ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ

ΚΑΘΙΣΜΑ Θ΄

ΨΑΛΜΟΣ ΞΔ΄-64

1.Εις το τέλος ψαλμός ωδής τω Δαβίδ ωδή Ιερεμίου και Ιεζεκιήλ και του λαού της παροικίας ότε έμελλαν εκπορεύεσθαι.

Ο Ευθύμιος ο συγγραφεύς εδώ μόνο την ανωτέρω επιγραφή έχει λέγοντας εις το τέλος κι αυτός επιγράφεται γιατί προφητεύει για την ελευθερία των σκλαβωμένων Εβραίων στη Βαβυλώνα εκ προσώπου των οποίων γράφηκε ο παρών αλλά και περί μεταβολής και θεοσεβείας των εθνικών αλλά και τι δηλώνει ψαλμός ωδής προείπαμε. Εγώ λοιπόν εδώ και τούτο προσθέτω σε αναπλήρωση της επιγραφής λέγοντας ότι τα λοιπά της ούτε στο εβραϊκό βρίσκονται ούτε κι άλλοι ερμηνευτές έχουν αλλά κάποιος αμαθής πρόσθεσε χωρίς να προσέξει ούτε το νόημα ούρα την ιστορία του ψαλμού επειδή ο Ιερεμίας δεν πήγε στη Βαβυλώνα παρά έλαβε άδεια από το Θεό να διατρίβει όπου βούλεται και διάλεξε να κατοικεί στην πατρίδα του και γράφει κι ο ίδιος πως κατέβηκε στις Τάφνες της Αιγύπτου μαζί με πολλούς άλλους Ιουδαίους όσους άφησε ο Ναβουζαρδάν κια εγένετο λόγος Κυρίου προς Ιερεμίαν εν Τάφναις λέγων λάβε σεαυτώ λίθους μεγάλους κι εκεί προφήτεψε κι άρα δεν αρμόζουν αυτά στους εκπορευόμενους από τη σκλαβιά παρά στους ευρισκόμενους στη σκλαβιά αλλά και οι τελευταίοι στίχοι πέντε τον αριθμό από επεσκέψω την γην και εμέθυσαν αυτήν μέχρι τέλους δίνουν να πιστέψει κανείς πως ο παρών εκδόθηκε από τον προφήτη αφού έλαβε βροχή πλούσια σε καιρό ανυδρίας και για τούτο και σε καιρό ανυδρίας και βροχής αρμόζει να λέγεται.

2.Στη Σιών όρος της Ιερουσαλήμ πρέπει να υμνείσαι Κύριε επειδή κι εκεί πρόσταξες να Σε λατρεύουν οι Ιουδαίοι και μέσα στην Ιερουσαλήμ θα αποδοθεί σε Σένα η προσευχή του καθενός κι η υπόσχεση και με τα λόγια αυτά προφητεύει την επιστροφή που έμελλαν να κάνουν οι Εβραίοι στα Ιεροσόλυμα αλλά μπορεί να νοηθεί κι αναγωγικώς Σιών και Ιερουσαλήμ η εκκλησία των πιστών κι οι κατά μέρος εκκλησίες τους.

3.Άκου Κύριε την προσευχή μου και δώς μου την αίτηση για την οποία Σε παρακαλώ. Το προς Σε πάσα σαρξ ήξει είναι προφητεία για τα έθνη πως θα πιστέψουν στο Χριστό και σάρκα ονόμασε τα έθνη γιατί από μέρους της σαρκός ονομάζει τον όλο άνθρωπο αλλά και γιατί οι εθνικοί ζούσαν σαρκικώς και πρόκειται εδώ και για την καθολική ανάσταση όλων κοινώς των ανθρώπων κατά την οποία όλοι οι άνθρωποι θα γνωρίσουν το Θεό.

4.Οι βλάσφημίες λοιπόν των εχθρών μας Βαβυλωνίων τις οποίες λένε εναντίον σε Σένα το Θεό και εναντίον μας έγιναν υπέρ τη δύναμή μας δηλαδή μας καταδυνάστευσαν και δεν τολμάμε να αντειπούμε σ’ αυτές που είμαστε σκλάβοι των βλασφήμων και τουναντίον οι μεγάλες τους βλασφημίες μας δίνουν μεγάλη κι υπερβολική δύναμη και θάρρος πως Συ Κύριε δε θα τις παραβλέψεις ανεκδίκητες αλλά θα τις τιμωρήσεις. Μερικοί γράφουν και υπερηδυνάμωσαν ημάς δηλαδή μας έκαναν αδύνατους κι ασθενείς με υπερβολή.

Συ Κύριε θα συγχωρήσεις τις ασέβειες και αμαρτίες μας για τις οποίες σκλαβωθήκαμε και Συ θα μας ελευθερώσεις.

5.Κατά την ιστορία νοείται το ρητό έτσι δηλαδή πως ζηλωτός ο λαός των Ιουδαίων που διαλέχτηκε από όλα τα άλλα έθνη κι έγινε δικός Σου Κύριε γιατί αυτός αφού ελευθερωθεί από τη σκλαβιά θα επιστρέψει εντίμως και θα κατοικήσει πάλι στην πόλη Ιερουσαλήμ επειδή αυτή ονόμασε αυλές του Θεού κι εκεί βρίσκονταν ο περίφημος κείνος ναός του Σολομώντος και κατά αναγωγή φανερώνει αινιγματωδώς τον εξ εθνών νέο λαό που διαλέχτηκε ως κληρονόμος από το Χριστό ενώ αυλές του εθνικού λαού πρέπει να νοήσουμε τις κατά τόπους εκκλησίες αλλά και νοείται για κάθε χριστιανό που τελειώνει με ευσέβεια και αρετή τη ζωή του γιατί αυτός διαλέχτηκε από τους ανθρώπους και από το Χριστό υψώνεται στην άνω Ιερουσαλήμ όπου είναι οι αυλές κι οι μονές των δικαίων.

Οίκος Θεού η Ιερουσαλήμ τόσο η κάτω κι επίγεια όσο κι η άνω και επουράνια κι ομοίως οίκοι Θεού κι οι κατά τόπους ναοί και εκκλησίες αλλά και αγαθά της εκκλησίας του Θεού είναι τα θεία δόγματα κι όσα αποβλέπουν προς απόλαυση και ευφροσύνης ψυχής από τα οποία λέει εμείς οι σκλαβωμένοι θα χορτάσουμε αφού ελευθερωθούμε από τη σκλαβιά των εχθρών.

6.Ναός Θεού πάλι κείνος που βρίσκεται στην κάτω και στην άνω Ιερουσαλήμ και καθε εκκλησία κι οίκος Θεού ο κατά τόπους ναός Θεού είναι κι άγιος λοιπόν είναι ο ναός αυτός επειδή είναι ναός των αγίων Θεού κι επειδή είναι γεμάτος από αγιασμό και θαυμαστός με τη δικαιοσύνη των δικαίων ανδρών που πολιτεύονται μέσα του και ναός Θεού και ο ενάρετος ο οποίος είναι κατοικητήριο Θεού υμείς εστε ναός Θεού ζώντος καθώς είπε ο Θεός ότι ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω και πάλι ο ναός του Θεού άγιός εστι οί τινες εστε ημείς και άγιος ο ενάρετος για την αγνεία και καθαρότητα των παθών και θαυμαστός για τη δικαιοσύνη και υπερφυσική αρετή του.

Αλλά και τούτο το ρητό είναι προφητεία πώς έμελλαν να πιστέψουν τα έθηνη στο Χριστό επάκουσον λέγοντας Κύριε ημών Συ που μέλλεις ύστερα να γίνεις ελπίς όλων των εθνικών και πέρατα γης οι κατοικούντες τα άκρα της γης και εν θαλάσση οι κατοικούντες σε νησιά και το μακράν δηλώνει πως υπάρχουν πολλά νησιά μακράν από τη στεριά κατοικημένα από ανθρώπους.

7.Με τα λόγια αυτά διηγείται τη δύναμη του Θεού ανυμνώντας την και δοξολογώντας ενώ το ετοιμάζων εκδόθηκε και εδράζων. Συ είσαι Κύριε σα με ζωνάρι περικυκλωμένος με τη δυναστεία δηλαδή με τη δύναμη τη συνεκτική τόσων απείρων κτισμάτων και με κάθε λογής θεοπρεπή τελειότητα κι αλλαχού λέει ο ίδιος ενεδύσατο ο Κύριος δύναμιν και περιεζώσατο –κόππα β΄/92^ος .

8.Συ Κύριε που τόσο ταράζεις το βάθος όλο και το πλάτος και μήκος της θαλάσσης ώστενα εξέρχεται η άμμος κάτωθεν από το βαθύτατο χάος γιατί κύτος το κοίλωμα και το βάθος είναι επειδή και αναμοχλεύεται όλο υπό των ανέμων. Βλέπε αναγνώστη πως με την προσταγή του Θεού φυσάνε οι άνεμοι και ταράζουν τη θάλασσα της οποίας τους κρότους κανείς δε μπορεί να υποφέρει γιατί είναι φοβεροί και βαρείς και ανυπόφοροι.

9.Θα ταραχτούν τα έθνη για το παράδοξο κι ασυνήθιστο σ’ αυτά κήρυγμα του ευαγγελίου και γιατί γκρεμίζονταν το πάτριο σέβας της ειδωλολάτρίας και μετβάλλονταν και οι κακές τους συνήθειες στη ζωή τους και θα φοβηθούν ως και κείνοι που κατοικούν στα άκρα της γης ακούγοντας και βλέποντας τα γενόμενα καθημερινώς θαύματα παρά Σού και παρά των αποστόλων και μαθητών Σου αλλά αν θα φοβηθούν οι κατοικούντες τα άκρα της γης πόσω μάλλον οι κατοικούντες στο μέσο της και μείς λοιπόν οι χριστιανοί λέμε ότι αυτά προφητεύτηκαν για τα θαύματα του Χριστού ενώ οι Εβραίοι για του Μωυσέως πλην εμποδίζονται να το λένε αυτό από τα ακόλουθα λόγια του.

Σύ Κύριε θα χαροποιήσεις το λαό Σου και κατά τις εξόδους της πρωίας δηλαδή όταν αρχίζει να ανατέλλει η μέρα και κατά το εσπέρας που τελειώνει η μέρα δηλαδή εν παντί καιρώ αλλά των Αττικών το ιδίωμα είναι να λενε εσπέρας με γενική αντί εσπέρα με δοτική και προφητεύει ο λόγος αυτός ότι και στην αρχή της ημέρας και στο τέλος της θα χαρούν οι χριστιανοί ψάλλοντας στο Θεό κατά τον όρθρο και τον εσπερινό θείους ύμνους και ιερά μελωδήματα αλλά μερικοί εξόδους πρωίας νοούν και τα Α. της γης επείδή από κει φαίνεται πως γεννάται το πρωί και η Α. της ημέρας ενώ εξόδους εσπέρας τα Δ. της όπου γίνεται η εσπέρα κι αρχή της νυκτός και θα χαροποιήσεις Κύριε και κείνους που κατοικούν στην Α. και κείνους που κατοικούν στη Δ. γενόμενος άνθρωπος και πολιτεύτηκε επί της γης. Τα ακόλουθα ρητά και ιστορικώς ερμηνεύονται και αναγωγικώς πλην αρμοδιότερη είναι η αναγωγική ερμηνεία.

10.Μετά την ελευθερία από τη Βαβυλώνα επισκέφτηκες τη  γη όλη της Ιουδαίας η οποία ήταν τόσους χρόνους χερσωμένη και τη μέθυσες δηλαδή τη χόρτασες από βροχή και πλήθυνες πάλι τη βροχή εκεί για να την κάνεις πλούσια από καρπούς πολλούς και καλούς.

Ο Ιορδάνης λοιπόν πλημμύρισε από πολλά νερά γιατί αυτός είναι ο ποταμός της Ιουδαίας ο πιο ονομαστός.

Και ετοίμασες την τροφή των ελευθερωμένων Ιουδαίων από τη Βαβυλώνα γιατί έτσι γίνεται η ετοιμασία της τροφής δηλαδή αφού τέτοιο πρέπει να ακούγετι έξωθεν δηλαδή όταν η γη μεθύσει από βροχή.

11.Κι αφού προφήτεψε για την καλοχρονιά της γης και τον πλούτο των καρπών της παρακαλεί επίσης το Θεό να έρθουν σε έργο κείνα που προφήτεψε δηλαδή να μεθύσουν από βροχή τα αυλάκια της γης και να πληθύνουν οι καρποί της και να χαρεί η γη με τις σταλαγματιές της βροχής και με τη δρόσο να βλαστήσει χορτάρι αλλά και μεταφορικά το μέθυσον και το ευφρανθήσεσθαι και ανατέλλουσα εκ μεταφοράς λαμβανόμενα και ομοιότητος των ανθρώπων και εμψύχων ζώων που μεθάνε και ευφραίνονται.

12.Συ Κύριε θα ευλογήσεις με όλα τα καλά όλον τον κύκλο του χρόνου εκείνου της αγαθότητός Σου επειδή Αυτός θα είναι δώρο της χρηστότητός Σου κι οι κάμποι θα γεμώσουν παχύητητα ωστε να καρποφορήσουν μ’ αυτήν.

13.Έρημο ονομάζει εδώ την Ιερουσαλήμ επειδή ερημώθηκε από τους Βαβυλώνιους κι ωραία τα όμορφά της κι επιτήδεια στις ώρες δηλαδή καρποφόρα και ωραία κι οι καρποί της που γίνονται κάθε ώρα και καιρό του χρόνου κι εποχή.

Μεταφορικό το λόγιο εδώ γιατί εμψύχων και λογικών η αγαλλίαση και το να περιζώνονταί και λέει εδώ μ’ αυτά πως τα βουνά θα χαρούν τριγύρω και από κάθε σημείο.

14.Τα κριάρια και πρόβατα ντύθηκαν από πολλά μαλλιά και ντύνονται όταν γίνει πολλή παχύτητα χορταριού και νομής που βόσκουν και με τους κριούς φανερώνει όλα τα ποίμνια και των πορβάτων και αιγών και βοδιών.

Όλα λοιπόν σχεδόν τα μέρη της Ιερουσαλήμ αρίθμησε εδώ και κάμπους και ωραία και βουνούς και λακκώματα γιατί όλα θα γεμώσουν από σιτάρι.

Όλοι θα φωνάξουν οι κατοικούντες μέσα στην πόλη από τη χαρά τους ευχαριστώντας από καρδίας επειδή κοντά στην ελευθερία που έλαβαν αξιώθηκαν και τόση καλλιχρονιά και πλούτο κι ακολούθως θα υμνήσουν Σένα τον ελευθερωτή και πλουσιόδωρο ευεργέτη τους και περιττεύει εδώ ο ύνδεσμος γαρ δηλαδή κεκράξονται και υμνήσουσι.

Αυτή είναι η ερμηνεία καθ’ ιστορίαν του παρόντος αλλά και κατά αναγωγή και υψηλότερη θεωρία ο παρών προφητεύει για το κήρυγμα του ευαγγελίου κα μπορεί να λέγεται και προς το μονογενή Υιό λέγοντας επεσκέψω Κύριε τη γη όλη δηλαδή με την παρουσία Σου κι από το όνομά της νοούνται τα έθνη που κατοικούν στη γη επεσκέψατο ημάς ως φησι ο Ζαχαρίας ανατολή εξ ύψους και τη μέθυσες από οίνο κατανύξεως και βλέπε νθ΄/59^ο επλήθυνας το ευαγγελικό πότισμα και τη βροχή για να πλουτίσεις τη γη αυτή των ανθρώπων με τις αρετές. ποταμός Θεού οι διδασκαλίες Του του ποταμού τα ορμήματα ευφραίνουν την πόλιν του Θεού –με΄/. Κι από τον ποταμό αυτό έτρεξαν σαν τα αυλάκια οι θείοι απόστολοι ποτίζοντας όλην την  οικουμένη. ητοίμασας τη λογική αυτή τροφή των εθνών γιατί Συ Κύριε την ετοίμασες με τα πεοπρεπή Σου δόγματα και παρέδωσες στους αποστόλους Σου παραγγέλλοντάς τους πως πρέπει να τρέφουν μ’ αυτήν τις πεινασμένες ψυχές κι έτσι γίνεται η αληθής ετοιμασία της αληθινής τροφής καθώς Εσύ την ετοίμασες κι όχι με άλλο τρόπο.

Αυλάκια νοητής γης τα βάθη των καρδιών των ανθρώπων που παρακαλεί πολλά να ποτιστούν τόσο ώστε να ανάψουν από θείο έρωτα και ν’ αφήσουν κάθε σκληρότητα αλλά και να απαλυνθούν και να γίνουν ήμεροι ενώ γεννήματα της γης αυτής οι αρετές που έχουν για καρπό τους την πίστη και σταλαγματιές της τις σταλάζουσες διδασκαλίες των θείων λόγων και τα νοήματα που στάζουν από την ΑΓ και παχαίνουν σαν τη δρόσο τις ψυχές κι από κεί ευφραίνεται η ψυχή θάλλουσα κι αυξάνουσα. Και ενιαυτός και χρόνος χρηστότητος ο χρηστότατος καιρός του κηρύγματος με στέφανό του το Χριστό επειδή Αυτός στόλισα και τον καλλώπισε με τα έργα και τα λόγια Του και το ευλγήσεις δηλαδή επαινέσεις και ευφημήσεις θα αναφέρεις αναγνώστη προς τον Πατέρα γιατί έτσι ο Πατήρ ευφήμησε τον Υιό λέγοντας Ούτός εστιν ο Υιός Μου ο αγαπητός και περί κάμπων και βουνών και λακκωμάτων με απλό λόγο φανερώνει το Πνεύμα το Άγιο πως κάθε τόπος θα δεχτεί χριστιανούς κι οι πεδιάδες θα δεχτούν ιερωμένους και κληρικούς ενώ τα βονά ερημίτες κι ασκητές και λακκώματα εν σπηλαίοις και υπόγειες κατοικίες κι όλοι τους θα γίνουν πιότης –ευτυχία / παχύτητα- και αγαλλίαση στους τόπους κείνους που κατοικούν.

Μπορούν κι αλλιώς να νοηθούν πεδιάδες ταπεινές ψυχές κείνων που δε φρονούν κανένα υπερήφανο και υψηλό ενώ όρη κείνες που υψώνονται για τη μάταιη σοφία και ταπεινώνονται μόλις δεχτούν τη θεία σοφία ενώ λακκώματα κείνες που έπεσαν σε βάθος αμαρτιών κι ωραία της ερήμου γης από αρετές δηλαδή των εθνών οι επιτήδειες ψυχές προς καρποφορία και κριοί προβάτων οι απόστολοι ως ηγεμόνες κι έξαρχοι των λογικών του Χριστού θρεμμάτων οι οποίοι ντύθηκαν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος στον καιρό της Πεντηκοστής υμείς καθίσατε εν τη  πόλει Ιερουσαλήμ έως ου ενδύσησθε δύναμιν εξ ύψους και κριό προβάτων κι οι επίσκοποι κι αρχιερείς και ιερείς που ντύθηκαν το Χριστό δια του αγίου Βαπτίσματος όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε Χριστόν ενεδύσασθε και με τη χάρη της Ιεροσύνης αλλά πρέπει να πούμε και τούτο πως καθώς αναφέρει ο παρών δε βρίσκουμε να έλαβαν καθ’ ιστορίαν οι ελευθερωμένοι από τη Βαβυλώνα Ιουδαίοι τέτοια μεγάλη καλλιχρονιά και πλούτο και για τούτο αρμόζει προσφυέστερα η κατά αναγωγή ερμηνεία.

ΨΑΛΜΟΣ ΞΕ΄-65

1.Εις το τέλος ωδή ψαλμού Αναστάσεως.

Εις το τέλος  επιγράφεται κι αυτός ο ψαλμος γιατί περιλαμβάνει προφητεία όπως και στους άλλους πολλούς που έχουν και την ίδια επιγραφή αφού προφητεύει για την πίστη των εθνικών και τους Μάρτυρες του Χριστού. Τι θέλει να πεί ωδή ψαλμού  βλέπε παραπάνω αλλά και αναστάσεως επιγράφεται αντί περί της μεταστάσεως των σκλάβων Εβραίων από τη Βαβυλώνα στην Ιερουσαλήμ γιατί για τη μετάσταση εκείνη έγινε ο παρών διηγούμενος ποια τάχα λόγια μπορεί να πει καθείς από αυτούς αρχίζοντας με την οδό που φέρει στην Ιερουσαλήμ κι αρμόζει και σε κάθε χριστιανό που μεθίσταται και μεταβαίνει από την αμαρτία στην οποία έπεσε χτυπημένος από τις σαϊτες των παθών και σκλαβωμένος υπό των δαιμόνων κι έρχεται στη μετάνοια και αρετή.

αλαλαγμός κυρίως η φωνή κείνων που νικάνε στον πόλεμο που καταφοβίζει τους εχθρούς τους όταν αρχίζουν να νικιούνται και βλέπε και μς΄/46^ο . Παρακινεί λοιπόν με τα λόγια αυτά να φωνάζουν οι Ιουδαίοι στο Θεό νικητήτιο ύμνο γιατί Αυτός φόβισε τους Βαβυλώνιους που τους σκλάβωσαν και λύτρωσε τους σκλαβωμένους Ιουδαίους από τη σκλαβιά τους και πάσα γη λέει δηλαδή όλοι οι άνθρωποι στη γη. Βλέπε αναγνώστη πώς με το λόγο αυτό προφητεύει το κάλεσμα όλων των εθνών.

2.Ειπώθηκε στην ερμηνεία του θ΄/9^ου πως συνήθεια είναι σε κείνους που έχουν έρωτα να του κάνουν κι άσματα και μ’ αυτά να παρηγορούν τον πόθο τους κι απ’ την ομοιότητα αυτή παρακινεί τους Ιουδαίους να ψάλλουν στο όνομα του αγαπημένου παρ’ αυτών Θεού και να δώσουν δόξα στην αίνεσή Του δηλαδή τιμή και μεγαλοπρέπεια και σα να λέει ενδόξως αινέστε Τον ως Θεό κι όχι καθώς αινείτε τους γήινους.

3.Φωνάξτε στο Θεό αυτά Κύριε φοβερά τα θαυμάσια που ενέργησες στην Αίγυπτο κι όσα πριν απ’ αυτά και όσα μετά απ’ αυτά ποίησες κι επειδή ξαπλώθηκε η θεογνωσία και πίστη Σου σε όλα τα μέρη για τούτο πολλοί εχθροί της αληθείας φοβήθηκαν την πολλή Σου τη δύναμη που υπάρχει στη βασιλεία των Ορθοδόξων και θα Σε υποκριθούν δηλαδή θα δεχτούν καθ’ υπόκριση την πίστη Σου γιατί ψεύδος εδώ η υπόκριση ονομάζεται και αληθινά πολλούς ειδωλολάτρες βρίσκουμε κι αιρετικούς που δέχτηκαν την Ορθόδοξη πίστη του Χριστού για το φόβο και τη δύναμη των Ορθοδόξων Χριστιανών και πολλούς όμως που είχαν δεχτεί τον ιουδα`ίσμό για το φόβο και τη δύναμη που είχε τότε η βασιλεία τους.

4.(Διάψαλμα).

Εδώ φανερώνει καλλίτερα το κάλεσμα όλων των εθνών κι ας προσκυνήσουν λέει πρώτα υποταγέντες όλοι οι κάτοικοι της γης εθνικοόι κι έπειτα ας ψάλλουν και το προστάζει με θάρρος επειδή ήταν πληροφορημένος πως έμελλαν να υποκούσουν στην προσταγή του τα έθνη κι ας ψάλλουν κι αυτοί λοιπόν στο όνομά Σου Κύριε καθώς είπε παραπάνω κι από την πολλή του τη χαρά ενθυμίζει στους εθνικούς τα θαυμάσια του Θεού και τους προστάζει να ψάλλουν κια να υμνούν το λυτρωτή τους Θεό.

5.Ελάτε όλα τα έθνη και δείτε μοναχοί σας τα παράδοξα έργα που κάνει καθημερινώς ο Κύριος. Και δείτε πόσο μέγας και φοβερός είναι ο Κύριος στις βουλές Του εν μηχαναίς γιατί Αυτός φοβερά αληθώς πραγματα μηχανάται και τεχνεύεται όταν θέλει να σώσει το λαό Του καθώς ήταν κείνα τα θαυμάσια που μηχανεύτηκε κατά των Αιγυπτίων νικώνταςπ άντοτε τα σοφίσματα και τις εναντιώσεις των ανθρώπων αλλά ακολούθως αριθμεί τα παλιά θαύματα.

6.Τούτο το θαύμα έγινε στην Ερυθρά Θάλασσα όταν σε δυο μέρη διαιρε΄θηκε και ξεράθηκε ο βυθός της κι έτσι διαπέρασε αβρόχως ο λαός του Ισραήλ καθώς διηγείται το βιβλίο της ΠΔ κι αντί να πει σε χρόνο περασμένο ο μεταστρέψας είπε σε χρόνο ενεστώτα ο μεταστρέφων.

Τούτο το θαύμα έγινε στον Ιορδάνη ποταμό όταν διαπέρασε πρώτα η Κιβωτός του Θεού κι έπειτα όλος ο λαός του Ισραήλ δια ξηράς αλλά εδώ έγινε αντιχρονισμός γιατί αντί να πει διήλθον οι πρόγονοι ημών είπε διελεύσονται και ποδί θα πει πεζώς και με τους πόδες τους περπάτησν τον Ιορδάνη σαν ξηρά γη. Ενθυμίζει εδώ στο Θεό τα θαύματα που έκανε όταν γύρισαν οι Εβραίοι στη γη της επαγγελίας από τη σκλαβιά της Αιγύπτου γιατί και τώρα γύριζαν οι ίδιοι από τη σκλαβιά της Βαβυλώνας στη γη αυτή της επαγγελίας ώστεκ αθώς τότε ευκόλυνε στους προγόνους τους την οδό έτσι κια τώρα ευλοκύλει στους απογόνους τους την οδό και γύρισμα λέγοντας και ο μεταβαλών την θάλασσαν εις ξηράν και πάλι ποταμόν διέβησαν ποδί.

7.Εκεί δηλαδή στον τόπο της Ιεορυσαλήμ όπου πηγαίνουμε θα χαρούμε πνευματικώς στο Θεό αλλά δυναστεία Θεού νοούμε την άπειρη και ανυπόστατη δύναμή Του αφού δεσπόζει ο Θεός και τον παρόντα αιώνα και το μέλλοντα έοντας ατελεύτητη τη βασιλεία και υπέρ τους ιαώνες εκτεινόμενη.

Οι οφθαλμοί του Θεού επιβλέπουν στα έθνη γιατί μέλλει να τα λάβει κληρονομιά και να τα οικειοποιηθεί δια της πίστεως. Νόησε λοιπόν Ιουδαίε ότι ο Θεός μετέθεσε από σένα την επισκοπή Του και την γύρισε στα έθνη.

(Διάψαλμα).

Παραπικραίνοντας εδώ λέει τους Ιουδαίους γιατί πάντοτε γόγγυζαν και αντέλεγαν στο Θεό αλλά ας μην επαίρονται οι Ιουδαίοι κοντά στον εαυτό τους λέγοντας πως τάχα αυτοί μοναχοί γνωρίζουν κι αγαπώνται από το Θεό γιατί αυτοί παρεπίκραναν το Θεό κι ο προφήτης Ιεζεκιήλ οίκο παραπικραίνοντα τους Εβραίους ονόμασε μη πτοηθής από προσώπου αυτών γιατί οίκος παραπικραίνων εστιν αλλά λέγονται και κατά άλλο τρόπο παραπικραίνοντες οι Εβραίοι επειδή και έδωσαν στο βρώμα δηλαδή το φαγητό του Δεσπότου Χριστού πικρή χολή και στη δίψα Του Τον πότισαν όξος με σμύρνα πικρή μεμιγμένο αλλά αινιγματώδη και σκοτεινά είναι τα λόγια των προφητών για τις αιτίες που προείπαμε και συ αναγνώστη παραπικραίνοντες λέγε ακόμα και τα βάρβαρα έθνη και τους δαίμονες έχοντας έφορο και προνοτή σου το Θεό.

8.Εσείς τα έθνη στα οποία επέβλεψε ο Κύριος δοξολογείτε το Θεό και ακουστή ποιήστε δηλαδή υψώστε τη φωνή της δοξολογίας του Θεού με δύναμη μεγάλη για να την ακούσουν κι οι μεταγενέστεροι από σας.

9.Επειδή η σκλαβιά μοιάζει με το θάνατο καθώς λένε οι σοφοί για τούτο ζωή εδώ ονομάζει την ελευθερία κι ο Θεός λποίησε την ψυχή μου για ελευθερία και δεν παραχώρησε να δώσω την πολιτεία μου σε σάλο και παρατροπή της ευσέβειας.

10.Ο λόγος λέγεται από μέρους των φιλαρέτων και δικαίων Εβραίων όπως του Δανιήλ και των τριών Παίδων κι άλλων ομοίων κι αριθμεί εδώ τα είδη της παιδείας με τα οποία δοκιμάστηκαν στην εξορία γιατί λέει μας δοκίμασες Κύριε με τους πειρασμούς για να γνωρίσεις αν έχουμε σε Σένα πίστη κι υπομονή.

Αυτός ο λόγος λέγεται για την επταπλάσια κάμινο στην οποία βλήθηκαν οι τρεις Παίδες αλλά μπορεί να νοηθεί πυρ και η φλόγα των θλίψεων που καθαρίζει τους θλιβόμενους σαν το αργύριο.

11.Αυτός ο λόγος λέγεται για το λάκκο των λεόντων όπου έριξαν το Δανιήλ αλλά μπορεί και να νοηθεί παγίδα και κάθε στεναχώρια και κακοπάθεια ενώ θλίψεις επί τον νώτον οι μάστιγες κι οι δαρμοί αφού ακόλουθο να τους έδερναν ως δούλους στις πλάτες τους οι Βαβυλώνιοι και θλίψειςεπί τον νώτον και τα βάρη των πειρασμών και νώτον το σώμα λέει από μέρους το όλο κατά συνεκδοχή.

12.Μας υπέταξες υποκάτω στους εχθρούς μας και μας έδωσες να μας πατούν και μεταφορικώς και εξ ομοιότητος ο λόγος εδώ καθότι οι παλαιοί βασιλείς είχαν τη συνήθεια όταν νικούσαν να πατούν πάνω στην κεφαλή των νικημένων εχθρών τους θριαμβεύοντας με τον τρόπο αυτό και παρρησιάζοντας τη νίκη που έκαναν.

Πυρ και νερό νόησε τις θλίψεις και στεναχώριες και συμφορές και γιατί οι θλίψεις καίνε σαν τη φωτιά την ψυχή αλλά και γιατί οι θλίψεις πνίγουν και καταποντίζουν την ψυχή σαν το νερό κι άξιο να απορήσει κανείς πώς οι Εβραίοι λένε το Θεό αίτιο των συμφορών τους σε καιρό που οι Βαβυλώνιοι προξένησαν τις συμφορές σ’ αυτούς; Αφού πύρωσας λέει εμάς και εισήγαγες στην παγίδα και άλλα τέτοια κι η λύση της απορίας είναι αυτή ότι οι Εβραίοι γνώριζαν το Θεό αίτιο των συμφορών που έπασχαν επειδή ο Θεός όχι κατά το προηγούμενο θέλημά Του αλλά κατά το επόμενο παραχώρησε στους Βαβυλώνιους να σκλαβώσουν τους δούλους Του για τις αμαρτίες τους.

Κι αφού Κύριε μας παίδεψες με τη σκλαβιά για τις αμαρτίες μας πάλι μας ελέησες και μας εξήγαγες στην ανάπαυση και ελευθερία αλλά πρέπει να ξέορουμε ότι το εδοκίμασας ημάς και τα λοιπά έως το ρητό αυτό προφητικώς λέγονται εκ προσώπου των Μαρτύρων του Χριστού επειδή και όλα αυτά τα είδη των βασάνων δοκίμασαν οι Μάρτυρες του Χριστού καθώς κι ο απόστολος αριθμεί τα διάφορα βάσανά τους στην προς Εβραίους πειστολή κεφ. ια΄/11^ο.

13.&14.Κατά την ιστορία είναι φανερός ο λόγος γιατί λέγεται για το ναό του Θεού στα Ιεροσόλυμα κι αναγωγικώς ο οίκος του Θεού ο ουρανός κι ολοκαυτώματα οι ολοτελείς εργασίες των αρετών που θυσιάζουν στο Θεό οι απόστολοι κι οι μάρτυρες κι όλοι οι δίκαιοι και ο λαός των Ιουδαίων θα πληρώσει τις ευχές δηλαδή τις υποσχέσεις που έταξε να κάνει στο Θεό και το λάλησε είναι επεξήγηση του διέστειλε τα χείλη ώστε λέει θα πληρώσω Κύριε όσες υποσχέσεις λάλησε κι υποσχέθηκε το στόμα μου να φυλάξει.

15.Εγώ λοιπόν ελευθερώθηκα λέει ο λαός και θα Σου προσφέρω όχι απλώς ολοκαυτώματα αλλά πίονα -πλούσια- και παχέα κι ολοκαυτώματα παχέα νοούνται οι τέλειες και κατά πάντα ευάρεστες εργασίες στο Θεό αρετών.

(Διάψαλμα).

Κατά τη  ιστορία και το γράμμα όλα τα λεχθέντα είδη θυσιών προσφέρθηκαν στο Θεό και θυμιάματα και κριάρια και χίμαροι δηλαδή τράγοι που γεννιούνται το χειμώνα κατά αναγωγή όμως θυμίαμα η πνέουσα ευωδία από καθαρή ψυχή και κριοί οι ηγεμονικοί της ψυχής λογισμοί που κερατίζουν και πολεμούν τα πάθη ενώ βόδια οι ενέργειες και εργασίες του σώματος επειδή το βόδι είναι εργάτης της γης κι από τη γη πάλι το σώμα που εργάζεται γύρω από τη γη. Χ΄μαροι και τράγοι οι δεήσεις υπέρ αμαρτιών επειδή κι ο τράγος θυσιάζονταν στον παλαιό νόμο για τις αμαρτίες και λέει λοιπόν ο αισθητώς και νοητώς ελευθερωμένος των Εβραίων και των εθνικών λαός ότι όλα αυτά θα προσφέρω σε Σένα Κύριε επειδή και με ελευθέρωσες από τη σκλαβιά των ορατών και αοράτων εχθρών.

16.Υπερβατό σχήμα βρίσκεται στο ρητό αυτό το οποίο ακριβώς έτσι εξομαλύνεται δεύτε ακούστε πάντες ποι φοβούμενοι το Θεό και διηγήσομαι υμίν όσα εποίησε τη ψυχή μου δηλαδή ελάτε να ακούσετε όσα καλά κι ευεργεσίες έκανε ο Θεός σε μένα κι ακολούθως λέει και ποιες ευεργεσίες.

17.Εγώ φύλαξα με το στόμα μου προς το Θεό κι ύψωσα τη φωνή μου δηλαδή που Τον καλούσε σε αντίληψη και βοήθειά μου αλλά πρέπει να παρατηρήσουμε εδώ ότι η υπό πρόθεση βρίσκεται εδώ αντί της εν δηλαδή ύψωσα τη φωνή μου με τη γλώσσα μου κι έτσι νοείται και το υπό την γλώσσαν αυτού κόπος και πόνος –θ΄/9^ος – αντί του εν τη γλώσση αυτού κι ομοίως και ιός ασπίδων υπό τα χείλη αυτών –ρλθ΄/139^ος – δηλαδή εν τοις χείλεσι αυτών και άλλα όμοια.

18.Όταν παρακαλούσα το Θεό να με βοηθήσει δεν έβλεπα καμιά κακία στην καρδιά μου και βεβαιώνει το λόγο καταρώμενος πως αν γνώριζα τέτοια κακία στην καρδιά μου ας μη μου εισακούσει ο Θεός στο εξής όσες φορές ήθελα να τον επικαλεστώ.

19.Επειδή με καθαρή καρδιά παρακαλούσα το Θεό και για τούτο και εισήκουσέ μου και πρόσεξε στη φωνή της δεήσεώς μου αλλά πρέπει κι εμείς να μιμούμαστε το θείο προφήτη και αν θα εισακούσει ο Θεός την προσευχή μας πρέπει να Τον παρακαλάμε με καθαρή συνείδηση και καρδιά που να μην μας ελέγχει σε κανένα πράγμα.

20.Ας είναι ευογημένος ο Θεός ο οποίος αφεαυτού Του δηλαδή από την αγαθότητα και φιλανθρωπία Του δεν απέβαλε την προσευχή μου ούτε το έλεός Του μάκρυνε από λόγου μου.

ΨΑΛΜΟΣ Ξς΄-66

1.Εις το τέλος εν ύμνοις ψαλμός ωδής τω Δαβίδ.

Εις το τέλος επιγράφεται ο παρών γιατί προφητεύει την ενανθρώπηση του Θεού Λόγου στο τέλος της οποίας συμβουλεύει να αποβλέπουν οι αναγνώστες τον παρόντα και εν ύμνοις γιατί προστάζει να υμνούν το Θεό Λόγο. Τι σημαίνει ψαλμός ωδής έχει προερμηνευτεί.

2.Επειδή ο θείος προφήτης προγνώρισε δια του Αγίου Πνεύματος το μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Χριστού παρακαλεί με λόγια να τελειωθεί και πρώτα δέεται να ελεηθεί η φύση των ανθρώπων που τυραννείτο πικρώς από τον πονηρό διάβολο και δεύτερον να ευλογηθεί δηλαδή να αγιαστεί. Πόσα όμως η ευλογί ζητεί βλέπε στον κ΄/20ό ότι δώης αυτώ ευλογίαν εις αιώνα αιώνος.

Πρόσωπο Πατρός ο Υιός ο εωρακώς Εμέ εώρακε τον Πατέρα κι ευκτικώς επιφάναι δηλαδή ας επιφανεί το πρόσωπο του Πατρός δηλαδή ο Υιός σε μας τους επί της γης διαμέσου της θείας Του ενανθρωπήσεως κια το κατά σάρκα πρόσωπο του Χριστού δηλαδή ο Χριστός κατά περίφραση ενώ το ελεήσαι όμοιο του οικτειρήσαι και δυο φορές λέει το ίδιο για την πολλή επιθυμία που είχε να πετύχει κείνο που ζητούσε.

3.Ας μας γίνουν σε μας τα παραπάνω και να επιφάνεις το πρόσωπό Σου Χριστέ σε μας και γιατί; Για να γνωρίσουν οι άνθρωποι στη γη την οδό της πολιτείας Σου την οποία πρώτος Εσύ περπάτησες θέλοντας να τη δείξεις και σε άλλους για να τη  περπατήσουν και επιπλέον για να γνωρίσουν όλοι οι άνθρωποι κι όλα τα έθνη την ενανθρώπησή Σου γιατί αυτήν ονομάζει σωτήριο όπως ο Συμεών ονόμασε λέγοντας ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν Σου κι επειδή διαμέσου αυτής σωζόμαστε και λείπει το άρθρο τοις εδώ δηλαδή εν πάσι τοις έθνεσι.

4.Λαοί απλώς ονομάζονται οι Ιουδαίοι εκ περιτομής λαοί πάντες ονομαζόμενοι οι εξ εθνών γιατί είναι περισσότεροι από τους Ιουδαίους αφού σύγκειται από πολλές γενεές και λέει εξομολογησάσθωσαν αντί του ευχαριστούν σε Σένα Κύριε και οι Ιουδαίοι κι οι εθνικοί κι ας Σε δοξολογούν επειδή για τη σωτηρία του έγινες άνθρωπος.

5.(Διάψαλμα).

Ας χαρούν όλα τα έθνη αλλά για ποια αιτία; Γιατί τους Ιουδαίους θα κατακρίνεις δικαίως που ένα καιρό ήταν λαός Σου επειδή και δε δέχτηκαν την ένσαρκή Σου οικονομία και θα οδηγήσεις τα έθνη στη θεογνωσία στη γη αυτή και όσα στη γη έθνη κατ’ έλλειψη του άρθρου.

6.Τα ίδια λόγια που είπε παραπάνω και τα ίδια λέει κι εδώ σπουδάζοντας τους λαούς με την αναδίπλωση των λόγων και προθυμότερους ποιεί στην ευχαριστία του Θεού.

7.Αφού οι άνθρωποι ευλογηθούν κι η γη θα δώσει πλούσιους τους καρπούς της και γης καρπό ονομάζει τους πλασμένους εκ γης ανθρώπους που έμελλαν να προσφερθούν στο Θεό σαν καρποφορία διαμέσου της ενάρετης πολιτείας και θεληματικής ασκήσεως και της εκούσιας θλίψεως και καρπός της γης ο ίδιος ο Χριστός ως έχων σώμα γήινο.

8.Γράφεται κι έτσι ευλογήσαι ημάς ο Θεός και ευλογήσαι ημάς ο Θεός. Βλέπε αναγνώστη πώς φανερώνεται εκ μέρους της Αγίας Τριάδος με τον τριπλασιασμό του Θεός και Θεός και Θεός.

Με τον τριπλασιασμό του ονόματος του Θεού φανέρωσε τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος και λέγοντας ενικώς φανέρωσε το ενιαίο της θεότητος γιατί αν και κάθε πρόσωπο της Αγίας Τριάδο είναι Θεός τατρία όμως ένας Θεός είναι.

ΨΑΛΜΟΣ ΞΖ΄-67

1.Εις το τέλος τω Δαβίδ ψαλμός ωδής.

Εις το τέλος επιγράφεται ο παρών γιατί και κείνος προανακηρύττει καθαρότερα την επιφάνεια του Σωτήρος και την κατάργηση των δαιμόνων και τι είναι ψαλμός ωδής προερμηνεύτηκε.

2.Επειδή προ της παρουσίας του Χριστού οι δαίμονες τυραννούσαν τους ανθρώπους και μήτε άγγελος μήτε άνθρωπος μπορούσε να βοηθήσει τους καταδουλωμένους ανθρώπους για τούτο ο προφήτης με τα λόγια αυτά τον παρακαλεί ως πλάστη των ανθρώπων να κάνει εκδίκηση για το τυραννούμενο πλάσμα Του κι ανάσταση θα νοήσεις θεοπρεπώς την κίνηση για εκδίκηση του Θεού αν και σχηματίστηκε προστακτικώς το αναστήτω και τα λοιπά όμως αντί ευκτικού έχουν σημασία καθώς σε άλλους έιπαμε δηλαδή ας αναστηθεί ο Θεός και να κάνει εκδίκηση και εχθροί κυρίως του Θεού οι δαίμονες ως αποστάτες και εναντίοι Του.

Αλλά κι ας φύγουν από το πρόσωπο του Θεού δηλαδή από την επιφάνειά Του μη υποφέροντας την παρουσία Του διά σαρκός όλοι κείνοι που Τον μισούν γιατί όπου βρίσκεται παρών ο Θεός από κει φεύγουν και οι εχθροί Του παρευθύς.

3.Καθώς λοιπόν ο καπνός εκλείπει και διαλύεται από το πνεύμα και τον άνεμο έτσι κι οι εχθροί του Θεού δαίμονες διώκονται και διασκορπίζονται από το Πνεύμα το Άγιο.

Και καθώς το κερί λύεται από την παρουσία της φωτιάς έτσι κι οι αμαρτωλοί δαίμονες διαλύονται από την παρουσία του Χριστού ο οποίος είναι πυρ που κατατρώει την αμαρτία ενώ το απολούνται δε σημαίνει τη διάλυσή τους στο μη ον και τον αφανισμό αλλά πως δε βρίσκονται πλέον στους τόπους εκείνους που επισκιάζει η παρουσία του Χριστού. Λέγονται δαίμονες αμαρτωλοί γιατί αυτοί πρώτοι γέννησαν την αμαρτία κι έγιναν διδάσκαλοί της και στους ανθρώπους.

4.Κι αφού αφανιστεί η τυραννία τους θα χαρούν όλοι κείνοι που δικαιώθηκαν διαμέσου της πίστεως εις Χριστόν.

Κι ας αγαλλιάσουν λοιπόν οι δικαιωθέντες εν Χριστώ ενώπιον του Θεού ο οποίος επισκοπεί και προνοείται πάντοτε αυτούς οφθαλμοί Κυρίου επί δικαίους –λγ΄/33^ος. Και το ευφρανθήτωσαν και αγαλλιάσθωσαν και τερφθήτωσαν εν ευφροσύνη ένα και το αυτό πράγμα σημαίνουν γιατί φανερώνουν αύξηση και υπερβολή χαράς.

5.Εσείς οι παραπάνω που αξιωθήκατε τέτοιας χαράς και αγαλλιάσεως άσατε στο Θεό και ψάλατε στο όνομά Του κινούμενοι από την υπερβολική αγάπη προς Αυτόν. Το οδοποιήσατε είναι λόγος που λέγεται προς τους αποστόλους τους οποόιους προστάζει το Πνεύμα δια Δαβίδ να δράμουν στα έθνη και να ετοιμάσουν δια του κηρύγματος στην παρουσία του Χριστού την οδό και είσοδο των ψυχών τους και τούτο είναι όμοιο με κείνο που έλεγε ο Πρόδρομος Ιωάννης ετοιμάσατε την οδόν του Κυρίου και οδοποιήσατε δηλαδή κατασκευάστε και ισάστε τη στράτα των ψυχών στο Χριστό κάθε εμπόδιο από τη μέση αφαιρώντας. Τω επιβεβηκότι είπε επί Δ. γιατί ο Χριστός που είναι φως απλησίαστο και ήλιος δικαιοσύνης για τούτο κάθισε πάνω στις ψυχές των ανθρώπων κατοικώντας σ’αυτές διαμέσου της πίστεως κι οι ψυχές αυτές ήταν Δ. και νύχτες για το σκοτεινό ζόφο της πλάνης που ήταν από παλιά διάχυτος σ’ αυτές και πάλι δυσμές κι ο κόσμος και το φως εν τη σκοτία δηλαδή εν τω κόσμω φαίνει αλλά έπειτα λέει και το όνομα του Χριστού ότι ονομάζεται Κύριος πάντων απλώς των όντων το οποίο καθαρότερα θέλει να πει ότι υπάρχει Θεός.

Αγαλλιάσθε λοιπόν όμοιο με το παραπάνω που είπε αγαλλιάσθωσαν ενώπιον του Θεού και το ταραχθήτωσαν όμοιο με το και φυγέτωσαν από προσώπου Αυτού.

6.Λέγοντας το Χριστό Πατέρα των ορφανών φανέρωσε ο προφήτης την κηδεμονία και πρόνοια του Χριστού και λέγοντάς Τον και κριτή φανέρωσε το δικαστικό Του δηλαδή πως ο Χριστός είναι και κηδεμόνας των απροστάτευτων και κριτής των αδικουμένων και ορφανούς ονομάζει τους πιστούς εξ εθνών ορφανούς γιατί απέβαλαν τον παλαιό πατέρα τους διάβολο και χήρες γιατί οι ψυχές τους χήρεψαν από τον ίδιο το διάβολο τον οποίπ πριν ως νυμφίο κι ήταν προσκολλημένοι σ’ αυτόν δια της ασεβείας αλλά ύστερα από το κήρυγμα έλαβαν το Χριστό πατέρα και νυμφίο τους πατέρα ως κηδεμόνα και προνοητή τους και νυμφίο ως συναφθέντες μαζί Του διαμέσου της πίστεως.

Ο Θεός είναι στον άγιο τόπο Του δηλαδή στον ουρανό γιατί λείπει το εστι διότι επειδή είπε παραπάνω ο προφήτης αναστήτω ο Θεός και οδοποιήσατε τω επιβεβηκότι επί δυσμών για τούτο αναγκαίως είπε κατά ακολουθίαν πως ο Θεός είναι στον άγιο τόπο Του για να διδάξει με το λόγο τούτο πως βρίσκεται στον ουρανό που είναι τόπος άγιος του Θεού κι εκεί Ών ανίσταται προς εκδίκησιν κι επιβαίνει επί δυσμών και οικονομεί κείνα που βούλεται όχι κατά μετάβαση τοπική δηλαδή όχι μεταβαίνοντας από τόπο σε τόπο γιατί είναι απερίγραπτος αλλά αμετάβατος μένοντας στον ουρανό έχοντας τέτοιο νόημα: ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς ο υιός του ανθρώπου ο Ών εν τω ουρανώ γιατί κάτω πολιτρύθηκε μετά σώματος και εν τω ουρανώ άνω ήταν αχώριστος από τον Πατέρα και νοείται τόπος άγιος Θεοή η εκκλησία των χριστιανών και κάθε χριστιανός θεοφιλής κι ενάρετος.

7.Μονοτρόπως ονομάζει εδώ τους δικαίους επειδή οι δίκαιοι δεν έχουν καμιά διπλή γνώμη κι επιπλοκή πονηρίας αλλά ένα μόνο τρόπο και σκοπό έχουν τη θεραπεία και ευαρέστηση του Θεού. Τούτους λοιπόν τους απλούς και μονοτρόπους δικαίους ο Θεός κατοικίζει στην οικία Του δηλαδή στον ουρανό περί της οποίας είπε ο απόστολος ότι οικοδομήν εκ Θεού έχομεν οικίαν αχειροποίητον αιώνιον εν ουρανοίς κι αντί μονοτρόπους μοναχούς είπε επειδή οι μοναχοί είναι μεμονωμένοι και γυμνοί κάθε πράγματος βιωτικού κι άρα τούτους κατοικίζει ο Θεός στο οικητήριο και αναχωρητικό κελλί κατά μόνς και εν ησυχία και με τα λόγια αυτά προφητεύει την πολιτεία των μοναχών και καλογήρων.

Ο Θεός είναι που εξάγει δηλαδή ελευθερώνει κείνους που είναι δεμένοι με τα σχοινιά των αμαρτιών τους και με τα δεσμά του δαίμονος που είναι τα πάθη και φανερώνει με τα λόγια αυτά τους πιστούς εξ εθνών και τους ελευθερώνει ο Χριστός μ’ ανδρεία δηλαδή με τη δύναμη της θεότητός Του η οποία καταβάλλει και νικά τον τυραννούντα διάβολο και τους νικά και με τη δύναμη των λόγων του αγίου ευαγγελίου.

Όχι μόνο τους εθνικούς ελευθέρωσε ο Χριστός από τα δεσμά της πλάνης αλλά και τους Ιουδαίους που ονομάζει παραπικραίνοντας καθώς και στον ξε΄/65^ο για τις αιτίες που προείπαμε εκεί. Μπορούν αυτά τα λόγια να είναι και προφητεία  περί παγκόσμιας αναστάσεως νεκρών πως δηλαδή όλους τους εθνικούς θα εξάγει ο Χριστός από τους τάφους τους που είναι πεπεδημένοι από τη νέκρωση και το θάνατο κι ομοίως και τους Ιουδαίους που βρίσκονται μέσα σε τάφους κατοικούντες ως επεξήγηση δηλαδή όλους αυτούς κι εθνικούς και Ιουδαίους που βρίσκονται στον τάφο θα αναστήσει και με το όνομα του τάφου φανέρωσε και κείνους που διεφθάρησαν από φωτιά και νερό και κάθε άλλον τρόπο θανάτου.

8.(Διάψαλμα).

9.Όταν Συ Χριστέ είπες στους Ιουδαίους ιδού ο οίκος υμών αφίεται έρημος κι όταν λάβαινε τέλος η προφητεία του Ιερεμίου που Εσύ είπες από μέρους Σου ότι εγκαταλέλοιπα τον οίκον Μου αφήκα την κληρονομίαν Μου τότε λοιπόν αφού εξήλθες από το λαό Σου κι έφυγες από τον ισραηλιτικό λαό δηλαδή κι αναχώρησες από κει κι διέβης στην εξ εθνών εκκλησία την έρημο από θεογνωσία κι άκαρπη από αρετή τότε η γη σείστηκε κατά τον καιρό του πάθους και της αναστάσεώς Σου κι οι ουρανοί έσταξαν ιστορικώς το μάννα αλλά και αναγωγικώς την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους αποστόλους τον καιρό της Πεντηκοστής κι η γη σείστηκε επειδή τα έθνη μετέβησαν από την πλάνη στην αλήθεια κι έσταξαν οι απόστολοι ως άλλοι ουρανοί το ύδωρ του κηρύγματος που ποτίζει τις ψυχές γιατί ουρανοί ήταν κι οι απόστολοι που φρονούσαν ουράνια κι ήταν ανώτεροι από κάθε γήινο πράγμα κι ο σύνδεσμος γαρ περιττεύει.

Κατά περίφραση εδώ το από προσώπου του Θεού αντί υπό του Θεού για να είναι το νόημα τέτοιο: αυτά όλα έγιναν από τον όντως Θεό ο οποίος και του όρους Σινά είναι Θεός και ποιητής και του Ισραήλ κι ενθυμήθηκε το όνομα του Σινά και του Ισραήλ για να δείξει πως κείνος που έκανε και κάνει τέτοια θαύματα στο Σινά και φάνηκε στον Ιακώβ κι Αυτός κάνει και τα θαυμάσια και δεν υπάρχει άλλος Θεός από Εκείνον αλλά ένας κι ο Αυτός.

10.Κληρονομιά Θεού τα έθνη δώσω Σοι έθνη την κληρονομίαν Σου –β΄/2^ος – και βροχή ιστορικώς το μάννα κι αναγωγικώς ο λόγος του ευαγγελίου που απαλύνει και ποτίζει τις ψυχές γιατί ο μωσαϊκός νόμος δεν ήταν κατά προηγου΄μενη θέληση του Θεού παρά κατά την επόμενη και κατ’ οικονομίαν εεπιδή δε χρειάζονταν ο Θεός θυσίες κι ούτε τέτοια άλλα νομικά παραληρήματα τις εξεζήτησε ταύτα εκ των χειρών υμών; Μωυσής είπε ο ίδιος ο Κύριος προς την σκληροκαρδίαν υμών έγραφε ενώ ο λόγος του ευαγγελίου ήταν κατ’ ευδοκίαν και προηγούμενο θέλημα Θεού κι εκουσίως βροχή λέγεται καθότι ο νόμος και μη θέλων ανάγκαζε τους Ιουδαίους να φυλάνε τις εντολές του λιθοβολώντας και καίγοντας και πικρώς φονεύοντας τους παραβάτες του ενώ ο νόμος του ευαγγελίου κανένα δεν πιέζει παρά προσφέρεται κιόλας σε κείνους που θέλουν με την προαίρεση τους όστις θέλει οπίσω Μου ελθείν.

Ησθένησε λοιπόν η εξ εθνών κληρονομία Σου Κύριε επειδή συντρίφτηκε από την τυραννία των δαιμόνων και του διαβόλου αλλά Συ την έκανες τέλεια και ολόκληρη ανακαινουργώντας την διαμέσου παλιγγενεσίας του αγίου Βαπτίσματος και τη στερέωσες πάνω στην άσειστη πέτρα και το βράχο των εντολών Σου.

11.Στην εξ εθνών κληρονομία Σου κατοικούν κείνοι που τρέφονται από Σένα πνευματικώς και ζουν τη ζωή εν Σοι τη θεία και ζώα νοούνται και οι απόστολοι του Χριστού που ο προφήτης Αββακούμ ίππους ονόμασε επιβιβάσας εις θάλασσαν δηλαδή στην πικρή απιστία τους ίππους Σου ταράσσοντας ύδατα πολλά.

Φτωχός ο εξ εθνών λαός επειδή δεν είχε κανένα πλούτο πνευματικό ούτε νόμο ούτε προφήτες αλλά Εσύ Κύριε για την αγαθότητά Σου ετοίμασες σ’ αυτόν άλλο πλούτο δηλαδή την παραπάνω εκούσια βροχή του θείου κηρύγματος και των χαρισμάτων του Πνεύματος.

12.Το λόγ λέει για τους αποστόλους τώρα οι οποίοι επειδή ήταν ψαράδες κι αγράμματοι τους έδωσε λόγο ο Θεός σοφίας με δύναμη πολλη γιατί στα λόγια τους ακολουθούσε και δύναμη Θεού που ενεργούσε θαύματα κείνα δηλαδή που ήθελαν και συνέφεραν.

13.Αγαπητό ονομάζει εδώ τον Μονογενή Υιό του Θεού και Θεό καθώς Αυτόν κήρυξε άνωθεν ο Πατήρ Ούτός εστιν ο Υιός Μου ο αγαπητός και δυνάμεις Του οι απόστολοι επειδή αυτοί ήταν σα στρατιώτες Του παραταγμένοι σε πόλεμο κατά των εναντίων δυνάμεων των δαιμόνων και τούτων των αποστόλων βασιλεύς ο Πατήρ επειδή βασίλεψε σ’ αυτούς δια της μεσιτείας του Υιού Του.

Και θα δώσει ρήμα στους αποστόλους ο Κύριος για την αιτία αυτή δηλαδή να μοιράσουν τα κούρση των νοητών εχθρών δαιμόνων τα έθνη γιατί οι απόστολοι που νίκησαν τους δαίμονες κούρσεψαν και πήραν απ’ αυτούς τους ανθρώπους που έιχαν κείνοι σκλαβωμένους και κουρσεμένους και κούρσεψαν τα έθνη αυτά για να μοιράσουν στην ωραιότατη εκκλησάι του Χριστού μέσα στην οποία κατοικεί ο Θεός και αληθινά στην εκκλησία διαμοίρασαν οι απόστολοι τα κούρση αυτά δηλαδή τα έθνη γιατί άλλος απόστολος κούρσεψε από το διάβολο ένα ένθος κι άλλος άλλο και τα πρόσφεραν στο Χριστό και στη μια καθολική των πιστών εκκλησία αλλά μπορεί να νοηθεί ωραιότητα της εκκλησίας και το ευαγγέλιο διαμέσου του οποίου μοίρασαν τα κουρσεμένα έθνη οι απόστολοι.

14.Το κοιμηθήναι στο παρόν ρητό νοούμε πως δηλώνει το αποθανείν γιατί λέει στους αποστόλους πως αυτά τα παραπάνω κούρση των εθνών θα προσφερθούν στο Θεό και στην καθολική εκκλησία αν σεις οι απόστολοι πεθάνετε ανάμεσα στα έθνη που κληροδοτήθηκαν στον καθένα από λόγου σας και στ’ αλήθεια έτσι ακολούθησε γιατί οι απόστολοι κήρυξαν το ευαγγέλιο και θανατώθηκαν ένας στο ένα έθνος κι άλλος στο άλλο και σεις οι απόστολοι λοιπόν θα προσφέρετε τα κουρσεμένα έθνη στο Χριστό αν πολύ καιρό χρονίσετε στο κήρυγμα του ευαγγλείου καθότι όποιος κοιμάται χρονίζει ακίνητος στις αισθήσεις.

(Διάψαλμα).

Περιστερά ο Χριστός για τη φιλανθρωπία και ανεξικακία Του ενώ πτέρυγές Του μπορεί να είναι το θείο Του σώμα ως άκρο κι εξώτερο και μετάφρενα δηλαδή πίσω στο λαιμό του νοείται η θεία Του ψυχή ως ενδότερη κι άρα το σώμα Του ήταν λαμπρυσμένο καθό αναμάρτητο αφού λαμπρό και τοασήμι ενώ η ψυχή του Χριστού με χλωρότητα και κιτρινάδα του χρυσού δηλαδή με καθαρότητα καθό υποστατικώς ενωμένη με τη θεότητα αφού το κίτρινο χρυσό είναι καθαρότατο. Κι αν σειες οι απόστολοι στερεωθείτε ανάμεσα στους κλήρους δηλαδή στις δυο διαθήκες την ΠΔ και την ΚΔ καθώς στερεώνονται ακίνητα κι ο κοιμώμενος σε κλήρο δόθηκαν οι διαθήκες προ Σταυρού στο λαό των Ιουδαίων και μετά το Σταυρό έτσι κάνετε σεις οι απόστολοι μεσάζοντας ανάμεσα στις δυο διαθήκες και συμβιβάζοντας την καινή με την παλαιά και δείχνοντας και την παλαιά τύπο ενώ την καινή αλήθεια τότε θα φανούν σε σας οι πτέρυγες του αγίου Πνεύματος δηλαδή τα απλούστερα και κατ’ επιφάνεια νοήματα θα φανούν αυτά λαμπρά σε σας ενώ τα μετάφρενά Του δηλαδή τα ενδότερα και μυστικότερα νοήματα θα φανούν σε σας καθαρότατα σαν το καθαρό και κίτρινο χρυσάφι γιατί αν και το ασήμι και το χρυσάφι είναι λαμπρά και τα δυο η λαμπρότητα του χρυσού είναι βαθύτερη ενώ του ασημιού ανοιχτότερη και περιστερά το Πνεύμα το άγιο επειδή κι Αυτό εν είδει περιστεράς κατήλθε πάνω στο Χριστό όταν βαπτίστηκε στον Ιορδάνη.

15.Βασιλείς εδώ οι απόστολοι ως κληρονόμοι της βασιλείας των ουρανών και άρχοντες ονομαζόμενοι στον μδ΄/44^ο καταστήσεις αυτούς άρχοντας επί πάσαν την γην. Προφητεύει εδώ την επιφοίτηση του αγίου Πνεύματος που έγινε στους αποστόλους τον καιρό της Πεντηκοστής. Όταν λοιπόν ο Θεός ο επουράνιος διαστέλλει δηλαδή αποστείλει και διαμοιράζει και κληροδοτεί βασιλείς πάνω της δηλαδή πάνω στην προρρηθείσα κληρονομιά Του που είναι τα έθνη πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη και τότε αυτοί οι απόστολοι θα χιονωθούν δηλαδή λευκανθούν και λαμπρυνθούν με τη λαμπρότητα του αγίου Πνεύματος και πρόσθεσε και τον τόπο Σελμών δηλαδή την Ιερουσαλήμ όπου κάθονται οι απόστολοι κι ενδύονται την εξ ύψους δύναμη του αγίου Πνεύματος αλλά πρέπει να παρατηρήσουμε πως η πρόθεση εν σημαίνει πολλές φορές υστεροχρονία και λαμβάνεται αντί της μετά καθώς στον παρόντα γιατί εν τω διαστέλλειν εδώ αντί μετά το διαστείλαι νοείται.

16.Όρος Θεού η εκκλησία του Χριστού όρος γιατί είναι ανώτερη από τα γήινα και ανατείνει στον ουρανό με πράξη και θεωρία του Θεού γιατί είναι αφιερωμένη στο Θεό και πίο και παχύ για την πλουσιότητα και παχύτητα της πνευματικής βοσκής που βρίσκεται στην εκκλησία αλλά και τετυρωμένο γι το στέρεο και ακίνητό της στα δόγματα της πίστεως όπως πηγμένο κι ακίνητο το τυρί. Έπειτα πάλι την ονομάζει την εκκλησία Του πίο για την πλουσιότητα των χαρισμάτων του αγίου Πνεύματος με ποικίλους επαίνους επαινώντας το όρος αυτό δηλαδή την εκκλησία για την ποικιλία των πνευματικών δυνάμεων που έχει.

17.Εναντίον των εχθρών της εκκλησίας λέει γιατί σεις νομίζετε πως είναι άλλα όρη στερεά και άσειστα έξω από τη μία εκκλησία των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών; Δηλαδή γιατί νομίζετε πως οι άλλες συναγωγές και συστήματα ασεβών και κακοδόξων είναι όρη στερεά και ακίνητα που δεν είναι;

Τούτο το όρος όμως η εκκλησία στην οποία θέλησε να κατοικεί ο Θεός αύτη κ κατάπαυσίς Μου εις αιώνα αιώνος –ρλα΄/131^ος .

Ο Κύριος θα κατασκηνώσει στο όρος αυτό της εκκλησίας του Χριστού εις τέλος δηλαδή πάντοτε ιδού Εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος και τι μπορούν να πουν σε τούτο οι Ιουδαίοι; Επειδή βλέπουμε πως ο Κύριος δεν κατοίκησε στο όρος Σιων μέχρι τέλους αλλά έως ενός μόνο διορισμένου καιρού.

18.Αφού είπε παραπάνω οδοποιήσατε Τω επιβεβηκότι τώρα εδώ αρμοδίως ενθυμήθηκε και το άρμα δηλαδή καρότσα Του επιβεβηκότος και τέτοια Θεού μπορεί να είναι όλοι οι χριστιανοί που δέχτηκαν το χαλινάρι της πίστεως και υποτέθηκαν με τον τράχηλό τους υποκάτω στο χρηστό ζυγό κι ελαφρύ του Χριστού έχοντας ηνίοχο Αυτόν τον Χριστό τον ίδιο κι αυτή είναι μυριοπλάσια κατά το πλήθος από κείνη την παλαιά των δικαίων στους Ιουδαίους.

Εδώ λείπει το εισι δηλαδή οι πιστοί στο Χριστό είναι χιλιάδες ευθηνούντων και με τί; Με την καρποφορία δηλαδή των αρετών.

Εδώ λείπει το Ός για να έχει νόημα: Κύριος εν αυτοίς εστιν Ός εν Σινά ήν τω αγίω περιττής της μιας εν προθέσεως δηλαδή της εν τω αγίω κι ένας κι ο ίδιος στο Σινά όρος Θεός που νομοθέτησε κι εδώ στην εκκλησία των χριστιανών κι άγιο ονομάζει το Σινά επειδή αγιάστηκε από την επιδημία κι επιφάνεια του Θεού κι επειδή ήταν κι αφιερωμένο στο Θεό.

19.Ανέβηκες Κύριε στο ύψος του Σταυρού και στον ουρανό τον καιρό της Αναλήψεως κι ανέβηκες για το θεληματικό της αναβάσεως επειδή με το κοντάρι του Σταυρού χτύπησες και γκρέμισες τον τύραννο διάβολο κι έτσι ελευθέρωσες από τη τυραννία του την αιχμαλωσία δηλαδή τα σκλαβωμένα έθνη που κείνος πρότερα σκλάβωσε κι είχε υποδουλα στην εξουσία του Καγώ εάν υψωθώ είπε ο Κύριος εκ της γης πάντας ελκύσω προς εμαυτόν.

Κι ο απόστολος έδωκε δόματα τοις ανθρώποις και τα δυο έγιναν βέβαια γιατί έλαβε ο Χριστός παρά των προσερχομένων πίστη και ευχαριστία κι έδωσε χαρίσματα διάφορα.

Γιατί κείνους τους ίδιους έλαβες Χριστέ ως δόματα που ήταν πρότερα απειθείς κι έλαβες αυτούς για να κτακασκηνώσεις Εσύ μέσα τους κι αυτοί να γίνουν άξιο κατοικητήριό Σου υμείς εστε ναός Θεού ζώντος καθώς είπε ο Θεός ότι ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω.

20.Βλέπε εδώ αναγνώστη πώς φανερώνεται το μυστήριο της αγίας Τριάδος γιατί Κύριος και Θεός και Κύριος λέει κι έτσι κι ο Μωυσής είπε Κύριος ο Θεός ημών Κύριος είς εστιν κι αφού είπε πώς πρέπει να ευφημείται και να δοξάζεται ο Τρισυπόστατος Θεός τη μέρα δηλαδή όλη τη μέρα που έξωθεν πρέπει να ακούγεται κι αφού το είπε αυτό σαφήνισε τη δυσκολάι των λέξεων προσθέτοντας το καθ’ ημέραν και μερικοί τούτο νοούν απλώς αντί του ημέραν εξ ημέρας δηλαδή πάντοτε κατά διαδοχή ημερών.

(Διάψαλμα).

21.Βλέπε εδώ αναγνώστη το μυστήριο της αγίας Τριάδος γιατί τρεις φορές έθεσε στο ρητό το όνομα Θεός και δεν είναι ανακόλουθο να αναγινώσκεται και σωτηριών περισπωμένως γιατί το ουδέτερο σωτηρίων παροξύνεται ενώ το θηλικό σωτηριών περισπάται αφού κλίνεται και το σωτήριον και η σωτηρία και το ο Θεός των σωτηριών και ο Θεός του σώζειν ένα και το αυτό πράγμα δηλώνουν δηλαδή ο Θεός των σωτηρίων ημών κι ο Θεός του σώζειν κι ο Θεός ο Σωτήρ ημών και ο Θεός ο σώζων κατά περίφραση.

Ίδιο μόνου του Κυρίου να ελευθερώνει από το θάνατο και να φέρνει στη ζωή και θάνατο νοεί και τον φυσικό και τον προαιρετικό δηλαδή την αμαρτία αφύ ο φυσικός νεκρώνει το σώμα κατά τις φυσικές του ενέργειες ενώ ο προααιρετικός κι η αμαρτία την ψυχή κατά τις ενέργειες προς την αρετή. Είναι και προφητεί περί της εκ νεκρών Αναστάσεως του Σωτήρος γιατί σ’ Αυτόν πρώτα ακολούθησε η διέξοδος του θανάτου που ελευθερώθηκε από αυτόν κι αναστήθηκε κι άλλη φορά δεν πεθαίνει.

22.Ο Θεός θα κατατσακίσει τις κυριότερες δυνάμεις των δαιμόνων επειδή στην κεφαλή βρίσκονται οι κυριότερες δυνάμεις του σώματος δηλαδή οι αισθήσεις και περιττό εδώ το πλην και για να πούμε συντόμως ο Θεός θα συντρίψει νοητώς τις κεφαλές τις νοητές των δαιμόνων.

Κι  ο Θεός θα συνθλάσει τις κεφαλές τους που διαπορεύονται δηλαδή καταπατούν την κορυφή της κόμης των αμαρτωλών αφού τρίχα πρέπει να νοήσουμε την κόμη και τα μαλλιά και καταπατούν οι δαίμονες την κορυφή των ανθρώπων όταν αμαρτάνουν γιατί όταν αμαρτάνουν οι άνθρωποι τους καταπατούν οι δαίμονες έχοντάς τους υποταγμένους και μπορεί κανείς να πει πως οι δαίμονες διαπορεύονται δηλαδή ερευνούν κι αυτό το λεπτότατο σαν την τρίχα αμάρτημα του ανθρώπου αφού εξετάζουν οι κάκιστοι και τα παραμικρά σφάλματα κατά τον καιρό του θανάτου όταν λογοθετούν την ψυχή του καθενός.

23.Βασάν θα πει αισχύνη ώστε επέστρεψε από την αισχύνη των ειδώλων ο Κύριος τους εθνικούς κείαν δηλαδή που πίστευαν κι έφερε στη θεογνωσία κι επέστρεψε από την αισχύνη των αμαρτιών τις οποίες έκανα κι έφερε στις αρετές.

Επίστρεψε ο Κύριος τους εθνικούς ο Κύριος από την αισχύνη των ειδώλων στα οποία πίστευαν κι έφερε στη θεογνωσία κι επέστρεψε απο την αισχύνη των αμαρτιών που αφόβως διέπρατταν και τους έφερε πίσω στις αρετές.

Επίστρεψε λοιπόν ο Κύριος από τη ρηθείσα αισχύνη με τους βυθούς της θάλασσας δηλαδή με το άγιο Βάτισμα που ονομάζει βυθούς γιατί βυθίζει την αλμυρή και πικρή αμαρτία αφού είπε κι ο προφήτης Μιχαίας το ίδιο σχεδόν επιστρέψει κι οικτειρήσει ημάς ο Κύριος καταδύσει τας αμαρτίας ημών και απορριφήσονται στα βάθη της θαλάσσης πάσας τας αμαρτίας ημών. Βυθοί κι οι αμαρτίες οι βαθειές κι ηδονικές δηλαδή τα χαλεπότατα και μεγαλότατα αμαρτήματα από τα οποία βάθη των αμαρτιών επέστρεψε τους εθνικούς ο Θεός στο φως της αρετής και κατά το νόημα τούτο εν βυθοίς λαμβάνεται αντί εκ βυθών και εν η πρόθεση νοείται αντί της εκ κατά μετάληψη.

24.Τα παραπάνω λοιπόν θα κάνεις Κύριε για να νικήσεις τελείως τους εχθρούς Σου δαίμονες και μεταφορικώς και καθ’ ομοιότητα λέγετι ο λόγος αυτός γιατί κείνοι που νικούν τους εχθρούς τους καταπατούν πάνω στα σώματα των φοενευμένων πολεμίων και βάφονται κιόλας σταπ όδια από το αίμα τους που τρέχει απ’ αυτούς κι ο Ησαϊας τούτο δήλωσε λέγοντας ως εκ προσώπου του Χριστού και κατεπάτησα αυτούς εν θυμώ μου και κατέθλασα αυτούς ως εις γην και κατήγαγον το αίμα αυτών εις γην και κατερραντίσθη τω κατανικήματι αυτών τα ιμάτιά μου αφού αυτά τα λόγια θα φανερώνουν ότι τελείως νίκησε τους δαίμονες ο Χριστός και κατά άλλο τρόπο μπορεί να νοείται η εκκλησία επειδή βαστάζει το Χριστό με την πίστη καθό κεφαλή της ο ίδιος ο Χριστός κι αυτή η εκκλησία του Χριστού βάφηκε με το αίμα Του γιατί σφραγίστηκε μ’ αυτό και τειχογυρίστηκε και στομώθηκε καθώς στομώνεται ο σίδηρος από τη βαφή και βάφηκε πάλι από το αίμα των μαρτύρων Του κι από το αίμα των δαιμόνων νοητώς που νοητώς αποσφάζονται μ’ αυτήν.

Κι εδώ απο κοινού νοοείται το όπως αν βαφή δηλαδή πως θα βαφεί η γλώσσα τω κυνών Σου και κύνες Χριστού οι απόστολοι γιατί αυτοί γαυγίζουν τους νοητούς λύκους δαίμονες και διώκουν όλους τους εχθρούς κι επίβουλους της πίστεως κι έτσι διαφυλάσσουν τα λογικά πρόβατα και την ποίμνη του Χριστού και τούτων των αποστόλων η νοητή γλώσσα βάφηκε λάπτουσα των εχθρών το αίμα και πίνοντάς το γλείφοντας αφού έξωθεν νοείται το αίματος και το παρ’ Αυτού δηλώνει πως βάφηκε η γλώσσα τους παρ’ Αυτού του Θεού δηλαδή και Πατρός βοηθούμενη αλλά και μεταφορικώς αφού οι εχθροί φονευτούν τότε κι οι σκύλοι τους λάποτυν το αίμα και διασπαράσσουν τα σώματά τους.

25.Θεωρήθηκαν οι στράτες κι οι αναστροφές και διατριβές της ένσαρκης πολιτείας Σου Κύριε γιατί οι αυτόπτες τους και θεωροί χρημάτισαν οι απόστολοι όπως είπε κι ο Βαρούχ μετ΄ταύτα επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συνανεστράφη.

Βλέπε αναγνώστη πώς ο θείος προφήτης καθαρώς ομολογεί το Χριστό Θεό ως πληροφορημένος περί Αυτού. Κι άγιο ονομάζει τώρα τον Πατέρα ενώ ήταν πάντοτε αχώριστος ο Υιός Εγώ εν τω Πατρί και ο Πατήρ εν Εμοί.

26.Άρχοντες εδώ οι απόστολοι καθώς κι αλλαχού λέει καταστήσεις αυτούς άρχοντας επί πάσαν την γην –μδ΄/44^ος . Αυτοί λοιπόν οι απόστολοι πρόλαβαν όλους τους εξ εθνών πιστούς επειδή κι αυτοί πρώτοι πίστεψαν στο Χριστό και ψάλλοντες οι προφήτες επειδή κι αυτοί προφήτευαν περί Χριστού με το ψαλτήρι και όργανα και τούτων οι προφήτες εχόμενοι κι εχόμενα γιατί γράφεται κι έτσι δηλαδή εγγύς και κοντά τους οι απόστολοι έγιναν εξερχόμενοί τους δηλαδή ακολουθούντες και στο χρόνο και στο κήρυγμα.

Οι απόστολοι ακολούθως μετά τους προφήτες παρρηισάστηκαν κηρύττοντας εν μέσω ιουδαϊκών συναγωγών που ονομάζονται νέανιδες για το ατελές της πολιτείας τους και τυμπανίστριες γιατί με τύμπανα κι άλλα όργανα υμνούσαν το Θεό κι απλώς για το σωματικό της λατρείας του νόμου γιατί κατασκευάζεται εκ σώματος το τύμπανο και παρρησιάστηκαν οι απόστολοι εν μέσω των κατά τόπους εκκλησιών του Χριστού οι οποίες νεάνιδες λέγονται για το νεαρό κι άφθορο της πίστεως και τυμπανίστριες γιατί νεκρώνουν το σώμα για το Θεό αφού νεκρό σώμα είναι το τύμπανο.

27.Τούτο το ρητό προλέγει την παύση και τέλος της λατρείας του νόμου κι προφητεύει το πλήθος των κατά τόπους εκκλησιών του Χριστού επειδή ένας μόνος ναός ήταν πάλαι ποτέ στους Ιουδαίους και να ευλογούν λέει πάλι τον Κύριο από τα βιβλάι του νόμου και των προφητών γιατί οι βίβλοι είναι πηγές και βρύσες του ισραηλιτικού λαού που έβλυζαν σ’ αυτόν θεογνωσία και για τούτο και από τις πηγές αυτές εξάντλησαν οι θεοφόροι Πατέρες και συνέθεσαν τις δοξολογίες προς Θεό και ύμνους της νέας χάριτος.

28.Εκεί αλλά πού; Στις εκκλησίες του Θεού. Βενιαμίν ονομάζει τον απόστολο Παύλο ως όντα εκ φυλής Βενιαμίν του τελευταίου υιού του Ιακώβ και νεότερο λέει γιατί ύστερος από τους άλλους αποστόλους πίστεψε εν εκστάσει όμως στον τρίοτο ουρανό αρπαγή έπαθε για την οποία είπε είτε εν σώματι ουκ οίδα είτε εκτός του σώματος ουκ οίδα ο Θεός οίδεν και πάλι είτε ουκ εξέστημεν Θεώ γιατί στον Παύλο εκπληρώθηκαν κι εκείνα που προφήτεψε ο Ιακώβ για τη φυλή του Βενιαμίν Βενιαμίν λύκος άρπαξ το πρωινόν έδεται έτι και εις το εσπέρας δίδωσι τροφήν γιατί ο Παύλος διάρπαζε πρότερα σαν το λύκο την εκκλησία του Θεού και την κατέτρωγε με το θυμό και τη φονική του γνώμη αλλά ύστερα έδινε και στους άλλους τροφή πνευματική τον ουράνιο άρτο των θείων λόγων διαμοιράζοντας σ΄αυτούς.

Ηγεμόνες των εκκλησιών του Χριστού θα γίνουν οι απόστολοι που φανέρωσε με τα ονόματα των φυλάρχων του Ιούδα και Ζαβουλών και Νεφθαλείμ γιατί ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος κι οι λοιποί αδελφοί του Κυρίου τον Ιούδα είχαν Πατριάρχη και προπάτορα ενώ Πέτρος και Ανδρέας και Φίλιππος και Ιωάννης κατάγονταν από το χωριό Βηθσαϊδά και Ματθαίος και Ιάκωβος Αλφαίου ιστορούνται πως διέτριβαν στην Καπερναούμ κι αυτοί όλοι οι τόποι ήταν της Γαλιλαίας που δόθηκε κληρονομιά στον πατριάρχη Ζαβουλών και το Νεφθαλείμ κι ομοίως και οι άλλοι απόστολοι κατάγονταν από άλλους πατριάρχες κι άρχοντές τους ονόμασε όχι ως άρχοντες κι εξουσιαστές τω πατρίδων τους αλλά ως εξαίρετους και τιμιότερους για την ψυχική και πνευματική τους ευγένεια κι εξ Ιούδα άρχοντες κι εκ Ζαβουλών και Νεφθαλείμ έξωθεν νοουμένης της προθέσεως εκ.

29.Τούτο το ρητό λέγεται προς τον Πατέρα για να εντείλει στη δύναμή Του δηλαδή στον Υιό Του τα περί του κηρύγματος του ευαγγελίου και μη φοβηθείς το έντειλαι γιατί λέγεται τούτο σ’ Αυτόν κατά την ανθρωπότητα καθώς κι ο ίδιος Υιός είπε Αυτός μοι ο Πατήρ εντολή έδωκε τι είπω και τι λαλήσω. Ότι δύναμις του Πατρός είναι ο Χριστός μαρτυρεί ο Παύλος λέγοντας Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν.

30.Αυτός ο λόγος λέγεται προς τον Υιό για να δυναμώσει το κήρυγμα του ευαγγελίου που κατειργάσατο σε μας δηλαδή δια μας και απάρτισε και τελείωσε και τούτο δια του προσλήμματος της ανθρωπότητος γιατί τούτο έγινε ναός και σκήνωμα Θεότητος τούτο κατειργάσω από του ναού Σου δηλαδή με το ναό του σώματός Σου δηλαδή δια του ναού του σώματός Σου του επί Ιερουσαλήμ αναστραφέντος και κηρύξαντος επί Σιών όρος το άγιον Αυτού διαγγέλλων το πρόσταγμα Κυρίου.

Οι βασιλείς των απανταχού εθνών θα προσφέρουν δώρα σε Σένα Κύριε και δώρα οι ναοί και τα αφιερωμένα στους ναούς και τα λοιπά διάφορα και πολυποίκιλα και θα Σου προσφέρουν αυτά επειδή Σε γνώρισαν βασιλέα αθάνατο καθό Θεό και νοείται και άλλως κατά εναλλαγή ότι από τον κατά χώρα ναό Σου στην άνω Ιερουσαλήμ θα Σου φέρουν δώρα οι βασιλείς γιατί αυτοί Σου πρόσφεραν τα δώρα τους κάτω στους αισθητούς ναούς διαμέσου τους νοητώς προσφέροντας αυτά στον ουρανό προς δική Σου μεγαλοπρέπεια.

31.Φίμωσε κι επιστόμισε τους νοητούς λέοντες Κύριε δηλαδή τους άγριους και απάνθρωπους δαίμονες που εμφωλεύουν στην ελαφρότητα και ακαρπία των αστήρικτων κατά την πίστη καθώς εμφωλεύουν οι λέοντες και τα θηρία μέσα στα ελαφρά κι άκαρπα καλάμια. Περί του διαβόλου κι ο      Ιώβ λέει υπό παντοδαπά δένδρα κοιμάται παρά παίπυρον και κάλαμον και βούτομον –40,21- και με τα ομοιώματα δηλώνει ότι ο διάβολος αναπαύεται σε κείνους τους ανθρώπους που έχουν ξηρότητα αρετής και υγρότητα φιληδονίας  γιατί τέτοια είναι και τα φυτά το καλάμι και το παπύρι και το βούτομο που βλαστάνουν που είναι υγρασίες και νερά.

Ταύροι εδώ οι αρχιερείς και γραμματείς και λοιποί άρχοντες των Ιουδαίων ως θρασείς και ορμητικοί και κερατιστές ενώ δαμάλεις τα υποταγμένα πλήθη σ’ αυτούς των λαών γιατί ανάμεσα στα βόδια άρχει κι εξουσιάζει ο ταύρος κι υποτάσσεται η δάμαλις κι άρα λέει ότι οι πρώτοι κι άρχοντες των Ιουδαίων έγιναν εν μέσω λαών υποταγμένων για να εγκλείσουν δηλαδή να εμποδίσουν τους δοκιμασμένους στην πίστη και αρετή αποστόλους όταν προθυμοποιήθηκαν να κηρύττουν το κήρυγμα του ευαγγελίου γιατί λέει η ΚΔ πως προσκαλεσάμενοι οι άρχοντες των Ιουδαίων τους αποστόλους κι αφού τους έδειραν τους παράγγειλαν να μη λαλούν επί τω ονόματι του Ιησού. Τω αργυρίω νοείται αντί του ως αργύριον δηλαδή δοκιμασμένους ως αργύριο αφού ιδίωμα και τούτο της εβραϊκής γλώσσης είναι αυτό και λείποντας το παραπλησίως δηλαδή δοκιμασμένους παρπαλησίως τω αργυρίω.

Διασκόρπισε Κύριε τα έθνη κείνα που θέλουν να πολεμούν την εκκλησίας Σου τόσο τα αισθητά έθνη των ανθρώπων όσο και τα νοητά των δαιμόνων.

32.Αίγυπτο νόησε όλη τη γη των εθνών όση κυρίευσε ο νοητός Φαραώ διάβολος. Προφητεύει λοιπόν ότι από όλη τη γη των εθνών θα έρθουν πιστοί στο Χριστό που θα πρεσβεύουν για όλο τον κόσμο.

Προφθάσει εδώ αντί φθάσει δηλαδή η Αιθιοπία θα εξαπλώσει το χέρι της στο Θεό επειδή Εκείνος που φτάνει απλώνει το χέρι του κι έτσι φτάνει κείνο που είναι μακριά. Από το επόμενο δηλαδή από το φτάσιμο φανέρωσε εδώ το ηγούμενο δηλαδή την έκταση του χεριού γιατί εξάπλωσε η Αιθιοπία στο Χριστό τον Ευνούχο και δυνάστη της Κανδάκης της βασίλισσας των Αιθιόπων που ήταν και ταγμένος πάνω σε όλη τη Γάζα δηλαδή το θησαυρό αυτής της βασίλισσας όπως διηγείται η ΚΔ γιατι τούτον χείρα Αιθιοπίας ο προφήτης ονόμασε και περιττή εδώ η πρόθεση προ στο προφθάσει αλλά μερικοί λένε ότι δια της Αιγύπτου δηλώνεται όλη η γη επειδή σε όλη τη γη ο νοητός Φαραώ διάβολος βασίλεψε και με την Αιθιοπία δηλώνονται και αυτά τα άκρα του κόσμου γιατί έσχατοι και τελευταίοι από όλους τους  άλλους ανθρώπους νομίζονται πως είναι όσοι βρίσκονται στην Α και Δ κατοικούντες Αιθίοπες και για τούτο κι αλλαχού ο ίδιος ο προφήτης είπε μνησθήσονται και επιστραφήσονται προς Κύριον πάντα τα πέρατα της γης –κα΄/21^ος . εδώ προφθάσει χείρα απλώς εννοούμε αντί θα εξαπλώσει η Αιθιοπία τα χέρια της όταν προσεύχεται στο Χριστό στον οποίο πίστεψε.

33.(Διάψαλμα).

Το ρητό αυτό είναι εξήγηση κι ερμηνεία των παραπάνω δυο επειδή προστάζει όλα τα έθνη αφού πιστέψουν στο Χριστό με τους βασιλείς τους να άδουν και να ψάλλουν σ’ Αυτόν ωδές και πνευματικά ψαλμωδήματα.

34.Ψάλατε λοιπόν στον Κύρο που ανέβηκε στον ουρανό του ουρανού εν ανατολαίς δηλαδή φανερώς και κάτωθεν όπως έβλεπαν οι απόστολοι κι άνωθεν οι άγγελοι γιατί όταν ο Κύριος από τον ουρανό κατέβηκε στη γη με τη Δ δηλαδή αφανώς χωρίς κανείς να ξέρει επειδή κρύβεται αρρήτως η θεότητά Του κι όταν τουναντίον από τη γη ανέβηκε στον ουρανό τότε ανέβηκε με την Α δηλαδή φανερώς γιατί τούτο δηλώνει κατά ανατολάς. Μερικοί όμως λένε ότι για τούτο είπε κατά ανατολάς επειδή από το ανατολικότερο μέρος της Ιερουσαλήμ αναλήφθηκε ο Κύριος αφού το όρος των ελαιών από όπου αναλήφθηκε στον ουρανό κατά ανατολάς βρίσκεται της Ιερουσαλήμ κι ουρανό ουρανού ονόμασε τον ουρανό υπεράνω του στερεώματος που πρώτο από όλα τα αισθητά δημιούργησε ο Θεός γιατί Εκείνος ο πρώτος ουρανός είναι του στερώματος ουρανός ως ψηλότερος εκείνου ενώ το στερέωμα πάλι ουρανός μας.

Φωνή Χριστού οι απόστολοι επειδή λαλούν τους λόγους του Χριστού και σε τούτους τους αποστόλους έδωσε ο Χριστός το Πνεύμα το άγιο τον καιρό της Πεντηκοστής το οποίο άγιο Πνεύμα ονόμασε εδώ ο προφήτης φωνή δυνάμεως φωνή γιατί γράφει γι’ Αυτόν ο θείος ευαγγελιστής και εγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας ενώ ήχος λέγεται και φωνή και παρακάτω λέει γενομένης της φωνής αυτής αλλά και δυνάμεως λέει γιατί κι ο Κύριος δύναμη το Πνεύμα κάλεσε λέγοντας υμείς καθίσατε εν τη πόλει Ιερουσαλήμ έως ου ενδύσησθε δύναμιν εξ ύψους και αλλιώς φωνή θεού ο Πρόδρομος Ιωάννης φωνή βοώντος εν τη ερήμω και φωνή δυνάμεως ο Χριστός γιατί στα λόγια Του ακολουθούσε και θεία δύναμη θαυματουργική αφού ευθύς έλεγε το λόγο ο Κύριος κι ευθύς έκανε και τα θαύματα που ήθελε.

35.Ο λόγος εδώ από τον προφήτη στους χτιστιανούς παρακινώντας τους να δοξάζουν το Θεό που τους αξίωσε τέτοια φιλανθρωπία.

Στον θεωρητικό άνθρωπο γνωρίζονται τα μεγαλεία του Θεού γιατί Ισραήλ ερμηνεύεται νους ορών Θεόν αφύ κείνος που τυφλώνεται από πάθη δε μπορεί και να νοήσει όσα και όποια έργα και θαυμάσια μεταχειρίστηκε ο Θεός για τη σωτηρία μας και το επί τον Ισραήλ είναι αντί του τω Ισραήλ κι αλλιώς νοείται στην εκκλησία των πιστών που νοερώς βλέπει το Χριστό. Στην εκκλησία λοιπόν γίνοται θαυμάσια του Θεού κι η εκκλησία έλαβε την αξία παρά Θεού να ενεργεί θαύματα πάντοτε.

Νεφέλες τώρα οι απόστολοι λέγονται επειδή είχαν τα ιδιώματα των νεφελών κι αυτοί όντας ανώτεροι από τα γήινα και γεμάτοι από πνευματικό ύδωρ όπως οι νεφέλες και το νερό έλκυσαν από τα βάθη του Πνεύματος και διαμέσου αυτού πότισαν τα ψυχικά χωράφια των πιστών.

36.Οι άγιοι μόνο είναι ικανοί να θαυμάζουν το Θεό επειδή έχουν και τη δύναμη να νούν τις μεγαλοπρεπείς Του οικονομίες και τα θεοπρεπή έργα και πανταχού το Χριστό Θεό του Ισραήλ ονομάζει ο προφήτης για να δείξει με τούτο ότι κείνος που ευεργετεί το λαό και τον παλαιό του Ισραήλ αλλά και νέο δηλαδή τους χριστιανούς ευεργετώντας είναι ένας κι ο αυτός.

Αυτός λοιπόν ο Χριστός θα δώσει δύναμη στο λαό των χριστιανών δύναμη να λυτρωθεί από την πλάνη των ειδώλων και κραταίωση να μένει πάντοτε στερεός στην αμώμητη πίστη του Χριστού.

Με δοξολογία τελειώνει ο παρών λέγοντας ας είναι ευλογητός και δοξασμένος ο Θεός που οικονόμησε όλα αυτά τα θαυμάσια κι έπλασε κι ανέπλασε το λαό των χριστιανών και τον αξίωσε τόσο πολλά κι ουράνια αγαθά.

Αυτή είναι η ερμηνεία του παρόντος κατά αναγωγή και υψηλότερη θεωρία κι έτσι προσαρμόστηκε όλος στο Χριστό αλλά οι ανόητοι Ιουδαίοι σπούδαζαν να τον ερμηνεύσουν ιστορικώς και να τον προσαρμόσουν στα δικά τους πλην δε μπορούν βέβαια να τον προσαρμόσουν αλλά πρέπει όμως να ξέρουμε και τίνι τρόπω ελκύουν τα λόγια αυτά στις υποθέσεις τους. Λένε λοιπόν πως αναστήτω ο Θεός δηλαδή για βοήθεια του σωματικού και παλαιού Ισραήλ κι επειτα εχθρούς τους αλλόφυλους κι ομοίως μισούν και αμαρτωλούς ως ανόμους και δικαίους τους δικαίους κι αγαθούς ανάμεσα στους Ιουδαίους ενώ το οδοποιήσατε τω επιβεβηκότι επί δυσμών λένε για την κιβωτό προστάζοντος του αγίου Πνεύματος να την ευτρεπίσουν σ’ αυτή τη  στράτα διαμέσου της οποίας κιβωτού έμελλε ο Θεός να επιβεί στο Δ μέρος της Ιερουσαλήμ γιατί Δ θέση λένε ότι έχει ο ναός μέσα στον οποίο ύστερα τοποθετήκθηκε η κιβωτός και το ο Θεός εν τόπω αγίω Αυτού λένε αντί του εν τω ναώ ο οποίος Θεός εν τω αυτώ ναώ κατοικίζει τους μονότροπους Ιουδαίους δηλαδή όσους πιστεύουν στον ένα και μόνο Θεό.

Έπειτα λένε και ότι αριθμεί ακολούθως ο παρών στην έξοδο από την Αίγυπτο λέγοντας εξήγαγε ο Θεός τους Εβραίους με τη δύναμή Του όσους ήταν πεπεδημένοι στη σκλαβιά της Αιγύπτου και ιδίους και παραπικραίνοντας και κατοικούντας εν τη Αιγύπτω –όπως κι εμείς είπαμε ερμηνεύοντας- σα σε τάφους επειδή κι εκεί δε μπορούσαν να ενεργήσουν κάτι μόνοι τους έτσι σκλάβοι που ήταν. Εξεπορεύετο ο Θεός ενώπιον του λαού δια του στύλου της νεφέλης και του πυρός και διέβαινε με το λαό στην έρημο όταν σείστηκε η γη που έγινε με ανεμοστρόφυλλο κατά το Σινά όρος κι οι ουρανοί έτσξαν το μάννα ενώ βροχή εκούσια η ευάρεστη στο Θεό που κατασκευάζει την ευθηνία και τον πλούτο των καρπών ενώ ησθένησε η δική τους κληρονομιά επειδή συντρίφτηκε στην Αίγυπτο και την κατάρτισε ο Θεός κραταιώνοντάς την με βασιλεία και ζώα Θεού ο εαυτός τους ως αφιερωμένοι στο Θεό.

Ητοίμασας στον φτωχό λαό Σου τα αγαθά αυτά σε κείνον τον περιπλανώμενο μέσα στην έρημο και μη έχοντα τόπο πουθενά. Ευαγγελιζόμενους λένε τους προφήτες επειδή κι αυτοί ευαγγέλιζαν το λαό των Ιουδαίων να διαμοιράσουν τα κούρση των εχθρών και να αφιερώσουν στην ωραιότητα και τον καλλωπισμό του ναού. Σε τούτο ψεύδονται οι Ιουδαίοι επειδή κανένα κούρσος δεν αφιέρωσαν σε ευπρέπεια ναού παρά ο λόγος νοείται κατά αλληγορία όπως προερμνηνεύσαμε εμείς. Αγαπητό λένε το Δαβίδ ή το Σολομώντα κι εάν κοιμηθήτε αναμέσον των κλήρων νοούν πως αν στερεωθείτε ανάμεσα στους κληρωθέντες σε σας τοπους της γης της επαγγελίας τόσα πολλά θα πλουτίσετε ώστε της περιστεράς εκείνης που οι πολλά πλούσιοι έχουν συνήθεια να στήνουν πάνω στο δώμα τους από γύψο κατασκευασμένη σε σημείο άκρας ευδιμονίας και κείνης της γύψινης οι πτέρυγες θα είναι από άργυρο κατασκευασμένες και τα μετάφρενα δηλαδή πίσω από το λαιμό της με κιτρινάδα χρυσού στολισμένα! Πλην εμείς δε μάθαμε ποτέ να στέκεται πάνω στο δώμα κανενός Εβραίου τέτοια περιστερά και τα ακόλουθα εν τω διαστέλλειν νοούν πως όταν εκλέξει ο επουράνιος Θεός βασιλείς επί της Ιερουσαλήμ τίτε θα λαμπρυνθούν οι λαοί στην Ιερουσαλήμ.

Και όρος Θεού το Σιών καλούν και όρος πίο γιατί πιαίνει και παχύνει πρόβατα και όρος τετυρωμένο γιατί προξενεί γάλα στα ζώα με την πλουσιότητα της νομής του ενώ περί του και ο Κύριος κατασκηνώσει εις τέλος είπαμε δεν έχουν οι Εβραίοι να πουν τίποτε βέβαιο και άρμα Θεού τον εαυτό τους καλούν οι Ιουδαίοι επειδή αναπαύεται πάνω τους ο Θεός και μυριοπλάσιο για το πολύ πλήθος τους. χιλιάδες είναι λένε ανάμεσα στους ευθυνούντες από πλούτο και νομίζουν ότι ο Κύριος είναι σ’ αυτούς ό τι ήταν και στο Σινά με τους προγόνους τους. Λένε και προς το Θεό ότι υψηλός νομίστηκες από όλους και ηχμαλώτευσας αιχμαλωσία λένε διαμέσου του λαού τους που νίκησε εχθρούς κι έλαβες αφιερώματα κι ομοίως έλαβες και τους πρότερα απειθείς για να κατασκηνώσεις σ’ αυτούς μαζί με το λαό Σου Ισραήλ που δουλεύουν σ’ αυτόν ενώ τα επόμενα ρητά είναι φανερά παρά Κυρίου λένε οι οδοί του θανάτου που θα συνθλάσει κεφαλές αλλοφύλων και την κορυφή της πλεξούδας των ανθρώπων των διαπορευομένων εν πλημμελείαις. Είπε πάλι ο Κύριος ότι επιστρέψω δηλαδή θα ελυθερώσω το λαό Μου από τη χώρα της Βασάν της οποίας βασίλεψε ο γίγας Ώγ και θα τον ελευθερώσω από το βάθος της θαλάσσης των αιμάτων αφού ρύακες αιμάτων τότε πλημμύρισαν από το φόνο των στρατευμάτων του ώστε να βαφεί το πόδι του Εβραίου από το αίμα των σφαζομένων κι αυτή η γλώσσα των σκύλων τους να βάψει από το αίμα των εχθρών μέσω του ίδιου του Θεού.

Λένε πάλι πως θθεωρήθηκαν οι πορείες του Θεού δηλαδή τα ίχνη των ποδιών Του στο όρος το Σινά ανέβη εν τω όρει Μωσής και Ααρών και είδον τον τόπον ου ειστήκει ο Θεός Ισραήλ και τα υπό τους πόδας Αυτού ώσπερ έργον πλίνθου σαπφείρου. Άγιο νοούν τον ουρανό και έπειτα λένε προσέλαβον το λαό οι άρχοντές του άδοντας στο θεό ιστάμενοι κοντά στους ψάλτες ανάμεσα στις νεάνιδες τυμπανίστριες και λένε κι όσα ακολούθησαν μετά την Ερυθρά θάλασσα πως η Μαριάμ η αδελφή του Ααρών έψαλλε πρώτη ανάμεσα στο χορό τους ενώ το εν εκκλησίαις αυλογείτε τον Θεόν δε μπορούν να το ερμηνεύσουν κατά το σκοπό τους και Βενιαμίν λένε τη φυλή του που ήτν νεότερη από τις άλλες καθότι κι εκείνος νεότερος υιός του Ιακώβ. Εν εκστάσει γιατί οι Βενιαμίτες εκστασιάζονταν και ενθουσιάζονταν πολεμώντας αλλά ψυχρή κι αυτή η ερμηνεία τους ενώ οι άρχοντες της φυλής του Ιούδα βασίλεψαν των Εβραίων κι άρχοντες Ζαβουλών και Νεφθαλείμ λέγονται γιατί αυτές ονομαστές φυλές του Ισραήλ ήταν για τις ανδραγαθίες που έκαναν στον πόλεμο.

Κι έπειτα λένε και έντειλαι ο Θεός στους αγγέλους Σου δια λόγου μας αφού δύναμη Θεού οι άγγελοι και κραταίωσον λένε Συ ο ευτρεπίσας το βασίλειό μας αν όχι για λόγου μας αλλά τουλάχιστον για το ναό Σου τον περίφημο αφού έτσι νοούν το από του ναού Σου και οίσουσι βασιλείς δώρα δηλαδή ο βασιλεύς Χιράμ φέρνοντας κέδρινα ξύλα και άλλοι άλλα στον καιρό του Σολομώντος για την οικοδομή του ναού. Θηρία καλάμου λένε τα άγρια έθνη που κατοικούν σε απόκρυφους και δύσβατους τόπους. Η συναγωγή των ηγεμόνων τους θα είναι στους τόπους των λαών που υπέταξαν κι αυτοί οι ηγεμόνες θα συνάγονται και θα διορθώνουν και θα φυλάσσουν για να εγκλειστούν δηλαδή για να λυτρωθεί ο λαός ο δοκιμασμένος ως αργύριο με την καθαρότητα της πίστεως. Το ήξουσι πρέσβεις εξ Αιγύπτου λένε ότι έγινε στον καιρό του Σολομώντος όταν η Αιθιοπία έστειλε τη βασίλισσά της εκεί. Και τα ακόλουθα λόγια σπουδάζουν να συμβιβάσουν αλλά ελέγχονται πώς σφάλλουν. Πρέπει να θαυμάσουμε πώς το άγιο Πνεύμα μαζί με το γράμμα και την ιστορία έσμιξε και το πνευματικό νόημα και την αναγωγή κάθε ρητού και σε μερικά ρητά γυμνή έδωσε την αναγωγή και το πνευματικό νόημα για έλεγχο των αντιλεγομένων απειθών Ιουδαίων.

ΨΑΛΜΟΣ ΞΗ΄-68

1.Εις το τέλος υπέρ των αλλιωθησομένων ψαλμός τω Δαβίδ. εις το τέλος πειγράφετι ο παρών για το τέλος και την έκβαση των περιεχομένων προρρήσεων υπέρ των αλλοιωθησομένων γιατί αναφέρει περί μεταβολής και αλλοιώσεως πραγμάτων. Σχηματίστηκε εκ προσώπου του σκλαβωμένου λαού των Εβραίων που αλλοιώθηκαν επειδή εκεί που ήταν δούλοι έγιναν πάλι ελεύθεροι κι αντί ξενιτιάς κατοικούσαν πάλι στην πατρίδα τους αλλά αρμόζει ο παρών και σε κάθε χριστιανό που πολεμείται τόσο κατά το σώμα όσο και κατά την  ψυχή.

2.Ύδατα ονομάζονται εδώ η πλημμύρα των θλίψεων και πειρασμούς των φερομένων είτε από ορατούς εχθρούς είτε από αοράτους τω οποίων πειρασμών το βάθος αποπνίγει κείνο που πέσει σ’ αυτούς αυτά λέει τα νερά των πειρασμών που νίκησαν το σώμα μου εισήλθαν και έως την ψυχή μου και φανερώνει με το λόγο αυτό την υπερβολή του πόνου και της θλίψεως.

3.Μερικά αντίγραφα έχουν εις ύλην βυθού πλην κι η ιλύς και η ύλη είναι ο κάτω τόπος του νερού στο βυθό που είναι γεμάτος από λάσπη αλλά μεταφορικώς και εξ ομοιότητος ο λόγος αυτός αφού λέει καθώς κείνοι που πέσουν μέσα στον κατώτατο και λασπώδη τόπο του νερού δε βρίσκουν πάτο και βέβαιο τόπο για να σταθούν αλλά πάντοτε κατεβαίνουν βαθύτερα κι έτσι κι εγώ έπεσα στον κάτω τόπο των θλίψεωνδε βρίσκω τρόπο για να λυτρωθώ από κει.

Ο στίχος αυτός κι οι παραπάνω δυο ένα και το αυτό πράγμα φανερώνουν δηλαδή ότι εγώ καταποντίστηκα από τις συμφορές και τους πειρασμούς που διαφόρως ονόμασε αφού νερά αυτούς ονόμασε που τρέχουν σαν τα νερά και πνίγουν τον άνθρωπο ενώ ιλύ βυθού γιατί δεν έχουν βυθό και βάθη θαλάσσης για το πολύ πλήθος τους και την αλμυρότητα και πικρία και καταιγίδα κι ανεμοστρόφυλλο για τη σφοδρότητα και ορμή που έχουν.

4.Κοπίασα φωνάζοντας προς Σένα Κύριε και βράχνιασε ο λάρυγγάς μου από τις πολλές και μεγάλες φωνές που κάνω και τα μάτια μου ασθένησαν κι απόκαμαν αποβλέποντας σε Σένα ολοωσδιόλου και τούτο το παθα γιατί έχω την ελπίδα μόνο σε Σένα κι από Σένα μόνο πρόσμεινα βοήθεια.

5.Κείνοι που με μισούν είναι και πολλοί στον αριθμό και κραταιοί στη δύναμη κι οι εκδιώκοντές με είπε αντί καταδιώκοντες αδίκως και αναιτίως χωρίς να χουν καμιά αφορμή.

Ο λόγος αυτός είναι μεταφορικός και εξ ομοιότητος κείνων των ανθρώπων που πληρώνουν αδίκως κείνα που δεν άρπαξαν από κανένα και φανερώνει με τούτο πως για κείνα που δεν αδίκησα γι’ αυτά τότε πλήρωνα την τιμωρία όταν απαιτήθηκε δηλαδή γι’ αυτά τιμωρήθηκα.

6.Συ Κύριε είσαι που ξέρεις τα πάντα Συ που ξέρεις και τη δική μου την αφροσύνη αν δηλαδή και φάνηκα άφρων σε κάποιο πράγμα κατά των εχθρών μου αφού αν έσφαλα κάτι σ’ αυτούς και τούτο δε Σε λανθάνει.

7.Το επ’ εμέ εδώ αδιαφόρως συντάσσεται με αιτιατική αντί συνταχτεί με δοτική έτσι: επ’ εμοί. ας μη ντραπούν λέει για λόγου μου κείνοι που υπομένουν Εσένα Κύριε επειδή δεν πετυχαίνουν παρά Σου την ελπιζόμενη βοήθεια κι υπομένοντες είπε δηλαδή προσμένοντες να λάβουν Σένα βοηθό. Κύριο των δυνάμεων Αυτόν ονόμασε επειδή και μπορεί να σώζει κείνους που Τον επικαλούνται.

Τούτο το ρητό είναι όμοιο με το προηγούμενο παραπάνω και ζητούντες το Θεό κείνοι που Τον επικαλούνται στις συμφορές που πάσχουν.

8.Για τον ονειδισμό δηλαδή το περιγέλασμα που κάνουν οι εχθροί προείπαμε στον μα΄/41^ο ωνείδιζόν με οι εχθροί μου εν λέγειν αυτούς μοι καθ’ εκάστην ημέραν πού εστιν ο Θεός σου; Και στον ονειδισμό και το περιγέλασμα των εχθρών ακολουθεί κι η ντροπή.

9.Αυτά και τα ακόλουθα λόγια αρμόζουν φανερώς στο Χριστό καθώς θα δειχτεί αλλά μερικοί πιέχονται και τα πρότερα ρητά στον ίδιο το Χριστό που έπασχε κατά το νόμο της ανθρωπίνης φύσεως κι αδελφούς εδώ ονομάζει ο Κύριος τους Ιουδαίους γιατί κι ο Χριστός κατά το ανθρώπινο κι οι Ιουδαίοι πατέρα είχαν τον Αβραάμ κι ομοίως ονομάζει αυτούς και υιούς της μητρός του για τη Σάρρα την κοινή κι αυτού και κείνων μητέρα αφού αυτοί απηλλοτρίωσαν και αποξένωσαν το Χριστό επειδή δεν Τον δέχτηκαν εις τα ίδια ήλθε και οι ίδιοι Αυτόν ου παρέλαβον και πάλι ου καλώς λέγομεν ότι Σαμαρείτης εί Συ –δηλαδή ξένος- και δαιμόνιο έχεις;

10.Τούτο το ρητό εκπληρώθηκε όταν ο Δεσπότης Χριστός μετά παρρησίας μεγάλης εδίωξε από το Ιερό τους πωλούντας και αγοράζοντας εμνήσθησαν λέει ο ευαγγελιστής οι μαθηταί Αυτού ότι γεγραμμένον εστιν ο ζήλος του οίκου Σου κατέφαγέ με και ζήλο ονομάζει τη δίκαιη αγανάκτηση της τιμής υπέρ του ιερού.

Κια το παρόν ρητό στο Χριστό προσάρμοσε ο απόστολος γράφοντας προς Ρωμαίους και γαρ ο Χριστός ουχ εαυτώ ήρεσεν αλλά καθώς γέγραπται οι ονειδισμοί των ονειδιζόντων σε πεέπεσον επ’ εμέ και λέει προς τον Πατέρα ο Κύριος ότι τους ονειδισμούς και τα περιγελάσματα που έκαναν οι εθνικοί εναντίον Σου εγω τους νόμισα δικούς μου αφού οι εθνικοί κι ειδωλολάτρες Σε περιγελούσν ως ασθενή γιατί από ένα μόνο γένος των Ιουδαίων τιμάσαι και λατρεύεσαι και για τούτο εγώ άπλωσα την πίστη και θεογνωσία σε όλα τα έθνη.

11.Εγώ συνέστειλα και ξέρανα το σώμα μου με σαρανταήμερη νηστεία και ακόμα με πολλές άλλες αλλ’ όμως αυτή η νηστεία έγινε σε μένα όνειδος και περιγέλασμα γιατί ο διάβολος εξαιτίας της νηστείας με νόμιζε ασθενή και για τούτο με ονείδιζε ως ψιλό άνθρωπο κι όχι ως θεάνθρωπο και γι’ αυτό και με διάφορους τρόπους με πείραξε κι αντί συνεκάλυψα και συνέκμψα τίθεται εδώ.

12.Σάκκο ονομάζει εδώ ο Κύριος τη σάρκα για το σκλληρό της κι αντίτυπο.

13.Ακόλουθο να έγινε ο Χριστός μετά το θάνατό Του παραβολή και παράδειγμα κοντά στους Ιουδαίους που λόγου χάριν έλεγαν ας τα πάθει αυτά ο εχθρός μας όπως έπαθε κι ο εσταυρωμένος Ιησούς κι ακόλουθο κι όταν οι Ιουδαίοι ήταν συναγμένοι να λένε φλυαρίες και να λαλούν και συνεχώς κατά του Χριστού και να Τον κατηγορούν κιόλας. Είπε όμως οι καθήμενοι εν πύλαις γιατί παλιά συμμαζώνονταν και κάθονταν έξω στις πόρτες του ναού και στις πόρτες των πόλεων κι εκεί λαλούσαν διάφορα λόγια κι ακόλουθο ήταν και να τραγουδούν τραγούδια και άσματα κατά του Χριστού με κωμωδίες κείνοι οι Ιουδαίοι που συμμαζώνονταν κι έκαναν συμπόσια και τραπέζια. Ότι έθος ήταν να κάθοντι στην πύλη η γερουσία των Ιουδαίων μαρτυρεί η ιστορία της Ρουθ γιατί γράφκηε εκεί και Βοόζ ανέβη επί την πύλην και εκάθισεν εκεί και είπε προς τον αγχιστέα αυτού κάθισον ώδε κρύφιε και έλαβε δέκα άνδρας από των πρεσβυτέρων της πόλεως και είπε καθίσατε ώδε και εκάθισαν.

14.Αφού ο προφήτης τελείωσε τα λεγόμενα κατά του Χριστού μετά το σταυρικό Του θάνατο γυρίζει πάλι πίσω στα προ του πάθους και του θανάτου Του και λέει Εγώ όμως Πάτερ Μου ξέροντας αυτά που έμελλαν να λένε εναντίον Μου μετ΄το θάνατό Μου προσευχόμουν αφού τούτο πρέπει να ακούγεται έξωθεν σε Σένα με την προσευχή Μου κι ακολούθως λέει και τα λόγια της.

Τούτο είναι όμοιο με το ευαγγελικό Πάτερ ελήλυθεν η ώρα και ευδοκία ονομάζει το θάνατο δια Σταυρού αφού ευδοκία είναι το αγαθό θέλημα και αγαθό θέλημα ήταν να ζωοποιηθούμε δια του Σταυρού εμείς που νεκρωθήκαμε από την αμαρτία.

Προείπαμε πως ο Κύριος προσευχήθηκε κατά το νόμο της ανθρωπίνης φύσεως και ζήτησε να ελευθερωθεί από τους πειρασμούς καθώς κι η ιστορία των ευαγγελίων διδάσκει Πάτερ σώσόν Με εκ της ώρας ταύτης και πάλι Πάτερ παρελθέτω απ’ Εμού το ποτήριον τούτο και όμοιο κι αυτό σώσόν Με ένεκέν του ελέους Σου.

15.Μόνη αληθινή σωτηρία είναι η δική Σου Πάτερ Μου γιατί ο άνθρωπος δε μπορεί να σώσει τον άλλο όμοιό του και το εν αληθεία λοιπόν της σωτηρίας Σου νοείται αντί εν τη αληθινή Σου σωτηρία κι ιδίωμα είναι και τούτο της εβραϊκής γλώσσας να μεταχειρίζεται δηλαδή ουσιαστικά αντί επιθέτων και τα πρωτότυπα αντί παραγώγων αλλά κείνο που είπε παραπάνω ιλύ εδώ πηλό το λέει γιατί τα ομοιώματα που μεταχειρίστηκε παραπάνω μεταχειρίζεται και τώρα εδώ.

Μισούντες το Χριστό τόσο οι αισθητοί Ιουδαίοι εχθροί όσο κι οι νοητοί δαίμονες και βαθέα νερά οι κρυμμένες κι αφανείς επιβουλές τους γιατί το βάθος είναι κρυμμένο και αφανές.

16.Γι’ αυτά προείπαμε πως είναι όλα μεταφορικά και παρομοιώσεις και δηλώνουν υπερβολικές συμφορές και πειρασμούς θανατηφόρους.

Κι ας μην απομείνω μέσα στο πηγάδι και το λάκκο των πειρασμών γιατί κείνος που πέφτει μέσα σε κανένα πηγάδι όταν είναι ανοιχτό το στόμιό του άνωθεν έχει κάποια αναψυχή και παρηγοριά ενώ όταν κλειστεί απελπίζει πλέον ο δυστυχής παντάπασι τη σωτηρία του.

17.Εισάκουσέ Με Κύριε γιατί χρειάζομαι το έλεός Σου δείχνει πως πολλών οικιτιρμών άξιος είναι και για τούτο κια χρειάζεται την εξαίρετη επισκοπή και πρόνοια παρά του Θεού.

18.Μην αποστρέψεις Πάτερ Μου από Μένα το Μονογενή Σου Υιό την επισκοπή Σου που Με σκέπασε στην ανάγκη αλλά γρήγορα κιόλας επάκουσέ Μου γιατί θλίβεται η ψυχή Μου.

19.Πρόσεχε Πάτερ και δες με επιμονή την ψυχή Μου τη θλιβόμενη και λύτρωσέ την από τους πειρασμούς.

Λύτρωσέ Με Πάτερ από τους πειρασμούς για να μη χαρούν οι εχθροί Μου στο θάνατό Μου.

20.Ξέρεις Κύριε κείνους τους ονειδισμούς και τα περιγελάσματα που κάνουν εναντίον Μου οι Ιουδαίοι ονομάζοντάς Με φάγο και οινοπότη και φίλο τελωνών και αμαρτωλών και δαιμονισμένο και αντίθεο και με αυτά τα λόγια προξενούν όπως νομίζουν ντροπή και καταισχύνη σε Μένα.

Οι Ιουδαίοι λοιπόν με θλίβουν έμπροσθέν Σου που βλέπεις τα πάντα κι οι θλίβοντές Με είναι ενώπιόν Σου αφού δε μπορούν να κρυδτούν από τον παντέφορό Σου οφθαλμό. Κι αν κανείς απορεί πώς ο Χριστός έτσι παρακαλεί τον Πατέρα αλλά δε λυτρώθηκε όμως από τους πειρασμούς αποκρινόμαστε σ’ Αυτόν ότι ο Χριστός παρακαλούσε ως άνθρωπος να μην εισέλθει εις πειρασμόν επειδή και μας έτσι παράγγειλε να παρακαλάμε γιατί το πνεύμα πρόθυμο αλλά η σαρξ ασθενής κι επειδή συνέφερε να πάθει για τη σωτηρία μας τούτου χάριν καταδέχτηκε τα πάθη προτιμώντας το θέλημα του Θεού και Πατρός παρά το ανθρώπινο. Κι έτσι προσευχήθηκε κι είπε πριν Πάτερ Μου ει δυνατόν παρελθέτω το ποτήριον τούτο αλλά ύστερα είπε πλην ουχ ως Εγώ θέλω αλλ’ ως Σύ και πάλι Πάτερ Μου ει ου δύνασαι τούτο το ποτήριον παρελθείν απ’ Εμού εάν μη αυτό πίω γενηθήτω το θέλημά Σου.

21.Εγώ προγνώριζα τους ονειδισμούς και τα πάθη και το Σταυρό που θα λάβω και για τούτο έλεγε στους μαθητές Του ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα και ο Υιός του ανθρώπου παραδίδοται τοις αρχιερεύσι και γραμματεύσι και κατακρινούσιν Αυτόν θανάτω.

Υπέμεινα δηλαδή πρόσμεινα και ζήτησα κάποιον να Με συλληπηθεί στα πάθη Μου και κανένας δε βρέθηκε αλλά πρόσμεινα κάποιον να Με παρηγορήσει και κανένα δε βρήκα και τούτο έγινε όταν ο Κύριος παραλαβών τον Πέτρον και τους δυο υιούς Ζεβεδαίου ήρξατο λυπείσθαι και αδημονείν και τότε λέγει αυτοίς περίλυπός εστιν η ψυχή Μου έως θανάτου μείνατε ώδε και γρηγορείτε μετ’ Εμού κι έπειτα προελθών μικρόν και προσευξάμενος έρχεται προς τους μαθητάς και ευρίσκει αυτούς καθεύδοντας και λέγει τω Πέτρω ούτως ουκ ισχύσατε μίαν ώραν γρηγορήσαι μετ’ Εμού; Καθώς γράφει ο ιερός ευαγγελιστής κι ομοίως τούτο ακολούθησε και όταν οι μαθητές πάντες αφέντες Αυτόν έφυγον.

22.Λέει ο ευαγγελιστής μετά τούτο ειδώς ο Ιοησούν ότι πάντα ήδη τετέλεσται ίνα τελειωθή η Γραφή λέγει διψώ και σκεύος λοιπόν έκειτο όξους μεστόν οι δε πλήσαντες σπόγγον όξους και υσσώπω περιθέντες προσήνεγκαν Αυτού τω στόματι γραφή ονομάζοντας το παρόν ρητό του προφήτη κι ο άλλος ευαγγελιστής λέει έδωκαν Αυτώ πιείν όξος μετά χολής μεμιγμένον κι άλλος πάλι δραμών δε είς και γεμίσας σπόγγον όξους περιθείς τε καλάμω επότιζεν Αυτόν και στο βρώμα Μου και στο πόμα Μου νοείται αντί στο να φάω και να πιώ αλλά οι Ιουδαίοι στο να πιεί μόνο Του πρόσφεραν τη χολή μαζί με όξος κι όξος έδωκαν Αυτώ πιείν μετά χολής μεμιγμένον λοιπόν κι η προφητεία εδώ τη χολή έδωσαν στο φαγητό Του ενώ το όξος στο πιοτό Του και σε τούτο μπορούμε να πούμε ότι επειδή ο Ιησούς είπε διψώ για τούτο περιπαίζοντάς Τον οι Ιουδαίοι άλλοι πρόσφεραν σ’ Αυτόν χολή μόνο να φάει και άλλοι έσμιξαν και χολή με ξύδι να πικράνουν το δριμύ του όξους με την πικρότητα της χολής κι ακόλουθο να έδωσαν πρώτα σ’ Αυτόν χολή προς περισσότερο περιπαιγμό ώστε τάχα μην αηδιάσει πίνοντας νηστικός πρώτα το πόμα του ξυδιού.

23.Με το όνομα της τραπέζης είπαν μερικοί δηλαδή πως φανερώνεται η ευφροσύνη με το όνομα της παγίδας και της ανταποδόσεως και του σκανδάλου φανερώνεται η λύπη και τιμωρία και λέει ο Κύριος ας μεταστραφεί η χαρά κι η ευφροσύνη των Ιουδαίων σε λύπη και θλίψη γιατί κείνοι που βρίσκονται σε τράπεζα ευφραίνονται αλλά κείνοι που βρίσκονται σε παγίδα και τιμωρία και σκάνδαλο λυπούνται και θλίβονται και μπορεί κάποιος να νοήσει θεωρητικότερα τράπεζα τη θεόπνευστη ΑΓ που ήταν σαν τράπεζα έτοιμη στους Ιουδαίους καθημερινώς και τούτων η γνώση έτρεφε τις καρδιές των νοούντων αλλά όμως οι Ιουδαίοι νόμιζαν πως τράφηκαν με τη θεία ΑΓ και καυχιόντουσαν κιόλας πως από αυτές νικούν τους χριστιανούς μόλο τούτο αυτοί περισσότερο παγιδεύτηκαν από την ΑΓ που φανερά διαλαμβάνουν περί του Χριστού κι έτσι ερμηνεύεται το εις παγίδα ενώ το εις ανταπόδοσιν εννοείται πως για τη θεία ΑΓ τιμωρούνται οι Ιουδαίοι αφού δεν την καταλαβαίνουν και το εις σκάνδαλον δηλώνει ότι οι Ιουδαίοι αναγινώσκοντες την ΑΓ και μόνο στο γράμμα προσέχοντας το περί του Χριστού διαλαμβάνον σκανδαλίζονται χάριν λόγου αυτοί αναγινώσκουν το περί ελεύσεως του Χριστού τούτο λόγιο δηλαδή το τότε συμβοηθήσεται λύκος μετ΄αρνών και πάρδαλις συναναπαύσεται ερίφω και βους φάγεται άχυρα κι όσα άλλα τέτοια και μη νοώντας αυτά σκανδαλίζονται γιατί τα λόγια αυτά αναγωγικώς νοούμενα έγιναν πραγματικώς ενώ οι Ιουδαίοι νοώντας τα αισθητώς σκοντάφτουν λέγοντας ότι αυτά ακόμα μέχρι σήμερα δεν έγινν. Το γενηθήτω και σκοτισθήτωσαν και τα ακόλουθα προστακτικά ρήματα έχουν μέλλοντος σημασία αντί γενηθήσεται και σκοτισθήσεται γιατί προφητεύουν αυτά τα κακά που έμελλαν να πάθουν οι Ιουδαίοι κι ακόλουθο είναι και να προστάζει ο Χριστός τα μέλλοντα να γίνουν καθό Θεός.

24.Θα σκοτιστούν οι οφθαλμοί της ψυχής τους επειδή δε θέλησαν να δουν το φως που φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον στον κόσμο κι ούτε να θεωρήσουν τον ήλιο της δικαιοσύνης Χριστό γιατί οφθαλμούς σωματικούς έχοντας δεν έβλεπαν με τους ψυχικούς όμως κι αυτιά πάλι σωματικά δεν άκουγαν με τα νοητά καθώς ο Ησαϊας πρότερα τους ονείδιζε λέγοντάς τους ακοή ακούσετε και ου μη συνήτε και βλέποντες βλέψετε και ου μη ίδητε κι ο Χριστός ύστερα...Ματθ.13,14.

Από το αιτιατό κι επόμενο δήλωσε το αίτιο και προηγούμενο και φανερώνει αινιγματωδώς ο λόγος εδώ τη σκλαβιά που έμελλαν να πάθουν μετά ταύτα οι Ιουδαίοι γιατί στους σκλάβους ακολουθεί το να περπατούν σκυφτοί και γιατί σηκώνουν βάρη και φορτία των αφεντών τους στις πλάτες τους αλλά και γιατί είναι βαρυμένοι από τη λύπη και θλίψη της καρδιάς τους. Βλέπε αναγνώστη την ακρίβεια της προφητείας επειδή είπε ότι οι Ιουδαίοι θα είναι σκλάβοι διαπαντός δηλαδή παντοτινά γιατί δεν θα ελευθερωθούν καθώς άλλες πολλές φορές σκλαβώθηκαν και πάλι ελευθερώθηκαν παρά θα είναι σκλάβοι και δούλοι σε όλα τα έθνη μέχρι της συντελείας του κόσμου.

25.Ένα και το αυτό δηλώνουν τα δυο ρητά αυτά πλην το δεύτερο δυνατότερα από το πρώτο.

26.Έπαυλη κοινώς ονομάζει την πόλη Ιερουσαλήμ μέσα στην οποία αυλίζονταν δηλαδή κατοικούσαν όλοι οι φονείς του Σωτήρος και σκηνώματα με ξεχωριστό τρόπο τις κατοικίες και τα σπίτια τους και αληθινά έτσι έγιναν τα πράγματα καθώς εδώ προφητεύονται επειδή κανείς από τους φονείς του Κυρίου δεν κατοίκησε στα σπίτια του ύστερα από τον αφανισμό που έκαναν οι Ρωμαίοι στα Ιεροσόλυμα και αυτά τα ρητά κι ο κορυφαίος απόστολος νόησε για τον προδότη Ιουδα καθότι αυτός ήταν από τη μερίδα των θεοκτόνων Ιουδαίων όπως φαίνεται στην ΚΔ.

27.Το επάταξας νοείται αντί παρέδωκας και παρεχώρησας να παταχτεί από τους Ιουδαίους δηλαδή ο Χριστός κι έτσι κι ο προφήτης Ζαχαρίας είπε εκ προσώπου του Πατρός πατάξω τον ποιμένα και διασκορπισθήσονται τα πρόβατα της ποίμνης κι ο Ησαϊας κι ο Κύριος παρέδωκεν αυτόν ταις αμαρτίαις ημών αφού ιδίωμα της εβραϊκής γλώσσας και τούτο να ονομάζει έργο και ενέργεια την παραχώρηση του Θεού επειδή ο παραχωρών Θεός μπορεί να εμποδίσει δεν εμποδίζει ενώ το καταδίωξε νοείται αντί πολλά τιμώρησαν κι η κατά πρόθεση φανερώνει επίταση και αύξηση και το καταδίωξαν δηλώνει πως οι Ιουδαίοι με κατάτρεξαν ώσπου με φόνευσαν.

Αύξησαν σε μένα τον πόνο των πληγών μου με την προσθήκη των ονειδισμών και των ύβρεων γιατί δεν έφτασε σ’ αυτούς πως με σταύρωσαν αλλά και σταυρωμένο με περιγελούσαν φωνάζοντας χλευαστκώς ουά ο καταλύων τον ναόν και εν τρισίν ημέραις οικοδομών σώσον Σεαυτόν. Αύξησαν τον πόνο Μου με τη συκοφαντία που Μου προσκόλλησαν δηλαδή πως εγώ ενταφιάστηκα και κλέφτηκα από τους μαθητές Μου κι όχι πως αναστήθηκα.

28.Ανομία εδώ εννόησαν οι εξηγητές πως ονομάζει τη συμφορά και τιμωρία που χρεωστείται για την ανομία καθώς στον νς΄/57^ο προείπαμε ερμηνεύοντας το έως ού παρέλθη η ανομία και προλέγει ο Κύριος ότι Συ Πάτερ θα αυξήσεις στους Ιουδαίους τις τιμωρίες και συμφορές επειδή κι αυτοί θα αυξήσουν τις θλίψεις σε Μένα.

Δε θα εισέλθουν οι Ιουδαίοι σε τέτοια στάση ώστε να δικαιωθούν από Σένα Πάτερ Μου και να τύχουν έλεος καθώς δικαιώθηκαν και ελεήθηκαν κείνοι που άκουσαν δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός Μου και μερικοί νοούν δικαιοσύνη το άγιο ευαγγέλιο επειδή αυτό είναι δικαιοσύνη γιατί καλεί όλους σε σωτηρία και δέχεται όλους κείνους που προσέρχονται σ’ αυτό καθώς λέει ο απόστολος δικαιοσύνη Θεού εν Αυτώ αποκαλύπτεται.

29.Όταν ο Θεός είπε στο Μωυσή για το λαό που έκανε το χρυσό μόσχο στην έρημο ει μεν αφής αυτοίς την αμαρτίαν άφες ει δε μη εξάλειψόν με εκ της βίβλου Σου ής έγραψας τότε αποκρίθηκε ο Κύριος προς αυτόν εί τις ημάρτηκεν ενώπιόν Μου εξαλείψω αυτούς εκ της βίβλου Μου. Μια λοιπόν κι η αυτή είναι η βίβλος στην οποία γράφονται κείνοι που αξιώνονται της ζωής με την οποία βίβλο ζώντων ονόμασε εδώ ο παρών προφητεύοντας με τούτον το λόγο πως οι Ιουδαίοι θα πεθάνουν με φόνο κι υπάρχει και δεύτερη βίβλος στην οποία οι δίκαιοι γράφονται την οποία κι αυτή παρακάτω φανερώνει ο παρών.

Για τη βίβλο αυτή στην οποία γράφονται οι δίκαιοι είπε κι ο Κύριος στους αποστόλους χαίρετε ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις ουρανοίς και λέει ο παρών πως οι Ιουδαίοι ενταυτώ θα πεθάνουν και θα συναριθμηθούν με τους αμαρτωλούς αλλά υπάρχει και τρίτη βίβλος στην οποία γράφονται οι αμαρτωλοί όπως λέει ο Δανιήλ κριτήριον εκάθισε και βίβλοι ηνεώχθησαν και βίβλους η ΑΓ ονομάζει τις διάφορες γνώσεις του Θεού.

30.Είπαμε για τη φτώχια του Κυρίου στον κα΄/21^ο ερμηνεύοντας το ουκ εξουδένωσεν ουδέ προσώχθισε τη δεήσει του πτωχού και θα πούμε κι εδώ πως ο Παμβασιλεύς και παντέλειος Θεός γεννήθηκε από Μητέρα πενιχρή και φτωχή κι όχι σε σπίτι αλλά σε σπήλαιο κι όχι πάνω σε κλίνη αλλά πάνω σε παχνί και φόρεσε ενδύματα λιτά και ευκαταφρόνητα και περπάτησε χωρίς δούλο και δεν είχε ούτε καλύβα και τον έτρεφαν άλλοι ώστε ας αισχυνθούν κείνοι που κομπάζουν κι υπερηφανεύονται στον πλούτο τους. Αλγών ο Κύριος και πονών για τα πάθη του παναγίου Του σώματος τα οποία δέχτηκε για λόγου μας. έως εδώ τα λόγια του εκ προσώπου του Χριστού λέγονται ενώ τα ακόλουθα κι όχι πάντα λέγονται εκ προσώπου της εκκλησίας των χριστιανών.

Η Σωτηρία από Σένα Κύριε με βοήθησε και με ελευθέρωσε από την πλάνη της ειδωλολάτρίας.

31.&32.Βλέπε εδώ αναγνώστη την ευαγγελική θυσία πως προτιμάται από τις θυσίες του νόμου και τη λογική από την άλογη και σημείο δυνάμεως το νέο φύτρωμα των κεράτων και ονύχων γιατί νύχια ονομάζει οπλές. Κι αυτά σημαίνουν τη νέκρωση της λατρείας του νόμου αφύ νεκρά τα κέρατα και τα νύχια.

33.Πτωχούς και πένητες οι εξ εθνών πιστοί γιατί ήταν φτωχοί από θεογνωσία κι αρετή καθώς προειπώθηκε κι αυτοί λοιπόν ας δουν όσα ο Θεός έπαθε γι’ αυτούς και όσα κατόρθωσε κι ας ευφρανθούν.

34.Αν εσείς οι εξ εθνών πιστοί ζητήσετε το Θεό με όλη σας την ψυχή η ψυχή σας τότε θα ζήσει μακαρία ζωή γιατί ο Κύριος δεν καταφρόνησε τους πένητες εθνικούς και κείνους που ήταν πεπεδημένοι από δεσμά αμαρτιών τους και των δαιμόνων όπως προείπαμε στον ξζ΄/67^ο ερμηνεύοντας το εξάγων πεπεδημένους εν ανδρεία παρά τους ελευθέρωσε όλους από τα νοητά δεσμά αυτά.

35.Κι επειδή δεν είναι αρκετοί οι άγγελοι κι οι άνθρωποι να ευχαριστούν πρεπόντως και κατ’ αξίαν το Θεό για τούτο ο προφήτης εδώ καλεί τα αναίσθητα στοιχεία προς δοξολογίαν και ευχαριστίαν Θεού τα οποία κι ο Μωυσής εν τη αρχή της Γενέσεως στην ΠΔ ενθυμήθηκε και αδιαφόρως πρόσθεσε τα έρποντα για να φανερώσει ότι καθώς τα ερπετά της γης έρποντας και σύροντας διαβαίνουν από τόπο σε τόπο έτσι και τα ψάρια στη θάλασσα και για το πλήθος τους.

36.Σιών ονομάζει εδώ τη νέα δηλαδή την εκκλησία των πιστών και αυτήν την Ιερουσαλήμ θα συντηρήσει για τον εαυτό Του γιατί αυτή στο Χριστό είναι αφιερωμένη κι όχι σε άλλο Θεό και μόλο που οι ασεβείς κυριεύουν την επαρχία κείνη.

Οι πόλεις της Ιουδαίας λοιπόν θα οικοδομηθούν και θα γίνουν σ’ αυτές ναοί παρά των χριστιανών κι οι χριστιανοί μέλλουν να κατοικήσουν και να τις κληρονομήσουνν.

37.Δούλοι Χριστού οι απόστολοι Παύλος δούλος Ιησού Χριστού και σπέρμα αποστόλων οι μαθητές τους χριστιανοί επειδή αναγεννήθηκαν από τους αποστόλους διαμέσου του Βαπτίσματος της παλιγγενεσίας και η πρόθεση κατά που βρίσκεται στο καθέξουσι δηλώνει επίταση και μονιμότητα γιατί μόνοι οι χριστιανοί βεβαίως κατοικούν την Ιερουσαλήμ και διώχτηκαν παντελώς από κει οι Εβραίοι.

Κείνοι που θα κατοικήσουν εκεί όσοι αγαπούν κι επικαλούνται το όνομά Σου Κύριε οι χριστιανοί. όπως και στην αρχή του παρόντος έως του απηλλοτριωμένος εγενήθην τοις αδελφοίς μου και ξένος τοις υιοίς της μητρός μου μερικοί βιαστικοί πιστοί τις προσαρμόζουν στο Χριστό κι έτσι κι οι Ιουδαίοι τα ρητά από κει και έως τέλους προσαρμόζουν στο λαό στη Βαβυλώνα.

Πρέπει να πούμε συντόμως και πώς τα προσαρμόζουν λέγοντας απηλλοτριώθην των αδελφών μου μη συγχωρούμενος να συναναστρέφομαι μαζί τους και επειδή και δούλευα σε άλλους αφέντες εγώ κι εκείνοι σε άλλους και επειδή ο νόμος συγγένεια σκλάβων δεν ξέρει και τούτο το ίδιο δηλώνει κι ο ακόλουθος στίχος και συλλογιζόμενος και την ερήμωση του ναού αναλύομαι από τη λύπη και τους δικούς σου ονειδισμούς Κύριε που λένε οι Βαβυλώνιοι εναντίον Σου πως δε μπορείς να με βοηθήσεις δικούς μου τους λογίζομαι κι έτσι από τη λύπη νηστεύοντας καταξεράθηκα ενώ κείνοι περισσότερο με ονειδίζουν πως νηστεύω ματαίως και ανωφελώς και ενδύθηκα σάκκο σε σημείο θλίψεως και φανερά τα επίλοιπα.

Έπειτα προσευχόμουν λέγοντας ότι τώρα είναι καιρός αγαθοθελείας δηλαδή ελεημοσύνης και τα ακόλουθα ερμηνεύουν καθώς και μεις πλην οι Ιουδαίοι λένε παίδα του Θεού όχι κατά φύση αλλά κατά θέση δηλαδή το λαό τους Υιός Μου πρωτότοκός Μου Ισραήλ και παίδα το δούλο ονομάζουν κι έπειτα τον ονειδισμό για Σένα πρόσμεινα λένε ομοίως και την άλλη κακοπάθεια καθό σκλάβος που είμαι και για τούτο ζήτησα παρηγορητή και δε βρήκα επειδή δεν είχα άδεια να ανταμώσω τους ομοφύλους μου να παρηγορηθώ. Και στο έδωκαν εις το βρώμά Μου χολήν και εις την δίψαν Μου επότισάν Με όξος σκοντάφτουν λέγοντας ότι πικρό φαγητό μου έριχναν ως δούλο να φάω οι κύριοί μου που με σκλάβωσαν και όταν διψούσα με πότιζαν ξινό κρασί και έκαναν να μου φαίνεται πικρό το φαγητό για τις θλίψεις και δριμύ το νερό. Το γενηθήτω η τράπεζα αυτών ερμηνεύουν κατά την εξήγηση που κάναμε εμείς και τα ακόλουθα ρητά είναι  λένε κατάρες κατά των Βαβυλωνίων κι έπαυλη αυτών η πόλη τους κι έπειτα το λαό λένε που Εσύ Κύριε παραχώρησες να παιδευτεί αυτοί οι Βαβυλώνιοι πολλά τον τιμώρησαν και πάλι πρόσθεσαν πάνω στους πρότερους πόνους άλλους και τα εξής. Στο αρέσει τω Θεώ υπέρ μόσχον νέον παρομοίως σκοντάφτουν και τα ακόλουθα ρητά νοούν καθώς αγαπούν συμφώνως με την ιστορία της ελευθερίας των σκλαβωμένων Εβραίων ενώ εμείς ακολουθώντας στους ακριβέστερους Πατέρες ασφαλέστατη κάναμε του ψαλμού τούτου την εξήγηση.

ΨΑΛΜΟΣ ΞΘ΄-69

1.Εις το τέλος τω Δαβίδ εις ανάμνησιν. Επιγράφεται εις ανάμνησιν γιατί ο προφήτης ερανίστηκε και τον συνέθεσε από τα λόγια του λθ΄/39^ου που είχε πρόχειρα και έτοιμο πάντοτε και όταν ενθυμήθηκε την αμαρτία που έκανε με τη μοιχεία της Βηρσαβεέ και το φόνο του άντρα της Ουρία τότε τον έψαλλε σαν μια επωδή και αντιφάρμακο εναντίον των δαιμόνων που τον γκρέμισαν σε κείνες τις αμαρτίες δεόμενος και παρακαλώντας το Θεό να μη κυριευτεί από αυτούς άλλη μια φορά κι όταν ενθυμήθηκε όσα κακά έπαθε κι από τους εχθρούς του τότε πάλι έψαλλε τον παρόντα για να μη λησμονήσει τη χάρη και βοήθεια που έλαβε τότε από το Θεό και εις τέλος επιγράφεται γιατί η προσευχή που περιλαμβάνει εδώ και περιέχεται τελείωνε και σε έκβαση ήρθε.

2.Στον λθ΄/39^ο γράφεται Κύριε εις το βοηθήσαί μοι πρόσχες κι είναι σχεδόν το ίδιο.

Τούτο το ίδιο σχεδόν με το τάχυνον του εξελέσθαι με στον λ΄/30ό.

3.Και τούτο στο λθ΄/39^ο αισχυνθείησαν και εντραπείησαν άμα οι ζητούντες την ψυχήν μου.

Και τούτο στον λθ΄/39^ο αποστραφείησαν εις τα οποίσω και καταισχυνθείησαν οι θέλοντές μοι κακά ώστε εκ τούτου συμπεραίνεται ότι κι ας είναι προστακτικά κατά τη φωνή αυτά έχουν όμως τη δύναμη ευκτικών.

4.Κι αυτό στον ίδιο γράφεται κομισάσθωσαν παραυτίκα αισχύνην αυτών οι λέγοντές μοι εύγε εύγε.

5.Και τούτο εκεί βρίσκεται αλλά αντί Θεός εκεί γράφεται Κύριος / Κύριε.

Και το άλλο πάλι εκεί κι αντί λεγέτωσαν ειπάτωσαν γράφεται.

6.Ομοίως βρίσκεται κει κι αντί ο Θεός βοήθησόν μοι εκεί Κύριος φροντιεί μου.

Κι αυτό εκεί κι αντί ρύστης υπερασπιστής κι αντί του Κύριε ο Θεός μου και κει βλέπε την ερμηνεία του παρόντος.

Είληφε τέρμα ώδε ο πρώτος τόμος

Θεώ σε είη τέρματος χωρίς κράτος...