ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ
ΚΑΘΙΣΜΑ Κ΄
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΓ΄-143
Συνέσεως τω Δαβίδ προς Γολιάθ.
O παρών συνεγράφη έπειτα από πολλές νίκες του προφήτη και δι᾽αυτού ευχαριστεί για όλες το Θεό και νοητός Γολιάθ ο κοινός εχθρός όλων των ανθρώπων διάβολος.
1.Ας είναι αινετός και δεδοξασμένος ο Θεός μου που κατευόδωσε στον αισθητό πόλεμο κατά των εχθρών μου τα χέρια μου και τα δάκτυλά μου και μου έδωσε δύναμη να τους νικήσω και να υψώσω τέτοια τρόπαια κατ᾽αυτών αλλά και στο νοητό πόλεμο των δαιμόνων και των παθών ευοδώνονται κι ευδοκιμούν τα χέρια κείνα που συχνάκις εκτείνονται στην αρετή και υψώνονται προς το Θεό στην προσευχή και άλλως διδασκόμενος ο προφήτης υπό Κυρίου κινούσε τα χέρι του σε παράταξη και τα δάχτυλά του σε πόλεμο κι έτσι με τα σωματικά του μέλη πολεμούσε και νικούσε τους αισθητούς εχθρούς ενώ δια των αυτών πολεμούσε και νικούσε και τους νοητούς τους δαίμονες και τα πάθη όπως κι εμείς οι χριστιανοί διδασκόμαστε υπό του Χριστού τα χέρια μας να υψώνουμε στο Θεό δια της προσευχής και έτσι να κινούμαστε σε παράταξη και τα δάκτυλά μας σε πόλεμο τυπώνοντας δι᾽αυτών το σημείο του τιμίου Σταυρού κι έτσι να πολεμάμε και να νικάμε τα πάθη και το διάβολο.
2.Ο Θεός είναι έλεος και καταφυγή δική μου κι Αυτός είναι βοηθός μου και λυτρωτής μου και διαφεντευτής μου και για τούτο έλπισα ολωσδιόλου μόνο σ᾽Αυτόν κι Αυτός είναι πάλι που κάνει το λαό μου να υποτάσσεται υπόκάτω σε μένα αφού χρεία έχουμε της θείας βοηθείας όχι μόνο για να υποτάσσουμε τους εναντίους λαούς κι εχθρούς μας αλλά και το δικό μας το λαό και καθώς από την βοήθεια του Θεού προέρχονται κι οι εκούσιες υποταγές των δικών μας των λαών.
3.Τέτοια λόγια είπε και στον η΄/8ο τί εστιν άνθρωπος ότι μιμνήσκει αυτού ή υιός ανθρώπου ότι πεισκέπτει αυτόν; Τι μεγάλο πράγμα είναι Κύριε ο άνθρωπος και του χάρισες να γνωρίζει ότι Εσύ εισαι ο Θεός; Κι αντιστρόφως να γνωρίζεσαι Εσύ πως είσαι Θεός και να υποπίπτεις στη γνώση και τους λογισμούς του; αφού μέγα στ’ αλήθεια πράγμα τούτο κι υπερβαίνει την ευτέλεια της ανθρώπινης φύσεως.
4.Ο άνθρωπος ομοιώθηκε με τη ματαιότητα για το θνητό δηλαδή το σώμα που ΄χει και γιατί κανένα από τα ανθρώπινα δεν έχει βεβαιότητα και σταθερότητα αλλά όλα προσωρινά και φθαρτά και γρήγορα διαβαίνουν και ματαιότητα κι η ανωφελής σπουδή των ανθρώπων και το ευτελές κι ουδαμινό ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης κι όχι μόνο ο άνθρωπος είναι μάταιος αλλά κι οι μέρες της ζωής του γρήγορα περνούν και διαλύονται σαν τον ήσκιο που φαίνεται σε λίγο διάστημα και νομίζεται πως είναι κάτι κι έπειτα όμως διαλύεται κι αφανίζεται.
5.Και πώς ο Θεός κατεβαίνει στον καιρό που είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών; Κι αποκρινόμαστε πως τα λέει αυτά ανθρωποπρεπώς καθώς δηλαδή είναι αρμόδιο στου παχυλούς ανθρώπους ώστε διαμέσου των φοβερών τούτων λόγων να φοβίσει τους υπερήφανους και μεγαλόφρονες και να ταπεινώσει την αλαζονεία τους που δε στοχάζονται την ευτέλεια της φύσεώς τους και δε ταπεινώνονται γιατί να πιάσει ο Θεός τα βουνά και να καπνίζονται σαν φωτιά απ’ την παρουσία Του κι ας είναι φοβερό θέαμα όμως είναι πολύ κατώτερο της αξίας και μεγαλειότητάς Του επειδή και μόνη με η θέλησή Του μπορούσε να πιάσει τα βουνά για να τιμωρήσει κείνους που δε στοχάζονται από λόγου τους την ευτέλεια και μηδαμινότητα της ανθρωπίνης φύσεως αλλά τουναντίον φυσιούνται και υπερηφανεύονται γιατί και παλιά τέτοια φοβερά θεάματα έγιναν στο Σίναιο όρος που κατέβηκε ο Θεός σ’ αυτό και φάνηκε όλο το βουνό να καπνίζετι σαν από καπνό καιομένης καμίνου κι έγιναν αυτά για να εμβάλλουν φόβο μεγάλο μέσα στην καρδιά των βλεπόντων Εβραίων κι ακολούθως να τους κάνους σωφρονέστερους και ταπεινότερους και για τούτο κι ο Μωυσής είπε στους φοβηθέντες Ιουδαίους για την κατάβαση του Θεού στο Σινά θαρσείτε ένεκεν γαρ του πειράσαι υμάς παρεγενήθη ο Θεός προς υμάς όπως αν γένηται ο φόβος Αυτού εν υμίν ίνα μη αμαρτάνητε.
6.Αστραπή και σαϊτες εδώ οι παρά του Θεού πεμπόμενες τιμωρίες δηλαδή πείνες και πανούκλες και δυστυχίες και τα όμοια για να τρομάξει και να ξυπνήσει με τα φοβερά αυτά και σε όλους γνωστό κακά τους αμελείς και καταφρονητές των εντολών του Θεού κι αυτά νοούνται και τα παραπάνω για την πρώτη του Χριστού παρουσία γιατί και στον ιζ΄/17ο γράφονται σχεδόν τα ίδια περί της πρώτης του Χριστού παρουσίας πως έκλινε ουρανούς και κατέβηκε και πως τα θεμέλια των ορέων ταράχτηκαν και πως ανέβηκε καπνός εν οργή Αυτού κι εξαπέστειλε βέλη και τους σκόρπισε κι αστραπές πλήθυνε και τους συνετάραξε κι αυτών των ρητών οι εξηγήσεις εκεί πλην δεν είναι έξω του σκοπού αν νοήσει κανείς αυτά και για τη Δευτέρα Του Χριστού Παρουσία.
7.&8.Απόστειλε από τον ουρανό την αντιληπτική Σου δύναμη Κύριε και την απροσμάχητη βοήθειά Σου και λύτρωσέ με απ’ τα πολλά τα νερά δηλαδή απ’ τους εχθρούς που σαν τα πολλά νερά φέρονται κατ’ εμού ατάκτως και δυνατώς και με ορμή μεγάλη παρασύρουν ό τι τύχει έμπροσθεν κι ύδατα πολλά κι η πλημμύρα των θλίψεων και πειρασμών που προξενούνται απ’ τους ορατούς κι αοράτους εχθρούς όπως προειπώθηκε στον ξη΄/68ο σώσόν με ο Θεός ότι εισήλθοσαν ύδατα έως ψυχής μου δηλαδή λύτρωσέ με Κύριε ακόμη κι απ’ τους ανθρώπους τους ξένους από μένα και ξένοι κι από Σένα το Θεό για τις παρανομίες τους αφού τούτων το στόμα λάλησε ψεύδος και λόγους ανωφελείς και μάλλον βλαβερούς καθώς όμως είναι τα λόγια τους τέτοια έτσι κι η δεξιά τους δηλαδή τα έργα τους πονηρά και άδικα.
9.Εγώ Κύιρε θα μελωδήσω σε Σένα ωδή κι άσμα καινούργιο κι ευχαριστήριο γιατί καθώς ο βασιλεύς απ’ τον φτωχό που ευεργετεί δε ζητεί τίποτε άλλο παρά μόνο την ευχαριστία κι ευφημία έτσι κι ο Θεός άλλο τίποτε δε ζητεί πάρεξ ευχαριστία και δοξολογία από τον άνθρωπο τον φτωχό κι ευτελή έχοντα τη φύση για τις πολλές και μεγάλες ευεργεσίες που του χάρισε αλλά ο βασιλεύς πάλι ζητεί την ευχαριστία κι ευφημία απ’ τον φτωχό για να γίνει εκ της ευφημίας αυτής λαμπρότερος ενώ ο Θεός ζητεί την ευχαριστία και δοξολογία απ’ τον άνθρωπο να τον κάνει πλέον λαμπρότερο με την προσθήκη των ευεργεσιών Του.
Παλιά λοιπόν με το νόμο με μουσικά όργανα και μάλιστα το δεκάχορδο ψαλτήρι έψαλλαν τους ψαλμούς ενώ τώρα στη νέα χάρη του ευαγγελίου ψαλτήρι δεκάχορδο ο άνθρωπος με τις πέντε αισθήσεις του σώματος και τις πέντε δυνάμεις της ψυχής. Κι όταν ο οφθαλμός ορθά βλέπει κι απαθώς κι η ακοή ακούει τους πνευματικούς λόγους και καθολικώς όταν κάθε αίσθηση του σώματος και δύναμη της ψυχής απαθώς και καθαρώς και θεοφιλώς ενεργεί τις ενέργειές της τότε δια των δέκα τούτων σαν με δέκα χορδές άδει ο άνθρωπος κι ευχαριστεί και δοξολογεί το Θεό.
10.Εγώ θα ψάλω σε Σένα Κύριε τον ευχαριστήριο ύμνο που δίνει στους βασιλείς τη σωτηρία γιατί όχι τα στρατεύματα κι οι άλλες δυνάμεις σώζουν τους βασιλείς αλλά η δύναμη του Θεού και βοήθεια κι είσαι Συ που λυτρώνεις μένα το δούλο Σου από κάθε δούλο Σου από κάθε δεινό πόλεμο και από κάθε πικρό θάνατο.
11.Αυτά τα ίδια είπε και παραπάνω και δυο φορές τα λέει για να αυξήσει περισσότερο τη δέησή του.
12.Με τα λόγια αυτά δηλοποιεί την ευτυχία και τον πλούτο των δυσσεβών και παρανόμων ανθρώπων κι οι υιοί τέτοιων είναι τρυφεροί και ευθαλείς στη νεότητά τους καθώς είναι τρυφερά τα νέα φυντάνια των ελαιών κι οι θυγατέρες τους τόσο καλλωπισμένες και στολισμένες ώστε που φαίνονται πως είναι όμοιες κατά το στολισμό και καλλωπισμό με το με τον όμορφο και στολισμένο ναό.
13.Τα θησαυροφυλάκια των παρανόμων και δυσσεβών είναι τόσο γεμάτα από πλούτο ώστε στενοχωρούνται από το πλήθος των θησαυρών κι ευκερώνονται από το ένα θησαυροφυλάκιο στο άλλο και τα δοχεία του σίτου και του οίνου και του ελαίου τους ευκερώνονται από τα μικρότερα δοχεία στα μεγαλύτερα για την πολλή πλουσιότητα των καρπών καθώς έλεγε ο άφρων εκείνος πλούσιος καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω.
14.Τα πρόβατα των δυσσεβών είναι πολύτοκα δηλαδή γεννούν πολλά και δυο και τρία μαζί κάθε φορά και γεννούν το χρόνο δυο φορές και για τούτο ακολούθως κι όταν εξέρχονται στη βοσκή είναι πολλά και πληθυσμένα αφού εξόδους τις γεννήσεις ονομάζει των προβάτων και προόδους στη μονή κι ομοίως και τα βόδια τους είναι παχέα σαν και κείνα της Αιγυπτιακής ευθηνίας.
Κι όχι μόνο καρποφορούν τα χωράφια τους κι οι αμπελώνες τω δυσσεβών και πονηρών ανθρώπων αλλά και οι φραγμοί δηλαδή το τείχος των πόλεων και των σπιτιών τους και των αμπελιών κι επίσης ίστανται στέρεοι και κανείς τους δε γκρεμίζεται αλλά έβγαλμα πλήθους και κραυγή δηλαδή ταραχώδης και θρηνητική φωνή φαίνεται να ακούγεται στις πλατείες στράτες των πόλεών τους και στις επαύλεις τους και θα φανερώσει με αυτά την ειρήνη και αφοβία που έχουν πρόσκαιρα οι ασεβείς γιατί όπου είναι φόβος κι επιδρομή πολεμίων και εχθρών κι εκεί ακολουθεί να γίνεται έβγαλμα και φυγή του πλήθους και κραυγές και ταραχές αλλά όπου ο φόβος αυτός λείπει από κει λείπουν κι αυτά. Λέει περί της ειρήνης των ασεβών και στον οβ΄/72ο ότι εζήλωσα επί τοις ανόμοις ειρήνην αμαρτωλών θεωρών.
15.Οι πολλοί λοιπόν και χυδαίοι κι ανόητοι μακάρισαν και καλοτύχισαν το λαό εκείνο όπου βρίσκονται αυτά τα σωματικά αγαθά και οι ευτυχίες κι έπειτα διορθώνοντας τέτοια εσφαλμένη κρίση των πολλών και ανοήτων ανθρώπων κι ακολούθως επιφέρει ποια είναι η ορθή ψήφος και ποιος λαός πρέπει να μακαρίζεται αληθώς αφού κείνος είναι καλότυχος και μακάριος λαός του οποίου ο Κύριος και Θεός είναι μερίδιο και πλούτος και κληρονομιά και κείνος ο λαός που κυριεύει κι εξουσιάζει ο Θεός κι όχι απλώς καθό κτίσμα Του αλλά καθό προαιρετικός Του δούλος και για τούτο και φυλάττει τις εντολές Του επειδή τούτο είναι μακαριότης να φυλάττει δηλαδή κανείς και να εργάζεται τις εντολές του Θεού κι αυτό είναι αγαθό κι αυτό είναι αγαθό το μόνιμο και αιώνιο.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΔ΄-144
Αινέσεως τω Δαβίδ.
Αυτός ο παρών είναι μια αίνεση και δοξολογία στο Θεό που αρμόζει κοινώς σε όλους τους ανθρώπους.
1.Εγώ θα σε υψώσω βασιλεύ και Θεέ μου θεολογώντας περί Σου υψηλά νοήματα και με το να φανερώσω σε κείνους που δεν ξέρουν το ύψος της θεότητός Σου και θα δοξολογώ το όνομά Σου τόσο στον παρόντα αιώνα όσο και στον μέλλοντα γιατί πώς δεν είναι άτοπο η άλογη κτίση να αναπέμπει πάντοτε δόξα στον Ποιητή της δια της θαυμαστής κατασκευής οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού –ιη/18ος – και ο λογικός άνθρωπος να φαίνεται κατά τούτο κατώτερος από την άλογη κτίση και να μη δοξάζει παντοτινά τον Ποιητή και Θεό του διαμέσου ευφημίας και καλών έργων; Για τούτο είπε ο Κύριος ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς αφού χρεώστες είμαστε στο Θεό για πολλά αίτια επειδή μας δημιούργησε κατεικόνα Του και καθομοίωση και γιατί μας δημιούργησε εκ του μη όντος εις το είναι και μας διαφυλάττει και μας προνοείται για τη σωτηρία μας και κοινώς και μερικώς και κρυφίως και φανερώς κι όταν ξέρουμε κι όταν δεν ξέρουμε και τι να πούμε και για τα κτίσματα που έκτισε για λόγου μας και για τη διακονία κι υπηρεσία τη δική μας; Τι να πούμε για τη διάπλαση του σώματός μας; Για την ευγένεια της ψυχής μας; Για τη σύνεση; Για το φυσικό νόμο που μας χάρισε; Για το γραπτό; Και για να πω το κεφαλαίο των αγαθών τι να πούμε για την ενανθρώπηση και τα πάθη και το σταυρικό θάνατο που έλαβε για λόγου μας; Γι’ αυτά λοιπόν όλα και για άλλα μύρια είμαστε χρεώστες στο Θεό.
2.&3.Μέγας είναι ο Κύριος όχι μόνο καθό μεγαλουργός δηλαδή καθό εποίησε μεγάλα έργα και κτίσματα αλλά και καθό έιναι μεγαλόδωρος δηλαδή καθό χάρισε μεγάλες δωρεές στους ανθρώπους και για τούτο και γι’ αυτά είναι πολλά αινετός και δεδοξασμένος κι αν η μεγαλοσύνη Του δεν έχει άκρο βέβαια η αίνεση και δοξολογία Του έχει άκρο.
4.Η γενεά η τωρινή κι η μέλλουσα δηλαδή κάθε γενεά θα επαινέσει τα έργα Σου Κύριε κι έργα εδώ οι έξι μέρες και τα δημιουργηθέντα τότε κτίσματα και έργα και τα τέρατα και σημεία και θαύματα που ενέργησε ο Θεός σε κάθε γενεά.
Καθένας λοιπόν θα διηγηθεί την άπειρη δύναμη που έδειξες Κύριε τόσο στη δημιουργία των κτισμάτων όσο και στην ενέργεια των κατά διαφόρους καιρούς θαυμάτων τόσο στις ευεργεσίες των αγαθών όσο και στις τιμωρίες των πονηρών και τώρα γενεά οι εν εκάστη γενεά και γενεά συνετοί και θεοφιλείς αφού αυτοί πρώτα στον εαυτό τους επαινούν τα έργα του Θεού κι έπειτα και στους άλλους τη δύναμή Του.
5.&6.Θαυμάσια του Θεού κείνα που έγιναν για ευεργεσία κάποιων και καθώς ήταν στην έξοδο από την Αίγυπτο των Εβραίων θαυματουργήθηκε ο στύλος του πυρός και της νεφέλης κι η διαίρεση της Ερυθράς Θαλάσσης κι η ορτυγομήτρα και το εκ πέτρας ύδωρ και το μάννα και τα όμοια αλλά φοβερά του Θεού κείνα που ενέργησε ο Θεός για παιδεία και τιμωρία κάποιων καθώς οι δέκα πληγές που εποίησε κατά των Αιγυπτίων και κατά των άλλων εθνών κι άλλως θαυμάσια Θεού οι τέσσαρες ώρες του έτους εναλλασσόμενες και περιβόλια καρπισμένα και λιβάδια ανθισμένα και βρύσες καθαρών νερών και πόσιμων βρύουσες και ρέοντες ποταμοί με γλυκύτητα και βροχές ομαλές ποτίζουσες τη διψασμένη τη γη και γη κοιλοπονούσα διάφορα χορτάρια και μύρια είση δέντρων και ποικιλία καρπών και άνεμοι και αύρες δροσώδεις και αναψύχουσες και λαμπρότητα ήλιου και λαμπάδα σελήνης φωτίζουσα τη νύχτα κι άστρων κάλλη κι όσα άλλα είναι αξιοθαύμαστα τόσο στα έμψυχα(έμβια) φυτά και ζώα όσο και στα άψυχα και φοβερά πάλι του Θεού αστραπές και βροντές κι αστροπελέκια και πανούκλες και πείνα και χιόνια και χάλαζες και κρύσταλλα χειμώνος κι εκπυρώσεις θέρους κι όσα άλλα ενεργούνται τρομερά τόσο στα άψυχα όσο και στα έμψυχα και μεγαλοπρέπεια και μεγαλοσύνη το υπέροχο της φύσεως του Θεού και σοφίας κι δυνάμεως κι ακολούθως πλατύνει το λόγο περισσότερο με τα χρησιμότερα έργα του Θεού για να δείξει απ᾽αυτά το Θεό πλέον επιρρεπέστερο σε φιλανθρωπία κι ευεργεσία των ανθρώπων παρά στην οργή και την τιμωρία.
7.Οι συνετοί και θεοφιλείς θα λαλούν στους άλλους τα λόγια κείνα που περιέχουν την ενθύμηση της αμετρήτου Σου χρηστότητος Κύριε και για τούτο κι ενθυμούμενοι και διηγούμενοι πως εσύ αποδίδεις στον καθένα κείνα που του πρέπουν άλλοτε ευεργετώντας κι άλλοτε παιδεύοντας κι ότι πάντα δικαίως ποιείς και θα ποιήσεις αυτά λοιπόν διηγούμενοι θα χαρούν στη δικαιοσύνη Σου πληροφορημένοι πως μήτε την αρετή αφήνεις αστεφάνωτη αλλά και μήτε και την κακία ατιμώρητη.
8.&9.Αυτά τα ίδια είπε και στον ρβ΄/102ο κι αυξάνει εδώ το λόγο της χρηστότητος του Θεού επειδή και ξέρει πως από τη χρηστότητα μάλιστα δείχνεται ο πλούτος της αγαθότητος του Θεού γιατί εάν ο Θεός δεν είχε τόση πολλή φιλανθρωπία και δεν ήταν δυνατό να σωθεί κανείς και στους σύμπαντες είναι χρηστός ο Κύριος όχι μόνο στους δικαίους αλλά και στους αμαρτωλούς κι όχι μόνο στους λογικούς αλλά και στους άγγελους και αρχαγγέλους αλλά και στα άλογα ζώα και καθολικώς κάθε του έργο οικτείρει και σπλαχνίζεται ο Θεός έως κι αυτά τα ευτελέστατα γιατί και στη γέεννα του πυρός και όλες τις άλλες αιώνιες κολάσεις από φιλανθρωπία ο Θεός φοβέρισε στους ανθρώπους ώστε απ’ το φόβο τους να απέχουν από την αμαρτία και μετανοώντας και κατορθώνοντας τις αρετές να τύχουν έτσι της βασιλείας των ουρανών και στην παρούσα τη ζωή τιμωρεί τους αμαρτωλούς από φιλανθρωπία Του ώστε με την πρόσκαιρη τιμωρία να τους διορθώσει εάν θελήσουν και καλλίτερους να τους ποιήσει και αν πάλι και δε διορθωθούν τουλάχιστον να τους ελαφρώσει από την εκεί αιώνια κόλαση αλλά και να συστείλει δια της τιμωρίας εκείνων και τους άλλους κακούς και να τους κάνει σωφρονέστερους πανούργος γαρ ιδών πονηρόν τιμωρούμενον κραταιώς αυτός παιδεύεται.
10.Ας ευχαριστούν σε Σένα Κύριε όλα τα λογικά Σου κτίσματα διαμέσου εαυτών κι όλα πάλι τα άλογα κι άψυχα κτίσματα διαμέσου των λογικών ανθρώπων που τα βλέπουν και μεταχειρίζονται στη χρήση τους δηλαδή ας ευχαριστούν γιατί όλα έλαβαν απ’ το Θεό μια πάνσοφη κατασκευή και γιατί όλα δημιουργήθηκαν για χρήσιμο τέλος και σκοπό και γιατί όλα απολαμβάνουν την πρόνοια του Θεού ώστε και τα άλλα αισθητά κτίσματα ας ευχαριστούν το Θεό διαμέσου της θαυμαστής τους φύσεως κι οι άνθρωποι πάλι ας ευχαριστούν το Θεό διαμέσου της ενάρετης πολιτείας τους.
Κι ας Σε επαινέσουν Κύριε οι όσιοί Σου δηλαδή κείνοι που είναι αφοσιωμένοι κι αφιερωμένοι σε Σένα κι οι θεράποντές Σου και λειτουργοί γιατί σ’ αυτούς μάλιστα πρέπει να δοξολογούν πάντοτε Σένα το Θεό όντας ελευθερωμένοι από κάθε κοσμική φροντίδα και μέριμνα κι ακολούθως εκ τούτου μπορούν και να Σε δοξολογούν με καθαρό νου καθότι κι απ’ τους άλλους αυτοί είναι συνετότεροι και θεοφιλέστεροι.
11.&12.Οι όσιοι κι αφειρωμένοι σε Σένα Κύριε θα διδάξουν τους άλλους που δεν ξέρουν ποια είναι η δόξα της βασιλείας Σου και ποια είναι η δυναστεία και δύναμή Σου ώστε να τα κάνουν γνώριμα δηλαδή να αποδείχνουν στους ανθρώπους αυτά δια του λόγου και της διδασκαλίας τους επαινώντας αυτά κι εγκωμιάζοντας αφού δέχεται τους παρά των ανθρώπων επαίνους ο Θεός όχι γιατί τους χρειάζεται αλλά για να μάθουν οι άλλοι τη δόξα και δύναμη του Θεού.
13.Η βασιλεία Σου Κύριε είναι αιώνια κι ούτε αρχή έχει ούτε τέλος κι η δεσποτεία Σου εξαπλώνεται σε όλες τις γενεές και σε όλους τους χρόνους και Συ είσαι πιστός δηλαδή βέβαιος κι αληθής και για τούτο αξιοπρεπέστατος να πιστεύεσαι αλλά και όσιος δηλαδή άμεμπτος χωρίς να δίνεις σε κανένα μώμου κανενός και κατηγορίας ψιλή έστω λαβή.
14.Κι αφού είπε για τη βασιλεία του Θεού πως είναι ατελεύτητη και για τα λόγια του Θεού πως είναι αληθινά και για τα έργα Του πως είναι άπιαστα από κατηγορία και προ τούτων αφού είπε για τη μεγαλοσύνη και δύναμη και δόξα και χρηστότητα και για τα άλλα του Θεού προσόντα τώρα λέει εδώ πάλι περί της φιλανθρωπίας του Θεού που κι αυτή είναι μια μεγαλότατη δόξα της βασιλείας του Θεού δηλαδή να μη διακρατεί μόνο ο Θεός και να στερεώνει κείνους οι οποίοι στέκονται στην αρετή και το καλό αλλά και να υποστηρίζει κείνους που κινδυνεύουν να πέσουν στην αμαρτία και δεν τους αφήνει να πέσουν αλλά και σηκώνει πάλι πάνω δια της μετανοίας κείνους που είναι πεσμένοι και γκρεμισμένοι στην αμαρτία όσοι δηλαδή απ’ αυτούς δεν αντιστέκονται στο Θεό που ζητεί να τους σηκώσει και μάλιστα γιατί ο Θεός δε σηκώνει πάνω μόνο τον τάδε ή τον δείνα αλλά όλους μαζί χωρίς καμιά εξαίρεση δηλαδή και δούλους και φτωχούς και ευτελείς και είναι έτοιμος να δώσει χείρα βοηθείας σε όλους που χρειάζονται και θέλουν βοήθεια και παρακάτω λέει άλλο είδος ευεργεσίας του Θεού.
15.&16.Αυτά τα ρητά είναι όμοια με κείνα που προείπε στον ργ΄/103ο πάντα προς Σε προσδοκώσι δούναι την τροφήν αυτών εις εύκαιρον και πάλι ανοίξαντός Σου την χείρα τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος και κείνο λοιπόν που είπε εκεί χρηστότητα εδώ λέει ευδοκία. Βλέπεις αγαπητέ αδελφέ πώς έδειξε ο θείος προφήτης πως είναι χρηστός ο Κύριος στα σύμπαντα κι οι οικτιρμοί Του σε όλα τα έργα Του; Κι ότι τις τροφές των ζώων δεν τις δίνει ούτε η γη ούτε η βροχή ούτε ο ήλιος ούτε ο αέρας αλλά η προσταγή η δεσποτική; Η άνοιξη της χειρός του Θεού δηλώνει την ευκολία της δόσεως.
17.Δίκαιος είναι ο Κύριος σε όλες τις οικονομίες Του και πρόνοιές Του αφού οδοί ονομάζονται κι εκείνο που σημαίνει παραπάνω όσιος εδώ δηλώνει το δίκαιος και με τον ακόλουθο στίχο δηλαδή και όσιος εν πάσι τοις έργοις Αυτού εξηγεί τον παραπάνω δηλαδή δίκαιος Κύριος εν πάσι ταις οδοίς Αυτού ώστε ο παραπάνω και όσιος εν πάσι τοις έργοις Αυτού κι οι δυο αυτοί εδώ μια και την αυτή σημασία έχουν κι οι τρεις και δίκαιος ο Θεός στις εντολές Του επειδή τις έδωσε εν δικαιοσύνη συμμετρώντας τις όχι υπέρ δύναμη αλλά κατά τη δύναμη των ανθρώπων προς τους οποίους τις ενετείλατο.
18.Κι αφού είπε παραπάνω κείνα τα αγαθά που δίνει ο Θεός σε όλους τους ανθρώπους και σ’ αυτούς τους απίστους και ασεβείς τώρα εδώ λέει και κείνα τα αγαθά που με ξεχωριστό τρόπο δίνει στους πιστούς Χριστιανούς δηλαδή να είναι ο Κύριος κοντά σε κείνους που Τον επικαλούνται εν αληθεία δηλαδή αληθώς κι ορθώς και καθώς πρέπει και να τους σκεπάζει από κάθε βλάβη ψυχής και να τους βοηθά σε κάθε περίσταση.
19.Ο Θεός θα κάνει το θέλημα κείνων των πιστών που Τον φοβούνται δηλαδή το θέλημά τους κείνο που συμφέρει στην ψυχή τους και κείνο που είναι σύμφωνο με το θέλημά Του το θείο.
20.Ο Κύριος φυλάσσει όλους εκείνους που Τον αγαπούν εξ όλης τους της καρδίας από όλα εκείνα τα κακά που πρέπει να τους φυλάει και θα εξολοθρεύσει από το λαό Του όλους εκείνους τους αμαρτωλούς που δε μετανοούν αλλά μένουν ανιάτρευτοι κι αμετανόητοι.
21.Πάντοτε θα είναι στο στόμα μου η αίνεση του Κυρίου όπως προείπε στον λγ΄/33ο ευλογείτε τον Κύριον πάντα τα έργα Αυτού και ας ευλογεί και ας ευφημεί το Θεό κάθε σάρξ η οποία πιστεύει δηλαδή στο Χριστό γιατί ο άπιστος κι ασεβής πώς θα ευλογήσει τον αληθή Θεό; Κι από του μέρους το όλο δηλαδή της σαρκός τον άνθρωπο και άρα το σώμα και την ψυχή.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΕ΄-145
Αλληλούια.
Ο παρών είναι αίνεση και δοξολογία προς το Θεό αφού τούτο δηλώνει η επιγραφή και ερμηνεύεται αινείτε τον Κύριο και προστίθεται και Αγγαίου και Ζαχαρίου πλην τα ονόματα αυτά δεν βρίσκονται ούτε στο εβραϊκό ούτε στους Εβδομήκοντα ούτε στους ερμηνευτές εν Εξαπλώ.
1.Αυτό είναι ίδιο με το ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον –ρβ΄/102ος .
2.Το ψαλώ τω Θεώ μου έως υπάρχω δηλαδή έως ότου είμαι ζωντανός στον κόσμο τούτο είναι εξήγηση και σαφήνεια του αινέσω Κύριον εν τη ζωή μου ώστε και τα δυο αυτά ένα και το αυτό σημαίνουν.
3.Μην ελπίζετε άνθρωποι στους άρχοντες και τους θνητούς γιατί δεν έχουν τη δύναμη να σώσουν και να βοηθήσουν ούτε τον εαυτό τους κι αν αυτοί τον εαυτό τους δε μπορούν να βοηθήσουν πολλώ μάλλον δε μπορούν να βοηθήσουν άλλους. Βλέπεις αναγνώστη λοιπόν σε πόσους άλλους πολλούς και σε ποιους μεγάλους κινδύνους κι ασθένειες θανατηφόρες βρίσκονται οι άρχοντες αλλά όμως δεν έχουν τη δύναμη να γλιτώσουν τον εαυτό τους από τους κινδύνους αυτούς και το θάνατο κι ας ακούσουν αυτά κείνοι οι χριστιανοί οι άγνωστοι που χάσκουν ολωσδιόλου στους μεγάλους ανθρώπους και ελπίζουν να τους βοηθήσουν στον καιρό της ανάγκης τους.
4.Εδώ λέει και την αιτία για την οποία δεν υπάρχει σωτηρία στους άρχοντες γιατί η ψυχή του άρχοντα στον οποίο συ χριστιανέ ελπίζεις βγαίνει από το σώμα και δε μένει πάντοτε μαζί του ενωμένη δηλαδή ο άρχοντας είναι κι αυτός θνητός και δε μένει αθάνατος κι αφού του βγει η ψυχή του από το σώμα τότε το σώμα επιστρέφει και διαλύεται στη γη εξ ης ελήφθη γη εί κι εις γην απελέυση –ΠΔ/Γένεσις.
Ημέρα εδώ κείνη του θανάτου κατά την οποία βγαίνει η ψυχή από το σώμα και διαλογισμοί οι μέριμνες περί των βιωτικών πραγμάτων δηλαδή περί πλούτου και δόξης και δυναστείας και ηδονών και άλλων τέτοιων. Λοιπόν τι ελπίζει ανόητε άνθρωπέ σε ένα τέτοιο θνητό και σκωληκόβρωτο κι ασθενέστατο άρχοντα; Κι αφού χώρισε τους πιστούς από το να ελπίζουν σε ανθρώπους ακολούθως δείχνει τον ασφαλή και σίγουρο λιμένα και το δυνατό πύργο που πρέπει να ελπίζουν και να καταφεύγουν κείνοι σε κάθε περίσταση κι Αυτός είναι μόνο ο Θεός αλλά επειδή τρόπος και μέθοδος παραινέσως και διδασκαλίας είναι να μακρύνει ο διδάσκαλος τους ακροατές και μαθητές του από τα σαθρά και ασθενή φρονήματα κι ελπίδες ώστε να τους φέρει έπειτα στα βέβαια και δυνατά και να γκρεμίσει με τη διδασκαλία του τα μάταια ψευδή και να συνιστά τα διαμένοντα και αληθή και να ελέγχει τα βλαβερά και απατηλά και να αποδείχνει τα χρήσιμα και ψυχωφελή.
5.Και στον ριζ΄/117ο έγραψε το ίδιο αγαθόν το πεποιθέναι επί Κύριον ή επ’ άνθρωπον πεποιθέναι κι αγαθό να ελπίζει κανείς επί Κύριον ή επ’ άρχουσι ελπίζειν ώστε να λέει μακάριος και καλότυχος κείνος που έχει βοηθό του το Θεό το μόνο και κυρίως Θεό στον οποίο κι ο πατριάρχης Ιακώβ ελπίζοντας απόλαυσε πολλή και μεγάλη βοήθεια αφού αυτά φανερώνει η προσθήκη εδώ του Ιακώβ κι έπειτα ακολούθως λέει και ποια είναι η δύναμη του βοηθού για να μας παρακινήσει να καταφεύγουμε θερμότερα στο Θεό.
6.Μακάριος λοιπόν κείνος που ελπίζει στο Θεό που δημιούργησε τον ουρανό και τη γη και τη θάλασσα κι όλα όσα βρίσκονται μέσα σ’ αυτά τα τρία και ο οποίος είναι αληθινός πάντοτε και στις υποσχέσεις των ευεργεσιών Του και στους φοβερισμούς των τιμωριών Του.
7.Μακάριος κείνος που ελπίζει στο Θεό που κάνει εκδίκηση για τους αδικουμένους Εμοί εκδίκησις και Εγώ ανταποδώσω λέγει Κύριος –ΚΔ/Ρωμ.- δηλαδή κάνει εκδίκηση στην παρούσα ζωή και στη μέλλουσα και ο οποίος δίνει την αναγκαία τροφή στους πεινώντες και σωματικά και ψυχικά μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνη ότι αυτοί χορτασθήσονται και κύρια τα παραδείγματα κείνων που ο Θεός όταν αδικήθηκαν βοήθησε και υπερασπίστηκε στην παρούσα ζωή και κείνων τους οποίους έθρεψε πεινώντες κατά διαφόρους τρόπους.
8.Ο Κύριος λύνει κι ελευθερώνει όχι μόνο κείνους που βρίσκονται δεμένοι από τα αισθητά δεσμά κι από βιωτικές συμφορές κι είναι φυλακωμένοι σε σκοτεινές φυλακές αλλά και κείνους που είναι δεμένοι από τις αλύσεις των αμαρτιών τους και ο Κύριος λοιπόν όχι μόνο σοφίζει όσους δεν έχουν οφθαλμούς σώματος αναπληρώνοντας τη στέρηση των αισθητών οφθαλμών με τη διδόμενη παρά του Θεού σοφία αλλά σοφίζει ακόμα και τους μη έχοντες οφθαλμούς ψυχής κι ομοίως ο Κύριος ανορθώνει όχι μόνο κείνους που έπεσαν από υγεία σε ασθένεια κι από ευτυχία σε δυστυχία σωματική αλλά και κείνους που έπεσαν από την αρετή στην κακία καθώς έτσι ήταν οι εθνικοί δεμένοι στην αρετή και να την ενεργήσουν δε μπορούσαν κι ήταν τυφλοί και προς την αλήθεια και γκρεμισμένοι στο βυθό της απωλείας.
9.Δίκαιοι οι λάμψαντες στην αρετή προ του ευαγγελίου και προσήλυτοι μετά το ευαγγέλιο προσελθόντες στην ευσεβή πίστη του Χριστού και δίκαιοι κι οι τελειότεροι στην αρετή και προσήλυτοι οι αρχαριότεροι αφού κείνους τους δικαίους και τελειότερους αγαπά ο Κύριος ως ευαρεστούντες Αυτόν και τους άλλους δηλαδή τους προσηλύτους και αρχαρίους στην αρετή φυλάσσει ο Κύριος ως απαλούς και αδύνατους και ακόμα μη δοκιμασθέντες στον πόλεμο προς τους δαίμονες.
Ο Κύριος αντιλαμβάνεται και βοηθά χήρα και ορφανό υιό και για τούτο και σε διάφορα μέρη της ΑΓ παραγγέλει να βοηθιούνται οι χήρες και τα ορφανά και θα το νοήσεις και αλληγορικώς ορφανός όποιος αφήνει πατέρα ή μητέρα -που είναι άπιστοι- για το Χριστό και θα πιστέψει στο Χριστό αλλά κι αφήνει τους γονείς του κι ας είναι και πιστοί και ακολουθεί το Χριστό δια της μοναδικής πολιτείας κι ομοίως χήρα και κείνη που αφήνει τον άντρα της άπιστο ή αιρετικό και πιστεύει στο Χριστό και γίνεται ορθόδοξη καθώς και τα ορφανά τέκνα έχουν το τιμιότατο και φίλτατο γένος τον πατέρα και τη μητέρα έτσι και στη χήρα το τιμιότατο και φίλτατο ο άντρας της. Κι ορφανός και κείνος που αποβάλει το διάβολο που είχε για πατέρα πρότερα και διδάσκαλό του στην κακία κι ομοίως χήρα και κείνη η ψυχή που αποβάλει το διάβολο στον οποίο ήταν προσκολλημένη λατρεύοντας και θεραπεύοντάς τον κάνοντας τα πονηρά του τα θελήματα. Και τέτοιο ορφανό λοιπόν και χήρα ο Κύριος αντιλαμβάνεται και βοηθά και τον ορφανό κάνει υιό Του και τέτοια χήρα νύφη Του δια του αγίου Πνεύματος.
Οδός και στράτα αμαρτωλών η κακία και πονηρία που θα αφανίσει ο Θεός όπως γράφτηκε στο τέλος του α΄/1ου και οδός ασεβών απολείται αλλά και στον θ΄/9ο πάλι ζητηθήσεται η αμαρτία αυτού και ου μη ευρεθή.
10.Ο Υιός του Θεού βασιλεύοντας ως Θεός θα βασιλεύσει και ως άνθρωπος στον αιώνα καθό εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης κι ο Θεός απλώς θα βασιλέψει αιωνίως και της βασιλείας Αυτού δεν θα υπάρχει τέλος.
Ο Θεός Σιών θα βασιλέψει και θα είναι σε γενεά και γενεά και έχει λεχθεί και στον πρότερο η βασιλεία Σου πάντων των αιώνων και η δεσποτεία Σου εν πάση γενεά και γενεά. Και γενεά και γενεά είναι κείνη των αποθνησκόντων και αναστηθησομένων νεκρών ενώ Σιών η εκκλησία των πιστών όπως προειπώθηκε στον κόππα ς΄/96ο και ηγαλλιάσαντο αι θυγατέρες της Ιουδαίας.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜς΄-146
Αλληλούια.
Αίνεση και δοξολογία προς το Θεό και ο παρών κι οι ακόλουθοι.
1.Αινείτε δούλοι φιλόθεοι τον Κύριο γιατί ο αίνος κι η υμνολογία του Θεού είναι πράγμα αγαθό κι ωφέλιμο κι αντί του αινείτε αλληλούια λέγεται κι αντί του ότι αγαθόν ψαλμός ωδή.
Ας φανεί λοιπόν ηδεία κι ας προσδεχθεί από το Θεό η αίνεση και δοξολογία μας των δούλων Του και τούτο γίνεται όταν κείνος που αινεί το Θεό έχει και ζωή ενάρετη και μοιάζει πως λέγεται για την επιστροφή των αιχμαλώτων στη Βαβυλώνα Ιουδαίων και τούτο γίνεται φανερό από τα ακόλουθα ρητά.
2.Ο Κύριος είναι που οικοδομεί την Ιερουσαλήμ κι όμοιο με κείνο εάν μη Κύριος οικοδομήσει οίκον εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες –ρκζ΄/127ος –κι ο Κύριος θα συνάξει κείνους τους Ιουδαίους που έμειναν σε διάφορα μέρη της Βαβυλώνος επειδή κι όλοι μαζί δε γύρισαν στην Ιερουσαλήμ αλλά λίγοι λίγοι.
3.Τούτο το ίδιο είπε περί του Θεού κι ο Παύλος ο παρακαλών τους ταπεινούς παρεκάλεσεν ημάς αφού ο Θεός όντας των ψυχών ιατρός περισσότερο παρά των σωμάτων έργο έχει να ψυχαγωγεί και να παρηγορεί κείνους που είναι συντετριμμένοι και τεταπεινωμένοι κατά την καρδιά από τους πειρασμούς και τις συμφορές κι αν ο Θεός παρηγορεί κείνους που είναι ταπεινωμένοι στανικώς από τις συμφορές πόσω μάλλον παρηγορεί εκείνους που είναι ταπεινοί με τη θεληματική και ενάρετη ταπείνωση; Δεσμοί συντριμμάτων οι δια έργων και λόγων θεραπείες και παρηγοριές και τούτο λέγεται για τη χρηστότητα του Κυρίου ενώ το ακόλουθο περί της δυνάμεως και σοφίας Του.
4.Ο Θεός είναι που ξέρει ακριβώς πόσος είναι ο αριθμός των αστέρων κι αριθμός κι η γνώση κι όμματα οι διαφορές των αστέρων και η θέση τους και σχέση και διάταξη γιατί γνωρίζει τα πλήθη των αστέρων και ποια θέση έχουν και ποια τάξη και ποιο σχήμα και ποιο μέγεθος και ποια σχέση και αναλογία σώζοντας ο ένας τον άλλο και ποιο λόγο και αιτία και τέλος έχουν.
Ο Θεός δίνει ονόματα στους αστέρες κατάλληλα και προσφυή στη φύση τους που είναι μεγαλύτερο από το να τους αριθμεί δείχνοντας πως Εκείνος που γιατρεύει τους συντετριμμένους Αυτός θα δέσει και τα συντρίμματα και τις πληγές των Ιουδαίων που ακόμα συντρίβονταν απ’ την αιχμαλωσία κι Εκείνος γινώσκει τα αναρίθμητα πλήθη των αστέρων ώστε και να καλεί εξ ονόματος το καθένα τους που είναι και παραστατικό άκρας κι ακριβούς γνώσεως κι Αυτός λοιπόν ξέρει βέβαια και όλους τους διασκορπισμένους Ιουδαίους στις χώρες κείνων που τους αιχμαλώτισαν και καθό ο Θεός είναι πανοικτίρμων θα τους οικτειρήσει αλλά και καθό παντοδύναμος θα δυνηθεί να συνάξει όλους αυτούς.
5.Επειδή παραπάνω είπε πράγμα μεγαλότατο δηλαδή πως ο Θεός θα συνάξει τις τόσες μυριάδες των Ιουδαίων που ήταν σπαρμένες σε πάμπολλα μέρη για τούτο εδώ ομιλεί για τη δύναμή Του ώστε να τους παρασκευάσει να θαρρήσουν και να πιστέψουν αναμφιβόλως σε τέτοια του Θεού δύναμη.
Δεν υπάρχει αριθμός και ποσότητα σοφίας και συνέσεως του Θεού δηλαδή δε μπορεί να γνωρίσει κανείς πόση είναι η σοφία Του αφού υπερβαίνει κάθε μέτρο και ποσότητα και για τούτο αγαπητέ αναγνώστη μη ζητάς πόση και με ποιο τρόπο είναι η θεία γνώση και σοφία γιατί καθώς δεν υπάρχει πέρας κι άκρο της μεγαλοσύνης του Θεού έτσι δεν υπάρχει άκρο ούτε της σοφίας και συνέσεώς Του και λοιπόν μην αμφιβάλεις σε ένα τέτοιο Θεό του οποίου κι η μεγαλοσύνη κι η σοφία είναι άπειρη και χωρίς άκρο.
6.Ο Κύριος αναλαμβάνει κι ανακτάται και υψώνει τους πραείς και ταπεινούς φέροντας και βαστάζοντάς τους κηδεμονικώς και πατρικώς και ταπεινώνει εξ εναντίας και στο έδαφος της γης γκρεμίζει τους αμαρτωλούς και υπερηφάνους αφού τούτο δηλώνει το έως γης κι είναι όμοιο με το Κύριε υπερηφάνοις αντιτάσσεσαι και ταπεινοίς δίδωσι χάριν –ΠΔ.
7.Εξάρξατε δηλαδή κάνετε προς το Θεό αρχή άσματος κι υμνωδίας με ευχαριστία και άσατε τω Κυρίω δι’ ευχαριστίας και ψάλατε σ’ Αυτόν με κιθάρα.
8.&9.Ψάλατε στον Κύριο που σκεπάζει τον ουρανό με τα νέφαλα με σκοπό και τέλος να βρέξει για να βλαστήσει χλόη και χορτάρι και βλαστάνει κι αυτά για να θρέψει τα ζώα τα χορτοφάγα τόσο τα ήμερα όσο και τα άγρια και έχει λεχθεί και στον ργ΄/103ο ποτίζων όρη εκ των υπερώων Αυτού ώστε κι αν ο Θεός ποτίζει τα όρη και τα βουνά πόσο μάλλον ποτίζει την καρποφόρα γη; Κι αν ο Θεός έχει την πρόνοια των αλόγων ζώων πολλώ μάλλον έχει την πρόνοια των λογικών δηλαδή των ανθρώπων για τους οποίους λέχθηκε στον προοιμιακό ο εξανατέλλων χόρτον τοις κτήνεσι και χλόην τη δουλεία των ανθρώπων.
Είπε και στον ργ΄/103ο δηλαδή στον προοιμιακό πάντα προς Σε προσδοκώσι δούναι την τροφήν αυτών εις εύκαιρον κι είναι ο λόγος αυτός φυσικός γιατί τα πουλιά των κοράκων αφήνονται και δεν τρέφονται απ’ τους γονείς τους για την ασπαλχνία και μισοτεκνία τους και για τούτο κράζουν τα δυστυχή δυνατά και χάσκοντα άνω με ανοιχτό το στόμα δια του ελεεινού σχήματος κατά κάποιο τρόπο ζητώντας την τροφή τους απ’ το Θεό και για τούτο κι ο Θεός με απόρρητο τρόπο τα τρέφει προς απόδειξη της θείας προνοίας Του και της προς πάντας χρηστότητος κι αγαθοτητός Του αφού κατά πρόνοια Θεού πέφτει μια λεπτή αύρα στο στόμα τους και ελκύει μια τροφή απ’ τον αέρα δια της οποίας τρέφονται κι επικαλούνται τα πουλιά των κοράκων το Θεό όχι γιατί γνωρίζουν το Θεό ως οι λογικοί άνθρωποι αλλά γιατί φαίνονται πως επικαλούνται το Θεό σχήμα έχοντας επικαλουμένων και γιατί η ελεεινή κραυγή τους μιμείται τη δέηση των ανθρώπων και για τούτο και με ξεχωριστό τρόπο τους κόρακες μόνο αυτούς αναφέρει εδώ κι αναγωγικώς νεοσσοί κοράκων οι εθνικοί ως ακάθαρτοι και μαύροι και μολυσμένοι κατά τις ψυχές τους από το σκότος και μολυσμό της ασεβείας και αμαρτίας αλλά και σε τούτους ο Θεός έδωσε τροφή πνευματική και μη φθειρομένη κι επειδή πάλι όμως ήταν ασθενείς κι αδύνατοι απ’ τη σκλαβιά της Βαβυλώνος γυρνώντας στην Ιερουσαλήμ κι έρημοι από άρματα και γυμνοί από κάθε άλλη δύναμη τούτου χάριν για να μη ταράζονται και φοβούνται γιατρεύει και την ταραχή αυτή ο προφήτης λέγοντας ακολούθως.
10.Θέληση κι ευδοκία εδώ η αρέσκεια του Θεού κι ομοίως και δυναστεία και κνήμες η δύναμη αφού καθώς βραχίονες δηλαδή μπράτσα όπου βρίσκεται η δύναμη των χεριών έτσι και με τις κνήμες η δύναμη των ποδιών και άρα δεν αρέσκεται ο Θεός στη δύναμη του αλόγου και ιππέως και ευδοκεί θέλει να πει κι ότι δε δίνει ο Θεός το κράτος και τη νίκη σε δυνατά μπράτσα και πόδια αλλά σε ποιους; Άκουσε ακολούθως.
11.Ο Θεός δίνει το κράτος και τη νίκη σε κείνους που Τον φοβούνται κι ελπίζουν στο έλεός Του κι εσείς λοιπόν πιστοί Ιουδαίοι εάν αποκτήσετε τέτοιο φόβο Κυρίου και τέτοια ελπίδα προς Αυτόν την καρδιά σας μη φοβάστε απ’ τους εχθρούς σας γιατί εσείς θα τους νικήσετε δια της δυνάμεως του Θεού.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΖ΄-147
Αλληλούια.
Κι αυτός είναι ψαλμός αινέσεως και δοξολογίας στο Θεό για τα αγαθά της Ιερουσαλήμ τόσο της αισθητής όσο και της νοητής δηλαδή της του Χριστού εκκλησίας.
1.Επαίνεσε και δοξολόγησε Ιερουσαλήμ τον Κύριο και συ Σιών αίνεσε και δοξολόγησε το Θεό και Ιερουσαλήμ η οικοδομηθείσα πόλη και Σιών το βουνό όπου οικοδομήθηκε και τα δυο ονόματα της ίδιας πόλεως κι Ιερουσαλήμ δεν καλεί τις οικοδομές αλλά τους οικήτορές της.
2.Επαίνεσε κι ευχαρίστησε το Θεό Σου Ιερουσαλήμ γιατί Αυτός δυνάμωσε τους μοχλούς των θυρών σου και τους έκανε ασύντριπτους απ’ τους εχθρούς και γιατί Αυτός ευλόγησε τους υιούς σου δηλαδή τους χαρίτωσε σε πλήθος και δύναμη και σε σύνεση και πλουσιότητα και το μεγαλύτερο γιατί τους χαρίτωσε να βρίσκονται μέσα σε σένα και να κατοικούν όλοι μαζί αφού το εν σοι νοείται αντί ομού κατοικούντες καθώς κι αλλαχού είπε ιδού δη τι καλόν ή τι τερπνόν αλλ’ ή το κατοικείν αδελφούς επί το αυτό; -ρλβ΄/132ος .
3.Ο Θεός έδιωξε από όλα σου τα όρια τον πόλεμο και τα έκανε να ειρηνεύουν ο τιθείς τα όριά σου ειρηνικά κι Αυτός είναι που σε χόρτασε όχι από πυρρό δηλαδή απλώς από σιτάρι αλλά από ξύγγι σιταριού δηλαδή σεμιδάλι αφού αυτό είναι παχύτατο και καθαρότατο του σίτινου αλεύρου και δε σου έδωσε απλώς αυτό αλλά σε χόρτασε από αυτό για να φανερώσει με τη λέξη αυτή την ευθηνία και πλουσιότητα των καρπών.
4.Συνηθίζει ο προφήτης να μεταφέρει το λόγο από τις μερικές ευεργεσίες του Θεού στις κοινές καθώς και τώρα τούτο ποιεί κι αντιστρόφως από τις κοινές ευεργεσίες του Θεού στις μερικές και για τούτο είπε παραπάνω για τις μερικές ευεργεσίες της Ιερουσαλήμ και τώρα λέει και περί της καθόλου προνοίας του Θεού λέγοντας κι ο Θεός αποστέλλει το λόγιό Του δηλαδή το πρόσταγμά Του περί καρπογονίας της γης.
Όταν λοιπόν αποστείλει ο Θεός το λόγιό Του δηλαδή όταν προστάξει ευθύς ένα τέτοιο πρόσταγμά Του τρέχει γρήγορα και ταχύτατα τελεσιουργείται και γίνεται έργο κι αναγωγικώς Ιερουσαλήμ και Σιών η εκκλησία των πιστών καθώς πολλές φορές το είπαμε και πύλες της εκκλησίας η πίστη και το Βάπτισμα αφού δι’ αυτών εισέρχονται όλοι οι χριστιανοί στην εκκλησία και μοχλοί θυρών της ο Σταυρός. Ευλόγησε τους υιούς της εκκλησίας δηλαδή τους αποστόλους ο Χριστός επάρας τας χείρας Αυτού ευλόγησεν αυτούς και δι’ αυτών ευλόγησε κι όλους τους εξ αυτών γεννωμένους πνευματικώς χριστιανούς και τέθηκε ο Χριστός και τα όρια της εκκλησίας ειρήνη γιατί και μόλο που πολεμείται έχει όμως ειρήνη νικώντας όσους την πολεμούν και ξύγγι σταριού η παχύτητα της πνευματικής τροφής των θείων μυστηρίων και καθαρότητα. Αποστελλόμενο εν τη γη λόγιο το κήρυγμα της ευσεβείας και του ευαγγελίου περί του οποίου προφητεύει τώρα εδώ πως γρήγορα θα τρέξει στην οικουμένη και για να μη νομίσει κανείς πως αυτά που είπε είναι αδύνατα για τούτο τα βεβαιώνει και με τα ακόλουθα θαυμάσια του Θεού διδάσκοντας σχεδόν μ’ αυτά πως Εκείνος που ευκόλως δύναται να τα κάνει αυτά Αυτός δε θα αδυνατήσει να κάνει και τα παραπάνω.
5.Ο Θεός δίνει τόσο πολύ χιόνι και τόσο μαζωμένο μαζί που σε λίγη ώρα σκεπάζεται όλη η γη απ’ αυτό σαν το μαλλί το άσπρο κι ο Θεός πασσίζει την ομίχλη δηλαδή την καταχνιά στον αέρα τόση πολλή κι όλη μαζί σα να ήθελε να πασσίζει σχάχτη και σποδιά.
6.Ο Θεός ρίχνει τόσο μεγάλο και κρυσταλλωμένο χιόνι ώστε να μοιάζει στο μέγεθος άλλο με μικρά κομμάτια ψωμιού κι άλλο και με ψωμιά μεγάλα κι ολόκληρα και μεγάλη χάλαζα ρίχνει μερικές φορές κι άρα θαυμαστό πράγμα στ’ αλήθεια και μεγάλης δυνάμεως απόδειξη πώς αιφνιδίως δηλαδή γεννάται τόση πολλή κι υπερβολική ψύχρα σε όλα τα σώματα από το κρυσταλλωμένο το χιόνι κι από τη χάλαζα.
7.Κι άλλο τούτο θαυμαστό και παράδοξο πως δηλαδή ο Θεός αποστέλλει το λόγο δηλαδή την προσταγή Του και λύεται το χιόνι κι ο κρύσταλλος και πνέει το πνεύμα Του δηλαδή το Ν. άνεμο κι ευθύς τρέχουν τα νερά και το χιόνι κι απ’ τον κρύσταλλο από τα οποία νερά έλαβαν και τη σύστασή τους κι αυτά λέει για να δείξει πως δε γίνονται από αυτομάτου και από τύχης αλλά όλα υποτάσσονται στην προσταγή του Ποιητή και Θεού κι ευκόλως μεταβάλλονται και τώρα γίνεται χιόνι και κρύσταλλος απ’ το νερό και την άλλη στιγμή αντιστόρως πάλι νερό από το χιόνι και τον κρύσταλλο κι άλλοτε από ζέστη ψύχρα κι άλλοτε πάλι από ψύχρα ζέστη ώστε καθώς αυτά τα φυσικά ευκόλως μεταβάλλονται έτσι και τα ανθρώπινα ευκόλως αλλοιώνονται και δεν είναι απίθανο να γεννάται από τους πειρασμούς ταχεία άνεση κι από τους πολέμους γρήγορη ειρήνη και από θλίψεις και συμφορές αιφνίδια χαρά. Φανερώνουν λοιπόν αυτά τα φυσικά κι άλλο νόημα βαθύτερο δηλαδή πως καθώς οι ταραχές στο χειμώνα γίνονται κι αλλοιώσεις ψυχρότητος και βροχών και χιόνων και κρυστάλλων κι ας λυπούνται οι αισθήσεις των ζώων είναι όμως ωφέλιμα και στα σώματα γιατί τα σφίγγουν και στη γη γιατί προβάλλει παχείς και πλούσιους και δυνατούς τους καρπούς έτσι κι οι πειρασμοί και θλίψεις κι ας προξενούν πόνο και λύπη στην αίσθηση του σώματος γεννούν όμως ωφέλεια μεγάλη στην ψυχή και καθώς όμως πάλι όταν περάσει ο χειμώνας περνούν και του χειμώνα οι ταραχές και ψυχρότητες έτσι κι οι πειρασμοί πρόσκαιρα στέκονται και πάλι οικονομικώς περνούν και μεταβάλλονται και στέκονται για να παιδέψουν και να σωφρονίσουν τον πειραζόμενο αλλά περνούν και πάλι μεταβάλλονται για να παρηγορηθεί ο πάσχων και κατά τα δυο ωφελούν τον άνθρωπο. Κι ακολούθως μεταφέρει το λόγο από τις κοινές ευεργεσίες του Θεού στις μερικές κατά τη συνήθειά του όπως προείπαμε.
8.Αρχίζοντας λοιπόν τον παρόντα είπε για τα αισθητά αγαθά και κείνα που ωφελούν μόνο το σώμα δηλαδή για την ασφάλεια της Ιερουσαλήμ και για τη δύναμη και την ειρήνη και την ευθηνία κι εδώ τώρα λέει για τα υψηλότερα και την ψυχή ωφελούντα αγαθά αναφέροντας το λόγο περί της νομοθεσίας του Θεού ώστε κι από κείνα κι από αυτά να παρακινήσει το λαό σε δοξολογία και αγάπη Θεού ο οποίος με κείνα και με αυτά τον ευεργετεί ώστε λέει ο Θεός αναγγέλλει το λόγιό Του δηλαδή το πρόσταγμά Του και το νόμο Του στους Ισραηλίτες δηλαδή τον διδάσκει και τον γνωρίζει σ᾽αυτούς καθώς κι αλλαχού είπε εγνώρισε τας οδούς Αυτού τω Μωυσή τοις υιοίς Ισραήλ τα θελήματα Αυτού και σαφηνίζοντας τι είναι λόγιο το ονομάζει ακολούθως δικαιώματα και κρίματα.
9.Σε κανένα άλλο έθνος δεν έκανε τέτοια μεγάλη ευεργεσία και χάρη ο Θεός πάρεξ στον Ισραηλιτικό λαό κι ούτε φανέρωσε σε κανένα άλλο γένος τα προστάγματα και νομοθεσίες και θελήματά Του παρά μόνο στους Ιουδαίους γιατί στα άλλα έθνη εμφύτευσε ο Θεός το φυσικό νόμο το γραμμένο στη συνείδηση με τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να γνωρίζει το καλό και το κακό και κατά τον νόμο αυτό έχει να κρίνει ο Θεός τους εθνικούς γιατί αυτοί κι γνώρισαν φυσικά το καλό και το κακό όμως έπραξαν και δεν έπραξαν το καλό ενώ στους Ισραηλίτες μαζί με το φυσικό νόμο έδωσε και το γραπτό που τους φανέρωσε τις κρίσεις και τα θελήματά Του και για τούτο και βαρύτερα θα κατακριθούν οι Ιουδαίοι επειδή η περισσότερη φιλανθρωπία του Θεού περισσότερες κατακρίσεις προξενεί στους ατελείς όσοι ανόμως ήμαρτον ανόμως δηλαδή ελαφρύτερα και απολούνται και όσοι εν νόμω ήμαρτον δια νόμου δηλαδή βαρύτερα κριθήσονται.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΗ΄-148
Αλληλούια.
Συνήθεια έχουν οι άγιοι για την πολλή ευγνωμοσύνη κι ευχάριστη διάθεσή τους κι όταν μέλλουν να ευχαριστήσουν το Θεό καλούς κι άλλους συγκοινωνούς να τους συμβοηθήσουν στην καλή και χρεωστική αυτή υπηρεσία της ευχαριστίας προς το Θεό και τούτο έκαναν οι τρεις παίδες όταν ήταν μέσα στην κάμινο καλώντας όλη την κτίση και προς έπαινο της ευεργεσίας που τους έγινε και της χάριτος διαμέσου της οποίας φυλάχτηκαν αβλαβείς από τη φωτιά αλλά και για δοξολογία του Δεσπότου της κτίσεως και τούτο το ίδιο κάνει εδώ κι ο προφήτης γιατί αυτός συμπεριέλαβε και τους δυο κόσμους και τον άνω και τον κάτω και το νοητό και τον αισθητό παρακινώντας τους να ομολογούν τον Ποιητή τους Θεό αφού επειδή οι άγιοι είναι ικανοί μόνοι στην κατ᾽αξία δοξολογία του Θεού για τούτο τρέχουν με το λόγο δε όλα τα κτίσματα και τα καλούν σε υμνολογία του κτίστη και κατασκευάζει εδώ με την παρακάλεση αυτή των δυο κόσμων κι άλλο βαθύτερο νόημα δηλαδή δείχνει μ᾽αυτήν ότι ένας είναι ο Ποιητής των δυο κόσμων του άνω κι ουρανίου και κάτω κι επιγείου και δια τούτων επιστομίζει φανερώς κείνους που λένε δυο δημιουργούς ένα του νοητού των αγγέλων κι άλλο του αισθητού γιατί για να μη νομίζει κανείς απ᾽τη διαφορά των δυο κόσμων αυτών πως είναι δυο κι οι δημιουργοί τους τούτου χάριν ο προφήτης έποίησε ένα εναρμόνιο χορό από όλα μαζί τα κτίσματα και νοητά και αισθητά και πλέκει μια δοξολογία στον ένα και μόνο τους δημιουργό.
1.Από τον πρώτο ουρανό τον ποιηθέντα εν αρχή καλεί τους αγγέλους κι από το δεύτερο ουρανό από το στερέωμα καλεί τους φωστήρες και τους δράκοντες και τα λοιπά θηρία και ζώα και τελειώνει το λόγο του στους ανθρώπους ένα και το αυτό εκ των ουρανών και το εν τοις υψίστοις κι έπειτα λέει και ποια καλεί από τους ουρανούς και ποια από τα ύψιστα μέρη.
2.Πρώτον εδώ λέει για το κατώτερο τάγμα των αγγέλων κι έπειτα για τα λοιπά τάγματα αυτών που ονόμασε δυνάμεις αλλά κι όλα τα τάγματα ονομάζει δυνάμεις κι αγγέλους γιατί αναγγέλλουν δηλαδή μηνύουν τα λόγια του Θεού και δυνάμεις γιατί δύνανται και μπορούν να τελειώνουν του Θεού τα προστάγμτα δυνατοί ισχύι ποιούντες τον λόγον Αυτού ρβ΄/102ος .
3.Αυτά τα ουράνια σώματα είναι στο δεύτερο ουρανό δηλαδή στο στερέωμα κι ήλιο και σελήνη λοιπόν κι άστρα μπορείς να νοήσεις τα σκεύη τους κι υποκείμενα που δέχονται το φως και φως πάλι κείνοι που μοιράστηκε στα σκεύη καιδοχεία του ηλίου και της σελήνης και των αστέρων και τα κτισθέντα την τετάρτη ημέρα ενώ φως πάλι που κτίστηκε την πρώτη το άσχετο και μη έχον υποκείμενο σκεύος αλλά πώς θα αινέσουν το Θεό αυτά αφού δεν έχουν ούτε φωνή ούτε γλώσσα ούτε διαλογισμό ούτε και ψυχή; Κι αποκρινόμαστε πως τρεις οι τρόποι δοξολογίας κι ο πρώτος είναι δια φωνής γενόμενος καθώς είπε ο Μωυσής μαζί με την αδελφή του Μαριάμ αινώντας το Θεό και λέγοντας άσωμεν τω Κυρίω ενδόξως γαρ δεδόξασται...δεύτερος τρόπος δια της όψεως και θεωρίας των οφθαλμών γενόμενος καθώς και κείνο οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού –ιη΄/18ος – και τρίτος δια της εναρέτου ζωής και καλών έργων γενόμενος όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς...αινείτε λοιπόν το Θεό και σεις τα άλογα και άψυχα με το μέγεθός σας και το κάλλος σας και με τη θέση σας και με τη χρεία που προξενείτε και με την υπηρεσία που κάνετε και με τη διαμονή και στερεότητά σας και με άλλα τέτοια φυσικά ιδιώματά σας τα οποία παρακινούν κείνους που σας βλέπουν να θαυμάζουν και να επαινούν το Δημιουργό σας και τη γλώσσα τους μεταχειρίζονται προς ύμνο του Θεού γιατί πάντα τον Θεόν υμνεί και δοξάζει φωναίς αλαλήτοις επί πάσι γαρ ευχαριστείται δι᾽εμού ο Θεός και ούτως ο εκείνων ύμνος ημέτερος γίνεται παρ᾽ων εγώ το υμνείν λαμβάνω.
4.&5.Προείπαμε σε διάφορα μέρη πως είναι συνήθεια στην εβραϊκή να προφέρει πληθυντικώς τα ενικά και για τούτο εδώ ουρανούς ουρανών ονομάζει τον ουρανό δηλαδή τον πρώτο που δημιουργήθηκε εν αρχή εν αρχή γαρ εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην γιατί κι αλλαχού λέει περί τούτου ο ουρανός του ουρανού τω Κυρίω –ριγ΄/113ος – και το αινείτε αντί αινεσάτωσαν πληθυντικά είναι αλλά λαμβάνοντι αντί ενικών και ύδωρ υπεράνω του ουρανού το νερό που βρίσκεται υπεράνω του στερεώματος αλλά πώς αινεί ο πρώτος ουρανός το Θεό αφού είναι αόρατος; Προ είπαμε στον ιη΄/18ο πως κι ας είναι αόρατος όμως εμείς δια του ορωμένου ουρανού δηλαδή του στερεώματος συλλογιζόμαστε πως υπάρχει και κείνος κι ακολούθως δια του συλλογισμού δοξάζουμε τον Ποιητή Θεό κι αν ο αόρατος ουρανός αινεί πολλώ μάλλον Τον αινεί ο αόρατος δηλαδή το στερέωμα δια της θεωρίας και καλλονής του.
Και με τη λέξη είπε δυο πράγματα φανέρωσε όχι μόνο πως μη όντα παρήγαγε δηλαδή και ουράνια σώματα αλλά και τα παρήγαγε με πολλή ευκολία αφού καθώς είναι εύκολο στον άνθρωπο να πει έτσι και στο Θεό να ποιήσει τα μηδαμώς όντα και μάλλον περισσότερο εύκολο είναι τούτο στο Θεό παρά στον άνθρωπο ο λόγος γιατί δεν είναι δυνατόν να παραστήσει κανείς την υπερβολή της ευκολίας με την οποία ο Θεός τα πάντα δημιούργησε.
Και κείνο που είπε παραπάνω πάλι λέει κι εδώ καθώς τούτο συνηθίζει να κάνει σε πολλά μέρη λέγοντας ο Θεός είπε μόνο και πρόσταξε κι ευθύς έγιναν και κτίστηκαν τα κτίσματα αφού έτσι γράφεται και στη βίβλο της Γενέσεως και είπεν ο Θεός γενηθήτω φως και εγένετο φως κι ομοίως και τα λοιπά κτίσματα είπε μόνο κι έγιναν.
6.Στερέωσε ο Θεός τα παραπάνω κτίσματα τόσο κατά την ουσία όσο και κατά τη φύση και δύναμη και ενέργεια και τάξη και χρεία αφού αμετακίνητα είναι σε όλον τον αιώνα και μη παραβαίνοντα τους νόμους της φύσεώς τους.
Κι αυτός ο λόγος φανερώνει την ευκολία με την οποία ο Θεός συνέχει και διακρατεί τα κτίσματα αφού λέει έβαλε ο Θεός σ’ αυτά προστάγματα και οροθέσιο που αυτά δε μπορούν να παραβούν παρά σα δούλα δεν τολμούν να βγουν έξω από την προσταγή του Δεσπότου τους.
7.Δράκοντες τα κήτη της θαλάσσης καθώς κι αλλαχού λέει δράκων ούτος όν έπλσας εμπαίζειν αυτώ τω ύδατι δηλαδή και τω στειχείω της θαλάσσης –ργ΄/103ος – κι άβυσσοι
τα πελάγη γιατί όταν δει κανείς το υπερβολικό μέγεθος του κήτους και τη σύσταση του σώματός του την οποία ο Ιώβ στη βίβλο διηγείται με περισσότερη σαφήνεια και παράσταση πώς δε θα θαυμάσει υπερβολικά και υμνήσει το Θεό που δημιούργησε τόσο μεγάλα ζώα; Που διόρισε σ’ αυτά τόπους να κατοικούν δηλαδή τα μεγάλα κι απλωτά πελάγη του Ωκεανού; Και που δεν τα αφήνει να βγαίνουν έξω από τα διορισθέντα σ’ αυτά οροθέσια; Δηλαδή μήτε να έρχονται στα μέρη της θαλάσσης όπου πλέουν τα μικρά πλοία μήτε και να πλησιάζουν στη γη και να βλάπτουν τα πλέοντα καΐκια και τα γένη των ψαριών και είδη να τα διαφθείρουν κι όχι μόνο αυτά είναι άξιο να θαυμάζει κανείς αλλά και τη θάλασσα πώς αυτή δηλαδή κι ας έχει τόσο αμέτρητο πλήθος νερού και σπρώχνεται από τη βία των ανέμων και φοβερώς αναβράζει όλη και συστρέφεται κάτωθεν από το βάθος κι αφρίζει μόλο τούτο όμως δεν υπερβαίνει τα δικά της οροθέσια κι ούτε τολμά να καταποντίσει τη γιετονεύουσα γη φυλάσσοντας την προσταγή του Δεσπότου της κι ας έχει φύση ρευστή κι άστατη κι άτακτη φυλάσσει όμως την ευταξία κι αυτά λοιπόν συλλογιζόμενος αναγνώστη θα θαυμάσεις του σοφία του Θεού αληθώς και τη δύναμη κι οικονομία κι ακολούθως θα υμνολογήσεις το Θεό καθώς από τα άλλα κτίσματα έτσι κι από τα κήτη κι από τη θάλασσα.
8.Αινείτε τον Κύριο κι εσύ το πυρ δηλαδή η αστραπή κι εσύ η χάλαζα και το χιόνι κι ο κρύσταλλος κι ο σφοδρός και υπερβολικός άνεμος αφού τούτο δηλώνει το πνεύμα της καταιγίδος γιατί εσείς όλα υποτάσσεστε στο πρόσταγμα του Θεού γινόμενα κι ενεργούμενα όχι απλώς κι ως έτυχε αλλά προς ωφέλεια και χρεία των ανθρώπων.
9.&10.Επειδή τα πλέον χαροποιά κι ωραία και χρησιμότερα κι ωφελιμότερα κτίσματα του Θεού φανερό έζουν τον θαυμασμό και τον έπαινο για τούτο αφήνοντας αυτά σε ένα μέρος καταγίνεται περισσότερο δια του λόγου σε κείνα που φαίνονται στους ανθρώπους πλέον λυπηρά δηλαδή στο πυρ και την αστραπή και τη χάλαζα και τον κρύσταλλο και τα λοιπά όπως προείπε παραπάνω κι ομοίως καταγίνεται και σε κείνα τα κτίσματα που φαίνονται αχρηστότερα δηλαδή στα όρη και τα βουνά και τα καρποφόρα ξύλα και τις άκαρπες κέδρους κι ομοίως και στα φαινόμενα βλαβερά σαν τα θηρία και τα ερπετά και τα καλεί όλα να δοξολογούν το Θεό για να δείξει εκ περιουσίας και από αυτά την καθολική Πρόνοια του Θεού και για να διδάξει τους ανθρώπους πως όλα αυτά είναι θαυμαστά κι αξιέπαινα και χρειώδη κι έχουν λόγο και σκοπό θαυμαστό για τον οποίο κτίστηκαν κι ας είναι ίσως σε μας ακτάληπτος ο σκοπός και λόγος αυτός ή δυσκολοκατάληπτος αφού η αστραπή γίνεται σημάδι βροχής και ανέμου πολλές φορές κι η χάλαζα και το χιόνι έπιτήδεια στη γεωργία της γης και το πνεύμα της καταιγίδας δηλαδή ο ανεμοστρόβιλος άλλοτε διώκει τα νέφαλα από ένα τόπο σε άλλο κι άλλοτε τα συναθροίζει ώστε και το ένα και το άλλο γίνεται για ωφέλεια κι ας μη μας φαίνεται σε μας πως έχει ωφέλεια για την αγνωσία που έχουμε. Τα βουνά πάλι κι οι κέδροι και διαμέσου των κέδρων ως μεγαλύτερων συμπεριλαμβάνονται και όλα τα άκαρπα δέντρα και τα βουνά λοιπόν και οι κέδροι σε οικοδομές σπιτιών και σε κατασκευές καραβιών κι απλώς κανένα κτίσμα δεν είναι περιττό ούτε απλώς κι ως έτυχε και τα λιοντάρια ακόμα κι οι παρδάλεις κι οι ελέφαντες κι οι μανικέρωτες κι οι ρινοκέρωτες και τα άλλο όμοια θηρία ομοίως και από τα ερπετά οι δράκοντες κι οι όφεις και οι σκορπιοί και τα λοιπά φαρμακερά ζώα κι αυτά όλα χρησιμεύουν στη ζωή του ανθρώπου γιατί προξενούν σε μας φόβο και μας κάνουν να συστελλόμαστε και να σωφρονούμε και να βρισκόμαστε σε αγώνα. Κι αυτά μας ενθυμίζουν προς τούτοις και την αμαρτία και παράβαση που εποίησε ο Αδάμ στον Παράδεισο αφού γι’ αυτήν όλα τα ζώα τα πρότερα υποτασσόμενα και ονόματα παρ’ εκείνου δεξάμενα απέβαλαν τη δουλεία και υποταγή του λοιπού σ’ αυτόν κι αφήνω τις άλλες χρείες κι ωφέλειες που προξενούν τα θηρία και τα φίδια προς τα κατασκευαζόμενα ιατρικά. Αν λοιπόν τα λύπης πρόξενα κτίσματα και τα φαινόμενα άχρηστα και βλαβερά είναι τόσο χρήσιμα ώστε διαμέσου αυτών να αναφέρεται ύμνος και δοξολογία προς το Θεό τι να πει κανείς πλέον για τα άλλα κτίσματα που δεν είναι τέτοια αλλά και χαροποιά και χρήσιμα κι ωφέλιμα;
11.Πάλι εδώ αναφέρει άλλο είδος της προνοίας του Θεού δηλαδή των αρχόντων κι αρχομένων αφού έργο της σοφίας του Θεού να είναι μοιρασμένο όλο τούτο το παν σε άρχοντες κι αρχόμενους και τους βασιλείς αναφέρει κι άρχοντες και κριτές καθότι αυτοί έχουν το άρχειν και κρίνειν τους άλλους ώστε να πεί αινείτε κι ευχαριστείτε τον Κύριο σεις οι εξουσιαστές γιατί διαλεχτήκατε να επιμελείστε και να φροντίζετε για τους άλλους ενώ εσείς πάλι που εξουσιάζεστε γιατί αξιωνόσαστε να απολαμβάνετε την πρόνοιά τους και επιμέλεια κι όλοι μαζί λοιπόν αινείτε τον Κύριο γιατί κι απ’ τους δυο σας έδωσε ο Θεός ευταξία και το να άρχει απλώς και να εξουσιάζει κανείς είναι έργο Θεού αλλά να άρχει και να εξουσιάζει κακώς τούτο είναι έργο μοχθηρής γνώμης των αρχόντων ενώ το να εκλέγονται οι πονηροί να άρχουν ίδιο πονηρίας κείνων που τους διάλεξαν λέγοντας πάντες οι λαοί δε φανέρωσε μόνο τους άντρες αλλά και τις γυναίκες κι απλώς κάθε γένος και ηλικία.
12.&13.Ας υμνολογούν το όνομα του Κυρίου οι νέοι και οι νέες ώστε εκ νεαράς ηλικίας να συνηθίζουν να δοξολογούν το Θεό κι οι γέροντες ας Τον δοξολογούν ευχαριστώντας Τον διατί έφτασαν σε τέτοια γηραλέα ηλικία και νεότερους και νεανίσκους πάλι ονόμασε για να τούς χωρίσει απ’ τους γέροντες κι όλοι αυτοί ας δοξολογούν τον Κύριο γιατί μόνου του Κυρίου το όνομα μεγαλύνθηκε για τα μεγαλεία των έργων Του.
14.Η ευχαριστία κι η δοξολογία του Κυρίου γίνεται τόσο στη γη από τους ανθρώπους όσο και στον ουρανό από τους αγγέλους κι ο Κύριος θα αυξήσει και μεγαλύνει το κέρας δηλαδή τη δύναμη του λαού Του.
Κι ο ύμνος κι η δοξολογία του Κυρίου αρμόζει κατεξαίρετο τρόπο στους ανθρώπους που είναι όσιοι δηλαδή αφιερωμένοι στον Κύριο αφού σ’ αυτούς μάλιστα πρέπει να υμνούν τον Θεό επειδή κι αυτοί περισσότερο από τους άλλους ξέρουν τα μεγαλεία και τις ευεργεσίες του Θεού κι είπε και στον λβ΄/32ο τοις ευθέσι πρέπει αίνεσις.
Ο ύμνος λοιπόν κι η δοξολογία του Θεού αρμόζει στους υιούς του Ισραήλ δηλαδή στο λαό που εγγίζει και πλησιάζει στο Θεό όχι κατά τον τόπο αλλά κατά τη σχέση και διάθεση της πίστεως και αγάπης και κατά τη θεραπεία κι οικειότητα των αρετών κι ύμνος κι έπαινος θα ακολουθήσει στους οσίους δούλους του Θεού επειδή κι αυτοί θα δοξαστούν καθό όσιοι κι αφιερωμένοι στο Θεό και καθό λαός εγγίζων και πλησιάζων δια της αρετής και για τούτο όλοι πρέπει να σπουδάζουν να γίνουν όσιοι δηλαδή να αφοσιώνονται και να αφιερώνονται στο Θεό το οποίο ακριβώς μάλιστα κατορθώνεται δια της μοναδικής πολιτείας αφού έαν γίνουν έτσι θα αξιωθούν και δόξης παρά Θεού και ανθρώπων.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΜΘ΄-149
Αλληλούια.
1.Τούτο το ρητό είπε και σ’ άλλους πολλούς ψαλμούς ο θείος προφήτης κι εξηγήθηκε και στον λβ΄/32ο και κατά την ιστορία λέγεται ο παρών για τους Ιουδαίους που νίκησαν τα έθνη μετά την ελευθερία από Βαβυλώνος αλλά κατά την αναγωγή λέγεται για τους χριστιανούς αφού έτσι ερμηνεύουν οι Πατέρες άδουσι τω Κυρίω άσμα καινόν οι της καινής κτίσεως οι της ΚΔ τον καινόν άνθρωπον ενδυσάμενοι.
Είπε και στον προλαβόντα ύμνος πάσι τοις οσίοις Αυτού αφού ένα και το αυτό είναι τούτο με κείνο.
2.Ας ευφρανθεί στο Θεό ο καινώς άδων νέος Ισραήλ δηλαδή κάθε χριστιανός γιατί ο Θεός εποίησε αυτόν άνθρωπο αλλά και γιατί τον οικειοποιήθηκε δια της πίστεως κι έκανε αυτόν λαό δικό Του κι υιοί Σιών οι υιοί της Νέας Διαθήκης του ευαγγελίου δηλαδή οι χριστιανοί αυτοί λέγοντας ας αγάλλονται άδοντας στον Κύριο κι ας ευχαριστούν ευφραινόμενοι τόσο για την δημιουργία που έλαβαν παρ’ Αυτού όσο και για την οικειότητα που αξιώθηκαν του Θεού αφού ο Θεός βασίλεψε σ’ αυτούς ως οικείους Του και δικούς Του φίλους που είναι άλλο είδος ευεργεσίας.
3.Όσοι λοιπόν χριστιανοί της νέας Σιών υιοί ας υμνολογούν το όνομα του Θεού με χορό δηλαδή με ένωση και συμφωνία ώστε η συμφωνία της υμνολογίας να προξενήσει σ’ αυτούς ένωση και συμφωνία αγάπης και σύμπνοια κι ομόνοια και στον παλαιό λαό των Εβραίων ήταν συγχωρημένο να υμνούν το Θεό με μουσικά όργανα όπως λέει κι εδώ καθώς ήταν συγχωρημένο σ’ αυτούς να θυσιάζουν και ζώα για την ασθένεια του νοός τους και τη φιληδονία αλλά στο νέο λαό των χριστιανών τύμπανο η νέκρωση των σωματικών ηδονών επειδή τούτο κατασκευάζεται από δέρμα νεκρού ζώου και ψαλτήρι να ενηχήται άνωθεν από τη χάρη του Πνεύματος γιατί και τούτο από το άνω μέρος των φωνών την αρχή είχε και τύμπανο και η πράξη και ψαλτήρι κι η θεωρία και για τούτο πρέπει να ψάλλουμε στο Θεό δια πράξεως και θεωρίας νεκρώνοντας τα πάθη κι άνωθεν ενηχούμενοι παρά του Θεού κι είπαμε περί αναγωγής του ψαλτηρίου και στον λβ΄/32ο εν ψαλτηρίω δεκαχόρδω ψάλατε Αυτώ.
4.Ο Κύριος ευαρεστείται και θέλει αγαθά το λαό Του εν ανθρώποις ευδοκία και τους πραείς και ταπεινούς θα δοξάσει κι ομού θα σώσει αναλαμβάνων πραείς ο Κύριος –ρμς΄/146ο .
5.Κατά την ιστορία πρώτα πρέπει να ερμηνεύσουμε τα ρητά του παρόντος έως το τέλος κι έπειτα κατά αναγωγή. Προφητεύει λοιπόν ο παρών κατά το πρόχειρο νόημα για τη νίκη των Εβραίων που νίκησαν τα πλησιόχωρα έθνη που εμπόδιζαν την ανακαίνιση του ναού και της πόλεως Ιερουσαλήμ και θα καυχηθούν λέει λοιπόν οι αφιερωμένοι στο Θεό Ισραηλίτες με τη δόξα που δόθηκε από το Θεό σ’ αυτούς κατά των εθνών με τη νίκη και συμμαχία κι όχι μόνο χωρίς φόβο θα κοιμηθούν αλλά και με χαρά και αγαλλίαση της καρδιάς τους ελευθερωμένοι τελείως από τους πολεμίους τους εθνικούς.
6.Τούτο θέλει να πει το ρητό τούτο πως δηλαδή υμνώντας το Θεό οι Ισραηλίτες θα πολεμήσουν τους εχθρούς τους κι οι υμνολογίες κα δοξολογίες του Θεού θα είναι στο στόμα τους κι οι μάχαιρες και τα σπαθιά στα χέρια τους συγκόπτοντας και σφάζοντας τους πολεμούντες εχθρούς τους.
7.Θα υμνολογούν οι Ισραηλίτες το Θεό με το στόμα και με τα χέρια θα πολεμούν τους εχθρούς τους για τούτο το τέλος για να κάνει ο Θεός εκδίκηση στα πλησιόχωρα έθνη της Ιερουσαλήμ επειδή τους αδικούσαν και πολεμούσαν το λαό του και για να κάνει ελεγμούς δηλαδή έλεγχο κι απόδειξη και κατηγορία στο λαό του Ισραήλ γιατί ελέγχονταν αυτός και κατηγορείτο πως για τις αμαρτίες του νικούσαν τα πλησιόχωρα έθνη κι όχι για την αδυναμία του Θεού επειδή όταν μόνο ο Θεός ένευσε ευθύς ήρθαν τα πράγματα σε αγαθή μεταβολή και θαυμαστή ειρήνη.
8.Για τούτο οι Ισραηλίτες θα υμνολογούν το Θεό με το στόμα και θα πολεμούν τα έθνη με τα χέρια όχι μόν για να αποβάλουν και να νικήσουν τους πολεμίους αλλά και για να λάβουν σκλάβους και δεμένους με σιδηρές χειροπέδες τους βασιλείς των πολεμίων αυτών και τους άλλους άρχοντές τους και ενδόξους τους.
9.Για τούτο λοιπόν οι Ισραηλίτες θα υμνολογούν το Θεό με το στόμα και θα πολεμούν με τα χέρια ώστε δι’ αυτών να κάνει ο Θεός κατάκριση και δικαία απώλεια στα έθνη που πολεμούν το λαό του αλλά και στο λάο του εκδίκηση κι υπεράσπιση σε κείνον που πολεμάται από αυτούς κι η κατάκριση αυτή κι η εκδίκηση θα μείνει ανάγραφη μέσα στα βιβλία σε όλον τον παρόντα αιώνα ενθυμουμένη κι ανεξάλειπτη στη ζωή αυτή και σα σε στήλη γραμμένη.
Αυτή αλλά ποια; Να νικήσουν δηλαδή οι Εβραίοι τα πλησιόχωρα έθνη και μάλλον να νικήσουν με τέτοιο παράδοξο τρόπο και θαυμαστό δια της βοηθείας και συμμαχίας του Θεού.
Έτσι εξηγήθηκε ο παρών κατά την ιστορία αλλά κατά αναγωγή έτσι ερμηνεύεται: καυχήσονται όσιοι εν δόξη τη μελλούση δηλαδή ουκ άξια γαρ τα παθήματα λέει ο απόστολος του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς και δόξα ο Σταυρός εμοί μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και νυν εδοξάσθη ο Υιός του ανθρώπου κι επαινεί τους πραείς και οσίους για να παρακινήσει και μας σε οσιότητα και πραότητα και αγαλλιάσονται επί των κοιτών αυτών δηλαδή των ετοιμασμένων σ’ αυτούς αιωνίων κι ουρανίων μονών κι ακατάλυτων σκηνών ενώ υψώσεις του Θεού οι θεοπρεπείς φωνές δια των ύμνων και θεολογίας που υπερυψώνουν το Θεό και ρομφαία πάλι δίστομη δηλαδή κοφτερόττη ο Σταυρός του Κυρίου που λύνει και κατακόβει τις παρατάξεις των δαιμόνων και ρομφαία και η πολιτεία των αποστόλων και των διαδόχων τους που είναι στομωμένη με λόγο και έργο και με πράξη και θεωρία. Του ποιήσαι εκδίκησιν εν τοις έθνεσι δηλαδή η πολιτεία τους αυτή είναι τέτοια για τούτο το τέλος για να ελευθερώσουν αυτοί τα έθνη από τη σκλαβιά και τυραννία του διαβόλου και να ελέγξουν τους λαούς των Ιουδαίων ως παράνομους και θεομάχους και τυφλούς στο φως της αλήθειας και για να δέσουν τους βασιλείς και τους ενδόξους τους με δεσμά σιδηρά πίστεως και φόβου κι αγάπης Θεού κι αν τους έδεσαν οι απόστολοι όμως κι οι διάδοχοί τους πολλώ μάλλον τους μετά ταύτα εσομένους εθνικούς και βασιλείς τους και βασιλείς κι ένδοξοι των εθνών οι βασιλεύοντες των εθνών δαίμονες που λάβαιναν δόξα και τιμή από τους εθνικούς και τούτων των δαιμόνων τα χέρια έδεσαν οι απόστολοι με τα δεσμά της ανενεργησίας. Του ποιήσαι λοιπόν κρίμα έγγραπτον δηλαδή αυτά ενέργησαν οι απόστολοι για να γράψουν στα έθνη αποφάσεις και νόμους εγγράφους πολιτείας θεοφιλούς και δόξα αύτη είναι πάσι τοις ταύτα ποιούσι αλλά αύτη ποια; Να κατορθώσουν δηλαδή οι απόστολοι τέτοια έργα μεγάλα.
ΨΑΛΜΟΣ ΡΝ΄-150
Αλληλούια.
Σε αίνο κι ευχαριστία τελείωσε ο προφήτης τη βίβλο του ψαλτηρίου για να μας διδάξει να ευχαριστούμε στο Θεό για όλες τις ευεργεσίες ή δυστυχίες που θα μας δώσει από την αρχή έως τέλους του κάθε μας πράγματος.
1.Αινείτε και δοξολογείτε το Θεό για τους αγίους Του δηλαδή επειδή τέτοια αγία πολιτεία προξένησε στη ζωή των ανθρώπων που τους έκανε αγγέλους από ανθρώπους.
Υμνείτε το Θεό για το στερέωμα του ουρανού που έγινε έτσι από τη δύναμη του Θεού και τα λέει αυτά για το δεύτερο ουρανό καθότι αυτός φαινόμενος κινεί όσους βλέπουν το μέγεθος και κάλλος και όλα τα άλλα φυσικά του ιδιώματα να θαυμάζουν και να δοξολογούν το Δημιουργό του. Βλέπε αναγνώστη πώς πρώτα έβαλε τους αγίους και δεύτερον το στερέωμα του ουρανού γιατί οι άγιοι είναι πλέον αξιοθαύμαστοι από το φαινόμενο παρά πάντων ουρανό.
2.Δοξολογείτε το Θεό για τις δυνάμεις που κάνει και κοινώς σε όλους και μερικώς και θαύματα διάφορα εργαζόμενος και δοξολογείτε το Θεό για τις δυνάμεις Του τις οποίες φανερώνουν τα κτίσματά Του αφού αυτά ανακηρύττουν το Θεό μεγαλοδύναμο και παντοδύναμο από μόνη τη θεωρία τους.
Δοξολογείτε το Θεό για το άπειρο της μεγαλοσύνης Του όπως προείπε και στον ρμδ΄/144ο και της μεγαλοσύνης Αυτού ουκ έστι πέρας.
3.,4.&5.Με τα λόγια αυτά προστάζει τους Ιουδαίους να δοξολογούν το Θεό με όλα τα μουσικά τους όργανα αλλά και τους χριστιανούς με όλα τα μέλη τους και με τα μάτια και με τα αυτιά και με τα χέρια και με τα πόδια και τα λοιπά γιατί όταν τα μάτια δε βλέπουν ακόλαστα αλλά απαθώς και σεμνώς και για μόνη τη χρεία και τα αυτιά πάλι δε δέχονται πονηρούς κι αισχρούς και μυθώδεις λόγους αλλά μόνο ψυχωφελείς και χρειαζούμενους κι όταν το στόμα δε λαλεί βλαβερά και αισχρά και γελοιώδη λόγια αλλά χρήσιμα και πνευματικά κι όταν πάλι τα χέρια δεν αρπάζουν ξένο πράγμα κι ούτε πλεονεκτούν και αδικούν ή χτυπούν αλλά εξαπλώνονται στις καλές πράξεις και όταν τα πόδια δεν τρέχουν στην κακία αλλά περπατούν στην ίση στράτα της αρετής τότε εμείς δοξολογώντας το Θεό με κάθε μέλος προσφέρουμε στο Θεό παναρμόνια μελωδία και σημειώνουμε ότι με τα παραπάνω μουσικά όργανα έψαλλαν οι Ιουδαίοι στο Θεό ψαλμούς και χορός εδώ με μελωδούμενο ύμνο αφού άλλο είδος είναι αυτό μελωδίας χωρίς μουσικά όργανα κι ομοίως και χορδές άλλο είδος έξω από όσα λέχτηκαν κι όργανο ξεχωριστά κείνο που τώρα ονομάζουμε όργανο με χωριστό όνομα. Δυο είδη κυμβάλων ήταν άλλα έκανα ήχο γλυκύ και δυνατό επιτήδεια στα θεία άσματα και τις ωδές κι άλλα πάλι τραχύ και βαρύ για αλαλαγμούς στον πόλεμο. Ξέρω και τις αλληγορίες που κάνουν μερικοί στα όργανα αυτά αλλά τις άφησα καθώς κι άλλα πολλά τέτοια σε διάφορους ψαλμούς αφού ευκόλως τέτοιες αλληγορίες ανατρέπονται και δυσκόλως παραδέχονται.
6.Με καθολικό λόγο κινεί σε αίνο κι ευχαριστία Θεού κάθε γένος και ηλικία ανθρώπων και πνοή η ψυχή κι από αυτή φανέρωσε όλο τον άνθρωπο ως από μέρους το όλο σύνθετο και εν τη παρούση ζωή τους πιστούς προσκαλεί σε αίνεση του Θεού αλλά και στη μέλλουσα ανάσταση και τους απίστους σε αίνο και δοξολογία Θεού αφού τότε όλοι μαζί και πιστοί κι άπιστοι θα κάμψουν το γόνη στο Θεό και θα Τον αινέσουν.
Για τούτο λοιπόν κι εμείς άπαντες ας αινούμε κι ας ευχαριστούμε το Θεό και με λόγο και με έργο για όλα και πάντοτε γιατί τούτο το διαπαντός αινείν το Θεό είναι έργο αναγκαίο σε μας τους λογικούς κι απαιτείται παντοτινά από λόγου μας ως χρέος απαραίτητο κι αυτό είναι θυσία ευκολοαπόκτητη κι αυτό είναι αγγελική λειτουργία και αυτό αν ποιήσουμε και την παρούσα ζωή θα διαπεράσουμε απροσκόπτως και των μελλόντων αγαθών θα απολαύσουμε χάριτι και φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μεθ’Ού τω Πατρί άμα τω Αγίω Πνεύματι δόξα, τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
ΠΗΓΗ ΔΡΑΜ 2017
