ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ
ΚΑΘΙΣΜΑ Ζ΄
ΨΑΛΜΟΣ Μς΄-46
1.Επιγράφεται όπως κι ο προλαβών αρχικώς γιατί οι προφητείες που περιέχονται εδώ μέσα αποβλέπουν στο τέλος αλλά προφητεύει και την ανίκητη δύναμη του ευαγγελικού κηρύγματος ενώ το υπέρ των υιών Κορέ προερμηνεύτηκε επειδή κι εκείνος έτσι παρομοίως επιγράφεται αλλά δεν έχει κανένα κρύφιο νόημα στον παρόντα και φανερά και ευκολοκατάληπτα είναι όλα του τα νοήματα. Εκ προσώπου των αποστόλων προφητεύει τον ψαλμό γιατί αυτοί κατευοδούμενοι στο κήρυγμα και πολλούς στην πίστη επέστρεψαν από την πολλή τους τη χαρά και πρόσταζαν τα έθνη να χαίρονται κι αυτά στα οποία αποστάλθηκαν παρά του Σωτήρος Χριστού αλλά να χαίρονται γιατί κι αυτά έγιναν κληρονομιά Θεού.
2.Ο κρότος δηλαδή το χτύπημα των χεριών είναι σημείο υπερβολικής χαράς κι από αυτό το σημείο φανερώνει εδώ το σημαινόμενο δηλαδή τη χαρά της ψυχής αφού προστάζει όχι να χτυπούν τα χέρια αισθητώς και σωματικώς αλλά να χαρούν ψυχικώς και πνευματικώς γιατί αξιώθηκαν να έχουν τέτοιο Δεσπότη παντοδύναμο και φιλάνθρωπο.
Μεταφορικώς εδώ το αλαλάξατε αντί άσατε στο Θεό επινίκιο ύμνο γιατί κυρίως αλαλαγμός είναι η άναρθρη φωνή κείνων που νικούν στον πόλεμο η οποία καταφοβίζει τους εχθρούς εκείνους που ήδη νικήθηκαν ενώ φωνή αγαλλιάσεως είναι αυτή που είναι γεμάτη από ευφροσύνη και ακολούθως φέρνει και την αιτία.
3.Για τούτο να χαρείτε γιατί ο Χριστός είναι υψηλότατος κατά τη Θεότητά Του και φοβερός από τα σημεία και φοβερά θαύματα που καθημερινά κάνει και του οποίου και μόνο το όνομα διώκει τους δαίμονες και τους χτυπά και ιατρεύει τις ασθένειες και είναι βασιλεύς μέγας σε όλη τη γη επειδή ο Χριστός απέκτησε σε όλα τα μέρη της γης κληρονομιά και λαό διαμέσου υμών των αποστόλων Του. Και ονομάστηκε μέγας βασιλεύς ο Χριστός κατά σύγκριση των θνητών βασιλέων του κόσμου οι οποίοι είναι μικροί και ευτελείς και σε μικρούς και ευτελείς βασιλεύουν.
4.Λαούς εδώ ονομάζουν οι απόστολοι όσους είναι εξ Ιουδαίων επειδή κι αυτοί πρώτοι πίστεψαν στο Χριστό τρεις χιλιάδες και πέντε όπως γράφεται στην ΚΔ οι οποίοι απέβαλαν την έχθρα κατά του Χριστού και προσέδραμαν στους αποστόλους και βαπτίστηκαν ευθύς μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος δηλαδή προτού να βγουν από την Ιερουσαλήμ και να πάνε μακράν στα έθνη.
Υπέταξε ο Χριστός στους πόδες ημών των αποστόλων όσους πίστεψαν εξ εθνών γιατί οι εθνικοί θερμώς προσέπεσαν στα πόδια τους ευλαβώς και καταφιλούσαν τα ίχνη τους.
5.Διαμέσου των οικονόμων της εκκλησίας Του διάλεξε ο Χριστός κείνους που βρέθηκαν άξιοι από τους εθνικούς για την κληρονομία Του δώσω Σοι έθνη την κληρονομίαν Σου αφού αυτούς διαμέσου των αποστόλων σαν στρατηγών στρατολόγησε και σύναξε στον εαυτό Του ο μέγας Αυτός βασιλεύς.
΄Οχι μόνον τους Ιουδαίους αυτούς και εθνικούς διάλεξε ο Χριστός διαμέσου των αποστόλων Του αλλά και τους χρησιμότερους και αξιολογότερους από το γένος του Ιακώβ επειδή τούτους ονόμασε καλλονή δηλαδή τους καλούς και καλλωπισμένους με αρετές. Και παραπάνω πρώτους έταξε τους Ιουδαίους επειδή πρώτοι μετά την ανάσταση πίστεψαν στο Χριστό αλλά εδώ έκανε το αντίθετο κι ύστερα από τα έθνη έβαλε τους Ιουδαίους γιατί από τα έθνη πίστεψαν καθημερινά πάμπολλοι ενώ από τους Ιουδαίους λίγοι ώστε οι πιστοί Ιουδαίοι σε σύγκριση με τους εθνικούς πιστούς ήταν ένα λίγιο μέρος.
6.Προφητεύεται έπειτα η εις ουρανούς ανάληψη του Χριστού όπως προειπώθηκε στον κγ΄/23ο. Αλαλαγμό και φωνή σάλπιγγος εδώ λέει τις φωνές των Αγγέλων που προπορεύονταν στην ανάληψη του Χριστού. Αλαλαγμό για το Κύριος κραταιός και δυνατός Κύριος δυνατός εν πολέμω τα οποία έλεγαν οι Άγγελοι στην ανάληψη επειδή οι λόγοι αυτοί των Αγγέλων είναι ύμνος επινίκιος και φωνή σάλπιγγος τα λόγια κείνα δηλαδή το άρατε πύλας οι άρχοντες υμών και τα εξής που έλεγαν οι προπορευόμενοι Άγγελοι στην ανάληψη δίνοντας είδηση στους παραπάνω να ανοίξουν τις θύρες να περάσει ο βασιλεύς καθώς κι η σάλπιγγα φώναζε έμπροσθεν δίνοντας είδηση στους λαούς να ετοιμάσουν τους δρόμους για να περάσει ο βασιλεύς όταν γυρίζει από τον πόλεμο. Έτσι καθαρά οι φωνές αυτές και γρήγορα θα ακουστούν σε όλα τα άκρα του κόσμου διαμέσου της διδασκαλίας των αποστόλων.
7.Κι αφού διηγήθηκε τα κατορθώματα που έκανε ο Χριστός τώρα καλεί την οικουμένη να ευφημήσουν το Χριστό με πολλή σπουδή γιατί αυτή τη σπουδή φανερώνει ο διπλασιασμός του ψάλατε που είπε αντί του μελωδήσατε με φωνή και δοξολογήσετε το Χριστό λέγοντας έπειτα και την αιτία.
8.Μελωδήσετε λοιπόν στο Χριστό γιατί Αυτός είναι Θεός και βασιλεύς όλης της γης καθώς είπε μόνος εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης και ψάλατε όχι απλώς με γλώσσα αλλά και με το νου στοχαζόμενοι και καταλαβαίνοντας σε ποιο Δεσπότη ψάλλετε και για ποια μεγάλα θαυμαστά Του κατορθώματα.
9.Πριν από την ένσαρκή Του παρουσία βασίλεψε ο Χριστός στους ανθρώπους καθό Δημιουργός τους και χωρίς να το θέλουν αλλά τώρα μετά Την ενανθρώπηση βασιλεύει σ’ αυτούς καθό ελευθερωτής τους με την ίδια τους τη θέληση κι επειδή ο Χριστός ήταν διπλός πριν από την ενανθρώπηση είχε τη βασιλεία ως Θεός κι ύστερα από την ανάσταση εκ νεκρών την έλαβε κι ως άνθρωπος εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης ενώ στα έθνη όλα δηλαδή βασίλεψε ο Χριστός καθότι πολλοί από όλα τα έθνη πίστεψαν και σε άλλους τόπους πίστεψε όλο το έθνος που βρέθηκε εκεί ενώ σε άλλους το ήμισυ μόνο και σε άλλο ένα μέρος αφού σε πάσα την γη εξήλθε ο φθόγγος των αποστόλων.
Ο θρόνος είναι σημείο βασιλείας ενώ το κάθισμα επί του θρόνου σημείο βεβαιότητος και ασφαλείας ώστε ο Χριστός είναι βέβαιος και ασφαλής στη βασιλεία Του εκάθησε εν δεξιά του θρόνου της μεγαλοσύνης εν τοις υψηλοίς και άγιο το θρόνο του Χριστού ονομάζει ως καθαρό από κάθε προσωποληψία και αδικία και ως άσφαλτο στις αποφάσεις που δίδονται εξ Αυτού.
10.Φανερώνεται η δύναμη του ευαγγελικού κηρύγματος πως δηλαδή αυτό νίκησε και υπέταξε όχι μόνο ιδιώτες και ευτελείς ανθρώπους αλλά και βασιλείς και ηγεμόνες και άρχοντες επειδή κι αυτοί όλοι συνάχτηκαν με το Χριστό ως μέρος του Χριστού και κληρονομία Του γενόμενοι. Θεό Αβραάμ είπε για να φανερώσει ότι ο Χριστός κατά τη Θεότητα ήταν και του Αβραάμ Θεός και των απογόνων του και Αυτός είναι ο νομοθέτης της ΠΔ και της ΚΔ.
Συνάχτηκαν λοιπόν με το Χριστό οι άρχοντες αυτοί και ηγεμόνες γιατί οι απόστολοι του Χριστού αφού τούτους ονόμασε κραταιούς του Θεού αυτοί λοιπόν που ήταν κραταιωμένοι από τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος νίκησαν και δαίμονες και τυράννους και για τούτο πάρθηκαν και υψώθηκαν πάνω από τη γη δηλαδή έγιναν ανώτεροι από όλα τα γήινα και μήτε από ηδονές του κόσμου πιάστηκαν μήτε από τις οδύνες και λύπες του.
ΨΑΛΜΟΣ ΜΖ΄-47
1.Ψαλμός ωδής υιοίς Κορέ δευτέρα Σαββάτου. Τι θέλει να πει ψαλμός ωδής ερμηνεύτηκε στο προοίμιο της βίβλου -κεφάλαιο Θ΄/9ο – όπως και τι δηλώνει το τοις υιοίς Κορέ αλλά το δευτέρα Σαββάτου δηλώθηκε τη μέρα που μελωδήθηκε ο παρών γιατί Σάββατο οι Εβραίοι ονομάζουν όλη τη βδομάδα. Περιέχει ο παρών ευχαριστίες εκ προσώπου των Ιουδαίων που λυτρώθηκαν από τη σκλαβιά της Βαβυλώνας και γύριζαν πάλι στην πατρίδα τους Ιερουσαλήμ αλλά αρμόζει αυτός και στους Χριστιανούς οι οποίοι ελευθερώθηκαν από τη σκλαβιά των ειδώλων και δαιμόνων επέστρεψαν στη θεογνωσία.
2.Μεγάλος είναι ο Κύριος κατά τη δύναμη και σοφία και αγαθότητα και είναι πολλά άξιος να υμνείται για τα θαυμάσια που έκανε σε μας επειδή εμείς οι λησμονημένοι για την πολυχρόνια σκλαβιά με παράδοξο τρόπο ανακληθήκαμε από αυτή και τύχαμε τη φιλανθρωπία του Κυρίου.
Είναι άξιος να υμνείται ο Κύριος στην πόλη Ιερουσαλήμ η οποία τον γνωρίζει για Θεό αληθινό επειδή όσοι δε γνωρίζουν το Θεό δεν Τον επαινούν. Πόλιν Θεού είπε και θυμήθηκε και το όρος Σιών επειδή είναι ενωμένο με την πόλη Ιερουσαλήμ για τον πολύ πλησιασμό που έχει μ’ αυτήν αλλά πολλές φορές κι από μόνο το βουνό αυτό ονομάζει όλη την πόλη Ιερουσαλήμ λέγοντάς την Σιών εξελέξατο Κύριος τη Σιών αλλά νοείται πόλις Θεού και η εκκλησία των Χριστιανών μέσα στην οποία πιστεύεται ότι κατοικεί ο Θεός. Η αυτή εκκλησία είναι και όρος άγιο επειδή είναι ανώτερη από κάθε χαμερπή κακία και ανατείνει το φρόνημά της και πολιτεύεται στον ουρανό.
3.Εδώ πάλι νοείται από κοινού εν όρει δηλαδή μέγας είναι ο Κύριος εν όρει ευρίζω δηλαδή καλώς ριζωμένο και στερεωμένο το οποίο όρος έτσι καλώς ριζωμένο είναι αγαλίαμα και τερπνότης όλης της γης αλλά νοεί και πάλι το Σιών όρος. Στο ευρίζω πρέπει να κάνουμε στιγμή κι έπειτα να αναγινώσκουμε το αγαλλιάματι.
Κείνο το πράγμα που είναι γυρισμένο από τα πλάγια μπορεί να λέγεται και πλευρά μου γιατί το πλάγιο κατά το μέρος της πλευράς μου βρίσκεται γυρισμένο αλλά επειδή και το Σιών όρος δηλαδή η Ιερουσαλήμ δε βρίσκεται κατευθείαν αλλά πλάγια προς το μέρος του ανέμου βορρά που δεν πνέει εκεί κατευθείαν αλλά πλάγια για τούτο πλευρά του βορρά τα βουνά της Ιερουσαλήμ ονόμασε λέγοντας όρη της Σιών τα πλάγια του βορρά και ευρισκόμενα στην πλευρά του βορρά και πόλη του μεγάλου βασιλέως. Καλεί λοιπόν με πολλή χαρά τα όρη και την πόλη της Ιερουσαλήμ ο σκλαβωμένος λαός των Εβραίων και πληθυντικώς όρη ονομάζει το όρος της Σιών κατά τη συνήθεια της εβραϊκής που μεταχειρίζεται πληθυντικά αντί ενικών. Μέγα βασιλέα ονομάζει το Θεό επειδή μόνη η πόλη των Ιεροσολύμων ήταν τότε αφιερωμένη μόνο στο Θεό αλλά αναγωγικώς νοείται έτσι το ρητό: βορρά ονομάζει πολλές φορές η ΑΓ το διάβολο για την ψυχρότητα γιατί από τα Β. της Ιερουσαλήμ βρίσκεται η Βαβυλών από την οποία αιχμαλωτίστηκε η Ιερουσαλήμ και γι’ αυτό είπε από προσώπου βορρά εκκαυθήσεται τα κακά επί πάντας τους κατοικούντας την γην και τον από βορρά εκδιώξω αφ’ υμών ενώ πλευρά του Β. δηλαδή μέλη του ήταν τα έθνη. Τα έθνη εκείνα που ήταν πριν μέλη του διαβόλου και τα οποία κυρίευε ο διάβολος έγιναν ύστερα όρη Σιών δηλαδή έγιναν ύψος και προτειχίσματα της εκκλησίας των Χριστιανών τόσο γιατί έγιναν ανώτερα από τα κάτω συρόμενα χαμερπή πράγματα του κόσμου όσο και για την ανδρεία και μεγαλοψυχία τους. Μα τι λέω πως τα έθνη έγιναν προτειχίσματα της εκκλησίας; Αυτά έγιναν η ίδια εκείνη πόλη του Χριστού επειδή από τα έθνη συστήθηκε η εκκλησία του Χριστού.
4.Από βαρέων ελεφαντίνων στον μδ΄/34ο προείπαμε ότι βάρεις ονομάζονται οι μεγάλοι πύργοι και τα υψηλά και περιφανή οικοδομήματα που κτίζονται κοντά σε πόλεις και μπορούν να νοούνται εδώ ο περίφημος ναός της Ιερουσαλήμ μέσα στον οποίο κατοικώντας ο Θεός φανερώνεται στους Ιερείς όσο εν καιρώ πολέμου μέλλει να τους βοηθήσει. Και το είπε προς έπαινο της Ιερουσαλήμ αλλά αναγωγικώς και με υψηλότερο νόημα πόλη νοείται η πολιτεία των απανταχού Χριστιανών γιατί μία είναι αυτή εξαιτίας της ενώσεως και συμφωνίας της πίστεως και για τη μια ευσέβεια που έχουν. Κι είναι βάρεις και οίκοι οι κατά τόπους ναοί και εκκλησίες μέσα στις οποίες εμφανίζεται ο Χριστός όταν εν καιρώ διωγμού βοηθά και υπερασπίζεται τους Χριστιανούς γιατί πρέπει να ξέρουμε ότι η εκκλησία των πιστών και μια λέγεται και πολλές γιατί μια είναι για τη μια πίστη και ευσέβεια και πολλές για τους πολλούς ναούς και θείους οίκους που βρίσκονται σε πολλούς και διαφόρους τόπους καθώς και κάθε πόλη πολλές έχει οικίες διαιρεμένες αλλά μια όμως ονομάζεται πόλη.
5.&6.Οι βασιλείς της γης συνάχτηκαν για να πολεμήσουν την Ιερουσαλήμ και την εκκλησία των Χριστιανών και ήρθαν μαζί εναντίον της βοηθώντας ο ένας τον άλλο και συμμαχώντας. Έπειτα αφού είδαν τη θεϊκή δύναμη που έχει η εκκλησία θαύμασαν γιατί προτού να τη δουν δε θαύμασαν κι όχι μόνο θαύμασαν αλλά και ταράχτηκαν από το φόβο κι όχι μόνο ταράχτηκαν αλλά και σαλεύτηκαν δηλαδή μετέστρεψαν το πρώτο υπερήφανο φρόνημα που είχαν.
7.Οι παραπάνω πολέμιοι της εκκλησίας είδαν τη δύναμή της και τρόμαξαν από το φόβο τους και καθώς πιάνουν την έγκυο τα κοιλοπονήματα έτσι και τους πολεμίους της εκκλησίας έπιασαν αγωνίες και πόνοι και υποψίες πως θα κινδυνέψουν στον πόλεμο εναντίον της.
8.Συ Κύριε θα συντρίψεις τους πολεμίους της εκκλησίας Σου με κίνημα βίαιο της θείας Σου οργής και τόσο εύκολα θα τους συντρίψεις καθώς συντρίβεις με τη φουρτούνα τα καΐκια Θαρσίς ενώ τόπος είναι οι Θαρσίς στον οποίο σκάρωναν και κατασκεύαζαν καΐκια μεγάλα και ωραιότατα. Κι αυτά τα καΐκια λοιπόν Θαρσίς θα συντρίψεις όταν έχουν μέσα πολεμίους και εχθρούς της εκκλησίας όπου Θαρσίς ίσως η Καρχηδών της Λιβύης.
9.Τα επόμενα λένε μετά τον πόλεμο κείνοι οι Χριστιανοί που γλίτωσαν από τους εχθρούς της εκκλησίας δηλαδή ότι αληθώς σύμφωνα είναι κείνα που ακούσαμε με τούτα που είδαμε τώρα εμπράκτως στην πόλη του δυνατού Θεού μας γιατί ακούσαμε ότι παλιά ο Θεός έκανε θαύματα πολλά για το λαό Του και για την εκκλησία Του αλλά είδαμε οφθαλμοφανώς και τώρα στις ημέρες μας τις θαυματουργίες Του και γι’ αυτό αυτά που είδαμε βεβαιώνουν κι εκείνα που ακούσαμε.
Ο λόγος τώρα αρμόζει μόνο στην εκκλησία των Χριστιανών κι όχι στην πόλη των Ιεροσολύμων επειδή κατά το λόγο του Κυρίου πύλαι Άδου ου κατισχύσουσι της εκκλησίας αφού η πόλις των Ιεροσολύμων κατασκάφηκε από τα θεμέλια και δεν έχουν τι να πουν σ’ αυτό οι Ιουδαίοι επιστομιζόμενοι από την αλήθεια.
10.Εμείς προσμείναμε τη βοήθειά Σου Κύριε και γι’ αυτό και δεν την αποτύχαμε. Υπελάβομεν σημαίνει και γνωρίσαμε.
11.Καθώς είναι τα θαύματά Σου εξαπλωμένα και φημισμένα σε όλο τον κόσμο Κύριε έτσι κι ο έπαινός Σου θα εξαπλωθεί σε όλη τη γη κι όλοι οι άνθρωποι θα Σε ευφημήσουν ως Θεό μεγαλοδύναμο.
Η δεξιά Σου Κύριε είναι γεμάτη από κάθε δικαιοσύνη γιατί με τη δικαιοσύνη Σου βοηθάς και μας εκδικείς που αδικούμαστε.
12.Και διαμέσου του όρους Σιών παρακινεί όσους κατοικούν στο όρος να χαίρονται και να ευφραίνονται και θυγατέρες της Ιουδαίας τις γυναίκες λέει ως πλέον δειλές και λυπηρότερες από τους άντρες ή τις πόλεις που είναι τριγύρω στην Ιερουσαλήμ τις οποίες παρακινεί να αγάλλονται. Αναγωγικώς όρος είναι η μια των Χριστιανών εκκλησία και θυγατέρες της Ιουδαίας δηλαδή της πίστεως οι ψυχές των Χριστιανών και οι κατά τόπους εκκλησίες κι οι ναοί. Και για ποια αιτία τους λέει να χαίρονται; Γιατί Εσύ Κύριε έκανες κρίση και βοήθησες και εκδίκησες εμάς τους αδικούμενους ενώ τους εχθρούς μας που μας αδικούν κατέκρινες και παίδεψες.
13.Επειδή η πόλη Ιερουσαλήμ έγινε πρίν ερείπιο δηλαδή χάλασμα και κατεδαφίστηκε όταν σκλαβώθηκε από τους Βαβυλώνιους και μετά τη σκλαβιά πάλι κατοικήθηκε και δυναμώθηκε παραδόξως για την ίδια αιτία λοιπόν παρακινεί το λαό να την περιτριγυρίζει και να δει πώς έλαβε πάλι τη δύναμη και το στολισμό που είχε πριν. Κυκλώσατε λέει και περιλάβετε αντί του κύκλω περιλάβετε ή και τα δυο σημαίνουν εκ παραλλήλου ένα και το αυτό.
Στους πύργους της Ιερουσαλήμ καθήμενοι σεις οι κάτοικοί της διηγηθείτε ποια άδοξη και κατεδαφισμένη έγινε πριν από τους Βαβυλώνιους ποια ένδοξη και λαμπρή πόλη έγινε τώρα. Διηγήσασθε αντί μετρήσατε τους πύργους της Ιερουσαλήμ πόσοι είναι.
14.Βάλλετε το νου σας και στοχαστείτε καλά ποια δύναμη έχει τώρα η Ιερουσαλήμ. Βάρεις όχι οι μεγάλοι οίκοι αλλά κι οι πύργοι. Λέει λοιπόν μοιράστε ο καθένας τους πύργους της Ιερουσαλήμ σεις οι κάτοικοί της κι έτσι περιεργαστείτε τους με περισσότερη ακρίβεια και αργοπορία πόσο είναι δυνατοί! Και πόσο μεγάλοι! Και πόσο όμορφοι!
15.Όλα τα παραπάνω τα κάνατε εσείς οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ ώστε αφού μάθετε ακριβώς τη δύναμη και τα θαυμάσια του Θεού που ενέργησε στην Ιερουσαλήμ διηγηθείτε τώρα και στους μεταγενέστερους ότι Αυτός είναι ο Θεός ημών τόσο στον πρόσκαιρο τούτο αιώνα όσο και στον ατελεύτητο εκείνο δηλαδή ότι Αυτός είναι πάντοτε. Κατά το γράμμα και την ιστορία αυτή είναι η ερμηνεία αλλά κατά αναγωγή και αλληγορία παρακινεί με τα λόγια αυτά τους αποστόλους και τους διαδόχους τους αρχιερείς και διδασκάλους να περικυκλώσουν την εκκλησία των Χριστιανών για να ερευνήσουν να βρουν τους ορατούς και αοράτους εχθρούς της. Και πύργους της νοείς τις μερικές εκκλησίες σε διάφορους τόπους ευρισκόμενες τις οποίες και ονομάζει βάρεις. Ομοίως παρακινεί αρχιερείς και διδασκάλους να διηγούνται και να κηρύττουν μέσα στις εκκλησίες τα μεγαλεία του Θεού κι ο καθένας απ’ αυτούς να μοιράζει στον εαυτό του μια εκκλησία να την προστατεύει και να βάλει το νου και την καρδιά του δηλαδή να προσέχει μεγάλως να τη δυναμώνει με τη διδασκαλία του και με το καλό παράδειγμα της ζωής του ώστε καταρτίζοντας και κατά πάντα κυβερνώντας ο καθένας την εκκλησία του να διηγούνται και στους μεταγενέστερους τα μεγαλεία του Θεού μεταχειριζόμενοι σ’ αυτό όργανο και υπηρέτη τις γλώσσες των ακροατών Χριστιανών.
Αυτός θα μας ποιμαίνει αιωνίως Εγώ ειμί ο ποιμήν ο καλός και πάλι και γενήσεται μία ποίμνη Είς ποιμήν.
ΨΑΛΜΟΣ ΜΗ΄-48
1.Εις το τέλος τοις υιοίς Κορέ ψαλμός τω Δαβίδ. Κι ο παρών διηγείται για τη μέλλουσα κρίση που είναι στο τέλος της παρούσης ζωής και για τούτο επιγράφεται εις τέλος επειδή μέλλει να πει για την τελευταία ημέρα.
2.Καλεί όλη τη φύση των ανθρώπων να ακροαστεί κείνα που μέλλει να πει. Αλλά επειδή έθνη είναι γενικά όλα τα γένη των ανθρώπων που λαλούν διάφορες γλώσσες και κατοικούν μαζί ενωμένοι σε πόλεις και χωριά και μερικοί όμως δε ζουν ενωμένοι αλλά χωριστά ο καθένας σε όρη και σπηλιές και σε χαραμάδες πετρών για τούτο ακολούθως λέει γενικότερα πάντες οι κατοικούντες την οικουμένη με οποιοδήποτε τρόπο για να μη μείνει κανείς έξω από το κάλεσμα και την ακρόαση των λόγων του. Το ενωτίσασθε κι ας φαίνεται όμοιο με το ακούσατε έχει όμως κάποια περισσότερη επίταση από κείνο γιατί επίταση έχει το να μην ακούει μόνο κανείς απλώς αλλά και να βάλει στο αυτί του κείνο που ακούει.
3.Γηγενείς όσοι φρονούν τα γήινα με τελειότητα κι ολωσδιόλου καταγινόμενους στη γη και υιούς ανθρώπων όσους στολίζονται με τον ορθό λόγο επειδή ίδιο του ανθρώπου το λογικό. Ο προφήτης αφού κάλεσε όλους τους ανθρώπους γενικά τους ταπεινώνει απ’ την αρχή αν τυχόν έχει κανείς υπερηφάνεια εναντίον άλλου γιατί τους ενθυμίζει ότι όλοι είναι γηγενείς και πλασμένοι απ’ την αυτή γη και από ύλη άτιμη. Κι έπειτα για να μη νομίζουν πως έτσι απ’ την αρχή βλάστησαν από τη γη κατά τους μύθους των ΑΕ που έλεγαν ότι μερικοί ήταν σπαρτοί και βλάστησαν από τη γη ακολούθως γι’ αυτό το λόγο είπε και υιοί των ανθρώπων. Ακούστε λέει άνθρωποι γηγενείς λόγω του εκ γης πλασθέντος προπάτορος -επειδή Αδάμ ερμηνεύεται γήινος- αλλά και υιοί ανθρώπων εξαιτίας της ένωσης και κατά διαδοχή γέννησης.
Δε διαχωρίζω από τη διδασκαλία μου πλούσιο από φτωχό επειδή εξίσου και με ομοτιμία το Άγιο Πνεύμα όλους τους καλεί σε ακρόαση γιατί Αυτό ζητεί ψυχή που μπορεί να καταλαβαίνει τα ακουόμενα την οποία κατάληψη δεν προξενεί ο πλούτος αλλά του Θεού ο φόβος. Επί το αυτό αντί ομού και ομοίως εδώ.
4.Και παρακινούνται οι ακροατές να προσέχουν επειδή δεν θα πει για πρόσκαιρα αλλά για μεγάλα και φοβερά. Σοφία οι λόγοι ονομάζονται γεμάτοι από σοφία και προσθέτει ότι δε θα λαλήσει χωρίς στοχασμό και προμελέτη. Η μελέτη της καρδιάς μου δηλαδή η ακριβής σκέψη του νου μου θα λαλήσει λόγια γεμάτα από σύνεση και λόγια που χρειάζεται σύνεση να νοηθούν.
5.Όταν διαλέγομαι και σας διδάσκω θα κλίνω λίγο το νοητό ους της ψυχής μου στην παραβολή εκείνη που θα ενηχήσει και εμπνεύσει σε Μένα το Πνεύμα το Άγιο γιατί λέει παραβολή τα αινίγματα επειδή τα λόγια των προφητών είναι αινιγματώδη και σκοτεινά για την ασφάλεια των κρυμμένων νοημάτων που έχουν. Προξένησε αξιοπιστία στα λόγια του ο προφήτης επειδή είπε πως εμπνέονται άνωθεν.
Πρόβλημα εδώ ονομάζει το λόγο που προβάλλεται για νουθεσία και ωφέλεια των ακροατών. Κι ανοίξω εν ψαλτηρίω δηλαδή θα φανερώσω το λόγο μου με μέλος ψαλτηρίου επειδή κείνος που ανοίγει τη θύρα οίκου φανερώνει όσα βρίσκονται εκεί μέσα. Κι από το προηγούμενο φανέρωσε το επόμενο. Με μέλος οργανικό θα ανοίξει το πρόβλημά του για να γίνει ο λόγος στους ακροατές γλυκύτερος. Και ανοίγει το πρόβλημά του στο ψαλτήρι κείνος που κάνει μαζί και διδάσκει και έχει σύμφωνα τα έργα με τις πράξεις του με το λόγο του επειδή το μέλος του ψαλτηρίου διαμέσου των χειρών ενεργείται και τα χέρια είναι σημείο πράξεως.
6.Ο στίχος πρέπει να αναγιγνώσκεται ερωτηματικώς γιατί λέει θέλετε να μάθετε γιατί φοβάμαι εγώ την ημέρα της κρίσεως αφού αυτή ονομάζεται πονηρή; Εάν θέλετε να μάθετε ακούστε. Φοβάμαι την ημέρας της κρίσεως γιατί τότε θα με κυκλώσει η ανομία της αμαρτίας μου δηλαδή η αμαρτία μου κατά περίφραση αφού πτέρνα λέγεται η απάτη και απάτη είναι η αμαρτία γιατί απατά κείνον που την διαπράττει. Έτσι ομιλεί ο προφήτης εδώ και με λόγο σοφό και συνετό αφού είπε ότι θα λαλήσει σοφία και σύνεση δείχνοντας μάλιστα τον εαυτό του παράδειγμα στους άλλους πως φοβάται την αμαρτία και την κρίση του Θεού και συμβουλεύοντας και τους άλλους έτσι να φοβούνται κι εκείνοι την αμαρτία κι ακολούθως τους δίδαξε ότι η κρίση είναι και αδέκαστη και απροσωπόληπτη.
7.Έξωθεν νοείται το ακούσατε. Ακούστε λοιπόν σεις που ελπίζετε στη δύναμή σας και δυνατούς λέει όχι μόνο τους δυνατούς στο έργο αλλά και στο λόγο κι πλούσιους όχι μόνο στα χρήματα αλλά και στη γνώση και τη διάκριση και νοήματα θεωρητικά. Κι αφού τους κάλεσε τους είπε.
8.Εκεί στη μέρα της κρίσεως ούτε ο κατά σάρκα αδελφός δε μπορεί να λυτρώσει από την κόλαση τον αδελφό του που είναι κατά φύση φίλτατος δηλαδή τον κατά φύση φίλτατο επειδή ούτε η δύναμη των λόγων και έργων ούτε κι η πλουσιότητα των χρημάτων και των νοημάτων ούτε κι η συγγένεια των αδελφών δε χρησιμεύουν εκεί. Κι αφού ο αδελφός δε μπορεί να γλιτώσει τον αδελφό του πώς θα μπορέσει τότε να τον γλιτώσει ξένος; Κι αφού το αδελφός ου λυτρούται αναγινώσκεται αποφαντικώς και χωρίς ερώτηση ενώ το λυτρώσεται άνθρωπος; κατά ερώτηση με βαρύτητα και δύναμη φωνής. Εκεί στη μέρα της κρίσεως δεν υπάρχει λύτρωση και ελευθερία αλλά εδώ πρέπει κανείς να λυτρώσει τον εαυτό του με τη μετάνοια και τη μετάδοση του πλούτου του επειδή λύτρο ανδρός ψυχής ο ίδιος πλούτος όπως γράφεται στην ΠΔ και στον Ιωήλ λέει ο Θεός εάν ώσι οι τρεις άνδρες ούτοι εν μέσω αυτής Νώε και Δανιήλ και Ιώβ αυτοί εν τη δικαιοσύνη αυτών σωθήσονται γιατί ζω Εγώ λέει Κύριος ει υιοί ή θυγατέρες σωθήσονται αλλ’ ή αυτοί μόνοι σωθήσονται και ουχί δηλαδή ρύσονται τους υιούς και θυγατέρας αυτών.
9.Ούτε ο αδελφός ούτε ο ξένος θα δώσει εξίλασμα δηλαδή λύτρο και εξαγορά για τον εαυτό του ή για άλλο αφού πώς θα δώσει εξαγορά για τον άλλο ενώ κι ο ίδιος είναι υπεύθυνος στην κόλαση; Παρά ούτε θα δώσει την τιμή και εξαγορά της ελευθερίας της ψυχής του επειδή της ανθρώπινης ψυχής ούτε ο κόσμος όλος είναι αντάξιος και για τούτο κι ο Δεσπότης Χριστός μέλλοντας να λυτρώσει την ανθρώπινη ψυχή που σκλαβώθηκε από το διάβολο δεν έδωσε γη ούτε θάλασσα ούτε όλο τον κόσμο για την εξαγορά της αλλά έδωσε αυτό το τίμιο και πάσης τιμή υπεράξιο Αίμα Του και άρα επειδή είναι έτσι τα πράγματα ποιο λύτρο άξιο θα βρει κανείς εκεί; Βέβαια κανένα. Βλέπεις αναγνώστη λόγια του θείου προφήτη σοφά ταυτόχρονα και συνετά και αινιγματώδη;
10.Κι αφού κατηγόρησε τους αμετανόητους τώρα γυρίζει το λόγο προς τους μετανοούντες και παρηγορεί τον κόπο της μετανοίας τους με τις ελπίδες των μελλόντων αγαθών λέγοντας κόπιασες συ που μετανοείς σε τούτον τον αιώνα; Τότε λοιπόν θα ζήσεις παντοτινά γιατί αυτό δηλώνει το εις τέλος και θα ζήσεις μάλιστα την κυρίως και αληθινή ζωή δηλαδή την μακαρία και άπονη επειδή η ζωή του παρόντος αιώνος δεν είναι κυρίως ζωή αλλά καταχρηστικά μόνο λέγεται ζωή και τέλος ο μέλλων αιώνας ως τέλος του παρόντος αιώνος.
11.Όποιος μετανοεί αυτός είναι πληροφορημένος για τη μέλλουσα κρίση βλέποντας πως πεθαίνουν οι σοφοί στα θεία κι ενάρετοι αλλά δε νομίζει πως διαλύονται στο μη ον δηλαδή αλλά το θάνατό τους νομίζει αλλαγή από τη φθορά στην αφθαρσία κι όταν πάλι ο μετανοών και πιστός ότι υπάρχει κρίση και ανταπόδοση όταν δει πως πεθαίνουν οι σοφοί κατά τη μάταιη του κόσμου σοφία δε νομίζει πως γίνεται καταφθορά και απώλεια στα σώματα και στις ψυχές τους καθώς αυτοί οι πλανημένοι σοφοί όρισαν ενώ ακόμα ήταν στη ζωή αυτή το θάνατο. Όχι αλλά νομίζουν ότι ο θάνατός τους είναι μετοικία σε άλλο κόσμο. Αυτά κατά την απλούστερη ερμηνεία.
Και αναγωγικώς όμως λυτρώσεται άνθρωπος και τα λοιπά προφητεύτηκαν για το Χριστό αφού εμείς σκλαβωθήκαμε στο διάβολο παλιά προείπε ο προφητάναξ ότι αδελφός δε σώζει αδελφό δηλαδή ούτε οι προφήτες επειδή κι αυτοί που αποστάλθηκαν ήταν αδελφοί μας και της αυτής φύσεως με μας και για τούτο θα μας λυτρώσει άνθρωπος δηλαδή ο Χριστός ο τέλειος άνθρωπος ως και τέλειος Θεός γιατί φύλαξε ακέραιο το αξίωμα της ανθρωπότητας και για τούτο κυρίως και αληθώς άνθρωπος ο οποίος δε θα δώσει στο Θεό εξίλασμα για λόγου Του ούτε την τιμή της λυτρώσεως της δικής Του ψυχής γιατί Αυτός αμαρτίαν ουκ εποίησεν και άρα για λόγου μας έδωσε Αυτός εξίλασμα κι όχι για λόγου Του. Ποιο; Το τίμιο Αίμα Του ο οποίος και κοπίασε στον παρόντα αιώνα όταν κεκοπιακώς από την οδοιπορία κάθισε στην πηγή εκεί στη Σαμάρεια όπως γράφεται στην ΚΔ. Κι ο οποίος δε θα δει καταφθορά όταν όλοι οι λοιποί άνθρωποι πεθαίνουν και καταφθείρονται στο σώμα ου γαρ δώσεις τον όσιόν Σου ιδείν διαφθοράν –ιε΄/15ο .
Και παρομοίως θα αφανιστούν από τη γη και από τη μερίδα των σωζομένων τόσο ο άφρων δηλαδή όποιος δε γνωρίζει πως υπάρχει Θεός αφού είπε άφρων εν τη καρδιά αυτού ουκ έστι Θεός κι άλλο τόσο κι ο άνους δηλαδή κείνος που γνωρίζει ότι υπάρχει Θεός αλλά καταγίνεται στα γήινα και δεν εννοεί κανένα ουράνιο.
12.Αυτοί λοιπόν όταν αιφνιδίως κι οι δυο τους πεθάνουν τότε θα αφήσουν σε ξένους τον πλούτο που με πολλούς πόνους θησαύρισαν κι αυτοί είχαν κατασκευάσει μεγάλα σπίτια και πολυέξοδα για να κατοικούν σ’ αυτά και τα σπίτια τους τώρα θα τα λάβουν άλλοι και θα κατοικήσουν σ’ αυτά ενώ κείνοι που τα κατασκεύασαν θα έχουν κατοικίες τους βρωμερούς τάφους και τα σκοτεινά μνημεία των νεκρών σε όλον τον παρόντα αιώνα. Κι οι τάφοι τους θα είναι σκηνώματα και κατοικίες τους σε όλες τις γενεές των ανθρώπων αφού το ίδιο λέει με διαφορετικές λέξεις κατηγορώντας την κακοβουλία τους και την ανοησία τους.
Και βλέπε εδώ κι άλλο είδος κακίας των παραπάνω ανοήτων και πλουσίων γιατί αυτοί από τη φιλοδοξία τους επωνόμασαν στα ονόματά τους πόνους που απόκτησαν για μνήμη τους ανεξάλειπτη όπως Βυζάντιο ονομάστηκε από το όνομα του ιδρυτή της πόλεως και κτήτορος και Διογενιανό και Ερμώνειο κι ομοίως κι άλλοι τόποι πολλοί έλαβαν ονομασίες ενώ έπρεπε να μη φροντίζουν να κάνουν το όνομά τους αθάνατο στον κόσμο τούτο παρά να επιμεληθούν για την αιώνια σωτηρία της ψυχής τους.
13.Ο άνθρωπος όμως μόλο που καταστάθηκε σε τιμή επειδή και μόνος αυτός δημιουργήθηκε κατεικόνα Θεού όμως δεν προγνώρισε το αξίωμά του παρά άφησε τη μίμηση του πρωτοτύπου του που είναι ο Θεός και τι έκανε; Παρασυνεβλήθη δηλαδή φευ! συναριθμήθηκε με τα ανόητα κείνα και άλογα τα ζώα κι αυτός που τιμήθηκε από το Θεό με λογικό και προστάχτηκε να εξουσιάζει όλη την αισθητή κτίση με το λογικό αυτό αυτός λοιπόν ω της αθλιότητος! Συναρίθμησε τον εαυτό του με τα κτήνη όσο κατά την αλογία επειδή δε λογίστηκε τα ουράνια αλλά καταγίνηκε μόνο στα γήινα και σαν άλογος στα πάθη φερόμενος όσες φορές τον κίνησε ο θυμός κι η επιθυμία κυνήγησε με κάθε τρόπο μόνο την ηδονή της σάρκας και κτήνη κοινώς ονομάζονται τα άλογα ζώα.
14.Κι αυτή η ομοίωση με τα άλογα ζώα των λογικών ανθρώπων τους έγινε εμπόδιο σωτηρίας και βλάβη μεγαλότατη στην ψυχή τους γιατί αυτοί όχι μόνο με την πράξη των αμαρτιών ομοιώνονται με τα κτήνη αλλά ακόμα και με το στόμα λένε πως αρέσκονται και επαινούνται στα άλογα έργα που κάνουν αφού αυτό θα πει εδώ το ευδοκήσουσι το οποίο είναι άξιο περισσότερης κατηγορίας ως αδιόρθωτο κι επειδή όχι μόνο με έργα το διαπράττουν το κακό αλλά και με το λόγο το επαινούν κιόλας και το σεμνύνουν και για τούτο ουδέποτε δε θα μπορέσουν τέτοιου είδους άνθρωποι να διορθωθούν.
15.Τέτοιους λοιπόν ο Θεός έβαλε στον Άδη σαν πρόβατα δηλαδή γιατί έγιναν ως άλογα ζώα και γιατί δε μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους με το λογικό όπως και τα πρόβατα δεν έχουν από λόγου τους τη δύναμη να βοηθηθούν τον καιρό της ανάγκης και κείνοι είναι έτοιμοι να σφαγούν σαν τα πρόβατα. Κι επειδή είπε πρόβατα προσθέτει και το βοσκό για να φυλάξει του λόγου τη μεταφορά. Θάνατο ονομάζει την τιμωρία γιατί λέει αυτοί αφού σφαγούν σαν τα πρόβατα δεν ελευθερώνονται από την τιμωρία αλλά η τιμωρία θα τους ποιμαίνει δηλαδή θα τους καταβόσκει πάντοτε μένοντας αχώριστη από αυτούς αφού πρέπει να ξέρουμε ότι η ΑΓ συνηθίζει να ονομάζει θάνατο ψυχής και απώλεια ψυχής όχι τη διάλυση στο μη είναι αλλά την τιμωρία και κόλαση της ψυχής.
Πρωί εδώ το γρήγορα και κατακυριεύσουσι ανώτεροι ότι θα γίνουν. Άρα όσοι ζουν ορθώς κι οι ενάρετοι αυτοί θα γίνουν γρήγορα καλλίτεροι από κείνους που παρομοιάστηκαν με κτήνη και μόλο που είναι ενάρετοι αλλά πένητες και φτωχοί. Κι όχι μόνο στον μέλλοντα αιώνα που οι στέφανοι βρίσκονται και θα γίνουν ανώτεροι από τους κακούς αυτούς αλλά ακόμα και στον παρόντα αιώνα γιατί φυλάττονται από το Θεό και τιμώνται από τους ανθρώπους και δε νικιώνται από τις επιβουλές των πονηρών. Βλέπε αναγνώστη για πληροφορία τον πάγκαλο Ιωσήφ που κι ας ήταν δούλος έγινε όμως αφέντης και ανώτερος της κυράς του γιατί αυτός στάθηκε σώφρων και ενάρετος επειδή κείνη τουναντίον στάθηκε μοιχαλίδα και πονηρή.
Η βοήθεια των πονηρών θα παλαιωθεί δηλαδή θα φανεί άχρηστη και ανωφελής στον Άδη και οι πονηροί επομένως δε θα λάβουν καμιά βοήθεια στον Άδη αφού το παλιό είναι άχρηστο και το άχρηστο πάλι σχεδόν μη ον. Αυτοί λοιπόν οι πονηροί θάρρεψαν στη βοήθεια του πλούτου και των φίλων τους αλλά δε θα τους ωφελήσει στον Άδη ούτε ο πλούτος ούτε οι φίλοι γιατί δεν παίρνουν μαζί τους κανένα από τα πράγματα του κόσμου τούτου.
Όχι μόνο αυτό έπαθαν οι πονηροί γιατί διάλεξαν την αλογία αλλά έχασαν ακόμα και τη δόξα που είχαν για την οποία και απωλέστηκαν επειδή σπούδασαν να αφήσουν όνομα και ενθύμηση επαινετή του εαυτού τους στους ανθρώπους αλλά έχασαν κι αυτήν την επαινετή ενθύμηση και γιατί έσβησε κι αφανίστηκε μαζί με τα πονηρά τους έργα και γιατί κι αυτή μετατράπηκε σε κατηγορία και όνειδος.
16.Προφητεύει τώρα για την ενανθρώπηση του Θεού Λόγου και για την ελευθερία των ψυχών που βρίσκονται στον Άδη και λέει όταν ο Υιός του Θεού λάβει εμένα τον άνθρωπο οίκο και κατοικία Του με την ενανθρώπηση τότε θα λυτρώσει την ψυχή μου από τη φυλακή του Άδη.
17.&18.Άνθρωπος εδώ ο άδικος και πλεονέκτης και λέει μη φοβηθείς αναγνώστη ούτε να πεις πως ο Θεός δε βλέπει και δεν προνοεί τα ανθρώπινα επειδή κανένα από τα πράγματα του αδίκου και πλεονέκτου δε θα κατέβει μαζί του στον Άδη κάτω μαζί του παρά μόνο αυτός ο άθλιος θα κατέβει γυμνός από κάθε δόξα του κι από όλα του τα υπάρχοντα και λέγοντας δόξα φανερώνει τη μεγαλειότητα του αδίκου και την περηφάνια και τον πλούτο και κάθε άλλη του φαντασία και επιπλέον δόξα οίκου αδίκου όταν έχει και ο οίκος του κάμαρες ωραίες και τόπο για περίπατο και στέγη χρυσή και στρώσιμο εδάφους και ζώα ζωγραφισμένα με ψηφίδες και χρώματα και σκεύη αργυρά και χρυσά και άλλα τέτοια όμοια ενώ δόξα ανθρωπίνου σώματος η δύναμη και η ωραιότητα και το μέγεθος και η υγεία και άλλα τέτοια αλλά δόξα ψυχής είναι μόνη η αρετή κι ο λόγος που λέει δηλαδή το ου συγκαταβήσεται αυτώ η δόξα αυτού νοείται για τη δόξα του οίκου και του σώματος κι όχι της ψυχής αφού αυτή μόνη αχώριστη μένει από τον άνθρωπο και μετά το θάνατο.
19.Ο πλούσιος όσο ζει θέλει μόνον να επαινείται και να μακαρίζεται φημιζόμενος από κείνους που δεν ξέρουν ποια είναι αληθώς μακαρία ζωή. Κι αφού πεθάνει ο πλούσιος ακολουθούν όλα τα εναντία από αυτά γιατί κατηγορείται παρά πάντων πως δεν κυβέρνησε φρόνιμα τον πλούτο του με τη ελεημοσύνη ώστε μ’ αυτήν να λυτρωθεί από την κόλαση κι αφού λύτρο ανδρός ψυχής ο ίδιος πλούτος.
Στο φτωχό πάλι λέει όταν εσύ φτωχέ κάνεις αγαθά στον πλούσιο δηλαδή λαλήσεις ή και ποιήσεις κείνα που του αρέσουν τότε μόνο θα σε ευχαριστήσει κι ύστερα θα σε καταφρονήσει και θα σε εξευτελίσει κι ας έχεις εσύ όλες τις αρετές. Ο λόγος λέγεται προς το Θεό δηλαδή όταν Συ Κύριε δώσεις αγαθά και ευτυχίες στον πλούσιο και άδικο τότε μόνο κείνος θα Σε ευχαριστήσει αλλά όταν περιπέσει σε δυστυχίες και θλίψεις τότε θα Σε βλασφημήσει ενώ ο δίκαιος πάντοτε ευχαριστεί και δοξάζει τον Κύριο τόσο στις ευτυχίες όσο και στις δυστυχίες του.
20.Κι όταν πεθάνει ο πλούσιος κι άδικος θα εισέλθει εκεί μέσα στα κατώτατα της γης και έως τον Άδη κάτω όπου βρίσκεται η γενεά των ομοίων στην κακία γονέων και συγγενών του και δε θα δει φως στο μέλλοντα αιώνα επειδή μένει πάντοτε εκείνος ο αιώνας και για τούτο ο πλούσιος ταλαίπωρος ποτέ δε θα δει φως αλλά θα βρίσκεται πάντοτε στο σκότος.
21.Διπλασιάζοντας εδώ το λόγο δεινοπαθώντας και ελεεινολογούμενος ο άνθρωπος κατώτερος από τους Αγγέλους λίγο για τον οποίο ειπώθηκε στην ΠΔ μέγα ο άνθρωπος και τίμιον ανήρ ελεήμων αυτός ο τόσο τιμημένος συναριθμήθηκε και παρομοιώθηκε με τα άλογα ζώα.
ΨΑΛΜΟΣ ΜΘ΄-49
Για την επιγραφή του Ασάφ προείπαμε στο προοίμιο επειδή περιττό να λέγονται τα ίδια και με εύλογο τρόπο ακολουθεί ο παρών τον προλαβόντα επειδή κι οι δυο περιλαμβάνουν διαμαρτυρία και έλεγχο στους ανθρώπους πλην σε κείνον προσκαλείται όλη η φύση των ανθρώπων να ακροαστεί ενώ εδώ ο ουρανός κι η γη προσκαλέσεται τον ουρανόν άνω και την γην και σε κείνον κατηγορείται κάθε άνθρωπος που ζει πονηρώς ενώ σε τούτον ελέγχονται οι Ιουδαίοι όπως κι άλλος προφήτης σχηματίζει το Θεό πως κρίνονται κι ελέγχει λέγοντας ακούσατε όρη τη κρίσιν Κυρίου και οι φάραγγες θεμέλια της γης ότι κρίσις τω Κυρίω προς τον λαόν Αυτού και μετά του Ισραήλ διαλεχθήσεται κι άλλος πάλι λέει άκουε ουρανέ και ενωτίζου η γη κι είναι συνηθισμένο στην ΑΓ αυτό το σχήμα λόγου που είναι πολλά επιπληκτικό και προξενεί μεγάλη ντροπή γιατί τα άψυχα κι αναίσθητα γίνονται κριτές εμψύχων και λογικών ανθρώπων κι είναι ταυτόχρονα και σχήμα το αποδεικτικότατο της φιλανθρωπίας του Υψίστου Θεού ο οποίος τόσο πολλά συγκαταβαίνει ώστε να κρίνεται με τους θνητούς.
1.Τέσσερα σημαινόμενα βρίσκουμε να έχει το όνομα Θεός στην ΑΓ δηλαδή το κυρίως λεγόμενο δηλαδή να λέγεται Θεός ο πάντων Δημιουργός και το κατά μίμηση και ομοιότητα λεγόμενο καθώς βρίσκεται εδώ δηλαδή ο Θεός θεών Κύριος ελάλησε και Ο Θεός έστι εν συναγωγή θεών εν μέσω θεούς διακρινεί -πα΄/ 81ος – και εγώ είπα θεοί εστε και υιοί Υψίστου πάντες –πα΄/81ος –και Θεούς ου κακολογήσεις -ΠΔ- γιατί είναι φανερό ότι θεούς ονομάζει εδώ κείνους που γίνονται όμοιοι με το Θεό κατά το άρχειν και κρίνειν καθώς οι άρχοντες και κριτές και κείνοι που μιμούνται το Θεό διαμέσου της αρετής όπως και κατά αναλογίαν το Θεός όνομα λέγεται όπως ο Μωυσής ονόμασε θεός Φαραώ καθό θαυματούργησε ενντίον του Φαραώ και τον τιμώρησε και καθό μεταχειρίστηκε το θέλημά Του να ενεργεί διάφορες τιμωρίες έχοντας και τον Ααρών προφήτη του θελήματός Του και καθό νόμιζαν ότι είναι κύριος και εξουσιαστής ζωής και θανάτου αλλά τούτο από το δεύτερο ως τρίτο διαφέρει από κείνο γιατί κατά τούτο δε λέγεται απλώς Θεός και απολύτως ο ονομαζόμενος καθώς λέγεται ο άλλος αλλά λέγεται μετά σχέσεως δηλαδή θεός Φαραώ και τέλος Θεός κατά πλάνη καθώς είπε ο Θεός στους Εβραίους που είχαν πλάνη πως υπάρχουν κι άλλοι θεοί λέγοντάς τους βαδίζετε και βοάτε προς τους θεούς ους εξελέξασθε εαυτοίς και αυτοί σωσάτωσαν υμάς εν καιρώ θλίψεως -ΠΔ- κι ομοίως ου ποιήσετε υμίν αυτοίς θεούς αργυρούς και θεούς χρυσούς ου ποιήσετε υμίν. Εδώ λοιπόν λέει το Πνεύμα το Άγιο ότι ο Δημιουργός και Ποιητής Θεός των αρχόντων και κριτών της γης ο Κύριος πάντων απλώς ελάλησε και τι ελάλησε; Ακούσατε όρη τη κρίσιν του Κυρίου και οι φάραγγες, θεμέλια της γης ότι κρίσις τω Κυρίω προς τον λαόν Αυτού. Και με τη λαλιά και τα λόγια αυτά κάλεσε ο Θεός τη γη να ακροαστεί αλλά κάλεσε ολη τη γη από την Α. του ηλίου έως τη Δ. δηλαδή από τη μια άκρη έως την άλλη γιατί ανάμεσα σ’ αυτές τις δυο άκρες περιορίζεται όλη η γη.
2.Ακολουθούν κατά παρένθεση γιατί περιέχουν προφητείες αφού και πρότερα στη Σιών δηλαδή στην Ιερουσαλήμ ήταν ο ναός του Θεού και Πατρός που ήταν στολισμός και δόξα της Θεότητός Του κι ύστερα πάλι από τη Σιών θα είναι ο ναός του Υιού Του δηλαδή το πρόσλημμα της ανθρωπότητος το οποίο κι αυτό ήταν δόξα και στολισμός της Θεότητος που ενοικεί σ’ Αυτόν καθ’ υπόσταση αφού ωραιότητα πρέπει να νοήσεις τη Θεότητα επειδή τι ωραιότερο από τη Θεότητα;
3.Προφητεύεται η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού επειδή στην πρώτη παρουσία ήρθε ο Χριστός αφανώς λανθάνοντας και αυτόν το διάβολο γιατί αν ήξερε ο διάβολος καθαρώς πως ήταν Υιός Θεού δε θα Τον ρωτούσε πάνω στο Σαραντάριο όρος και να Του λέει ει Υιός ει του Θεού ενώ στη Δευτέρα Παρουσία θα έρθει φανερά και με δύναμη και δόξα πολλή αφού τότε στην πρώτη παρουσία ήρθε με δουλικό σχήμα και για να κυνηγήσει και να πιάσει τον άνθρωπο που παρέβηκε την εντολή Του και μάκρυνε από το Θεό αλλά ύστερα θα έρθει ως κριτής του δικού Του πλάσματος ώσπερ η αστραπή εξέρχεται από ανατολών και φαίνεται έως δυσμών ούτως έσται και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου γιατί φανερά έσται δηλαδή σε όλους και φοβερά. Ου παρασιωπήσεται θα πει ότι δε θα υπομείνει την κακία και τους κακούς πάντοτε παρά και θα τους καταδικάσει.
Η φοβερή και ανυπόφερτη θεωρία του δικαίου κριτού φανερώνεται έπειτα γιατί ποταμός πυρός είλκεν έμπροσθεν Αυτού, ο θρόνος Αυτού φλοξ πυρός κι οι τροχοί Αυτού πυρ φλέγον και καταιγίδα είναι ορμή ανέμου δυνατή και ανυπόφορη.
4.Θα προσκαλέσει ο Κριτής τον άνω ουρανό -επειδή υπερβατό σχήμα είναι τον ουρανόν άνω- και τη γη για να διακρίνουν το λαό Του που πολιτεύεται κακώς. Διακρίνουν δηλώνει να Τον ελέγξουν. Βλέπε αναγνώστη ότι και ο Μωυσής εισάγοντας τους Ισραηλίτες στη γη της επαγγελίας έλαβε τον ουρανό και τη γη μάρτυρες των εντολών που έδωσε σ’ αυτούς και γιατί αυτά είναι σώματα στερεότερα και γιατί ο ουρανός κι η γη περιέχουν και τους αμαρτωλούς και δικαίους διαμαρτύρομαι υμίν σήμερον τόν τε ουρανόν και την γην ότι απωλεία απολείσθε από της γης –ΠΔ. Το σχήμα αυτό ονομάζεται προσωποποιία όταν δηλαδή στα άψυχα και άλογα προσαρμόζουμε εμψύχων και λογικών σχήματα και κινήματα.
5.Οσίους εδώ ονομάζει τους Ιουδαίους ως αφιερωμένους μόνο στο Θεό οι οποίοι όσο ήταν δυνατόν διοίκησαν και τελείωσαν τη Διαθήκη που τους έδωσε ο Θεός με τις θυσίες που Του πρόσφεραν και Διαθήκη λέει όλο το νόμο γιατί αυτοί φύλατταν μόνες τις προσταγές του νόμου περί θυσιών και έτσι νόμιζαν ότι φύλατταν και όλο το νόμο. Γι’ αυτό και υπερηφανεύονταν ως θεοσεβέστατοι για τις θυσίες που έκαναν. Συναγάγετε τους είπε ο Θεός δηλαδή κατά τους καιρούς εκείνους και τις ημέρες που ήταν διορισμένες να συναγάγονται και να ακροάζονται τις αναγνώσεις του νόμου και των προφητών.
6.Θέλοντας να φέρει το Θεό στο μέσο δικαιολογούμενο με τους Ιουδαίους προλαβαίνει και κηρύττει σε όλους ότι όσα λέει ο Θεός είναι δίκαια γιατί κι αυτοί οι άψυχοι ουρανοί θα κηρύξουν τη δικαιοσύνη του Θεού και ουρανούς εδώ έχει και τις τάξεις των Αγγέλων στον ουρανό επειδή είναι τριγύρω στο Θεό πάντοτε και για τούτο ξέρουν τη δικαιοσύνη του Θεού.
(Διάψαλμα).
Αιτία και κατασκευή της δικαιοσύνης του Θεού είναι το ακόλουθο γιατί ο Θεός που μέλλει να δικαιολογηθεί με τους Ιουδαίους είναι όλων των ανθρώπων Κριτής και άρα δίκαια λόγια έχει να πει επειδή και έχει φυσική τη δικαιοσύνη.
7.Κι από δω αρχίζουν τα λόγια του Θεού στους Ιουδαίους αλλά προτύτερα από κάθε άλλο λόγο προστάζει τους Ιουδαίους να έχουν προσοχή λέγοντας άκουσε λαέ Μου δηλαδή πρόσεξε στα λόγια Μου.
Κι εδώ λαμβάνεται έξωθεν από κοινού το άκουσον δηλαδή άκουσε Ισραήλ και θα διαμαρτυρήσω δηλαδή θα διαλεχθώ με σένα αλλά επειδή πιο πάνω είπε λαό αδιόριστα εδώ τον προσδιορίζει και λέει το ξεχωριστό μαζί και γλυκύ Του όνομα δηλαδή το Ισραήλ.
Εγώ που διαλέγομαι με σένα είμαι ο Θεός σου και γι’ αυτό να νιώσεις φόβο και συστολή κι αυτό για να δείξει την άρρητη και υπερβάλλουσα μακροθυμία του Θεού που καταδέχεται να συνομιλεί με τους δούλους Του και είπε δυο φορές το ο Θεός για να κατηγορήσει την αναισθησία και παχύτητα που είχαν τα ψυχικά αυτιά των Ιουδαίων.
8.Δεν έκανα λαέ μου την παρούσα διάλεξη με σένα για να σε ελέγξω πως αμελείς και δεν προσφέρεις θυσίες σε μένα όχι δε σε ελέγχω γι’ αυτό επειδή τα ολοκαυτώματα κι οι θυσίες σου πάντοτε βρίσκονται πάνω στο θυσιαστήριο του ναού μου και όσο για τις θυσίες ακατηγόρητος είσαι αλλά για άλλα σε κατηγορώ.
9.Όταν εσύ προσφέρεις επιμελώς θυσία σε Μένα μη νομίζεις ότι Με θεραπεύεις και Με αναπαύεις με τούτο γιατί εγώ θυσίες δε χρειάζομαι επειδή είμαι ανενδεής και αχρείαστος από κάθε πράγμα. Μάλιστα εγώ είμαι που δίνω σε όλους τις χρείες τους. Για τούτο στο εξής δε θα δεχθώ τέτοιες θυσίες σου. Και βαρύτερα κατηγορεί τους Ιουδαίους ο Θεός περί θυσιών λέγοντας δια του προφήτου τι Μοι πλήθος των θυσοών υμών; Πλήρης ειμι ολοκαυτωμάτων κριών και στέαρ αρνών και αίμα ταύρων και τράγων ου βούλομαι τις γαρ εξεζήτησε ταύτα εκ των χειρών υμών; Και αλλού πάλι ινατί Μοι λίβανον εκ Σαβά φέρετε; Και κινάμωμον εκ γης μακρόθεν; Τα ολοκαυτώματα υμών ουκ εισί δεκτά και αι θυσίαι υμών ουν ήδυνάν Με και ουκ ελάλησα προς τους πατέρας υμών περί ολοκαυτωμάτων και θυσίας. Κι άλλοι προφήτες λοιπόν λένε περί τέτοιων θυσιών διάφορα αλλά θα απορούσε κανείς γιατί ο Θεός λέει έτσι όταν νομοθέτησε δια του Μωυσέως πολλά προστάγματα για τις θυσίες; Και αποκρινόμαστε ότι δε νομοθέτησε ο Θεός αυτές κατά προηγούμενο θέλημα για λόγου Του επειδή θυσίες ο Θεός δε χρειάζεται αλλά συγκατέβη και δέχτηκε ο Θεός αυτές για τη σκληρότητα των Ιουδαίων και γιατί αυτοί έκλιναν στη λατρεία των ειδώλων αφού λέει Εγώ ο Θεός γνώριζα εσάς τους Ιουδαίους πως μάθατε στην Αίγυπτο να κάνετε θυσίες και δύσκολα μπορείτε να αφήσετε τη συνήθεια αυτή επειδή έχετε ηδονή να θυσιάζετε και τούτου χάριν το συγχώρεσα σε σας μεταθέτοντας τις θυσίες στη δική Μου λατρεία ώστε με τη συνέχεια των θυσιών να ενθυμείστε Εμένα πάντοτε και η ηδονή και προσπάθεια που έχετε στις θυσίες αυτή να φυλάξει το σέβας σε Μένα και τη λατρεία στις αχάριστες καρδιές σας οι οποίες εύκολα λησμονούν τις ευεργεσίες Μου. Τώρα όμως επειδή η τόση πολυκαιρία και τα τόσα σημεία που καθημερινά σας κάνω σας βεβαίωσαν ότι εγώ μόνος είμαι Θεός και για τούτο παρρησιάζω σε σας τη δική Μου θέληση και το σκοπό και φανερά σας εμποδίζω να μη προσφέρετε πλέον άλλες θυσίες σε Μένα επειδή είναι άχρηστες και περιττές κι ας ντραπούν οι Ιουδαίοι από τα λόγια αυτά οι οποίοι παρατρέχουν την αλήθεια και σφαλίζουν τους οφθαλμούς της ψυχής τους να μη δουν το φως που λάμπει στα λόγια αυτά πατά ακόμα θα ενεργούν τις θυσίες που διορίζει ο παλαιός νόμος.
10.Για τούτο λοιπόν δε δέχομαι τα παραπάνω μόσχους και χιμάρους και τράγους γιατί είναι δικά Μου όλα τα ζώα και θηρία του αγρού ονομάζει τα καθαρά τετράποδα που βόσκουν στους αγρούς και ήμερα χωράφια σαν τα πρόβατα και βόδια και άλλα όμοια επειδή η ΑΓ το όνομα των θηρίων άλλοτε θέτει στα άγρια κι άλλοτε στα ήμερα ζώα. Δικά Μου λοιπόν είναι τα ζώα αυτά όλα γιατί Εγώ τα εποίησα. Κάποιοι λένε θηρία του δρυμού και άρα τα άγρια τα ζώα γιατί αγροί ονομάζονται τα ήμερα χωράφια και οι δουλεμένοι τόποι ενώ δρυμοί οι λόγγοι και τα ρομάνια κι οι αδούλευτοι τόποι που τρέφουν θηρία και άγρια ζώα και έτσι θα νοήσεις ότι λέει ο Θεός πως είναι δικά Μου όχι μόνο τα ήμερα αλλά και τα άγρια ζώα και με τα λίγα ζώα που αναφέρει εδώ εξ ονόματος αναφέρει όλα όσα θυσιάζονται.
11.Κι όχι μόνο τα τετράποδα είναι δικά Μου αλλά και τα πετεινά όλα τα γνωρίζω και ξέρω πόσα είναι στον αριθμό γιατί είμαι εξουσιαστής τους και Κύριος. Ωραιότητα ονόμασε αγρού τους καρπούς που βλαστάνουν στον αγρό δηλαδή στο χωράφι αφού καρποί είναι ωραιότητα και κάλλος του χωραφιού κι αυτοί ονομάζονται και ωραίοι για τις ώρες και τους καιρούς του χρόνου κατά τους οποόιους γίνονται ώριμοι. Μετ’ εμού είναι η ωραιότητα αντί του παρ’ Εμοί και στη εξουσία Μου βρίσκεται. Βλέπε αναγνώστη πως ο Θεός με τα λίγα που ανέφερε φανέρωσε με συντομία όλα όσα πρόσφεραν οι Ιουδαίοι σ’ Αυτόν γιατί από τα τετράποδα ζώα πρόσφεραν στο Θεό βόδια και τράγους και πρόβατα ενώ από τα πτηνά περιστέρια και τρυγόνια και πάλι από τους καρπούς σεμίδαλι και κρασί και λάδι.
12.Ειρωνικώς και επιπληκτικώς ο Θεός λέει προς τους Ιουδαίους για να ελέγξει τον παχύ και χοντρό τους νου γιατί νόμιζαν ότι ο Θεός χρειάζεται τις θυσίες για να τις τρώει. Τους λέει λοιπόν ότι αν και σεις νομίζετε ορθώς ότι Εγώ πεινώ και τρώω πλην από λόγου σας δε θα ζητήσω να φάω επειδή όλη η οικουμένη και όλα στην οικουμένη μέσα φαγητά δικά Μου είναι και άρα από κείνα Εγώ μπορούσα να λάβω και να φάω χωρίς να χρειαστώ από λόγου σας.
13.Ερωτηματικό κάνει το λόγο ο Θεός στους Ιουδαίους για να ελέγξει περισσότερο την αγνωσία τους λέγοντας μήπως Εγώ χρειάζομαι να τρώω κρέατα ταύρων και να πίνω αίματα τράγων καθώς χρειάζονται αυτοί οι ψευδείς θεοί των εθνών και για τούτο ζητύν τις θυσίες αυτές από τους ανθρώπους; Όχι Εγώ δε χρειάζομαι τέτοια βρώση και πόση γιατί και πολλοί από τους γνωστικούς και ευγενέστερους κρέατα ωμά δεν τρώνε ούτε πίνουν αίματα ζώων παρά τα αποστρέφονται.
14.Βλέπε αναγνώστη πως με τα λόγια αυτά ο Θεός αποβάλλει τη λατρεία του παλιαού νόμου και εισάγει και δέχεται τη λατρεία του ευαγγελίου της χάριτος επειδή η θυσία δια αινέσεως και δοξολογίας δόθηκε στους Χριστιανούς της νέας χάριτος. Αίνεση λέει τη δοξολογία στο Θεό και ευχαριστία επειδή και τα δυο πρέπει να ενεργούμε εμείς οι Χριστιανοί δηλαδή και να δοξολογούμε το Θεό και να Τον ευχαριστούμε πρώτα γιατί εκ του μη όντος εις το είναι μας δημιούργησε και δεύτερον γιατί λαμβάνουμε από Αυτόν όλα τα προς τη χρεία μας και την απόλαυσή μας. Και τρίτον πάλι γιατί λαβαμε απ’ Αυτόν το φως της θεογνωσίας και με συντομία γιατί απλώς λάβαμε από το Θεό τόσες μεγάλες και ανεκδιήγητες ευεργεσίες κοινές και μερικές και ψυχικές και σωματικές.
Πρέπει λοιπόν άνθρωπε να δίνεις στο Θεό τις ευχές σου υπέρ της σωτηρίας σου δηλαδή να εύχεσαι στο Θεό να σε σώσει γιατί τούτο το χρέος έχεις να το κάνεις. Πρέπει κανείς να τελειώνει τις ευχές δηλαδή τις υποχρεώσεις που έδωσε στο Θεό για να Τον ευαρεστήσει επειδή έτσι κι οι Ιουδαίοι υποσχέθηκαν να κάνουν να ευαρεστήσουν δηλαδή το Θεό αφού έτσι έιπαν προς το Μωυσή πάντα όσα είπεν Θεός ποιήσομεν και ακουσόμεθα -ΠΔ. Έτσι κι εμείς οι Χριστιανοί υποσχεθήκαμε στο άγιο Βάπτισμα να συνταχτούμε δηλαδή να ενωθούμε με το Χριστό φυλάσσοντας τις εντολές Του και να αποτάξουμε δηλαδή να μισήσουμε το σατανά και όλα του τα έργα και για τούτο χρωστάμε να φυλάξουμε όλες τις υποσχέσεις μας αυτές και να ευαρεστήσουμε το Θεό ως δούλοι στο Δεσπότη μας. Και ευαρεστεί κανείς το Θεό μόνο εάν είναι ενάρετος. Αλλά το να θυσιάζει κανείς ζώα αυτό δεν είναι αρετή επειδή και τα έθνη κάνουν θυσίες και κουρμπάνια αλλά όμως από τούτο δεν είναι και ενάρετα.
15.Με τον τρόπο αυτό πρόσφερε άνθρωπε θυσία αινέσεως στο Θεό και πλήρωσε κείνες τις υποσχέσεις που Του έδωσες και τότε με θάρρος επικαλέσου Με όταν σε ακολουθήσει θλίψη και πειρασμός είτε από δαίμονες είτε και απο τη διεφθαρμένη φύση του σώματος και βέβαια Εγώ θα σε ελευθερώσω από τη θλίψη και τον πειρασμό εκείνο εσύ όμως θα δοξάσεις Εμένα ως αληθινό και γρήγορο βοηθό σου. Πρέπει να παρατηρήσουμε εδώ ότι ο Θεός ανοίγοντας με τα λόγια αυτά θύρα και είσοδο στην ευαγγελική λατρεία της νέας χάριτος ευθύς φανέρωσε και περί της Αγίας Τριάδος αφού λέγοντας θύσον τω Θεώ φανέρωσε τον Πατέρα και απόδος των Υψίστω τας ευχάς σου φανέρωσε πάλι τον Υιό και επικάλεσαί Με φανέρωσε το Πνεύμα το Άγιο και τα ονόμασε έτσι όχι για να νοηθεί μόνος ο Πατήρ Θεός και μόνος ο Υιός Ύψιστος και μόνο το Πνεύμα το Άγιο άξιο να επικαλείται αλλά για να φανερωθεί η διαφορά των θείων Υποστάσεων της Αγίας Τριάδος με αυτή τη διαφορά των ονομάτων.
16.&17.Αμαρτωλό ονομάζει εδώ το δήμο των ιερέων και Γραμματέων των Ιουδαίων γιατί αυτοί διηγήθηκαν στο λαό τα δικαιώματα και προσταγές του νόμου και μόνο στο στόμα τους είχαν όλη την ΠΔ αλλά όχι και στην καρδιά τους και υπερηφανεύονταν σ’ αυτό δηλαδή να κηρύττουν μόνο το νόμο με μόνο το στόμα και απ’ αυτό να δικαιώνουν τον εαυτό τους πράττοντας κάθε αμαρτία και γι’ αυτό είπε ο Κύριος γι’ αυτούς στο λαό των Ιουδαίων πάντα ουν όσα αν λέγωσιν υμίν τηρείν τηρείτε και ποιείτε κατά δε τα έργα αυτών μη ποιείτε λέγουσι γαρ και ου ποιούσι. Λέει λοιπόν στον αμαρτωλό άνθρωπο και παραβάτη των εντολών ο Θεός γιατί αμαρτωλέ άλλους διδάσκεις και συ μισείς την παιδεία; Δηλαδή μίσησες τη διόρθωση της ψυχής σου την οποία έπρεπε να λάβεις από κείνα που διδάσκεις τους άλλους; Γιατί απέβαλες τους λόγους Μου και αποστράφηκες και μίσησες; Κείνο που μισεί αφήνει κανείς πίσω. Μίσησες τα λόγια Μου όμως γιατί δεν κάνεις κείνα που παραγγέλλουν αυτά τα λόγια Μου ώστε εσύ με το λόγο και με το στόμα αναφέρεις και διηγείσαι το νόμο Μου αλλά με το έργο και με την καρδιά αποβάλλεις και μισείς τον ίδιο το νόμο Μου.
18.Βλέπε αναγνώστη στα λόγια αυτά ζωγραφισμένα τα χρώματα της αμαρτίας γιατί λέει αν και έβλεπες κανένα κλέφτη και συ συνέκλπτες μαζί του ή κι αν δεν έκλεβες συμφωνούσες όμως μαζί του επειδή δεν τον διόρθωνες ελέγχοντας την κακία του παρά τον σκέπαζες και έτσι τον άφηνες να τρέχει στην κλεψιά.
Κι όταν έβλεπες κανένα μoιχό συγκοινωνούσες και συ μαζί του στη μοιχεία κατά τη θέληση και την καρδιά αλλά μοιχό ονομάζει όχι μόνο όποιον επιβουλεύεται γυναίκα παντρεμένη αλλά και κάθε πόρνο και ακόλαστο άνθρωπο.
19.Το στόμα σου είναι γεμάτο ψεύδος κι η γλώσσα σου έπλεκε πολύτροπες δολιότητες. Αδιάφορη η σύνταξη του επλεόνασε επειδή αντί να το συντάξει με γενική κακίας ή δοτική κακία το συνέταξε με αιτιατική.
20.Όταν καθόσουν μαζί με άλλους και συνομιλούσες καταλαλούσες τον ίδιο τον κατά σάρκα αδελφό σου και εναντίον του έβαλες επιβουλή και παγίδα να τον παγιδέψεις. Υιό μητρός ονομάζει τον ίδιο αδελφό αυξάνοντας την κατηγορία με συνώνυμα και όμοιες λέξεις.
21.Αυτά τα κακά έκανες άνθρωπε και γω σώπασα δηλαδή μακροθύμησα και δε σε παίδεψα προσμένοντας όμως τη μετάνοιά σου αλλά εσύ όχι μόνο δε μετανόησες ούτε και διορθώθηκες παρά και επιπλέον στοχάστηκες λογισμούς βλάσφημους και ανόσιους δηλαδή νόμισες πως και γω είμαι όμοιος με σένα κατά την κακία και συμφωνώ και γω κατά τη γνώμη με τους αμαρτωλούς.
Εν ημέρα όμως της κρίσεως θα σε ελέγξω αμαρτωλέ και θα παραστήσω ενώπιόν σου τις αμαρτίες εκείνες που έκανες αλλά τις κάλυπτες με κάθε τρόπο μην τις μάθουν οι άνθρωποι.
22.Στοχαστείτε αυτά καλώς και καταλάβετε σεις που λησμονείτει το Θεό γιατί ο Θεός μακροθυμεί στις αμαρτίες σας και δε σας παιδεύει ευθύς που θα αμαρτήσετε.
Ω ανείκαστη και ακατάληπτη μακροθυμία Θεού! Γιατί ο Θεός ακόμα μακροθυμεί στους αμαρτωλούς και με τα λόγια αυτά τους ασφαλίζεται και τους προλέγει ότι πρέπει αμαρτωλοί να μετανοήσετε και να διορθωθείτε μήπως Εγώ ο Θεός αμετανόητους σας αρπάξω τις ψυχές σας αιφνιδίως διαμέσου Αγγέλων σκληρών και απότομων και τις παραδώσω στον Άδη.
23.Ξαναπαραγγέλλει ο Θεός για την καινή θυσία της νέας χάριτος του ευαγγελίου λέγοντας ότι η θυσία αυτή της αινέσεως και προς Θεό δοξολογίας θα Με δοξάσει και θα Με τιμήσει κι όχι η θυσία ζώων.
Εκεί λοιπόν στη θυσία της αινέσεως και δοξολογίας του Θεού βρίσκεται η στράτα διαμέσου της οποίας Εγώ θα δείξω στο θυσιάζοντα τέτοια αίνεση. Τι θα δείξω; Τη σωτηρία από Μένα. Αλλά και ήν δείξω γράφεται αντί καθ’ ήν δηλαδή κατά την οποία στράτα θα του δείξω τη σωτηρία Μου. Και με υποστιγμή στο δείξω πάλι λέγεται αυτό το σωτήριό Μου και οδός σωτηρίας το άγιο Βάπτισμα ή η μετάνοια που ακολουθεί στον επόμενο.
ΨΑΛΜΟΣ Ν΄-50
1.&2.Εις το τέλος επιγράφεται γιατί περιέχει προφητείες που πέμπουν στο τέλος το νου των αναγνωστών του επειδή κατασκευάστηκε ο παρών ως ιατρικό μέσω της εξομολογήσεως αρμόδιο στην πληγή που έλαβε τόσο για τη μοιχεία της γυναίκας εκείνης της έγγαμης όσο και για το φόνο του άντρα της αλλά με τον παρόντα προφητεύει κι άλλα όπως για την δεύτερη οικοδομή της Ιερουσαλήμ που έγινε ύστερα που γύρισαν οι Ιουδαίοι από τη σκλαβιά της Βαβυλώνας αφού μετά την αμαρτία δεν έλειψε το προφητικό χάρισμα παντελώς αφού ο Θεός γνώριζε ότι γρήγορα θα αποπλύνει το μολυσμό της αμαρτίας του και θα γίνει λαλπρότερος από πριν και για τούτο δε στέρησε ούτε αφαίρεσε με τελειότητα από αυτόν τη χάρη της προφητείας.
Κι είναι τούτο φανερό κι από τα λόγια του ιδίου γιατί αυτός δε ζήτησε από το Θεό να λάβει πάλι το Πνεύμα το Άγιο που έχασε αλλά μόνο παρακαλεί μη στερηθεί από αυτό και το Πνεύμα Σου το Άγιον μη αντανέλης απ’ εμού. Αρμόζει και σε όλους τους ανθρώπους που αμάρτησαν η εξομολόγησή του αυτή εδώ γιατί γράφηκε και τελειώθηκε από τον ίδιο όταν πήγε ο προφήτης Νάθαν και τον έλεγξε αφού ήρθε τότε σε αίσθηση της αμαρτίας του ενώ τον περασμένο καιρό βρίσκονταν αφρόντιστος και το ηνίκα εισήλθε προς Βηρσαβεέ νοείται όχι τότε που πήγε ο Νάθαν επειδή πέρασε αρκετός καιρός εντωμεταξύ αλλά ηνίκα εδώ αορίστως σημαίνει το ύστερο του χρόνου αφού την κατέστησε έγκυο.
3.Ελέησέ με Κύριε κατά την αξία του μεγάλου Σου ελέους επειδή μεγάλως αμάρτησα και καθώς μεγάλες αμαρτίες έκανα έτσι κι Εσύ με μέγα έλεος ελέησέ με.
Κι εκείνο που παραπάνω είπε μέγα έλεος το ίδιο λέει εδώ πλήθος οικτιρμών διπλασιάζοντας τη δέηση με όμοιες λέξεις γιατί τούτο είναι συνήθεια σε κείνους που παρακαλάνε να πλατύνουν τη δέησή τους με πολλά όμοια λόγια ώστε με αυτά να παρακινήσουν περισσότερο τον παρακαλούμενο να τελειώσει το ζήτημά τους. Ανόμημα λέει εδώ την παρανομία της μοιχείας και του φόνου επειδή και τα δυο εμπόδιζε ο νόμος του Θεού λέγοντας ου φονεύσεις και ου μοιχεύσεις αλλά ανόμημα ονόμασε την παρανομία επειδή κι αυτός σαν αλλόφυλος που δεν έχει νόμο έτσι ανόμως ήμαρτε.
4.Αλλά ακόμα κι αν συγχωρέθηκε από το Νάθαν όταν του είπε Κύριος παρεβίβασε το αμάρτημά σου μόλο τούτο από την πολλή θερμότητα που είχε στη μετάνοια παρακαλεί το Θεό να πλυθεί ακόμα περισσότερο και να καθαριστεί. Επί πλείον και αντί άγαν δηλαδή παρακαλεί το Θεό να τον καθαρίσει από την ανομία του πολλά και με υπερβολή.
Αυτό που παραπάνω είπε ανομία εδώ ονομάζει αμαρτία επειδή κυρίως αμαρτία είναι η παράβαση του θείου νόμου πλήν ως επί το πλείστον μεταχειρίζεται αδιαφόρως και εκ παραλλήλου το όνομα της ανομίας και παρανομίας και αμαρτίας και το ένα λέει αντί του άλλου.
5.Ελέησέ με Κύριε και πλύνε με και καθάρισέ με γιατί δε λησμόνησα ούτε καταφρόνησα την αμαρτία μου από τον όγκο και τις πολλές φροντίδες της βασιλείας μου επειδή η αμαρτία μου δεν ήταν άξια λησμοσύνης και καταφρονήσεως αλλά κι ας διέλαθα τους ανθρώπους και δεν έμαθαν όσα κακά έκανα όμως εγώ γνωρίζω πόσο μεγάλη είναι η αμαρτία μου και βλέπω την αμαρτία μου καθημερινά μέρα και νύχτα με τους οφθαλμούς της συνειδήσεώς μου που χτυπά και πληγώνει την ψυχή μου το οποίο δηλαδή να θυμάται πάντοτε ο άνθρωπος την αμαρτία του είναι σημείο αληθινής μετανοίας και καθαράς και πρόξενο συγχωρήσεως αμαρτιών και για τούτο παραγγέλλει κι ο Θεός Εγώ ειμι ο εξαλείφων τας ανομίας σου ένεκεν Εμού και τας αμαρτίας σου και ου μη μνησθήσομαι συ δε μνήσθητι και κριθώμεν.
6.Σε Σένα μόνο το Θεό ήμαρτον γιατί και σε Σένα μόνο τον Κριτή του παντός είμαι υποκείμενος αφού εγώ επειδή είμαι βασιλεύς Εσένα μόνο επί της γης έχω κριτή των πράξεών μου ενώ των άλλων ανθρώπων είμαι κύριος και εξουσιαστής και γι’ αυτό και κατά την εξουσία μου κάνω εκείνα που θέλω χωρίς να εμποδίζομαι από άλλον και επειδή παρέβηκα τους νόμους Σου Κύριε για τούτο και σε Σένα το νομοθέτη ημάρτηκα.
Ενώπιόν Σου αμάρτησα ενώπιον του Κυρίου μου γιατί Εσύ βλέπεις όλα τα πράγματα όχι μόνο όταν γίνονται αλλά και προτού να γίνουν και λέγοντάς το αυτό ντροπιάζεται κι ο ίδιος επειδή δε ντράπηκε το Θεό που τον έβλεπε όταν αμάρτανε. Βλέπε αναγνώστη πως κι ας διέπραξε δυο αμαρτίες ενικώς πάνω και κάτω κι όχι πληθυντικώς λέει όχι δηλαδή αμαρτίες και ανομίες και πονηρά αλλά αμαρτία και ανομία και πονηρό κι η αιτία είναι επειδή ο φόνος κρέμονταν από τη μοιχεία αφού η μοιχεία της προξένησε και το φόνο του άντρα της και κατά τούτο τα δυο φαίνονται ένα επειδή και το ένα έγινε αίτιο του άλλου.
Αμάρτησα Κύριε κάνοντας το πονηρό ενώπιόν Σου καταπάνω της κεφαλής μου δηλαδή ώστε συ όταν δικαιολογείσαι σε μένα και κρίνεσαι για τις ευεργεσίες που μου έκανες δηλαδή πως με κατέστησες βασιλέα και τόσο πολλά με δόξασες ενώ εγώ ως αχάριστος πρέβηκα τους νόμους Σου και τόσο Σε παραπίκρανα ώστε όταν Συ κρίνεσαι με μένα γι’ αυτά δικαιώνεσαι Εσύ ενώ εγώ ο άθλιος θα καταδικαστώ γιατί φάνηκα αχάριστος στον ευεργέτη μου αφού αυτός ήταν ο σκοπός και η γνώμη του πονηρού δαίμονα που με πίεσε κατά κάποιο τρόπο και με νίκησε μ την πτώση της αμαρτίας. Ποιος σκοπός; Να κατασταθώ δηλαδή εγώ ο ίδιος πρόξενος της καταδίκης μου αφού ο Θεός τον παρέλαβε βοσκό και προβατέα και τον κατέστησε βασιλέα και τον λύτρωσε από μυρίους κινδύνους ενώ εκείνος με την πονηρή του πράξη αντάμειψε τον ευεργέτη του εγώ ειμι ο χρίσας σε εις βασιλέα επί Ισραήλ και εγώ ειμι ο ρυσάμενός σε εκ χειρός Σαούλ τι ότι εφαύλισας τον λόγον Κυρίου του ποιήσαι το πονηρόν εν οφθαλμοίς Αυτού; Ιδού -η καταδίκη του- Εγώ εξεγείρω κακά εκ του οίκου σου και ουκ αποστήσεται ρομφαία εκ του οίκου σου έως αιώνος.
7.Θέλοντας να ελκύσει το Θεό σε ευσπλαχνία και έλεος ανεβαίνει με το λογισμό του στην παρά φύση γέννηση των ανθρώπων γιατί αν δεν ήμαρτε δε θα έσμιγε με την Εύα ώστε η αμαρτία γέννησε την ένωση αυτή κι αυτή πάλι τους απογόνους τους κι αυτοί τους μετέπειτα και κείνοι πάλι τους άλλους έως τον προφητάνακτα αφού κι ας έγινε ο γάμος τίμιος για την παιδοποιία αλλά κατά φύση από την αμαρτία έχει την αρχή για την εμπαθή ηδονή ώστε καλά λέει ότι από αμαρτία και συνελήφθην και εγεννήθην. Εκίσσησε αντί εγέννησε ή εκύησε δηλαδή συνέλαβε λέγεται και άρα δεν είναι και μεγάλo πράγμα κι αν αμάρτησα εγώ γιατί έπαθα κάτι που είναι ίδιο της ανθρώπινης φύσεως.
8.Αλλά για την αληθινή εξομολόγηση που έκανε της αμαρτίας του λέει ότι επειδή Εσύ αγαπάς την αλήθεια για τούτο και γω ομολόγησα αυτήν την αλήθεια και είπα ήμαρτον. Ιδού γαρ περιττεύει τόσο εδώ όσο και παραπάνω κατά τη συνήθεια της εβραϊκής η οποία πολλά τέτοια περιττά μεταχειρίζεται.
Για δική του καταισχύνη και ντροπή λέει Εσύ Κύριε τόσο πολλά με αγάπησες ώστε που μου αποκάλυψες τα απόκρυφα μυστήρια της προνοίας και της σοφίας Σου διαμέσου του Αγίου Σου Πνεύματος ενώ εγώ φάνηκα σε τέτοια χάρη αχάριστος και δεν αμάρτησα εν αγνοία αλλά ήμαρτον έχοντας τη γνώση του νόμου Σου και τη δήλωση των μυστηρίων Σου.
9.Προφητεύοντας για λόγου του ότι θα συγχωρηθεί η αμαρτία του τελειότερα και για τη συγχώρεσή της θα γεmίσει χαρά η καρδιά του αφού ο νόμος καθάριζε μερικούς που μολύνονταν με το ράντισμα του υσσώπου χόρτου πολλά καθαρτικού και για τούτο κατά την ομοιότητά του λέει εδώ θα με ραντίσεις Κύριε με ράντισμα καθαρτικό ως λόγος συγχωρητικός παρά Θεού και δάκρυ μετανοίας επειδή και το δάκρυ από το Θεό χαρίζεται και μάλιστα όταν αδιάκοπα έρχεται και τρέχει στα μάτια μας.
Διπλασιάζει τα λόγια της ηδονής της ψυχής του.
10.Συ Κύριε θα ενηχήσεις στις ακοές της ψυχής μου χαρά που συγχωρήθηκαν τελείως οι αμαρτίες μου και αγαλλίαση και ευφροσύνη το ίδιο σημαίνουν ως επίταση μάλιστα το ένα του άλλου η αγαλλίαση της ευφροσύνης.
Τα οστά μου λοιπόν που ταπεινώθηκαν και ταλαιπωρήθηκαν από το βάρος της αμαρτίας μου θα αγαλλιάσουν επειδή θα ελαφρώσουν με τη συγχώρηση της αμαρτίας αυτής κι από μέρος των οστών φανέρωσε τον εαυτό του όλο. Ακουτιείς μοι αγαλλίασιν λέγεται και για την ενανθρώπηση του Κυρίου αφού όταν Συ Κύριε θα αναγγείλεις την παγκόσμια χαρά που θα γίνει σε όλους τους ανθρώπους με την απόττητη ενανθρώπηση του Υιού Σου τότε τα ταπεινωμένα οστά μου ευθύς με την αγγελία αυτή κατά κάποιο τρόπο θα σκιρτήσουν χορεύοντας από την πολλή ηδονή.
11.Φανερά βρίσκονται ενώπιον της παντεφόρου Σου επιστασίας Κύριε τα αμαρτήματά μου και άρα γύρισέ την την επισκοπή Σου από τα αμαρτήματά μου και παράβλεψέ τα και εξάλειψέ τα όλα από τη βίβλο των έργων μου.
12.Η καρδιά σημαίνει πολλά γιατί άλλοτε είναι το σωματικό μέρος της κι άλλοτε το βαθύτερό της ηγεμονικό διατί διαλογισμοί αναβαίνουσι εν ταις καρδίαις υμών; Κι άλλοτε σημαίνει τη γνώμη και την προαίρεση καρδία αυτών πόρρω απέχει απ’ εμού άλλοτε σημαίνει την ευδοκία και την αρέσκεια εύρον Δαβίδ τον του Ιεσσαί άνδρα κατά την καρδίαν Μου κι άλλοτε πάλι την ψυχή καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός κι άρα λέει εδώ κτίσε Κύριε την ψυχή μου καθαρή δηλαδή σε παρακαλώ όχι να κτίσεις και να ουσιώσεις άλλη ψυχή σε μένα αλλά την παρούσα ψυχή μου να ανακαινίσεις και να αποκαταστήσεις στο αρχαίο κάλλος της και φυσικό γιατί αν Εσύ αποβάλεις από την ψυχή μου την παλαιότητα που απόκτησε από το μολυσμό της αμαρτίας θα κτίσεις τότε σε μένα καρδιά καθαρή. Άρα το κτίσον εδώ αντί του αποκατάστησον.
Το εγκαίνισον νοείται αντί του έμβαλε καινώς δηλαδή χάρισμα ευθύτητας και πνεύμα ευθές έμβαλέ μου για να μου διευθύνει τις στραβές μου και σκολιές κινήσεις τις οποίες ο δαίμονας μου έμπασε και έγκατα τα ενδότερα της ψυχής εδώ εννοούνται. Και δώσω υμίν καρδίαν καινήν και πνεύμα καινόν δώσω εν υμίν και αφελώ την καρδίαν την λιθίνην εκ της σαρκός υμών και δώσω υμίν καρδίαν σαρκίνην –ΠΔ- δηλαδή θα ανακαινίσω την καρδιά σας που ασθένησε και την προθυμία σας που αδυνάτισε.
13.Μη με εκβάλεις Κύριε κι ας έγινα ανάξιος της επισκοπής Σου ούτε να με στερήσεις από το Πνεύμα Σου το Άγιο δηλαδή μη μου αφαιρέσεις το χάρισμα της προφητείας επειδή ήμαρτον. Ώστε και μετά την αμαρτία δεν του έλειψε παντελώς και εξ ολοκλήρου το προφητικό χάρισμα.
14.Δώσε μου Κύριε τη χαρά εκείνη που είχα πριν την αμαρτία από τη σωτηρία που λάβαινα από Σένα. Βλέπε αναγνώστη πως εκείνο που δεν έχασε δηλαδή το προφητικό χάρισμα παρακαλούσε παραπάνω να μη παρθεί απ’ αυτόν ενώ τούτο που έχασε δηλαδή τη χαρά της συνειδήσεως πριν την αμαρτία αυτό παρακαλεί να του δοθεί και πάλι επειδή και πριν από την αμαρτία χαίρονταν κατά συνείδηση πως έχει τέτοιο μέγα σωτήρα του το Θεό.
Στερέωσέ με Κύριε με χάρισμα του Αγίου Πνεύματος ηγεμονικό δηλαδή που να κυριεύει τα πάθη και να με οδηγεί στα καλά κα τις αρετές. Χάρισμα ευθύτητας και χάρισμα ηγεμονικό νοούνται οι δυνάμεις και ενέργειες που δίνονται στην ψυχή παρά του Αγίου Πνεύματος.
15.Προφητεύεται ό, τι μέλλει να γίνει γιατί αφού το κήρυγμα του ευαγγελίου εξαπλώθηκε στα άνομα έθνη από τότε κι η βίβλος αυτή των ψαλμών έγινε σε όλους τους ανόμους και ασεβείς διδάσκαλος των αρετών και της θεογνωσίας επειδή καθημερινά στην εκκλησία αναγινώσκεται.
16.Κατά την ιστορία και το γράμμα αίματα ονομάζονται οι άδικοι φονείς και μάλιστα ο άδικος φόνος του άντρα της μοιχαλίδας του αλλά κατά αναγωγή αίματα οι δαίμονες καλούνται επειδή χαίρονται και κυλιούνται στα αίματα τόσο όταν φονεύονται όσο κι όταν θυσιάζονται ζώα ενώ ο Θεός της σωτηρίας λέγεται αντί ο Σωτήρ μου κατά περίφραση και ο διπλασιασμός ο Θεός ο Θεός φανερώνει την εγκάρδια και υπερβάλλουσα δέησή του.
Κι αυτή η γλώσσα μου θα χαροποιηθεί για την αγγελία της δικαιοσύνης Σου Κύριε όπου δικαιοσύνη εδώ η δικαίωση που έδωσε ο Θεός σ’ αυτόν δηλαδή η ελευθερία και αθώωση της αμαρτίας και καταδίκης γιατί όποιος λεευθερώνεται αυτός και δικαιώνεται. Άλλοι έχουν την δικαιοσύνην Σου σε αιτιατική ώστε να νοείται ότι η γλώσσα μου θα αγαλλιάσει και θα χαρεί με τη δικαίωσή μου από Σένα δηλαδή με την ελευθερία μου και αθώωση από την αμαρτία και γι’ αυτήν θα κινηθεί προς δοξολογία και ευχαριστία Σου.
17.Επειδή έμαθα από το προφητικό χάρισμα του Αγίου Σου Πνεύματος για τούτο ξέρω ότι πάλι θα ανοίξεις τα χείλη και το στόμα μου σε υμνολογία και αίνεση του ονόματός Σου καθώς άνοιγες και πριν την αμαρτία ενώ τώρα είναι κλεισμένα από την κατηγορία και τον έλεγχο της συνειδήσεώς μου.
18.Βλέπε αναγνώστη πως πάλι και εδώ αποβάλλει τις νομικές των αλόγων ζώων θυσίες λέγοντας αν Συ Κύριε ήθελες θυσία εγώ θα Σου έδινα αλλά Εσύ όχι μόνο θυσία απλώς δε θέλεις αλλά ούτε και ολοκαυτώματα αποδέχεσαι γιατί τα ολοκαυτώματα δηλαδή οι θυσίες που τις έκαιγαν όλες στο Θεό ήταν οι πλέον τιμιότερες από τις άλλες κι ας πρόσφερε μετά ταύτα θυσίες στο Θεό αλλά το έκανε αυτό και χωρίς την προαίρεσή του μόνο και μόνο για τη ν προσταγή του νόμου που κατά συγκατάβαση το πρόσταξε αλλά και επειδή ακόμα δε είχε έρθει ο καιρός της καινούργιας θυσίας του ευαγγελίου της χάριτος που είναι η αίνεση και η αναόμακτη των θείων Μυστηρίων.
19.Θυσία όμως στο Θεό ευπρόσδεκτη είναι η ψυχή εκείνη που είναι συντετριμμένη και κατατσακισμένη από θεληματική της ταπείνωση. Καρδιά πολλές φορές ονομάζει η ΑΓ την ψυχή επειδή κι η καρδιά είναι πολλά ενωμένη με την ψυχή κι ομοίως κι η ψυχή πολλά εμπεφυκυία στην καρδιά και γι’ αυτό και όταν πάθει τίποτε βλάβη η καρδιά ευθύς η ψυχή πετά και αναχωρεί από το σώμα και άρα την συντετριμμένη ψυχή και την ταπεινωμένη ο Θεός δεν εξουθενεί δηλαδή δεν αποστρέφεται.
20.Παρακαλώντας για την ανοικοδομή και ανακαινισμό της Ιερουσαλήμ που έμελλε να γίνει ύστερα από την ελευθερία των Ιουδαίων από τη Βαβυλώνα λέει τα ακόλουθα και το αγάθυνον εδώ αντί του αγαθοποίησον τίθεται αφού άλλο το αγάθυνον από κείνο επειδή με δοτική συντάσσεται αυτό και θα πει αγαθός να φανείς αγάθυνον Κύριε τοις αγαθοίς –ρκδ΄/124ος – εν τη ευδοκία Σου δηλαδή με τη συνέργιά Σου.
Οικοδομηθήτω είναι εδώ ευκτικό και παρακαλεστικό κι ας φαίνται προστακτικό γιατί λέει ας οικοδομηθούν τα τείχη της Ιερουσαλήμ που καταγκρεμίστηκαν από τους Βαβυλώνιους.
21.Τότε θα αποδεχτείς θυσία δίκαιη Κύριε επειδή σε άλλο τόπο έξω από την Ιερουσαλήμ δεν ήταν δίκαιο να προσφέρουν θυσία οι Ιουδαίοι αφού έτσι ο νόμος πρόσταζε. Αναφορά τα αφαιρέματα είναι δηλαδή οι θυσίες εκ μέρους του όλου ζώου προσφερόμενες ενώ ολοκαυτώματα κείνες οι θυσίες που καίγονταν ολόκληρες στο θυσιαστήριο δηλαδή όλο το σώμα του θυσιαζομένου ζώου.
Πάλι το ίδιο λέει κι εδώ από την πολλή χαρά της ψυχής του πως όταν λυτρωθούν οι Ιουδαίοι από τη Βαβυλώνα θα προσφέρουν μόσχους ολόκληρους στο θυσιαστήριο στην Ιερουσαλήμ.
Αυτή είναι κατά γράμμα η ερμηνεία και την ιστορία αλλά κατά αναγωγή προφητεύει για την εκκλησία των Χριστιανών και για τη θυσία του ευαγγελίου και ευδοκία η ενανθρώπηση του Σωτήρος ως αγαθή βουλή και προηγούμενο θέλημα του Θεού. Σιών πάλι η πολιτεία των Χριστιανών και τείχη της οι επίσκοποι και διδάσκαλοι γιατί τότε κατά τον καιρό της πολιτείας των Χριστιανών θα αποδεχτεί ο Θεός από την εκκλησία θυσία δικαιοσύνης δηλαδή αρετής και ως αναφορά θα δεχτεί μερικά καυσίματα και τιμωρίες που έλαβαν οι ομολογητές για το Χριστό ενώ ως ολοκαυτώματα τους Μάρτυρες θα δεχτεί που βασανίστηκαν ολότελα και ολόκληροι και σφαγιάστηκαν και πέθαναν. Και αναφορά δέχεται της εκκλησίας ο Θεός τη μερική αρετή και σωφροσύνη δηλαδή στο γάμο ή βιωτικό τάγμα –όπως λέει κι ο Θεσσαλονίκης Γρηγόριος για τη σώφρονα χηρεία- ενώ ως ολοκαυτώματα την τέλεια αρετή δηλαδή παρθενία και μοναχική πολιτεία.
Μόσχοι οι πιστοί Χριστιανοί γιατί εργάζονται τις αρετές και είναι παχείς με τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και γιατί κερατίζουν τα πάθη εναντίον του διαβόλου και για να πούμε γενικά όλοι κείνοι που είναι τέλειοι στην πράξη και το λόγο και τη θεωρία είναι μόσχοι και αναφέρονται στον επουράνιο θυσιαστήριο εις οσμήν ευωδίας στο Θεό αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι πολλοό πολλές φορές εξηγητές μέλλοντα χρόνο λαμβάνουν αντί ευκτικού ως ιδίωμα κι αυτό της εβραϊκής και γι’ αυτό το ραντιείς με υσσώπω λένε ας με ραντίσεις και ας καθαριστώ και ας με πλύνεις και ας λευκανθώ και άλλα όμοια.
Ψαλμὸς ΝΑ´ (ΝΒ´) – 51
1.Εις το τέλος ψαλμός συνέσεως τω Δαβίδ.
2.Όταν λοιπόν έφευγε ο προφητάναξ από το Σαούλ πείνασε κι ήρθε τότε στη Νομβά την πόλη των ιερέων στον Αβιμέλεχ τον αρχιερέα και έκανε όσα εξηγήθηκαν στην επιγραφή του λγ΄/33ου δηλαδή έφαγε από τους άρτους της προθέσεως και έλαβε και τη ρομφαία του Γολιάθ που βρίσκονταν εκεί. Τον είδε όμως κάποιος Δωήκ που ήταν επιμελητής των μουλαριών του βασιλέως Σαούλ δηλαδή ο μουλαροβοσκος του που ήταν τότε στη σκηνή ενοχλούμενος από δαίμονα ή ασθένεια και πήγε και το φανέρωσε στο βασιλέα που τόσο θυμώθηκε πολλά ώστε έφερε τον αρχιερέα και τους 350 ιερείς και πρόσταξε το Δωήκ και τους θανάτωσε όλους και κατέσφαξε και όλους τους κατοίκους της πόλεως Νομβά από μικρού έως μεγάλου κι όλη την πόλη κατέστρεψε και για τούτο το γεγονός όταν το έμαθε ο προφήτης έγραψε τον παρόντα προς υπομονή όσων αδικούνται. εις το τέλος πάλι επιγράφεται γιατί παρακινεί τους αδικουμένους να βλέπουν τι κακό τέλος θα δώσουν όσοι τους αδικούν κι έτσι να μακροθυμούν και να υπομένουν ευχαρίστως αλλά και συνέσεως επιγράφεται γιατί όποιος αδικείται χρειάζεται σύνεση και φρόνηση να κάνει υπομονή.
3.Ο λόγος εδώ αποβλέπει προς τον Δωήκ που αντί να ντρέπεται και να σκεπάζει το πρόσωπό του για τη μεγάλη κακία που έκανε λαι θανάτωσε τους ιερείς και μια ολόκληρη πόλη αφάνισε ενώ αυτός ο αναίσχυντος μουλαροβοσκός καυχιέται κιόλας ακόμα για την κακία του και κακία εδώ ονομάζεται η καθολική πονηρία και δυνατός ο Δωήκ για την οικείωσή του με το βασιλέα και δυνατός να κακοποιήσει.
4.Το ελογίσατο είπε και εφθέγξατο ενώ το όλην την ημέραν καθ’εκάστην ημέραν κι αυτή είναι η σύνταξη του ρητού: πάντοτε λάλησε η γλώσσα σου ανομία, αδικία ασυνδέτως δηλαδή άνομα και άδικα και κατηγορεί ο προφήτης με τα λόγια αυτά όλη τη ζωή του Δωήκ επειδή κι αυτή ήταν πάντοτε και πάντως διεφθαρμένη γιατί αν δεν ήταν τέτοιος κακότροπος και διεστραμμένος δε θα αφάνιζε μια τέτοια πόλη.
Δόλο εδώ ονομάζει πάλι τη διαβολή και προδοσία γιατί αυτή ο διαβαλτής και προδότης αυτός τόσο πολλά δυνατή και ενεργητική κατασκεύασε ώστε σαν ξυράφι θέρισε την πόλη των ιερέων επειδή κι αυτός διέβαλε στο βασιλέα τον αρχιερέα και τους ιερείς που ήταν μαζί του πως είναι φίλοι και συνεργοί του προφήτη.
5.(Διάψαλμα).
Πάντοτε λέει αγάπησες διαβάλτη Δωήκ το κακό περισσότερο από το καλό και να λές άδικα περισσότερο από το να λες δίκαια.
6.Αγάπησες λοιπόν μουλαροβοσκέ όλα τα λόγια κείνα που καταποντίζουν κι αφανίζουν τους ανθρώπους κατά των οποίων αυτά ξεχύνονται σαν άγρια κύματα κι αυτά τα αγάπησες με γλώσσα δολερή δηλαδή επίβουλη και μερικοί λένε εδώ γλώσσα δολία που πρέπει να αναγινώσκεται χωριστά δηλαδή ηγάπησας πάντα τα ρήματα καταποντισμού και πάλι ηγάπησας γλωσσαν δολίαν.
7.Και για τούτο επειδή εσύ αγάπησες αυτά τα βλαβερά ας σε γκρεμίσει ο Θεός γιατί κακώς οικοδομήθηκες και υψώθηκες με το διαβαλμό και την προδοσία που έκανες στο βασιλέα αν και το καθέλοι σε και τα άλλα είναι ευκτικά όμως σε τύπο κατάρας είναι προφητείες αφανισμού που έμελλε να λάβει εκείνος.
(Διάψαλμα).
Κι ας σε ξεριζώσει ο Θεός γιατί κακός είσαι φυτευμένος στο αμπέλι του Θεού κι ας σε μεταθέσει δηλαδή να χωρίσει την ψυχή από το σκήνωμά σου δηλαδή από το σώμα σου με ταχύτατο θάνατο και να μεταθέσει εσένα όλον από το σπίτι σου νεκρό φερόμενο έξω κι ας ανασπάσει και τη ρίζα σου δηλαδή το γένος σου όλο γιατί ρίζα του ήταν ο πατέρας του κι ο υιός του ο ένας που τον βλάστησε κι ο άλλος έμεινε μετά το θάνατό του ως ρίζα του γένους αφύ με το όνομά της φανέρωσε και τους ανιόντες και τους κατιόντες συγγενείς του δηλαδή και γονείς και παππούδες και προπάππους όπως και υιούς κι εγγόνους και δισεγγόνους κι απλώς όλη του τη σειρά του γένους ενώ γη ζώντων ονόμασε την αισθητή όπου κατοικούν οι πρόσκαιροι άνθρωποι ως ζωντανοί και τον τόπο εν ουρανοίς όπου κατοικούν όσοι ζουν παντοτινά μακάριοι.
8.Οι δίκαιοι λοιπόν κι ενάρετοι βλέποντας τον αφανισμό που θα λάβει ο διαβαλτής αυτός θα φοβηθούν την άφευκτη κρίση του Θεού και απαραίτητη κι έτσι φοβούμενοι θα γίνουν κι ασφελέστεροι στο εξής και προσεκτικότεροι κι όχι μόνο αυτό αλλά και θα χαρούν κιόλας καθώς κι αλλαχού λέει ευφρανθήσεται δίκαιος όταν ίδη εκδίκησιν –νζ΄/57ος . αδιαφόρως η σύνταξη εδώ γιατί αντί να γράφεται επ’ αυτώ επ’ αυτόν λέει.
9.Οι δίκαιοι λοιπόν θα πουν γι’ αυτόν εκεί να άνθρωπος που δε θέλησε να έχει το Θεό βοηθό του γιατί αυτός πρόδωσε τον αρχιερέα και δεν τον σκέπασε όπως ώφειλε επειδή αγνόησε την αιτία για την οποία κατέφυγε σ’ αυτόν ο προφήτης και για τούτο και κατέστησε ο άθλιος εχθρό του τον ίδιο τον Θεό που είναι υπέρμαχος και βοηθός των αδικουμένων.
Κι ακόλουθο είναι να ήταν και πλούσιος ο μουλαροβοσκός και για τούτο λέει εδώ πως είχε την ελπίδα του στον πλούτο του και πλούτος κι η κακία του για την οποία είπε τον ίδιο και δυνατό στην αρχή του παρόντος ενώ ματαιότητα τον ίδιο τον πλούτο του ως ανωφελή και άχρηστο κιόλας επειδή σε κίνδυνο του πλούτου τίποτε δε μας ωφελεί όπως δεν ωφέλησε και κείνον.
10.Για τον εαυτό του πάλι ο προφήτης προφητεύει εδώ λέγοντας ότι κείνοι οι εχθροί που με επιβουλεύονται αυτοί και πόλεις ολόκληρες εξολοθρεύουν και κανένα δε λυπούνται ενώ εγώ ο επιβουλευόμενος από αυτούς θα διαφυλαχτώ τόσο πολλά ώστε να φαίνομαι σαν ελαία κατάκαρπος της οποίας δε διαφθείρεται ο καρπός και θα διαφυλαχτώ επί τη σκέπη φυτευμένος του Θεού καθώς κι η αισθητή ελαία διαφυλάσσεται φυτευμένη στον κήπο μέσα κι οίκος Θεού κι η σκηνή ονομάζεται προφητεύοντας με τούτο ότι θα νικήσει το Σαούλ κι ότι θα λάβει και τη βασιλεία και ακολούθως θα έχει τις δικές του πόλεις και τη σκηνή.
Εγώ λοιπόν έχω τις ελπίδες μου όχι στον πλούτο ή τη δύναμη κανενός καθώς ο μουλαροβοσκός αυτός εδώ αλλά μόνο στο έλεος του Θεού που δίνει σε κείνους που αδικούνται κι ελπίζω στο έλεος του Θεού όχι μόνο στον παρόντα αιώνα λλά και στον μέλλοντα όταν δηλαδή θα γίνει η κρίση και ανταπόδοση των έργων του καθενός.
11.Ευχαριστώ Σοι δηλαδή Σ’ ευχαριστώ πάντοτε Κύριε γιατί έκανες εκδίκηση αφού έξωθεν πρέπει να υπακούεται και ενδιάθετη κι εγκάρδια η φωνή αυτή αφού αναπέμπεται από βάθους ψυχής και για τούτο κι είναι ελλιπής επειδή συνηθίζουν κείνοι που εκδικούνται δηλαδή δέχονται βοήθεια από κάποιον να προσφέρουν τους λόγους τους ελλιπείς από την πολλή τους τη χαρά που έχοντάς την απκόπτουν και το επίλοιπο του λ΄γου τους κι έτσι και πολλοί βλέπουν τους εχθρούς τους να λαμβάνουν την καταδίκη λέγοντας ελλειπτικώς είδα, έδωσες δηλαδή την εκδίκησή μου (απ)έδωκες δίκη κι είπε παραπάνω έτσι γιατί προγνώρισε τον αφανισμό που έμελλαν να λάβουν όσοι εχθροί τον επιβουλεύτηκαν.
Εγώ λοιπόν θα Σε προσμένω εκδικητή Κύριε και κατά περίφραση ο λόγος εδώ τίθεται γιατί από την πολλή του την ευλάβεια στο Θεό λάβαινε πολλάκις το όνομά Του αντί του Θεού και τούτο κάνω λέει γιατί το όνομά Σου δηλαδή να Σε προσμένει κανείς για βοηθό του τούτο λέω είναι καλό και ωφέλιμο σε κείνους που είναι αφοσιωμένοι κι αφιερωμένοι σε Σένα.
Αυτή είναι η ερμηνεία κατά το γράμμα του παρόντος αλλά μπορεί κι αλλιώς να λέγεται κι από μας τους χριστιανούς εναντίον του διαβόλου που πάντοτε ανομεί και δολιεύεται καταπάνω μας έως να μεταναστεύσουμε και να χωριστούμε από το σώμα τούτο δηλαδή έως θανάτου και σκήνωμα διαβόλου το παραμόνεμα που μας κάνει τριγύρω στην καρδιά μας ενώ ρίζωμά του η στερρήτητα κι η επιμονή που έχει να μας ενοχλεί με διάφορους λογισμούς. Θα δουν επομένως οι δίκαιοι την ήττα και το γκρέμισμα του εχθρού και περισσότερο θα φοβηθούν το Θεό που βοηθά κείνους που Τον φοβούνται ενώ άνθρωπο εδώ πρέπει να νοήσουμε το διάβολο καθώς θα ερμηνευτεί στον νε΄/55ο ενώ τα ακόλουθα κατά τροπολογική έννοια νοούνται αρμοδίως.
ΨΑΛΜΟΣ ΝΒ΄-52
1.Εις το τέλος υπέρ Μαελέθ συνέσεως τω Δαυίδ.
Αυτός ο ψαλμός είναι όμοιος με τον ιγ΄/13ο έχοντας μόνο δυο στίχους περισσότερους από κείνον τους οποίους μόνο θα ερμηνεύσουμε εδώ επειδή τα άλλα γράφηκαν εκεί κι εξηγήθηκαν αλλά οι δυο παραπάνω στίχοι εδώ υπάρχουν για να μη φανεί ότι είναι ένας κατά την εκφώνηση και προφορά των λόγων και κατά λάθος αριθμήθηκε δυο φορές αφού κατά την έννοια διαφέρουν επειδή εκείνος κατηγορεί το θυμό και την κακία του Σεναχηρείμ και του Ραψάκου που έδειξαν κατά του βασιλέως Εζεκίου ενώ ο παρών κατηγορεί τη λύσσα των Ιουδαίων κατά του Χριστού.
Επειδή αν δε διέφερε από κείνον κατά την έννοια δε θα είχε αριθμηθεί δυο φορές και δε θα είχε δευτερωθεί και να λανθαστούν τόσο οι Εβραίοι εβδομήκοντα που τον μετέφρασαν όσο κι οι πατέρες που τον εξήγησαν γιατί κι άλλη επιγραφή έχει ο παρών διαφορετική δηλαδή από κείνον η οποία παραπέμπει στο τέλος τους αναγνώστες για τις προφητείες που περιέχει κατά των Ιουδαίων κι οι οποίες εκπληρώθηκαν εις το τέλος κι υπέρ Μαελέθ γράφει το οποίο δηλώνει περί χορείας της υπέρ προθέσεως λαμβανομένης αντί της περί κατά μετάληψιν γιατί τούτον αναγινώσκοντες εμείς οι χριστιανοί χορεύουμε για την έκβαση των προφητευθέντων αγαλλιάσεται Ιακώβ και ευφρανθήσεται Ισραήλ ο οποίος είμαστε μεις ο νέος Ισραήλ καθώς και σε κείνον ερμηνεύτηκε ενώ το συνέσεως διδάσκει ότι όσοι τον αναγινώσκουν χρειάζεται να έχουν σύνεση να τον γνωρίσουν γιατί αυτός κι ας είναι κατά τα λόγια όμοιος εκείνου όμως κατά τα νοήματα έχει διαφορά μυστηριώδη κι άρα μόνο τους δυο διαφορετικούς στίχους πρέπει να ερμηνεύσουμε που έχει παραπάνω ο παρών από κείνον.
2.Η ερμηνεία εκεί βρίσκεται και το εν ανομίαις εδώ εκεί έχει εν επιτηδεύμασιν.
3.Εκεί έχει ουκ έστι ποιών χρηστότητα.
4.&5.Ως έχει.
6.Ως έχει και εδώ έχει εφοβήθησαν αντί εδειλίασαν.
Ανθρωπαρέσκους ονομάζει εδώ ο προφήτης τους Ιουδαίους το οποίο είναι όνομα με το οποίο κι ο Χριστός ονείδισε πολλάκις σ’ αυτούς υποκριτές ονομάζοντας και κατ’ όψιν κρίνοντες γιατί από ανθρωπαρέσκεια οι Ιουδαίοι κινούμενοι έλεγαν προς αρέσκεια και θεραπεία του Καίσαρος πας ο βασιλέα εαυτόν ποιών αντιλέγει τω Καίσαρι και πάλι ουκ έχομεν βασιλέα ειμή Καίσαρα αλλά και προς τον Πιλάτο έλεγαν εάν Τούτον απολύσης ουκ εί φίλος του Καίσαρος. Τούτων λοιπόν των ανθρωπαρέσκων Ιουδαίων τα κόκκαλα δηλαδή τις φυλές διαμέσου των οποίων συνίσταται το γένος των Ιουδαίων καθώς και από τα κόκκαλα συνίσταται το σώμα τούτων λοιπόν τις φυλές διεσκόρπισε και διέσπειρε ο Θεός στο να είναι δούλοι κι υποκείμενοι κάθε έθνους κι όταν ακόμα διαφθάρηκαν από τα άρματα των Ρωμαίων διασπαράχτηκαν και τα νεκρά τους σώματα και οστά τους από τα άγρια θηρία της γης και από τους γύπες και τα σαρκοβόρα πετεινά του ουρανού.
Ώστε οι Εβραίοι έγιναν σε όλα τα έθνη αισχύνη και ντροπή ζώντας ζωή δυστυχέστατη και κακοδαιμονέστατη γενόμενοι από όλους τους ανθρώπους του κόσμου οι πλέον βαρυσυμφορότεροι και τούτο το έπαθαν γιατί ο Χριστός τους εξουδένωσε και τους έκανε όνειδος σε όλον τον κόσμο.
7.Κι εδώ όπως έχει και κει ερμηνεύεται ο στίχος αλλά τούτο που έχει ο παρών εν τω επιστρέψαι τον Θεόν δηλαδή εκεί γράφεται εν τω επιστρέψαι Κύριον.
ΨΑΛΜΟΣ ΝΓ΄-53
1.Εις το τέλος εν ύμνοις συνέσεως τω Δαβίδ.
2.Όταν λοιπόν ο προφήτης έφευγε από το Σαούλ πήγε και κάθισε στην έρημο την καλουμένη Ζιφ κι οι Ζιφαίοι λοιπόν που κατοικούσαν στην έρημο εκείνη υποκρίθηκαν πως είναι φίλοι του αλλά μήνυσαν στο Σαούλ πως εκεί βρίσκεται κρυμμένος σ’ αυτούς και τότε ο Σαούλ συνάθροισε στράτευμα και πήγε κατά του Δαβίδ αλλά επειδή ακολούθησε κι έγινε εκεί πόλεμος από τους αλλοφύλους γύρισε πίσω ο Σαούλ κι ο προφήτης διέφυγε και λυτρώθηκε από τον κίνδυνό του και συνέγραψε τον παρόντα ευχαριστήριο στο Θεό γιατί με την ευμήχανη πρόνοιά Του διασκέδασε την επιβουλή των Ζιφαίων και για τούτο εν ύμνοις επιγράφεται αφού λέει εξομολογήσομαι των ονόματί Σου Κύριε ότι αγαθόν ότι εκ πάσης θλίψεως ερρύσω με. Και εις τέλος επιγράφεται γιατί η περιεχομένη εδώ προφητεία πλησίαζε να έρθει σε τέλος και έκβαση κι αφού προφήτεψε σ’ αυτόν τον αφανισμό που έμελλαν να λάβουν όσοι τον επιβουλεύονταν λέγοντας αποστρέψει τα κακά τοις εχθροίς μου και πάλι και εν τοις εχθροίς μου επείδεν ο οφθαλμός μου που είναι ρητά και θα εξηγηθούν στον τόπο τους. Και συνέσεως πάλι επιγράφεται γιατί συνετού ανθρώπου είναι ίδιο και χαρακτηριστικό να υμνεί τότε με τους κινδύνους δηλαδή και να ευχαριστεί το Θεό και να Τον επικαλείται ως κριτή και εκδικητή όσων Τον επικαλούνται.
3.Σώσε με Κύριε για το όνομά Σου δηλαδή γιατί Συ ονομάζεσαι Σωτήρ και δίκαιος και σώσε με ακόμα και ακόμα δηλαδή παντελώς και με όλη την τελειότητα γιατί από κάθε μέρος επιβουλές πολλές με περικύκλωσαν.
Κι επειδή είσαι δυνατός για τούτο κι εγώ είμαι βέβαιος ότι θα με κρίνεις μαζί με το Σαούλ που καταδυναστεύει τη δική μου ασθένεια και θα κάνεις εκδίκηση σε μένα. Αδιάφορη εδώ η σύνταξη του κρινείς με γιατί συντάσσεται εδώ με αιτιατική ενώ έπρεπε με δοτική δηλαδή κρινείς μοι δηλαδή ποιήσεις μοι κρίσιν και εκδίκησιν αφού το κρινείς με με αιτιατική σημαίνει κυρίως το κατακρινείς με.
4.Το εισάκουσον και το ενώτισαι και τα ανάλογα ρήματα φαίνονται πως δεν έχουν διαφορά αλλά σημαίνουν επίταση και αύξηση δεήσεως γιατί έτσι παρομοίως είπε και στην αρχή του δ΄/4ου και του ε΄/5ου και του ις΄/16ου και σε πολλούς άλλους αλλά οι φιλοπονότεροι βρίσκουν πως έχουν και διαφορά και μπορούμε να πούμε ότι προσευχή εδώ λέει την κατά νου και νοερά ενώ ρήματα του στόματος την ικεσία δια χειλέων και στόματος προσφερομένη δηλαδή καθώς είναι το παραπάνω όπως ο Θεός εν τω ονόματί Σου σώσόν με κι άλλα τέτοια όμοια.
5.Αλλοτρίους και κραταιούς ονομάζει εδώ όσους βρίσκονται περί τον Σαούλ κι αλλοτρίους γιατί ήταν εχθροί του αλλά και κραταιούς γιατί ήταν δυνατοί και σε πολεμική προετοιμασία κι αλλοτρίους πάλι και τους Ζιφαίους επειδή ήταν αλλότριοι και ξένοι από την αληθινή και γνήσια φιλία του προφήτη αλλά κραταιούς γιατί ήταν με το βασιλέα τότε Σαούλ.
Το ου προέθεντο δηλώνει ότι οι παραπάνω εχθροί του δεν παρέστησαν νοερώς το Θεό ενώπιόν τους γιατί όποιος φοβάται το Θεό με την ανατύπωση του νου του στοχάζεται πως στέκεται ενώπιόν του ο Θεός και τον εμποδίζει να μη κάνει κανένα κακό.
6.Εδώ βρίσκεται περιττός ο σύνδεσμος γαρ και φανερώνει με τα λόγια αυτά ο προφήτης ότι επειδή δέχτηκε πληροφορία από το Άγιο Πνεύμα πως έμελλε να τον βοηθήσει ο Θεός για τούτο από τη χαρά του δημοσιεύει τη θεία βοήθεια και αντόληψη. Το ιδού σημαίνει ότι θα λάβει τη βοήθεια αυτή και αντίληψη όχι μετά από παρέλευση πολλού καιρού αλλά τώρα.
7.Εκείνα λοιπόν τα κακά που μελέτησαν να κάνουν εναντίον μου οι εχθροί μου αυτά θα τα επιστρέψει ο Κύριος εναντίον τους γυρίζοντάς τα πίσω.
Αλήθεια εδώ ονομάζεται η δικαιοσύνη κι ότι επειδή η αλήθεια αφανίζει το ψεύδος για τούτο Συ Κύριε που είσαι αληθής εξολόθρευσέ τους γιατί είναι ψευδείς και γιατί οι Ζιφαίοι φάνηκαν ψεύτες κι απατηλοί στη φιλία μαζί του κι ακόμα κι αυτός ο Σαούλ πολλάκις είπε ότι δε θα επιβουλευτεί το Δαβίδ κι όμως φάνηκε ψεύτης στα λόγια του.
8.Το εκουσίως εδώ αντί προθύμως και περιχαρώς γιατί λέει δε θέλω να θυσιάσω σε Σένα Κύριε αναγκαζόμενος από την προσταγή του νόμου αλλά θεληματικώς και εκ προαιρέσεως θα θυσιάσω σε Σένα που είσαι βοηθός των αδικουμένων δηλαδή θα Σε ευχαριστήσω καθώς ακολούθως λέει.
9.Θέλω να Σε ευχαριστήσω Κύριε επειδή και το να Σε ευχαριστεί κανείς είναι πράγμα αγαθό καθώς κι αλλού λέει αγαθόν το εξομολογείσθαι τω Κυρίω –κόππα α΄/91ος. Και γιατί θέλω να Σε ευχαριστήσω; Γιατί διέλυσες και διασκέδασες τον πόλεμο που τώρα έμελλε να κάνει εναντίον του και γιατί έκανες να γυρίσει τον πόλεμο εναντίον σε άλλους αφού όποιος ευχαριστέι τον ευεργέτη τον κάνει φιλοτιμότερο στο εξής.
Προβλέποντας ως προφήτης με το νοερό του οφθαλμό της ψυχής τουςτην καταστροφή που έμελλε να λάβει ο Σαούλ κι οι εχθροί του οι αλλόφυλοι Ζιφαίοι προλέγει αυτά τα λόγια ότι επείδεν ο οφθαλμος μου εν τοις εχθροίς μου αλλά λείπει το εκείνα που θα λάβαιναν ή έμελλαν να πάθουν και πρέπει να υπακούονται δηλαδή επείδν ο οφθαλμός μου εν τποις εχθροίς μου δηλαδή κατά των εχθρών μου κείνα που εγώ ήθελα ή κείνα που μέλλουν να πάθουν καθώς ερμηνεύτηκε και στον λδ΄/34ο για το σχήμα της ελλείψεως.
Αυτή είναι η ερμηνεία του παρόντος κατά το γράμμα και την ιστορία και μπορεί να λέγεται και από μας εναντίον των δαιμόνων που είναι αλλότριοι του Θεού ως αποστάτες κι εναντίοι Του και κραταιοί στην κακία ως ασώματοι και κοσμοκράτορες.
ΨΑΛΜΟΣ ΝΔ΄-54
1.Εις το τέλος εν ύμνοις και συνέσεως τω Δαβίδ.
Και τούτον έγραψε όταν έφευγε το Σαούλ και κατοικούσε στην έρημο αλλά και με τα πάθη αυτά τα δικά του προεικονίζει και τα πάθη που έμελλε να πάθει ο Χριστός και για τούτο εις το τέλος του επιγράφεται και εν ύμνοις και συνέσεως επειδή παραπέμπει τον ακροατή στο τέλος όσων έχουν προφητευθεί για το Χριστό και τον παρακινεί κιόλας να Τον υμνεί Τον δι’ ημάς καταδεξάμενο και να ακροάζεται τον παρόντα με σύνεση αφού είναι συσκιασμένη κι ασαφής η προφητεία που περιέχεται περί Χριστού.
2.&3.Είπαμε στον παρελθόντα δηλαδή στον νγ΄/53ο τι δηλώνει το ενώτισαι και εισάκουσον και βλέπε εκεί αν και πρέπει να παρατηρήσουμε πως ο ις΄/16ος έχει τα λόγια αντίστροφα γιατί εκεί πρώτα είναι το εισάκουσον και δεύτερο το πρόσχες και τρίτο το ενώτισαι εισάκουσον Κύριε δικαιοσύνης μου πρόσχες τη δεήσει μου και ενώτισαι την προσευχήν μου και για τούτο είναι φανερό πως τα ρήματα αυτά είναι αδιάφορα και σημαίνουν ένα και το αυτό εκ παραλλήλου.
Το όνομα της αδολεσχίας κυρίως για φλυαρία λέγεται αλλά ο προφήτης το λαμβάνει πολλάκις και επί συνεχούς και επιμόνου μελέτης όπως και ηδολέσχουν εν τοις δικαιώμασί Σου –ριη΄/118ος δηλαδή μελετούσα συνεχώς στο νόμο Σου και τώρα εδώ λέει ομοίως ότι λυπήθηκα με τη μελέτη μου και μελετούσα πώς να ήταν τρόπος και μηχανή να γλιτώσω από τις επιβουλές των εχθρών μου αλλά λυπήθηκα γιατί δε βρίσκω καμιά μηχανή να λυτρωθώ και το όνομα της αδολεσχίας λαμβάνεται και για μετεωρισμό κατά τη θέα των ματιών καθώς εξήλθε Ισαάκ αδολεσχήσαι εις το πεδίον το προς δείλης και αναβλέψας τοις οφθαλμοίς αυτού είδε καμήλους ερχομένας.
4.Τον Σαούλ ονομάζει εχθρό του ο προφήτης γιατί τον επιβουλεύτηκε κι ομοίως και αμαρτωλό γιατί αμάρτανε στη δικαιοσύνη αφού δίωκς τον αθώο και αναίτιο Δαβίδ και ζητούσε να τον φονεύσει τον ευεργέτη του και φωνή εδώ οι ύβρεις που έλεγε εναντίον του ο Σαούλ ενώ θλίψη το διωγμό που κίνησε καταπάνω του.
Και για τούτο λέει ταράχτηκα αφού του Σαούλ οι φίλοι κίνησαν καταπάνω μου ανομία δηλαδή έγεραν εναντίον μου εγκλήματα και με διέβαλλαν στο Σαούλ πως είμαι επίβουλός του. Μερικοί πάλι λένε ανομίαι το οποίο νοούμε έτσι οτι κινήθηκαν εναντίον μου οι ανομίες δηλαδή οι άνομοι αφού έτσι συνηθίζουμε πολλάκις να λέμε αδικία τον άδικο κατηγορώντας τον με τον τρόπο βαρύτερα σα να έχει όλη την αδικία πάνω του.
Όταν λοιπόν οι εχθροί μου οργίστηκαν καταπάνω μου κοντά στην οργή ακόμα φύλαγαν και μνησικακία γιατί κότος ονομάζεται όταν κείται οργή και μένει στην ψυχή του οργιζομένου που ονομάζεται και μνησικακία.
5.Καρδιά ονομάζει εδώ την ψυχή που λέει ότι εταράχθη στροβούμενη και ιλιγγιώντας και περιστρεφόμενη και στεναχωρούμενη από τις επιβουλές των εχθρών αλλά πώς ο προφήτης σε άλλο μέρος λέει ου φοβηθήσομαι από μυριάδων λαού των κύκλω συνεπιτιθρμένων μοι; -γ΄/3ος κι άλλα όμοια ενώ εδώ φανερά ομολογεί πως δειλιά και φοβάται; Και αποκρινόμαστε πως όταν αισθάνθηκε ο Δαβίδ τη θεία βποήθεια στην ψυχή του τότε θάρρησε και δε φοβήθηκε αλλά όταν κατ’ οικονομίαν στερήθηκε τη βοήθεια του Θεού για να φανεί η υπομονή του κι η επιμονή της δεήσεώς του στο Θεό τότε τον έπιασε αγωνία και το φόβο του δεν έκρυβε.
6.Κείνο που είπε λοιπόν παραπάνω τούτο το ίδιο λέει κι εδώ για να φανερώσει με τα πολλά λόγια την επίταση κι αύξηση της δειλίας του επειδή η δειλία όταν αυξηθεί γίνεται και λέγεται τρόμος ενώ σκότος της λύπης και αθυμίας λέει αφού η λύπη και αθυμία κατ’ εξαίρετο τρόπο σκοτίζουν και συγχέουν την ψυχή.
7.Τις πτέρυγες της περιστεράς ζητεί εδώ να του δοθούν και γιατί η περιστερά πετά γρήγορα και γιατί είναι ήμερη κι απόνηρη καθώς και κείνος. Ποιος λοιπόν να μου δώσει τις πτέρυγες της ταχύτατης περιστεράς να πετάξω σε τόπους βέβαιους κι ακίνδυνους κι έτσι να καταπαύσω και να ησυχάσω από τους συχνούς φόβους και πόνους;
8.(Διάψαλμα).
Φεύγοντας το Σαούλ και τους φίλους του μάκρυνα από τους κατοικούμενους τόπους και κατοίκησα σε τόπο έρημο.
9.Βρισκόμενος εκεί στην έρημο κανένα άλλο βοηθό έως τώρα δεν πρόσμεινα να με βοηθήσει πάρεξ μόον Εσένα το Θεό και καταιγίδα ονομάζει εδώ τη σφοδρότητα και υπερβολική ζάλη των πειρασμών.
10.Τα λόγια αυτά και τα ακόλουθα λέει περί του Χριστού κατά των Ιουδαίων αφού λέει καταπόντισε Κύριε τις γλώσσες των Ιουδαίων που βλασφημούν το δικό Σου Υιό δηλαδή βύθισέ τις αποπνίγοντας μέσα στο βάθος του στόματος και καταμοίρασέ τις κάνοντάς τις ασύμφωνες τη μια με την άλλη ώστε να μη μπορούν πλεόν να λαλούν κατά του Σωτήρος Χριστού καθώς τα έπαθαν εμπράκτως ύστερα οι Ιουδαίοι διαφθαρέντες από τους Ρωμαίους.
Για τούτο καταπόντισε Κύριε τις γλώσσες τους γιατί εγώ με προφητικούς οφθαλμούς είδα στην πόλη Ιερουσαλήμ ανομία και αντιλογία κι ανομία ήταν γιατί οι κάτοικοί της Ιουδαίοι ζητούσαν παρανόμως να θανατώσουν τον αρχηγό της ζωής αλλά κι αντιλογία γιατί αντέλεγαν στο Χριστό ο οποίος τους δίδασκε τα σωτήρια.
11.Την πόλη λοιπόν Ιερουσαλήμ θα την περικυκλώσει η ανομία δηλαδή η παρανομία μέρα και νύχτα δηλαδή σε πολύ διάστημα καιρού έως και στα τείχη της δηλαδή όλη την πόλη περιέλαβε αφού τέτοιοι άνομοι έμειναν οι Ιουδαίοι και μετά το σταυρικό θάνατο που προξένησαν στο Δεσπότη Χριστό έως ότου τους πολέμησαν οι Ρωμαίοι κι όλο το γένος τους διεφθάρη ύστερα από 40 χρόνους μετά την Ανάληψη του Κυρίου.
Πάλι εδώ επαναλαμβάνεται η ανομία επιμόνως κατηγορώντας την πόλη και τους κατοίκους της Ιουδαίους γιατί υπερηφανεύτηκαν πως ζούσαν κατά το νόμο του Θεού αλλά έκαναν ανιμίες πάντοτε. Κι αφού είπε παραπάνω ότι την κύκλωσε ανομία έως τα τείχη τώρα διδάσκει πως δε θα αφήσει ελεύθερο ούτε το μέσο της παρά κι εκεί θα προχωρήσει κι η παρανομία βέβαια θα προχωρήσει στις κρίσεις των κριτών ενώ ο κόπος να κατασκευάζουν οι πολίτες μηχανές και επιβουλές κατά των αθώων κι η αδικία να πλεονεκτούν και να αρπάζουν το ξένο δίκιο.
12.Σε κάθε πόλη βρίσκονται και πλατείες οδοί και στενές και πλατείες είναι κείνες που μπορεί να περάσει αμάξι ολόκληρο και ονομάζονται εξάεροι ενώ στενές που ονομάζονται και έμβολοι γιατί όσοι βρίσκονται κει λάβαιναν χρήματα από τις πλατείες οδούς της πόλεως κει όπου γίνονταν παζάρια και ληψοδοσίες και δεν έλειπε ο τόκος κι ο δόλος γιατί ο τόκος εισπράττονταν από τα χρήματά τους αλλά κρυφίως αφού εμπόδιζε κι ο νόμος ο παλαιός αλλά κι ο δόλος πάλι δε έλειπε από κει γιατί οι πωλητές και αγοραστές με δόλο και ψεύδη απατούσαν ο ένας τον άλλο και μεταχειρίζονταν άλλες επιβουλές κι αναμεταξύ τους ώστε με αυτά φανέρωσε ο προφήτης πως οι Ιουδαίοι έπρατταν απλώς κάθε είδους κακία.
13.Τα λόγια και τα επόμενα εδώ λέγονται από το πρόσωπο του Δεσπότου Χριστού κατά του προδότου Ιούδα και γιατί ονέιδισε αντί εξουδένωσε και διάβαλε αλλά και μεγαλορρημόνησε αντί αδιάντροπα λάλησε και φοβέρισε αφού και τα δυο τα έκανε ο Ιούδας γιατί διάβαλε τον Κύριο στους Ιουδαίους αλλά και φοβέρισε και να τον παραδώσει σε θάνατο κι όπου το ότι μπορεί να είναι σύνδεσμος προκαταρκτικός τον οποίο ονομάζουν και διηγηματικό.
14.Από κοινού εδώ νοείται έξωθεν το ωνείδισας και το εμεγαλορρημόνησας δηλαδή συ Ιουδαίε άνθρωπε ισόψυχε συ Με ονείδισες και εναντίον Μου μεγαλορρημόνησες. Ισόψυχος ο Ιούδας ονομάζεται από τον Κύριο δηλαδή φίλο Του και ηγεμόνα του γιατί ο Ιούδας χειροτονήθηκε παρά του Κυρίου μαζί με τους ένδεκα αποστόλους ηγεμών κι άρχοντας των πιστών του Χριστού καταστήσεις αυτούς άρχοντας επί πάσαν την γην –μδ΄/44ος – ενώ γνωστός πως είναι δηλαδή εγνωσμένος και γνησιότατος.
15.Συ λοιπόν Ιούδα Με ονείδισες ο οποίος επί το αυτό δηλαδή μαζί με Μένα βρέθηκες και γλύκανες δηλαδή έφτιαξες φαγητά επειδή κάθε φαγητό προετοιμαζόμενο γίνεται γλυκύτερο κι εδέσματα η διδασκαλία του κηρύγματος με την οποία τράφηκαν οι ψυχές των πιστών και αυτή τη διδασκαλία ο Ιουδας ως απόστολος που ήταν γλύκανε δηλαδή ευαπέδεκτη έκανε στο Χριστό.
Μαζί με σένα Ιούδα πήγαμε στο ιερό του Θεού ομογνωμόνως αφού τόσο πολλά αχώριστο σ’ είχα και γνήσιο μαθητή Μου.
16.Προβλέποντας αυτά ο προφήτης καταράται τον Ιούδα και τον Άννα και Καϊάφα και τους Χριστοκτόνους Ιουδαίους.
Κι αν ανωτέρω είπε να τους έρθει θάνατος πώς τώρα λέει να κατέβουν ζωντανοί στον Άδη; Γιατί ασυμβίβαστο είναι κάτι τέτοιο κι αποκρινόμαστε ότι άλλοι από τους Ιουδάιους βιαίως πέθαναν γιατί θάνατο εδώ νοεί όχι κατά φύση αλλά βίαιο προξενούμενο από κρεμάλα ή πόλεμο ή άλλο τρόπο πικρό όπως του Ιούδα που έλαβε κρεμασθείς από μόνος του ενώ άλλοι πάλι αναγκάστηκαν και διώχθηκαν υπό των ρωμαϊκών στρατευμάτων ώστε να ρίξουν μόνοι τους τον εαυτό τους κάτω στους γκρεμούς κι άλλοι εισερχόμενοι σε λάκκους και ξεροπήγαδα κρύφτηκαν καιρό πολύ ταλαιπωρούμενοι από πείνα και δίψα και φόβο όπως έχει καταγράψει η ιστορία. Για τούτο κι Άδη ονομάζει το λάκκο και ξεροπήγαδο για το σκοτεινό που τους έγινε και τάφος επειδή έμειναν εκεί μέσα και λίγο λίγο διαφθάρηκαν και μερικοί λένε πως επειδή οι Ιουδαίοι επιβουλεύτηκαν το Χριστό όπως κι οι δαίμονες για τούτο στους πρώτους καταράστηκε να λάβουν τη θέση τους στα καταχθόνια και τους άλλους πάλι ονόμασε ζώντες ως αθάνατους ώστε να κατέβουν κείνοι στον Άδη οι κατά φύση δαίμονες ζωντανοί όντες.
Και για τούτο ας τους έρθει θάνατος γιατί πολιτεύονται πονηρία στην πόλη που κατοικούν αφού δεν έχουν κακία επιπόλαιη και επιφανειακή παρά μέσα στο βάθος και στις καρδιές τους ενώ παροικίες είπε εδώ τις κατοικίες τους αφού προσωρινά έμεναν και μετά παρέλευση λίγων χρόνων έμλλαν να διαφθαρούν από τους Ρωμαίους.
17.Εγώ πληροφορήθηκα πως μου εισάκουσε ο Κύριος κι είναι γραφυρότερο να πει πως εγώ προς τον Πατέρα φώναξα κι ο Υιός εισήκουσέ μου γιατί ο Υιός είναι που απώλεσε και διέφθειρε τους Ιουδαίους κατά την προσευχή που είπε ο ίδιος Υιός προς τον Πατέρα δια στόματος Δαβίδ Συ Κύριε ελέησόν Με και ανάστησόν Με και ανταποδώσω αυτοίς –μ΄/40ός.
18.Με τους λόγους αυτούς φανερώνει ο προφήτης τους τρεις καιρούς των μεγάλων συνάξεων των προσευχών που ονομάζουμε εσπερινό και όρθρο και μεσημβρία δηλαδή όταν ψάλλουμε την έκτη ώρα κι εγώ λέει θα διηγηθώ τα θαυμάσια του Θεού και θα τα διδάξω σε όλους όσοι είναι μαζί μου ώστε ένα και το αυτό σημαίνει διηγήσομαι και απαγγελώ και θα διηγηθώ τα παλαιά αλλά θα διδάξω όσα σε μένα έγιναν τώρα τα νεωστί θαυμάσια του Θεού.
19.Με ειρήνη δηλαδή χωρίς πόνο θα με λυτρώσει ο Θεός και την ψυχή μου από κείνους που πλησιάζουν σε μένα δηλαδή τους ανθρώπους του Σαούλ αλλά συγγενείς του Δαβίδ και συστρατιώτες κι έπειτα λέει και την αιτία για την οποία είναι εγγίζοντες σ’ αυτόν πως δηλαδή με άλλους πολλούς στρατιώτες ήταν συναναστρεφόμενοι με μένα και συστρατευόμενοι.
20.(Διάψαλμα).
Επειδή ο Θεός δημιούργησε τους αιώνες για τούτο λέγεται εδώ ότι είναι προ των αιώνων.
Και δεν είναι στους παραπάνω κακούς καμιά εναλλαγή από την κακία τους στην αρετή αλλά μένουν αμετάβλητοι στην κακία αφύ έτσι εκδόθηκε πως δεν αλλάσσονται ή φοβούνται το Θεό κι αυτά μπορούν να λέγονται και κατά των χριστοκτόνων Ιουδαίων αφού τους καταράστηκε παραπάνω ο προφήτης και τώρα λέει πως θα του ακούσει ο Χριστός και θα τους ταπεινώσει γιατί άλλοι από αυτούς φονεύτηκαν από τους Ρωμαίους στον πόλεμο της Ιερουσαλήμ κι άλλοι όσοι έμειναν έγιναν δούλοι ολότελα ατιμασμένοι και ταπεινωμένοι σε κάθε έθνος με τις πλέον ευτελείς υπηρεσίες. Κι είπε πως ο Χριστός υπάρχει προ των αιώνων κατά τη θεότητα επειδή έλεγαν κείνοι πως έλαβε την αρχή του είναι Του μόνο από τη μητέρα Του ως απλός άνθρωπος δηλαδή ενώ το ουκ εστιν αυτοίς αντάλλαγμα νοείται ακόμα κι αλλιώς γι’ αυτούς πως ο Χριστός ήταν το αντάλλαγμα κι η εξαγορά που δόθηκε για όλους τους ανθρώπους επειδή όμως οι Ιουδαίοι δε δέχτηκαν το Χριστό για τούτο δεν είναι άλλο άξιο αντάλλαγμα γι’ αυτούς δηλαδή για να λυτρωθούν με αυτό από το διάβολο και από τον αιώνιο θάνατο.
21.Εξέτεινε λέει ο Θεός την κολαστική Του δύναμη για να αποδώσει στους χριστοκτόνους Ιουδαίους την πρέπουσα σ’ αυτούς τιμωρία.
Οι φίλοι του Σαούλ βεβήλωσαν το νόμο του Θεού δηλαδή τον καταφρόνησαν γιατί λέει αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν και ου μισήσεις τον αδελφόν σου τη διανοία σου κι άλλα όμοια ενώ οι χριστοκτόνοι κείνοι Ιουδαίοι βεβήλωσαν το άγιο ευαγγέλιο γιατί δεν το δέχτηκαν νομίζοντάς το για άτιμο αφού βέβηλο είναι το κοινό και ανίερο.
22.Από την οργή του Χριστού διαμοιράστηκαν σε όλον τον κόσμο οι Ιουδαίοι όταν τα ρωμαϊκά στρατεύματα κατεδάφισαν τα Ιεροσόλυμα και για τούτο μερικοί είπαν ότι αυτά τα κακά έπαθαν γιατί θανάτωσαν τον Ιησού κι οι δικοί τους ακόμα που παρ’ ολίγο ομολογούν Θεό τον Ιησού στη βίβλο αλώσεως της Ιερουσαλήμ κι αφού τα έπαθαν αυτά άγγιξαν οι καρδιές τους τότε την αλήθεια και συλλογίστηκαν ότι ίσως ήταν Θεός ο Ιησούς γιατί εγγύτητα λέγεται κι η αμφιβολία του λογισμού.
Αυτός τώρα ο λόγος λέγεται κοινώς για όλους τους Ιουδαίους που προτού να σταυρώσουν τον Κύριο πρόσφεραν σ’Αυτόν λόγια απαλά σαν το λάδι καλώντας Τον Ραββί και διδάσκαλο και λέγοντας οίδαμεν ότι αληθής εί και την οδόν του Θεού εν αληθεία διδάσκεις κι άλλα όμοια και λόγια μαλακά αλλά τα μαλακά λόγια κι απαλά αυτά ήταν έσωθεν σαϊτες ακονισμένες τις οποίες έριχναν οι Ιουδαίοι επιθυμώντς το αίμα Του αλλά μπορεί να λέγεται και για το Σαούλ που υποκρινόμενος κι αυτός έλεγε η φωνή σου αύτη τέκνον Δαβίδ; Κι άλλα όμοια λόγια απαλά όντα εξωτερικώς φαινόμενα αλλά φαρμακερές σαϊτες έσωθεν νοούμενα.
23.Με τα λόγια τώρα αυτά κάνει ο προφήτης κοινή διδασκαλία σε όλους κείνους που επιβουλεύονται άλλους λέγοντας σ’ αυτούς και στον καθένα ξεχωριστά ρίξε αδελφέ τη φροντίδα όλης σου της ζωής και της ψυχής σου στο Θεό γιατί ο Θεός θα σε θρέψει και κατά το σώμα και την ψυχή κι αν πάλι σε θρέψει είναι φανερό ότι και θα σε φυλάξει και θα σε λυτρώσει από κάθε πειρασμό.
Ο Θεός λοιοόν δε θέλει ο δίκαιος να δοκιμάζεται και δεν τον αφήνει να δοκιμάζεται σε πολύ διάστημα καιρού με σάλο και ταραχή πιστός ο Θεός Ός ουκ εάσει ημάς πειρασθήναι υπέρ ό δύνασθε και δεν είπε δώσει επειδή ο Θεός συγχωρεί να έρχονται καταπάνω των δικαίων πειρασμοί υπό του διαβόλου και φαίνεται να τους δίνει ο ίδιος γιατί μπορεί και να τους εμποδίσει αλλά δεν το κάνει προς δοκιμή ν και τέφανο των πειραζομένων.
24.Συ Κύριε θα κατεβάσεις τους επίβουλους των αθώων ανθρώπων αλλά πού; Στο πηγάδι της διαφθοράς και τέτοιο ονόμασε για να φανερώσει τη βαθειά κι άφευκτη τιμωρία που μέλλουν να πάθουν οι επίβουλοι άνθρωποι.
Αλλά πάλι και πώς λέει στον οβ΄/72ο περί αυτών των φονέων και δολίων και ημέραι πλήρεις ευρεθήεται αυτοίς; Κι εδώ λέει το εναντίο φονείς δε θα μεσοκαιριάσουν τη ζωή τους; Και αποκρινόμαστε πως σε κείνον λέει ότι θα βρεθούν πλήρεις και τέλειες οι μέρες των κακών όχι για το μέτρο της ζωής τους αλλά για την κακία τους δηλαδή ότι οι μέρες τους θα είναι πλήρεις και γεμάτες κακία ενώ εδώ λέει πως ο Θεός προγινώσκει την αμετρία της κακίας τους ως φονέων και δολίων και τους θερίζει προ του φυσικού τους καιρού για να πεθάνουν ώστε να μη ζουν περισσότερο και αμαρτάνουν και περισσότερο και τους γίνεται η τιμωρία αυτή φιλανθρωπία αλλά ο λόγος αυτός δεν είναι καθολικός ούτε κι ακολουθεί πάντοτε σε όλους τους κακούς να μη μεσοκαιρίζουν δηλαδή τη ζωή τους γιατί πολλοί κακοί συγγηράσκουν μαζί με την κακία τους παρά λέγεται από του πλεονάζοντος δηλαδή γιατί ως επί το πλείστον οι άνθρωποι που είναι κακοί πεθαίνου πριν της ώρας τους με άωρο δηλαδή θάνατο. Το είπε άλλωστε και για να τους φοβίσει ως φονικούς και δόλιους και άνδρες αιμάτων και δολιότητος ως ανδριζόμενους σε φόνους και δόλους όπως και με το όνομα του δόλου αινιγματωδώς είπε φανερώννοτας κάθε είδος κακίας και καθώς κάθε άνθωπος ειρήνης λέει η ΑΓ ο ειρηνικός καλείται έτσι κι ο άνδρας αιμάτων κατά περίφραση κάθε φονέας και αιμοχαρής και άνδρας δολιότητος επομένως κάθε δόλιος και δολιοχαρής.
Είναι επιφώνημα το ακόλουθο που συνηθίζει να λέει επειδή μια φορά δοκίμασε ποιο καρπό έχει η ελπίς στο Θεό για τούτο ελπίζει ολωσδιόλου στο Θεό κι όχι μόνο αυτό αλλά κι ομολογεί σε όλους πως ελπίζει σ’ Αυτόν.
Αυτή είναι η ερμηνεία του παρόντος αλλά αρμόζει και να λέγεται αυτός εδώ ηθικώς και σε μας έξω από λίγα τινά ρητά τα οποία θα σημειώσουμε εφόσον όσα είναι ευκολοκατάληπτα θα τα αφήσουμε να νοούνται κατά τα παραπάνω λεχθέντα και ερμηνευθέντα ενώ όσα δυσκολονόητα θα προσθέσουμε εδώ γιατί καθένας μπορεί να λέει στον εαυτό του αυτά λυπήθηκα εν τη αδολεσχία μου δηλαδή για την ομιλία και συνδυασμό που έκανα με τους εμπαθείς λογισμούς αφού η ομιλία αυτή προξενεί ύστερα λύπη και μετάνοια στην ψυχή μου.
Λυπήθηκα λοιπόν για την ακαιρολογία και φλυαρία που είχα με αδιάφορους και τυχόντες ανθρώπους και ταράχτηκα από την προσβολή των λογισμών μου των πονηρών κείνων δηλαδή που φέρνει καταπάνω μου ο εχθρός μου και αμαρτωλός δαίμονας διαμέσου της μιαρής και ακάθαρτης ζωής μου και κατοίκησα στην ερημιά και ακαρπία της αρετής.
Καταπόντισε Κύριε και καταδίελε τις γλώσσες των δαιμόνων ώστε να μην μπορούν να συμφωνούν κείνοι να με επιβουλεύονται γιατί είδα ανομία και αντιλογία στην πόλη μέσα δηλαδή στην πολιτεία των δαιμόνων αφού ανομούν αμαρτάνοντας και αντιλέγουν στα δικά Σου τα προστάγματα Κύριε και τείχη πολιτείας τους οι δυνατότεροί τους.
Και πάλι κόπος είναι εν μέσω της πολιτείας τους για όσους Χριστιανούς αντιπολεμούν ανδρείως με τις προσβολές των δαιμόνωνκαι δεν τις δέχονται ενώ πλατείες οι οδοί τους εφόσον εναντιώνονται στη στενή οδό του Θεού και της αρετής και τόκος τους η προσθήκη κι άυξηση της αμαρτίας.
Το ει ο εχθρός ωνείδισέ με και εξής έως ελθέτω θάνατος επ’ αυτούς λέγονται εκ προσώπου του Χριστού κατά του Ιούδα όπως ερμηνεύτηκαν αλλά ελθέτω θάνατος και στους δαίμονες δηλαδή πλήρης ανενεργησία κακίας τους και καταβήτωσαν εις Άδου ζώντες προεξηγήθηκε. Τώρα παροικίες τους οι προσεγγίσεις σε μας πάνω στην επιφάνεια της καρδιάς μας παροικώντας ώστε να λέγονται οι ίδιοι και εγγίζοντες σε μας επειδή ένδοθεν προσβάλλουν πάντοτε πονηρούς κι αισχρούς λογισμούς και βλάσφημους. Εν πολλοίς ήταν συν εμοί αντί συν πολλοίς ήταν εν εμοί κατ’ εναλλαγή των προθέσεων που δηλώνει ακριβώς και ότι πολλοί ήταν που ήρθαν μαζί μέσα μου δηλαδή εναντίον μου και δεν είναι αντάλλαγμα δηλαδή εναλλαγή σ’ αυτούς από την κακία στην αρετή όπως ερμηνεύτηκε. Βεβήλωσαν τη διαθήκη του αντί εξουδένωσαν και ήγγισαν οι καρδιές τους δηλαδή τα βουλεύματά τους ενώ ηπαλύνθησαν οι λόγοι τους όταν μας υποβάλλουν λογισμούς αμαρτίας κολακεύοντάς μας στην αρχή και δελεάζοντάς μας με την ηδονή και γλυκύτητα της αμαρτίας καθώς και με τα δεξιά της αρετής ενώ τελειώνουν στην πικρία και στην φανερά κι ομολογούμενη αμαρτία.