Βαδίζομε ήδη τον τελευταίο μήνα του χρόνου λίγο πριν από τη μεγάλη εορτή της Χριστού Γεννήσεως και ήδη άρχισαν οι προετοιμασίες. Από την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου η Εκκλησία μας υπενθυμίζει: «Χριστός γεννάται, δοξάσατε»! Και μας προετοιμάζει, «προευτρεπίζοντας των γενεθλίων τας εισόδους». Δεν ξέρω, όμως, αν έχομε συνειδητοποιήσει, πρώτον: ότι είμαστε χριστιανοί και δεύτερον: ότι ετοιμαζόμαστε να εορτάσομε όχι την εορτή κάποιου, αλλά τη Γέννηση του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Και, το κυριότερο, ότι η εορτή αυτή των Γενεθλίων του Χριστού δεν αφορά μόνο τη Γέννησή Του, αλλά κυρίως τη δική μας αναγέννηση εν Χριστώ. Η εορτή των Χριστουγέννων είναι δική μας, καταδική μας εορτή, γιατί για μας έγινε, για μας γεννήθηκε ως άνθρωπος ο Χριστός.
Ο Χριστός και Σωτήρας μας δεν έχει ανάγκη ούτε από γεννήσεις, ούτε από αναγεννήσεις. Εμείς έχομε ανάγκη από τη γέννησή Του, όχι μόνο εν σαρκί στον κόσμο, αλλά στην καρδιά μας και την αναγέννησή μας εν Θεώ. Επομένως η χαρά είναι δική μας κι η εορτή δική μας. Αρκεί να το νιώσομε. Γι’ αυτό και η χαρά των Χριστουγέννων είναι δυσκολοαπόκτητη, επειδή θέλει μεγάλη προετοιμασία και πίστη βιωματική.
Τα Χριστούγεννα δεν είναι μια εορτή, που μας καλεί εκτός, αλλά εντός, στο έσω σπήλαιον της καρδιάς μας. Κι εκεί χρειάζεται η προετοιμασία και η άσκηση, για την πρόγευση και γεύση του μυστηρίου της Γεννήσεως του Θεού και της Αναγεννήσεως του ανθρώπου. Να αδειάσομε τον σταύλο που διατηρεί μέσα μας ο κοπρώνας των ποικίλων παθών, να κάνομε χώρο για να βρει τόπον να γεννηθεί ο Χριστός. Διαφορετικά κι αν χίλιες φορές έρθει να γεννηθεί, χωρίς να γεννηθεί στην καρδιά μας, είναι σαν να μην εγεννήθηκε ποτέ
Πόσα χρόνια μέχρι τώρα δεν γιορτάζομε Χριστούγεννα και πόσα χρόνια δεν έχουν περάσει από τότε που μπήκαμε ή μας έβαλαν στην κολυμβήθρα, βαφτισθήκαμε, πήραμε και ντυθήκαμε το όνομα του Χριστού; Και όμως! Αν καλοεξετάσομε τον εαυτόν μας, τη διαγωγή και την καθόλου ζωή μας θα διαπιστώσομε, δυστυχώς, ότι λίγο ή καθόλου φέρνομε άξια το όνομα του Χριστού. Είμαστε, κατά κανόνα, κατ’ όνομα μόνον χριστιανοί και ζούμε με συνέπεια σαν βαφτισμένοι ειδωλολάτρες. Εορτάζομε κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα κι όμως ο εορτασμός αυτός, στο σύνολο των εκδηλώσεών του, μοιάζει να μην έχει καμιά σχέση με την χριστιανική μας αναγέννηση, αλλά με κάθε είδους εορταστική κοσμική εκδήλωση, ανεξάρτητα αν γίνεται σε ατμόσφαιρα οικογενειακή ή σε οποιαδήποτε άλλη επιχειρησιακού ή πολιτιστικού χαρακτήρα τελετή.
Ο αείμνηστος καθηγητής Ι. Κορναράκης αυτού του είδους τους χριστιανούς, σαν κι εμάς, τους ονομάζει «κατά φαντασία χριστιανούς». Κι αυτός ο χαρακτηρισμός προσιδιάζει, κυρίως, σ’ εκείνους τους πασαλειμμένους από επιτηδευμένο καθωσπρεπισμό, αρκετά εκδηλωτικά θρησκευτικά παράγωγα, πολλή υποκρισία και ασυμμάζευτο ευσεβισμό, και όλα αυτά κατά περίπτωση εκφρασμένα με την γνώση και το γράμμα του θρησκευτικού λόγου, άψογα πολλές φορές διατυπωμένου.
Τέτοιοι χριστιανοί υπάρχουν πολλοί, και δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς για να τους βρει, τους συναντάει παντού. Οι άνθρωποι αυτοί πέφτουν στη πλέον συνηθισμένη παγίδα πλάνης, της φαρισαϊκής συνειδήσεως. Ο Κύριος κάποτε συνέστησε στους ακροατές του: «Ἐπί τῆς Μωϋσέως καθέδρας ἐκάθισαν οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι, πάντα οὖν ὅσα εἴπωσιν ὑμῖν τηρεῖν, τηρεῖτε και ποιεῖτε, κατά δε τά ἔργα αὐτῶν μή ποιεῖτε, λέγουσι γάρ, καί οὐ ποιοῦσι» (Ματ.23.2-3). Έτσι αποκαλύπτεται από τον Κύριο σαφώς, ότι στη κατά φαντασία θρησκευτική συμπεριφορά υποκρύπτεται το δηλητηριώδες φαρμάκι της υποκρισίας. Ο κατά φαντασίαν χριστιανός υποκρίνεται τον πιστόν και ευσεβή άνθρωπο, ενώ κατ’ ουσίαν δεν είναι τίποτε άλλο παρά ό,τι δυσώδες και αποκρουστικό περιέχουν τ’ ασβεστωμένα μνήματα, κατά την παρομοίωση του Κυρίου.
Με λίγη, έστω, αυτογνωσία μπορούμε να ομολογήσωμε, ότι πάντες, ποιος πολύ ποιος λίγο, «εν τῳ αὐτῶ κρίματι ἐσμέν». Και όταν έτσι θητεύομε σ’ αυτόν τον παραπλανητικό παράγοντα της πνευματικής ζωής, ως κατά φαντασίαν χριστιανοί, με έντονο εξωστρεφή χαρακτήρα και διψυχία, πώς θα μπορέσομε να ετοιμαστούμε για να εορτάσομε άξια τη Γέννηση του Χριστού ως δική μας αναγέννηση; Η Εκκλησία μας προετοιμάζει όλη αυτή την περίοδο όχι να γνωρίσομε ένα θρησκευτικό γεγονός, αλλά να βιώσομε το υπερφυές μυστήριο της Ενσαρκώσεως του Θεού Λόγου. Με απλά λόγια: Η Γέννηση του Χριστού δεν είναι θέμα γνώσεως αλλά βιώματος.
