ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ - THEOLOGOI-KRITIS.SCH.GR

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ

ΚΑΘΙΣΜΑ ς΄

ΨΑΛΜΟΣ ΛΖ΄-37

Αυτός ο ψαλμός του Δαβίδ εις ανάμνησιν είναι όμοιος με τον ς΄-6^ο γιατί έχει την ίδια αρχή με κείνον κι παρομοίως θρηνεί με κείνον και αυτός τις συμφορές που τον ακολούθησαν μετά την αμαρτία και γιατί κι αυτός σαν κι εκείνος παρακαλεί το Θεό να ελευθερωθεί από τις συμφορές και να τύχει άνεση κι ακόλουθο είναι ότι γράφτηκε όταν τον διώκε ο αποστάτης υιός του. Εις ανάμνησιν των αμαρτιών του δηλαδή και των συμφορών και κακοπαθειών που τον ακολούθησαν για τις αμαρτίες του.

2.Προειπώθηκαν οι ερμηνείες του στον ς΄-6^ο και οργή και θυμό Θεού δεν πρέπει να τα νοήσουμε ως πάθη αλλά οι σφοδρότατες αποφάσεις του Θεού οι οποίες πρέπουν στους αμαρτάνοντες.

3.Βέλη του Θεού και σαϊτες οι ελεγκτικοί λόγοι που εκτοξεύτηκαν από τον προφήτη Νάθαν εναντίον του προφητάνακτα λέγοντάς του και νυν ουκ αποστήσεται ρομφαία εκ του οίκου σου έως αιώνος ανθ’ ων ότι εξουδένωσάς με και έλαβες την γυναίκα του Ουρίου του Χετταίου του είναί σοι εις γυναίκα. Βέλη και οι νόμοι του Θεού οι οποίοι διορίστηκαν κατά των μοιχών και φονέων γιατί σαν σαϊτες κάρφωσαν την καρδιά του και τον κεντούσαν και του προξενούσαν πόνους στην ψυχή του. Βέλη κι οι πόνοι κι οι λύπες που τον ακολούθησαν από τις συμφορές και τους πειρασμούς οι οποίες σα σαϊτες διαπερνούσαν την καρδιά του και τη λυπούσαν αφού βέλη αληθώς και σαϊτες του Θεού ήταν οι λύπες αυτές επειδή κατά παραχώρηση Θεού συνέβησαν στον προφητάνακτα. Αντί του ενεπάγησαν εννοείται και το καθήκοντο.

Επεστήριξας εννοείται αντί του πυκνά κατέβασες εναντίον μου το χέρι Σου Κύριε δηλαδή την τιμωρητική Σου δύναμη με το να μαστιγώνεις συνεχώς. Τόσο βαρειά κατέβασες καταπάνω μου το χέρι Σου ώστε να μη μπορώ να την υποφέρω επειδή με πλήττει βαρέως.

4.Από προσώπου της οργής Σου και από προσώπου των αμαρτιών μου και από προσώπου της αφροσύνης μου γράφτηκαν εδώ κατά περίφραση αντί να γράψει το εξαιτίας της οργής Σου και για τις αμαρτίες μου και για την αφροσύνη μου. Δεν υπάρχει λοιπόν ιατρεία στη σάρκα μου δηλαδή ελευθερία από την κακοπάθεια την οποία εγώ ο ίδιος προξένησα στον εαυτό μου για την οργή Σου δηλαδή για την απειλή και το φοβερισμό Σου που έγινε διαμέσου του προφήτη Νάθαν σε μένα. Και έγινε όλο αυτό και γιατί φοβερίζομαι από το νόμο Σου όπως γράφεται κι αλλού και εταπείνουν εν νηστεία την ψυχήν μου και η σαρξ μου ηλλοιώθη δι’ έλαιον και εκολλήθη το οστούν μου τη σαρκί μου και εκοπίασα κράζων εβραγχίασεν ο λάρυγξ μου –λδ΄/34^ο , ρη΄/108^ο ,ρα΄/101^ο, ξη΄/68^ο- και άλλα όμοια.

Δεν υπάρχει ευστάθεια και στερέωση στα οστά και του σώματος και της ψυχής μου τα οποία είναι οι δυνάμεις της ψυχής και οι συνέχοντες λογισμοί της γιατί αυτά κλονούνται και τρέμουν για τις αμαρτίες μου.

5.Οι ανομίες μου τόσο αυξήθηκαν και κορυφώθηκαν ώστε υπερέβησαν την κεφαλή μου και έτσι φανερώνεται το μέγεθος των αμαρτιών του καθώς κι αλλού θέλοντας να φανερώσει το πλήθος των αμαρτιών του είπε επληθύνθησαν υπέρ τας τρίχας της κεφαλής μου –λθ΄/39^ο .

Οι ανομίες μου είναι βαρειές γιατί δε μπορώνα βαστάσω την ενθύμησή τους γιατί με κάνουν και σκύβω και να βλέπω στη γη καθώς βλέπουν κείνοι που είναι φορτωμένοι με κανένα βαρύ φορτίο.

6.Οι πληγές της ψυχής μου οι οποίες προξενήθηκαν σε μένα απο τα πεπυρωμένα βέλη του διαβόλου αυτές σάπησαν και βρώμησαν κι όχι σάπησαν απλώς πάνω στην επιφάνεια παρά τελείως και κατά βάθος σάπησαν και βρώμησαν φανερώνοντας αινιγματωδώς τη βλάβη και τη φθορά της ψυχής του ώστε να μη μπορεί να υποφέρει τη βρώμα της. Κι αυτό έγινε για την αφροσύνη και αγνωσία μου γιατί αν εγώ δε θα έχανα τις φρένες μου δε θα πληγωνόμουν τόσο. Βλέπε αναγνώστη πώς ο θείος προφήτης αυξάνει και μεγαλύνει τις αμαρτίες του θερμώς εξομολογούμενος αυτές αφού είπε πρώτα ότι είναι μεγάλες κιαι δεύτερον ότι είναι και βαρειές και τρίτον ότι είναι και σαπημένες και βρωμισμένες και σημείο αληθούς μετανοίας είναι το να αισθάνεται κανείς τη βρώμα της αμαρτίας του αφού τότε μπορεί και να τη μισήσει και να τη σιχαθεί με τελειότητα.

7.Ταλαιπωρήθηκα και κατακαμπούριασα με τελειότητα αποκάμοντας πλέον από το μέγεθος και την ανυπόφορη δυσωδία των αμαρτιών μου. Εγώ πάλι καταγινόμενος στο να γιατρέψω τις τόσο βρωμισμένες μου πληγές ταλαιπωρήθηκα και ασθένησα και κατακαμπούριασα εώς τέλους δηλαδή παντελώς και εξολοκλήρου.

Πάντοτε περπατούσα σκυθρωπός δηλαδή κοιτώντας κάτω και βλέποντας στη γη κι ας βρισκόμουν στα βασίλεια επειδή με κεντούσε το συνειδός μου και αυτό δε μπου συγχωρούσε να χαρώ και να λάβω άνεση στην ψυχή μου.

8.Κι αν η εμπαθής επιθυμία της σαρκός είναι εμπαιγμός και ψεύδος αυτή όμως δεν είναι αληθινή ηδονή παρά σκιά ηδονής και λέγεται στήτε ουν περιζωσάμενοι την οσφύν υμών εν αληθεία δηλαδή περιζώσετε τη μέση και τους νεφρούς σας με την αληθινή ηδονή η οποία γεννάται από τη σωφροσύνη και τη δικαιοσύνη. Αντί ψόας λέγεται λαγόνας γιατί και τα δυο δηλώνουν το επιθυμητικό μέρος αφού τριγύρω στις ψόες οι νεφροί στους οποίος κι οι ορέξεις περί το γενετήσιο συνίστανται. Η επιθυμία μου γέμισε από εμπαίγματα του δαίμονος γιατί αυτός ενέπαιξε σ’ αυτή ερεθίζοντας σε άτοπες και παράνομες κινήσεις της σαρκικής ακαθαρσίας.

Επειδή κι εγώ εμπαίχτηκα από το διάβολο για τούτο δεν υπάρχει ίαση στη αφού και εγώ την παιδεύω και την ταλαιπωρώ και κάνω την εκδίκηση καταπάνω της αντί για τη φιληδονία που απόλαυσε.

9.Κακοπάθησα λοιπόν πεινώντας και διψώντας και καταγής κοιμώμενος κι άλλες τέτοιες δοκιμάζοντας σκληραγωγίες και ομοίως ταπεινώθηκα δηλαδή παίδευσα το σώμα μου με υπερβολή επειδή νοείται το έως σφόδρα αντί του λίαν κατά το εβραϊκό ιδίωμα.

Από την αγριότητα του στεναγμού της καρδιάς μου η οποία κεντήθηκε έσωθεν και πόνεσε φάνηκα να ωρύομαι και να βρύχω σα λιοντάρι αφού το ωρυόμην και έβρυχον λέγεται επειδή ο αμαρτωλός και ασεβής όταν έρθει σε βάθος κακών καταφρονεί ενώ ο δίκαιος και αυτές τις μικρές αμαρτίες ακόμα φοβάται να ψηφά με υπερβολή.

10.Μετά την αμαρτία όλη η επιθυμία μου είναι ενώπιόν Σου Κύριε επειδή Συ ξέρεις ότι εγώ επιθυμώ πάντοτε τη σωτηρία μου και την ελευθερία των πόνων μου και ο στεναγμός μου δεν κρύβεται από Σένα γιατί Εσύ τον ακούς σα να ήταν έναρθρη φωνή που βγαίνει από τα βάθη της καρδιάς μου.

11.Η καρδιά μου ταράχτηκε από τον ελεγμό της συνειδήσεως και της μετανοίας ενώ η δύναμή μου με εγκατέλιπε γιατί ταλαιπωρήθηκα με κάθε λογής κακοπάθεια.

Από την πολλή σκληραγωγία και τα πικρά δάκρυα που καθεκάστη έτρεξαν από τους οφθαλμούς μου λιγόστεψε και το φως των ματιών μου και πλέον καθαρώς δε βλέπω. Η ομαλή σύνταξη του ρητού λέει ότι και το φως των οφθαλμών μου αυτό ουκ έτσι μετ’ εμού γιατί λιγόστεψε και χάθηκε και περιττεύει εδώ ο ένας και σύνδεσμος. Και πάλι φως των οφθαλμών της ψυχής του το Πνεύμα το Άγιο που έφυγε εκ μέρους από αυτόν για την αμαρτία του. Λέγεται προφητικώς εκ μέρους του Χριστού για τους μαθητές Του οι οποίοι κι ας ήταν φίλοι Του ως φως των οφθαλμών Του κατά τον καιρό όμως του Πάθους Του τον άφησαν κι έφυγαν όπως γράφεται από τον ευαγγελιστή τότε οι μαθηταί πάντες αφέντες Αυτόν έφυγον.

12.Το σύμβουλό του Αχιτόφελ κι άλλους πολλούς τέτοιους φίλους του αινιγματωδώς φανερώνει εδώ γιατί οι φίλοι μου κι οι οικείοι μου ήρθαν εναντίοι καταπάνω μου επειδή τούτο δηλώνει το ήγγισαν και άστησαν κατ’ εμού αφού παραχώρησε ο Θεός να γίνει τούτο σε μένα για τις αμαρτίες μου επειδή από αυτές τις αμαρτίες μου ξεσηκώθηκε αυτή η θάλασσα των συμφορών καταπάνω μου.

Έγγιστα νοούνται οι ανωτέρω φίλοι του και οικειότατοι γιατι αυτοί κατά την έχθρα προς τον προφητάνακτα ήταν πλησίον του κι επειδή πάλι τον κατέτρεχαν κατά τη φιλία όμως και οικειότητα μακράν ήταν από αυτόν αφού χωρίστηκαν από τη φιλία του. έγγιστα νοείται και άλλοι φίλοι του οι οποίοι για το φόβο του αποστάτη υιού του έφυγαν και δεν τον συναναστράφηκαν τότε.

13.Εκείνοι λοιπόν που ζητούσαν την ψυχή μου δηλαδή εμένα κατά περίφραση με ανάγκαζαν και με κακοποιούσαν με κάθε λογής μηχανή. Ζητούντες την ψυχήν μου δηλαδή για να εξάρουν και να με θανατώσουν καθώς λέγεται κι αλλού στον λθ΄-39^ο οι ζητούντες την ψυχήν μου του εξάραι αυτήν.

Κείνοι που ζητούσαν κι ήθελαν την πτώση μου λάλησαν εναντίον μου βλασφημίες κατηγορώντας και διαβάλλοντάς με. Ματαιότητες τις ονόμασε ως ψευδείς και χωρίς αιτία εύλογη καμιά απολύτως γενόμενες.

Οι παραπάνω εχθροί μου καθημερινά μελετούσαν επιβουλές εναντίον μου πώς και με ποιον τρόπο να με παγιδέψουν.

14.Κι εγώ κατά την αλήθεια και το πράγμα άκουγα και κατά το φαινόμενο όμως δεν άκουγα επειδή σιωπούσα και δεν ταρασσόμουν σε όσα έλεγαν εναντίον μου οι εχθροί γιατί ακόλουθο είναι ότι κι άλλους πολλούς άκουγε ο προφητάναξ που τον έβριζαν αλλά αυτός σιωπούσε. Μάλιστα και εξαιρέτως ακούγοντας τον Σεμεεί να τον υβρίζει φανερά και να τον καταράται σιωπούσε σα να μην ήθλελε να ακούσει ολότελα ή να ακούει καθώς γράφεται στην ΠΔ.

Εδώ λείπει το ήμην γιατί εγώ ήμουν σαν άλαλος αφού δεν άκουγε κι ήταν ακόλουθο και να μη λαλεί για τα κατηγορικά λόγια που άκουγε παρά των εχθρών του.

15.Το ακόλουθο σαφηνίζει καθαρότερα τα δυο παραπάνω και ονομάζει ελεγμούς τις απολογίες με τις οποίες μπορεί να αντιλέξει και να ελέγξει κανείς κείνον που τον κατηγορεί.

16.Η αιτία της κωφώσεώς του και που δεν άνοιξε το στόμα του εναντίον των κατηγόρων του ήταν ότι είχε την ελπίδα του να κάνει Εκείνος ο Κύριος την εκδίκηση εναντίον των εχθρών του Εμοί εκδίκησις και Εγώ ανταποδώσω λέγει Κύριος στην ΑΓ.

Για τούτο λοιπόν έγινα κωφός και άλαλος γιατί Συ Κύριε θα ακούσεις τις βλασφημίες εναντίον μου και καολούθως θα ανταποδώσεις στους βλάσφημους εκείνη την τιμωρία που τους πρέπει. Κι Εσύ θα ακούσεις κείνους που πάσχουν και κατηγορούνται και μόλο που αυτοί σιωπούν και δε λαλούν.

17.Εγώ προσευχόμενος είπα στον εαυτό μου αυτά εύχομαι να μη χαρούν ποτέ τους οι εχθροί μου καταπάνω μου.

Όταν η δική μου ζωή πλανήθηκε και εξήλθε από τη στράτα των θείων Σου εντολών Κύριε τότε ευθύς έλαβαν οι εχθροί μου παρρησία αδιάντροπη και λάλησαν λόγια μεγάλα καυχώμενοι να με θανατώσουν.

18.Επειδή λοιπόν εγώ αμάρτησα για τούτο και γυμνώθηκα απο τη βοήθεια του Θεού κι έγινα πρόχειρος κι εύκολος στο να με τιμωρούν κείνοι που θέλουν. Και πάλι το ότι θα νοήσεις περιττό και λεγόμενο μόνο διηγηματικώς και το καόλουθο εγώ Κύριε είμαι έτοιμος να λάβω τη δική Σου τιμωρία την οποία προσμένω πάντοτε να μου έρθει για τις αμαρτίες μου.

Η ενθύνηση της αμαρτίας μου η οποία προξενεί άλγος και πόνο στην ψυχή μου αυτή είναι πάντοτε ενώπιον των οφθαλμών μου και με κεντά και γι’ αυτό κι εγώ δε μπορώ να τη λησμονήσω επειδή δεν είμαι κανένας αναίσθητος.

19.Γιατί εγώ θα εξομολογηθώ και θα δημοσιεύσω την αμαρτία μου γενόμενος εγώ ο ίδιος κατήγορος του εαυτού μου και θα φροντίσω για την ιατρεία της αμαρτίας μου. Αδιαφόρως εδώ ονομάζεται η αμαρτία και ανομία ως πταίσματα.

20.Οι εχθροί μου όμως δηλαδή οι στρατιώτες του αποστάτου υιού μου αυτοί ζουν δηλαδή έχουν τώρα δυνάμεις επειδή κι εγώ ασθένησα. Κεκραταίωνται αντί ζώσιν ως εξήγησή του και αυτό αντί υγιαίνουσι και το κεκραταίωνται αντί του ενεδυναμώθησαν. Όχι μόνο οι εχθροί μου υγιαίνουν και ενεδυναμώθησαν αλλά και αύξησαν πλήθος κι έγιναν πολλοί. Αδίκως όμως με μισούν γιατί δεν έχουν καμιά αιτία εύλογη του μίσους τους καταπάνω μου.

21.Ο υιός μου αυτός ο αχάριστος κάνοντας αμοιβή στην αγαθότητα και φιλοστοργία του πατρός του με το φθόνο και την επιβουλή διέβαλλε στο λαό που ήρθε να κριθεί πως ο πατήρ του είναι άδικος και παράνομος. Και μ’ αυτόν τον τρόπο τους έλκυσε στη φιλία του όπως γράφεται στην ΠΔ λέγοντας ιδού οι λόγοι σου αγαθοί και εύκολοι και ο ακούων ουκ έστι σοι παρά του βασιλέως. τις με καταστήσει κριτήν εν τη γη και επ’ εμέ επελεύσεται πας ανήρ ω εάν ή αντιλογία και κρίσις και δικαιώσω αυτόν; Και ιδιοποιείτο Αβεσσαλώμ την καρδιάν ανδρών Ισραήλ. Με διέβαλλε κείνος γιατί εγώ ζητούσα και έστεργα την αγαθοσύνη και δεν ήθελα να τον κακοποιήσω που ήταν τόσο αχάριστος και γι’ αυτό και από την καλοσύνη μου αύξησε την πονηρία του και έγινε και χειρότερος. Αγαθοσύνη εδώ κι δικαιοσύνη την οποία κατηγορούσε ο αποστάτης υιός γιατί αυτός την προτιμούσε και δεν αγαπούσε την αδικία σαν κι εκείνον.

22.Στερήθηκα Κύριε από κάθε βοήθεια αρκετή και Σένα μόνο έχω βοηθό μου και φύλακα και γι’ αυτό μη μ’ αφήσεις αβοήθητο.

23.Εσύ είσαι εξουσιαστής της δικής μου της ζωής και σωτηρίας και γι’ αυτό επιμελήσου να με βοηθήσεις. Ερμηνευτικά λοιπόν αυτός ο ψαλμός ανήκει και κατά την ιστορία αρμόζει στον προφητάνακτα αλλά αρμόζει και σε όλους όσοι βρίσκονται σε αμαρτίες των οποίων φίλοι και πλησίον οι αγαθοί Άγγελοι βρίσκονται οι οποίοι χαίρονται στις αρετές μας και μας φυλάνε αλλά όταν δουν να αμαρτάνουμε έρχονται ενώπιόν μας και στέκουν λυπημένοι. Και πρώτον όντας έγγιστα και πολλά κοντά μας ύστερα μακρύνονται από λόγου μας και γι’ αυτό οι Άγγελοι αφού απομακρυνθούν έρχονται τότε οι πονηροί δαίμονες και μας πιέζουν να κάνουμε μεγαλύτερες ακόμα αμαρτίες και λαλούν κρυφίως στα ώτα της καρδιάς μας λόγους δηλαδή λογισμούς ματαίους και κακούς και μας κατασκευάζουν δολιότητες. Κείνοι όμως οι Χριστιανοί που έχουν νήψη και προσοχή του νου κλείνουν τα αυτιά της ψυχής τους και ούτε καν απόκριση δε δίνουν στους πονηρούς και δεν αφήνουν να λαλεί ο ενδιάθετος λόγος που λαλείται μέσα στην καρδιά παρά μόνο το Θεό επικαλούνται σε βοήθειά τους και για εκδίκηση των δαιμόνων οι οποίοι επειδή κι οι αμαρτωλοί προτιμούν την αγαθή μετάνοια και για τούτο τους κακοποιούν με πολλούς πειρασμούς εξωτερικούς και εσωτερικούς και προς τούτοις τους διαβάλλουν σε όλους τους ανθρώπους πως είναι αμαρτωλοί.

ΨΑΛΜΟΣ ΛΗ΄-38

1.Γιατί ο ψαλμός είναι του Δαβίδ και έχει επιγεγραμμέμο τον Ιδιθούμ; Προγράψαμε πως έγραψε τον ψαλμό να τον ψάλει ο ιεροψάλτης Ιδιθούμ εις το τέλος γιατί ελεεινολογεί την ευτέλεια και το ολιγοχρόνιο της ανθρώπινης ζωής αναφέροντας για το τέλος της γνώρισόν μοι Κύριε το πέρας μου και τον αριθμόν των ημερών μου τίς εστι και άλλα και τυχείν της αποκειμένης τοις αγίοις αναψύξεως.

2.Και τούτον είπε ενθυμούμενος κείνα που έπαθε όταν έφευγε από τον αποστάτη υιό λέγοντας εγώ φεύγοντας τον πατραλοία υιό μου είπα στον εαυτό μου ότι στο εξής θα φυλάξω τις οδούς μου με τη γλώσσα δηλαδή τους λόγους μου ώστε να μη σφάλλω πλέον μέσω της γλώσσης μου ούτε να λαλώ κανένα λόγο εναντίο από μικροψυχία και θυμό επειδή παιδεύων επαίδευσέ με ο Κύριος και τα παθήματα έγιναν σε μένα μαθήματα. Οι λόγοι λέγονται οδοί επειδή οδηγούν τον άνθρωπο σε έργα και πράγματα κι αλλού γράφεται στην ΚΔ δια τούτο έγραψα υμίν Τιμόθεον ος υμάς αναμνήσει τας οδούς μου τας εν Χριστώ δηλαδή τους λόγους του κηρύγματός μου καθώς πανταχού εν πάση Εκκλησία διδάσκω.

Κι είναι η γλώσσα προχειρότατο και ευκολότατο όργανο για αμαρτία και για τούτο πολλή πρόνοια έλαβε εδώ κι επιμέλεια να τη διορθώσει. Αμαρτωλό όμως ονόμασε το Σιμεεί ή για την αμελημένη κι αμαρτωλή του ζωή ή και για την αδιαντροπιά και αυθάδεια που έδειξε τότε να τον υβρίζει φανερά επειδή αυτός ο αναίσχυντος ακολουθούσε κατηγορώντας και λιθοβολώντας και πασσίζοντάς τον με χώμα ώστε να του λέει κι ο προφητάναξ εγώ υβριζόμενος από αυτόν σιώπησα και δε λάλησα κατ’ αυτού λόγο εναντίο.

3.Θεληματικώς έγινα κωφός και δε λάλησα σε κείνον που με έβριζε τον Σεμεεί επειδή δε θυμήθηκα ότι για τις αμαρτίες μου παραχώρησε ο Θεός να ξεσηκωθεί καταπάνω μου και να με υβρίζει αλλά είπε εσίγησα εξ αγαθών δηλαδή από την αγαθότητά μου γιατί ενώ μπορούσα να εκδικήσω την τιμή μου και να τον τιμωρήσω δε θέλησα όμως για την αγαθότητα και την ευσπλαχνία μου. Γι’ αυτό κι όταν ο Αβεσσά υιός Σαρουίας όρμησε να τον θανατώσει εμποδίστηκε από τον Δαβίδ που του είπε άφετε αυτόν και ούτω καταράσθω ότι Κύριος είπεν αυτώ καταράσθαι τον Δαβίδ και τις ερεί ως τι εποίησας ούτως;

Όταν λοιπόν εκείνος με ύβριζε και με καταριόταν ανακαινίστηκε στην ψυχή μου ο πόνος των αμαρτιών μου γιατί τότε γνώρισα φανερά ότι πληρώνω τον κανόνα και την παιδεία των αμαρτιών μου.

4.Όταν με έβριζε εκείνος λοιπόν πύρωσε η καρδιά μου βέβαια από θυμό αλλά μακροθύμησα και εμπόδισα το θυμό μου. Είπε εντός μου για να φανερώσει ότι δεν έδειξε προς τα έξω το θυμό του γιατί το να μη ταραχτεί κανείς τελείως από το θυμό όταν υβρίζεται τούτο είναι ίδιο και χαρακτηριστικό του τελείου ανδρός. Αλλά το να μην εκβάλει κανείς προς τα έξω το θυμό και να τον εγκλείσει μέσα στην καρδιά του και να υποφέρει την ύβρη με σιωπή τούτο είναι ίδιο και χαρακτηριστικό κείνου που προκόπτει στην αρετή. Όταν μελετώ και ενθυμούμαι τις αμαρτίες που έπραξα και τις συμφορές που πάσχω για τις αμαρτίες πάντοτε ανάβει στην καρδιά μου το πυρ της λύπης και κατακαίει την ψυχή μου.

Προς τον εχθρό σιώπησε ο προφητάναξ αλλά προς τον Θεό λάλησε και είπε εν γλώσση μου για να φανερώσει ότι ψιθυρίζοντας και κρυφομουρμουρίζοντας λάλησε όπως και πάλαι η Άννα η μήτηρ του Σαμουήλ και τι λάλησε ακολούθως μας λέει.

5.Φανέρωσε Κύριε σε μένα πότε και ποιο θα είναι το τέλος μου και έως πότε θα με βασανίζουν τα λυπηρά και οι συμφορές. Φανέρωσέ μου και πόσος θα είναι ο αριθμός των χρόνων όλης της ζωής μου ώστε λογαριάζοντας τους χρόνους που έζησα ως τώρα να γνωρίσω πόσους χρόνους θα ζήσω ακόμα γιατί μαθαίνοντας το λίγο μέτρο και την ποσότητα των χρόνων που έχω να ζήσω απ’ αυτό θα λάβω μεγάλη παρηγοριά των συμφορών που πάσχω.

6.Μέτρα δια χειρός μετρούμενα είναι αυτά που γνωρίζουμε και μικρότερο από όλα ο παλαιστής δηλαδή τα τέσσερα δάκτυλα της χειρός -1/3 της σπιθαμής- και μ’ αυτό φανέρωσε τη λίγη ποσότητα της ζωής ονομάζοντας έτσι τις ημέρες δηλαδή ολιγότατες κατά το μέτρο όπως κι ο παλαιστής είναι ολιγότατο κοντά στα άλλα μέτρα. Παλαιστές και οι μέρες του δηλαδή γεμάτες πάλη και αγώνες καιμόχθους. Λίγες λοιπόν έκανες τις υπόλοιπες μέρες της ζωής μου Κύριε γιατί ήξερε αορίστως ότι λίγο καιρό θα ζήσει ακόμα την ολογότητα των ημερών μου ανάγγειλόν μοι –ρα΄/101^ος . Πόσο προσδιορισμένος είναι αυτός ο λίγος καιρός δεν ήξερε και για τούτο ζητεί να μάθει. Λίγο ονομάζει το υπόλοιπο μέρος της ζωής του κατά σύγκριση των πολλών χρόνων των περασμένων που έζησε. Πρέπει να ξέρουμε ότι το ιδού είναι επίρρημα που μεταχειρίζεται συχνάκις η εβραϊκή και σημαίνει καθολικώς δείξη πράγματος ή εγγύτητα και πλησιασμό χρόνου κι εδώ είναι αντί του ως οράς το οποίο και τούτο δηλώνει δείξη καθώς εγγύτητα και πλησιασμό χρόνου δηλώνει το και παρήλθον και ιδού ουκ ήν –λς΄/36^ος –δηλαδή ευθύς δεν ήταν γιατί εγγύτητα χρόνου είναι το ευθύς.

Από δω αρχίζει να ξεφτιλίζει το φθαρτό και πρόσκαιρο της ανθρωπίνης φύσεως γιατί λέει ότι η υπόσταση δηλαδή η ύπαρξη κι η σύστασή μου κι αλλιώς όλος εγώ είμαι σαν ένα τίποτε συγκρινόμενος με τη δική Σου μακαριότητα και αϊδιότητα γιατί τούτο δηλώνει το ενώπιόν Σου συ Κύριε ο Αυτός ει και τα έτη Σου ου εκλείψουσιν εγώ όμως ο άνθρωπος αλλοιώνομαι και μεταβάλλομαι καθημερινά και αντί να είμαι βασιλεύς φευγάτος τώρα βρίσκομαι κι οι μέρες μου περνούν σαν τον ίσκιο.

Το πλην εδώ περιττεύει ή βρίσκεται αντί του αληθώς γιατί αποβλέποντας τόσο στους βίους των παλαιοτέρων ανθρώπων αλλά και στον δικό του και στοχαζόμενος ότι είναι άτακτος και ανώμαλος και άπιστος λέει ότι αληθώς όλα τα φαινόμενα πράγματα του κόσμου ματαιότης είναι δηλαδή και αβέβαια και πλούτος και δόξα και νεότητα και κάλλος και μέγεθος και ανδρεία και γενικά όλα τα ανθρώπινα αγαθά και βέβαια τα πνευματικά και ψυχικά διαφέρουν από τα σωματικά και πρόσκαιρα αγαθά και άρα ανώτερα είναι όπως αποφαίνεται ο προφητάναξ.

Πας άνθρωπος ζώον λοιπόν αντί του πάσα ανθρωπίνη ζωή κατά το σχήμα της εβραϊκής μεταχειίζεται δηλαδή συγκεκριμένο αντί για αφηρημένο πας άνθρωπος λέει –ριε΄/105^ο – ψεύστης αντί πάσα ανθρωπίνη δόξα είναι ψευδής. Άρα κάθε ανθρωπίνη ζωή είναι ματαιότης επεξηγώντας το παραπάνω τα σύμαντα ματαιότης και ανθρώπινη ζωή εννοεί βέβαια τη σωματική κι όχι την πνευματική.

7.Μέντοιγε και μενούνγε δηλώνουν όντως και αλωθώς ενώ εν εικόνι διαπορεύεται ο άνθρωπος διαπερνά τη ζωή του σα ζωγραφισμένη εικόνα γιατί καθώς τίποτε δεν την ωφελεί το κάλλος των χρωμάτων ή το μέγεθος το μεγάλο που έχει και τα άλλα όμοια έτσι ούτε τον άνθρωπο ωφελεί η ευτυχία του βίου και η δόξα. Ζει ο άνθρωπος σαν με εικόνα και σκιά κι όχι με αλήθεια και πράγμα για το αβέβαιο και ακατάστατο των ανθρωπίνων πραγμάτων.

Πλην εδώ αντί του λοιπόν και άρα μάταια ταράζεται και τρέχει πάνω κάτω ο άνθρωπος αγωνιζόμενος να αποκτήσει πλούτο και υπάρχοντα ενώ όλα είναι μάταια και το χειρότερο είναι ότι ο ταλαίπωρος άνθρωπος αν και αγωνίζεται να αποκτήσει χρήματα δεν ξέρει όμως ποιος θα είναι ο κληρονόμος τους και ο αγώνας είναι κείνου που συνάγει χρήματα αλλά το κέρδος και η απόλαυση άλλου.

8.Κι επειδή έχουν έτσι τα πράγματα και όλα τα ανθρώπινα είναι μάταια ποια άλλη είναι η υπομονή μου κι η ελπίδα μου; Δεν είσαι Συ μόνος Κύριε; Ναι Συ μόνος είσαι γιατί ερωτηματικώς πρέπει να αναγινώσκονται και τα δυο.

Συ Κύριε είσαι η ελπίδα μου γιατί κι από Σένα είναι κι η ύπαρξή μου δηλαδή να είμαι όλως και γι’ αυτό φρόντισε το πλάσμα Σου το οποίο γνωρίζει Σένα τον πλάστη του με ευγνωμοσύνη καρδιάς.

9.Επειδή λοιπόν οι ανομίες γεννούν τους πειρασμούς για τούτο λύτρωσέ με από τις ανομίες μου Κύριε για να λυτρωθώ μαζί κι από τις θλίψεις και πειρασμούς αλλά και ανομίες τους πειρασμούς κατά συνεκδοχή από τα αίτια δηλαδή τα αιτιατά.

Άφρονα ονομάζει τον Σεμεεί που τον ονείδιζε και τον έβριζε ονομάζοντάς τον παράνομο και άνδρα αιμάτων. Για δεύτερη φορά επανέλαβε το λόγο ώστε με τις συχνές ελεεινολογίες του να παρακινήσει τον εύσπλαχνο Θεό να τον ελεήσει αλλά ονειδίζει και ο διάβολος κάθε αμαρτωλό περιγελώντας τον πως νικήθηκε και έπεσε στην αμαρτία.

10.Θεληματικώς φάνηκα πως δεν ακούω και δεν άνοιξα το στόμα να αποκριθώ εναντίον του επειδή και Συ τον πρόσταξες να με υβρίζει και να με καταράται Κύριος είπεν αυτώ καταράσθαι τον Δαβίδ όπως γράφεται στην ΠΔ και μένα πρόσταξες να σιωπώ ήμαρτες –είπες στον Κάιν- ησύχασον!

11.Διώξε από μένα Κύριε τους πειρασμούς που έρχονται έξωθεν καταπάνω μου και από τις πληγές και τους πόνους που δοκιμάζω έσωθεν από τον έλεγχο της συνειδήσεως επειδή και τελείως ασθένησα από τη δύναμη της χειρός Σου –δηλαδή από την τιμωρητική δύναμή Σου. Στον προηγούμενο έλεγε δίνοντας τον εαυτό του στις παιδευτικές τιμωρίες εγώ εις μάστιγας έτοιμος αλλά τώρα αφού τιμωρήθηκε αρκετά παρακαλεί να λυτρωθεί από τις τιμωρίες επειδή φοβάται μήπως από την περισσότερη λύπη καταποθεί και πέσει σε απόγνωση.

12.Όταν Συ Κύριε ελέγχεις τον αμαρτωλό για να γιατρευτεί και να διορθωθεί τότε τον παιδεύεις για την ανομία του και όχι για άλλο τίποτε και άρα η παιδεία Σου αυτή είναι ωφελιμη και σωτηριώδης. Άνθρωπο εδώ λέει τον εαυτό του.

Την ψυχή κάθε αμαρτωλού λέπτυνες Κύριε από πειρασμούς επειδή την καθαρίζεις με τους πειρασμούς από το πάχος της αμαρτίας. Λεπτότατο ζώο είναι η αράχνη δηλαδή ο ανυφαντής και μάλιστα στα ποδάρια. Γιατί; Για να είναι επιτήδεις στο να υφαίνουν την αράχνη δηλαδή το λεπτότατο ύφασμά του γιατί παχαίνει την ψυχή η αμαρτία και τη λεπτύνει η κακοπάθεια και οι πειρασμοί.

Επαναλαμβάνει εδώ για δεύτερη φορά το λόγο περί ευτελείας του ανθρώπου για περισσότερη πληροφορία και λείπει έξωθεν το ταράσσεται δηλαδή πλην μάτην ταράσσεται πας άνθρωπος.

(Διάψαλμα).

13.Το εισάκουσον και ενώτισαι ομοίως και το προσευχής μου και το της δεήσεώς μου είναι σχήμα εκ παραλλήλου και δηλώνουν ένα και το αυτό ενώ το παρασιωπήσεις αντί του μη παρίδης τίθεται επειδή κείνοι που παραβλέπουν κάποιον σιωπούν και δεν του αποκρίνονται όταν παρακαλεί. Αδιάφορη η σύνταξη του μη παρασιωπήσης επειδή αντί να το συντάξει με αιτιατική και να πει τα δάκρυά μου μη παρασιωπήσεις το συνέταξε με γενική. Βλέπε αμαρτωλέ πως ο θείος προφητάναξ παρακαλούσε το Θεό όχι απλώς κι ως έτυχε παρά με δάκρυα και γι’ αυτό μιμήσου τον και συ.

Κάτοικος ονομάζεται ο στερεός και παντοτινός κατοικητής του οίκου και του τόπου ενώ πάροικος όποιος λίγο καιρό κατοικεί οίκο ή τόπο και πάλι μετοικίζει σε άλλο όταν τον προστάξει ο νοικοκύρης του οίκου και του τόπου εκείνου. Λέει λοιπόν ότι εγώ προς τους ανθρώπους είμαι κάτοικος Κύριε επειδή είμαι και εξουσιαστής και κύριος του οίκου μου και του τόπου μου. Κι όταν Συ προστάξεις πάσης της γης Ο αφέντης και Κύριος τότε μετακατοικώ σε άλλον κόσμο. Και παρεπίδημος πάλι είναι κι αυτός που αφού καθίσει για λίγο καιρό σε ένα τόπο πάλι γυρίζει πίσω από κει που ήρθε. Αυτό το κάνει κάθε άνθρωπος γιατί αυτός αφού ζήσει λίγο καιρό στον κόσμο τούτο πεθαίνει κατά το σώμα και αναλύεται στα εξ ων συνετέθη.

14.Ευσπλαχνίσου με Κύριε και πάψε τη μάστιγα και παιδεία που πάσχω για να παρηγορηθώ λίγο και να αποβάλω τις θλίψεις προτού να πεθάνω και να πορευθώ στον τόπο που πορεύτηκαν οι γονείς μου και ποι πρόγονοί μου δε θα είμαι δηλαδή δε θα ζήσω πλέον σ’ αυτή τη ζωή και δε θέλω να είμαι σε τούτον τον κόσμο. Τα λόγια αυτά είναι πολλά ελεεινά και ικανά να δυσωπήσουν το Θεό και να Τον πείσουν να τον ελεήσει. Το ου μη προστέθηκε για βεβαίωση περισσότερη της αρνήσεως επειδή ήταν αρκετή και μια μόνη άρνηση το ουκέτι και για τούτο οι δυο αρνήσεις εδώ μια άρνηση κάνουν.

ΨΑΛΜΟΣ ΛΘ΄-39

1.Αυτός ο ψαλμός ενεπνεύσθη στο Δαβίδ από το Άγιο Πνεύμα εκ προσώπου της Εκκλησίας των Χριστιανών η οποία ευχαριστεί το Θεό γιατί αξιώθηκε τη θεία χάρη. Και παρακαλεί και για να λυτρωθεί από τους τυράννους και διώκτες της που την πολεμούν. Επιγράφεται εις το τέλος γιατί όσα γράφονται απέβλεπαν στο τέλος και γι’ αυτό και όλα έγιναν με έργα.

1.Αυτός ο ψαλμός ενεπνεύσθη στον Δαβίδ εκ προσώπου της Εκκλησίας των Χριστιανών για να ευχαριστήσει το Θεό γιατί αξιώθηκε την θεία χάρη αλλά και παρακαλεί να λυτρωθεί από τους διώκτες και τυράννους που την πολεμούν. Και επιγράφεται εις το τέλος γιατί όσα γράφονται εδώ αποβλέπουν στο τέλος και γι’ αυτο και όλα έγιναν και δια έργων.

2.Ο διπλασιασμός εδώ υπομένων υπέμεινα είναι συνηθισμένος στην εβραϊκή αλλά είναι και εμφαντικός και δηλωτικός επιτάσεως όπως το ιδών είδον την  κάκαωσιν του λαού Μου δηλαδή σφόδρα είδα και γινώσκων γνώση δηλαδή όπως ακριβώς θα γνωρίσεις και άλλα πάμπολλα όμοια. Το υπομένων υπέμεινα δηλώνει αντί του εγώ η εκκλησία πολλά πρόσμεινα τον Χριστό να με βοηθήσει γιατί έχει γραφεί και Αυτός προσδοκία εθνών και γι’ Αυτόν προεκήρυξαν οι θείοι προφήτες.

Ο Χριστός είδε επιμελώς μαζί και ευσπλαχνικώς εμένα την εκκλησία Του να ταλαιπωρείται από την πλάνη των ειδώλων και για τούτο με εισήκουσε της δεήσεώς μου υπέρ εμού επειδή οι προφήτες δέονταν για την εξ εθνών εκκλησία αφού πρώτα προσέχει κανείς κι έπειτα ακούει και αντιλαμβάνεται κείνον που δέεται.

3.Τους μεγαλότατους κίνδυνους φανέρωναν οι παλιοί με τέτοια ονόματα δηλαδή με λάκους και πηλούς και λάσπες. Λάκκος ταλαιπωρίας ο βόθρος της πλάνης των ειδώλων μέσα στον οποίο ταλαιπωρήθηκε κατά την ψυχή η εξ εθνών εκκλησία και πηλός ιλύος δηλαδή λασπώδης κι βρωμερός πηλός η σύσταση των εμπαθών επιθυμιών που είναι φθοροποιός και κολλητική της ψηχής κείνης που πέφτει μέσα της.

Σταμάτησε ο Χριστός τους άστατους πόδες μου της εκκλησίας Του πάνω στην ασφαλή πέτρα της πίστεως και έδειξε σε μένα την οδό της σωτηρίας με τις ευαγγελικές Του εντολές αφαιρώντας από τη μέση κάθε σκόνταμμα και γκρεμό κι έτσι ίσασε την πορεία μου ώστε να μην περπατώπ λέον στραβά και πλανημένα δω και κει.

4.Έβαλε στο στόμα μου ο Χριστός εμού της εκκλησίας Του καινούργια άσματα δηλαδή καινούργιες ωδές και τροπάρια και ύμνους πνευματικούς που συνέθεσαν και ψάλλουν οι Χριστιανοί στα καινούργια κατορθώματα του Σωτήρος Χριστού στις Δεσποτικές Του εορτές. Το ύμνον τω Θεώ ημών είναι εξήγηση του καινού άσματος.

Οι προηγούμενοι λοιπόνπ ου ήταν τυφλοί κατά την ψυχή θα δουν το φως της θείας επιγνώσεως διαμέσου της εκκλησίας και θα δουν τα σημεία και θαύματα που τέλεσε ο Δεσπότης Χριστός κι οι άγιοί Του και προς τούτοις θα φοβηθούν τον Χριστό που ενεργεί τέτοια θαυμάσια και ακολούθως θα πιστέψουν γιατί όποιος πιστεύει κείνος και ελπίζει. Θα ελπίσουν οι πολλοί στο Χριστό πως Αυτός θα σώσει όσους Τον πιστεύουν Αυτόν τον Κύριο τον Χριστό.

5.Μακάριος και ευτυχής ο άνθρωπος κείνος που έχει την ελπίδα του μόνο στο όνομα Κυρίου δηλαδή στον Κύριο και όχι σε άλλο πράγμα μακάριος ανήρ ος ελπίζει επί Κύριον. Η ομαλή σύνταξη του κειμένου είναι εδώ μακάριος ανήρ ου αυτού εστι το όνομα Κυρίου ελπίς και αυτό μπορούμε να νοήσουμε και περί των Χριστιανών όταν αναγνώσουμε το ρητό κατά σχήμα υπερβατό. Μακάριος ου λοιπόν εστιν ελπίς και σωτηρία το όνομα του Χριστού όπως εμπράκτως έδειξαν τούτο οι άγιοι μάρτυρες ενώπιον των τυράννων οι οποίοι ομολόγησαν παρρησία ότι το όνομα του Χριστού και του Χριστιανισμού είναι σ’ αυτούς δόξα και πλούτος και ελπίδα γιατί αυτό είναι το καλόν όνομα το επιΚληθέν εφ’ ημάς όπως γράφεται στην ΚΔ.

Τέτοιου είδους Χριστιανός που ελπίζει στο Χριστό δεν αποβλέπει ούτε κι καταγίνεται στα μάταια δηλαδή σε κείνα που φαίνονται αγαθά κοντά στους πολλούς και χυδαίους ανθρώπους. Μανίες ψευδείς οι μαντείες επειδή οι μάντεις μαίνονται από το δαίμονα και γίνονται έξω φρενών και παραφέρονται δω και κει ενώ αυτοί ψεύδονται σε κείνα που προλέγουν. Από το ένα είδος της μαντείας αινιγματωδώς φανέρωσε όλη την ειδωλολατρία σαν από μέρους το όλο.

6.Επειδή ο μέγας Δαβίδ εξεπλάγη το παράδοξο μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Χριστού κι επειδή δε μπόρεσε να βρει άξιο τούτου λόγο να πει τούτο μόνο το εκπληκτικό όγιο επιφώνησε πολλά θαυμάσια εποίησες Κύριε ο Θεός μου! Όπως έπαθε κι ο απόστολος Παύλος γιατί κι αυτός υπερθαύμασε κι αναβόησε ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού! Ως ανεξερεύνητα τα κρίματα αυτού και ανεξιχνίαστες οι οδοί Του! Θαυμάσια όχι μόνο τα γενόμενα στον καιρό του Μωυσέως και Ιησού του Ναυή και Σαμουήλ και όσα θαύματα έγιναν πριν από αυτούς επί Αβραάμ και των άλλων πατριαρχών και πολύ μάλλον στον καιρό της ενανθρωπήσεως του Δεσπότη Χριστού τα οποία προϊδε δια του Αγίου Πνεύματος και θαυμαστικώς βόησε το παραπάνω ρητό.

Η ομαλή σύνταξη του ρητού είναι ούκ έστι όστις ομοιωθήσεταί Σοι εν τοις διαλογισμοίς Σου δηλαδή κανείς Κύριε δε θα νοήσει τους διαλογισμούς Σου περί προνοίας και σωτηρίας του κόσμου αφού ιδού ποιο θαυμαστό και παράδοξο πράγμα διαλογίστηκες να γίνεις άνθρωπος δηλαδή για τον άνθρωπο.

Απήγγειλα και δίδαξα για πολλά θαυμάσιά Σου σε πολλούς ψαλμούς αλλά τα θαυμάσιά Σου πληθύνθηκαν ακόμα και φάνηκαν αναρίθμητα πως είναι χωρίς να μπορούν να πέσουν σε αριθμό γιατί κείνα που τώρα γνώρισα είναι απερίπηπτα για το μεγαλείο της φύσεώς τους. Επειδή κι άλλο τίποτε δε μπορώ να πω περί των θαυμασίων Σου Κύριε τούτο μόνο ανήγγειλα και λάλησα γι’ αυτά δηλαδή ότι υπερβαίνουν αριθμό.

7.Αυτά και τα ακόλουθα δίδαξε ο απόστολος προς Εβραίους ότι λέγονται προς τον Πατέρα εκ προσώπου του Ιησού Χριστού γιατί λέει ο Υιός και Θεός προς τον Πατέρα μετά την ενανθρώπησή Του ότι στο εξής απέβαλες τη θυσία και την προσφορά του Νόμου και κατασκεύασες σώμα σε Μένα από τα αίματα της Παρθένου και εκ Πνεύματος Αγίου για να γίνει τούτο θυσία υπέρ της σωτηρίας των ανθρώπων.

Στο βιβλίο του Λευϊτικού και Δευτερονομίου θα βρεις φανερά αναγνώστη ποια ήταν τα ολοκαυτώματα και ποιες οι θυσίες για αμαρτίες και γενικά εκεί βρίσκεις ποια διαφορά έχουν οι θυσίες από τις προσφορές. Εδώ λέει τώρα ο Χριστός προς τον Πατέρα ότι αφού Εγώ σαρκώθηκα που είμαι η λογική κι αληθινή θυσία η αίρουσα την αμαρτία του κόσμου από τότε καμιά άλλη θυσία νομική δε ζήτησες.

8.Τότε. Πότε; Όταν δε θέλησες τις νομικές θυσίες γιατί τότε Εγώ είπα Πάτερ ελήλυθεν η ώρα δόξασόν Σου τον Υιόν αφού το ιδού ήκω δηλώνει ότι όπως βλέπεις ιδού Εγώ είμαι έτοιμος.

Οι Εβραίοι βιβλία ονομάζουν τα συγγράμματα και κεφαλίδες τα τειλικτάρια κατά το Υιέ ανθρώπου κατάφαγε την κεφαλίδα ταύτην επειδή οι παλιοί τότε σε τειλικτάρια έγραφαν κι όχι σε χαρτιά τετράγωνα όπως γράφουμε εμείς τώρα. Λέει λοιπόν ο Χριστός ότι σε τειλικτάριο βιβλίου δηλαδή για την ενανθρώπησή Μοι οι προφήτες προεκήρυξαν και τούτο το ίδιο έλεγε κι ύστερα ο Κύριος προς τους Ιουδαίους ει επιστεύετε Μωσεί επιστεύετε αν Εμοί περί Εμού γαρ εκείνος έγραψεν και άλλα όμοια.

9.Επειδή περί της ενανθρωπήσεώς Μου προγνώστηκαν και προφητεύτηκαν από τους προφήτες για τούτο θέλησα να κάνω το θέλημά Σου Πάτρε Μου αφού περιττέυει εδώ το του και θέλημα του Πατρός είναι η υπέρ της σωτηρίας των ανθρώπων κατά σάρκα σφαγή του Υιού Του. Γι’ αυτό είπε κι ο ίδιος ύστερα ο Χριστός καταβέβηκα εκ του ουρανού ουχ ίνα ποιώ το θέλημα το Εμόν αλλά το θέλημα του πέμψαντός Με.

Εν μέσω της κοιλίας μου νοείται αντί του εκ μέσου της κοιλίας μου δηλαδή της καρδιάς μου που είναι ολοκαρδίως και ολοψύχως λαμβανομένης της μιας προθέσεως αντί άλλης της εν αντί της εκ. Κι από κοινού πρέπει πάλ ινα νοηθεί κι εδώ το ηβουλήθην ποιήσαι δηλαδή θέλησα να πληρώσω το νόμο Σου εξ όλης καρδίας μου δηλαδή τις εντολές Σου αυτές που μου έδωσες όπως κι ό ίδιος ύστερα έλεγε Αυτόν μοι ο Πατήρ δηλαδή εντολήν έδωκε τι είπω και τι λαλήσω.

10.Δικαιωσύνη εδώ ονομάζει το Ευαγγέλιο επειδή αυτό δικαιώνει όλους κείνους που πιστεύουν σ’ αυτό και φυλάνε τις εντολές Του όποιοι κι αν είναι αυτοί. Ο νόμος του Μωυσέως δόθηκε μόνο στους Ιουδαίους ενώ το ευαγγέλιο σε όλα τα έθνη. Δίκαιο είναι το ευαγγέλιο επειδή όχι μόνο τον δείνα ή τον άλλο αλλά όλους τους ανθρώπους επίσης σε σωτηρία καλεί. Κι εδώ εκκλησίες καλέι τις πολυάριθμες συναγωγές των Ιουδαίων στις οποίες παρρησία ο Κύριος κήρυττε.

Καθώς βλέπεις Πάτερ Μου δε θα εμποδίσω τα χείλη μου από το να κηρύττουν στους ανθρώπους τα προς σωτηρία τους λόγια. Και Συ γνωρίζεις ότι δε θα τα εμποδίσω επειδή κι Εσύ γνωρίζεις Εμένα ως Υιό Σου καθώς και Εγώ γνωρίζω Εσένα ως Πατέρα Μου κατά φύση.

11.Για το ευαγγέλιο μιλώντας κι αυτά τα λόγια το ονομάζει δικαιοσύνη και λέει ξέρεις Πάτερ ότι δε σιώπησα το ευαγγελικό κήρυγμα αλλά το φανέρωσα σε όλους.

Το ευαγγέλιο πάλι κι εδώ ονομάζει αλήθεια και σωτήριο επειδή όχι μόνο είναι γεμάτο από δικαιοσύνη αλλά και από αλήθεια Εγώ την αλήθειαν λέγω υμίν κι όχι μόνο αυτά αλλά και από σωτηρία είναι γεμάτο επειδή υπόσχεται να δώσει σωτηρία σε όλους τους πιστούς.

Κι αυτά τα λόγια για το ευαγγέλιο τα λέει ο Δεσπότης Χριστός αφού έλεος ονομάζεται το ευαγγέλιο για την ελεημοσύνη που έδειξε μέσω αυτού ο Θεός που δεν υπέφερε να τυραννείται το πλάσμα Του από το διάβολο και γι’ αυτό και για τη σωτηρία του δεν ακριβεύτηκε ούτε τον Μονογενή Του Υιό αλλά Τον παρέδωσε σε θάνατο. Έτσι με διάφορα ονόματα ονόμασε ο προφητάναξ το ευαγγέλιο για τα διάφορά του χαρίσματα.

12.Τα ακόλουθα λόγια κι αυτά λέγονται εκ προσώπου όλης της εκκλησίας των χριστιανών η οποία παρακαλεί μέσω αυτών να μην εγκαταλειφθεί από το Θεό ύστερα από τη χάρη του αγίου Βαπτίσματος επειδή ακολουθούν αυτήν κίνδυνοι και πειρασμοί πολλοί από ανθρώπους και δαίμονες.

Ας με βοηθήσει λοιπόν το έλεός Σου Κύριε κι η αλήθειά Σου δηλαδή η αληθινή Σου υπόσχεση αφού Εσύ υποσχέθηκες ιδού Εγώ μεθ’ υμών ειμί πάσας τας ημέρας και μερικά αντίγραφα έχουν αντελάβετό μου νοουμένου έως τώρα με βοήθησε το έλεός Σου και η αλήθειά Σου. Καλύτερο όμως είναι το αντιλάβοιντο λεγόμενο ευκτικώς.

13.Βλέπω με περικύκλωσαν τόσες πολλές επιβουλές και κίνδυνοι που δεν έχουν αριθμό και για τούτο έχω χρεία της βοηθείας Σου Κύριε.

Βλέπε και συ χριστιανέ ότι οι δίκαιοι που βρίσκονται στην εκκλησία από την πολλή ταπεινοφροσύνη που έχουν αποδίδουν στις αμαρτίες τους όλους τους κινδύνους και τους πειρασμούς που πάσχουν. Έτσι έκαναν κι οι Τρεις Παίδες στην κάμινο ευρισκόμενοι που έλεγαν συμφώνως ημάρτομεν και ηνομήσαμεν και μόλο που έπασχαν για το Θεό και λέει ο προφητάναξ ότι οι αμαρτίες του δηλαδή οι πειρασμοί που έρχονται από τις αμαρτίες του σκοτίζουν τόσο τους οφθαλμούς της ψυχής του ώστε να μη μπορούν να βλέπουν και να διακρίνουν ποια είναι τα συμφέροντα αλλά διαλύει το σκότος αυτό το φως της παρακλήσεως του Θεού και της παρηγοριάς Του και είναι περιττό εδώ και το του.

Τα λόγια τώρα λέγονται από ταπεινοφροσύνη της εκκλησίας των χριστιανών αλλά δεν είναι ανακόλουθο να τα νοήσουμε πως λέγονται και από αλήθεια γιατί είναι μεμιγμένοι με τους ενάρετους και δίκαιους πολλοί αμαρτωλοί και αμελείς κατά τη ζωή και για τούτο τις αμαρτίες τους οικειοποιούνται οι δίκαιοι και ως δικές τους νομίζουν εξαιτίας της κοινωνίς και αγάπης και της μιας πίστεως που έχουν.

Κατά το φαινόμενο έχασα κι αυτήν την καρδιά μου εγώ η εκκλησία Σου Κύριε επειδή δεν έχω πλέον δύναμη να τολμήσω σε κανένα πράγμα επειδή απέκαμα από τους πειρασμούς αφού η καρδιά είναι που θαρρύνει και δίνει τόλμη στον άνθρωπο.

14.Θέλησε να με λυτρώσεις από τα παραπάνω δεινά και επιμελώς ιδέ να με βοηθήσεις.

15.Ας πάθουν και τα δυο αυτά δηλαδή και την αισχύνη και τη ντροπή γιατί αισχύνη είναι να νικηθούν από τη δική μου υπομονή δηλαδή της εκκλησίας Σου Κύριε αλλά και ντροπή να με βλέπουν με την άμαχή Σου δύναμη και βοήθεια σε μας τους Χριστιανούς. Ποιοι; Κείνοι οι τύραννοι που ζητούν να βγάλουν τις ψυχές από τα σώματά μας με κάθε είδος τιμωρίας. Όλοι λοιπον μαζί ας αισχυνθούν.

Κι ας επιστρέψουν άπρακτοι και ανενέργητοι και χωρίς να νικήσουν την ανδρεία μου όλοι οι κακοθελητές μου άνθρωποι και δαίμονες και για την ανενεργησία τους αυτή ας ντραπούν και η εκκλησία διαφορετικά και ποικιλότροπα πλέκει τις κατάρες εναντίνο των εχθρών για να φανερώσει μ’ αυτές την οδύνη και τον πόνο.

16.Το εύγε είναι όπως προείπαμε στον λδ΄/34^ο περιγελαστικό επίρρημα είπα εύγε εύγε είδον οι οφθαλμοί ημών.

17.Τα αγαλλιάσθωσαν και ευφρανθήτωσαν αν θέλεις νόησε αναγνώστη πως σημαίνουν ένα και το αυτό πράγμα αλλιώς έχεις τη διαφορά στον θ΄/9^ο ευφρανθήσομαι και αγαλλιάσομαι εν σοι δηλαδή η αγαλλίαση είναι επίταση της ευφροσύνης και είπε επί σοί αντί επί τή εις σε πίστει ας ευφρανθούν κείνοι που Σε ζητούν Κύριε.

Κείνοι που αγαπούν τη σωτηρία παρά Σου αυτοί ας Σε μεγαλύνουν πάντοτε Κύριε. Σωτήριο είναι κι η ενανθρώπηση του Χριστού επειδή κι αυτή έγινε σωτηριώδης στους χαμένους ανθρώπους γιατί αυτοί επειδή αξιώθηκαν να λάβουν τη δική Σου βοήθεια ας που μεγαλυνθήτω ο Κύριος δηλαδή ας φανεί σε όλους μέγας ο Κύριος.

18.Τούτο το ρητό λέγεται από προσώπου κάθε Χριστιανού επειδή κάθε Χριστιανός πτωχός είναι γιατί όλα του τα υπάρχοντα τα άφησε για το Χριστό αλλά είναι και πένης γιατί πονεί κι εργάζεται τα προς σωτηρίαν του αναγκαία και πάλι πτωχός γιατί υστερήθηκε κείνα που είχε και πένης γιατί πενεί δηλαδή πονεί και κοπιάζει στις εντολές του Χριστού και τις αρετές.

Ο Κύριος θα φροντίσει για λόγου μου γιατί κι εγώ σ’ Αυτόν μόνο κατέφυγα και γι’ αυτό και δε θα με παραβλέψει επειδή ελπίζω σ’ Αυτόν.

Εσύ είσαι ο Θεός μου και μην αργοπορήσεις να με βοηθήσεις. Το βαθύτερο νόημα είναι εγώ πτωχός ειμί και πένης δηλαδή προσαρμόζοντας στον προφήτη Δαβίδ στοχαζόμενος πως αυτός ο μακάριος προβλέποντας στον πλούτο των πνευματικών χαρισμάτων που έμελλε να έρθει στους Χριστιανούς επιθύμησε κι αυτός να τον αποκτήσει κι επειδή ήταν μακράν από τις μέρες και τον καιρό των Χριστιανών και δε μπορούσε να πετύχει το ποθούμενο για τούτο λυπήθηκε και ταλάνισε τον εαυτό του για την υστέρηση αυτή λέγοντας τα λόγια αυτά με το να μην απόλαυσα τέτοιο πνευματικό πλούτο όμως ο Θεός θα φροντίσει για λόγου μου ώστε να συγκοινωνήσω κι εγώ από τον πλούτο και τη δόξα που μέλλουν να λάβουν ύστερα οι Χριστιανοί. Πού να συγκοινωνήσω; Στη Βασιλεία των ουρανών. Κι ότι τούτο είναι αληθές μαρτυρεί κι ο Κύριος λέγοντας πολλοί προφήτες και δίκαιοι επεθύμησαν ιδείν ά βλέπετε και ουκ είδον και ακούσαι ά ακούετε και ουν ήκουσαν και γι’ αυτήν την επιθυμία που είχε παρακαλεί τον Υιό του Θεού να μην αργοπορήσει να έρθει να γίνει και άνθρωπος.

ΨΑΛΜΟΣ Μ΄-40

1.Εις το τέλος ψαλμός του Δαβίδ επιγράφεται κι ο παρών γιατί περιέχει προφητεία που αποβλέπει στο τέλος των χρόνων αφού προφητεύει για την αποστασία και προδοσία του Ιούδα. Η φανερή απόδοσή του είναι η φιλοπτωχία αλλά μυστικώς αναφέρεται στον Χριστό που πτώχευσε για τη δική μας σωτηρία καθώς κι ο ίδιος το φανέρωσε στο ευαγγέλιο λέγοντας στους αποστόλους ου περί πάντων υμών λέγω εγώ οίδα ούς εξελεξάμην αλλ’ ίνα η γραφή πληρωθή ο τρώγων μετ’ Εμού τον άρτον επήρεν επ’ Εμέ την πτέρναν αυτού κι άλλη γραφή δε βρίσκεται μαρτυρούσα το ίδιοπάρεξ μόνο ο παρών που λέει ο εσθίων άρτους Μου εμεγάλυνεν επ’ Εμέ πτερνισμόν.

2.Συνιών είναι όποιος φρονεί το πρέπον γιατί σύνεσις είναι να φρονεί κανείς καλώς κάθε πράγμα ενώ πτωχό και πένητα συνηθίζει να ονομάζει τον άπορο αδιαφόρως. Οι παλιοί πτωχό ονόμαζαν τον ζήτουλα παράγοντας το όνομα αυτό παό το καταπτηχέναι και φοβείσθαι επειδή ο ζήτουλας όλους τους φοβάται και πένητα ονόμαζαβν κείνον που βγάζει την καθημερινή τροφή με τον πόνο των χεριών του. Μακάριος λοιπόν τέτοιος που φρονεί το πρέπον στους φτωχούς και πένητες ελεώντας τους και βοηθώντας τους γιατί αυτός δανείζει Θεώ ο ελεών πτωχόν και με το ίδιο Του το στόμα λέει στα ευαγγέλια εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών Μου των ελαχίστων Εμοί εποιήσατε. Έτσι νοείται το ρητό για τους απλούς πένητες αλλά νοείται και βαθύτερα και για το Χριστό δηλαδή ότι είναι μακάριος κείνος που φρονεί καλώς πως ο Χριστός είναι Θεός Ο οποίος με πτωχεία επί της γης περπάτησε και δεν είχε πού τη  κεφαλή κλίνη για να αναπαυθεί και θα συνήσει και θα το καταλάβει αυτό από κείνα τα λόγια και έργα που κάνει και διδάσκει ο Χριστός.

Διδάσκει ακολούθως ποιο είναι το κέρδος της συνέσεως πάνω στους φτωχούς αλλά ποια είναι η μέρα η πονηρά προείπαμε στον λς΄/36^ο ου καταισχυνθήσονται εν καιρώ πονηρώ γιατί το ίδιο είναι να πει κανείς καιρό πονηρό και ημέρα πονηρή.

3.Με τα λόγια αυτά επεύχεται αγαθά στον φιλόπτωχο δηλαδή να τον διαφυλάξει ο Κύριος από κάθε κακό, να εκτείνει τη ζωή του σε πολλούς χρόνους και να τον δείξει μακάριο και ζηλεμένο όχι μόνο στην αισθητή αυτή τη γη αλλά και στην άλλη τη νοητή τη γη της Βασιλείας των ουρανών για τούτο και ο Σολομών είπε ο ελεών πτωχούς μακαριστός και προς τούτοις εύχεται τον ελεήμονα να μην τον παραδώσει ο Θεός στα χέρια των εχθρών του τόσο των ορατών και αοράτων παρά να τον λυτρώσει από αυτούς.

4.Ας βοηθήσει ο Κύριος τον ελεήμονα στην κλίνη που τον δέχεται να πονά και ασθενεί. Κι αντί ευκτικού έχουν μέλλοντα χρόνο δηλαδή Κύριος διαφυλάξει αυτόν και ζήσει και μακαρίσει και βληθήσει νομίζοντας ότι όχι η ευχή αλλά ως δίκαιος μισθός βεβαίως θα αποδοθούν αυτά στον φιλόπτωχο.

Κοίτη λέει την κατάκλιση του ασθενούς ελεήμονα και λέει έστρεψες αντί του ήλλαξας δηλαδή εσύ Κύριε στον καιρό της αρρώστιας γύρισες την κατάκλιση του ελεήμονος στην κλίνη από νοσερά σε υγιεινή δηλαδή από ασθενή τον έκανες υγιά και είπε όλη αντί του παντελώς και τελείως τον υγίανε. Έστρεψας είπε αντί του θα στρέψεις και στοχαστικώς και μάλλον προφητικώς είπε ως περασμένη και γεγονός κείνο που μέλλει να γίνει κατά το ιδίωμα των προφητών οι οποίοι τα μέλλοντα βλέπουν ως περασμένα.

5.Αυτοί οι λόγοι λέγονται εκ προσώπου του Χριστού προς τον Πατέρα αλλά παρακαλεί κι ως άνθρωπος ο Χριστός για να δείξει πως κάθε άνθρωπος χρειάζεται το έλεος του Θεού. Πώς λέει ότι ήμαρτεν σε καιρό που αμαρτίαν ουκ εποίησεν ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι Αυτού κατά τον προφήτη; Και αποκρινόμαστε ότι επειδή ο Υιός του Θεού έγινε για λόγου μας καθ’ ημάς δηλαδή άνθρωπος για τούτο οικειοποιείται τα πάθη και τις φωνές των ομοίων Του ανθρώπων και κείνα τα λόγια που χρωστά η αμαρτωλή φύση των ανθρώπων αυτά λέει πριν από αυτή  και υπέρ αυτής ο Χριστός επειδή κι Αυτός μετέσχε της ίδιας φύσεως αν και χωρίς αμαρτία. Κι όπως στην ΠΔ και τον παλαιό νόμο η θυσία και το ολοκαύτωμα που γίνονταν για συγχώρεση αμαρτίας αναδέχονταν στον εαυτό της την αμαρτία κείνου που την προσέφερε και μαζί με την αμαρτία κατέκαιγε και τον εαυτό της έτσι και ο Χριστός θυσιαζόμενος για τις αμαρτίες των ανθρώπων τις αναδέχτηκε στον εαυτό Του και σα να ήθελε να αμάρτανε –άπαγε της βλασφημίας- ο ίδιος έτσι και προσεύχονταν και παρακαλούσε και πέθαινε για την υπερβολή της φιλανθρωπίας και της αγαθότητός Του.

6.Οι εχθροί Μου Ιουδαίοιαπό το φθόνο τους παρακινούμενοι είπαν εναντίον Μου κακά λόγια δηλαδή που πρέπει να νοείται έξωθεν και κακά αντί κακωτικά και πονηρά και ποια είναι αυτά φανερώνονται ακολούθως.

Βαρύς Αυτός σε μας είναι και βλεπόμενος πότε λοιπόν θα πεθάνει; Και πότε θα χαθεί το όνομά Του και δε θα ακούγεται πλέον; Με τα λόγια τους αυτά οι Ιουδαίοι έδειχναν πόση επιθυμία είχαν να αφανιστεί μιαν ώρα πρότερον το όνομα του Ιησού επειδή έβλεπαν πως αυτό ήταν γεμάτο από θεία δύναμη και πως ιάτρευε κάθε νόσο δηλαδή κάθε ασθένεια πολυχρόνια και κάθε μαλακία δηλαδή ολιγοχρόνια και για τούτο νόμιζαν ότι με το θάνατο θα σβήσει παντελώς το όνομά Του.

7.Ο προδότης Ιούδας επειδή ήταν φίλος και μαθητής δικός Μου για τούτο ελεύθερα εισήρχετο στον οίκο και τόπο που βρισκόμουν κι Εγώ αλλά εισήρχετο με σκοπό πονηρό για να δει αν είναι καιρός επιτήδειος να με προδώσει και από τότε εζήτει ευκαιρίαν ίνα Αυτόν παραδώ λέει ο ευαγγελιστής.

Η καρδιά του ματαίως λαλούσε μόνη της και συλλογίζονταν περί προδοσίας όταν εισήρχετο να δει αν είναι καιρός επιτήδειος να Με προδώσει. Ματαίως σπούδασε να Με λανθάσει ονομάζοντάς Με ραβί και διδάσκαλο υποκριτικά επειδή Εγώ ήξερα ως καρδιογνώστης που είμαι όσα βουλεύεται κι επιθυμεί εναντίον Μου.

Κανένα άλλο καλό δεν απέκτησε ο άθλιος προδότης αυτά συλλογιζόμενος εναντίον Μουπ άρεξ ότι θησαύρισε στον εαυτό του ανομία ο ίδιος επειδή επιβούλευσε το διδάσκαλο και σωτήρα του. Αν και καλλίτερο νο νόημα ως έχει μερικοί ύστερα από το μάτην ελάλει βάζουν τελεία στιγμή ώστε να είναι το νόημα ότι μάτην ελάλει Μοι ειρηνικώς ο Ιούδας γιατί μέσα στην καρδιά του αυτός συλλογίζονταν εναντίον Μου εχθρικά και θανατηφόρα βουλεύματα.

Φανερώς λέει ο ευαγγελιστής ότι λαβών το ψωμίον εκείνος –ο Ιούδας- ευθέως εξήλθε και το επί το αυτό δηλώνει αντί το ομού με τους εχθρούς Μου Ιουδαίους ο Ιούδας λαλούσε γιατί συνελάλει με αυτούς περί προδοσίας και συμφωνούσε με τους Αρχιερείς και Γραμματείς λέγοντας τι θέλετέ μοι δούναι καγώ παραδώσω υμίν Αυτόν; Κι αφού όλα αυτά διηγούνται φανερά οι θείοι ευαγγελιστές ότι έγιναν.

8.Οι εχθροί Μου Αρχιερείς και Γραμματείς και οι πρεσβύτεροι των Εβραίων κρυφομουρμούριζαν στο αυτί ο ένας του άλλου για την επιβουλή και το θάνατό Μου επειδή φοβήθηκαν τον κοινό όχλο και δεν τόλμησαν να λαλήσουν φανερά εναντίον Μου κι όχι μόνο κρυφομουρμούριζαν αλλά και μελέτησαν εναντίνο Μου θανατηφόρες μελέτες επειδή συμβούλιον έλαβον πάντες οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι του λαού κατά του Ιησού ώστε θανατώσαι αυτόν.

9.Κατέθεντο αντί απεκρίθηκαν γιατί λέει ρωτήθηκαν οι Ιουδαίοι από τον Πιλάτο τι ουν ποιήσω Ιησούν τον λεγόμενον Χριστόν; Απεκρίθησαν αυτώ πάντες σταυρωθήτω. Παράνομος ο λόγος αυτός των Ιουδαίων και η απόκριση επειδή παρανομία μεγάλη ήταν να παραδώσουν σε θάνατο τον αθώο και αναμάρτητο αφού ο νόμος λέει αθώον και δίκαιον ουκ αποκτενείς καθώς για τούτο πολλές φορές φορές κι ο Πιλάτος τους ονείδισε λέγοντας εγώ ουχ ευρίσκω εν Αυτώ αιτίαν και πάλι αθώός ειμι από του αίματος του δικαίου τούτου υμείς όψεσθε και το κατέθεντο μπορεί να νοείται και αντί του κατασκεύασαν αφού έλεγαν στον Πιλάτο ψευδώς ότι ανασείει τον όχλο και κωλύει Καίσαρι φόρους διδόναι. Παράνομος είναι κι ο λόγος αυτός επειδή κι είναι παρανομία να μαρτηρεί κανείς ψευδώς εναντίον του άλλου ου ψευδομαρτυρήσεις γιατί ο νόμος το λέει.

Το επόμενο λέει ο Χριστός ερωτηματικώς επειδή ο Θεός είναι προγνώστης και λέει μήπως εκείνος που κοιμάται δε θα σηκωθεί πάλι; Ναι, θα σηκωθεί αλλά αν εκείνος που κοιμάται θα αναστηθεί τότε κι εγώ αφού κοιμηθώ δηλαδή αφού πεθάνω κατά τη σάρκα θα αναστηθώ το γρηγορότερο επειδή κι ο θάνατός μου παρομοιάζει με ύπνο γιατί καθώς ο άνθρωπος αυτεξουσίως και με τη θέλησή του κοιμάται έτσι κι εγώ αυτεξουσίως και με τη θέλησή μου πεθαίνω.

10.Ο γαρ ως σύνδεσμος εδώ περιττεύει γιατί το νόημα του ρητού είναι ότι ο άνθρωπός μου έγινε εναντίος μου και άνθρωπος ειρήνης ο ειρηνικός ονομάζεται στην εβραϊκή. Ο ειρηνικός Μου δηλαδή ο φίλος Μου Ιούδας στον οποίο ξεθάρρεψα ως άνθρωπο φίλο Μου και τον οποίο έτρεφα με τους άλλους μαθητές Μου αυτός μεγάλυνε δηλαδή μεταχειρίστηκε εναντίον Μου μεγάλη δολιότητα και επιβουλή γιατί πτερνισμός ο δόλος ονομάζεται από μεταφορά και ομοιότητα όσων τρέχουν μαζί με άλλον κι έπειτα βάζουν τη φτέρνα του ποδιού τους και υποσκελίζουν τον δρομέα που τρέχει μαζί τους ή και ρίχνουν και κάτω κείνον που παλεύει μαζί τους. Και μεγάλυνε ο Ιούδας το δόλο αυτό με τη συμφωνία και ομόγνωμη κίνηση των Αρχιερέων και Γραμματέων.

11.Το ελέησον και ανάστησον είναι λόγια ανθρωποπρεπή τα οποία ο Δεσπότης Χριστός ως άνθρωπος δεν παραιτείτο να λέει στον Πατέρα ως ίδια και χαρακτηριστικά της ανθρωπίνης φύσεως καθώς πολλάκις τέτοια άλλα προσευχήθηκε ανθρωποπρεπή. Το ανταποδώσω είναι λόγος θεοπρεπής επειδή ανταπέδωσε ο Χριστός στους Ιουδαίους την πρέπουσα τιμωρία με το να τους παρέδωσε τιμωρία στους Ρωμαίους γιατί ούτε μετά την ανάστασή Του πίστεψαν παρά κακάτρεχαν τους μαθητές Του.

12.Το τεθέληκας εδώ νοείται αντί του ηγάπησας επειδή κείνο που αγαπά κανείς κείνο και θέλει και με τούτο γνωρίζω ότι με αγάπησες Πάτερ Μου αν δε χαρεί ο εχθρός Μου σε Μένα δηλαδή αν Εγώ αναστηθώ και κηρυχτεί το όνομά Μου σε όλη την οικουμένη το οποίο είναι λύπη μεγάλη στον εχθρό Μου γιατί εκείνο ζητεί να πεθάνω με σκοπό να αφανιστεί το όνομά Μου όπου εχθρό θα νοήσεις και το διάβολο και τον Ιούδα.

13.Από μέρους της ανθρωπότητας λέγονται του Χριστού. Και ακακία ονομάζει την καθαρότητα και αναμαρτησία γιατί ανομία ουκ εποίησε κι όχι μόνο με βοήθησες ως άνθρωπο παρά Με στερέωσες κοντά στον εαυτό Σου με το να Με κάθισες δηλαδή στα δεξιά Σου έως ότου θέσω τους εχθρούς Σου υποπόδιο των ποδών Σου –ρθ΄/109^ος .

14.Κι αφού προφήτεψε τα παραπάνω περί Χριστού και θαύμασε την άρρητή Του φιλανθρωπία και συγκατάβαση τώρα αναφέρει και ύμνο και ευχαριστία στο Θεό λέγοντας πως πρέπει να ευφημείται και να δοξολογείται ο Θεός του κυρίως και αληθώς Ισραήλ δηλαδή των Χριστιανών καθώς προείπαμε στον κα΄/21^ο φοβηθήτω απ’ αυτού άπαν το σπέρμα Ισραήλ και πρέπει να δοξολογείται από του νυν αιώνος έως του μέλλοντος κι έπειτα εύχεται να ταχυνεύσει η ενανθρώπηση του Δεσπότου Χριστού λέγοντας γένοιτο, γένοιτο. Επίταση της ευχής φανερώνει ο διπλασιασμός του γένοιτο.

ΨΑΛΜΟΣ ΜΑ΄-41

1.Εις το τέλος επιγράφεται ο ψαλμός γιατί οι προφητείες που περιέχονται μ’ αυτόν έμελλαν να γίνουν στο τέλος επειδή οι Εβραίοι έμελλαν ύστερα να σκλαβωθούν από τους Βαβυλώνιους για τις αμαρτίες τους και να περάσουν στη σκλαβιά χρόνους εβδομήκοντα τούτου χάριν κινήθηκε από προορατικό χάρισμα του Αγίου Πνεύματος αναλαμβάνει εδώ το πρόσωπο του καθενός του από τους ευσεβέστερους των αιχμαλωτισθέντων σαν τους Δανιήλ, Ιεζεκιήλ και των Τριών Παίδων και άλλων τέτοιων και εκ προσώπου τους αναφέρει τα λόγια αυτά. Προστέθηκε το εις σύνεσιν για να μας διδάξει ότι αυτά αφού συνετίστηκε καθένας από τους προρρηθέντες δικαίους βοούσε προς το Θεό. Διδάσκει ο λόγος αυτός ότι σύνεση χρειάζονται κείνοι που αναγινώσκουν τα λόγια του.

2.Και θέλοντας να φανερώσει την πολλή και υπερβάλλουσα επιθυμία που είχε προς το Θεό μεταχειρίζεται εδώ σε παράδειγμα το διψητικότατο ελάφι γιατί το ελάφι με το να είναι φυσικά θερμό και μάλιστα γιατί ανάβει όλο από τους πολλούς όφεις που τραβίζει η αναπνοή του μέσα από τις φωλιές τους και τους καταπίνει και για τούτο έχει μεγάλη δίψα και δυνατή επιθυμία του νερού. Το επιποθεί σημαίνει σπεύδει και επείγεται και ορμά. Προς Σε δηλαδή προς εσένα Θεέ μου επιποθεί και ορμά η ψυχή μου που κατοικεί στην Ιερουσαλήμ. Εύχεται λοιπόν κάθε ευσεβής από τους αιχμαλώτους στη Βαβυλώνα προς το Θεό στην Ιερουσαλήμ επειδή δε νόμιζαν να βρίσκεται ο Θεός στη Βαβυλώνα για την ειδωλολατρία που βρίσκεται εκεί.

3.Η ψυχή μου δίψησε δηλαδή έχει μεγάλη επιθυμία προς το Θεό γιατί η λέξη του δίψησε φανερώνει την αναμμένη και φλεγομένη επιθυμία. Ισχυρό και ζώντα ονομάζει το Θεό προς διαφορά των ασθενών και νεκρών θεών των Βαβυλωνίων. Μερικοί λένε ότι από τα λόγια αυτά συντέθηκε ο Τρισάγιος Ύμνος στην Αγία Τριάδα γιατί Άγιος ο Θεός είναι ο Πατήρ και άγιος Ισχυρός ο Υιός και άγιος αθάνατος δηλαδή ζών είναι ο Παράκλητος το τρις άγιος ερανίστηκε από τα Σεραφείμ που είδε ο Ησαϊας.

Ο λόγος αυτός είναι ίδιος κείνου που επιθυμεί. Πότε εγώ ο αιχμάλωτος λαός στη Βαβυλώνα πότε θα έρθω σε Σένα Κύριε που βρίσκεσαι στην Ιερουσαλήμ για να φανερωθώ στο πρόσωπο του Θεού δηλαδή σε σένα το Θεό κατά περίφραση. Θα φανερωθώ με τη λατρεία στο ναό Σου και παράσταδη το οποίο δε μπορώ να κάνω εδώ στη Βαβυλώνα ως παράνομο.

4.Ό ταν οι Βαβυλώνιοι ονειδίζουν και κατηγορούν την ασθένεια του Θεού μου λέγοντας περιγελαστικώς πού είναι τώρα ο Θεός σου να σε βοηθήσει; Τότε γίνονται σε μένα τα δάκρυα άρτος δηλαδή επιθυμώ και ορέγομαι σαν τον άρτο τα δάκρυα και καθώς αναγκαία είναι η τροφή του άρτου σε όλους τους ανθρώπους έτσι και σε μένα τα δάκρυα κι η όρεξη και ανάγκη αυτή βρίσκεται σε μένα όχι μόνο τη μέρα αλλά και τη νύχτα δηλαδή εγώ ο λαός Σου επιθυμώ ν κλαίω και μέρα και νύχτα επειδή δεν υποφέρω την ύβρη του Θεού μου.

5.Αυτά θυμήθηκα εγώ ο λαός Σου Κύριε τα παραπάνω που λένε σε μένα περιγαλαστικώς οι Βαβυλώνιοι και για τούτο εξέχεα δηλαδή χαύνωσα την ψυχή μου στον εαυτό μου και παραλύθηκε η δύναμη κι ο τόνος της καρδιάς μου δηλαδή κινήθηκε σε οδυρμούς αλλά πρέπει να ξέρουμε γενικά ότι η εβραϊκή αδιαφόρως μεταχειρίζεται τις συντάξεις των ρημάτων και των προθέσεων ως επί το πλείστον καθώς κι εδώ τώρα μεταχειριζόμενη εδώ το επ’ εμέ αντί του εν εμοί και το ταύτα αντί του τούτων αλλά αν το τάυτα δεν αποδοθεί στα παραπάνω που έλεγαν οι Βαβυλώνιοι παρά στα ακόλουθα δηλαδή ότι διελεύσομαι εν τόπω σκηνής θαυμαστής τότε έχει άλλο νόημα το ρητό δηλαδή εγώ θυμήθηκα τα παρακάτω και για τούτο εξέχεα δηλαδή έδωσα διάλυση και άνεση μέσα στη στεναχωρημένη μου καρδιά.

Άνεση και διάλυση έλαβε λοιπόν η στεναχωρημένη ψυχή μου επειδή θυμήθηκα ότι θα περπατήσω πάλι στο ναό του Θεού στα Ιεροσόλυμα έως τα άδυτα ταμεία Σου γιατί σκηνή ο περίφημος ναός του Σολομώντος και οίκος Θεού τα άδυτα και ενδότατά του. Αν το ότι είναι όμως βεβαιωτικό τότε προφητεύει εκ μέρους των σκλαβωμένων στη Βαβυλώνα ότι βέβαια θα το κάνω αλλά νοείται κι αλλιώς ότι δηλαδή σκηνή είναι η προσληφθείσα από μας του Θεού Λόγου σάρκα αφού θαυμαστή είναι επειδή συνεπάγη χωρίς σπορά ανδρός εκ Πνεύματος Αγίου. Οίκος Θεού είναι η νοερή και παναγία του Χριστού ψυχή επειδή διαμέσου αυτής ο Θεός Λόγος ενώθηκε με τη σάρκα και τόπος ο ίδιος ο Θεός Λόγος που μέσα Του υπέστησε την προσληφθείσα φύση της ανθρωπότητος και την έπηξε. Διελεύσομαι λοιπόν δια του ανθρωπίνου αυτού προσλήμματος φιλοσοφώντας περί αυτών και θεωρώντας τα κατά τη δύναμη που μου δόθηκε αλλά δε θα συγχωρεθώ να διαπεράσω παρεμπρός και να θεωρήσω τα βαθύτερά τους.

Θα διαπεράσω το ναό του Θεού με φωνή χαράς και με φωνή ευχαριστίας ήχου εορταστικού δηλαδή πάλι θα εορτάσω στο ναό του Κυρίου καθώς και πριν πριν δηλαδή να σκλαβωθώ και πάλι θα μεταχειριστώ τη λατρεία του θείου νόμου.

6.Με την ψυχή του ομιλώντας λέει εδώ κάθε ευσεβής από τους αιχμαλώτους στη Βαβυλώνα λέγοντας γιατί με θλίβεις ψυχή μου; Γιατί με συγχύζεις και δε με αφήνεις να ησυχάσω; Αυτά έλεγε εκ προσώποου κείνων επειδή έλαβε πληροφορία από το Θεό ότι έμελλαν να επαναγυρίσουν πάλι στην Ιερουσαλήμ.

Έχε την ελπίδα σου ψυχή μου στο Θεό επειδή εγώ θα Τον ευχαριστήσω όταν επιστρέψω στα Ιεροσόλυμα. Κι επειδή θυμήθηκε τη μετέπειτα ευεργεσία του Θεού για τούτο με ηδονή και γλυκύτητα της καρδιάς του επικαλείται το Θεό λέγοντας ω σωτηρία του προσώπου μου δηλαδή δική μου κατά πε΄ριφραση και ω Θεέ μου ευεργετικότατε δηλαδή και γλυκύτατε.

7.Προς εμαυτόν νοείται αντί του εν εμαυτώ και άρα μέσα στην καρδιά μου ταράχτηκε και λυπήθηκε η ψυχή μου χωρίς να καταλάβει κανείς έξωθεν την ταραχή αυτή και λύπη μου. Ταράχτηκε και λυπήθηκε γιατί συλλογίστηκε τις αμαρτίες μας δηλαδή των Ιουδαίων για τις οποίες παραδοθήκαμε στους εχθρούς μας Βαβυλώνιους και γιατί συλλογίστηκε την τόση πολυκαιρία που κάναμε εκεί στη Βαβυλώνα και δε γυρίσαμε στη φίλη πατρίδα μας τα Ιεροσόλυμα.

Για τη θλίψη αυτή που έχω στην καρδιά μου θα Σου ενθυμηθώ Κύριε δηλαδή θα ενθυμηθώ την πρόνοια και κηδεμονία που έδειξες στο γένος μας δηλαδή των Εβραίων από τα αγαθά κείνα που απολαύσαμε στη γη της επαγγελίας αφού διαμέσου του Ιορδάνου και του βουνού που πλησιάζει στον Ιορδάνη που ονομάζεται και Ερμωνιείμ και Ερμών και διαμέσου αυτών όλη την Ιουδαία φανέρωσε και πρόσθεσε και του Ερμωνιείμ το μέγεθος ότι είναι βουνό μικρό.

8.Αφού θυμήθηκε λοιπόν παραπάνω ο αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα και ευσεβής Ιουδαίος την ευεργεσία του Θεού τώρα εδώ ακολούθως αναφέρει δεινοπαθώς και την εγκατάλειψη που έδειξε ο Θεός στο γένος των Ιουδαίων γιατί ονομάζει άβυσσο το βάθος των συμφορών που τους ακολούθησαν αφού η μια βαθειά θλίψη άλλη βαθειά θλίψη προσκαλείται για τη βοή των κατεραγμένων σου δηλαδή τόσο συχνές και αλλεπάλληλες είναι οι θλίψεις που μας ακολουθούν δηλαδή στους Εβραίους τους κατερραγμένους δούλους Σου Κύριε ώστε να φαίνονται κατά κάποιο τρόπο ότι οι θλίψεις αυτές προστάζουν και καλούν η μια την άλλη να έρθει για την αλληλοδιάδοχη συνέχεια και τόσο πολλά μας λυπούν ώστε να φωνάζουμε από τους πολλούς πόνους εμείς που πάσχουμε όλα αυτά επειδή το καταρρακτών νοείται αντί του κατερραγμένων ενεργητικό αντί παθητικό. Αλλά κι η άβυσσος και το πλήθος των οικτιρμών Σου Κύριε είναι τόσο ώστε να ακουστεί σε μας η φωνή των αποστολικών Σου κηρηγμάτων γιατί καταρράκτες είναι κι οι απόστολοι επειδή κατέραξαν και καταγκρέμισαν όλη την έπαρση και πλάνη του διαβόλου νοείται όμως και αναγωγικότερα αφού άβυσσος η ΠΔ και άβυσσος κι η ΚΔ για τα βάθη των αποκρύφων νοημάτων που περιέχουν. Η ΚΔ λοιπόν επικαλείται την ΠΔ για τη φωνή των καταρρακτών δηλαδή των προφητών αφού κι οι προφήτες ονομάζονται κι αυτοί καταρράκτες επειδή άνωθεν καταφέρουν το ύδωρ της προφητείας και πάλι επικαλείται την ΠΔ η ΚΔ ως μάρτυρα για να δείχνει στους απίστους ότι οι προφήτες προκήρυξαν περί του Χριστού.

Μετεωρισμούς εδώ ονομάζει ο λαός των Ιουδαίων τις επαναστάσεις των συμφορών κι ομοίως και κύματα λέγοντας ότι οι συμφορές κι οι μάστιγές Σου Κύριε σε μένα πέρασαν και είπε πάντες για να φανερώσει το διαφορετικό και πολυποίκιλο των συμφορών.

9.Ημέρας νοείται αντί εν ημέρα δηλαδή φανερώς γιατί φως και φανερά είναι η ημέρα για τον λάμποντα ήλιο και φανερά επομένως εντελείται δηλαδή θα αποστείλει ο Κύριος το έλεός Του επειδή κείνος που αποστέλλει αυτός και προστάζει και προφητεύει εδώ ότι από τη σκλαβιά ελευθερία θα γίνει φανερή στους Εβραίους και σε όλους γνωστή και παρρησιασμένη.

Ενόσω όμως βρίσκομαι στην αιχμαλωσία θα άσω στο Θεό ύμνους και δοξολογίες κατά τον καιρό της νύχτας επειδή και τότε λαμβάνω άδεια καθότι την ημέρα δεν έχω ευκαιρία επειδή δουλεύω στους αφέντες μου.

Κι όχι μόνο θα άσω ύμνους και δοξολογίες στο Θεό αλλά και θα πρσευχηθώ σ’ Αυτόν ζητώντας να μου χαρίσει γρήγορα την ελευθερία μου. Η ωδή λοιπόν γίνεται σε δοξολογία και ευχαριστία του Θεού ενώ η προσευχή να παρακαλέσει κανείς το Θεό να του δώσει γρήγορα τα προς το συμφέρον αιτήματά του. Κι είπε τω Θεώ της ζωής μου αντί ζωοδότη μου κατά περίφραση καθώς και το ο Θεός της σωτηρίας μου που νοείται αντί του ο Σωτήρας μου.

10.Φανερώνει έπειτα ο αιχμάλωτος λαός στη Βαβυλώνα ότι λησμονήθηκαν από το Θεό επειδή και εγκαταλείφτηκαν εβδομήκοντα χρόνους σκλάβοι στους εχθρούς κι επειδή θλίβονταν με υπερβολή και στεναχωρήθηκαν από τους Βαβυλώνιους κι έπασχαν όσα είναι ακόλουθο να πάσχουν όσοι βρεθούν σε σκλαβιά.

11.Όταν λοιπόν στη σκλαβιά μου τα οστά μου δηλαδή οι δυνάμεις του σώματός μου συντρίφτηκαν τόσο από τα βαρέα φορτία που βάσταζαν των αφεντών μου όσο και από τις πληγές και μάστιγες που μου έδιναν τότε αυτοί πάλι οι ίδιοι οι εχθροί μου ονείδιζαν και περιγελούσαν εμένα λέγοντας πού είναι τώρα ο Θεός σου; Ας έρθει να σε λυτρώσει.

12.Δεύτερη φορά εδώ λέει ο αιχμάλωτος λαός των Ιουδαίων τα ίδια λόγια που είπε παραπάνω και τα διπλασίασε για να γεμίσει τον εαυτό του από θάρρος και υπομονή. Αρμόζει ο παρών και σε κάθε άνθρωπο που κακοπαθεί στην παρούσα ζωή και για τούτο επιθυμεί να επιστρέψει στην πατρίδα του τον Παράδεισο δηλαδή από τον οποίο εξορίστηκε στην τεθλιμμένη αυτή ζωή. Κι όποιος έτσι δεινοπαθεί θα νοήσει ονειδίζοντες και περιγελώντες τον τους δαίμονες και ασεβείς και απίστους. Γη Ιορδάνου η κατωτάτη αυτή εδώ γη κατά σύγκριση με τον ουρανό επειδή Ιορδάνης ερμηνεύεται ελληνιστί γη κατωτάτη κι Ερμωνιείμ τόπος λύπης και τα λοιπά αρμοδίως ερημεύονται και τροολογικώς στον εαυτό του.

ΨΑΛΜΟΣ ΜΒ΄-42

Ο παρών ανεπίγραφος τυγχάνει ψαλμός επειδή έχει το ίδιο νόημα με τον προλαβόντα επειδή φαίνεται ότι είναι μέρος εκείνου γιατί έχει πολλή συμφωνία μ’ αυτόν. Και γι’ αυτό όποιος αναγινώσκει και ψάλλει τα λόγια εκείνου ψάλλει και αναγινώσκει ταυτόχρονα και τα λόγια αυτού εδώ κι ένας κείνος που τα λέει και κείνα και αυτά και τον προλαβόντα και τον παρόντα και δέχεται κιο οικειοποιείται στον εαυτό του τις συμφορές και πάθη όλου του γένους του και για τούτο και σπάνιο να βρεθεί άνθρωπος τέτοιος να συμπονεί τουε αδελφούςτου επειδή ουκ έπασχον λέει ουδέν επί τη συντριβή Ιωσήφ και ουκ εξήλθε κατοικούσα Σενναάν κόψασθαι οίκον εχόμενον αυτής όπως γράφεται στην ΠΔ.

1.Το κρίνον συντάσσεται με αιτιατική και σημαίνει κατακρίνω κυρίως δηλαδή καταδίκασέ τους ο Θεός ενώ με δοτική σημαίνει γίνε κριτής όπως εδώ που έχει αυτή τη σημασία και σημαινόμενο.

Κρίνε Κύριε την κρίση μου με το έθνος γιατί αυτό δηλώνει το εξ έθνους και κρίνε την προερχόμενη κρίση μου από το έθνος το ανόσιο δηλαδή του άδικου στο Θεό γιατί τέτοιος είναι ο ανόσιος άνθρωπος και έθνος ανόσιο ονομάζει τους Βαβυλώνιους.

Λύτρωσέ με από άδικο άνθρωπο Κύριε ως άνομο και δόλιο ως απατεώνα και ψεύτη κα πονηρότατο κι αυτό το ίδιο δηλώνει κι η προσευχή των Τριών Παίδων αφού λένε αυτά παρέδωκας ημάς βασιλεί αδίκω και πονηρωτάτω παρά πάσαν την γην. Άλλοτε σε πληθυντικό πρόσωπο κι άλλοτε σε ενικό κατηγορεί τους Βαβυλώνιους επειδή κι αυοτί ζούσαν κι όλοι μαζί με πονηρία και δολιότητα κι ο καθένας τους μαζί. Συ νόησε άνθρωπο άδικο και δόλιο και το διάβολο όπως προείπαμε επειδή κι ο διάβολος σε τίποτε δε διαφέρει απ΄οτον άνθρωπο κατά την εμπάθεια και φιληδονία γιατί κι αυτός και τα ωραία σώματα αγαπά καθώς τα αγαπά κι ο σαρκικός άνθρωπος και στα πάθη κυλιέται καθώς κυλιέται κ ο εμπαθής.

2.Συ Κύριε είσαι η στερέωσή μου και η δύναμή μου και γι’ αυτό γιατί με παρέδωσες στη σκλαβιά των εχθρών μου των Βαβυλωνίων αφού εγώ είμαι δικός Σου δούλος ενώ οι Βαβυλώνιοι δικοί Σου εχθροί; Κι εγώ περπατώ λυπημένος ενώ οι εχθροί Σου χαίρονται και ως δούλο Σου με καταθλίβουν. Αυτά λέει ο λαός στην αιχμαλωσία όχι κατηγορώντας και γογγύζοντας αλλά θέλοντας να δυσωπήσει με αυτά το Θεό περισσότερο.

3.Αναγωγικώς εδώ νοείται ο Χριστός φως και αλήθεια καθώς είπε και μόνος Του τούτο Εγώ ειμι το φως του κόσμου και πάλι Εγώ ειμι η αλήθεια και η ζωή. Κατά γράμμα φως ονομάζει ο λαός στην αιχμαλωσία την επίσκεψη του Θεού και επιφάνεια η οποία με το φως της χαράς που προξενεί στην ψυχή διαλύει το σκότος της λύπης και θλίψεως. Αλήθεια ονομάζει βέβαια την αληθινή βοήθεια του Θεού.

Εδώ άλλαξε ο χρόνος κι αντί να πει σε μέλλοντα οδηγήσουσι και άξουσι είπε σε χρόνο περασμένο οδήγησαν και ήγαγον λέγοντας αυτά δηλαδή το φως και η αλήθειά Σου Κύριε θα με οδηγήσουν και θα με φέρουν στο άγιό Σου όρος δηλαδή στο Σιών και στα σκηνώματά Σου δηλαδή στο θείο ναό Σου στα Ιεροσόλυμα. Κατά αναγωγή ο Χριστός θα οδηγήσει και θα φέρει τους πιστούς στην άνω Σιών και στα ουράνια σκηνώματα γιατί ο ίδιος είπε Εγώ ειμι η οδός.

4.Εγώ θα εισέλθω στο ναό του Θεού που είναι το θυσιαστήριο για να λατρεύσω και να θυσιάσω στο Θεό. Το προς τον Θεόν τον ευφραίνοντα την νεότητά μου λέγεται εκ προσώπου εκείνων των νέων που γεννήθηκαν στη σκλαβιά της Βαβυλώνος γιατί αυτοί ήταν νέοι και ελευθερώθηκαν και επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ ενώ οι γονείς τους ήταν ακόλουθο να πεθάνουν στη σκλαβιά και να μη προφτάσουν να γυρίσουν επειδή εξετάθη η σκλαβιά τους εβδομήκοντα χρόνους. Νεότητα κι η προαιρετική καθότι νέοι στην προθυμία που είχαν στη λατρεία του Θεού. Κι αναγωγικώς νοείται νεότητα η δια του αγίου Βαπτίσματος ανανέωση και του παλαιού ανθρώπου έκδυση κι αποβολή.

Εγώ λοιπόν λέει ο λαός στην αιχμαλωσία θα λάβω πάλι την προτέρα μου κατάσταση στην Ιερουσαλήμ επειδή θα Σε ευχαριστήσω παίζοντας όργανα μουσικά τα οποία στον καιρό της αιχμαλωσίας στη Βαβυλώνα κρέμασαν πάνω σε ιτιές επειδή έμειναν αργά τότε και δεν έπαιζαν στην αλλοτρία τη γη όπως μαρτυρεί κι ο ρλς΄/136^ος . αναγωγικώς κιθάρα νοείται η πρακτική αρετή όπως λεέι και στον λβ΄/32^ο εξομολογείσθε τω Κυρίω εν κιθάρα ενώ το ο Θεός ο Θεός μου φανερώνει την διαπυρότατη διάθεση και αγάπη της καρδιάς του.

5.Τα ιδια είπε δυο φορές στον προλαβόντα και μια στον παρόντα. Και τα είπε τρεις φορές για να ενδυναμώσει περισσότερο την ψυχή του να μη λυπάται παρά να χαίρεται ότι εξάπαντος θα ελευθερωθεί από τη σκλαβιά.

ΨΑΛΜΟΣ ΜΓ΄-43

1.Παρόμοια κι η επιγραφή του προ του προλαβόντος αλλά τώρα πρέπει να πούμε ότι τον παρόντα εκφωνεί ο προφητάναξ εκ προσώπου Ματταθίου του Μακκαβαίου και των παιδιών του γιατί αυτοί επειδή ήταν φευγάτοι αφού νιήθηκε και κουρσεύτηκε η Ιουδαία από τον επιφανή Αντίοχο και τους Μακεδόνες μόλις και μετά βίας ύστερα ξεθάρρεψαν και συνάθροισαν όσους Εβραίους μπόρεσαν και ετοιμάστηκαν να πολεμήσουν για να βοηθήσουν την  πατρίδα τους ελπίζοντας στο Θεό καθώς αναφέρεται στην ΠΔ κι επειδή οι συναχθέντες στρατιώτες Ιουδαίοι από τη φυγή ήταν φοβισμένοι για τη θηριότητα των αντιπάλων πρόσφεραν οι παίδες του παραίνεση στους στρατιώτες με σχήμα προσευχής για να τους παραθαρρύνουν και να παρακινήσουν στον πόλεμο με τη  ενθύμηση των θαυμάτων εκείνων και των σημείων που έκανε ο Θεός για να βοηθήσει τους παλαιούς προπάτορές τους.

2.Ω Θεέ μου ακούσαμε με τα ίδια μας τα αυτιά και σε βεβαίωση του λόγου προστίθεται με τα ίδια μας αυτιά επειδή όταν εμείς οι άνθρωποι διηγούμαστε για κείνα τα πράγματα που είμαστε πληροφορημένοι συνηθίζουμε να φέρνουμε μάρτυρες τα αισθητήριά μας καθώς κι ο ηγαπημένος είπε ό εωράκασι οι οφθαλμοί ημών και αι χείρες ημών εψηλάφησαν περί του λόγου της ζωής. Κι αφού είπε ότι ακούσαμε ακολούθως λένε κι από ποιους τα άκουσαν δηλαδή από τους προπάτορές τους. Πώς; Από τα συγγράμματά τους και τα βιλία που τους άφησαν οι προπάτορές τους. Και τι άκουσαν; Και τι ειργάσατο ο Θεός; Άκουσε τα ακολουθα.

3.Έθνη εδώ ονομάζονται τα επτά γένη των Χαναναίων και των άλλων που κατοικούσαν πριν τη γη της επαγγελίας ενώ χείρα Θεού η άμαχος δύναμή Του. Και κατεφύτευσας είπε αντί κατοίκησς βαθέως και στερεώς αυτούς στη γη αυτή. Βλέπε αναγνώστη την ακρίβεια των λέξεων γιατί στα έθνη των Χαναναίων είπε εξολόθρευσε για τονκ οινό όλεθρο κι αφανισμό που έκανε όλων των εθνών εκείνων ενώ στους Ιουδαίους είπε κατεφύτευσας για το ρίζωμά τους στη γη εκείνων γιατί κι ας έγιναν ύστερα μετανάστες οι Ιουδαίοι και σκλάβοι σε άλλο τόπο δεν έγιναν οι ίδιοι εκείνοι προπάτορες οι κληρονομήσαντες τη γη της επαγγελίας αλλά τα τέκνα τους και έγιναν τέτοιοι για τις αμαρτίες τους. Άφησαν όμως οι Μακκαβαίοι και δε διηγήθηκαν τα προλαβόντα θαύματα του Θεού όσα δηλαδή τέλεσε όταν βρέθηκαν στην Αίγυπτο για τους σκλαβωμένους Ιουδαίους αλλά μόνο τούτο το θαύμα αναφέρουν δηλαδή την κατοίκηση στη γη της επαγγελίας των Ιουδαίων ως οικείο κι αρμόδιο στην υπόθεσή τους αφού κι ας κατοίκησε ο Θεός τους ξένους Ισραηλίτες στην ξένη γη των Χαναναίων πολλώ μάλλον Αυτός ο ίδιος θα αποκαταστήσει τώρα τους ίδιους και θα συνάξει στην πατρίδα τους Ιερουσαλήμ όσους διώχτηκαν από αυτήν εξαιτίας των Μακεδόνων τότε.

Συ Κύριε κακοποίησες τα επτά έθνη των Χαναναίων γιατί εκείνοι όχι μόνο αποβλήθηκαν από τη γη της επαγγελίας παρά και κακοποιήθηκαν πρώτα με διάφορους πολέμους και οργές θεϊκές χάλαζα και σφήκες και άλλα τέτοια.

4.Οι προπάτορές μας δεν κληρονόμησαν τη γη της επαγγελίας με τα δικά τους όπλα και άρματα κι ούτε η δύναμή τους τους λύτρωσε από τόσα πολλά και δυνατότατα έθνη αλλά τους λύτρωσε η δεξιά Σου κι ο βραχίονάς σου Κύριε δηλαδή η βοήθειά Σου και δύναμη γιατί και τα δυο αυτό σημαίνουν δύναμη. Αλλά κι ο φωτισμός του προσώπου Σου τους λύτρωσε δηλαδή η επισκοπή Σου γιατί λέει επίφανον το πρόσωπόν Σου και σωθησόμεθα –οθ΄/79^ος – και επισκοπή Θεού η αντίληψή Του κι η πρόνοια και υπεράσπιση γιατί όταν βλέπει κανείς να πάσχει κάποιος τον αντιλαμβάνεται και τον υπερασπίζεται κι όλα αυτά έκανες στους προπάτορές μας γιατί θέλησες το αγαθό σ’ αυτούς και τους αγάπησες επειδή τούτο σημαίνει το ευδόκησας.

5.Εσύ Κύριε που έκανες τα θαυμάσια εκείνα στους προπάτορές μας Συ ο ίδιος είσαι και τώρα επειδή είσαι κατά φύση άτρεπτος κι αναλλοίωτος και εμείς απόγονοί τους. Λοιπόν καθώς τότε αφάνησες τα επτά έθνη των Χαναναίων έτσι και τώρα κατάργησε τα έθνη των εχθρών μας συ που είσαι ο βασιλεύς μας κι ο Θεός μας όπως ήσουν και των προπατόρων μας. Το εντελλόμενος τας σωτηρίας Ιακώβ νοείται για την ευκολία και γρηγοράδα που έχει ο Θεός να βοηθά. Συ βοήθησέ μας συ που μόνο λόγο και προσταγή μεταχειρίζεσαι για να σώσεις το λαό τον καταγόμενο από τον Ιακώβ και βοήθησέ μας Συ που συμβουέυεις τι να κάνουμε στους πολέμους για να γλιτώσουμε αφού στο νόμο προστάζει ο Θεός τι να κάνουν οι Ιουδαίοι για να νικήσουν τους πολεμίους και να ελυθερωθούν από αυτούς και μάλιστα στην Έξοδο και τους Αριθμούς και το Δευτερονόμιο της ΠΔ.

6.Με τη δική Σου δύναμη Κύριε σαν με δυνατά χέρια θα καταπολεμήσουμε τους εχθρούς μας από μεταφορά και παρομοίωση με τα ζώα εκείνα που αντιπολεμούν τα άλλα ζώα με τα κέρατά τους και ελπίζουμε ότι με μόνο το όνομά Σου φοβερίζοντας τους εχθρούς και φωνάζοντας μόνο τούτο το λόγο Ω Θεέ του Ισραήλ! Ευθύς θα τους στοχαστούμε ως ευκαταφρόνητους και θα τους νομίσουμε ως ένα τίποτε.

7.Αλλά κι ας είμαστε αρματωμένοι κατά το νόμο και την τάξη του πολέμου δε θαρρούμε όμως στα άρματα και στα όπλα μας για να νικήσουμε.

8.Πείρα και δοκιμή λάβαμε πριν της βοηθείας Σου και αντιλήψεως Κύριε κι εμπράκτως μάθαμε πώς λυτρώνεις τους εις Σε ελπίζοντας και πώς ντροπιάζεις όσους κείνους που μισούν εμάς τους δούλους Σου.

9.Επαινεθησόμεθα και καυχησόμεθα είπε γιατί κείνος που καυχιέται επαινεί και τον εαυτό του και άρα δε θα καυχηθούμε εμείς σε κανένα πράγμα του κόσμου και μόλο που έχουμε πολλά καυχήματα να πούμε πάρεξ σε τούτο μόνο καυχιόμαστε να γνωρίζουμε Σένα Θεό μας. Όλη την ημέρα λένε και κατά πάσα ημέρα ή καθ’ όλη μας τη ζωή.

Εξομολογησόμεθά Σοι νοούν αντί του διηγησόμεθα δηλαδή εν τω ονόματί Σου θα κάνουμε διήγηση αριθμώντας όλα τα μεγαλεία και θαυμάσια και ευεργεσίες που ενέργησε το όνομά Σου στους προπάτορές μας και σε μας τους απογόνους τους και θα ευχαριστήσουμε στο όνομά Σου περιττής της προθέσεως εν. Το εις τον αιώνα σημαίνει αορίστως αεί και πάντοτε κι ας σημαίνει και μερικές φορές κάποιον ορισμένο καιρό όπως θα πούμε.

(Διάψαλμα).

10.Τώρα μάς απέβαλες Κύριε ως αναξίους και κατήσχυνας δηλαδή μάς έκανες να ντραπούμε επειδή δε μας βοηθάς που πάσχουμε τόσα κακά ούτε συμπολεμείς τους εχθρούς μας μαζί με τα στρατεύματά μας γιατί αυτά ονομάζει εδώ δυνάμεις και με αντιχρονισμό εδώ αντί ενεστώτα μέλλοντα αφού θέλει να πει και αντί ουκ εξέρχη λέγοντας ουκ εξελεύση κι άρα ου συνεξέρχη τοις στρατεύμασι ημών δηλαδή δεν εξέρχεσαι στον πόλεμο εναντίον των εχθρών μας ούτε παρατάσσεσαι εναντίον τους μαζί με τα στρατεύματά μας.

11.Εμάς λοιπόν που είμαστε στην πρώτη τάξη κείνων που βοηθάς τώρα απέστρεψες στην εσχάτη και τελευταία τάξη τους και μας έβαλες κι υποκάτω των εχθρών μας και γι’ αυτό κι εκείνοι που μας μισούν διαρπάζουν και τα υπάρχοντά μας.

12.Έδωκας εδώ νοείται αντί του παρέδωκας και εξέδωκας ημάς στους εχθρούς όχι ως πρόβατα κτήσεως και περιποιήσεως τα οποία είναι επιτήδεια για γονή αλλά ως πρόβατα βρώσεως γιατί αυτά νομίζονται από τα άλλα χειρότερα καθότι αυτά για το άγονο ή το γήρας άχρηστα όντα μόνο για σφαγή είναι χρήσιμα και διέσπειρες εμάς δούλους και αιχμαλώτους στα έθνη γιατί τότε πολλοί ήταν σύμμαχοι των Ελλήνων εκείνων Μακεδόνων κι οικειοποιούνται οι Μακκαβαίοι εδώ από φιλαδελφία με τα λόγια αυτά το πρόσωπο των άλλων αδελφών τους κι ομοφύλων που σκλαβώθηκαν από κείνους.

13.Πούλησες χωρίς καμιά τιμή τον ηγαπημένο λαό Σου Κύριε και τον έκανες σκλάβο. Αυτό λέγεται από το στρατό τους για να φανερώσει τον εξευτελισμό και τη σμικρότητα του ιουδαϊκού λαού γιατί εμείς συνηθίζουμε να πουλάμε χωρίς τιμή τους πολλά πονηρούς δούλους ως άχρηστους σε μας και άτιμους κέρδος νομίζοντας και μόνο το να λυτρωθούμε από αυτούς και το ίδιο λέγεται κι αλλού στην ΠΔ δωρεάν επράθητε.

Δεν ήταν λοιπόν πολλή η εξαγορά μας κι η τιμή μας γιατί άλλαγμα δούλου ή άλλου πράγματος είναι η αντιδιδόμενη με αυτά τιμή κι εξαγορά. Και ειρωνικώς το λένε εδώ εναντίον τους γιατί δεν πουλήθηκαν με πολλή τιμή αφού στ’ αλήθεια χωρίς καμιά τιμή πουλήθηκαν. Αλλά και αλαλάγμασι αν νοήσεις τότε λέει ότι δεν ήταν τόσοι πολλοί οι πολεμούντες μας ώστε να χρειαστούν να αλαλάζουν εναντίον μας επινίκιους αλαλαγμούς που συνηθίζουν να κάνουν οι πολεμούντες όταν νικούν. Όχι αλλά ήταν ως προς εμάς λίγοι κείνοι που μας νίκησαν και γι’ αυτό ακολούθως ούτε πλήθος ήταν και στους εναντίον μας επινίκιους αλαλαγμούς τους.

14.Μυκτηρισμός εδώ ονομάζεται η εξουδένωση και ο εξευτελισμός που έγινε με προσχηματισμό του μυκτήρος αλλά και χλευασμό τις κατηγορίες και τα περιγελάσματα. Εξευτελισμό λοιπόν και περιγελάσματα μάς έκανες Κύριε στα γειτονικά μας έθνη δηλαδή τους αλλόφυλους Ιδουμαίους και Μωαβίτες και Αμμανίτες και Άραβες και σε άλλους τέτοιους.

15.Έβαλες Κύριε παραβολή δηλαδή εμάς παράδειγμα στα έθνη γιατί συνηθίζουν να λένε τα έθνη εναντίον μας ας πάθουν όλοι μας οι εχθροί οσα έπαθαν οι Ισραηλίτες και αντί εις παραβολήν νοείται και εις διήγημα γιατί οι εθνικοί κάθησαν και διηγήθηκαν με χαρά στην καρδιά τους τις δικές μας τις συμφορές.

Από κοινού νοείται εδώ το έθου δηλαδή μάς έθεσες σε κίνηση κεφαλής μέσα στους λαούς των εθνών γιατί οι πέριξ εθνικοί κινούν την κεφαλή τους για λόγου μας άλλοι συμπονώντας τη συμφορά μας κι εκπληττόμενοι κι άλλοι πάλι χαίροντας εναντίον μας και κατά κάποιο τρόπο λέγοντας περιγελαστικώς εύγε εύγε! Καλά να πάθουν! Καλά να τους γίνει!

16.Πάντοτε βρίσκεται η ντροπή ενώπιόν μου δηλαδή του λαού Σου Κύριε κι η αισχύνη σκεπάζει το πρόσωπό μου επειδή και βλέπω πώς άρπαξαν οι εχθροί τα υπάρχοντά μου κι εγώ διασκορπίστηκα αιχμάλωτος στα έθνη.

17.Ντροπή είναι σε μας το λαό Σου Κύριε και για τα περιγελαστικά λόγια που λένε εναντίον μας οι γείτονες εθνικοί και γιατί οι εχθροί μας βλέπουν με σοβαρό μάτι ενώ εμείς ούτε να σηκώσουμε τα μάτια μας δε μπορούμε. Καταλαλούντος λέγεται και βλασφημούντος.

18.Αυτές τις συμφορές υπομείναμε και μόλο τούτο δε Σε λησμονήσαμε Κύριε ούτε κι ονομάσαμε άλλο θεό έξω από Σένα ούτε και παραβήκαμε το νόμο Σου γιατί όποιος παραβαίνει το νόμο αυτός κι αδικεί το νόμο.

19.Η καρδιά κι η θέλησή μας δεν επέστρεψε δληαδή στα κακά και στις αμαρτίες και μόλο που πάθαμε τόσες και τόσες συμφορές . Κι όλα αυτά τα λένε οι θεοσεβέστεροι του λαού οι Μακκαβαίοι κι όσοι φύλατταν τις εντολές του Θεού κι ας βρέθηκαν σε τέτοιες ταλαιπωρίες κι όχι μόνο αυτό αλλά οι ίδιοι με τα λόγια αυτά απολογούνται ταυτόχρονα και δικαιολογούνται στο Θεό κι για όλους τους άλλους αφελφούς τους και ομόφυλους παρακινώντας και αυτούς τους ίδιους σε ανδρεία και μεγαλοψυχία. Συ όμως Κύριε επέστρεψες τα διαβήματά μας από τη στράτα που πηγαίνει στο ναό Σου ώστε δε μπορούμε οι τάλανες να πηγαίνουμε πλέον σ’ αυτόν επειδή άλλοι από μας σκλαβώθηκαν κι άλλοι έφυγαν από τη  πατρίδα μας τα Ιεροσόλυμα και δε μπορούμε πλέον να επιτελούμε τις κατά νόμο λατρείες.

20.Εσύ μας ταλαιπώρησες στον τόπο της κακοπαθείας δηλαδή της φυγής και της σκλαβιάς κι η θλίψη παρομοιάζει με θάνατο για την υπερβάλλουσα πικρία της αυτή λοιπόν μας καταπλάκωσε γιατί φυσικώ τρόπω η σκιά μοιάζει με το πρωτότυπο πράγμα του οποόυ είναι σκιά και μιμείται.

21.&22.Κι ας λησμονήσαμε εμείς το όνομα του Θεού δηλαδή το Θεό περιφραστικώς και προσευχηθήκαμε σε άλλο θεό ψευδώνυμο άραγε αφού ποιήσαμε αυτά εμείς δε θα ζητήσει και δε θα κρίνει ο Θεός αυτές μας τις ασέβειες; Ναι βέβαια θα τις κρίνει γιατί Αυτός ξέρει τα κρύφια βάθη της καρδιάς μας κι είναι μάρτυς πως εμείς δεν τα συλλογιστήκαμε.

23.Κατά την  προαίρεση λοιπόν καθημερινά πεθαίνουμε για λόγου Σου Κύριε επειδή εμείς ενώ μπορούσαμε να συμφωνήσουμε κατά τη  ασέβεια με τους ειδωλολάτρες και να περάσουμε τη ζωή μας με άνεση όμως δεν το κάναμε αυτό αλλά για τη δική Σου αγάπη και για το νόμο Σου υπομένουμε όλες τις συμφορές κι είμαστε κι έτοιμοι και να σφαγιαστούμε ατάραχα για την πίστη και το νόμο Σου καθώς πρόβατα όταν σύρονται στη σφαγή που πηγαίνουν με ετοιμότητα και αταραξία χωρίς να αντισταθούν.

24.Εξεγέρθητι Κύριε να κάνεις εκδίκηση και να μας βοηθήσεις. Γιατί ησυχάζεις και φαίνεσαι ότι κοιμάσαι με την υπερβολική αυτή και πολυχρόνια μακροθυμία Σου; Γιατί όποιος κοιμάται ησυχάζει. Εξεγέρθητι στη βοήθειά μας και μη μας αφήσεις τελείως και πάντοτε αβοήθητους κι ας μας άφησες μερικώς και πρόσκαιρα. Ανθρωποπρεπή τα λόγια αυτά πεειδή καθώς πολλές φορές συμβαίνει από τις ανθρώπινες ενέργειες και πάθη συνηθίζει η ΑΓ να χαρακτηρίζει το Θεό γιατί κατά άλλο τρόπο δε μπορεί να καταλάβει η ασθένεια  και παχύτητα των ακροατών.

25.Γιατί Κύριε γυρίζεις από μας την επισκοπή και πρόνοιά Σου σα να είμαστε ανάξιοι; Γιατί λησμόνησες τη φτώχεια μας; Δηλαδή την κακοπάθεια και θλίψη που δοκιμάζουμε; Επειδή ίδιο της φτώχειας η κακοπάθεια κι η θλίψη. Τα λησμονείς επειδή δεν τα ψηφάς ούτε λογίζεσαι με τελειότητα.

26.Η ψυχή μας δηλαδή εμείς κατά περίφραση πέσαμε στο χώμα και η κοιλιά μας κολλήθηκε στη γη γιατί κοιμόμαστε καταγής ως δούλοι και σκλάβοι και γιατί σκύβουμε πάντοτε στη γη από το βάρος των θλίψεων. Αναγωγικώς ταπεινώνεται στο χώμα και στη γη κείνος που είναι προσκολλημένος στα γήινα και κείνος που κυλιέται στις πορνείες και στις φιληδονίες της σάρκας.

27.Ανάστα Κύριε βοήθησον ημίν και λύτρωσαι ημάς ένεκεν του ονόματός Σου. Ανάστα Κύριε να μας βοηθήσεις γιατί παραβλέποντάς μας αβοήθητους που πάσχουμε τόσα κακά νομίζεσαι πως κάθεσαι ή κοιμάσαι. Και λύτρωσέ μας όχι για τις δικές μας αρετές επειδή δεν είναι άξιες τέτοιας μεγάλης χάριτος παρά για να είναι φοβερό και δεδοξασμένο το όνομά Σου σε όλους και να μη βλασφημείται κοντά στους ειδωλολάτρες.

Αυτή είναι κατά γράμμα η ερμηνεία του και η ιστορία αλλά κατά αναγωγή μπορούν να λέγονται τα λόγια αυτά προς το Χριστό και ως εκ προσώπου των μαρτύρων όλων οι οποίοι έπαθαν μύρια βάσανα και θανατώνονταν καθημερινά για το Χριστό αλλά κι όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί αυτά τα ίδια μπορούν να τα λένε προς το Χριστό επειδή καθημερινά ενοχλούνται και καταταλαιπωρούνται από τους μιαιφόνους και ασεβείς εθνικούς.

ΨΑΛΜΟΣ ΜΔ΄-44

Εις το τέλος υπέρ των αλλοιοθησομένων και τοις Υιοίς Κορέ την σύνεσιν ωδή και υπέρ του αγαπητού.

1.Εις το τέλος επιγράφεται κι αυτός ο ψαλμός γιατί περιέχει προφητείες που έμελλαν να εκπληρωθούν στο τέλος των χρόνων αλλά και υπερ των αλλοιωθησομένων δηλαδή υπέρ των Χριστιανών που έμελλαν να αλλοιωθούν με την παλιγγενεσία του αγίου Βαπτίσματος απεκδυόμενοι τον παλαιόν άνθρωπο και ενδυόμενοι το νέο γιατί τα αρχαία λέει ο Παύλος παρήλθε ιδού γέγονε καινά τα πάντα στην ΚΔ αφού αλλοίωση είναι η μεταποίηση και εναλλαγή της πολιτείας. Επιγράφεται και τοις υιοίς Κορέ γιατί τους ενεχειρίστηκε ο ψαλμός για να ψαλθεί απ’ αυτούς αλλά και εις σύνεσιν γιατί οι αναγινόσκοντες έχουν χρεία από σύνεση για τα κρυμμένα μέσα του θεία νοήματα. Είναι ωδή αυτός επειδή όχι με το όργανο του ψαλτηρίου αλλά μόνο με τη γλώσσα μελωδήθηκε και το υπέρ του αγαπητού είναι ανακεφαλαίωση όλης της επιγραφής του επειδή όλος διηγείται περί του Χριστού αφού Αυτός είναι Ο αγαπητός στον Πατέρα ως Υιός Μονογενής και σε μας τους ανθρώπους ως Πατήρ μας κηδεμονικότατος επειδή περί Αυτού είπε ο Πατήρ Ούτός εστιν ο Υιός Μου ο αγαπητός εν Ώι ευδόκησα. Το υπέρ του αγαπητού αντί του περί του αγαπητού καθώς προείπαμε της υπέρ λαμβανομένης αντί της περί κατά μετάληψη.

2.Επειδή λοιπόν κατάλαβε ότι θα προφητεύσει περί του Χριστού κάποια μεγάλα μυστήρια για τούτο προοιμιάζει εδώ λέγοντας ότι θα λαλήσει λόγο αγαθό και σωτήριο. Βλέπε αναγνώστη την έμφαση που έχει το εξηρεύξατο γιατί σχεδόν λέει ότι καθώς το ρέψιμο και χωρίς να το θέλουμε ανεβαίνει κάτωθεν από το στομάχι κι εξέρχεται από το στόμα μας έτσι και το λόγο περί Χριστού ανάπεμψε από το βάθος της η καρδιά μου αφού χόρτασε τη νοητή και πνευματική τροφή του Αγίου Πνεύματος.

Προσφωνώ λοιπόν εγώ στον Βασιλέα Χριστό τα έργα μου δηλαδή τις περί Χριστού προφητείες μου γιατί έργο του προφήτη να λέει και να συνθέτει προφητείες.

Φανερώνει ακολούθως ότι δε λαλεί από λόγου του τις περί Χριστού προφητείες γιατί όπως ο κάλαμος δηλαδή το κοντύλι υπηρετεί μόνο στο χέρι κείνου του γραφέα που το κινεί κι όπως θα το κινήσει έτσι λέει κι η δική μου γλώσσα είναι κάλαμος γραφέως δηλαδή του Αγίου Πνεύματος και κινείται όπου κι όπως θελήσει το Άγιο Πνεύμα. Οξυγράφου γραφέως γιατί; Για να φανερώσει την ευκολία και γρηγοράδα που έχει το Άγιο Πνεύμα να υπαγορεύει γιατί οι άνθρωποι αργά υπαγορεύουν τους άλλους και γράφουν χασομερώντας να βρουν νοήματα προσφυά και λέξεις αρμόδιες για να παραστήσουν τα νοήματά τους αφού ο νους των ανθρώπων είναι και ασθενής και αδύνατος ενώ το Άγιο Πνεύμα ως ανώτερο από τέτοιες ελλείψεις εν τω άμα υπαγορεύει κι εμπνέει κείνα που θέλει χωρίς καμιά αργοπορία. Εώς εδώ τελείωσε το προοίμιο κι αρχίζει ακολούθως περί των αρετών της ανθρωπότητος του Χριστού αποτείνοντας προς Αυτόν το λόγο του.

3.Λείπει εδώ το υπάρχεις δηλαδή ωραίος Χριστέ μου είσαι περισσότερο από τους ανθρώπους και ωραιότητα κάλλους δεν εννοεί του σώματος αλλά της ψυχής επειδή τη διαφύλαξε ολόκληρη κι άκλεπτη αφού ο Χριστός μόνος από όλους τους ανθρώπους έμεινε αναμάρτητος. Είδομεν Αυτόν λέει η ΠΔ  και ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος αλλά το είδος Αυτού άτιμον και εκλείπον παρά τους υιούς των ανθρώπων αλλά νοεί περί του σώματός Του το οποίο τον καιρό του πάθους Του μαστιγόθξηκε και εμπτύστηκε και μύρια έπαθε και έτσι φάνηκε χωρίς καμιά ωραιότητα.

Θαύμαζαν οι όχλοι λέει η ΚΔ επί τοις λόγοις της χάριτος τοις εκπορευομένοις εκ του στόματος του Χριστού και νοούνται τα χείλη Του κι οι απόστολοι στους οποίους δόθηκε πλουσίως τόσο πολλά η χάρις του Αγίου Πνεύματος ώστε επεστόμιζαν όλους τους σοφούς και ρήτορες με τη δύναμη των λόγων τους και έπειθαν με ευκολία κείνους που ήθελαν.

Γι’ αυτές λοιπόν τις αρετές Σου Χριστέ Σε ευλόγησε ο Θεός δηλαδή Σε δόξασε επειδή είπε ο Πατήρ στον Υιό και εδόξασα και πάλιν δοξάσω. Το ευλόγησε νοείται και αντί του ευλογητόν ποίησε να ευφημείται πάντοτε και να δοξολογείται από τους ευσεβείς αφού ο παλαιός Αδάμ καταράστηκε από το Θεό για την παρακοή του ενώ ο νέος Αδάμ ο Χριστός ευλογήθηκε για την υπακοή Του και μετέδωσε σε μας από την ευλογία αυτή καθώς κι αλλαχού γράφεται ευλογημένοι υμείς τω Κυρίω –ριγ΄/113^ος .

4.Αφού ονόμασε παραπάνω τον Κύριο ωραίο και κάλλιστο και χαριτωμένο στα λόγια τώρα Τον δείχνει εδώ και στρατιώτη επειδή κείνα δηλαδή η ωραιότητα και η χάρη των λόγων ήταν σημεία αναμαρτησίας και της διδασκαλίας Του ενώ αυτά τα στρατιωτικά άρματα είναι σημεία της μάχης Του κατά του διαβόλου αφού με τα λόγια αυτά Τον καλεί στον πόλεμο κατά του διαβόλου ώστε τρόπαιο και νίκη εναντιον του να κάνει και να μας ελευθερώσει που σκλαβωθήκαμε από την τυραννίδα εκείνου. Αρματώνει όμως το Χριστό κατά τους ανθρωπίνους νόμους για να Τον δείξει σε όλους φοβερό επειδή οι στρατιώτες στη μέση και στους μηρούς ζώνουν το σπαθί. Εν συντόμω η έννοια του λόγου τούτου είναι ότι Συ Χριστέ αρματώσου και πολέμησε τον τύραννο διάβολο και άρματα Χριστού είναι η τιμωρητική Του δύναμη την οποία μεταχειρίζεται εναντίον των εχθρών Του και Δυνατό Τον ονόμασε κατά τη Θεότητα την ενωμένη υποστατικώς με την ανθρωπότητα.

Περίζωσε λοιπόν τη ρομφαία Σου μαζί με την ωραιότητά Σου και το κάλλος Σου ώστε με τη ρομφαία και το σπαθί Σου να φοβήσεις τους εχθρούς Σου και με την  ωριότητα της ψυχής και το κάλλος των αρετών Σου να ελκύσεις τους φίλους Σου στον εαυτό Σου. Δεν είναι ανάρμοστο να νοήσουμε ότι η ωραιότητα και το κάλλος ένα και το αυτό πράγμα σημαίνουν εκ παραλλήλου.

5.Επίτεινε και αύξησε τη ορμή Σου Κύριε και κατευοδώσου δηλαδή κατόρθωνε και φέρνε σε έκβαση κείνα που θέλεις και βασίλευε δηλαδή κυρίευε κείνους που ξεσηκώνονται καταπάνω Σου αλλά κι αν φαίνονται τα λόγια αυτά προστακτικά στ’ αλήθεια είναι ευκτικά επειδή η ΑΓ συνηθίζει να σχηματίζει ως προστακτικά όσα είναι στ’ αλήθεια ευκτικά αγιασθήτω το όνομά Σου αντί του αγιασθείην και ελθέτω η βασιλεία Σου αντί έλθοι και γενηθήτω το θέλημά Σου αντί γενηθείη και άλλα όμοια.

Όλα αυτά κατεργάσου και νίκα Κύριε επειδή είσαι αληθινός και πράος και δίκαιος Εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και μάθετε απ’ Εμού ότι πράός ειμι και πούτω πρέπον ημίν εστι πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην. Τα ανωτέρω κάμε Χριστέ για να σπείρεις στη γη την αλήθεια και πραότητα και δικαιοσύνη αντί του προτέρου ψεύδους και αγριότητος και αδικίας.

Θα Σε φέρει σ’ αυτά τα κατορθώματα η δεξιότητά Σου δηλαδή η αγαθή Σου φύση επειδή θα εξαρκέσεις Αυτός στον εαυτό Σου χωρίς να χρειαστείς άλλο κανένα για να Σε συμβοηθήσει και είναι θαυμαστό και μέγα πράγμα αληθινά να οδηγείται κανείς από μόνος του σε κείνα που έχει να κάνει χωρίς να έχει χρεία κάποιου άλλου.

6.Όλοι οι εξηγητές βλέπουν εδώ σχήμα υπερβατό στο ρητό αυτό το οποίο ακριβώς συντάσσουν έτσι ομαλώς τα βέλη Σου ηκονημένα δυνατέ εν καρδία των εχθρών του βασιλέως λαοί υποκάτω Σου πεσούνται. Και βέλη Χριστού και σαϊτες οι λόγοι του ευαγγελίου και γιατί γρήγορα τρέχουν και διαπερνούν την οικουμένη σαν τη σαϊτα αλλά και εύστοχα κι επιτυχικότατα χτύπησαν τις ψυχές των ανθρώπων οι οποίοι εύκολα αισθάνονται. Είναι ακονισμένες οι σαϊτες αυτές για τη λαμπρότητα και το κοφτερό των θείων λόγων αφού λάμπουν αληθινά και κόβουν την αμαρτία τα λόγια του θείου ευαγγελίου. Δυνατός ο Χριστός όχι μόν για την παντοδύναμη Θεότητά Του αλλά και γιατί νίκησε το διάβολο με τη δύναμη των αρετών της ανθρωπότητός Του. Αυτές λοιπόν οι σαϊτες των θείων λόγων μπήχτηκαν μέσα στην καρδιά των πρώην όντων εχθρών του βασιλέως Θεού και τους έτρωσαν τόσο στην αγάπη του Θεού ώστε η πληθύς τους μπορεί να λέει εκείνα της ασματιζούσης νύφης τετρωμένη αγάπης εγώ -ΠΔ- γιατί οι σαϊτες αυτές πλήγωσαν αλλά δε θανάτωσαν τους πληγέντες παρά μάλλον που ήταν νεκροί τους ζωοποίησαν στην αρετή και τους έλκυσαν στο θείο έρωτα. Λαοί υπκάτω Σου πεσούνται δηλαδή θα υποταγούν πολλοί σε Σένα όσοι δηλαδή πληγώθηκαν από τις σαϊτες της θείας αγάπης Σου. Βέλη και σαϊτες Χριστού κι οι απόστολοι του Χριστού που ήταν ακονισμένοι για τη λαμπρότητα της ζωής τους και γιατί μέ τη διδασκαλία και το λόγο τους εισήλθαν σα σαίτες μέσα στις καρδιές των μαθητών τους κοντά τους. Έως εδώ διέτριψε στους λόγους περί της ανθρωπότητος του Χριστού κι από δω κι ύστερα ανεβαίνει και στους λόγους της Θεότητός Του λέγοντας τα ακόλουθα.

7.Ο θρόνος επειδή είναι σημείο βασιλείας φανερώνει αινιγματωδώς τη βασιλεία κι αυτή η βασιλεία Σου Ω Θεέ είναι παντοτινή και αϊδια. Βλέπε αναγνώστη πως φανερά ονόμασε το Χριστό Θεό.

Η ράβδος είναι σημείο της εξουσίας της κρίσεως κι η εξουσία λοιπόν που έχει Χριστέ να κρίνεις αυτή είναι ευθυτητος δηλαδή και ορθώς και δικαίως κρίνει χωρίς καμιά πρόσκληση και πρωσοποληψία και βέβαια ράβδος και η παιδευτική δύναμη του Χριστού που είναι ευθύτητος επειδή δικαίως παιδεύει όσους παιδεύει.

8.Ανομία εδώ ονομάζει την  αδικία την εναντία στη δικαιοσύνη αλλά διαφόρως λέει ότι ο Χριστός έχει τη δικαιοσύνη επειδή μέλλει να κρίνει όλους τους ανθρώπους και να αποδώσει εκάστω κατά τα έργα του. Κι έπειτα πάλι ακολούθως γυρίζει το λόγο προς την ανθρωπότητα του Χριστού λέγοντας:

μέτοχοι θα πει κοινωνοί κοινωνούν με το Χριστό και λαμβάνουν και το όνομά Του καλούμενοι Χριστοί όλοι οι βασιλείς και προφήτες και ιερείς γιατί ονομάζονται κι αυτοί χριστοί επειδή τους έχριαν αλλά τους βασιλείς έχριαν οι προφήτες με το κατασκευαστό και αισθητό έλαιο ως σημείο βασιλείας ενώ Εσένα Θεέ μου με άλλο τρόπο έχρισε ως βασιλέα ο Θεός Σου δηλαδή ο Πατήρ. Εγώ κατεστάθην βασιλεύς υπ’ Αυτού δηλαδή του Πατρός –β΄/2^ος – κι όχι με τέτοιο αισθητό έλαιο αλλά με χρίση αγαλλιάσεως γιατί καθώς όταν ακούμε ρομφαία Θεού και τόξα και σαϊτες κι άλλα όμοια δεν τα νοούμε αισθητώς και παχυλώς αλλά νοούμε την ένέργειά τους έτσι και τώρα εδώ έλαιο ακούγοντας τη χρίση του νοούμε και χρίση αγαλλιάσεως είναι η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος αφού χαροποιό είναι το ΄Αγιο Πνεύμα. Ολικώς όμως η χρίση αυτή έγινε στο Χριστό και όχι μερικώς επειδή και το Πνεύμα όλο υπήρχε σε όλο το Χριστό και δεν ήταν σ’Αυτόν ένα μερικό χάρισμα καθώς στους άλλους ψιλούς πνευματοφόρους ανθρώπους και γι’ αυτό και κατά τούτο διέφερε ο Χριστός από τους άλλους αγίους καθότι κείνοι είχαν μερικά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος ενώ ο Χριστός όλα ως Θεός και άνθρωπος ο ίδιος.

9.Ιμάτια της Θεότητος του Υιού και Λόγου ήταν η ψυχή και το σώμα στα οποία απορρήτως χωρήθηκε αυτ αφού αυτά και καταπετάσματα ονομάζει ο απόστολος για του καταπετάσματος δηλαδή της σαρκός Αυτού αλλά σκοπό έχει να πει με τα λόγια αυτά ότι από τη σάρκα Σου Χριστέ θα ακολουθήσει νέκρωση και αφθορία καθότι νεκρώθηκε δια του θανάτου αλλά και έμεινε αδιάφθορη μέσα στον τάφο επειδή της νεκρώσεως και αφθορίας σημείο η σμύρνα αφού στα νεκρά σώματα αλείφεται ώστε μ’ αυτήν να φυλάσσονται άσηπτα και αδιάφθορα. Κι από την ψυχή Σου θα ακολουθήσει κατάβαση στον Άδη καθότι κατέβηκε στον Άδη αυτή αφού και η στακτή το υγρό σμύρνης σφιγγόμενη τρέχει και κάθε σταλαγματιά πέφτει κάτω ενώ η κασσία φλούδα αρωματική και ευωδέστατη σημαδεύει αινιγματωδώς την ευωδία του Δεσποτικού σώματος του Χριστού το οποίο ήταν φυσικά ευώδες εξαιτίας της αναμαρτησίας Του.

Βάρεις οι μεγάλοι ναοί και οικίες και πάλι εδώ όμως έτσι ονομάζει την ψυχή και το σώμα του Χριστού επειδή καθώς αυτά ήταν ιμάτια της Θεότητος του Χριστού έτσι κι αυτά ήταν και οίκος και ναός της ίδιας Θεότητός Του. Η σμύρνα λοιπόν και η στακτή κι η κασσία τα αρωματικά αυτά θα ακολουθήσουν από τα ιμάτιά Σου και από τις βάρεις Σου τις ελεφάντινες δηλαδή τις λαμπρές επειδή τα ελεφαντόδοντα είναι λαμπρά και με πολλλή λευκότητα και στιλπνότητα.

10.Απ’ αυτά δηλαδή από τη νέκρωση και αδιαφθορία και την εις Άδου κάθοδο τα οποία έλαβες για τη σωτηρία των ανθρώπων Σε εύφραναν Κύριε οι ψυχές των Χριστιανών που πίστεψαν σε Σένα γιατί αυτές πρέπει να νοήσουμε πως είναι θυγατέρες των βασιλέων αφού οι απόστολοι είναι υιοί και συγκληρονόμοι της βασιλείας του Χριστού και άρα είναι φανερό ότι αυτοί είναι και βασιλείς και αυτοί αναγέννησαν με το άγιο Βάπτισμα τις ψυχές των πιστών Χριστιανών και τις ανέδειξαν πνευματικές τους θυγατέρες και γι’ αυτό κι ο απόστολος έγραφε δια του ευαγγελίου εγώ υμάς εγέννησακαι ουκ εντρέπων υμάς γράφω ταύτα αλλ’ ως τέκνα μου αγαπητά νουθετώ. Αλλά με ποιο τρόπο σε εύφραναν οι θυγατέρες αυτές Χριστέ; Τιμώντας αληθώς και λατρεύοντάς Σε ως Θεό. Αυτά νοούνται κατά έννοια υψηλότερη αλλά κατά πρόχειρη έννοια νοείται η πολυποίκιλη ευωδία των αρετών που πνέει από το πανάχραντο πρόσλημμα της ανθρωπότητός Σου Κύριε κι όχι μόνο αυτό αλλά και πνέει κι από τους ναούς Σου τους λαμπρούς και πολύτιμους και τις εκκλησίες αφού αυτό είναι οι ελεφάντινες βάρεις επειδή η ποικιλία των αρωματικών ειδών φανερώνει και την ποικιλία της ευωδίας των αρετών ώστε κι από τούτους τους ναούς θα Σε ευφραίνουν κείνοι που φιλοτίμως τους οικοδόμησαν. Το εύφρανον σε χρόνο περασμένο αντί μέλλοντα ευφρανούσί Σε κατά τη συνήθεια που έχουν οι προφήτες να λένε τα μέλλοντα ως περασμένα. Θυγατέρες βασιλέων εν τη τιμή Σου νοείται αντί του όχι μόνο οι ιδιώτες και παραμικροί θα Σε τιμήσουν αλλά κι αυτοί οι ίδιοι οι βασιλείς και το πλέον θαυμασιότερο ότι κι οι θυγατέρες των βασιλέων οι ίδιες που φυλάσσονται απά παντού με μύρια μάτια κα θαλαμεύονται μέσα στους άδυτους και απόκρυφους οίκους των βασιλέων χωρίς κανείς να τις βλέπει καθώς ήταν η πάνσοφος Αικατερίνα και άλλες πολλές που πίστεψαν στο Χριστό.

Βασίλισσα εδώ ονομάζει την εκκλησία ονομάζει την εκκλησία και συνάθροιση των ευσεβών Χριστιανών την οποία ο βασιλεύς Χριστός που ήταν προσκολλημένη στα είδωλα και τη νυμφεύθηκε στον εαυτό Του διαμέσου της πίστεως σ’ Αυτόν γιατί αυτή βασίελψε στη γη κατά των παθών και συμβασίλεψε μαζί με το νυμφίο της και βασιλέα Χριστό στη Βασιλεία των ουρανών. Κι ο νυμφίος της και βασιλεύς Χριστός κάθεται στα δεξιά του Πατρός ως ομοούσιος μ’ Αυτόν και ομότιμος κατά τη Θεότητα ενώ η νύμφη Του και βασίλισσα εκκλησία δεν κάθεται αλλά παραστέκεται στα δεξιά του νυμφίου της και βασιλέως μαζί με τους ασωμάτους Αγγέλους γιατί κι ας είναι νύφη και βασίλισσα όμως είναι κτιστής φύσεως και για τούτο μέγα και υπέρμετρο αξίωμα να αξιωθεί αυτή να λάβει τέτοια θέση εκ δεξιών του Χριστού και παράσταση ότι συνήγειρε και συνεκάθισεν ημάς εν τοις επουρανίοις εν Χριστώ Ιησού σύφωνα και με τα λόγια αυτά. Επειδή διαμέσου του Χριστού που κάθισε στα δεξιά του Πατρός ως κεφαλή δική μας έλαβε και την τιμή να συγκαθίσει με την κεφαλή του και το υπόλοιπο σώμα της εκκλησίας κι ας στάθηκε κι αυτό όχι δια του εαυτού του.

Περιβεβλημένη δηλαδή ενδεδυμένη είναι η εκκλησία του Χριστού με λαμπρό ένδυμα δηλαδή με τη χάρη και υιοθεσία του αγίου Βαπτίσματος και της πίστεως στο Χριστό αλλά και στολισμένη με ποικόλα στολίδια αρετών γιατί νοητή ενδυμασία και ποικιλία φανερώνει εδώ ο λόγος κι όχι αισθητή καθώς και φανερώτερα θα δειχτεί.

11.Βλέπε αναγνώστη με ποιο τρόπο αρραβωνιάζει την εκκλησία του Χριστού με το Χριστό δηλαδή με τα λόγια αυτά και θυγατέρα Χριστού ονομάζει την ίδια νύμφη του Χριστού Εκκλησία γιατί για τους ανθρώπους δεν είναι δυνατόν ένας και ο αυτός άνθρωπος να έχει την ίδια γυναίκα και νύφη του και θυγατέρα του αλλά επί του Χριστού είναι δυνατόν να ακολουθήσουν και τα δυο δηλαδή να έχει ο Χριστός την αυτή Εκκλησία και νύφη Του και θυγατέρα Του γιατί και τα δυο είναι πνευματικά. Αφού νύφη του την έχει επειδή νυμφεύθηκε αυτήν δια του ευαγγελίου Του και πάλι και θυγατέρα Του γιατί την αναγέννησε δια του αγίου Βαπτίσματος. Ποια είναι τα λόγια που λέει στην εκκκλησία; Άκουσε θυγετέρα του Χριστού Εκκλησία κείνα που Σου λέω και ιδέ και γνώρισε ακριβώς όσα έπαθε ο νυμφίος Σου Χριστός για λόγου Σου κι ίδε πόσα θαύματα έκανε για να Σε ελκύσει στην αγάπη Του και για τούτο κλίνε το ους Σου και υπάκουσε στις εντολές που Σου έδωσε ο Νυμφίος Σου.

Λησμόνησε το έθνος Σου θυγατέρα του Χριστού Εκκλησία δηλασή την πονηρή πολιτεία του γένους Σου και την πρότερη κακή ζωή Σου και λησμόνησε και τον πατρικό Σου οίκο του διαβόλου δηλαδή επειδή όποιος κάνει την αμαρτία γεννιέται από το διάβολο και αυτόν έχει πατέρα του υμείς εκ του πατρός υμών θέλετε ποιείν. Λησμόνησε λοιπόν τις μιαρές σου θυσίες στο διάβολο και τις ακάθαρτες τελετές και λατρείες που έκανες προς αυτόν πρότερα ως εθνική και ειδωλολάτρισσα και κυλιόμενη στα διάφορα αμαρτήματα. Τα έθνη έλεγαν ότι πατέρες τους έλεγαν τους μυθευόμενους ψευδείς θεούς και άρα τι έχουν τώρα να πουν οι Ιουδαίοι γιατί φανερά λέει για την εξ εθνών εκκλησία κι όχι για τη δική τους συναγωγή αφού σ’ αυτήν ήταν νόμος να μην αφήνουν οι Ιουδαίοι τα πάτριά τους ούτε και να τα λησμονούν κι όχι καθώς εδώ παραγγέλλεται τουναντίον.

12.Εάν κείνα που σου είπα τα φυλάξεις θυγατέρα της εκκλησίας του Χριστού τότε θα αγαπήσει το κάλλος σου ο βασιλεύς Χριστός και κάλλος της εκκλησίας η ωραιότητα της ψυχής και των αρετών.

13.Νυμφεύσου εκκλησία των εθνών με το Χριστό και γίνε θυγατέρα κατά χάρη επειδή ω της απείρου συγκαταβάσεως και φιλανθρωπίας! Αυτός είναι ο κατά φύση Δεσπότης σου κι αφέντης καθό Δημιουργός σου και για τούτο θα Τον προσκυνήσεις ως κατά φύση δούλη Του κι ας έγινες κατά χάρη θυγατέρα Του και νύφη Του.

Η Τύρος ήταν γεμάτη είδωλα κι η πλέον δυσσεβέστερη από όλες τις άλλες πόλεις και προφητεύει λοιπόν εδώ ότι κι αυτή έχει να προσφέρει δώρα στο Χριστό δηλαδή οικοδομές ναών και αφιερώματα διάφορα και κάθε άλλη λατρεία και θα γίνει εν δώροις δηλαδή θα προσφέρει δώρα η θυγατέρα Τύρου αντί του θυγατέρα Τύρος επειδή κι αυτό είναι ιδίωμα της εβραϊκής να ονομάζει θυγατέρα κάθε πόλη καθότι κάθε πόλη είναι ένα μέρος και σα μια θυγατέρα της όλης χώρας και επαρχίας αφού έτσι ονόμασε και την πόλη Βαβυλώνα θυγατέρα της Βαβυλώνος δηλαδή της επαρχίας Βαβυλώνος θυγάτηρ Βαβυλώνος η ταλαίπωρος –ρλς΄/136^ος – και περί του ιδιώματος αυτού δες και οβ΄/72^ο εν ταις πύλαις της θυγατρός Σιών.

Πρόσωπο ονομάζει εδώ την κεφαλή και κεφαλή της εκκλησίας των Χριστιανών ο Χριστός τον οποίο θα λιτανεύσουν δηλαδή θα παρακαλέσουν και θα τιμήσουν οι βασιλείς και ηγεμόνες και εξουσιαστές επειδή αυτοί είναι οι πλούσιοι του λαού. Αλλά αν και θα τιμήσουν το Χριστό αυτοί πολλώ μάλλον θα Τον τιμήσουν οι υποτασσόμενοι σ’ αυτούς λαοί. Νοούνται πρόσωπο της εκκλησίας κι οι άγιοι Πατριάρχες κι Αρχιερείς και Ιερείς τους οποίους τιμούν αυτοί οι ίδιοι βασιλείς ως λειτουργούς και παραστάτες Θεού.

14.Για να μη νομίσει κανείς ότι τα ενδύματα αυτά και το κάλλος που είπε της εκκλησίας είναι αισθητά για τούτο εδώ ανεβάζει το νου των ακροατών στα νοητά και λέει ότι όλη η ωραιότητα κι η ευπρέπεια όλη κι ο στολισμός της εκκλησίας είναι νοητός και πνευματικός και βρίσκεται στην ψυχή κι όχι στο σώμα επειδή ο Θεός το κάλλος της ψυχής δέχεται και τιμά κι όχι το σωματικό και το στολισμό που συντίθεται από τις αρετές αγαπά κι όχι κείνον από τα ιμάτια.

Η εκκλησία λοιπόν είναι ενδεδυμένη με ενδύματα αλλά εδώ λέει με κροσσωτά δηλαδή με ζώνες επειδή άλλοι είπαν εν συσφιγκτήρσι δηλαδή ζώνες από τους οποίους κρέμονται κρόσσα δηλαδή φούντες. Ζώνη κι η σωφροσύνη που συσφίγγει το επιθυμητικό της ψυχής από την οποία κρέμονται πολλές αρετές επειδή κείνος που χαλινώνει την επιθυμία της σάρκας αυτός μαζί με το χαλινό της επιθυμίας κατορθώνει και άλλες πολλές αρετές. Εν κροσσωτοίς και εν κροσσοίς είπαν και τις διαφορές των αρετών ή τις διαφορές των πνευματικών χαρισμάτων αφού καθώς από τους αισθητούς κροσσούς που κρέμονται γνωρίζει κανείς ποια διαφορά έχει το όλο ύφασμα έτσι κι από τις έξωθεν και φαινόμενες αληθινά κι όχι υποκριτικά αρετές του σώματος γνωρίζει κανείς και τις έσωθεν και κρυμμένες αρετές της ψυχής.

15.Προφητεύεται ότι δε θα πολιτευτεί το τάγμα των Παρθένων ευθύς που συστηθεί η εκκλησία των Χριστιανών αλλά πίσω της δηλαδή ύστερα αφού συστηθεί επειδή αφού η εκκλησία του Χριστού στερεώθηκε τότε προσφέρθηκαν στο Χριστό οι Παρθένες δηλαδή το τάγμα των Παρθένων διαμέσου της διδασκαλίας των αποστόλων. Κι άλλος λέει ότι θυγατέρα και νύφη είναι κάθε ψυχή που οικειώνεται με το Χριστό δια τελειότητος των αρετών και παρθένος είναι όποια είναι καθαρή από τα πάθη ενώ ατελής κατά τις αρετές που προσφέρεται στο Θεό από άλλους ως κατώτερη της τελείας. Νύφη είναι η τελειωθείσα δια των αρετών και για τούτο τελειότερη της παρθένου και άρα κατά αναγωγή όσες γυναίκες αγαπήσουν την παρθενία μιμούνται κατά κάποιο τρόπο την Παρθένο και Θεοτόκο επειδή και ακολούθησαν πίσω από τη Θεοτόκο με τη μίμησή Της. Ώστε κατά την παρθενία κι αυτές μπορούν να λέγονται μητέρες Χριστού αφού Χριστός εκ Παρθένου γυναίκες παρθενεύετε ίνα του Χριστού γένησθε μητέρες.

Δηλαδή κείνες οι ψυχές που πλησιάζουν στη νύφη και θυγατέρα του Χριστού κατά την πίστη και τα έργα και λίγο κατώτερες από κείνη κι αυτές θα προσφερθούν σε Σένα Κύριε.

16.Λέει ο απόστολος για τις ύπανδρες ότι θα λάβουν θλίψη και στεναχώρια στο σώμα αφού θλίψη τη σαρκί έξουσι οι τοιούτοι επειδή ταλαιπωρούνται φροντίζοντας για τον άντρα και για τα τέκνα και για τους υπηρέτες και για το σπίτι και για άλλα πολλά βιωτικά πράγματα από τα οποία όλα επειδή κι η παρθένα και καλόγρια ελευθερώθηκε και αποβλέπει μόνο στο νοητό νυμφίο της Χριστό για τούτο χαίρεται πνευματικώς και αγάλλεται.

Το επόμενο διττώς εννοείται πως τα τάγματα δηλαδή των Παρθένων θα διοριστούν στον κλήρο της εκκλησίας και από τους αγάμους θα γίνονται αρχιερείς και ιερείς διάκονοι και διακόνισσες αλλά και πάλι τα τάγματα των Παρθένων θα φερθούν από τους Αγγέλους στον επουράνιο ναό και στα βασίλεια στους ουρανούς.

17.Στην εκκλησία των Χριστιανών λέγεται επειδή την πρόσταξε να χωριστεί από το πατρικό της σπίτι και για τούτο τώρα εδώ την παρηγορεί λέγοντας ότι οι υιοί Σου δηλαδή οι πιστοί και αναγεννημένοι σε Σένα δια του Βαπτίσματος Χριστιανοί αυτοί θα γίνουν αντί των πατέρων τους κατά την προστασία επειδή αυτοί έγιναν Πατριάρχες και Αρχιερείς και ιερείς και πνευματικοί προστάτες της πάλι της ίδιας εκκλησίας όπως το φανερώνει ακολούθως.

Θα τους καταστήσεις Εκκλησία του Χριστού πνευματικούς άρχοντες σε όλη την οκουμένη. Λέγεται και για το Χριστό επειδή του Χριστού πατέρες και προπάτορες ως από τη μητέρα Του ήταν ο Αβραάμ και Ισαάκ και οι λοιποί πατριάρχες και προφήτες ενώ υιοί Του οι απόστολοι που ανέβηκαν στο αξίωμα που είχαν οι προπάτορες του Χριστού πρώτον γιατί έγιναν κι αυτοί άλλοι δεύτεροι πατριάρχες επειδή γέννησαν με το θείο Βάπτισμα όλα τα έθνη και δεύτερον γιατί αξιώθηκαν κι αυτοί το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος και τρίτον γιατί στάλθηκαν από το Χριστό άρχοντες και εξουσιαστές σε όλη τη γη πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη και στάθηκαν άρχοντες οι απόστολοι όχι μόνο όταν ήταν ζωντανοί αλλά και μετά θάνατον επειδή κι όλοι οι Χριστιανοί πείθονται και κυβερνώνται πάντοτε από τους νόμους και κανόνες και παραγγελίες των ιερών αποστόλων. Ας δείξουν λοιπόν οι Ιουδαίοι ποιοι υιοί τους έγιναν άρχοντες όλης της γης; Αλλά δεν έχουν γιατί οι υιοί τους βρίσκονται σε όλη τη γη μάλλον δούλοι κι όχι άρχοντες.

18.Η εκκλησία λέει εκ μέρους της προς το Χριστό επειδή κι εγώ αξιώθηκα δια Σου να απολαύσω τέτοια χαρίσματα Κύριε για τούτο θα ενθυμούμαι και θα δοξολογώ το όνομά Σου κι η αναδίπλωση της γενεάς σημαίνει την εσαεί παράταση και διαδοχή και πράγματι η εκκλησία πάντοτε ενθυμείται το όνομα του Χριστού επειδή και από το όνομα του Χριστού ονομάζεται κι αυτή Χριστιανική και Χριστιανών Εκκλησία.

Κι επειδή με αξίωσες τέτοιας προνοίας και ευεργεσίας Κύριε για τούτο θα Σε ευχαριστούν τα πλήθη των δικών μου Χριστιανών όχι μόνο στον παρόντα αιώνα αλλά και στον μέλλοντας αφού ο μέλλων αιών είναι αιών του αιώνος ως τιμιότερος του παρόντος και ατελεύτητος.

ΨΑΛΜΟΣ ΜΕ΄-45

1.Εις το τέλος υπέρ των υιών Κορέ υπέρ των κρυφίων.

Επιγράφεται εις το τέλος επειδή οι προφητείες που περιέχει αποβλέπουν στο τέλος και προφητεύει επαναστάσεις και διωγμούς που έκαναν οι τύραννοι κατά της εκκλησίας στην αρχή του κηρύγματος των αποστόλων κι ομοίως και την υπομονή που έδειξε η εκκλησίας και την ειρήνη που την ακολούθησε μετά ταύτα. Και για τούτο και δικαίως βάλθηκε ο ψαλμός αυτός ύστερα από τον προλαβόντα επειδή κείνος περιέχει το κάλεσμα της εκκλησίας ενώ αυτός περιέχει τα μετά το κάλεσμά της ακολουθήσαντα. Υπέρ των υιών Κορέ και τοις υιοίς Κορέ και είναι φανερό πως υπέρ των υιών Κορέ γράφηκε από λήθη κι απροσεξία κείνου που το μετέγραψε καταρχάς κι από τον οποίο διαδόθηκε και στους άλλους το λάθος. Πλην κι έτσι καθώς είναι μπορούμε να ερμηνεύσουμε την επιγραφή λαμβάνοντας την υπέρ πρόθεση αντί της δια δηλαδή δια των υιών Κορέ αφού συνετέθη από το Δαβίδ αλλά ψάλθηκε διαμέσου των υιών του Κορέ. Στην εβραϊκή ένα και το αυτό είναι δια των υιών και υπέρ των υιών και επίγράφεται και υπέρ των κρυφίων αντί των κεκρυμμένων στους πολλούς γιατί τα νοήματά του εδώ είναι αινιγματώδη και σκοτεινά και λέχθηκε από το πρόσωπο των αποστόλων και των μαρτύρων.

2.Ο Χριστός στον οποίο εμείς οι απόστολοι κι οι μάρτυρες πιστέψαμε Αυτός όταν καταφεύγουμε προς Αυτόν βρίσκεται καταφυγή μας αλλά όταν αντιστεκόμαστε στους τυράννους και εχθρούς της πίστεως βρίσκεται τότε Αυτός η δύναμή μας επειδή Αυτός πρόσταξε να φεύγουμε τους πειρασμούς πριν να μας ακολουθήσουν κι αφού πέσουμε σ’ αυτούς τότε να αντιστεκόμαστε ανδρείως και με υπομονή ώστε να μη μας νικούν.

Σφόδρα αποδίδεται στο βοηθός δηλαδή ο Χριστός είναι σφόδρα βοηθός που σημαίνει μέγας και δυνατός βοηθός στις θλίψεις που μας βρήκαν εμάς τους δούλους Του. Βλέπε αναγνώστη που οι θλίψεις κι οι πειρασμοί βρίσκουν κείνους τους Χριστιανούς που ζουν κατά Θεόν γιατί κυνηγούν κατά κάποιο τρόπο ως έμψυχοι κατόπιν τους αλλά γνώριζε καλά ότι κατά συγχώρηση Θεού κυνηγούν οι πειρασμοί τους δικαίους ώστε να γυμναστούν και γυμνασμένοι πλέον να γίνουν δοκιμότεροι αφού η θλίψη υπομονή κατεργάζεται και η υπομονή δοκιμή όπως γράφει ο απόστολος κι ο Θεός βέβαια δεν εμποδίζει να έρχονται οι πειρασμοί για το λόγο αυτό της δοκιμής των ανθρώπων αλλά όταν έρθουν παραστέκεται βοηθός στους πειραζόμενους και δεν τους αφήνει να νικηθούν.

3.Οι απόστολοι κι οι μάρτυρες λένε ότι όταν ο Θεός μας βοηθά σφοδρώς ποτέ δε θα φοβηθούμε ακόμα κι αν όλη η γη ταραχτεί από το κέντρο της με σεισμούς φοβερούς και παράδοξους κι αν πάλι και τα βουνά ανασπαστούν από τη φυσική τους στάση και στερεότητα και αποσφενδονιστούν μέσα στα βάθη της θάλασσας. Αν μοιπόν δε θέλουμε να φοβηθούμε ακόμα κι αν έτσι ταραχτούν τα στοιχεία και γίνει άνω κάτω ο κόσμος πόσο μάλλον δε θα φοβηθούμε αν οι τύραννοι και διώκτες ξεσηκώνονται καταπάνω μας και μας τυραννούν; Έτσι έλεγε κι ο απόστολος τις ημάς χωρίσειαπό της αγάπης του Χριστού; Θλίψεις ή στενοχωρία ή λιμός ή διωγμός ή γυμνότης ή κίνδυνος ή μάχαιρα;

4.Ο Θεός που μας βοηθά είναι λοιπόν παντοδύναμος γιατί πολλές φορές τα ύδατα των θαλασσών χτυπούν και κάνουν μεγάλη ταραχή επειδή φουσκώνουν και αναβράζουν από τους δυνατούς ανέμους που πέφτουν μέσα στη θάλασσα και πολλές φορές και τα βουνά σαλεύονται με σεισμό από τον τόπο τους και αυτά γίνονται με την παντοδυναμία του Θεού ο οποίος συνταράσσει το κύτος της θαλάσσης και επιβλέπει επί την γην και ποιεί αυτήν τρέμειν –ξδ΄/64^ος και ργ΄103^ος . Κι είπε θαλασσών πληθυντικώς κατά τη συνήθεια της εβραϊκής η οποία τα ενικά μεταχειρίζεται ως πληθυντικά και θαλάσσας εννοεί και τους διαφόρους κόλπους της θάλασσας και τα πελάγη δηλαδή το Αιγαίο και το Ιόνιο και το Αδριατικό και τα λοιπά. Δε θα είναι έξω του καιρού να ερμηνεύσουμε αναγωγικώς αυτά όλα λέγοντας δε θα φοβηθούμε εμείς όταν ταράσσεται η γη δηλαδή οι φρονούντες τα γήινα τύραννοι και οι υπήκοοί τους γιατί όλοι αυτοί ταράσσονταν στην αρχή του κηρύγματος εξαιτίας του ότι μετέθεταν και αναιρούσαν τηνν πατροπαράδοτή τους θρησκεία των ειδώλων. Κι ούτε θα φοβηθούμε όταν εισέρχονται τα βουνά στις θάλασσες δηλαδή όταν οι ψηλοί σαν τα βουνά και υπερήφανοι δαίμονες εισέρχονται στις αλμυρές και πικρές καρδιές των απίστων και τους κάνουν να αγριεύονται εναντίον μας για να μας φονεύσουν επειδή πολλά τέτοια ακολούθησαν στις αρχές του κηρύγματος όπως γράφεται στην ΚΔ και την εκκλησιαστική ιστορία. Ύδατα και νερά δαιμόνων ήταν οι ειδωλολάτρες που σαν τα νερά εδώ και κει μεταφέρονται από πνεύματα απάτης και ηχούν φωνάζοντας και ο ένας τον άλλο παρακινώντας εναντίον των Χριστιανών αλλά και πάλι συγχίζονταν για τα θαυμάσια που ενεργούσαν οι απόστολοι και μάρτυρες με την ανίκητη δύναμη του Χριστού. Ταράχτηκαν και τα βουνά δηλαδή οι δαίμονες επειδή αδυνατούσαν και διώκονταν από τους ανθρώπους υπό των μαρτύρων και αποστόλων.

5.Κι ακολουθούν τα κρύφια και μυστικά νοήματα για τα οποία γράφηκε ο παρών γιατί ποταμός είναι ο Χριστός για τα γλυκύτατα ρεύματα της διδασκαλίας Του που ποτίζουν κι ευφραίνουν τις ψυχές των Χριστιανών και φέρνουν σ’ αυτές καρπογονία αρετών ιδού Εγώ εκκλίνω εις αυτούς ως ποταμός ειρήνης και ορμήματα ποταμού οι απότολοι που παρορμήθηκαν και κινήθηκαν απ’ Αυτόν να διδάξουν τον κόσμο πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη. Πόλη Θεού η εκκλησία και το σύστημα των Χριστιανών για τη θεοφιλή πολιτεία που έχει. Ευφραίνουν λοιπόν την εκκλησία οι απόστολοι και με βίο και με λόγο αλλά νοείται και ως ποταμός το Πνεύμα το ΄Αγιο και ορμήματά Του τα διάφορα χαρίσματα με τα οποία η εκκλησία του Θεού ποτίζεται και ευφραίνεται.

Η ίδια η εκκλησία των πιστών είναι και πόλις και σκήνωμα Θεού και γι’ αυτό είναι γραμμένο ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω και πάλι και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν.

6.Εν μέσω της εκκλησίας βρίσκεται ο Θεός ιδού Εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας και όπου εισί δυο ή τρεις συνηγμένοιεις το Εμόν όνομα εκεί ειμι εν μέσω αυτών. Δε θα σαλευτεί λοιπόν η εκκλησία από τις βίες των ορατών και αοράτων εχθρών που επιχειρούν να την ανατρέψουν πύλαι Άδου ου κατισχύσουσιν αυτής.

Ταχύτατα και γρηγορότατα θα βοηθήσει την εκκλησία Του ο Χριστός στις περιστάσεις και τους κινδύνους γιατί ο διπλασιασμός του πρωί πρωί υπερβολή ταχύτητας φανερώνει και σύγκριση του ενός πρωί με το άλλο πρωί και γι’ αυτό το άρθρο συντάσσεται με το δεύτερο πρωί δηλαδή το ένα πρωί δηλαδή το ένα πρωί συγκρίνεται με το άλλο πρωί.

7.Όταν διαλαλούσαν οι απόστολοι το κήρυγμα του ευαγγελίου και έσπερναν τη θεογνωσία στον κόσμο όλα τα έθνη κινήθηκαν κι άλλοι προσέτρεχαν στην πίστη του Χριστού ενώ άλλοι την κατέτρεχαν. Αλλά κι οι βασιλείες του κόσμου που πολέμησαν την εκκλησία νικήθηκαν τελοσπάντων από αυτήν ή γιατί απέκαμαν ή γιατί υποκλίθηκαν και υποτάχτηκαν σ’ αυτήν δεχόμενες μάλιστα την πίστη του Χριστού γιατί και το ένα έγινε και το άλλο σε διάφορες πόλεις. Έδωκε ο Ύψιστος φωνήν Αυτού φανερώνει το μεγαλοδύναμο του Θεού γιατί ο Θεός λέει μόνο κι ευθύς τρέμει η γη ο επιβλέπων επί την γην και ποιών αυτήν τρέμειν. Τα λόγια είπε για το Θεό από μεταφορά και ομοίωση των ανθρώπων κείνων που προστάζουν να τιμωρηθούν κάποιοι κακοί και από ομοίωση κείνων που βλέπουν με θυμό κάποιους. Ο Θεός έδωσε στον κόσμο τη φωνή Του δια του ευαγγελίου κι ευθύς όλοι οι άλνθρωποι άκουσαν και συγκινήθηκαν γιατί γη οι κατοικούντες τη γη και ήν πάσα η γη χείλος έν λέει στην ΑΓ.

8.Αυτά τα λόγια λέει η εκκλησία των Χριστιανών ενδυναμώνοντας μ’ αυτά τα τέκνα της και παραθαρρύνοντάς τα. Εν καιρώ αρμοδίω ενθυμήθηκε εδώ τον Ιακώβ γιατί κι όταν επιβουλεύονταν από τον αδελφό του και το θείο του και άλλους διάφορους τον λύτρωσε ο Θεός και πρώτος προφήτεψε για το κάλεσμα των ενθών ουκ εκλείψει άρχων εξ Ιούδα και ηγούμενος εν των μηρών αυτού έως αν έλθη Ώι απόκειται και αυτός προσδοκία εθνών των οποίων εθνών τη μεταβολή περιγράφει εδώ.

9.Με τα ακόλουθα καλεί τους πλέον οξύτερους στο νου και κείνους που μπορούν να καταλάβουν καλλίτερα από τους άλλους ονομάζοντας έργα τα κατορθώματα του ευαγγελίου τα οποία και τέρατα δηλαδή θαυμάσια ονόμασε επειδή αυτά είναι τα τέρατα που έκανε ο Θεός στη γη ώστε διαμέσου αυτώ να κηρύττεται η άρρητη δύναμη της Θεότητός Του επειδή αυτά δεν έγιναν κατά την ακολουθία και τους νόμους της φύσεως αλλά υπέρ τους φυσικούς νόμους γιατί οι αγράμματοι αλιείς και ψαράδες απόστολοι νικούσαν διδασκάλους και φιλοσόφους και λίγοι νικούσαν όλο τον κόσμο και άοπλοι τους αρματωμένους και φτωχοί τους βασιλείς και θνητοί και ορατοί τους αθάνατους και αόρατους δαίμονες.

10.Όταν γεννήθηκε ο Ιησούς έπαψαν οι πόλεμοι που είχαν αναμεταξύ τους τα έθνη επειδή περιορίστηκε μόνο στη Ρώμη η μοναρχία κατά πάντων των εθνών εξήλθε δόγμα παρά Καίσαρος Αυγούστου απογράφεσθαι πάσαν την  οικουμένην. Και λοιπόν αφού τέτοια βαθειά ειρήνη ακολούθησε στον κόσμο άχρστα πλέον τα άρματα και οι πόλεμοι κι οι άνθρωποι γύρισαν στη γεωργία και τις άλλες τους τέχνες κι ο Ησαϊας έλεγε και συγκόψουσι τας μαχαίρας αυτών εις άροτρα και τας ζιβύνας εις δρέπανα και ου λήψεται έθνος επί έθνος μάχαιραν και ου μη μάθωσι έτι πολεμείν. Βλέπε εδώ αναγνώστη τη δύναμη που έχει η λέξη ανταναιρών γιατί προ του Χριστού οι πόλεμοι ανήρουν δηλαδή θανάτωναν τους ανθρώπους ενώ ο Χριστός ανείλε αυτούς τους πολέμους τους ίδιους κι αφού αυτοί ανήρουν για τούτο ανταναίρεσε κι ο Χριστός αυτούς λέγοντας αντί του έσβησε παντελώς.

Κι όλα αυτά έγιναν κατά γράμμα και την ιστορία και εξελεύσονται οι κατοικούντες τας πόλεις Ισραήλ και καύσουσι εν τοις όπλοις πέλταις και κοντοίς και τόξοις και τοξεύμασι και ράβδοις χειρών και λόγχαις και καύσωσι εν αυτοίς πυρ επτά έτη και ου μη λάβωσι ξύλα εκ του πεδίου αλλ’ ή τα όπλα κατακαύσουσι πυρί. Όπλα ονομάζει εδώ το σπαθί κι ό, τι άλλο άρμα αγχέμαχο δληαδή με το οποίο πολεμεί κανείς από κοντά τους εχθρούς του και αποδίδει δικαίως στο Θεό την πράξη του κατορθώματος αυτού επειδή με τη δύναμη του Θεού και τη βοήθειά Του έγινε.

11.Πάψτε τους συχνούς πολέμους ορατούς και αοράτους και τότε θα γνωρίσετε ότι Εγώ είμαι ο κυρίως και αληθώς Θεός από τα σημεία και θαύματα που γίνονται με τη δύναμη του Ευαγγελίου.

Μέγας Εγώ ο Θεός κατά φύση μέγας θα νομιστώ και στα έθνη διαμέσου των θαυμάτων και στον ουρανό όπου όλες οι ασώματες Δυνάμεις των Αγγέλων ξέρουν το ύψος που έχω Εγώ κατά φύση και υπόλοιπο είναι να γνωριστεί το ύψος Μου τούτο και στη γη όλη.

12.Πάλι εδώ διπλασιάζεται το ίδιο θαρσοποιό επιφώνημα που προείπε η εκκλησία για αύξηση περισσότερης ανδρείας και μεγαλοψυχίας σα να επαναβαίνει και να καταπατεί μ’ αυτό τους ορατούς και αοράτους της εχθρούς.

ΠΗΓΗ ΔΡΑΜ 17

ΤΣΑΚΙΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΗΣ- ΘΕΟΛΟΓΟΣ