KHΠΟΣ ΧΑΡΙΤΩΝ
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΩΔΩΝ
Ε΄ ΩΔΗ
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΗΣΑΪΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Κι οι όλοι οι άλλοι θεσπέσιοι Προφήτες όχι μόνο προφήτεψαν όσα έμελλαν να ακολουθήσουν στο γένος των Ιουδαίων αλλά προείπαν και την έλευση του Δεσπότου Χριστού και το κάλεσμα των εθνών από όλους όμως τους προφήτες μεγαλοφωνότατος ο Ησαϊας εμπιστεύτηκε την προφητεία για όλα αυτά γιατί σαφώς και καθαρώς όλα τα προλέγει δηλαδή και του Αβραάμ και Δαβίδ βλαστήσασα ευλογία και την εκ Παρθένου γέννηση του Ιησού Χριστού και τα διάφορα θαύματά Του και τις ιατρείες των ασθενών και το κήρυγμα του ευαγγελίου και των Ιουδαίων εναντίον Του τη λύσσα και το φθόνο και τα πάθη και το σταυρό και το θάνατο και την εκ νεκρών ανάσταση και την εις ουρανούς ανάληψη και την εκλογή των αποστόλων και των εθνών όλων τη σωτηρία και τη Δευτέρα έλευση του Χριστού και τη διασπορά των Ιουδαίων και την ερημία του ναού και της πόλεως Ιερουσαλήμ αλλά τόσο καθαρά και σαφέστατα παρασταίνει τα της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μυστήρια ο προφήτης αυτός ώστε να μη φαίνεται να ναι ένας ο προφήτης που πρόβλεπε τα μέλλοντα μόνο με το νου παρά φαίνεται σχεδόν ένας αυτόχρημα και πραγματικός ευαγγελιστής ο οποίος σα να βλεπε με τους αισθητούς οφθαλμούς του όλα τα της ενανθρωπήσεως του Κυρίου έργα έτσι καθαρά και μεγαλόφωνα και τα αναφέρει και για τούτο κι ο ιερός Αυγουστίνος τον ονομάζει ευαγγελιστή ανάμεσα στους προφήτες αλλά κι ο ίδιος επ’ όρους υψηλού ανάβηθι ο ευαγγελιζομενος Σιών ύψωσον τη ισχύι την φωνήν σου ο ευαγγελιζόμενος Ιερουσαλήμ.
Σημείωσε πως τρεις ολόκληρους χρόνους περπάτησε γυμνός κι ανυπόδητος και τούτο το κανε κατά προσταγή του Θεού να φανερώσει με το δικό του το παράδειγμα πως έτσι γυμνοί κι ανυπόδητοι θα γίνουν οι Αιγύπτιοι από τους Ασσύριους όταν αιχμαλωτιστούν απ’ αυτούς τότε ελάλησε Κύριος προς Ησαϊαν υιόν Αμώς λέγων πορεύου και άφελε τον σάκκον από της οσφύος σου και τα σανδάλιά σου υπολέλυσαι από των ποδών σου και ποίησον ούτω πορευόμενος γυμνός και ανυπόδητος και είπε Κύριος όν τρόπον πεπόρευται ο παις μου Ησαϊας γυμνός και ανυπόδητος τρία έτη ούτως άξει βασιλεύς Ασσυρίων την αιχμαλωσίαν Αιγυπτίων και Αιθιόπων νεναίσκους και πρεσβύτας γυμνούς και ανυποδήτους και κοντά στις άλλες προφητείες που δε κι έγραψε ο προφήτης αυτός έγραψε και την παρούσα προσευχή εν είδει ωδής όπου και όχι μόνο αναφέρει πολλά που μελλαν να συμβούν στους Ιουδαίους αλλά και προς τούτοις προφητεύει για την ενανθρώπηση του Κυρίου και για τη μανία και λύσσα που μελλαν να δέιξουν οι Ιουδαίοι εναντίνο του και τούτων προεγνωσμένων ήδη ακολουθεί και η κατά μέρος της ωδής αυτής εξήγηση.
Εκ νυκτός ορθρίζει το πνεύμα μου προς Σε ο Θεός
διότι φως τα προστάγματά Σου επί της γης.α΄
9.Κείνες λοιπόν οι ψυχές που χουν αγάπη κι έρωτα στο Θεό δεν υποφέρουν να ξοδεύουν στον ύπνο όλο το διάστημα της νύχτας αλλά από τη φλόγα του θείου έρωτος εκκαιόμενοι εγείρονται τον καιρό της νυκτός και προλαβαίνουν και τον όρθρο και σπουδάζουν πώς να δοξολογούν το Θεό τον αγαπητό τους με ύμνους και δοξολογίες και για να παρηγορούν με τις δοξολογίες τους τον πόθο τους στο Θεό και για να Τον ευχαριστήσουν τόσο γιατί τους αξίωσε να περάσουν καλώς την περασμένη νύχτα όσο και για να παρακαλέσουν το Θεό να τους αξιώσει να περάσουν θεαρέστως και την ερχόμενη ημέρα αφού έτσι έλεγε κι ο προφητάναξ ο Θεός ο Θεός μου πρός Σε ορθρίζω εδίψησέ Σε η ψυχχή μου –ξβ΄/62ος – επειδή καθώς η αγάπη η σαρκική κι ο έρωτας εκείνος δεν αφήνει τους εραστές να κοιμηθούν αναπαυτικά παρά τους ξυπνά τη νύχτα πολλές φορές έτσι κι η θεία αγάπη δεν έφηνε τους μακάριους εκείνους να κοιμηθούν όλη τη νύχτα και πάλι καθώς όταν αγαπά κανείς ένα πρόσωπο συνθέτει και λέει πολλά εγκώμια σε κείνον και με αυτά παρηγορεί λίγο τον πόθο του τον πολύ έτσι κι οι δίκαιοι και άγιοι άνθρωποι που αγαπούν το Θεό με ένα πρηστήριο και αναμμένο έρωτα με άλλο τίποτε δε δύνανται να δροσίζονται από την άσβηστη φλόγα του πόθου τους πάρεξ με ύμνους και δοξολογίες του αγαπημένου τους Θεού όπως ερμηνεύει ο χρυσορρήμων το ψαλώ τω ονόματί Σου Ύψιστε –θ΄/9ος .
κι αλληγορικώς νοούμενο εδώ νύχτα ο καιρός του νόμου προ της ενανθρωπήσεως του Χριστού κι όρθρος η πρόγνωση των προφητών αφού καθώς ο όρθρος δείχνει πως είναι κοντά η Α της ημέρας και του ήλιου έτσι κι οι προφήτες με τις προφητείες τους έδειχναν πως ήταν κοντά η Α του Ήλιου της δικαιοσύνης αφού Α κι ημέρα η επιφάνεια του Σωτήρος κι Ήλιος της δικαιοσύνης ο ίδιος ο Κύριος ανατελεί λέει ο προφήτης Μαλαχίας υμίν τοις φοβουμένοις το όνομά Μου ήλιος δικαιοσύνης κι ο Κύριος Εγώ ειμί έλεγε πάλι το φως του κόσμου ώστε εδώ κι ο προφήτης επειδή αύγαζε σ’ αυτόν καθό προφήτη η νοητή ημέρα της επιφανείας του Σωτήρος Χριστού για τούτο λέει πως από το σκότος και τη νύχτα της αγνωσίας εγώ λευθερώθηκα Κύριε και αναφέρω σε Σένα δοξολογίες και ωδές ευχαριστήριες κι ότι από την αγάπη κι ενθύμηση που χε του Θεού παρακινήθηκε ο προφήτης να εγείρεται νύκτα να Τον δοξολογεί το μαρτυρεί κι ο ίδιος ηλπίσαμεν επί τω ονόματί Σου και επί τη μνεία ή επθυμεί η ψυχή ημών εκ νυκτός ορθρίζει το πνεύμά μου αφού η ενθύμηση του Θεού είναι που κάνει τον άνθρωπο να μη κοιμάται καθόλου όλη τη νύχτα παρά να εγείρεται κιόλας και να δοξολογεί το Θεό καθώς λέει κι ο προφητάναξ ει εμνημόνευον Σου επί της στρωμνής μου δηλαδή γιατί Σένα ενθυμήθηκα Κύριε εν τοις όρθροις εμελέτων εις Σε –ξβ΄/62ος – και φως οι προσταγές του Κυρίου γιατί κατά τον ουρανοφάντορα καθώς το φως διαλύει το αισθητό σκότος έτσι κι οι προσταγές του Κυρίου διαλύουν το νοητό σκότος της αμαρτίας και φωτίζουν το νου και οδηγούν στην ίση τη στράτα της αρετής καθώς έλεγε κι ο προφητάναξ λύχνος τοις ποσί ο νόμος Σου και φως ταις τρίβοις μου-ριη΄/118ος .
πού ναι τώρα κείνοι οι χριστιανοί που κοιμούνται όλη την ώρα της νυκτός και δεν εγείρονται όταν σημαίνει η εκκλησία να πάνε να δοξολογήσουν το Θεό και να Τον ευχαριστήσουν κατά το απαραίτητο χρέος τους; ας ντραπούν βλέποντας τους προφήτες της ΠΔ να εγείρονται νύχτα σε δοξολογία του Θεού που ήταν ακόμα ατελείς και οι χριστιανοί τώρα μαθητές της νέας χάριτος του ευαγγελίου να κοιμούνται όλο το διάστημα της νύχτας οι οποίοι έφτασαν σε άνδρα τέλειο και σε μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού και αν άλλο δεν τους παρακινεί να ξυπνούν τη νύχτα να δοξολογούν το Θεό ας τους παρακινήσει ο προφητάναξ που ήταν και βασιλεύς συνηθισμένος σε αναπαύσεις κι είχε και όλες τις φροντίδες του κόσμου αλλά όμως δεν έλειπε καθεκάστη να εγείρεται και κατά το μεσονύκτιο και τον όρθρο να δοξολογεί το Θεό μεσονύκτιον εξεγειρόμην του εξομολογείσθαί Σοι επί τα κρίματα της δικαιοσύνης Σου –ριη΄/118ος – και εξεγερθήσομαι όρθρου –νς΄/56ος .
κι ας μη προφασίζονται λέγοντας πως ο ύπνος είναι γλυκύς και μάλιστα το καλοκαίρι και για τούτο και δε δύνανται να ξυπνούν γιατί και στον Δαβίδ και Ησαϊα τους προφήτες και στον Παύλο και Σίλα τους αποστόλους που βρέθηκαν στο δεσμωτήριο η ίδια ανάγκη του ύπνου υπήρχε αλλά όμως κείνοι οι τρισμακάριοι γλυκυτερη νόμιζαν την ιερή προσευχή από τον ύπνο και για τούτο και τίναζαν τον ύπνο από τους οφθαλμούς τους και εγείρονταν κατά το μεσονύκτιο και παραστέκονταν σαν άγγελοι στο Θεό δοξολογώντας Τον και για τούτο κι ο χρυσορρήμων εννόησον λέει ηλίκον εστι εν νυκτί βαθεία των ανθρώπων καθευδόντων απάντων και βαθυτάτης ησυχίας ούσης μόνον σε εξεγερθέντα παρρησιά διαλέγεσθαι τω κοινώ πάντων Δεσπότη και ναι ο ύπνος γλυκύς αλλά πάλι ουδέν γλυκύτερον προσευχής αν κατιδίαν Αυτώ διαλεχθής πολλά ανύσαι δυνήση μηδενός ενοχλούντος σου μηδέ εκρούοντός σε της δεήσεως.
Δικαιοσύνη εδώ ο Ιησούς Χριστός ο οποίος κατά τον απόστολο εγενήθη ημίν σοφία από Θεού δικαιοσύνη τε και αγιασμός και απολύτρωσις ώστε λέει λοιπόν εδώ ο προφήτης σε όλους τους ανθρώπους μάθετε δηλαδή γνωρίστε ώ άνθρωποι την όντως δικαιοσύνη το Χριστό και πιστέψτε στο δημιουργό των όλων Κύριο κι ομοιάζει τούτο με του προφητάνακτος ακούσατε πάντα τα έθνη ενωτίσασθε πάντες οι κατοικούντες την οικουμένην –μη΄/48ος – γιατί ο νόμος του Μωυσέως μόνο δίδασκε τον ισραηλιτικό λαό ενώ ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός άπλωσε το δίχτυ της θείας διδασκαλίας κι όλη την οικουμένη σαγήνευσε με αυτό και για τούτο πρεπόντως κι ο προφήτης εδώ συμβουλεύει όλους στην οικουμένη να μάθουν τη λαληθείσα υπό του Κυρίου δικαιοσύνη δηλαδή το ευαγγέλιο και επειδή ευαγγέλιο δικαιοσύνη ονομάζεται υπό του αποστόλου ου γαρ επαισχύνομαι το ευαγγέλιον του Χριστού δικαιοσύνη γαρ Θεού εν αυτώ αποκαλύπτεται αλλά γιατί δικαιοσύνη το ευαγγέλιο; Γιατί κάλεσε στην πίστη και βασιλεία του Χριστού όχι μόνο τους Ιουδαίους καθώς ο νόμος κάλεσε μόνο αυτούς παρά κάλεσε και όλους τους εθνικούς καθότι και κείνοι πλάσματα Θεού είναι και ακολούθως ήταν δικαιοσύνη να κληθούν στη βασιλεία του Θεού.
Κι άλλως πάλι ερμηνευόμενο δικαιοσύνη εδώ καθολική αρετή επειδή μετά την παράβαση του Αδάμ η κακία κι η αμαρτία έγινε σα μάθημα στους ανθρώπους και τους τυπώθηκε ενώ η αρετή λησμονήθηκε και για τούτο εδώ λέει όλοι σεις που κατοικείτε τη γη σπουδάστε και αγωνιστείτε να λησμονήσετε και να ξεμάθετε την κακία και αμαρτία και να μάθετε και να εντυπώσετε στην ψυχή σας τη δικαιοσύνη και αρετή επειδή η αρετή δεν ενεργείται ούτε αποκτάται χωρίς μελέτη και αγώνα καθώς ενεργούνται τα ιδιώματα της φύσεως δηλαδή να βλέπει κανείς και να ακούει και να περπατά αφού αυτά και χωρίς αγώνα και μελέτη ενεργούνται αλλά είναι χρεία στον καθένα να σπουδάσει και να αγωνιστεί να την αποκτήσει ενεργώντας την συχνάκις.
10.Πέπαυται δηλαδή θα πάει σε απώλεια και θα αποσβεστεί όποιος ασεβής δε θελήσει να μάθει τη δικαιοσύνη δηλαδή το ευαγγέλιο του Χριστού και την ενάρετη πολιτεία των χριστιανών κι ομοίως και όποιος ασεβής δε θα γνωρίσει την αλήθεια δια του νοός και την εκτελέσει και δια έργων κι αλήθεια εδώ ο Χριστός καθώς ο ίδιος ονόμαζε τον εαυτό Του Εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και η ζωή και εν πνεύματι και αληθεία λατρεία και προσκύνηση κατά το Πνεύμα ο Θεός και τους προσκυνούντας Αυτόν εν Πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν αφού ο νόμος σκιάν είχε των μελλόντων αγαθών ουκ αυτήν την εικόνα των πραγμάτων κι ο Χριστός και οι εντολές Του και το ευαγγέλιο δικαίως πρέπει να νοούνται δικαιοσύνη και αλήθεια.
Πέπαυται και ελεήθηκε και δωρήθηκε γιατί λέει ελεήθηκε και δωρήθηκε ο ασεβής παρά του Κυρίου και για τούτο πρέπει καθένας από τους ασεβείς αυτούς να σπουδάσει να μετανοεί έχοντας θάρρος πως ο Θεός που ναι φιλάνθρωπος θα ελεήσει όσους ασβείς αποστρέφονται την ασέβεια και αμαρτία κι επιστρέψουν στην αρετή κι ευσέβεια αλλά αν ο ασεβής όμως κι άπιστος δεν πειστεί στο κήρυγμα του ευαγγελίου του Χριστού μήτε μάθει τη δικαιοσύνη μήτε και την αλήθεια κάνει αυτός θα υψωθεί από τη γη των ζώντων και δεν πρόκειτι να δει τη δόξα του Κυρίου κι άλλως ασεβής κι ο διάβολος ώστε λέει όταν η τυραννίδα και εξουσία παύσει του διαβόλου και καταλυθεί η δύναμή του δια της ενσάρκου Του οικονομίας του Κυρίου τότε θα γίνει και στους ανθρώπους ευκολότερη η απόκτηση της δικαιοσύνης και αρετής ακόμα κι αν ο διάβολος από αυτήν κανένα κέρδος δεν έλαβε.
Αυτός ο λόγος όμοιος με κείνον που πε στους Ιουδαίους ο Κύριος αμήν αμήν λέγω υμίν ότι εάν μη πιστεύητε ότι Εγώ ειμι εν ταις αμαρτίαις υμών αποθανείσθε και πάλι ο πιστεύων εις τον Υιόν έχει ζωήν αιώνιον ο δε απειθών τω Υιώ ουκ όψεται την ζωήν αλλ’ η οργή του Θεού μενεί επ’ αυτόν ώστε όποιος λοιπόν μείνει έως τέλους ασεβής και πεθάνει στην ασέβεια και στις αμαρτίες αυτός πώς θα δει τη δόξα του Κυρίου και την κληρονομιά των αγίων; Νοείται ασεβής κι ο διάβολος κι οι Ιουδαίοι καθότι πολλές ευεργεσίες αξιώθηκαν από τον Κύριο να λάβουν αλλά έκλεισαν όμως θεληματικώς τα μάτια του νοός τους και δε θέλησαν να δου το φως της Θεότητός Του παρά στον καιρό που τα έθνη πίστεψαν στο Χριστό αυτοί τόσο αχάριστοι φάνηκαν στον ευεργέτη τους ώστε και Τον θανάτωσαν με τον άτιμο θάνατο του σταυρού και από τόσο πικρό φθόνο κατακαίγονταν που κάλλιο προτιμούσαν να γίνου πυρίκαυστοι κι αιχμάλωτοι από τους Ρωμαίους πάρεξ να δουν τα έθνη να σωθούν.
Σημείωσε πως το ίδη εδώ σημαίνει πάθει και μεθέξει και απολαύσει και επειδή όλοι οι ασεβείς κι οι Ιουδαίοι θα δουν τη δόξα του Κυρίου όταν έρθει στη Δευτέρα Του παρουσία όψονται τον Υιόν του ανθρώπου ερχόμενον επί των νεφελών του ουρανού μετά δυνάμεως πολλής και πάλι όψονται εις Όν εξεκέντησαν και όψεται Αυτόν πας οφθαλμός ώστε θα δουν εξωτερικώς λοιπόν τη δόξα του Θεού κι οι ασεβείς και οι Ιουδαίοι αλλά όμως δε θα την πάθουν δηλαδή μεθέξουν και απολαύσουν εσωτερικώς στην καρδια τους γιατί δεν Τον πίστεψαν παρά μόνο θα δουν σαν ξένοι και ξένη καθώς ας πούμε υποθετικώς κι ένας εχθρός κι αλλόπιστος όταν δει τη δόξα ενός Ορθοδόξου και Χριστιανού δε χαίρεται ούτε κι ευφραίνεται ούτε κι απολαμβάνει παρά τη βλέπει σαν ξένος κι αλλότριος μάλιστα οι ασεβείς από την ψιλή κείνη τη θεωρία της δόξης του Θεού θα βασανίζονται περισσότερο στην κόλαση όταν θα βρεθούν πάρεξ από όλες μαζί τις βασάνους της κολάσεως γιατί υστερήθηκαν αιωνίως τέτοιας δόξης και μακαριότητος.
Ενώ οι πιστοί χριστιανοί που φύλαξαν τις εντολές του Κυρίου όχι μόνο θα δουν εξωτερικώς τη δόξα του Θεού τους αλλά και θα την πάθουν δηλαδή μεθέξουν και απολαύσουν τη δόξα εκείνη κι εσωτερικώς μέσα στην καρδιά τους ως οικείοι και ως οικεία και με την απόλαυσή της θα χαίρονται και θα ευφραίνονται εις αιώνα αιώνος όπως ερηνεύεται ο ς΄μακαρισμός μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται όπου το όψονται εδώ αντί μεθέξουσι και απολαύσουσι νοείται καθώς και στο ψαλμικό και ίδοις τα αγαθά Ιερουσαλήμ αντί μετάσχεις και απολαύσεις κι ότι η θεωρία των μακαρίων δεν είναι μια ψιλή θεωρία αλλά ενταυτώ και μέθεξις και απόλαυσις βλέπουμε από τον θεολόγο στο λόγο περί της Χριστού Γεννήσεως εις τούτο με φέρει το μέτριον ενταύθα φέγγος της αληθείας λαμπρότητα Θεού και ιδείν και παθείν και παθείν αντί μετασχείν και κοινωνήσαι και απολαύσαι.
Κι όχι μόνο οι ασεβείς κι άπιστοι δε θα απολαύσουν τη δόξα του Θεού παρά κι όσοι πιστοί χριστιανοί που δε φύλαξαν τις εντολές του Χριστού γιατί τι το όφελος να ομολογούν το Χριστό με το στόμα και με τα έργα να Τον αρνούνται; Θεόν ομολογούσι ειδέναι τοις δε έργοις αρνούνται αφού όποιος συσταυρωθεί με το Χριστό δια της νεκρώσεως των παθών και πάσχει κι αγωνίζεται μέχρι θανάτου να φυλάξει τις εντολές του Χριστού αυτός και βλέπει και απολαμβάνει τη δόξα του Χριστού είπερ συμπάσχομεν ίνα και συνδοξασθώμεν.
11.Βραχίων εδώ η ζώσα κι ενυπόστατη δύναμη του Πατρός δηλαδή ο Μονογενής Υιός επειδή στο βραχίονα βρίσκεται η δύναμη της χειρός του ανθρώπου κι αυτός ο βραχίων του Πατρός είναι μέγας κι υψηλός και παντοδύναμος κατά τη θεοπρεπή δόξα και υπεροχική αξία της θεότητός Του αφού Αυτός είναι δι’ Ού τα πάντα εποίησεν ο Θεός και Πατήρ και περί Ού κι αλλαχού είπε ο ίδιος πορφήτης δηλοποιώντας το ακατάληπτό Του ο βραχίων Κυρίου τίνι απεκαλύφθη; Τούτον λοιπόν τον παντοδύναμο βραχίονα του Θεού δε γνώρισαν οι Ιουδαίοι επειδή έγινε άνθρωπος ταπεινός σαν κι εμάς και κένωσε τον εαυτό Του δούλου μορφή λαβών και για τούτο επειδή δεν Τον γνώρισαν για τη θεότητά Του Τον παρέδωσαν σε κρίμα θανάτου και φόνευσαν τον αρχηγό της ζωής και αρνήθηκαν τον άγιο του Ισραήλ αλλά αφού ανέστη τριήμερος εκ νεκρών τότε Τον γνώρισαν και μάλιστα οι διδάσκαλοι των Ιουδαίων επειδή κατησχύνθηκαν και ντροπιάστηκαν όταν οι φυλάσσοντες τον τάφο στρατιώτες ανήγγειλαν για τον άγγελο που αποκύλισε το λίθο από το μνήμα και για τούτο από τη ντροπή τους αργύρια ικανά έδωσαν στους στρατιώτες να μη τα φανερώσουν όλα αυτά τα γενόμενα και το αισχυνθήτωσαν αντί αισχυνθήσονται.
Και τότε θα γνωρίσουν τον Κύριο οι σταυρωτές του Ιουδαίοι κατά τη Δευτέρα Του παρουσία όταν Τον δουν δηλαδή να ρχεται επί των νεφελών του ουρανού και όταν θεωρήσουν με τους οφθαλμούς τους κείνες τις πληγές που οι ίδιοι άνοιξαν στα χέρια και τα ποδια και την πλευρά του Σωτήρος όψονται εις Όν εξεκέντησαν κι όταν δουν να προπορεύεται έμπροσθεν το σημείο του τιμίου Σταυρού να λάμπει υπέρ τον ήλιο τον οποίο Σταυρό τόσο πολύ καταφρόνησαν και ατίμασαν αλλά η γνώση εκείνη τότε θα τους προξενήσει στους Ιουδαίους όχι δόξα και σωτηρία παρά καταισχύνη και θρήνο και κόλαση και για τούτο κι ο Κύριος είπε τότε φανήσεται το σημείον του Υιού του ανθρώπου εν τω ουρανώ και τότε κόψονται πάσαι αι φυλαί της γης.
Με τα επόμενα λόγια φανερώνει ο προφήτης τους Ιουδαίους επειδή τούτους ονομάζει λαό απαίδευτο αφού αυτοί εκβλήθηκαν από την πίστη στο Χριστό και την ελπίδα και φάνηκαν αλλότριοι και ξένοι των υποσχέσεων που δωσε ο Θεός στους προπάτορές τους ενώ τα έθνη αντί αυτών κλήθηκαν στην πίστη του Χριστού και για τούτο κατατήκονται από το φθόνο τους και κατακαίονται από τη ζήλεια τους βλέποντας πως τα πρώην άτιμα και εξουθενημένα δηλαδή εμείς οι χριστιανοί γίναμε τίμιοι και ένδοξοι και άξιοι της βασιλείας των ουρανών και υιοί Θεού κατά χάρι και οι Ιουδαίοι για το ζήλο τάχα του Πατρός σταύρωσαν τον Χριστό δηλαδή γιατί ο Χριστός ονόμαζε τον εαυτό Του Υιό Θεού κι αυτοί νόμιζαν πως τέτοιος λόγος είναι βλασφημία κι ατιμία στον Πατέρα και για τούτο και Τον θανάτωσαν τάχα για να εκδικήσουν την τιμή και δόξα του Πατρός και για τούτο και προς τον Πιλάτο έλεγαν ημείς νόμον έχομεν και κατά τον νόμον ημών οφείλει αποθανείν ότι εαυτόν Υιόν Θεού εποίησεν και δια τούτο ουν μάλλον εζήτουν Αυτόν οι Ιουδαίοι αποκτείναι ότι ου μόνον έλυε το Σάββατον αλλά και Πατέρα ίδιον έλεγε τον Θεόν ίσον εαυτόν ποιών τω Θεώ και απαίδευτος και άλογος ο ζήλος αυτός ήταν τέτοιος που ήταν βέβαια μαρτυρώ αυτοίς ότι ζήλον Θεού έχουσι αλλ’ ου κατ’ επίγνωσιν όπως έλεγε και ο απόστολος μαρτυρώντας περί αυτών.
Τέτοιο ζήλο άλογο έχουν και μερικοί απαίδευτοι χριστιανοί που βλέπουν ή ακούνε πως μερικοί αδελφοί τους θέλοντας να φυλάξουν τις εντολές του Κυρίου ή και τις παραδόσεις των θείων πατέρων κι εναντιώνονται στις συνήθειες των πολλών και στις παραδόσεις των ανθρώπων κι όταν τ’ ακούσουν τούτο αυτοί ευθύς κινούνται από ένα ζήλο άλογο να κατηγορήσουν κείνους τους αδελφούς τους και να τους δυσφημήσουν κιόλας με ονόματα δύσφημα χωρίς να κάνουν διάκριση και διαφορά μεταξύ παραδόσεως θείων πατέρων και παραδόσεων ανθρώπων απλών δηλαδή χωρίς να στοχάζονται πως τις παραδόσεις των θείων πατέρων έχουν χρέος να φυλάνε όλοι οι χριστιανοί ενώ τις συνήθειες και παραδόσεις των ανθρώπων δεν έχουν χρέος να φυλάνε παρά μάλλον και να τις αθετούν κιόλας ώστε να μην ακούσουν κι αυτοί τον έλεγχο κείνο και ελγκτικό λόγο που είπε ο Κύριος στους Γραμματείς και Φαρισαίους διατί και υμείς παραβαίνετε την εντολήν του Θεού δια την παράδοσιν υμών;
Επειδή οι Ιουδαίοι δε θέλησαν να δεχτούν το φως της γνώσεως και διδασκαλίας του Χριστού παρά θεληματικώς έκλεισαν τα μάτια της ψυχής τους για τούτο και θα παραδοθούν στο πυρ της κολάσεως να τους κατατρώει και κατακαίει αιωνίως αλλά κι οι χριστιανοί εκείνοι που δεν καθαρίστηκαν από το σκότος των παθών παρά με τις ηδονές της σαρκός και τις φροντίδες του πλούτου και της δόξης και των υποστατικών κι όλων των άλλων πραγμάτων του κόσμου τύφλωσαν τους νοητούς οφθαλμούς της ψυχής τους και δεν αξιώθηκαν από την παρούσα ζωή να δουν μυστικώς στην καρδιά τους το φως της θείας χάριτος και την έλλαμψη του αγίου Πνεύματος και να λάβουν αρραβώνα από δω της μελλούσης μακαριότητος καθώς σε πολλά μέρη των λόγων του απδείχνει ο νέος Θεολόγος γιατί αυτοί στη μέλλουσα τη ζωή αντί να απολαύσουν το γλυκύ και μακάριο φως του Θεού που μέλλει να ναι θέαμα παρευφρόσυνο όλων των δικαίων θα απολαύσουν το πυρ εκείνο το σκοτεινό και ατελεύτητο κατά τη φοβερή απόφαση του Κυρίου που λέει πορεύεσθε απ’ Εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού.
Και συμμαρτυρεί κι ο Θεολόγος Γρηγόριος στο εγκώμιο του Αθανασίου λέγοντας ώ τινι ουν εξεγένετο δια λόγου και θεωρίας διασχόντι την ύλην τω ακραιφνεστάτω φωτί κραθήναι καθόσον εφικτόν ανθρωπίνη φύσει μακάριος ούτος της τε εντεύθεν αναβάσεως και της εκείσε θεώσεως ήν το γνησίως φιλοσοφήσαι χαρίζεται και το υπέρ την υλικήν δυάδα γενέσθαι δια την εν τριάδι νοουμένην ενότητα όστις υπό της συζυγίας του σώματος δηλαδή χείρων εγένετο ως μη δυνηθήναι εμβλέψαι προς τας της αληθείας αυγάς άθλιος ούτος εμοί της τυφλώσεως καν ευρεθή τοις ενταύθα και τοσούτον πλέον όσω περ αν μάλλον υπό της ευροίας παίζηται και πείθηται άλλο τι καλόν νομίζειν προ του όντως καλού πονητόν πονηράς δόξης καρπόν δρεπόμενος ή ζόφον κατακριθήναι ή ως πυρ ιδείν όν ως φως ουκ εγνώρισε κι αυτά τα όντως φοβερά λόγια αδελφοί είπαν όχι για να απελπιστούμε παρά για να αγωνιστούμε όσο το δυνατό να καθαρίσουμε τον εαυτό μας από δω ή κι αν δε νομίζουμε πως είμαστε κάποιοι να μεμφόμαστε αληθινά και κατηγορούμε τον εαυτό μας όχι καθ’ υπόκριση αλλά κατά αλήθεια γιατί κι αυτό μέρος σωτηρίας είναι.
12.Τριών λογιών ειρήνη είναι κατά τον Θεσσαλονίκης η προς Θεόν πρώτη και είναι αυτή όταν δηλαδή εμείς φυλάμε ολες τις εντολές του Κυρίου χωρίς να παραβαίνουμε καταφρονώντας ουδεμία από αυτές επειδή τότε έχουμε ειρήνη έσωθεν στη συνείδησή μας και δε μας ελέγχει αυτή πως σφάλλουμε στο Θεό και δεύτερη πάλι προς τον πλησίον όταν δηλαδή εμείς προσέχουμε να χουμε ειρήνη με τους αδελφούς μας και δεν προξενούμε σ’ αυτούς καμιά αφορμή σκανδάλου ή ταραχής δια λόγου ή έργου ή σχήματος ή κινήματος και Τρίτη τέλος προς τον εαυτό μας όταν έχουμε ειρήνη μέσα στην καρδιά μας και δεν ενοχλούμαστε από τα πάθη και την ταραχή των λογισμών και τον ελεγμό της συνειδήσεως.
Τούτων προεγνωσμένων λέει εδώ ο προφήτης πως ναι κι όλα τα άλλα τα καλά κι οι ευεργεσίες που μας χάρισες Κύριε αγαθά είναι και δώρα μεγάλα αλλά όμως το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να μας χαρίσεις είναι αυτή δηλαδή να μας δώσεις ειρήνη δηλαδή ειρήνη προς Εσένα και ειρήνη προς τον πλησίον και ειρήνη προς τον εαυτό μας και τότε θα δώσεις την τριπλή αυτή την ειρήνη σε μας όταν Εσύ Κύριε δια της χάριτος και εξαιρέτου προνοίας Σου μας κάνεις απόκτημα δικό Σου επειδή τούτο δηλώνει με τον ακόλουθο λόγο λέγοντας Κύριε ο Θεός ημών κτήσαι ημάς γιατί κατά αλήθεια όπου είναι ειρήνη εκεί μαζί είναι και κάθε αγαθό ει χαρίσαιο υμίν την ειρήνην παντός εσόμεθα πλήρεις αγαθού και απεσχήκαμεν των παρά Σου χαρισμάτων τελειοτάτην την μέθεξιν ενώ εκ του εναντίου από όποιο μέρος λείπει η ειρήνη εκεί κι ας βρίσκοντια όλου του κόσμου τα αγαθά πλούτη και δόξα και ηδονή και τα λοιπά εκεί δεν υπάρχει κανένα αγαθό γιατί χωρίς την ειρήνη όλα τα αγαθά είναι άνοστα και αηδή και μισητά και αποτρόπαια και για τούτο κι ο προφήτης εδώ θέλοντας να φανερώσει τούτο είπε Κύριε ο Θεός ημών ειρήνην δον ημίν πάντα γαρ απέδωκας ημίν σα να λέει όλα τα αγαθά μάς χάρισες Κύριε κι ένα μόνο λείπει να μας χαρίσεις κι ειρήνη ώστε διαμέσου αυτής να απολαμβάνουμε και τά άλλα τα αγαθά με ευχαριστία και ευχαρίστηση αλλά αν όμως την ειρήνη τη στρεήσεις τότε όλα τα αγαθά που μας έδωσες είναι ατελή και κολοβά και σε τίποτε δε χρησιμεύουν.
Κι ειρήνη εδώ ο Χριστός Χριστός εστιν η ειρήνη ημών ο ποιήσας τα αμφότερα έν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας ώστε παρακαλεί ο προφήτης το Θεό και Πατέρα να μας χαρίσει τον Μονογενή Του Υιό την όντως ειρήνη διαμέσου του οποόιου λύθηκε η παλιά έχθρα που χαμε με το Θεό για τις αμαρτίες μας και φιλιώσαμε και ειρηνεύσαμε πρώτα με τον Πατέρα ελευθερωθέντες από της αμαρτίας και δικαιωθέντες εκ πίστεως ειρήνην έχομεν προς τον Θεόν διαμέσου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και δεύτερον με τους αγγέλους και τρίτον ειρήνευσε ο Χριστός τα έθνη με τους Ιουδαίους και για τούτο είπε ο απόστολος ειρηνοποιήσας τα πάντα δια του αίματος του Σταυρού Αυτού και τέταρτο ειρήνευσε κι εμάς με τον εαυτό μας γιατί αφαίρεσε από τη μέση τα αίτια της ταραχής που ήταν τα πάθη κι οι αμαρτίες κι ο έλεγχος της συνειδήσεως.
Αν λοιπόν κι εμείς οι βαπτισμένοι χριστιανοί φυλάμε καθαρό κι αμόλυντο το άγιο Βάπτισμά μας και τη χάρη εκ του Βαπτίσματος και δεν πέφτουμε σε πάθη και αμαρτίες παρά εργαζόμαστε τις εντολές του Δεσπότη μας Ιησού Χριστού έχουμε τότε στην καρδιά μας τον Ιησού Χτιστό τον άρχοντα της ειρήνης όπως δίνει ο ίδιο ο προφήτης τίτλο άρχων ειρήνης σε Εκείνον και έχοντας έτσι στην ψυχή μας εγκάτοικο τον άρχοντα της ειρήνης έχουμε ταυτόχρονα και με τον εαυτό μας ειρήνη και με όλα τα κτίσματα ουράνια κι επίγεια ελθών ευηγγελίσατο ειρήνην τοις μακράν και τοις εγγύς και κανένα πράγμα δε θα βρεθεί να ταράξει τέτοια ειρήνη ούτε ηδονές ούτε πλούτος ούτε δόξα ούτε φόβος ζωής ούτε άλλο τίποτε πράγμα του κόσμου τούτου ούτε ο ίδιος ο θάνατος αλλά ενόσω όμως δεν έχουμε την ειρήνη αυτή στην ψυχή μας δε θα μας ωφελήσει αν έχουμε ειρήνη με όλο τον κόσμο ουδέν όφελος ημίν εκ της κατά κόσμον ειρήνης λοιπόν περιγενήσεται της ψυχής κακώς διακειμένης και προς τον ίδιον ποιητήν στασιαζούσης και υπό την αυτού βασιλείαν γενέσθαι μη ανεχομένης.
Αν όμως δε φυλάξαμε τη χάρη του αγίου Βαπτίσματος παρά πέσαμε μετά το Βάπτισμα σε πάθη κι αμαρτίες και δεν εργαζόμαστε τις εντολές του Δεσπότη μας Χριστού να ξέρουμε πως είμαστε μακριά από τη θεία και αληθινή ειρήνη κι ας έχουμε ειρήνη με όλους τους ανθρώπους αφού ενόσω ταραζόμαστε από πάθη κι ενόσω ελεγχόμαστε από τη συνείδηση και ενόσω δεν έχουμε μέσα στην καρδιά μας ειρήνη και φιλία με το Θεό όλες οι ειρήνες του κόσμου μάχες είναι και πόλεμοι και αρμόζει να λέμε για μας τα λόγια εκείνα του Ιερεμίου ειρήνη ειρήνη και πού εστι ειρήνη; Και του Ιεζεκιήλ ειρήνη ειρήνη ουκ έστι ειρήνη και για τούτο πρέπει να αγαπήσουμε την ειρήνη κατά την προσταγή που δίνει ο Ζαχαρίας και την ειρήνη αγαπήσατε ή μάλλον του Κυρίου μας την προασταγή που λέει ειρηνεύετε εν αλλήλοις και για να χουμε ειρήνη με το Θεό πρέπει όσο το δυνατό να φυλάμε όλες τις εντολές Του και με τον εαυτό μας να μη μας νικούν τα πάθη κι οι αμαρτίες και έτσι μόνο θα χουμε και τη συνείδηση αποκτήσει ακατηγόρητη.
Και για να χουμε ειρήνη με τους αδελφούς μας πρέπει να υπομένουμε τα ελαττώματά τους κι όταν τύχει και μας ζημιώσουν να αφήσουμε τότε τη ζημιά εκείνη και να μην τους τη ζητάμε και μάλιστα όταν ξέρουμε πως είναι σκολιοί κατά τη γνώμη και πλεονέκτες γιατί ζητώντας την είναι ανάγκη να συγχυστούμε και να χαλάσουμε την ειρήνη καθώς μας προτρέπει ο μέγας εν πατράσι Βαρσανούφιος και προς τούτοις όταν τύχει και ταραχτούμε με τους αδελφούς μας πρέπει προ της Δ του ηλίου να κάνουμε διαλλαγή κι ειρήνη κι αν αυοτί δε θέλουν να ειρηνεύσουμε εμείς πρέπει να τους διώκουμε και να τους κυνηγάμε ωσότου να διαλλαγούμε αφού τούτο δηλώνει κείνο που λέεο ο προφητάναξ ζήτησον ειρήνην και δίωξον αυτήν –λγ΄/32ος – και ο απόστολος ειρήνην διώκετε μετά πάντων και άρα ουν τα της ειρήνης διώκομεν επειδή όμως το χρήμα της ειρήνης θεόσδοτο αληθώς και δια της άνωθεν φιλοτιμίας ερχόμενο για τούτο πρέπει να ζητάμε κι εμείς την αληθινή ειρήνη δια προσευχής από το Χριστό επειδή Αυτός είπε ειρήνην αφίημι υμίν ειρήνην την Εμήν δίδωμι υμίν κι ομοίως να ζητάμε κι από το Πνεύμα το άγιο γιατί η ειρήνη είναι καρπός δικός Του ο καρπός του Πνεύματος εστιν αγάπη και χαρά και ειρήνη.
13.Κείνοι που αγαπούν λοιπόν την ειρήνη του Θεού να χουν στον εαυτό τους πρέπει να ναι μονότροποι κι άλλον κανένα να μην έχουν αφέντη και κτήτορα ούτε πάθος ούτε δαίμονα πάρεξ μόνο και μόνο το Θεό ώστε μόνο το Θεό να γνωρίζουν και μόνου του Θεού να ναι εξαίρετο απόκτημα και κληρονομία οικειότατη και μόνο το Θεό να αναπνέουν χωρίς να ονομάζουν παντελώς ούτε να αναφέρουν στο στόμα τους ούτε καν το ψιλό όνομα κανενός άλλου θεού ψευδωνύμου ή πάθους επειδή ο Θεός είναι δημιουργός μας και όλων των όντων και για τούτο ακολούθως κι Αυτού μόνο το όνομα πρέπει να ονομάζουμε σε τρόπο που μεταξύ του Θεού μας να μην είναι κανένα κτίσμ ή αισθητό ή νοητό και για τούτο έλεγε κι η νύμφη ασματίζουσα εγώ τω αδελφιδώ μου και αδελφιδός μοι εμοί που ο Νύσσης ερμηνεύει ο λόγος που η ακηλίδωτη νύφη κάνει εδώ κανόνας κι όρος της τελειότητος κατά την αρετή υπάρχει γιατί μαθαίνουμε δια τούτων να μη δεόμαστε πλην Θεού μηδέν να χουμε μήτε σε άλλο τίποτα να βλέπουμε έχοντας καθαρή την ψυχή παρά έτσι καθαρή παντός υλικού πράγματος και νοήματος μετατίθεται όλη διόλου προς το νοητό κι άυλο κι εναργέστατη εικόνα του αρχετύπου κάλλους απεργάζεται.
Αν λοιπόν με αυτόν τον τρόπο καθαρίσουμε τον εαυτό μας από κάθε μολυσμό σώματος και ψυχής και προς άλλο κανένα πράγμα του κόσμου δεν έχουμε κλίση και προσπάθεια τότε και εμείς γινόμαστε κτήμα κι οικείοι του Θεού κι ο Θεός αντιστρόφως γίνεται κτήμα κι οικείος μας και τότε ο Θεός κι ο οάνθρωπος τα κατά διάμετρο κι απείρως κατά φύση διεστώτα ενώνονται κατά χάρη εις Πνεύμα ένα αφού φύση έχει η αγάπη να προξενεί ένωση μεταξύ των αγαπώντων και αγαπημένων κι ενόσω εμείς όμως έχουμε προσπάθεια και κλίση στο οποιοδήποτε πράγμα του κόσμου κι αν είναι ακόμα και μια βελόνη τότε δε μπορούμε να γίνουμε κτήμα του Θεού.
Ώστε εμείς αγαπήσαμε τη δεσποτεία Σου Δέσποτα και για τούτο ας μην ξεπέσουμε από τη δική Σου πρόνοια κι υπεράσπιση επειδή άλλο Θεό από Σένα δε ξέρουμε κι αυτά τα λόγια ελέγχουν την κακοδοξία των Αρείου και Ευνομίου και Μακεδονίου του πνευματομάχου των αιρετικών γιατί πώς εμείς μπορούμε να λέμε στον Τρισυπόστατο Θεό εκτός Σου άλλον Θεόν ουκ οίδαμεν σε καιρό που φρονούμε άλλως τον Υιό και το Πνεύμα –άπαγε της βλασφημίας! τούτο παντελώς όμως ανακόλουθο και για τούτο επειδή δοξάζουμε πως τα τρία πρόσωπα της αγίας Τριάδος έχουν μια και την αυτή ουσία και φύση άκτιστη και αϊδια για τούτο κι ανεπαισχύντως λέμε Κύριε εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν.
ΠΗΓΗ: ΔΡΑΜ 2018
ΜΙΧΑΗΛ ΤΣΑΚΙΡΑΚΗΣ
ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΗΣ