύνετοι του καλού και του κακού σαν κι εκείνα αλλά είσαστε τιμημένοι από το Θεό με λογικό και διάκριση.
Κι επειδή ανάφερε άλογο και μουλάρι για τούτο ακολούθως εδώ αναφέρει και χαλινάρι και καταριέται όσους μακρύνουν από το Θεό ομοιούμενοι με τα άλογα ζώα αυτά λέγοντας ας άγξεις Κύριε δηλαδή να σφίξεις και να δαμάσεις τα σαγόνια των κτηνωδών αυτών ανθρώπων που δε θέλουν να πλησιάσουν σε Σένα με την αρετή. Κημός λέγεται το χαλινάρι κι ο κημός ονομάζεται έτσι γιατί κάμπτει το λαιμό του ζώου ενώ το χαλινάρι γιατί χαλάται δηλαδή κατεβαίνει στο στόμα του ζώου. Νοούνται αυτά και τροπολογικώς δηλαδή ότι είναι παιδείες και οι πειρασμοί με τους οποίους οι άνθρωποι βασανίζονται και μετανοούν και έτσι πλησιάζουν το Θεό. Από τα σαγόνια όλον τον άνθρωπο φανέρωσε από μέρους το παν. Και καταριέται τέτοιους ανθρώπους γιατί ήταν αναπολόγητοι να κάνουν έργα αλόγων ζώων κι ύστερα αφού έχουν δει το παράδειγμά του. Άγξαις έχει και σχήμα ευκτικού και δύναμη και σημασία μέλλοντος καθότι κι όλα τα ευκτικά σημασία μέλλοντος έχουν κατά τους Γραμματικούς και Φιλολόγους.
10.Τα προρρηθέντα είπα και με αυτά νουθετώ να μην αμαρτάνουν γιατί έμαθαν από μένα ότι πολλές παιδείες διαδέχονται τον ταλαίπωρο.
Αν όμως κάποιος αμαρτωλός ύστερα από τις μάστιγες που θα λάβει παρά Θεού για τις αμαρτίες του μεταθέσει όλη του την ελπίδα στο Θεό αυτός βέβαια και θα ελεηθεί παρά Θεού από κάθε μέρος αφού αυτό δηλώνει το κυκλώσει.
11.Κι αφού έκανε την παραπάνω παραγγελία στους ασθενέστερους και ατελείς τώρα μεταβαίνει και στους τελειότερους που ονομάζει δικαίους γιατί ζουν και πολιτεύονται δικαίως κι ευθείς τους ονομάζει πάλι για την ευθύτητα της πολιτείας τους. Ευφρανθείτε λοιπόν και αγαλλιάσατε και καυχηθείτε όλοι σας οι δίκαιοι όχι για τις αρετές σας επειδή αυτές είναι αβέβαιες αλλά δε φυλαχτούν από το Θεό αλλά μόνο στον Κύριο που σας βοηθά και σας σκεπάζει. Επί Κύριον αντί επί Κυρίω αδιαφόρως βρίσκεται.
ΠΗΓΗ ΔΡΑΜ 17
ΤΣΑΚΙΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΘΕΟΛΟΓΟΣ-ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΗΣ
