Με πολλή χαρά πήραμε και με ευμενή διάθεση αφεθήκαμε στην μελέτη των δύο τόμων «ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΛΟΓΙΩΝ», του Αγίου Νεκταρίου, Μητροπολίτου Πενταπόλεως, σε επιστημονική έκδοση και επιμέλεια του λογίου ιερέως, Πρωτ. Αντωνίου Μπιλάλη, εφημερίου του Ιερού Ναού Αγίας Σκέπης Παπάγου. Στη μελέτη αυτή παρατίθεται το πρωτότυπο κείμενο, διορθωμένο και σε μετάφραση και ερμηνευτικά σχόλια του εκδότου.
Και οι δύο τόμοι (ο Α΄, 300 σελ. και ο Β΄ 350 σελ), είναι καλοτυπωμένοι και σε σχήμα και ποιότητα χαρτιού φιλικά προσκείμενα στον αναγνώστη. Τον Α΄ τ. προλογίζει ο Μακαριότατος Αρχιεπ. Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος και στον Β΄ προτάσσεται Γράμμα του Αυτού Αρχιεπισκόπου, που βεβαιώνει τη λήψη του Α ΄ τ. κι εκφράζει τη χαρά του «όταν ένας κληρικός είναι δημιουργικός και καταθέτει τα χαρίσματά του προς δόξα της Εκκλησίας μας και τιμή στον Άγιο του αιώνα μας, τον Άγιο Νεκτάριο, η διαχρονική σοφία του έργου του οποίου έγινε αναπνοή του Σώματος της Εκκλησίας μας».
Για το ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑ των ΙΕΡΩΝ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΛΟΓΙΩΝ του Αγίου Πατρός, διαβάζομε στην Επιστημονική Επετηρίδα της Θεολογικής Σχολής, ΛΕ΄, Τιμητικόν αφιέρωμα εις Ι. Κ. Κορναράκην, Μ. Κ. Μακράκην, Αθήνα 2000, σελ. 125-133: «Η ιδιαιτέρα αγάπη του (κατά κόσμον Αναστασίου Κεφαλά) προς την Εκκλησίαν και ειδικώτερον προς την μελέτην των συγγραμμάτων των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας εφάνη λίαν ενωρίς. Παραλλήλως προς την κοπιαστικήν εργασίαν του καπνοπωλείου, (όπου ειργάζετο, λαϊκός, εις Κωνσταντινούπολιν) εύρισκε χρόνον να αποδελτιώνη χωρία εκ της Αγ. Γραφής, εκ των αγίων Πατέρων, αλλ 'ακόμη και εκ των Ελλήνων φιλοσόφων. Ταύτα εξέδωσεν αργότερον εις δυο τόμους υπό τον τίτλον «Ιερών και φιλοσοφικών λογίων θησαύρισμα». Θέλων ευθύς εξ αρχής να καταστήση κοινωνούς και τους άλλους των θησαυρών τούτου και μη έχων τα προς τούτο αναγκαία χρήματα ηναγκάζετο, ως ο ίδιος παρατηρεί, ΄΄να χρησιμοποιή ως δημοσιογραφικά φύλλα τα χάρτινα καπνοσακκίδια των εν Κωνσταντινουπόλει καπνοπωλών΄΄. ΄΄ Επι ικανού αριθμού τοιούτων φύλλων΄΄, παρατηρεί, ΄΄έγραφον καθ' εκάστην διάφορα εκ των θησαυρισθέντων γνωμικών, όπως οι χρώμενοι τούτοις εκ περιεργείας αναγινώσκοντες τα γεγραμμένα, διδάσκωνται τα σοφά και ωφέλιμα».
Αυτό, λοιπόν, το ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑ, εξεδόθη το πρώτον υπό του Αγίου Νεκταρίου το 1860 στην Κων/πολη και το 1894 και ’95 στην Αθήνα και αποτελεί το «πρώτο βιβλίο, δίτομο, το πρωτόλειο του Αγίου Νεκταρίου». Σήμερα έχομε την ευλογία της επικάρπωσης των «λογίων» αυτών, τα οποία συνέλεξε με επιμέλεια μέλισσας ο θείος πόθος της επισκοπικής καρδίας του Αγίου με αγάπη προς την Ελληνική σοφία, κατά τα πρότυπα των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας και φιλοκαλικό έρωτα, σε απλή γλώσσα και σχολιασμό, από ένα πεπαιδευμένο και ζηλωτή της ελληνικής παραδόσεως και φιλοκαλικής Παιδείας, τον πατέρα Αντώνιο. Είναι ένα πολύτιμο βοήθημα για τους διακόνους του ιερού άμβωνος και της σχολικής έδρας.
Θέλομε να τονίσομε ιδιαίτερα πως η Εκκλησία μας ποτέ δεν αρνήθηκε ή παραθεώρησε την αρχαία φιλοσοφική σκέψη. Απλά την τοποθετεί αξιολογικά στη θέση που της ταιριάζει. Αυτή είναι και η στάση του Αγίου Νεκταρίου απέναντι στην Ελληνική σοφία: «Ελληνική φιλοσοφία. Δύο λέξεις·», γράφει, «αλλά λέξεις μεσταί μεγάλων και υψηλών εννοιών· εν αυταίς εγκολπούται η τελεία περί ανθρώπου έννοια· εν αυταίς συνάπτονται τα πέρατα της φιλοσοφικής ενεργείας· εν αυταίς περιλαμβάνεται το σύνολον των επιστημονικών αρχών· εν αυταίς εκφράζεται το πνεύμα της αναπτυχθείσης ανθρωπότητος· εν αυταίς χαρακτηρίζεται η τελεία του ανθρώπου εικών· εν αυταίς ομολογείται το μέγεθος του ανθρωπίνου νου· το ύψoς της ανθρωπίνης διανοίας, το βάθος των εννοιών, η ισχύς και το κάλλος του λόγου, η λεπτότης των διανοημάτων, η ευκρίνεια και η σαφήνεια αυτών, η δύναμις, η χάρις αυτών, και τέλος η θειότης του ανθρώπου. Η ελληνική φιλοσοφία είναι η θεμελιώδης αρχή της αληθούς αναπτύξεως και μορφώσεως, είναι ο παιδαγωγός του ανθρώπου, ο ποδηγέτης προς την ευσέβειαν… Η Ελληνική φιλοσοφία εδίδαξεν την πρόνοιαν του Θεού προς την ανθρωπότητα και εγένετο διά των υγιών αυτής θεωριών παιδαγωγός της ανθρωπότητος εις Χριστόν».
Χαιρόμεθα για τις προόδους του π΄΄ Αντωνίου, στην Εκκλησία και την Παιδεία, τον οποίο γνωρίσαμε από κοντά, καθώς και την ευλογημένη πολυμελή οικογένειά του, εδώ στην Ενορία της Αγίας Τριάδος και ενθυμούμεθα τον ένθερμο ζήλο του ανδρός στην κατάφαση των διαφόρων διακονιών της Εκκλησίας. Στο βιβλίο μας Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ, 70 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΜΟ ΤΟΥ, μεταξύ των άλλων αναφέρομε: «Οργάνωσε κατά τα πανεπιστημιακά πρότυπα τομείς αθλητισμού, αιμοδοσίας, δανειστικής βιβλιοθήκης, δημοσίων σχέσεων, ελληνικής και νεοελληνικής γλώσσας, ενδύσεως και υποδήσεως απόρων, εορταστικών εκδηλώσεων, επισκέψεων ασθενών και φυλακισμένων, θεάτρου, μουσικής, πληροφορικής, φωτογραφίας, χειροτεχνίας και μαθημάτων σκάκι»… (σελ.69).
Ιερωμένοι, Εφημέριοι - Καθηγητές σαν τον π΄΄ Αντώνιο, πολύτεκνοι, εργαζόμενοι με πίστη και αφοσίωση στην Εκκλησία και στο Σχολείο και με βαθιά τη συναίσθηση του καθήκοντος, δεν είναι απλώς μια ελπίδα για την Εκκλησία και το Έθνος, είναι μια μαρτυρία ευλογίας και χάριτος για τον πονεμένο και απαράκλητο, εν πολλοίς, λαό του Θεού. Είναι μάρτυρες. Και, ευτυχώς, αυτή η κατηγορία των μαρτύρων, ούτε έλλειψε ούτε θα λείψει ποτέ από την ευλογημένη Ρωμιοσύνη.
Συγχαίρομε τον πολυαγάπητο και άξιο συμπρεσβύτερο π΄΄ Αντώνιον από καρδιάς και ευχόμεθα να χαίρεται την ιερωσύνη του, την αμφιλαφή διακονία του, τα μέλη της «κατ’ οίκον εκκλησίας» του και τους συνεργάτες και πιστούς της Ενορίας του.
Πρωτοπρεσβύτερος
Εφημέριος του Ιερού Ναού
Αγίας Τριάδος, Αγίου Νικολάου