Ψυχοπαιδαγωγική προσέγγιση της αγωγής της Ιεροσύνης στο ΝΕ Διαφωτισμό

Τσακιράκης Μιχαήλ
Εκτύπωση

ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΟΣΥΝΗΣ ΣΤΟ ΝΕ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ. Η ΙΕΡΟΣΥΝΗ.

Εκτός από το λαμπρό του παράδειγμα σύμφωνα με τις σύγχρονες μεθόδους μάθησης ο άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός μας έδωσε και το θεωρητικό πλαίσιο της αγωγής νέων ιερέων που έχουν ιερατική κλίση ως εξής. Εξετάζοντας τα κείμενά του παρατηρούμε τον άγιο να μας λέει ότι  διαβάζοντας το άγιο και ιερό Ευαγγέλιο βρήκα και άλλο λόγο που λέει ο Χριστός μας πως χάρισμα σου έδωσα τη χάρη μου κι Εγώ, χάρισμα λοιπόν να διδάσκεις, χάρισμα να συμβουλεύεις, χάρισμα να εξομολογάς και ανίσως και ζητήσεις να πάρεις τίποτε πληρωμήν για τη διδαχή σου ή πολλά ή λίγα ή έστω κι ένα νόμισμα Εγώ σε θανατώνω και σε βάζω στην κόλαση! Δοξάζω χιλιάδες φορές το Χριστό μου που με φύλαξε από τούτο το πάθος της φιλαργυρίας γιατί σαν κάνω αρχή και πάρω χρήματα ευθύς έχασα τα αδέρφια μου και δε μπορώ και τα δυο, ή το Θεό ή το Διάβολο. Να ζητήσεις μου λέει ο Χριστός μου τα αδέρφια σου να δεθείτε με την αγάπη και Εγώ να σας βάλω στον Παράδεισο να χαίρεστε πάντοτε και να μη σας βάλω στην κόλαση να καίγεστε πάντοτε.  Πρόσταξε ο πανάγαθος Θεός κι έγιναν επτά μέρες και την πρώτη την Κυριακή έκανε ο Θεός και την κράτησε για λόγου Του και τις άλλες έξι τις χάρισε σε μας να εργαζόμαστε για τούτα τα ψεύτικα, τα μάταια, τα γήινα και την Κυριακή να σχολάζουμε, να πηγαίνουμε στην Εκκλησία μας, να δοξάζουμε το Θεό μας, να ακούμε με προσοχή το άγιο Ευαγγέλιο και τα λοιπά βιβλία της εκκλησίας μας για να ξέρουμε τι μας παραγγέλλει ο Χριστός μας να κάνουμε, την ηθική. Αν είστε χριστιανοί με τον κόπο σας να ζείτε εκείνο το ευλογεί ο Θεός, το άδικο το καταράται.  Η πληρωμή μου είναι η τήρηση των λόγων του Ευαγγελίου και των Πατέρων γιατί πατρίδα έχουμε την ουράνια βασιλεία (Α1, Γενικά αρχεία κράτους).

Διδάσκοντας με πατριαρχική άδεια όλη την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα τονίζει την αξία της καθαρής εξομολόγησης που με τη νηστεία και την προσευχή αποτελούν τα όπλα του χριστιανού εναντίον του διαβόλου.  Ανεξομολόγητος άνθρωπος είναι όμοιος με τον αβάπτιστο και είναι αδύνατο να σωθεί ανίσως κάποιος πέθανε και πρόφτασε κι εξομολογήθηκε αλλά δεν κοινώνησε ελπίζει να σωθεί αλλιώς κι ας κοινωνήσει όσες φορές θέλει αν δε ξομολογήθηκε δεν ωφελείται μάλιστα βλάπτεται επειδή κοινωνεί ανάξιο και αλλοίμονό του. Πρώτα πρέπει να γίνεται η Εξομολόγηση έπειτα η αγία κοινωνία. Και να προσέχετε μη σας πεθάνει κανένα παιδί αβάπτιστο γιατί είναι χειρότερη αμαρτία από εκατό φονικά κι εσείς οι ιερείς θα δώσετε απολογία εν ημέρα κρίσεως για την ψυχή εκείνου του παιδιού και να φτιάξετε κολυμβήθρες μεγάλες έως οπού να βουτάτε το παιδί όλο μέσα γιατί ο διάβολος παρατηρεί εκεί και για τούτο μερικά παιδιά δαιμονίζονται και ταράζονται γιατί δεν είναι καλά βαπτισμένα. Να κλαίτε και να θρηνείτε τους άπιστους και αιρετικούς που βρίσκονται στο σκοτάδι, γι’ αυτούς έγινε η κόλαση αυτή είναι ολότελα η πατρίδα τους. Χιλιάδες καλά να κάνουν χωρίς το άγιο βάπτισμα τίποτες δεν ωφελούνται. Ετούτη τη ζωή ας τη χαρούν με όλα τα αγαθά τους και από την άλλη την ουράνια ας μην ελπίζουν τίποτες. Η άλλη είναι δική μας των χριστιανών, των βαπτισμένων, των μυρωμένων, των εξομολογουμένων, των μεταλαβημένων, εμάς των ταλαιπωρημένων, των πεινασμένων, των διψασμένων, των στεναχωρημένων, των υβρισμένων, των δαρμένων, των φυλακωμένων και όσοι τα παθαίνουν αυτά για την αγάπη του Χριστού, εκείνων είναι βέβαια η άλλη ζωή, ο Παράδεισος και καλότυχοι εκείνοι που τραβούν εδώ θλίψεις και βάσανα και ταλαίπωροι εκείνοι που έχουν όλα τα χουζούρια και αναπαύσεις και τρώνε και πίνουν ξένοιαστοι. Να προσέχετε να φυλάτε όλες τις εντολές του Θεού…προσεύχεστε συχνά…πηγαίνετε στην Εκκλησία όλες τις εορτές και ξεχωριστά τις αγίες Κυριακές και να μη δουλεύετε…νηστεύετε το κατά δύναμη τις διορισμένες νηστείες και κάντε ελεημοσύνη όσο σας δίνει το χέρι. Ξεχωριστά τους δικούς σας να βοηθάτε όταν τους βλέπετε στεναχωρημένους και πικραμένους και να τους παρηγορείτε λόγω και έργω και πάντα να βγαίνει από το στόμα σας γλυκός ο λόγος, μέλι και ζάχαρη, όχι φαρμάκι, για να σωθείτε.

Άγιοι ιερείς συνάδελφοί μου, για τους οικτιρμούς του Θεού όσο μπορείτε να έχετε τη φροντίδα και για την ψυχή σας να έχετε και για τους χριστιανούς να τους διδάσκετε να τους νουθετάτε πάντα γιατί ο Θεός σας έχει σαν πιστικούς στα πρόβατά Του, άγρυπνοι να τα φυλάτε από το νοητό λύκο, τον πονηρό διάβολο γιατί θα σας ζητήσει την ψυχή τους από σας.  Και να στοχαστείτε καλά το βάρος που έχετε ότι όλοι αυτοί που κατοικούν εδώ άντρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, κρέμονται από το λαιμό σας και θα δώσετε απολογία γι’ αυτούς στο φοβερό κριτήριο του Θεού. Ο ιερέας είναι μεγαλύτερος από ένα βασιλιά και ανώτερος από ένα άγγελο επειδή είναι μεσίτης Θεού και ανθρώπων και αξιώνεται να επιτελεί τα άγια Μυστήρια, μάλιστα το μέγα και φρικτόν μυστήριον της θείας λειτουργίας, που το βλέπουν οι άγγελοι και τρέμουν (Α2,Ηπειρωτική Εστία 2, 1953).

Στις γιορτές των αγίων που φέρουμε το όνομα ας λειτουργούμαστε και ας ελεούμε φτωχούς μαθαίνοντας με τις θεωρίες μάθησης την επίτευξη του σκοπού της αγωγής. Οι κοσμικοί να μην εισέρχονται στο ιερό Βήμα που συμβολίζει το θρόνο του Θεού, γιατί βάζετε φωτιά και καίγεστε, για σας είναι ο υπόλοιπος ναός που συμβολίζει τον Παράδεισο ενώ ο νάρθηκας την πύλη του και το στασίδι τον τάφο μας για να στοχαζόμαστε τις αμαρτίες μας, το θάνατο, την κόλαση τον Παράδεισο. Πατέρας πνευματικός είναι ο ιερέας που έγινε από το Θεό και οφείλει να ακούγεται από τους πιστούς κατανυκτικά με χαρμολύπη. Και τα ζευγάρια πρώτα να εξομολογούνται κι έπειτα να στεφανώνονται αρμόδια στην εκκλησία όπως ορίζει η τάξη της εκκλησίας για τον ορθόδοξη γάμο με θεία μετάληψη εκτός κι έχουν εμπόδιο οπότε τους δίνεται το κοινό ποτήριο (Β1, Βιβλιοθήκη Βουλής).

Επειδή ο ιερέας είναι ανώτερος από βασιλιά και από άγγελο αλλά κι από αυτή την αγία Τράπεζα και το άγιο Ποτήριο που είναι άψυχα ενώ ο ιερέας που μεταλαβαίνει τα Άχραντα Μυστήρια ας τιμάται αναλόγως. Γιατί  δεν έχω καμιά κατηγορία να κάμω των παπάδων που έχουν το Χριστό να τους παιδέψει κι ό, τι σφάλμα κάνουν έχει ο Χριστός ράβδο σιδερένια γι’ αυτούς. Εσύ λοιπόν που θα γίνεις παπάς να γίνεις 18 ετών αναγνώστης, 20 υποδιάκονος, 25 ιεροδιάκονος, και 30 παπάς. Και να μαθαίνεις γράμματα ελληνικά να ξέρεις να εξηγείς το Ευαγγέλιο. Να το κλείνεις και έπειτα το εξηγείς των χριστιανών. Να γίνεσαι παπάς για να σώσεις την ενορία σου. Αν γίνεσαι για ανάπαυση ή δόξα ή παράνομα σου κόβει ο Θεός τη ζωή παράκαιρα και πηγαίνει η ψυχή σου στην κόλαση και καίγεται πάντοτε. Και να σε παρακαλέσουν οι κοσμικοί να γίνεις παπάς χωρίς να δώσεις χρήματα. Τότε είσαι καλότυχος και τρισμακάριος και ανώτερος των αγγέλων (Β2, Ι. Μ. Λευκοπηγής Ηλείας).

Να προσέχετε μη κάνετε αφορισμούς και να συγχωρείτε αλλήλους. Τα Άχραντα Μυστήρια τον καλό και δίκαιο τον φωτίζουν και τον κάνουν σαν άγγελο ενώ τον αμαρτωλό σαν το διάβολο. Ειδικά στην εξομολόγηση να βρίσκετε πνευματικό καλό σοφό κι ενάρετο ευλαβή να εξομολογάστε όλα σας τα αμαρτήματα γιατί αν πεις τις 99 από τις 100 αμαρτίες όλες ασυγχώρητες μένουν. Όταν αμαρτάνουμε να ντρεπόμαστε και όταν εξομολογούμαστε να μην έχουμε ντροπή αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας και εκτελώντας τον κανόνα που δίνουν οι πνευματικοί –λειτουργίες, μετάνοιες, νηστείες κ.ά.. Ειδέ χωρίς αυτά και χίλιες χιλιάδες καλά να κάνει ο άνθρωπος αν πεθάνει στην κόλαση πηγαίνει. Ο εξομολογούμενος ας κανονίζεται ανάλογα με την κοινωνική του κατάσταση γιατί χρειάζεται το εναντίον τόσο στον πλούσιο όσο και στο φτωχό –χρήματα και μετάνοιες ό, τι πονάει τον καθένα όχι ό, τι αναπαύει τον καθένα. Η εξομολόγηση δεν πληρώνεται εννοείται και όταν ιερέας τολμήσει να ζητήσει λεφτά γι’ αυτό να του πούμε ότι θα του δώσουμε και μετά την ευχή της συγχωρήσεως να υποδεικνύεται ότι τα χαρίσματα του αγίου Πνεύματος δεν πουλιούνται –κι έτσι διορθώνεται κι ο πνευματικός.  Οι ιερείς να διαβάζουν ευχέλαιο να χρίζονται οι χριστιανοί χάρισμα γιατί με πληρωμή δεν ενεργεί η χάρη του Θεού του Παναγίου Πνεύματος γιατί έτσι λέει ο Χριστός μας: χάρισμα σας έδωσα κι εγώ τη χάρη μου, χάρισμα να τη δίνετε κι εσείς στα αδέρφια σας (Γ, Ι. Μ. Λευκοπηγής).

Ο μελλοντικός έγγαμος ή άγαμος ιερέας ας παρακαλείται  από τους χριστιανούς και το δεσπότη να γίνει ο παπάς χωρίς να δίνει πληρωμή για την ιεροσύνη. Τα λόγια που σας λέω δεν είναι δικά μου είναι του παναγίου Πνεύματος οι αμαρτίες είναι δικές μου κι όποιος θέλει να πιστέψει ο καθένας είναι ελεύθερος κι όπως θέλει να κάνει. Εγώ το χρέος μου το κάνω, την πραγμάτεια μου. Να κάνετε κομποσχοίνι λέγοντας την ευχή και με τη δύναμη του Σταυρού να νικάτε τον εχθρό.

Όταν συναντάτε ιερέα οι κοσμικοί για το καλό σας να σκύβετε να του φιλάτε τα χέρια και τα πόδια και να τον παρακαλάτε να παρακαλεί το Θεό για τις αμαρτίες μας, γιατί όλοι οι βασιλείς κι όλος ο κόσμος να παρακαλεί το Θεό χιλιάδες χρόνια δεν μπορούν να τελειώσουν τα Άχραντα Μυστήρια κι ένας παπάς ας είναι αμαρτωλός δύναται με τη χάρη του αγίου Πνεύματος και τα τελειώνει. Και έτσι δεν έχω να πω τίποτες. Λέγω μόνο για σένα παιδί μου που μέλλεις να γίνεις παπάς, πρέπει πρώτα να είσαι καθαρός σαν τον άγγελο, να μάθεις γράμματα ελληνικά, να ξέρεις να εξηγείς το Ευαγγέλιο και την ΑΓ και να γίνεσαι 18 ετών αναγνώστης κ.ο.κ.. κι όταν γένεις 30 ετών ανίσως και σε παρακαλέσουν οι κοσμικοί κι ο δεσπότης τότε να γένεις παπάς χωρίς να δώσεις ένα παρά. Να διαμένεις κοντά ώστε να σε βρίσκουν, να κηρύττεις και να στοχαστείς πως οι φούντες που είναι στο πετραχήλι κι έχεις στο λαιμό σου κρεμασμένο δεν είναι φούντες αλλά οι ψυχές των χριστιανών και μια ψυχή να χαθεί από αυτές έχει ο Θεός να τη ζητήσει από το λαιμό σου εν ημέρα κρίσεως. Και το φελόνι που φορείς πάλι φανερώνει πως ο παπάς δεν πρέπει να έχει χέρια να ανακατώνεται στα κοσμικά αλλά να έχει το νου του πάντα στον ουρανό. Κι όταν  μαζώνεις το φελόνι και γίνεται σα δυο φτερά φανερώνει πως ανίσως κάνεις καλά σαν άγγελος θα πετάξεις στον Παράδεισο. Κι  όταν λειτουργείς να πλένεις την ψυχή σου με δάκρυα για να κοινωνήσεις τα Άχραντα Μυστήρια κι είσαι ανώτερος αγγέλων...αλλιώς αν είσαι ανάξιος, αγράμματος, απαίδευτος, μεμολυσμένος με αμαρτίες και πας και δίνεις λεφτά και βάζεις μεσίτες και αγοράζεις το πετραχήλι δεν το αγοράζεις αλλά την κόλαση αγοράζεις και καίγεσαι αιώνια. Κι όταν πιάνει παπάς και λέει το Ευαγγέλιο και έπειτα ψέματα και βλαστήμιες αλλοίμονό του, καλύτερα να στεκότανε μακριά να κλαίει τις αμαρτίες του να τον ευσπλαχνιστεί ο Θεός να τον βάλει χωρίς πετραχήλι στον Παράδεισο παρά με πετραχήλι στην κόλαση να καίγεται αιώνια. Γιατί τον παλιό καιρό όταν ήθελαν να παιδέψουν ένα άνθρωπο του έλεγαν να δώσει ο Θεός να μας βάλει με τους ιερείς του 8ου αιώνα. Γι’ αυτό σήμερα δύσκολα σώζονται πατριάρχες, αρχιερείς, ιερείς, πνευματικοί και δάσκαλοι και σας συμβουλεύω άγιοι ιερείς τώρα που έχετε καιρό ακόμα καθίστε και διαβάστε να καταλάβετε το παραμικρό  τι λέει το Ευαγγέλιο και να μάθετε γράμματα ελληνικά… (Δ, Ι. Μ. Λευκοπηγής & Ε).

ΠΗΓΗ: ΔΡΑΜ 2013

ΤΣΑΚΙΡΑΚΗ ΜΙΧΑΗΛ, ΘΕΟΛΟΓΟΥ