ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ - THEOLOGOI-KRITIS.SCH.GR

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ 150 ΨΑΛΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΚΤΟΣ ΔΑΒΙΔ

ΚΑΘΙΣΜΑ Γ΄. ΨΑΛΜΟΣ ΙΖ΄-17

Εις το τέλος τω παιδί Κυρίου τω Δαβίδ ά ελάλησε τω Κυρίω τους λόγους της ωδής ταύτης εν ημέρα ή ερρύσατο αυτόν ο Κύριος εκ χειρός πάντων των εχθρών αυτού και εκ χειρός Σαούλ και είπεν.

Επιγράφεται εις το τέλος επειδή περιέχει προφητείες που τελειώθηκαν στο τέλος των αιώνων γιατί αναφέρει μερικώς περί Χριστού και της κλήσεως των εθνών κι επειδή τον αφιέρωσε στο Θεό όταν έγινε το τέλος κι ο αφανισμός των εχθρών του και τότε Τον ευχαρίστησε για τις ευεργεσίες που απόλαυσε απ᾽Αυτόν και τον έγραψε στο τέλος της ζωής του. Τω παιδί Κυρίου Δαβίδ και όχι Βασιλεί ή Προφήτη επιγράφεται γιατί αυτά τα ονόματα είναι χαρίσματα Θεού ενώ παίς γίνεται κανείς του Θεού ή διαμέσου ευγνωμοσύνης ως πιστός δούλος ή και διαμέσου ευαρεστήσεως ως ηγαπημένο τέκνο Θεού και ο προφητάναξ τα απόλαυσε και τα δυο αυτά σημαινόμενα επειδή στάθηκε και δούλος και τέκνο Θεού κι ειδικώς το να γίνει τέκνο Θεού του προξένησε μεγάλο καύχημα γιατί αποκτήθηκε με την φιλοπονία και τον κόπο του. α ελάλησε τω Κυρίω εδώ λείπει το ταύτα εισι δηλαδή τους λόγους της ωδής ταύτης ελάλησε κι είπε ωδής κι όχι ψαλμού γιατί μόνο με το στόμα την ύμνησε στο Θεό κι όχι με το μουσικό όργανο του ψαλτηρίου όταν δηλαδή γέρασε κι έφτασε το τέλος της ζωής του όπως γράφεται κι ούτοι οι λόγοι Δαβίδ οι έσχατοι. Εμείς όμως καταχρηστικώς ονομάζουμε την ωδή ψαλμό εν ημέρα είπε η ερρύσατο αυτόν ο Κύριος εκ χειρός πάντων των εχθρών αυτού δηλαδή τη μέρα που φανερώθηκε πως ελευθερώθηκε από όλους τους ως τότε όντες εχθρούς του τόσο τους αλλόφυλους όσο και τους ομόφυλους και ομογενείς. Κι αφού διαχώρισε από τους άλλους εχθρούς το Σαούλ ξεχωριστά κι έβαλε τελευταίο στην τάξη επειδή δεν ήταν ο μεγαλύτερος πολέμιός του και εχθρός του και από συστολή να τον συναριθμήσει με τους άλλους του εχθρούς ως βασιλέα κι ευεργέτη του κάποτε γενόμενο και βεβαίως και πενθερό του.

2. Επειδή λοιπόν πολλά και μεγάλα αγαθά απόλαυσα από Σένα Κύριε και δε μπορώ να κάνω την ανταμοιβή σ᾽αυτά τι γαρ ανταποδώσω τω Κυρίω περί πάντων ων ανταπέδωκέν μοι τούτου χάριν ό ,τι δύναμαι και μπορώ εκείνο κάνω και ποιο είναι αυτό; Να Σε αγαπήσω Κύριε όχι όπως Σε αγαπούσα πριν αλλά τώρα πολλά περισσότερο θα Σε αγαπώ επειδή κι αυτή η αγάπη μου προς Εσένα είναι η πρώτη από όλες τις εντολές αγαπήσεις γαρ Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου και ισχύ δηλαδή δύναμη το Θεό ονόμασε γιατί ενίσχυσε και δυνάμωσε την ασθένειά του να νικήσει τους τόσο πολλούς και δυνατούς εχθρούς του.

3.Στερέωμα ονομάζει το Θεό γιατί τον στερέωσε και τον έκανε ακλόνητο κι αδιάσειστο στις προσβολές των συχνών και καθημερινών πολέμων και πειρασμών και καταφυγή γιατί τον δέχτηκε που κατέφυγε υποκάτω στη σκέπη Του και τον διαφύλαξε με το τείχος της θείας του βοηθείας κι ρύστη γιατί τον γλίτωσε και τον λύτρωσε από όσους είχαν την ελπίδα τους να τον πειρκλείσουν και να τον σκλαβώσουν.

Ο Θεός μου μόνο είναι που πάντοτε φάνηκε βοηθός μου και για τούτο σ᾽ αυτόν μόνο θα ελπίζω χωρίς να μικροψυχώ και να φοβάμαι κείνους τους πειρασμούς που με ακολουθούν και χωρίς να απελπίζω τη σωτηρία μου.

Στους πολέμους μόνη τη σκέπη του Θεού προβάλλοντας εγώ αντί για ασπίδα και σκουτάρι δε θα χτυπηθώ από τους εχθρούς επειδή κείνοι που υπερασπίζοναι κάποιους συνηθίζουν να βάζουν μπροστά τους τέτοια όπλα ώστε να εμποδίσουν τα χτυπήματα που τους έρχονται από τους εχθρούς τους. Κέρας σωτηρίας είπε το Θεό δηλαδή εκδικητικό και σωτήριο γιατί τα ζώα που έχουν κέρατα πολεμώντας με αυτά χτυπούν και εκδικούν τους εχθρούς τους αφού άλλα άρματα είναι αμυντικά κι άλλα πολεμικά κι επιθετικά εδώ λέει ότι ο Θεός είναι και τα δυο επειδή λυτρώνει τους δούλους Του στον πόλεμο από τα χτυπήματα και ταυτόχρονα παρηγορεί κι όσους πέφτουν σε λύπη και τους αναλαμβάνει από τις θλίψεις που πάσχουν.

4.Αφού ύμνησε παραπάνω το Θεό με διάφορα ονόματα βοηθείας επειδή πολλές φορές και με πολλούς τρόπους τον βοήθησε για τούτο λέει τώρ εδώ ότι εγώ δεν έκανα τον κατάλογο των τόσων και τέτοιων ονομάτων του Κυρίου γιατί δε χρειάζομαι πλέον τη βοήθεια Του όχι αλλά με τα ονόματα αυτά υμνώ και Τον μεγαλύνω για να δείξω την προαίρεσή μου ευχάριστη για τις ευεργεσίες που μού έκανε κι έτσι θα επικαλεστώ τον Κύριο σε όλη μου τη ζωή κι εδώ θα σωθώ από τους εχθρούς μου γιατί κι ας λυτρώθηκα από τους μέχρι τώρα όντες εχθρούς μου ακόλουθο είναι να ξεσηκωθούν κι άλλοι εχθροί μου καταπάνω μου εάν η ζωή μου επακταθεί σε πολλούς χρόνους. Έτσι ανακυκώνει το λόγο του κι αριθμεί τόσο τους διάφορους κινδύνους που δοκίμασε όσο και τις ποικίλες βοήθειες που έλαβε εκ Θεού μεταχειριζόμενος μεταφορές και ομοιώσεις στη διήγησή τους για περισσότερη παράσταση των πραγμάτων.

5. Στις γυναίκες οι ωδίνες και τα κοιλοπονήματα ακολουθούν γιατί θλίβονται και στεναχωριούνται οι φυσικοί πόροι στη γέννα ενώ στον άντρα ωδίνες νοούμε τους πόνους που γίνονται από θλίψεις και στις γυναίκες οι ωδίνες κι οι πόνοι μπορούν να ονομαστούν ωδίνες και πόνοι ζωής επειδή κι αυτές φέρονυν το έμβρυο στο φως της ζωής ενώ στους άντρες οι ωδίνες κι οι πόνοι ονομάζονται τουναντίον ωδίνες θανάτου γιατί φέρνουν στο σκότος θανάτου και θέλει να πει ότι εγώ πιάστηκα πανταχόθεν από ωδίνες και πόνους και για τούτο με το όνομα των ωδίνων και κοιλοπονημάτων φανέρωσε τη δριμύτητα των πόνων του.

Χειμάρρους ανομίας ονομάζει τους προσκαίρους και αιφνίδιους και δυνατούς πολέμους γιατί τέτοιοι είναι κι οι χείμαρροι δηλαδή οι ποταμοί που τρέχουν μέσα στο χειμώνα ραγδαίως και αιφνιδίως επειδή οι αλλόφυλοι πονηρεύτηκαν εναντίον του και τον φθόνησαν και ζητούσαν γι’ αυτό να τον θανατώσουν. Προσφυώς είπε εξετάραξαν γιατί καθώς οι ποταμοί του χειμώνα ταράζουν και συστρέφουν ό τι βρεθεί μπροστά τους έτσι κι αυτός έπασχε ταραχή και συστροφή στους λογισμούς του από τις αιφνίδιες προσβολές των αλλοφύλων.

6.Το ακόλουθο ρητό ομοιάζει με το προηγούμενο δηλαδή περιέσχον με ωδίνες θανάτου γιατί το περιέσχον και το περιεκύκλωσαν ένα και το αυτό πράγμα δηλώνουν κι ο Άδης κι ο θάνατος είναι ενωμένα αναμεταξύ τους αφού ο Άδης είναι ένας τόπος αειδής δηλαδή κι αφανής και διορισμένος στις ψυχές των αποθανόντων υποκάτω της γης όπως είπε κι ο Μ.Βασίλειος ουκ εγκαταλείψεις την ψυχήν μου εις Άδην. Κι επειδή λοιπόν ωδίνες και κοιλοπονήματα γυναικών υπάρχουν για τούτο λέει εδώ ότι με περικύκλωσαν ωδίνες που γεννάνε θάνατο τον υπηρέτη του Άδη αφού ο θάνατος χωρίζει την ψυχή από το σώμα και ο Άδης πάλι παραλαμβάνει την ψυχή και την κρατεί κι ωδίνες Άδου είναι κι οι πόνοι που φέρνουν στον Άδη και διάκονοί του.

Πρόφτασαν και μ’ έπιασαν λόχοι και ενέδρες που λέγονται κοινώς και καρτέρι και προξενούν θάνατο επειδή κείνο που είναι στους κυνηγούς οι παγίδες είναι κι οι λόχοι κι οι ενέδρες στους πολέμιους κι εχθρούς αφού καθώς οι κυνηγοί πιάνουν τα ζώα τα τετράποδα και πετεινά με τις παγίδες έτσι κι οι πολέμιοι πιάνουν με τις ενέδρες τους ανθρώπους.

7.Όταν είχα στεναχώρια από τις θλίψεις τότε επικαλέστηκα τον Κύριο να με βοηθήσει κι ύψωσα τη φωνή τη νοερά της καρδιάς μου προς το Θεό πιεζόμενος από την ανάγκη.

Ναό άγιο νοούμε εδώ τον ουρανό καθώς προείπαμε ή τη Σκηνή του Μαρτυρίου επειδή ο ναός στα Ιεροσόλυμα κείνος ο μέγας δεν υπήρχε τότε αλλά ύστερα κτίστηκε από το Σολομώντα κι έτσι λοιπόν άκουσε ο Θεός απ΄τον ουρανό όχι αισθητώς με αυτιά σωματικά αλλά θεοπρεπώς αφού εμείς οι άνθρωποι επειδή δε μπορούμε να καταλάβουμε ή να πούμε τις δυνάμεις και ενέργειες του Θεού με τις οποίες συνέχει και κυβερνά τον κόσμο για τούτο τις φανερώνουμε με εικόνες και ομοιώματα των αισθήσεων δηλαδή οράσεως και ακοής και των λοιπών αφού διαμέσου αυτών λαμβάνουμε κάποια έννοια και γνώση των ενεργειών του Θεού.

Πάντοτε η μεγάλη και νοερή φωνή της καρδιάς μου φτάνει ενώπιον του Θεού επειδή μόνο προς Αυτόν κράζω στις ανάγκες μου.

Στο δέοντα καιρό θα με εισακούσει ο Θεός κι αυτά τα λόγια της προσευχής του μπορούμε να τα ματεχειριζόμαστε κι εμείς οι Χριστιανοί ευχαριστώντας το Θεό και διηγούμενοι ταυτόχρονα και τις προσβολές και τους πολέμους των δαιμόνων.

8.Προφητικώς ομιλώντας εδώ λέει για το Χριστό και τα μέλλοντα σα να έγιναν και πέρασαν επειδή ιδίωμα των προφητών είναι κι αυτό αφού στον καιρό του κανένα τέτοιο θαύμα δεν ακολούθησε κι αντί του εσαλέυθη και έντρομος εγενήθη η γη λέχτηκε κινήθηκε και σαλέυτηκε η γη όπου γη οι άνθρωποι που την  κατοικούν γιατί όταν δίδασκε ο Χριστός τότε οι Εβραίοι και τα έθνη σαλεύτηκαν δηλαδή ταράχτηκαν από τη φήμη Του αφού σάλος ονομάζεται και ταραχή και βέβαια τρόμαξαν δηλαδή φοβήθηκαν βλεποντας τα θαύματα που έκανε γιατί τρόμος ονομάζεται οφόβος εδώ αφού εκείνοι που φοβούνται πολλά τρέμουν. Και κατά άλλο τρόπο κινήθηκαν οι κατοικούντες τη γη από τη φήμη του Χριστού κι έτρεχαν να δουν  και να Τον ακούσουν και σείστηκαν συγχυζόμενοι με τους λογισμούς και τις γνώμες τους άλλοι λέγοντας τέτοια κι άλλοι άλλα.

Όρη νοούνται εδώ οι δαίμονες για την έπαρση κι υπερηφάνεια και θεμέλια οι βαθείς διαλογισμοί τους γιατί βλέποντας κείνοι την άμαχη δύνσμη του Χριστού συγχύστηκαν από τους λογισμούς απορώντας ποιος είναι Αυτός και στοχαζόμενοι και την κόλαση που θα λάβουν από Αυτόν. Οι λογισμοί τους λοιπόν έτσι ταράχτηκαν ενώ αυτοί οι ίδιοι σαλεύτηκαν και έπεσαν από την προτέρα τους δύναμη που είχαν και τούτο το έπαθαν γιατί οργίστηκε μαζί τους ο Θεός επειδή τυράννησαν τόσο και κατασκλάβωσαν τουε άθλιους ανθρώπους και βέβαια νοούνται και για τα θαύματα που έγιναν στο πάθος του Κυρίου όταν η γη σείστηκε και οι πέτρες σχίστηκαν επειδή οργίστηκε ο Θεός με τους Ιουδαίους που σταύρωσαν τον Υιό Του.

9.Όταν οργίστηκε ο Δημιουργός τους για την απώλεια του πλάσματός Του πριν βγήκε καπνός ως μερική και ολίγη εκδίκηση κατά των δαιμόνων επειδή ο καπνός του θυμού του Θεού τους πιστούς ελευθέρωνε από την πλάνη των δαιμόνων ενώ τους δαίμονες εδίωκε από τους δαιμονιζομένους κι αυτό είναι προοίμιο της τέλειας εκδικήσεως εναντίον τους όπως κι ο καπνός προοίμιο του πυρός γιατί φώναζαν τα διωκόμενα δαιμόνια τι ημίν και σοι Ιησού Υιέ του Θεού; Ήλθες ώδε προ καιρού βασανίσαι ημάς;

Αν καπνός φάνηκε προτύτερα και φωτιά θα ακολουθήσει μετά ταύτα όπως λέγεται εδώ που είναι τέλεια εκδίκηση και παντελής ανενεργησία του διαβόλου και από προσώπου Θού θα ανάψει η φωτιά αυτή δηλαδή από το Χριστό που ήταν Ένα Πρόσωπο από τα Τρία Πρόσωπα της Μιάς Θεότητος. Και από προσώπου νοείται και αντί του ενώπιόν Του όπως λέγεται κι αλλού πυρ ενώπιον Αυτού προπορεύσεται και φλογιεί κύκλω τους εχθρούς Αυτού. Καταφλεγήσεται θέλει να πει εκκαυθήσεται δηλαδή θα καεί.

Επειδή ο Θεός είναι πυρ καταναλίσκον την πονηρή δύναμη των δαιμόνων για τούτο οι Μαθητές κι οι Απόστολοί Του κοινώνησαν από την ενέργεια αυτή του Θεού κι από το θεϊκό πυρ άναψαν κι αυτοί σαν το κάρβουνο και κατέκαψαν τη δύναμη του διαβόλου με τη φωτιά της πίστεώς τους αφού είπε ο Κύριος σ’ αυτούς ιδού δίδωμι υμίν την εξουσίαν του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού.

10. Θέλοντας ο ψαλμωδός να φανερώσει το κρύφιο και ανεπαίσθητο της θείας σαρκώσεως του Υιού είπε ότι έκλινε τους ουρανούς έως τη γη και χωρις κρότο κατέβηκε γιατί διέλαθε πάσες τις δυνάμεις των Αγγέλων κατοίκησε στην κοιλία της Παρθένου και σωαμτικώς σχημάτισε με το Λόγο τη θεία ενανθρώπηση όπως γίνεται φανερό από τα ακόλουθα.

Γνόφος είναι το σκοτάδι και πόδες η πορεία επειδή σκοτεινή και κρυμμένη είναι η αιτία κι ο λόγος της ενανθρωπήσεως κι ακατανόητος ο τρόπος της και καθώς γη ονομάζονται πολλές φορές οι άνθρωποι οι γήινοι κι οι κατοικούντες τη γη όπως και ουρανοί οι Άγγελοι οι ουράνιοι που κατοικούν στον ουρανό. Αυτούς λοιπόν τους Αγγέλους έκλινε δηλαδή έφερε ο Θεός Λόγος όταν κατέβηκε στη γη όπως γράφεται στα Ευαγγέλια ιδού Άγγελοι προσήλθον και διηκόνουν Αυτώ και κατάβαση είπε σωματικώς επειδή ο Θεός με το να είναι απερίγραπτος για τούτο και τα πάντα πληροί αλλά με τρόπο άρρητο κι ακατανόητο.

11.Ακολουθούν λόγια προφητικά για την ανάληψη του Χριστού κι ότι στην ανάληψη Χερουβίμ ύψωσαν τον Ιησού διδάσκει ο Ιεζεκιήλ που αξιώθηκε να το δει με τους προφητικούς του οφθαλμούς και ανέλαβον τα Χερουβίμ τας πτέρυγας αυτών και οι τροχοί εχόμενοι αυτών και εμετεωρίσθησαν από της γης ενώπιον εμού και η δόξα του Θεού Ισραήλ ήν επ’ αυτών υπεράνω γιατί αναντιρρήτως τα λόγια αυτά τα λέει περί της σωτηρίου αναλήψεως του Κυρίου αφού κι ο Παύλος ονόμασε το Χριστό απαύγασμα δόξης. Επετάσθη λοιπόν πάνω στις πτέρυγες των Χερουβίμ που και ανέμους παρακάτω ονόμασε για την ταχύτητα και γρηγοράδα της κινήσεώς τους. Και πράγματι κάθονταν ο αναληφθείς πάνω στα Χερουβίμ που πλησίαζαν κατά τη γνώση και σοφία στη Θεότητα και στους Αποστόλους φάνηκε ότι κάθεται ο Κύριος πάνω στις πτέρυγες ανέμων και νεφέλης γιατί φτερωτούς τους ανέμους ονόμασε για την οξύτατή τους κίνηση αφού και φτερωτά ονομάζονται όσα διαπερνούν στον αέρα κι έτσι καολούθως επειδή διαπερούν τον αέρα οι άνεμοι κι οι νεφέλες που φέορνται υπό ανέμου για τούτο και αυτά φτερωτά μπορούν να ονομαστούν.

12. Σκότος πρέπει να νοήσουμε κείνο που δε βλέπεται γιατί ο αναληφθείς κρύφτηκε και δε βλέπονταν επειδή και αορασία Τον απέκρυψε αφού την έθεσε ως σκέπασμα τριγύρω στον εαυτό Του κι έτσι και έχει γραφεί ότι νεφέλη υπέλαβεν Αυτόν από των οφθαλμών αυτών. σκότος νοείται κι η σάρκα μέσα στην οποία κρύβονταν η Θεότητα κι έθετο σκότος δηλαδή ακαταληψία που Τον απέκρυπτε και δεν άφηνε κανένα να καταλάβει τη Θεότητά Του γιατί σκοτίζονται όλοι κείνοι οι νόες που ζητούν να δουν στο βάθος της γνώσεως της Θεότητός Του.

Σκηνή ονομάζεται η προσληφθείσα σάρξ του Θεού Λόγου που ο ίδιος ονόμασε ναό Του λύσατε τον ναόν τούτον και την ονόμασε έτσι γιατί σ’ αυτή σκήνωσε όχι ως περιγραφόεμενος μέσα της αλλα ως παντοδύναμος απορρήτως ενοικώντας σ’ αυτήν. Τούτο το πε για να φανερώσει ότι με τη σάρκα αναλήφθηκε ο Κύριος κι ότι δεν την απέβαλε καθώς μερικοί φρενοβλαβείς ύστερα φλυάρησαν ύστερα και σκηνή ονομάζεται η απλησίαστη δόξα και αστραπή της Θεότητος γιατί και φως οικών απρόσιτον ονομάζεται ο Θεός το οποίο φως όντας κύκλω στη φύση της Θεότητος Την αποκρύπτει αλλά και αποστρέφει τα μάτια και το νου εκείνων που θέλουν να Τη δουν.

δωρ ονομάζεται το περί του Χριστού μήνυμα και νεφέλες οι προφητείες των προφητών κι έτσι μας δίνει να νοήσουμε πως ηπ ροκηρυξη του Χριστού ήταν σκοτεινή και δυσνόητη που ήταν κρυμμένη μέσα στις προφητείες. Κι ύδωρ ονομάζεται γιατί ανέψυξε όσους λιποθυμούν από την ξηρασία της πλάνης και νεφέλες γιατί κρυμμένο είχε το μηνυόμενο κι αέρες για την καθαρότητα και λεπτότητα του νου. Νεφέλες τους προφήτες η ΑΓ πολλές φορές ονομάζει όπως μαρτυρείται από τον Ησαϊα που ονόμασε αμπελώνα τον οίκο του Ιακώβ κι αναφέρει και νεφέλες που προστάζονται να μη βρέξουν υετό σ’ αυτόν και ταις νεφέλαις εντελούμαι του μη βρέξαι υετόν εν αυτώ δηλαδή θα προστάξω τους προφήτες να μην προφητεύουν πλέον τα μέλλοντα στους Εβραίους.

13. Από τη λαμπρότητα της παρουσίας του Κυρίου που φωτίζει όχι μόνο τους όντες πλησίον αλλά και τους μακράν γιατί αυτό δηλώνει η τηλαύγηση κι οι σκοτεινές κι ασαφείς προφητείες διαλύθηκαν καθώς όταν ανατείλει ήλιος και διαλύει το σκότος των νεφελών και φαίνεται καθαρώς το πρώην κρυπτόμενο απ’ αυτές τμήμα του ουρανού. Και νεφέλες είναι και το σκότος του παλαιού Νόμου γιατί όταν έλαμψε ο Χριστός τότε διαλύθηκε το κάλυμμα των συμβόλων κι αινιγμάτων του Νόμου και γνωρίστηκε ότι όλα αυτά προτύπωναν κι εικόνιζαν το Χριστό αφού τέλος νόμου Χριστός και κατά την εξήγηση αυτή έτσι συνάπτεται το ρητό από της τηλαυγήσεως ενώπιόν Του δηλαδή της δικής Του ή της επιφανείας Του οι νεφέλες διήλθαν. Αλλά κατά τη  προηγούμενη εξήγηση αν αναγνώσεις το ρητό θα διαχωρίσεις το από της τηλαυγήσεως και θα το συνάψεις με τα ύστερα και τέτοιο νόημα θα συνάξεις δηλαδή ότι επειδή κι ο Κύριος τηλαύγησε κατά τη θεανδρική Του πολιτεία ενώπιόν Του δηλαδή στο πρόσωπό Του και αντ’ Αυτού οι απόστολοι αποστάλαξαν το λόγο του κηρύγματος σα δρόσο διαπερνώντας την οικουμένη και τα χωράφια των ψυχών αναβλάστησαν σ’ αυτές ποτίζοντας καρπούς των αρετών.

Αυτό μπορεί να αρμοστεί και στην πρώτη εξήγηση και έννοια των προφητών γιατί οι προφητείες παρομοιάζουν με το χαλάζι για το σκληρό της ασάφειας που περιέχουν και με το πυρ γιατί κατακαίνε τις αντιλογίες των απίστων ώστε ένα και το αυτό είναι η νεφέλη και το χαλάζι και το πυρ για τις παραπάνω αιτίες. Αλλά και στη δεύτερη εξήγηση αρμόζει των αποστόλων αν δηλαδή τους νοήσουμε χαλάζι και πυρ γιατί ως χαλάζι που την πλάνη αποτυφλώνει και διαφθείρει όπως το χαλάζι αποτυφλώνει τα ανοιχτά αμπέλια και διαφθείρει φυτά και ζώα αλλά και πυρ και φωτιά που κατακαίει την ασέβεια.

14.Κύριος και Ύψιστος ονομάζεται ο Θεός ως αφέντης και υψηλός και βρόντησε κι έδωσε τη φωνή Του όταν προς τον Πατέρα βόησε ο Υιός Πάτερ δόξασόν Σου το όνομα ήλθε γαρ φωνή εξ ουρανού και εδόξασα και πάλιν δοξάσω ο δε όχλος ο εστώς και ακούσας έλεγον βροντήν γεγονέναι ώστε το εβρόντησεν λέχτηκε κατά την υπόληψη των ακουσάντων ενώ το έδωκε φωνήν Αυτού προς την αληθινή και έναρθρη φωνή που έδωσε ο Πατήρ γιατί φωνή έναρθρη ήταν κι όμως τους φάνηκε ως βροντή και δεν πρέπει βέβαια να θαυμάζουμε κι ας βλέπουμε πως δεν έχουν ακολουθία και τάξη οι προφητείες γιατί απ’ αυτό δείχνεται πως οι προφήτες δεν προφήτευαν όσα ήθελαν και όπως ήθελαν παρά μόνο όσα το Πνεύμα το Άγιο τους ενέπνεε και καθώς τους ενέπνεε.

15. Βέλη και σαϊτες ονομάζονται οι μαθητές κι απόστολοι που αποστάλθηκαν σε όλον τον κόσμο επειδή διαμέσου αυτών ο Χριστός σκόρπισε τους πονηρούς δαίμονες που φανέρωσε με το αυτούς χωρίς να πει και το όνομά τους γιατί το Πνεύμα το Άγιο όπως μισεί αυτούς τους ίδιους τους ακάθαρτους δαίμονες έτσι μισεί και το ψιλό τους όνομα.

Τους ίδιους τους αποστόλους πρέπει να νοήσουμε και σαϊτες κι αστραπές γιατί σαϊτες είναι επειδή χτύπησαν κι ανάτρεψαν την πλάνη των δαιμόνων αλλά και αστραπές γιατί έκαψαν τη  ασέβεια και τους βωμούς των ειδώλων αφού οι δαίμονες χτυπημένοι σαν από σαϊτες απ’ τις προσευχές και το κήρυγμά τους έπεφταν επειδή δεν μπορούσαν να υποφέρουν την αστραπή του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί στους αποστόλους και έτσι συνταράζονταν και εξεπλήσσονταν απορώντας τι να γίνουν.

16. Πηγές υδάτων νοούνται κι οι ίδιοι οι απόστολοι επειδή στάθηκαν οι πρώτοι διδάσκαλοι της πίστεως στο Χριστό ως χειροτονηθέντες σ’ αυτό από τον ίδιο το Χριστό αφού ύδωρ είναι κι η διδασκαλία του κηρύγματος του Ευαγγελίου ενώ πηγές οι πρώτοι κρουνοί κι οι βρύσες δηλαδή οι απόστολοι που φάνηκαν σε όλους τέτοιοι ως σε όλους τους ανθρώπους απόστολοι από τον Κύριο.

Οι ίδιοι πάλι ονομάζονται εδώ και θεμέλια της Οικουμένης επειδή αυτοί πρώτοι πίστεψαν στο Χριστό κι έβαλαν θεμέλιο στέρεο και άσειστο πίστεως σε όλην την Οικουμένη πάνω στο οποίο εποικοδομούνται όλοι οι πιστοί Χριστιανοί κι αποκαλύφτηκαν και φανερώθηκαν τέτοιοι διαμέσου της λαμπρότητος της ζωής τους και των θαυμάτων που ενεργούσαν. Των αισθητών λοιπόν οικοδομημάτων τα θεμέλια βρίσκονται κρυμμένα μέσα στη γη και δε φαίνονται αλλά τα θεμέλια της πίστεως οι θείοι δηλαδή απόστολοι φαίνονται σε όλους πάνω από τη γη και λάμπουν και με λόγο και με πράξη.

Αυτά έγιναν γιατί επιτιμήθηκαν από Σένα Κύριε οι δαίμονες και φοβήθηκαν.

Με τη φωτιά παρομοιάζεται η οργή του Θεού που όταν ανάβει αναδίδει καπνώδη ατμό που μέσω της μύτης εμπνέεται και διαλύεται στον αέρα και για τούτο και πνεύμα οργής ονομάζεται ο καπνός αυτός. Και για τούτο συνηθίζουμε κι εμείς να λέμε ότι οι πολλά οργιζόμενοι πνέουν καπνό και πυρ κι ο προφητάναξ με την κίνηση του πνεύματος κι έξαψη της οργής του Θεού αινιγματωδώς φανέρωσε αλλά και ανθρωποπρεπώς το λόγο σχημάτισε. Τόσο πολλά οργίστηκες Κύριε ώστε ενέπνευσες πνεύμα οργής στον αέρα και μ’ αυτό διασκόρπισες τους εχθρούς Σου δαίμονες.

17.Επανέρχεται στον ειρμό και στο προκείμενο του λόγου από όπου είχε βγει τώρα λέγοντας έστειλε ο Θεός από τον ουρανό βοήθεια και με λύτρωσε από όλα τα εναντία.

Τα νερά κοντά στην ΑΓ άλλοτε νοούνται ως καθαρότητα και δροσισμός ψυχής καθώς όταν νοήσουμε τη διδασκαλία ύδατα κι άλλοτε φανερώνουν καταποντισμό κι αφανισμό όπως εδώ επειδή τούτο είναι το φυσικό ιδίωμα του νερού άλλοτε να καθαρίζει όσα ζώα καταβυθίζονται μέσα του και μάλιστα όταν είναι πολύ και βαθύ κι άρα πρέπει να νοήσουμε εδώ πολλά νερά πως δηλώνουν το πλήθος των συμφορών και εχθρών του. Προσελάβετο λέγοντας δηλώνει πως με έβγαλε και με έλκυσε στον εαυτό Του ο Θεός γιατί Εκείνος που βγάζει κάποιον από το νερό έτσι κάνει δηλαδή τον ελκύει κοντά του κι έτσι μόνο τον γλιτώνει από το θάνατο.

18.Εχθρούς δυνατούς εδώ πρέπει να νοήσουμε τους δαίμονες γιατί πλοεμούν τους ανθρώπους και φανερά και κρυφά και νύχτα και μέρα και με κάθε αίσθηση γιατί έχουν τη φύση που δεν κουράζεται ποτέ να πολεμά και γιατί είναι πνεύματα λεπτά που κόπο δεν αισθάνονται κι άρα ο Θεός που με λύτρωσε από τους αισθητούς μου εχθρούς Αυτός θα με λυτρώσει κι από τους νοητούς που είναι δυνατοί στην πονηρία και τον αφανισμό των ανθρώπων.

Οι δαίμονες λοιπόν επειδή είναι και μισάνθρωποι για τούτο με μισούν και μένα που είμαι άνθρωπος και μάλιστα όταν βοηθούμαι από το Θεό. Γι’ αυτήν την αιτία θα με λυτρώσει ο Θεός απ’ αυτούς γιατί όλοι είναι ετοιμασμένοι κι αρματωμένοι καταπάνω μου κι επειδή είναι δυνατότεροι από μένα που δεν αρματώθηκα με τα άρματα της αρετής όπως ήταν πρέπον αλλά αμέλησα και βρίσκομαι αναρμάτωτος. Έχουν άυλη τη φύση οι δαίμονες και δυνατή κι ακολούθως βλέποντάς με τον υλικό χτυπούν και με πληγώνουν ενώ εγώ επειδή είμαι υλικός και αδύνατος δε βλέπω όσους με πληγώνουν.

19.Προφτάνει δε φανερώνει πάντοτε προλαμβάνει αλλά μερικές φορές φανερώνουν και το φτάνω απλώς και το επαναλαμβάνω όπως εδώ τώρα κι άρα επανέβηκαν οι εχθροί καταπάνω μου Κύριε τόσο οι ορατοί όσο κι οι αόρατοι αλλά πότε; Στον καιρό της κακώσεώς μου δηλαδή όταν ήμουν ασθενής κι υστερημένος από πολεμικά άρματα τόσο ορατά όσο κι αόρατα όπως οι αρετές κι η εργασία των θείων εντολών γιατί αυτοί με το να με βλέπουν ασθενή και έρημο από άρματα επανέβηκαν και με πολέμησαν.

Στον καιρό που έμελλα να πέσω στον πόλεμο και να θανατωθώ έγινε ο Θεός στερέωμα και επακούμπισμα στην ασθένειά μου και με στήριξε σα με ράβδο η οποία στηρίζει τους αδύνατους.

20.Από τη στενοχώρια των θλίψεων με έβγαλε ο Θεός σε πλάτος ευφροσύνης και ανέσεως όπως κι αλλαχού είπε εν θλίψει επλάτυνάς με και επειδή οι εχθροί μου όταν περικυκλώνουν κάποιον τον στεναχωρούν ως περικλεισμένο και μόνον  όταν λυτρωθεί από το συγκλεισμό των εχθρών τότε λαμβάνει και ευρυχωρία και πλατυσμό χωρίς να ξαναστεναχωρηθεί.

Ο Θεός που έδειξε τόση κηδεμονία σε μένα και με λύτρωσε από τους εχθρούς μου ως τώρα Αυτός θα με λυτρώσει και στο μέλλον από αυτούς βέβαια γιατί εμένα θέλησε Εκείνος δηλαδή με διάλεξε.

21.Κι επειδή εγώ δεν αδίκησα ούτε κι έβλαψα τους εχθρούς μου παρά φάνηκα σ’ αυτούς μέχρι τώρα δίκαιος τούτου χάριν κατά τούτο θα λάβω παρά Θεού την αμοιβή και αντί της δικαιοσύνης μου θα αποδώσει ο Κύριος σα χρέος τη θεία Του βοήθεια.

Η καθαρότητα εδώ των χειρών είναι επεξήγηση της δικαιοσύνης που προαναφέρθηκε επειδή εγώ ούτε άρπαξα ούτε πλεονέκτησα ούτε επιβουλεύτηκα τους εχθρούς μου που εκείνοι πλεονέκτησαν σε βάρος μου και με επιβουλεύτηκαν παρά έχω τα χέρια μου καθαρά από κάθε μολυσμό αρπαγής κι αδικίας συγκρινόμενες με τα αρπακτικά χέρια των εχθρών μου για τούτο θα μου δώσει ο Θεός τη βοήθειά Του δικαίως και με τα χέρια φανερώνει όλες απλώς τις πράξεις και τα έργα του επειδή με τα χέρια πράττουμε ό τι πράττουμε.

22.Οι αιτίες για τις οποίες είχε καθαρότητα στα χέρια και ήταν καθαρός γιατί φύλαξε τις οδούς δηλαδή τις εντολές του Κυρίου και δε χωρίστηκε από το Θεό ως ασεβής κι όποιος φυλάττει τις εντολές του Θεού και μέσω των εντολών περπατά αυτός εξανάγκης μένει καθαρός από αμαρτίες.

23.Άλλο νόμος κι άλλο εντολή κι άλλο μαρτύριο κι άλλο κρίμα κι άλλο δικαίωμα. Νόμος είναι κείνος που περιέχει γενικώς πάσες τις εντολές όπως ο Νόμος δια Μωυσέως εδόθη ενώ εντολές όσες κατά μέρος μέσα στο Νόμο περιέχονται όπως το ου φονεύσεις και ου μοιχεύσεις και ου κλέψεις και τα λοιπά κατά είδος. Μαρτύριο πάλι είναι όταν ο νομοθέτης προστάζει κανένα πράγμα στους ακούοντες με κάποια διαμαρτυρία όπως ο Μωυσής στους Εβραίους τότε που έλεγε εάν τάδε και τάδε ποιήσετε διαμαρτύρομαι λέγοντας υμίν σήμερον τόν τε ουρανόν και την γην ότι απωλεία απολείσθε. Κρίματα είναι όσα γράφηκαν επειδή έτσι έκρινε και αποφάσισε ο Θεός όπως λιθοβολήθηκε ο βλάσφημος του ονόματός Του κι έτσι αυτό έγινε στο εξής κρίμα και όρος και κατά των άλλων βλασφημιών. Δικαιώματα είναι τέτοια προστάγματα του Θεού όπως εάν κτήση παίδα Εβραίον έξ έτη δουλεύσει σοι και τα όμοια γιατί αυτά είναι γεμάτα από δικαιοσύνη κι η ακριβής διαίρεση όλων αυτών είναι τέτοια αλλά ονομάζονται αυτά πολλές φορές και το ένα αντί του άλλου δηλαδή με το όνομα του ενός ονομάζονται και τα άλλα καθώς μάλιστα αυτό φαίνεται στον 118 δηλαδή μακάριοι οι άμωμοι ενώ εδώ με το όνομα των κριμάτων και δικαιωμάτων όλες τις εντολές περιέλαβε από μέρος το όλο λέγοντας όλες οι εντολές του Θεού βρίσκονται ενώπιόν μου γιατί τις γνωρίζω και κατά το δυνατόν τις τελειώνω και τις εκτελώ.

24.Θα γίνω άμωμος και καθαρός μαζί Του δηλαδή με το Θεό όταν βρίσκομαι και τις εντολές Του εργάζομαι και το μετ’ Αυτού αντί του δι’ Αυτού δηλαδή με τη χάρη Του και τη θεία βοήθεια θα φυλαχτώ καθαρός και ακατηγόρητος.

Φυλακή εδώ είναι η αποχή και ανομία η αμαρτία και δεν την είπε με την αντωνυμία για να φανερώσει ότι η αμαρτία είναι οικεία στη σάρκα που κλίνει στα πάθη κι αυτός ως άνθρωπος συγκατατέθηκε πότε πότε στο να αμαρτήσει επειδή ουδείς εν ανθρώποις αναμάρτητος.

25.Αν ήθελε να ήμουν καθαρός και δίκαιος βέβαια θα λάβω και την πρέπουσα αμοιβή μου παρά Θεού για τη δικαιοσύνη και την καθαρότητά μου. Κοίταξε που είπε κατά την καθαριότητα των χειρών μου ενώπιον του ίδιου του Θεού κι όχί για επίδειξη και αρέσκεια των ανθρώπων.

26-7.Όσιος είναι κείνος που είναι ευσεβής στα καθήκοντα προς το Θεό και αθώος ο ακατηγόρητος στα καθήκοντα προς τους ανθρώπους και πάλι εκλεκτός ο τέλειος στην αρετή και στρεβλός ο σκολιός και διεστραμμένος κατά τη γνώμη. Ο λόγος λοιπόν αυτός είναι διδασκαλικός κι αναφέρεται προς τον αναγνώστη λέγοντάς του να ξέρεις αναγνώστη ότι όποιος είναι κείνος με τον οποιο συγκατοικείς και συναναστρέφεσαι καλός ή κακός τέτοιος καλός ή κακός θα γίνεις και συ επειδή και θα μεταβληθείς κατά την έξη εκείνου και τη διάθεση. Το διαστρέψεις νοείται αντί του γίνεις στρεβλός δηλαδή θα διασρέψεις την ορθή και καλή γνώμη σου και θα την κάνεις στραβή και κακή γιατί το ορθό ξύλο όταν διαστραφεί από την ορθότητά του γίνεται στραβό κι αυτά τα λόγια αναφέρονται και προς το Θεό και μας δίνουν να νοήσουμε ότι Συ Κύριε επειδή είσαι δικαιότατος θα αποδώσεις στον καθένα κατά την αξία της γνώμης και έργων του και τον όσιο θα οσιώσεις και τον αγαθό θα αθωώσεις και τον εκλεκτό θα εκλέξεις και τον στρεβλό θα διαστρέψεις δηλαδή γυρίσεις στο αγαθό εμποδίζοντάς τον από την κακία. Το σχήμα είναι αντί της μετοχής όνομα δηλαδή αντί οσιών όσιος και και αθωών αθώος και εκλέγων εκλεκτός.

28.Εσύ Κύριε θα σώσεις τους ταπεινούς από την αρετή τους. Οφθαλμούς υπερηφάνων είναι αντί υπερηφάνους συνεκδοχικώς από το μέρος το όλο και λέγονται έτσι γιατί από κει από τους οφθαλμούς συνηθίζουν οι περήφανοι να γνωρίζονται επειδή και σηκώνουν ψηλά τα φρύδια και τα μάτια τους και για τούτο λέγονται και υπερήφανοι σηκώνοντας υπεράνω τα φάη τα μάτια. Τέτοιους λοιπόν οφθαλμούς Κύριε θα κάνεις να ταπεινωθούν και να βλέπουν κάτω στη γη από τις θλίψεις και τους πειρασμούςπου θα παραχωρήσεις να πάθουν. Λαό ταπεινό ονομάζει και τους εξ εθνών γιατί από το βάρος της ειδωλολατρίας και των αμαρτιών έκλινε κάτω ενώ υπερηφάνους τους Ιουδαίους γιατί υπερηφανεύονταν στο Νόμο και στους προγόνους τους.

29.Της ψυχής οφθαλμός ο νους κι οφθαλμός κι ο νους σα λύχνος του ανθρώπου πυο τον οδηγεί και δεν τον αφήνει να σκοντάφτει ενώ σκότος οφθαλμού και νοός ο θυμός κι η επιθυμία. Σύ Κύριε θα φωτίσεις το νου μου με τις θεϊκές Σου ελλάμψεις και φωτίζοντας το νου μου ταυτόχρονα θα φωτίσεις και το σκότος μου δηλαδή θα διαλύσεις το θυμό και την επιθυμία μου. Αν λοιπόν το φως μέσα σου είναι σκότος τότε το σκότος σου πόσο άραγε να είναι όπως είπε ο Κύριος; Δηλαδή αν ο νους σου ο λογικός είναι σκοτισμένος πολλώ μάλλον οι άλλες άλογες δυνάμεις της ψυχής και μπορούμε να πούμε τον ίδιο νου και φως και σκότος για τη φύση των πραγμάτων που είναι φως αφού διακρίνει και τα νοεί αυτά όλα αλλά για το Θεό σκότος γιατί ο Θεός είναι αόρατος και άγνωστός του. Λύχνος ο Μωσαϊκός Νόμος επειδή οδηγούσε τους αναγινώσκοντες στα καλά και την αρετή αλλά πάλι και σκότος για το σκέπασμα πάνω του της ασάφειας. Τούτου του νόμου τα απόκρυφα νοήματα παρακαλεί να φωτιστεί να τα αποκαλύφτεί όταν δηλαδή σαρκωθεί ο Υιός του Θεού. Λύχνος και το κήρυγμα του Ευαγγελίου που φωτίστηκε και γνωρίστηκε σε μας τους πιστούς παρά του Σωτήρος και φωτοδότου Χριστού ενώ σκότος η πλάνη των ειδώλων και η άλογη άγνοια της Θεογνωσίας και ορθής πίστεως. Λύχνος κι ο νους που οδηγεί τον άνθρωπο σε όσα πρέπει να πράττει και σκότος το σώμα για την παχύτητα και το σκέπασμα που προξενεί στο νου. Αυτά τα δυο θα φωτιστούν ο νους με τις θεέις ελλάμψεις ενώ το σώμα με την καθαρότητα και μερικοό λένε ότι λύχνος εδώ ο Ιησούς που γεννήθηκε απ’ αυτόν τον φωτισθέντα υπό του Θεού ενωθείς Αυτώ καθ’ υπόστασιν και δίνοντάς Του να λάμψει τις ακτίνες Του πανταχού κι έτσι έλεγε Εγώ ειμι το φως του κόσμου και άρα σκότος η σάρξ –αυτή καθαυτή για την παχύτητα- την οποία ο Θεός Λόγος προσέλαβε και θέωσε και λάμπρυνε.

30.Εν Σύ δηλαδή διαμέσου της βοηθείας Σου Κύριε θα λυτρωθώ από πειρατήριο δηλαδή πειρασμό που προξενείται σε μένα από τους ανθρώπους ή από τους δαίμονες.

Από το Θεό μου βοηθούμενος λοιπόν θα υπερβώ το τείχος δηλαδή τις αμαρτίες που μου εμποδίζουν τη στράτα μου και δε με αφήνουν να πάω προς το Θεό μου γιατί με τις αμαρτίες εμποδίζει ο σατανάς και δεν τους αφήνει να ανέβουν στον ουρανό ενώ εκείνος λαμβάνει δύναμη. Πειρατήριο είναι η ζωή αυτή όπως τη λέει κι ο Ιώβ ουχί πειρατήριον εστιν ο βίος του ανθρώπου επί της γης; Και κει μέσα βρίσκονται διάφοροι πειρασμοί και δοκιμαστήρια δηλαδή δολώματα ηδονής και παγίδες θανατηφόρες και ενέδρες και εχθροί νοητοί και αισθητοί ενώ τείχος το σώμα που ως παχύ είναι πρόβλημα και σκέπασμα ψυχής που την εμποδίζει από τις θείες ελλάμψεις και τείχος και οι εναέριοι δαίμονες που όταν η ψυχή βγει από το σώμα την εμποδίζουν και δεν την αφήνουν να ανέβει ελεύθερα προς τα ουράνια.

31.Και τούτο σχήμα συνηθισμένο στην ΠΔ γιατί αντί να πει του Θεού μου άμωμη η οδός είπε ο Θεός μου άμωμος η οδός Αυτού και οδός κια στράτα Θεού είναι η αρετή που φέρνει τους ανθρώπους στο Θεό κι άρα πρέπει να είναι άμωμος και ακατηγόρητος όποιος περπατά τη στράτα της αρετής χωρίς να εκκλίνει δεξιά κι αριστερά δηλαδή σε υπερβολές και ελλείψεις ρτης αρετής και χωρίς βέβαια να πράττει την αρετή για κενοδοξία ή άλλο τέλος ανθρώπινο παρά για μόνη την ευαρέστηση του Θεού. Έτσι περπάτησε ο Χριστός όλη Τοη τη ζωή επί της γης μέσα στον κόσμο και βρέθηκε άμωμος και αμαρτία ουκ εποίησε.

Τα λόγια του Κυρίου αληθινά και καθαρά από κάθε κατηγορία καθώς καθαρό είναι από κάθε ύλη και σκουριά το πυρωμένο δηλαδή το χωνευμένο χρυσάφι καθώς και αλλαχού το είπε τα λόγιο Κυρίου λόγια αγνά αργύριον πεπυρωμένον δοκίμιον τη γη κεκαθαρισμένον επταπλασίως όπως έχει λεχτεί.

Κι όταν ο Θεός υπόσχεται να βοηθήσει κάποιον δεν ψεύδεται παρά πληρώνει την υπόσχεσή Του κι ομοίως κι όταν κανείς ελπίζει ολοσδιόλου στο Θεό δε λείπει από το να τον βοηθήσει κι ο Θεός.

32.Το ότι περιττεύει ή αντί του επειδή δηλαδή για τούτο βοηθά ο Κύριος όσους ελπίζουν σ’ Αυτόν αφού ποιος άλλος είναι Θεός πάρεξ του Κυρίου Παντοκράτορος δηλαδή του Πατρός;

Θεό εδώ ονομάζει τον Υιό και λέγοντας ημών Τον συναρίθμησε με μας τους πιστούς Του γιατί προγνώρισε ως πρηφήτης το τέλειο της πίστεώς των Χριστιανών.

33.Για το Άγιο Πνεύμα ομίλησε εδώ και περιζωννύων με είπε δύναμιν δηλαδή σε πολέμους.

Με τις εντολές Του ρύθμισε ο Θεός κι έκανε ακατηγόρητη τη στράτα της ζωής μου. Ο Σωτήρας Χριστός ως εκ προσώπου της Εκκλησίας των Χριστιανών εξομάλισε τη στράτα της ζωής της Εκκλησίας Του διαμέσου της ενσάρκου Του οικονομίας και άμωμη κι ακατηγόρητη την έκανε.

34.Ο Θεός ευτρεπίζει και δυναμώνει με τη βήθειά Του τα πόδια μου να τρέχω όταν τύχει καιρός φυγής καθώς με τη φύση έκανε και τα πόδια της ελάφου  λεπτά κι επιτήδεια να φεύγει όταν την καταδιώκουν οι σκύλοι και κυνηγοί.

Στα ψηλά βουνά λοιπόν Κύριε με διασώζεις και αποκαθιστάς και παύεις το δρόμο μου κατά την ομοίωση των ελάφων που φεύγοντας τους κυνηγούς ανεβαίνουν στα όρη κι εκεί ελευθερώνονται από το φόβο και ίστανται κι αναπνέουν με ανάπαυση πλέον. Ο Θεός τόσο γρήγορο με κάνει στο δρόμο ώστε να φεύγω τους δαίμονες που ζητάνε να με πιάσουν και να ανέβω στο ύψος των αρετών.

35.Ο Θεός είναι που εδωσε σε μένα την εμπειρία και σύνεση της πολεμικής τέχνης όχι μόνον κατά των ορατών αλλά και των αοράτων δαιμόνων εχθρών μου ώστε να μεταχειρίζομαι τεχνικώς το θυρεό και καλκάνι -αέτωμα- της πίστεως κι άγκυρα και να πιάνω τη μάχαιρα του Πνεύματος και διαμέσου των πρακτικών αρετών που δηλώνονται με τα χέρια να πολεμώ τους νοητούς εχθρούς μου. Και η προς το Θεό έκταση των χειρών στην προσευχή κι αυτή λέει παράταξη δυνατή και πόλεμος είναι κατά των εχθρών νοητών και αισθητών.

Εδώ λείπει το ως δηλαδή έθου τόξον χαλκούν βραχίονάς μου ως καθιστώντας στερεά τα μπράτσα των χεριών μου και να μην αποκάνουν όταν ρίχνουν τις σαϊτες στον πόλεμο.

36.Συ Κύριε έδωσες σε μένα βοήθεια όχι ανωφελή και αδύνατο αλλά δυνατή και σωστική από κάθε βλάβη των εχθρών μου.

Κείνοι που θελουν να βοηθήσουν κάποιον συνηθίζουν να μεταχειρίζονται το δεξί τους χέρι για βοήθεια επειδή η δεξιά είναι φυσικά δυνατότερη κι επιτηδειότερη από την αριστερά και δεξιά πρέπει να νοήσουμε και τον ενανθρωπησαντα Θεό Λόγο που αντελάβετο και βοήθησε τη φύση μας.

Παιδεία νοούμε τον παιδαγωγό νόμο του Μωυσέως διαμέσου του οποίου καταρτίστηκε ο άνθρωπος παντελώς στην αρετή και παιδεία Θεού είναι οι κατά παραχώρηση Θεού ερχόμενοι πειρασμοί χάριν παιδείας και σωφρονισμού. Κατά δυο τρόπους με ωφέλησες Κύριε που με βοήθησες και με αντέλαβες και γιατί παραχώρησες να λάβω πειρασμούς.

Ακόμα θα με διδάξεις και θα με παιδεύσεις ως δούλο και υιό Σου Κύριε εν θλίψει γαρ μικρά η παιδεία Σου ημίν αφού όταν εμείς ευτυχούμε πέφτουμε σε αμέλεια και καταφρονούμε ενώ όταν δυστυχούμε και θλιβόμαστε τότε ξυπνάμε και γινόμαστε σωφρονέστεροι.

37.Πλάτυνες τα κινήματα των ποδών μου Κύριε επειδή αφαίρεσες από τη μέση της στράτας κάθε παγίδα και σκόνταμμα ανάμεσα στα οποία πριν περπατούσα και στεναχωριόμουνα ενώ τώρα χωρίς κανένα φόβο περπατώ επειδή δεν υποπτεύομαι να με ενεδρεύει κανείς στο δρόμο.

Πριν φεύγοντας τους εχθρούς πατούσα ελαφρά πάνω στην επιφάνεια της γης ώστε τα ίχνη των ποδιών μου να είναι αφανή και να μη γνωρίζονται από κείνους που με δίωκαν και έτσι δε με ακολουθούσαν να με βρουν στον τόπο που ήμουν κρυμμένος αλλά τώρα βαριά πατώ στη γη και δυνατά τα πόδια στερεώνω όταν περπατώ επειδή δε φοβάμαι πια κι ας γνωρίσει κανείς τα χνάρια των ποδιών μου. Από το πρόσωπο της Εκκλησίας των Χριστιανών πάλι νοείται ο λόγος όταν ευχαριστεί το Θεό γιατί άνοιξε και πλατύνθηκε η στράτα της αρετής με το να την περπατούν καθημαρινώς πολλά πόδια όσων Χριστιανών θέλουν να σωθούν και δεν είναι αφανή και σκοτεινά τα ίχνη και τα σημεία της ευαγγελικής πολιτείας παρά τα αυξάνουν κιόλας και λάμπουν με τη συνέχεια των πολιτευομένων εναρέτως.

38.Επειδή λοιπόν πληροφορήθηκε από τα περασμένα για τη βοήθειά του από τον άγιο Θεό για τούτο εδώ θαρρεί και για το μέλλον και λέει ότι και να  σηκωθούν πάλι κάποιοι καταπάνω μου και γίνουν εχθροί μου βέβαια κι αυτούς θα τους κυνηγήσω και θα τους πιάσω επειδή δε θα μπορέσουν να αντισταθούν σε μένα ούτε και να γλιτώσουναπό τα χέρια μου.

Αφού εγώ βάλω τους εχθρούς μου στα χέρια μου δε θα γυρίσω πίσω να τους αφήσω ζωντανούς όχι παρά θα τους διαφθείρω όλους μαζί επειδή ως νικημένοι δε θα μου αντισταθούν τελείως.

39.Επειδή είπε πιο πάνω ότι θα διαφθείρει και τους εχθρούς του τώρα λέει και τον τρόπο με τον οποιο θα τους διαφθείρει και ποιος είναι αυτός; Εγώ τόσο θα τους αναγκάσω και τόσο πολλά θα τους στενοχωρήσω από κάθε μέρος ώστε να αδυνατήσουν και να μη μπορούν πλέον να σταθούν σε πόλεμο κατά πρόσωπό μου.

Κι όταν πιαστούν οι εχθροί μου και στεναχωρηθούν από λόγου μου τότε βλέποντας πως κλείστηκαν σαν τα ψάρια στα δίχτυα και να εναντιωθούν δεν θα έχουν καμιά απολύτως δύναμη παρά θα πέσουν στα πόδια μου παρακαλώντας και δεόμενοι να τους χαρίσω τη ζωή και να μη τους θααντώσω.

40. Πάλι επεαναλαμβάνονται οι ευεργεσίες ππου έκανε ο Θεός και τις αριθμεί για δεύτερη φορά λέγοντας εμπόδισες Κύριε τουε εχθρούς μου από την ορμή που είχαν εναντίον μου και τους έπιασες και έβαλες νικημένους υποκάτω των ποδών μου.

41.Έκανες Κύριε τους εχθρούς μου να δώοσυν πλάτες και ανάγκασες να φύγουν από μπροστά μου γιατί κείνοι που φεύγουν λέγονται νώτος αφού γυρίζουν στους κυνηγούντες το νώτο δηλαδή την πλάτη τους. Και αν νοήσουμε το γενομένους πάλι μου έδωσες τους εχθρούς μου εφόσον έγινες νώτο δηλαδή πλάτη κι αν λείπει το εις μου έδωσες αυτούς νώτο ώστε να έχω ενώπιόν μου πλάτες και να τους χτυπώ αφύλακτους και χωρίς κανένα φόβο.

Παντελώς τους θέρισες Κύριε και ξερίζωσες από τη γη όπως το Σαούλ και τον Αχιτόφελ και τον Αββεσαλώμ και μύριους άλλους.

42.Φώναξαν οι εχθροί μου προς τον Κύριο αλλά ο Κύριος δεν τους εισήκουσε για τις αμαρτίες τους και γιατί αδίκως με πολέμησαν.

43.Θα αφανίσω λοιπόν τους εχθρούς μου όπως ο άνεμος το λεπτό χώμα δηλαδή τον κονιορτό της γης επειδή ο άνεμος όταν φυσά από μπροστά στον κονιορτό τον υψώνει στον αέρα ως λεπτό και ελαφρύ που είναι και τον διασκορπίζει στον αέρα.

Εγώ θα λεανώ δηλαδή θα καταπατήσω τους εχθρούς μου επειδή ο πηλός που βρίσκεται στους πλατείς δρόμους των πόλεων καταπατούμενος από το πλήθος των ανθρώπων λεαίνεται και ισάζει και λεπτύνεται και εξαλείφεται. Από το ακόλουθο και το επόμενο δηλαδή το ίσασμα του πηλού φανέρωσε το προηγούμενο δηλαδή το καταπάτημα επειδή πρώτα καταπατείται ο πηλός κι έπειτα λεπτύνεται και ισάζει. Πλατεία ο δημόσιος δρόμος του παζαριού όπου συνάγεται ο λαός και ονομάζεται και αμαξιτός επειδή λογω του πλάτους του μπορούν να περνούν από κει αμάξια ενώ πλατεία ονομάστηκε για να διαφέρει από τη στράτα την καλούμενη ατραπό που είναι στενή πολλά και δε μπορεί κανείς να τραπεί δηλαδή να γυρίσει σε ένα και άλλο μέρος όταν την περπατά.

44.Εμένα θα κάνεις Κύριε ανώτερο από κάθε αντιλογία του υποταγμένου λαού σε μένα επειδή θα τον καταστήσεις να με φοβάται ως βασιλέα και να μην τολμά να αντιλέγει στα δικά μου προστάγματα.

Κι όχι μόνο θα αφαιρέσεις Κύριε κάθε αντιλογία των υποηκόων μου Ιουδαίων παρά και άλλα αλλόφυλα έθνη θα υποτάξεις σε μένα. Αρμοδιότερα αναφέρεται στο Χριστό όπως και τα ακόλουθα όταν λέει στον Πατέρα κατά το ανθρώπινο Συ Πάτερ Μου θα καταστήσεις Εμένα τον Υιό Σου καθό άνθρωπο κεφαλή των εθνών κατά το δώσω Σοι έθνη την κληρονομίαν Σου επειδή ο προηγούμενος λαός Σου ο Ιουδαϊκός δεν Τον δέχτηκε παρά απείθησε και αντέλεγε και τελευταία και Τον σταύρωσε κιόλας ώστε για τούτο κι ο Δεσπότης μας Χριστός λυτρώθηκε από αυτούς θανατώνοντας το θάνατο και αναστάς και λυτρωθείς και φυγών από τα χέρια των ασφαλισαμένων τον τάφο Του έγινε βασιλεύς στα έθνη τα οποία θεληματικώς υποτάχτηκαν στη βασιλεία Του.

Ο λαός εξ εθνών που πριν τον αγνοούσα επειδή δε Με γνώριζε για Κύριό του αφού γνωρίζει ο Κύριος όσους Τον γνωρίζουν κι αυτός λοιπόν υποτάχτηκε και δουλεύει σε Μένα.

45.Με την ακοή του αυτιού παραδέχτηκε το Ευαγγέλιό Μου ο λαός εξ εθνών γιατί γράφτηκε η πίστις εξ ακοής.

Κατηγορώντας το γένος των Ιουδαίων γιατί αυτοί επιγράφουν στον εαυτό τους πατέρα τον Αβραάμ και το Δαβίδ ενάντια όμως έργα έπρατταν στους προγόνους τους αυτούς και τους ονομάζει υιούς γιατί κατάγονταν απ’ αυτόν αλλά και αλλότριους για την ανομοιότητα της γνώμης που είχαν με τον προπάτορά τους.

46.Άτιμοι κι άχρηστοι Ιουδαίοι για τις πονηρίες σας σα σκεύη που όταν παλαιωθούν γίνονται άχρηστα χώλαναν λέει δηλαδή κουτσάθηκαν και βγήκαν από τη διορισθείσα τους στράτα των θείων εντολών επειδή των κουτσών ο δρόμος είναι παρατετραμμένος δηλαδή βγαίνει έξω από τον ίσο δρόμο εξαιτίας της παρατροπής και του βγαλσίματος των αρμονιών των ποδιών τους.

47.Προηφτεύοντας ομιλεί τώρα για την ανάσταση του Κυρίου στους Ιουδαίους που νόμιζαν ότι έμεινε νεκρός για πάντα επειδή βοά σ’ αυτούς ο Χριστός ζει αφού ανέστη τριήμερος.

Άξιος λοιπόν να ευλογείται και να δοξάζεται ο Θεός.

Παρακινώντας το Χριστό να αναληφθεί στους ουρανούς ώστε από κει να απέλθει και να πέμψει τον Παράκλητο στους Αποστόλους που έμελλαν να πάνε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Αλλά παλιά ήταν ο Υιός του Θεού πλάσεως ενώ τώρα αναπλάσεως δηλαδή σωτηρίας. Το μου πρόσθεσε κοινή του και δική μας καθιστώντας τη σωτηρία δια του Χριστού. Ζει άρα Κύριος δηλαδή αϊδιος είναι και αρχή δεν έχει ούτε και τέλος παρά πάντοτε είναι αφού συνηθίζει ανάμεσα στα άλλα του λόγια ο προφητάναξ να ενώνει και δόγματα πίστεως για την ωφέλεια των ακροατών του και ευλογητός είναι για τα θαυμάσια που τέλεσε ενώ το υψωθήτω αντί του ας νοηθεί μέγας και ύψιστος.

48.Συ είσαι ο Θεός που έδωσες εκδίκηση κατά των εχθρών μου και υπέταξες όσους με πολεμούσαν δια του Σαούλ επειδή αυτοί τώρα υποτάχτηκαν σε μένα ως βασιλέα τους. Νοείται βέβαια και περί του Χριστού στον οποίο έδωσε ο Θεός και Πατήρ κατά το ανθρώπινο εκδικήσεις κατά των Εβραίων αφού εξολοθρεύτηκαν από τους Ρωμαίους και υποταγή έδωσε σ’ Αυτόν αυτήν  από τους εξ εθνών καταγόμενους λαούς.

49.Ακολουθεί ευχαριστία στο Θεό σχηματισμένη σε πτώση ονομαστική αντί κλητικής δηλαδή Θεέ μου που έδωσες εκδικήσεις σε μένα ρύστη μου από τους οργίλους εχθρούς μου εννοώντας όσους ήταν περί τον Σαούλ που όσο ζούσαν δεν άφηναν την οργή κατά του δαβίδ και βέβαια τέτοιοι οργίλοι εχθροί μας είναι οι δαίμονες.

Όσα είπε παραπάνω τα ίδια ξαναλέει για δεύτερη φορά κ ιεδώ επειδή χαίρεται να επανακυκλώνει όσα είναι χαράς πρόξενα.

Κι αν πάλι βρεθούν μερικοί κι υψωθούν εναντίον μου σαν τους φίλους του Σαούλ βέβαια Συ Κύριε θα με κάνεις ανώτερο της βλάβης τους κι αν βρεθεί κανείς και σαν τον Σαούλ που αδίκως με επιβουλεύτηκε κι απ’ αυτόν Σε παρακαλώ λύτρωσέ με.

50.Επειδή λοιπόν είσαι τέτοιος μεγάλος βοηθός Κύριε όπως ο λόγος μου σε δοξολόγησε ως τώρα για τούτο θα σε ευχαριστήσω σε όλα τα έθνη και πράγματι τελέιωσε το λόγο τούτο ο θείος προφητάναξ επειδή διαμέσου της βίβλου αυτής των ψαλμών του σε όλα τα έθνη που την αναγινώσκουν εξομολογείται κι ευχαριστεί το Θεό.

Στο όνομα το δικό Σου Κύριε θα ψάλλω με την κιθάρα μου δηλαδή σε Σένα από την πολλή χαρά της καρδιάς μου.

51.Υπακούεται έξωθεν το Κύριε ώστε να είναι Κύριε ο μεγαλύνων τις σωτηρίες των βασιλέων δηλαδή Κύριε Εσύ που κάνεις μεγάλες και παράφοξες τις σωτηρίες σε μένα το βασιλέα.

Συ είσαι Κύριε που κάνεις έλεος σε μένα τον οποίο έχρισες βασιλέα του Ισραήλ με την προσταγή Σου.

Επειδή είπε παραπάνω βασιλέα και παρακάτω Χριστό για τούτο εδώ ακολούθως είπε και το όνομα του βασιλέως και του Χριστού δηλαδή ότι είναι ο Δαβίδ κι άρα απλώς να δίνεται έλεος από το Θεό προσαρμόζει στους βασιλείς των Ιουδαίων που κατάγονται από το Δαβίδ αλλά το να δίνεται το έλεος αυτό έως αιώνος αυτό είναι ανάρμοστο στους βασιλείς από το Δαβίδ επειδή αφού γύρισαν από την αιχμαλωσία της Βαβυλώνος οι Ιουδαίοι μόνος ο Ζοροβάβελ ηγεμόνευσε σ’ αυτούς από το γένος του Δαβίδ και κληρονόμους του δεν άφησε στην ηγεμονία του. Μένει λοιπόν να λέγεται εδώ ο Ιησούς Χριστός ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος σπέρμα του Δαβίδ επειδή κι η μητέρα Του κατάγονταν από το γένος του Δαβίδ κι ο ευαγγελιστής Ματθαίος έγραψε Βίβλος γενέσεως Ιησού Χριστού Υιού Δαβίδ και έκανε στον Ιησού Χριστό έλεος ο Θεός Λόγος ως καθυπόσταση ενωμένος μαζί Του και θεώσας Αυτόν κατά το ανθρώπινο.

ΨΑΛΜΟΣ ΙΗ΄-18

1.Εις το τέλος ψαλμός του Δαβίδ κι αυτός αναγράφεται κι επιγράφεται επειδή όταν έγινε γέροντας κι έβλεπε το τέλος της ζωής του τον συνέθεσε αλλά και γιατί προφητεύει πράγματα που έγιναν στο τέλος των χρόνωναφού επιστομίζει τη μέλλουσα αθεϊα όσων φλυαρούν πως δεν έκανε ο Θεός τα πάντα παρά αυτομάτως δηλαδή από λόγου τους έγιναν.

2.Οι άψυχοι ουρανοί μεταχειριζόμενοι την όμορφη όψη και θεωρία τους σα φωνή πάντοτε κηρύττουν σε όλους τη μεγαλειότητα και δόξα του δημιουργού τους Θεού γιατί είπε ο Σολομών εκ μεγέθους και καλλονής κτισμάτων αναλόγως ο γενεσιουργός αυτών θεωρείται και όποιος βλέπει το τόσο μέγεθος του ουρανού και το σχήμα και το κάλλος και τη θέση και τά άλλα ιδιώματα τα φυσικά του πιστεύει τη δημιουργική δύναμη του Θεού έχοντας διδάσκαλο μόνη τη θεωρία του ουρανού και λέγοντας ουρανό εννοεί τον πρώτο που υπάρχει ψηλότερα από το στερέωμ και θέτει σε πληθυντικό μεταχειρζόμενος τον αριθμό αυτό κατά τη συνήθεια της εβραϊκής που άλλοτε  σε ενικό κι άλλοτε σε πληθυντικό τον ονομάζει αφού κι ας είναι αόρατος σε μας από το φαινόμενο όμως στερέωμα και κείνο συλλογιζόμαστε πως είναι. Και με το όνομα των ουρανών το στερέωμα λέει που βλέπεται ώστε να ακολουθήσει η επεξήγησή του.

Κι αν λοιπόν ο δεύτερος στίχος αυτός εδώ εξηγεί τον προηγούμενο ακολουθεί ότι αυτός που είπε πιο πάνω ουρανούς εδώ λέει στερέωμα και κείνο που είπε πιο πάνω οι ουρανοί διηγούνται αυτό λέει εδώ αναγγέλει το στερέωμα και κείνο που είπε πιο πάνω δόξα τώρα λέει ποίηση χειρών και για να πω συντόμως λέει πως ο ουρανός μόνος φαινόμενος είναι αυτάρκης διδάσκαλος της μεγαλουργίας του ποιητή του Θεού αφού αυτή τη μεγαλουργία του Θεού ονόμασε δόξα και ποίηση των χειρών Του.

3.Αν κτίστηκε ο κόσμος ή κινείται αυτομάτως δηλαδή από λόγου του δε θα φύλαγαν τα οροθέσιά τους ασύγχυτα οι μέρες και οι νύχτες παρά ο Θεός είναι τόσο προνοητικός του παντός ώστε από την πολλή ευταξία της κτίσεως και μόνο φαίνεται πως η πρώτη ημέρα διδάσκει πάντοτε τη δεύτερη και η δεύτερη την Τρίτη και καθεξής η μια την άλλη για το οροθέσιο και την τάξη που έθεσε και διόρισε ο Κύριος στην καθεμιά τους επειδή κατά κάποιο τρόπο η μια μέρε ερεύγεται δηλαδή μηνύει στην άλλη ρήμα δηλαδή το πρόσταγμα του Θεού γι’ αυτό.

Κι εκείνο που είπε πιο πάνω για τις μέρες τούτο λέει εδώ και για τις νύχτες γιατί κάθε νύχτα αναγγέλλει στην άλλη τη γνώση δηλαδή τη διδασκαλία για τον όρο και την τάξη που διόρισε ο Θεός στην καθεμιά τους ώστε να μην πλεονεκτεί η μια και να βλάπτει την άλλη αλλά με κάποια τάξη και διορισμό άλλοτε να είναι μεγαλύτερες οι νύχτες κι άλλοτε οι μέρες κι άλλοτε να είναι και ίσες και να φυλάνε αναμεταξύ τους δικαιοσύνη και ευαρμοστία. Η μέρα ερεύγεται ρήμα και η νυξ αναγγέλλει γνώση δηλαδή ότι είναι Πρόνοια Θεού στην κτίση επειδή η τάξη είναι διδάσκαλος Προνοίας δηλαδή διδάσκει πως είναι Πρόνοια και ημέρα ο Πατήρ ημέρα και ο Υιός για τη λαμπρότητα της μιάς Θεότητος. Ερεύγεται ρήμα η ημέρα στην ημέρα δηλαδή ο Πατήρ λάλησε στον Υιό Εγώ εξ Εμαυτού ουκ ελάλησα αλλ’ ο πέμψας Με Πατήρ Αυτός Μοι εντολήν έδωκε τι είπω και τι λαλήσω. Πάλι νύξ είναι ο Χριστός κατά την ανθρωπότητα συγκρινόμενη με τη Θεότητα που αναγγέλλει θεογνωσία στους ανθρώπους.

4.Ερωτηματικώς πρέπει να αναγινώσκεται το ρητό αυτό εδώ γιατί σα να λέει άραγε δεν υπάρχουν λαλιές και λόγι αψύχων κτισμάτων των ουρανών δηλαδή και των ημερών και των νυκτών; Άραγε δεν ακούγονται οι φωνές τους; Κι επειδή δεν ακουγονται γιατί φωνές δεν έχουν είναι φανερό ότι ούτε κι οι λαλιές τους είναι λόγοι επειδή μέρη της έναρθρης οι λαλιές και οι λόγοι κι απορώντας έτσι ακολούθως λύνει και την απορία λέγοντας.

5.Ναι αποκρίνεται τόσοι πολλοί είναι οι λόγοι των αψύχων ουρανών και των ημερών και των νυκτών ώστε που όλη η γη είναι γεμάτη από τους φθόγγους και τους ήχους τους κατά τον τρόπο που είδαμε πως οι λογικοί άνθρωποι βλέποντας το κάλλος και την αρμονία των ουρανών και των ημερών και των νυκτών παρακινούνται να δοξολογούν το Δημιουργό τους. Κι έτσι η δοξολογία κι οι ευχαριστήριες φωνές των λογικών ανθρώπων νομίζονται πως είναι φωνές των αλόγων ουρανών. Κι αυτό το ίδιο θα πει και κείνο που ακολουθεί και εις τα πέρατα της Οικουμένης τα ρήματα αυτών αφού για δεύτερη φορά είπε τα λόγια τα ίδια για περισσότερη σαφήνεια των πραγμάτων ενώ τα πέρατα της Οικουμένης φανερώνουν το μήκος και πλάτος της επειδή είναι συνήθεια στους προφήτες και μάλιστα στο Δαβίδ να προφέρει το ίδιο νόημα με διάφορα λόγια. Δίδαξε λοιπόν ότι τα προρρηθέντα κτίσματα σχεδόν φωνάζουν πως είναι Πρόνοια Θεού που συγκρατεί και κυβερνά όλον τον κόσμο και θα προφητεύσει κι ότι σε κάθε έθνος και φυλή βρίκσονται μερικοί που νοούν τη φωνή αυτή των κτισμάτων κι ας είναι άψυχα κι άλογα. Και για τούτο λέει δεν υπάρχουν λαλιές ούτε και λόγοι γλώσσας και κάποιας διαλέκτου έθνους διαμέσου των οποίων δεν ακούγονται δηλαδή δε νοούνται οι προρρηθείσες των κτισμάτων φωνές. Αυτός ο λόγος έλαβε τέλος γιατί σε κάθε μέρος της γης και σε πάν έθνος βρίσκονται άνθρωποι που νοούν και λένε πως υπάρχει Πρόνοια Θεού. Επί του παρόντος όμως ακούονται νοείται ακουσθήσονται κατά αντιχρονισμό ενεστώτος αντί μέλλοντος του χρόνου τιθεμένου και λαμβανομένου αλλά και για το ιδίωμα της προφητείας λαμβανομένου ενεστώτος αντί μέλλοντος επειδή βλέπει τα μέλλοντα ως ενεστώτα και περασμένα.

6.Στον ήλιο διόρισε ο Θεός να έχει το σκήνωμα και την κατοικία του στον ουρανό γιατί είπε ο Μωυσής περί των δυο φωστήρων των μεγάλων ηλίου και σελήνης και έθετο αυτούς εν τω στερεώματι του ουρανού ώστε φαίνειν επί της γης κι εφάνη σε πολλούς το ρητό ασύντακτο εμείς όμως βάζοντας υποστιγμή μετά τη λέξη σκήνωμα και το αυτού νοώντας όχι αντωνυμία αλλά τοπικοό επίρρημα εύκολα συντάσσουμε το ρητό έθετο και όρισε στον ήλιο το σκήνωμα και την κατοικία του δηλαδή εκεί, πού; Στο στερέωμα δηλαδή του ουρανού κι είναι περιττή η πρόθεση εν τότε όπως τη βρίσκουμε καθώς και σε άλλα ρητά της ΑΓ παρατηρήσαμε και βρήκαμε ως δυσκολοσύντακτα. Κι ο ήλιος λοιπόν δεν αφήνει ποτέ το διορισμένο σ’ αυτόν από το Θεό σκήνωμα δηλαδή τον ουρανό και αυτός γίνεται κήρυκας της δόξας και προνοίας του Θεού.

Εδώ λείπει το εστιν γιατί λέει ωραίος ο ήλιος με το κάλλος των ακτίνων του που αστράπτουν καθώς κι ο νυμφίος ειναι ωραίος όταν εξέρχεται από το νυφικό του θάλαμο.

Κι εδώ νοούμε πως έγινε αντιχρονισμός γιατί το αγαλλιάσεται λαμβάνεται αντί του αγαλλιάται αφού χαίρει ο ήλιος να δράμει το διορισμένο σ’ αυτόν δρόμο του ουρανού καθώς κι ο ανδρείος γίγας τρέχει θαρρώντας στη δύναμή του δηλαδή ο ήλιος πάντοτε είναι ακούραστος και δεν απέκαμε τόσες χιλιάδες χρόνους δουλεύοντας στην  προσταγή του Θεού.

7.Έξοδος ηλίου νοείται η Α. κατά την οποία βγαίνει πάνω στον ορίζοντα του ουρανού και κατάντημά του η Δ. κατά την οποία κρύβεται υποκάτω στον ορίζοντα του ίδιου ουρανού και κάτω από τη γη πειρτρέχοντας σε διάστημα μιάς ημέρας ή νυκτός το ένα ημισφαίριο του ουρανού και σε ένα ολόκληρο ημερονύκτιο περιτρέχει δυο του ουρανού ημισφαίρια κι έτσι φωτίζει όλον τον κόσμο.

Κανένας τόπος και άνθρωπος δεν υπάρχει που να μην απολαύσει τη θερμότητα και ζέστη του ηλίου αλλά κάθε τόπος μζί και όλα τα αναίσθητα και φυτά και άνθρωπος μαζι με όλα τα ζώα ζεσταίνονται από αυτόν αφού αυτό είναι το θαυμασιότατο ότι με το ένα και το αυτό απομάκρυσμά του ο ήλιος και φωτίζει και ζεσταίνει τα πάντα ενώ το πυρ διακονικό είναι γιατί μας βρίσκει και μας φωτίζει αλλά από μακριά ενώ δε ζεσταίνει αν δεν πλησιάσει κανείς κοντά του. Έτσι επαινώντας και το κάλλος του ηλίου και τη δύναμη και το δρόμο και τη χρεία δείχνει από αυτά όλα τη φιλότιμη δύναμη του Ποιητή του ηλίου. Κι η ίση και αβίαστη και πρόχειρη εξήγηση όλων αυτών είναι αυτή. Μερικοί αλληγορικώς όμως νοούντες τα λένε ότι ουρανοί είναι τα ουράνια ασώματα τάγματα στους ουρανούς των Αγγέλων δηλαδή τα οποία παντοτινά δοξάζουν το Θεό όπως τα άκουσαν οι προφήτες Ιεζεκιήλ και Ησαϊας. Ουρανοί κι οι άνθρωποι που είναι ανώτεροι από τα γήινα και με τη θεωρητική φιλοσοφία ανατείνουν στους ουρανούς ενώ στερέωμα οι στερεωμένοι άνθρωποι με την πρακτική φιλοσοφία κι ακαταπόνητοι από προσβολές πειρασμών. Ημέρες οι φωτεινές δυνάμεις των Αγγέλων επειδή και φώτα δεύτερα λέγονται οι άγγελοι κι επειδή οι παραπάνω τάξεις μεταδίδουν στις κατώτερες τα φωτεινά προστάγματα του Θεού ενώ νύχτες οι άνθρωποι για το ζόφο και την παχύτητα του σώματος που εμποδίζουν από την ψυχή τις θείες ελλάμψεις και παρομοίως και τα λοιπά ρητά εννοούμε δηλαδή αλληγορικώς. Το εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος αυτών εν καιρώ πρέποντι ήρθε και προσαρμόστηκε στους Ευαγελιστές και Αποστόλους του Κυρίου. Το εν τω ηλίω έθετο το σκήνωμα αυτού αλληγορικώς είναι ο Χριστός πως κατοικεί στον άνθρωπο που λάμπει με τις ακτίνες των αρετών Εγώ γαρ φησί και ο Πατήρ ελευσόμεθα και μονήν παρ’ αυτώ ποιήσωμεν. Σκήνωμα του Χριστού και η προσληφθείσα ανθρωπότητα στην οποία κατοίκησε και ενώθηκε καθυπόστασιν ο Θεός Λόγος κι έθεσε στο φως δηλαδή λαμπρώς πολιτεύτηκε και φανερώς έζησε ως νυμφίος ωραίος γαρ φησι κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων επειδή ήταν λαμπρός σαν τον ήλιο από τις ακτίνες και χάριτες των αρετών. Ο ίδιος ο Χριστός ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης καθώς ονομάστηκε στην ΠΔ ηγαλλιάσατο να δράμει στο σταυρικό του θανάτου δρόμο για τη σωτηρία μας κατεβαίνοντας από το άκρο του ουρανού και πάλι ξαναγυρίζοντας σ’ αυτό. Εξήλθον γαρ φησι παρά του Πατρός και ελήλυθα εις τον κόσμον πάλιν αφίημι τον κόσμον και πορεύομαι προς τον Πατέρα αλλά κανείς δεν κρύφτηκε από το φωτισμό και τη θέρμη των λόγων Του παρά όλοι φωτίστηκαν και πνευματικώς θερμάνθηκαν.

8.Αρκετός είναι να διδάξει τον άνθρωπο τη θεογνωσία κι αυτός ο άγραφος νόμος που ονομάζεται και φυσικός και δημιουργικός αυτός δηλαδή που λαλεί και κηρύττει τον Ένα Δημιουργό και δια της συνειδήσεώς μας και με το μέγεθος και κάλλος και ευταξία των ορωμένων κτισμάτων αλλά τώρα κοντά στον άγραφο νόμο έδωσε ο Θεός επιπλέον και το γραπτό προς βοήθειά μας νόμον έδωκεν εις βοήθειαν διαμέσου του οποίου μπορεί κανείς να μάθει την Πρόνοια του Θεού και Σοφία. Με διάφορα ονόματα ονομάζει το νόμο του Θεού. Και νόμος ονομάζεται γιατί ρυθμίζει και βάλλει την ευταξία στη ζωή των ανθρώπων ενώ μαρτυρία γιατί διαμαρτύρεται στους αμαρτωλούς πως αν δεν κάνουν καλά θα απωλεσθούν και πάλι δικαιώματα γιατί διδάσκουν το δίκαιο. Εντολή γιατί εντέλλεται και προστάζει δεσποτικώς κείνο που πρέπει να κάνει ο άνθρωπος. Και φόβος γιατί ο νόμος είναι αδυσώπητος και προς χάρη δεν κάνει κρίματα γιατί ο νόμος προφέρει κρίσεις κι αποφάσεις αμετάθετες καθώς προλαβόντας ερμηνεύτηκε. Κι άμωμος και παντελώς ακατηγόρητος ο νόμος του Θεού επειδή σε τι μπορεί να κατηγορήσει κανείς το θείο νόμο στον καιρό που επιστρέφει τους ανθρώπους από την αμαρτία στην αρετή κι από το παρά φύσιν στο κατά φύσιν και από το διάβολο στο Θεό κι από μικρά διδάσκει τα μεγάλα και επουράνια.

Η μαρτυρία δηλαδή ο νόμος του Θεού είναι αξιόπιστος γιατί την κάνει ένας Θεός που είναι πιστός εν πάσι τοις λόγοις Αυτού ενώ νήπια ονομάζονται οι νέοι κατά την ηλικία του σώματος όπως οι βασιλείς Δανιήλ και Σολομών και Ιωσίας ή και κατά την αμάθεια της ανθρωπίνης σοφίας και την ακακία και απονηρευσία της γνώμης αφού όλους αυτούς τους σοφίζει ο νόμος του Θεού.

9.Τα δικαιώματα και τα προστάγματα του Κυρίου είναι ευθέα κι ίσια γιατί δεν περιέχουν κανένα σκολιό και στραβό παρά και ευφραίνουν κιόλας τη καρδιά του αναγνώστη τους γιατί διδάσκουν τις αιτίες και τους λόγους όσων προστάζονται κι είναι ευθέα γιατί προξενούν ευθύτητα στις σκολιές γνώμες των ανθρώπων.

Η εντολή του Κυρίου κι από μακριά ακόμα φαίνεται και φωτίζει τους οφθαλμούς της ψυχής τους νοητούς και διαμέσου αυτών φωτίζει και τους οφθαλμούς του σώματος ώστε να μην περπατά ο άνθρωπος σε στράτες κρημνώδεις της αμαρτίας.

10.Αγνός λέγεται ο τελειωτικός φόβος του Κυρίου γιατί προξενείται στον άνθρωπο ύστερα αφού καθαριστεί δηλαδή και διαμένει εις αιώνα αιώνος επειδή ο εισαγωγικός και δουλικός φόβος διαμένει στον άνθρωπο ωσότου καθαριστεί και μετά την κάθαρση εκβάλλεται κείνος κι έρχεται ο τελειωτικός φόβος και υιικός καλούμενος κι έτσι πια διαμένει πάντοτε στον άνθρωπο που είναι μια αιδώς κι ευλάβεια στο Θεό ενωμένη με αγάπη. Αγνός λέγεται κι ο φόβος του Κυρίου επειδή είναι καθαρός από κάθε κατηγορία και ελάττωμα αφού ο φόβος προς τους ανθρώπους κατηγορείται γιατί ονομάζεται δειλία και για να πούμε συντόμως φόβο εδώ ονομάζει τον τελειωτικό δηλαδή τον χαρακτηριστικό στους τελείους και υιούς όταν φτάσουν στην αγάπη του Θεού αφού ο μόνος αληθινός είναι αυτός ο φόβος ως καθαρός γιατί όσοι τον έχουν πάντοτε φοβούνται μήπως κι αμαρτήσουν κάτι ανθρώπινο κι εκπέσουν έτσι από την οικειότητα κι αγάπη του Θεού ενώ ο στοιχειτικός και εισαγωγικός και δουλικός καλούμενος φόβος τον οποίο έχουν οι κατάδικοι κι οι δούλοι αυτός δεν είναι αγνός και καθαρός επειδή κάνει να φοβούνται το Θεό όσοι τον έχουν μην τους κολάσει για τις αμαρτίες τους. Αγνός λέγεται ο φόβος του Θεού και γιατί προξενεί αγνεία και καθαρότητα σε όσους τον έχουν και ο φόβος αυτός δεν είναι προσωρινός όπως ο ανθρώπινος κι ο εισαγωγικός παρά διαμένει σε όλη τη ζωή των τελείων επειδή τη διαμονή και αιωνιόττα φανερώνει το εις αιώνα αιώνος.

Οι κρίσεις του Κυρίου κι οι αποφάσεις Του είναι αληθινές γιατί και μόνο αυτές είναι απλανείς προς διαφορά των ανθρωπίνων κρίσεων που πολλάκις πλανώνται συγκρινόμενες με την ακρίβεια και ασφάλεια του θείου νόμου.

Οι κρίσεις του Κυρίου είναι ταυτόχρονα και δίκαιες επειδή ό τι είναι κυρίως αληθές αυτό είναι και δίκαιο μαζί.

11.Οι κρίσεις του Κυρίου κι οι εντολές Του είναι ανώτερες από το χρυσάφι και τους πολύτιμους λίθους κι από όσα άλλα νομίζονται τίμια κοντά στους ανθρώπους γιατί όποιος χωρίσει την επιθυμία του από τα τίμια αυτά αυτός θα επιθυμήσει αχόρταστα τα κρίματα και το νόμο του Κυρίου.

Οι κρίσεις κι οι εντολές του Κυρίου υπερβαίνουν στη γλυκύτητα το κηρόμελο που είναι και γλυκύτατο στη γεύση και ωραίο και στην όραση και με τις τιμιότερες ύλες του κόσμου και με το γλυκύτερο φαγητό φανέρωσε την επιθυμία και γκυκύτητα των κριμάτων και εντολών του Θεού.

12.Για τον εαυτό του ομιλώντας αλλά και για κάθε άνθρωπο που είναι δούλος του Θεού παρακινούμενος από τη διάθεση κι αγάπη που έχει στην αρετή και προς το Θεό εξανάγκης φυλάσσει και τις εντολές του Θεού και είπε φυλάσσει αντί αγαπά με την καρδιά και τις εκτελεί με τα έργα.

Εάν φυλάσσει κανείς τις εντολές του Θεού θα λάβει μεγάλο μισθό απ’Αυτόν όχι μόνο στη μέλλουσα ζωή αλλά και στην παρούσα.

13.Επειδή η φύλαξη των εντολών του Θεού γίνεται με την τέλεια αποχή των αμαρτιών κι αυτό είναι πράγμα δυσκολοκατόρθωτο στους θνητούς για τούτο πρεπόντως εδώ απορεί λέγοντας ποιος άραγε θα είναι τόσο φρόνιμος και συνετός ώστε να διακρίνει τις προσβολές των πονηρών λογισμών και αμαρτιών που έρχονται κάθε ώρα σ’ αυτόν; Και ποιος θα φυλαχτεί να μην πέσει σ’ αυτές δληαδή στις συγκαταθέσεις και πράξεις τους; Γιατί πολλά αμαρτήματα είναι τόσο λεπτά και κρύφια και μάλλον τα ψυχικά πάθη που δυσκόλως μπορεί κανείς να τα διακρίνει.

Κρύφια είναι τα κρυφίως πραττόμενα αμαρτήματα και οι κατά διάνοια συνιστάμενοι αισχροί και βλάσφημοι και πονηροί λογισμοί για τους οποίους παρακαλεί το Θεό επειδή οι λογισμοί αυτοί όσο είναι λεπτοί κι αφανείς τόσο και δυσκολοκίνητοι με το να μολύνουν τον άνθρωπο τον ταλαίπωρο με κάθε άδεια και κάθε ώρα αφού τα φανερά και με πράξεις διαπραττόμενα αμαρτήματα μπορεί να νικήσει κανείς αν δεν είναι ολοτελώς κυριευμένος από την aμαρτία και το διάβολο ενώ κρύφια κι όσα κανείς εν αγνοία αμαρτάνει γιατί αυτά είναι κρυμμένα από τη γνώση του.

14.Κι από τα ξένα αμαρτήματα σπλαχνίσου με και φύλαξέ με Κύριε επειδή κι ο βασιλεύς ενέχεται σε αμαρτίες που εξ αμελείας του κάνουν οι υπήκοοί του κι ο αρχιερεύς στα σφάλματα που ενεργεί το ποίμνιό του. Κι ο πατέρας στα κακά που εργάζονται τα παιδιά του κι ο αφέντης στα πταίσματα που διαπράττουν οι δούλοι του γιατί όλων των πραπάνω οι αμαρτίες κι ας είναι ξένες λογίζονται όμως ως οικείες στους προστάτες  τους κι άρχοντες γιατί αυτοί μπορούν να τις διορθώσουν και όμως αμελούν και δεν τις διορθώνουν. Αλλότρια είναι και τα αμαρτήματα όσα γίνονται κατά τύχη και περίσταση και ακουσίως κι όχι κατά γνώμη και προαίρεση ολότελα θεληματική κι εκούσια. Κι εχθροί κι οι ορατοί άνθρωποι όσο κι οι αόρατοι δαίμονες από τους οποίους παρακαλεί να τον φυλάξει ο Θεός και να τον σπλαχνιστεί.

Κι αν δε με νικήσουν τα παραπάνω κρύφια αμαρτήματα κι οι πονηροί κι αισχροί λογισμοί τότε θα λάβω την τελειότητα επειδή κατά το παρόν φυλάττω βέβαια όσο μπορώ το νόμο Σου αλλά αυτά φοβάμαι τα κρυφώς γινόμενα μέσα στην ψυχή μου.

Μεγάλη αμαρτία τα κρύφια αυτά και εν αγνοία γινόμενα και αλλότρια αμαρτήματα και οι πονηροί κι αισχροί λογισμοί κι ας νομίζονται ευκαταφρόνητα σε μερικούς αμαρτωλούς επειδή κι οι κατά διάνοια πονηροί λογισμοί διώκουν από τη  ψυχή τη χάρη του Πνεύματος και το να παραβλέπει κανείς τους υποτασσόμενους σ’ αυτόν να αμαρτάνουν τον κάνει άξιο να υπόκειται στην όμοιά τους καταδίκη με κείνους δηλαδή τους αμαρτωλούς ή και σε μεγαλύτερη ακόμα από κείνων.

15.Τότε λοιπόν θα φανούν ευάρεστα σε Σένα Κύριε τα λόγια της προσευχής μου Κύριε όταν καθαριστώ τελείως από όλα μου τα ειρημένα κρύφια και εν αγνοία και αλλότρια πταίσματα κι από τους πονηρούς κι αισχρούς διαλογισμούς.

Εάν λοιπόν καθαριστώ από όλα τα κρύφια και αλλότρια αμαρτήματα θα είναι πάντοτε ενώπιόν Σου η μελέτη της καρδιάς μου γιατί εάν η καρδιά μου δε ξεμάθει από το να μελετά τα δικά Σου θεία νοήματα κι εκείνα στα οποία Σύ Κύριε χαίρεσαι και ευχαριστιέσαι.

Εσύ Κύριε θα με βοηθήσεις και Συ θα με λυτρώσεις από τα κακά αυτά γιατί Συ Κύριε είσαι που με βοηθάς σε κείνα τα καλά που κατορθώνω και Συ είσαι που με λυτρώνεις από κείνα τα κακά στα οποία πέφτω. Εκ των κρυφίων μου καθάρισόν με και τα ακόλουθα αρμόζουν και σε όλους τους πιστούς Χριστιανούς.

ΨΑΛΜΟΣ ΙΘ΄-19

1.Εις το τέλος ψαλμός επιγράφεται επειδή προφητεύει τα μέλλοντα που έλαβαν τέλος στον καιρό του βασιλέως Εζεκίου αφού ο βασιλεύς των Ασσυρίων Σεναχηρείμ μήνυσε με τον αρχιστράτηγό του Ραψάκη τα βλάσφημα κείνα λόγια που αναφέρονται στην ΠΔ γιατί τούτου χάριν λυπήθηκε ο Εζεκίας και έτρεξε στο θείον ναό και ανέφερε στο Θεό όλα τα βλάσφημα και παρακάλεσε το Θεό να κάνει εκδίκηση ενώ οι φίλοι του κι ανάμεσά τους κι ο προφήτης Ησαϊας βλέποντας τη λύπη και συντριβή της καρδιάς του βασιλέως εξεφώνησαν σχεδόν τη δύναμη και τα ίδια νοήματα των ρητών του ψαλμού παρακαλώντας το Θεό να δεχτεί τη δέηση του βασιλέως. Βλέπε αναγνώστη πώς η θεία χάρη του έδειξε στον προφητάνακτα όχι μόνο όσα έμελλαν να γίνουν ύστερα από πολλά χρόνια αλλά και όσα ήταν ακόλουθο να πουν οι φίλοι του βασιλέως εκείνου.

2.Όταν λοιπόν ο Εζεκίας κι οι φίλοι του απέστειλαν προς τον Ησαϊα σχεδόν του είπαν τα ίδια λόγια ημέρα θλίψεως και ελεγμού και παροργισμού η ημέρα αύτη.

Το όνομα του Θεού υβρίστηκε και καταφρονήθηκε υπό των Ασσυρίων κι αυτό το όνομα θα σε βοηθήσει βασιλεύ και τότε θυμήθηκε τον Ιακώβ επειδή εκείνος έπεσε σε μεγάλους πειρασμούς και φόβους και λυτρώθηκε από όλους με τη βοήθεια του Θεού.

3.Άγιο ονόμαζαν οι Ιουδαίοι το ναό μέσα στον οποίο πίστευαν πως κατοικεί ο Θεός. Από το ναό όπου κατέφυγες βασιλεύ ας σου στείλει βοήθεια ο Θεός.

Το όρος Σιών της Ιερουσαλήμ ήταν αφιερωμένο στο Θεό κι ο Θεός που κατοικεί στη Σιών Αυτός ας κινηθεί από κει κι ας σε βοθήσει.

Ο Θεός να θυμηθεί τις θυσίες που πρόσφερες σ’Αυτόν στον καιρό της ειρήνης θεοσεβέστατε βασιλεύ.

Ας είναι παχύ το ζώο που μέλλεις να προσφέρεις ολόκαυτο στο Θεό και θα παχύνει αν απολαύσει ελεύθερη βοσκή και ελεύθερη βοσκή θα απολαύσει αν διαλυθεί η πολιορκία κι ο πόλεμος των Ασσυρίων ώστε με την παχύτητα του ζώου που μέλλει να ολοκαυτωθεί θα φανερώσει η ευχή τη διάλυση της πολιορκίας και του πολέμου.

Πιανάτω νοείται και αντί του ας δεχτεί ο Θεός το όλοκαύτωμά σου ως παχύ και ευάρεστο και ονομάστηκε ολοκαύτωμα γιατί όλο το έκαιγαν γιατί από τις θυσίες άλλες καίγονταν όλες κι άλλες μόνο μέρη τους δηλαδή το ξύγγι από την κοιλιά και τα νεφρά και άλλα ομοίως όπως αναφέρονται στην ΠΔ και στο Λευιτικό.

5.Ας σου δώσει ο Κύριος καθώς θέλει η καρδιά σου και πολλές φορές έτσι ονομάζεται η ψυχή επειδή η καρδιά περισσότερο από τα άλλα μέλη του σώματος μετέχει από την ψυχή η καρδία μου λέει και η σαρξ μου ηγαλιάσαντο επί Θεόν ζώντα.

Ας τελειώσει ο Κύριος κάθε καλή και δίκαιη βουλή σου.

6.Εμείς βασιλεύ ελπίζουμε βεβαίως πως για τη δική σου αγαθοσύνη και ευθεία καρδιά ο Θεός θα δώσει τη σωτηρία σου και θα σε κάνει ανίκητο κι αυτή τη σωτηρία σου κι εμείς οι φίλοι σου θα απολαύσουμε και θα χαρούμε γι’ αυτήν.

Αν ο Θεός του Ισραήλ συντρίβει και νικά τους εχθρούς τότε βέβαια θα γίνει φοβερός και στο έθνος των Ασσυρίων και μόνο ονομαζόμενος και για τέτοιο φοβερό όνομα του Θεού κι εμείς θα μεγαλυνθούμε κοντά σε κείνους όταν ακουστούμε μαζί με το θείο όνομα.

Επιμένοντας οι φίλοι του Εζεκίου στην προσευχή στο Θεό και τη συντριβή με το βασιλέα και ταπείνωση παρακαλάνε το Θεό να τελειώσει κάθε σωτήριο ζήτημά του.

7.Κι ένας φίλος του λέει με το έλαβα πληροφορία από το Πνεύμα το Άγιο ότι ο Θεός θα τον λυτρώσει γιατί χριστός ονομάζεται ο βασιλεύς επειδή τον έχριαν με το έλαιο του χρίσματος.

Πληροφορηθήκαμε ότι θα ακούσει το βασιλέα ο Θεός ο οποίος και στους ουρανούς κατοικεί και στο ναό επισκιάζει και για τούτο άλλοτε παρακαλάνε το Θεό να εισακούσει από τον ουρανό κι άλλοτε από το ναό και άγιο ονομάζει εδώ τον ουρανό ως αφειρωμένο σε κατοικία του Θεού.

Κάθε σωτηρία που γίνεται σε κάποιον από τη δεξιά του Θεού με δυναστεία γίνεται δηλαδή με υπερβολή δυνάμεως και για τούτο πρέπει να θαρρούμε και να μη φοβόμαστε την παράταξη των εχθρών κι ας φαίνεται πως είναι ακαταμάχητη και φοβερή.

8.Οι εχθροί αυτοί που μας περικύκλωσαν θαρρούν στις πολεμικές καρότσες και άλογα που διαθέτουν και ούτοι και ούτοι θέλει να πει αυτοί γιατί συνήθεια υπάρχει στην εβραϊκή το να διπλασιάζει τις ίδιες λέξεις για περισσότερο πλατυσμό.

Εμείς όμως θα επικαλεστούμε για βοήθειά μας το όνομα του Θεού που υβρίστηκε και ατιμάστηκε από τους εχθρούς. Θα  επικαλεστούμε για το όνομά Του το Θεό βοηθό μας εναντίον των υβριστών Του.

9.Τα παραπάνω ρητά λέχτηκαν από τους φίλους του Εζεκίου στον καιρό του θρήνου και του πολέμου των Ασσυρίων ενώ αυτά λέγονται ύστερα αφού θανατώθηκαν υπό Αγγέλου οι εκατόν ογδοήκοντα πέντε χιλιάδες των Ασσυρίων και ύστερα αφού πια λύθηκε ο πόλεμος όλοι οι Ιουδαίοι χάρηκαν και δόξασαν το Θεό. Οι εχθροί Ασσύριοι συμποδίστηκαν από τη δύναμη του Θεού κι έπεσαν πτώμα ελεεινό και θανατηφόρο ενώ εμείς που ήμασταν πεσμένοι κάτω από το φόβο αναστηθήκαμε κατά το φρόνημα και υψώσαμε την κεφαλή πάνω.

10.Καθώς Κύριε έσωσες το βασιλέα από τα χέρια των εχθρών του έτσι στο εξής κώζε και διαφύλαττέ τον επειδή είναι άξιος σωτηρίας για την αρετή του και επάκουσε πάλι και μας τους φίλους του καθώς και τώρα όσες φορές σε επικαλεστούμε. Έτσι εξηγήθηκε ο ψαλμός στα χρόνια του Εζεκίου που ακολούθησαν αλλά μερικοί βιάζονται να τον εξηγήσουν επί Δαβίδ όταν πολεμούσε τους εχθρούς του και τον ψαλμό σχημάτισε εκ προσώπου των φίλων του αλλά αρμόζει και σε κάθε Χριστιανό που ετοιμάζεται να πολεμήσει το διάβολο επειδή το σώμα με τις αισθήσεις εύχεται και παρακαλεί το Θεό για την ψυχή που πολεμά κι οι δαίμονες εξουδένωσαν το όνομα του Θεού. Άγιο και το Σιών και τον ουρανό ενώ Χριστός του Θεού και βασιλεύς καθε Χριστιανός γιατί είναι χρισμένος με το θείο Μύρο και εν άρμασι και ίπποις οι δαίμονες είναι για τη γρηγορότητα και για την ετοιμασία που έχουν στο να πολεμάνε τους Χριστιανούς όπως και για τους αισθητούς εχθρούς μπορεί να λέγεται ο ψαλμός τόσο των βαρβάρων όσο και των αλλοφύλων και για κάθε αισθητό και ορθόδοξο βασιλέα κι άρχοντα.    

ΨΑΛΜΟΣ Κ΄-20

Κι αυτός ο ψαλμός επιγράφεται εις το τέλος γιατί περιέχει προφητεία και γιατί έλαβε το τέλος και την εκπλήρωσή του στους χρόνους του βασιλέως Εζεκίου. Αφού ασθένησε δηλαδή ο Εζεκίας την αβοήθητη και θανατηφόρα εκείνη ασθένεια κι αφού προστέθηκαν σ’ αυτόν χρόνι δεκαπέντε ζωής όπως γράφεται στην ΠΔ βλέποντας οι φίλοι του το παράδοξο τούτο θαύμα ευχαρίστησαν το Θεό για την υγεία του βασιλέως και τούτων των φίλων τις ευχαριστικές φωνές προς το Θεό σχηματίζει ο παρών ψαλμός και γι’ αυτό λέγεται ζωήν ητήσατό Σε και έδωκας αυτώ κι ο ίδιος βέβαια ο Δαβίδ προγνωρίζοντας την υγεία του γι’ αυτόν εξεφώνησε τούτον τον ψαλμό.

2.Στη δύναμή Σου Κύριε τη βοηθητική κι ανίκητη θα ευφρανθεί ο πιστός βασιλεύς και τούτο το πιστεύουμε από τις προηγούμενες ευεργεσίες που έκανες σ’ αυτόν.

Ο βασιλεύς θα αγαλλιάσει για τη σωτηρία και την υγεία που του έδωσες Κύριε.

προσθήκη ζωής αλλά και κάθε δίκαιη αίτησή του.

Ό τι είπε παραπάνω το λέει κι εδώ διπλασιάζοντας τα λόγια για τη μεγάλη ευχαρίστηση της ευεργεσία από το Θεό επειδή φυσικώ τω τρόπω κείνο που επιθυμεί κανείς με την καρδιά του αυτό πολλάκις αναφέρει και ζητεί και με τα χείλη και θέληση εδώ νοούμε την αίτηση.

4.Επειδή Εσύ Κύριε πρόφτασες και πριν Σου ζητήσει ο βασιλεύς Συ πολλάκις τον ευεργέτησες γιατί ευλογίας χρηστότητος εδώ θα εννοήσουμε τις ευεργεσίες από τη χρηστότητα του Θεού που έγιναν στον Εζεκία.

Αριθμεί τις ευεργεσίες που του έδωσε ο Θεός δηλαδή ότι πριν από όλα του χάρισε το διάδημα και την κορώνα της βασιλείας.

5.Συ Κύριε χάρισες όχι μόνο νίκη αλλά και ζωή και υγεία στον Εζεκία ώστε να μη νικηθεί απ’ τους εχθρούς του ποτέ αλλά κι ούτε κι από την ασθένειά του να πεθάνει γιατί και τα δυο νοούνται εδώ.

Κι όχι μόν χάρισες Κύριε απλώς ζωή στον Εζεκία αλλά και ζωή μακρόχρονη. Το εις αιώνα αιώνος κυρίως γράφεται για το μέλλοντα και ατελεύτητο αιώνα αλλά μερικές φορές και για το μακροχρόνιο διάστημα με τον παρόντα χρόνο κι αιώνα. Άλλοτε πάλι το γράφει και για το βέβαιο και αμετάτρεπτο του πράγματος όπως κι εδώ τώρα δηλαδή έδωσες σ’ αυτόν ζωή και μάλιστα ζωή μακροχρόνια και μακρότητα ημερών βέβαιη όπως λέγεται και για την αιώνια ζωή.

6.Αφού λοιπόν ο βασιλεύς Εζεκίας έλαβε τη βοήθεια του Θεού και ευεργεσία όχι μόνο λυτρώθηκε παραδόξως από τους εχθρούς αλλά και έλαβε δεικαπέντε χρόνους ζωή παραπάνω ώστε να γίνει μεγάλος και ένδοξος σε όλα τα έθνη τόσο που κι οι βασιλείς έστελναν χρήματα και πρέσβεις ζητώντας τη φιλία του για την επισκοπή και την εξαιρετική πρόνοια που έλαβε παρά Θεού.

Όχι μόνο δόξασες τον Εζεκία Κύριε αλλά και ακόμα θα τον δοξάσεις και μεγαλύτερο θα τον κάνεις με τις ευεργεσίες Σου προς αυτόν.

7.Η ευλογία άλλοτε δηλώνει την ευφημία και έπαινο όπως ευλόγει η ψυχή μου τον Κύριον και άλλοτε τη χάρη και ευεργεσία όπως προέφθασες αυτόν εν ευλογίαις χρηστότητος αλλά δηλώνει ακόμα και τη μετάδοση του αγιασμού όπως εδώ. Κάποτε πάλι δηλώνει και τη βλασφημία κατά φράση εναντί όπως είπε ο διάβολος για τον Ιώβ ή μην εις πρόσωπον σε ευλογήσει δηλαδή βλασφημήσει όπως δηλώνει και τον χαιρετισμό όπως είπε ο Ελισσαίος προς Γαζή και εάν εύρης άνδρα ουκ ευλογήσιε αυτόν δηλαδή δε θα τον χαιρετήσεις και άρα Σύ Κύριε θα δώσεις στον Εζεκία ευλογία δηλαδή ευφημία και μετάδοση αγιασμού επειδή το δώης ευκτικό είναι αντί του μέλλοντος δώσεις λαμβανόμενο εδώ.

Από του προσώπου Σου δηλαδή με την επισκοπή Σου γιατί ευθύς που Εσύ Κύριε επιβλέψεις στον Εζεκία αυτός θα γεμίσει από χαρά.

8.Ο βασιλεύς δεν ελπίζει σε στρατεύματα ούτε σε πλούτο ή άλλα τέτοια μάταια πράγματα παρά μόνο Εσένα τον ελεήμονα και βοηθό Θεό και για τούτο και δε θα σαλευτεί από τους εχθρούς.

9.Του Θεού το χέρι είναι η θεία Σου δύναμη στη οποία εύχεται να πέσουν όλοι όσοι βλασφημού το Θεό κι η δύναμή Σου Κύριε ας βρεθεί δηλαδή να τιμωρήσει όλους τους εχθρούς Σου κι η δεξιά Σου να βρει δηλαδή να καταφθάσει και να παιδεύσει όλους όσους σε μισούν.

10.Όλους τους εχθρούς Σου θα καταπαύσεις με το πυρ του θυμού Σου Κύριε. Κλίβανο ονομάζει το φούρνο και σε καιρό του προσώπου Σου είπε αντί του εν τω καιρώ της κριτικής Σου επισκοπής όταν τους δεις όχι με μάτι χαροποιό αλλά με ανήμερο και εχθρικό γιατί πρόσωπο Κυρίου επί ποιούντας κακά του εξολοθρεύσαι εκ γης το μνημόσυνον αυτών.

11.Προλέγοντας την απώλεια που μέλλουν να λάβουν οι εχθροί του Θεού αριθμεί εδώ τα είδη των τιμωριών που θα δοκιμάσουν δηλαδή όταν δοκιμάσουν τη θεϊκή οργή τότε θα ταραχτούν από κάθε μέρος απορώντας και θα καούν κι ο καρπός των χωραφιών τους θα διαφθαρεί και το σπέρμα τους δηλαδή τα τέκνα τους μέλλουν να αφανιστούν από τη γη και τους ανθρώπους.

12.Αυτά τα παραπάνω θα πάθουν οι εχθροί Σου Κύριε επειδή κίνησαν εναντίον Σου κακα βλασφημώντας το όνομά Σου το ένδοξο και επιβουλεύοντας και κακοποιώντας τους δούλους Σου.

Κι ας μελάτησαν πολλά κακά και εναντίον Σου Κύιρε και εναντίον των δούλων Σου όμως δε θα μπορέσουν να μείνουν στις μελέτες και τις αποφάσεις τους επειδή θα αφανιστούν οι βουλές τους.

13.Κάθε άνθρωπος που φεύγει νώτος και πλάτη γίνεται σε κείνους που τον κυνηγούν επειδή κι άλλο μέρος του σώματός του δε φαίνεται παρά μόνο η πλάτη. Τους εχθρούς Σου λοιπόν Κύριε θα κάνεις να φεύγουν από το φόβο τους και να μη μπορούν να σταθούν ενώπιόν Σου.

Εδώ είναι σχήμα υπερβατό που εξομαλίζεται έτσι αν θα φυλάξουμε την ακολουθία του νοήματος εν τοις περιλοίποις αυτών ετοιμάσεις το πρόσωπόν Σου δηλαδή ούτε κείνοι που μένουν από όσους σφαγούν στον πόλεμο εχθρούς Σου θα φύγουν και θα γλιτώσουν όχι παρά θα τιμωρήσεις κι αυτούς.

14.Υψώθητι Κύριε εν τη δυνάμει Σου όπως είπαμε πιο πάνω.

Είπαμε και πιο πάνω το άσω και το ψαλώ τι σημαίνει αλλά και στο Δαβίδ προσαρμόζοντάς τα για λόγου του ώστε το Κύριε εν τη δυνάμει Σου ευφρανθήσεται ο βασιλεύς και επί τω σωτηρίω Σου αγαλλιάσεται νοούμε ότι το είπε ο Δαβίδ στο Δεσπότη Χριστό που είναι δύναμη Θεού Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν. Αυτός ο ίδιος είναι και Σωτήρ Αυτός γαρ σώσει τον λαόν Αυτού και προς τον Πατέρα είπε το Κύριε εν τη δυνάμει Σου και προς τον Υιό το και επί τω σωτηρίω Σου δηλαδή θα ευφρανθεί ο βασιλεύς για τη σωτηρία του που έγινε από Σένα κι έτσι τα ακόλουθα ρητά μπορούν να λέγονται άλλα προς τον Πατέρα κι άλλα προς τον Υιό κι αληθώς αγαλλίασε και ευφράνθηκε ο Δαβίδ επειδή θεάθηκε και μετά θάνατο το μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως γιατί αν φορώντας ακόμα το σώμα αυτό το παχύ και σκοτεινό προείδε τα μέλλοντα με τους οφθαλμούς της ψυχής του πολλώ μάλλον τα είδε καθαρότερα μετά το θάνατο κι αφού εξεδύθη το σώμα.

Ακολούθως πόθο και επιθυμία θα νοήσουμε κείνονπου είχε να δει τη ενανθρώπηση του Σωτήρος της οποίας προείδε μόνο τον τύπο. Θέληση των χειλέων του νοούμε να θέλει πάντοτε να ψάλλει στο Θεό αλλά και αληθινά πάντοτε ψάλλει μεταχειριζόμενος τα χείλη των Χριστιανών που καθημαρινώς ψάλλουν και αναγινώσκουν τους ιερούς ψαλμούς. Ζωήν ητήσατο και έλαβε γιατί πολλάκις κινδύνεψε να πεθάνει από τους εχθρούς του και μόνο και μόνο με τη  προσευχή του γλίτωσε απ’ αυτούς. Και μεγάλη ήταν η δόξα του εν τω σωτηρίω Σου δηλαδή για τη σωτηρία από Σένα αφού δοξάστηκε αληθινά γιατί από τη ρίζα του και το σπέρμα βλάστησε η σωτηρία μας δηλαδή ο Δεσπότης Χριστός και μέγας έγινε και περιβόητος ευφρανείς αυτόν εν χαρά μετά του προσώπου Σου δληαδή θα τον χαροποιήσεις διαμέσου του Υιού Σου αφού πρόσωπο Πατρός ο Υιός καθώς ο ίδιος είπε ο εωρακώς Εμέ εώρακε τον Πατέρα. Εχθρούς λοιπόν Θεού θα νοήσεις τους μισόχριστους Ιουδαίους στους οποίους καταράται και προφητεύει όσα κακά έπαθαν και των οποίων το σπέρμα και το γένος όλο διαεφθάρη με κοινή φθορά από τους Ρωμαίους δηλαδή που σταύρωσαν τον Κύριο επειδή κείνοι οι Ιουδαίοι που ήταν σπαρμένοι στα άλλα μέρη του κόσμου γλίτωσαν τον αφανισμό εκείνο. Θήσεις αυτούς ως κλίβανον πυρός εις καιρόν του προσώπου Σου δηλαδή του Υιού Σου επειδή μετά την ένσαρκη παρουσία του Χριστού άρχισαν να έρχονται σ’ αυτούς τα κακά αφού ο Χριστός είπε δια τούτο αρθήσεται αφ’ ημών η βασιλεία του Θεού και εν τοις πειλοίποις Σου δηλαδή σε όσους Εβραίους πιστέψουν σε Σένα τον Υιό θα ετοιμάσεις δηλαδή θα κοσμήσεις και θα δοξάσεις το γένος τους γιατί δόξα έγινε στους Εβραίους να γίνουν πατέρες των αποστόλων κι ας είναι από όλους μισητοί κι από μόνοι τους. Προσαρμόζεται ο ψαλμός στον ορθόδοξο ηγεμόνα κατά των πολεμίων βαρβάρων όπως κι ο προηγούμενος ψαλμός.

ΨΑΛΜΟΣ ΚΑ΄-21

1.Εις το τέλος υπέρ της αντιλήψεως της εωθινής. Φανερώς αναφέρεται στο Χριστό επειδή προφητεύει για την ενανθρώπηση και το σωτήριο πάθος Του τα οποία κι έλαβαν τέλος. Επιγράφεται λοιπόν υπέρ της αντιλήψεως γιατί περιέχει παρακάλεση του Χριστού να έρθει σ’ Αυτόν από τον Πατέρα αντίληψη και βοήθεια να Τον ενδυναμώσει στο πάθος. Πρόσκειται της εωθινής δηλαδή του Χριστού επειδή κι ο Χριστός όρθρος ονομάζεται δηλαδή ημέρας αρχή αφού αληθινά ανέτειλε ο Χριστός σε μας τους εν σκότει της πλάνης ήλιος της δικαιοσύνης και Φως γνώσεως. Παρακαλούσε λοιπόν ο Χριστός ως άνθρωπος τον Πατέρα να διδάξει να προσευχόμαστε κι εμείς στον καιρό του θανάτου μας επειδή στον καιρό του θανάτου φυσικά δειλιάζει κι ο πλέον δίκαιος. Μερικοί νοώντας πρόθεση αντί προθέσεως τη υπέρ αντί περί όπως συνηθίζεται στους παλαιούς το σχήμα αυτό κι έτσι περί των Παθών του Χριστού υπάρχει επειδή αντίληψη είναι αυτά εωθινή γιατί τότε περισσότερο έλαμψε σε μας ο νοητός όρθρος δηλαδή ο Χριστός που νίκησε με το θάνατο τον έχοντα το κράτος του θανάτου τουτάστι το διάβολο.

2.Ο λόγος είναι τώρα δειλίας ανθρώπινης ίδιος και χαρακτηριστικός αλλά πιστώνει την αληθινή ενανθρώπηση του Χριστού δηλαδή πιστώνει ότι ήταν τέλειος άνθρωπος κι ακολούθως υποκείμενος στο φόβο το φυσικό. Πρόσχες Μοι είπε στον Πατέρα επειδή κείνοι που παραδίδουν κάποιον στους δημίους σε θάνατο γυρίζουν τα μάτια τους και δε βλέπουν πια το μέλλοντα να θανατωθεί. Ινατί εγκατέλιπές Με; Τούτο το λόγο τον λέει ο Κύριος όχι πως χωρίστηκε ποτέ απ’ Αυτόν ο Πατήρ αφού μια φορά η ανθρωπότητά Του ενώθηκε καθυπόσταση με το Υιό και Θεό παρά το λέει για τη δειλία του θανάτου αφού λέει αν Εσύ Πάτερ δεν εμποδίσεις από Μένα τη βοήθειά Σου Εγώ δε θα δειλιάσω το θάνατο. Για τη δειλία αυτή και στην ΚΔ οι Ευαγγελιστές διηγούνται ότι προσευχήθηκε στον κήπο και παρακάλεσε να παρέλθει απ’ Αυτού το ποτήριο του θανάτου Πάτερ λέγοντας ει δυνατόν εστι παρελθέτω απ’ Εμού το ποτήριον τούτο και αυτήν την αρχή του ψαλμού φώναξε ο Κύριος με μεγάλη φωνή στο Σταυρό λέγοντας εβραϊστί Ηλί Ηλί λιμά σαβαχθανί δηλαδή Θεέ Μου Θεέ Μου ινατί Με εγκατέλιπες; Δηλαδή γιατί Με άφησες να λάβω δειλία στον καιρό που ξέρεις ότι το πνεύμα είναι πρόθυμο ενώ η σαρξ ασθενής; Και γιατί παραχώρησες να θανατωθώ γνωρίζοντας πως Εγώ δε έπραξα κάτι άξιο θανάτου;

Οι τιμωρίες των αμαρτιών Μου είναι μακριά από τη σωτηρία Μου δηλαδή δεν την εμποδίζουν επειδή τέτοιες τιμωρίες κι αμαρτίες δεν υπάρχουν ολότελα σε Μένα ανομίαν γαρ ουκ εποίησεν γιατί ο θάνατος των αμαρτωλών είναι επιτίμιο κι όχι των αναμαρτήτων. Το πρόσωπο όλης της ανθρωπίνης φύσεως ενδύεται εδώ ο Χριστός ως συγγενής της κι ως εκ προσώπου της λέγοντας γιατί Εμένα τον καθόλου άνθρωπο εγκατέλιπες Θεέ Μου να πεθάνω; Κι έπειτα λέει και την αιτία της εγκαταλείψεως δηλαδή ότι οι καταδίκες Μου υπέρ των αμαρτιών Μου είναι μακρά από τη σωτηρία κι Εγώ μακρυσμένος από αυτήν γιατί αν άγγιζα τη σωτηρία βέβαια θα γλίτωνα από το θάνατο.

3.Αυτός ο λόγος εκπλήρώθηκε τη μέρα κείνη που έφαγε ο Κύριος το μυστικό δείπνο με τους μαθητές Του γιατί πράγματι τη Μεγάλη Πέμπτη κατά τη νύχτα προσευχήθηκε ο Κύριος στο χωρίο Γεθσημανή και τούτο το φανέρωσαν οι Ευαγγελίστές στην ΚΔ αλλά και πως πριν τη νύχτα προσευχήθηκε κατά την ημέρα της Μεγάλης Πέμπτης το φανερώνει τούτο το ρητό. Μην παραξενεύεσαι αναγνώστη γιατί ο προφήτης έβαλε ύστερα το ρητό ενώ έγινε πριν το προηγούμενο επειδή τέτοια είναι τα λόγια των προφητών. Κι η αφορμή είναι να μη φαίνονται ότι από λόγου τους λαλούν παρά κείνα μόνο λαλούν όσα θα ακούσουν από το Πνεύμα το ΄Αγιο που τους εμπνέει. Άρα τη μέρα που θα παρακαλέσω να παρέλθει από μένα ο καιρός του θανάτου και δε θα Μου εισακούσεις κι ομοίως και τη νύχτα θα παρακαλέσω γι’ αυτό και ουκ εις άνοιαν Εμοί γιατί δε Μου εισακούεις. Επειδή εγώ ενόησα ότι για τούτο δε Με εισακούεις να Με ελευθερώσεις από το θάνατο για τη σωτηρία δηλαδή των ανθρώπων για την οποία και σαρκώθηκα. Μέρα και νύχτα είναι κι ο καιρός της Σταυρώσεως επειδή από ώρας έκτης έως ενάτης έγινε σκότος ώστε η μέρα εκείνη ήταν ημερονύκτιο όταν ο Κύριος παρακάλεσε τον Πατέρα να συγχωρήσει τους σταυρωτές Του αλλά δεν εισακούστηκε αφού όλοι παραδόθηκαν στον κοινό αφανισμό κι αίτιό του ήταν κάτι που το ήξερε καλώς δηλαδή γιατί έμελαν να συκοφαντήσουν και την ανάστασή Του κι έμελαν και να διώξουν και τους αποστόλους Του και με όα αυτά να αυξήσουν περισσότερο την αμαρτία.

4.Άγιο καλεί τον κατουσία ενωμένο με τον Πατέρα Θεό Λόγο που πάλι ήταν ενωμένος καθυπόσταση με το πρόσλημμα της ανθρωπότητας κι έλεγε στο Ευαγγέλιο κι ο ίδιος Εγώ εν τω Πατρί εν εμοί εστι. Έπαινος του Ισραηλ ο Πατήρ επειδή οι Ιουδαίοι τον καιρό εκείνο καυχιόντουσαν πως είχαν τη θεογνωσία μόνοι και μόλο που δεν έκαναν κρίση ορθή και δίκαιη ούτε κι είχαν αρετή. Κατοικείς εν τω Υιώ δείχνει ότι κι ο Υιός θέλει τη σωτηρία των ανθρώπων και δεν αποφεύγει το θάνατο της ανθρωπότητας επειδή ένα είναι το θέλημα του Πατρός και του Υιού.

5.-6.Ενώνει ο Κύριος τον εαυτό Του με τους θλιβομένους και πειραζομένους λέγοντας πως οι κατά σάρκα πατέρες μας δηλαδή οι Πατριάρχες και Προφήτες όσοι έλαμψαν πριν από τη δική Μου παρουσία στη ζωή αυτή είχαν την ελπίδα σε Σένα Πάτερ Μου και έβγαλαν φωνή τον καιρό των κινδύνων και ελευθερώθηκαν απ’ αυτούς. Κείνους λοιπόν μιμούμαι κι Εγώ γιατί είμαι όμοιός τους κατά το ανθρώπινο κι όμοίως με κείνους Σε παρακαλώ κι Εγώ. Συνηθίζει ο προφητάναξ να λέει διπλές και τριπλές λέξεις σε ένα και το αυτό πράγμα για να φανερώσει μ’αυτές περισσότερο τον τόνο κι επιθυμία της καρδιά του. Λύτρωση κινδύνου όχι μόνο επί του σώματος αλλά και επί της ψυχής όταν δηλαδή η ψυχή γενναίως υπομένει τουςπ όνους και θλίψεις και δεν πάσχει τίποτε δειλό ή ανάξιο της προαιρέσεώς της γιατί έτσι και μόλο που φονεύτηκαν λέγονται ότι νίκησαν γιατί έμειναν ανίκητοι κατά την ψυχή.

7.Τούτο το λόγο είπε ο Κύριος ταπεινώνοντας και εξευτελίζοντας τον εαυτό Του γιατί κι ο Προφήτης και βασιλεύς κύνα τεθνηκότα δηλαδή σκύλο ψόφιο ονομάζει τον εαυτό του στην ΠΔ. Αν λοιπόν ο αναμάρτητος Ιησούς έτσι εξευτελίζει τον εαυτό Του τι να πούμε πια εμείς οι αμαρτωλοί και άξιοι πάσης ευτελείας; Ονόμασε μάλιστα και σκώληκα τον εαυτό Του για το άσπορο της γεννήσεώς Του αφού όπως ο σκώληξ γεννιέται μέσα στη γη χωρίς σπέρμα όταν έρθει άνωθεν βροχή έτις κι ο Χριστός γεννήθηκε ασπόρως άνωθεν όταν δηλαδή επήλθε το Πνεύμα το Άγιο στην Παρθένο. Σκώληξ για τούτο λέγεται ο Χριστός. Κι όχι πάλι άνθρωπος για την υπέρ φύση και υπέρ άνθρωπο γέννηση και σύλληψή Του. Σκώληξ λέγεται και καθότι έφερε τη σάρκα σα δόλωμα στους δαίμονες υποκάτω της οποίας ήταν κρυμμένο το άγκιστρο της Θεότητος γιατί δόλωμα γίνεται στα ψάρια ο σκώληξ κι έγινε κι ο Χριστός δόλωμα κατά την ανθρωπότητα για να πιάσει το μέγα και νοητό κήτος το διάβολο που κολυμπούσε στη θάλασσα του παρόντος βίου αφού έφαγε το δόλωμα εκείνος δηλαδή θανάτωσε και κατάπιε την ανθρωπότητα του Χριστού και πιάστηκε από το άγκιστρο της Θεότητός Του πάνω στο οποίο ήταν η ανθρωπότητα κι έτσι διέρρηξε τον παμφάγο και τον θανάτωσε. Κι όπως ο σκώληξ φαίνεται βέβαια ευτελής κατά το είδος αλλά κατατρώγει κι αφανίζει την ύλη στην οποία βρίσκεται έτσι κι ο Χριστός ευτελής ήταν κατά το φαινόμενο αλλά κατά το νοούμενο ήταν αφανιστικός κι αντικειμένης δυνάμεως των δαιμόνων.

Το ρητο προφητεύει καθαρά τις ατιμίες εκείνες και τα περιγελάσματα που έκαναν στον Κύριο οι Ιουδαίοι στον καιρό του πάθους εμπαίζοντας και χλευάζοντάς Του και μπορεί να είναι ένα και το αυτό το όνειδος των ανθρώπων και το εξουθένημα λαού αλλά μπορεί να νοείται ότι όνειδος έγινε ο Κύριος ανθρώπων δηλαδή των Ρωμαίων στρατιωτών κι εξουδένημα λαού δηλαδή των Ιουδαίων.

8.-9.Αυτά τα λόγια θα βρεις στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο στην ΚΔ γιατί γράφεται εκεί οι δε παραπορευόμενοι αβλασφήμουν Αυτόν κινούντες τας κεφαλάς αυτών και λέγοντες ο καταλύων τον ναόν και εν τρισίν ημέραις οικοδομών σώσον Σεαυτόν πέποιθεν επί τον Θεόν ρυσάσθω νυν Αυτόν ει θέλει δηλαδή εάν αγαπά Αυτόν και στο κατά Λουκάν πάλι κι ειστήκει ο λαός θεωρών εξεμυκτήριον δε και οι άρχοντες συν αυτοίς λέγοντες άλλους έσωσε σωσάτω Εαυτόν ει ούτός εστι ο Χριστός ο του Θεού εκλεκτός.

10.Με την ένωση ανδρός και γυναικός διαλύεται η παρθενία και τελεσιουργείται το βρέφος κι αφού τελειωθεί ελευθερώνεται το βρέφος και γεννάται αλλά επί της γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού καθώς η σύλληψη ήταν χωρίς ανδρός έτσι κι η γέννηση του βρέφους ήταν υπερφυσική και παράδοξη επειδή η δύναμη του Θεού έλκυσε το βρέφος έξω με τρόπο άρρητο χωρίς να φθαρεί η παρθενία της Θεοτόκου.

Συ Θεέ είσαι η ελπίς μου από την υπομάζια ηλικία μου γιατί από τότε Σε γνώρισα ελπίδα μου συνετισμένος από την καθυπόσταση ενωθείσα Μου Θεότητα αφού είπε ο Ευαγγελιστής Λουκάς το δε παιδίον ηύξανε και εκραταιούτο Πνεύματι πληρούμενον σοφίας και χάρις Θεού ην επ’ αυτό.

11.Στη δική Σου σκέπη ρίχτηκα Πάτερ Μου επειδή δεν είχα επί γης πατέρα.

Ευθύς που συνελήφθην Σε γνώρισα Θεό Μου συνετισμένος από την ενωμένη με Μένα Θεότητα. Από γαστρός δηλώνει ότι βρίσκονταν στην κοιλία ή αφού εξήλθε από κει δηλαδή αφού γεννήθηκε.

12.Λένε οι θείοι Ευαγγελιστές περί τούτου Ματθαίος και Μάρκος ότι ο Ιησούς ήρξατο λυπείσθαι και αδημονείν τότε που οι μαθηταί πάντες αφέντες Αυτόν έφυγον.

13.Μόσχους ονομάζει εδώ ο Κύριος το δημώδες πλήθος των Ιουδαίων για το νεότερο και άτακτό τους ενώ ταύρους τους Αρχιερείς και Γραμματείς και Πρεσβυτέρους του λαού για το παλαιό της ηλικίας και το εξάρχον και κορυφαίο κι αυτούς ονομάζει και παχείς για τις πολλές δωρεές και αγαθά που έλαβαν από το Θεό αφού προείπε ο Μωυσής περί αυτών και έφαγεν Ιακώβ και ενεπλήσθη κα απελάκτισεν  ηγαπημένος ελιπάνθη επαχύνθη επλατύνθη και εγκατέλιπε τον Θεόν τον ποιήσαντα αυτόν και αλλού στην ΠΔ παροοιάζει το λαό του Εφραίμ με τη δάμαλι την παροϊστρώσα και αγαπώσα το νείκος.

14.Άνοιξαν εναντίον Μου οι Ιουδαίοι το στόμα και έλεγαν στον Πιλάτο άρον άρον σταύρωσον Αυτόν.

15.Οστά ονομάζει ο Κύριος τους αποστόλους Του επειδή συγκρατούν και στερεώνουν το νοητό σώμα της Εκκλησίας Του όπως τα οστά το αισθητό σώμα. Αυτοί διασκορπίστηκαν στο καιρό του πάθους πάντες γαρ αφέντες Αυτόν έφυγον είπε ο ευαγγελιστής Ματθαίος και προείπε ο Ζαχαρίας πατάξω Τον ποιμένα και διασκορπισθήσονται τα πρόβατα της ποίμνης ενώ εξεχύθη λέει για τους αποστόλους πάλι την κίνηση από το Χριστό και το χωρισμό απ’ Αυτόν.

Η καρδιά μου ανέλυσε από τη θλίψη καθώς το κερί από τη φωτιά και τελείως ασθένησε. Κοιλία ονομάζεται εδώ όλο το κοίλο μέρος δηλαδή το σώμα.

16.Η δύναμή του έπηξε από το πυρ της λύπης και θλίψεως κι έφυγε η ικμάδα του ολόκληρη.

Το ρητό αυτό εκπλήρώθηκε όταν οι ψευδομάρτυρες μαρτύρησαν κατά του Ιησού αλλά αυτός δεν αποκρίθηκε σε τίποτε παρά στάθηκε σιωπηλός. Εκπληρώθηκε τούτο και όταν δίψασε πάνω στο Σταυρό και κανείς δε βρέθηκε να Τον δροσίσει με νερό που δίψαγε.

Χους θανάτου ο τάφος επειδή χώνονται μέσα του τα σώματα τα νεκρών κι εκεί με κατέβασες Κύριε επειδή ήθελες τη σωτηρία των ανθρώπων.

17.Ταύροι οι Ιουδαίοι ονομάζονται εδώ γιατί ήταν κάτω από το ζυγό του νόμου σαν ταύροι και βόδια κι ας παράβαιναν το νόμο. Σκύλοι ονομάζονται οι στρατιώτες των εθνικών Ρωμαίων ως ακάθαρτοι κατά το νόμο και αδιάντροποι όπως κι οι σκύλοι αφού έτσι ονόμασε κι ο Χριστός τη Χαναναία ως εθνική λέγοντάς της ουκ έστι καλόν λαβείν τον άρτον των τέκνων και βαλείν τοις κυναρίοις.

Η συναγωγή των φθονερών Ιουδαίων με περικύκλωσαν.

Έσκαψαν τα χέρις μου και τα πόδια μου με το κατατρύπημα των καρφιών.

18.Μέτρησαν σχεδόν όλα μου τα οστά επειδή με κρέμασαν γυμνό στο Σταυρό και τέντωσαν τόσο δυνατά όλα τα μέλη του σώματός μου ώστε να φαίνονται κι αυτές οι αρμονίες και κλειδώσεις των οστών μου κι ακολούθως μπορούσαν και να τα μετρήσουν όποιοι ήθελαν.

Αυτοί με ερεύνησαν όταν ήμουν κρεμάμενος στο Σταυρό και ζητούσαν να δουν αν είμαι Υιός του Θεού γιατί έλεγαν ει Υιός ει του Θεού κατάβηθι από του Σταυρού.

Κι αφού οι Ιουδαίοι ερεύνησαν και πολυπραγμόνησαν τότε Με γνώρισαν πως είμαι Υιός Θεού βλέποντας όλη την κτίση να συμπάσχει κι ας έμειναν πάλι στη σκληροκαρδία κι απιστία τους επειδή είπε ο ευαγγελιστής Ματθαίος ο εκατόνταρχος και οι μετ’ αυτού τηρούντες τον Ιησούν ιδόντες τον σεισμόν και τα γενόενα εφοβήθησαν σφόδρα λέγοντες αληθώς Θεού Υιός ήν Ούτος. Ερεύνησαν μήπως Τον κατεβάσουν από το Σταυρό οι μαθητές Μου και για τούτο Τον επείδαν δηλαδή Τον φύλαγαν με φύλαξη στρατιωτών.

19.Το ρητό φανερά ερμήνευσε ο ευαγγελιστής Ιωάννης γιατί είπε οι στρατιώται λοιπόν ότε εσταύρωσαν τον Ιησούν έλαβον τα ιμάτια Αυτού και εποίησαν τέσσαρα μέρη εκάστω στρατιώτη μέρος κι τον χιτώνα και ην ο χιτών άρραφος εκ των άνωθεν υφαντός δι’ όλου και είπον προς αλλήλους μη σχίσωμεν αυτόν αλλά λάχωμεν –ρίψωμεν λαχνούς- περί αυτού τίνος έσται ίνα η Γραφή πληρωθή δηλαδή τα παρόντα λόγια του Δαβίδ που προστίθενται εκεί ώστε τα ιμάτια ονομάζονται ραμμένα που διαίρεσαν οι στρατιώτες στον εαυτό τους ενώ ιματισμός ο άρραφος χιτώνας από άνωθεν όλος υφαντός για τον οποίο έβαλαν οι στρατιώτες κλήρους δηλαδή λαχνούς.

20.Επειδή λοιπόνπ άντα τα δεινά έγιναν σε μένα για τούτο Συ Κύριε μη μακρύνεις από λόγου μου τη βοήθειά Σου παρά γρήγορα απόστειλέ μου την αντίληψη και επίσκεψή Σου ώστε να αναστηθώ τριήμερος δηλαδή.

21.-22.Ρομφαία και μάχαιρα εδώ ονομάζονται από τον Κύριο οι Ρωμαίοι στρατιώτες επειδή αυτοί ήταν αρματωμένοι και έφεραν μαχαίρια και τους ίδιους στρατιώτες ονομάζει και σκύλους γιατί ήταν ακάθαρτοι ως εθνικοί και λέοντες ονομάζονται οι Ιουδαίοι για την ασπλαχνία και την αγριότητά τους επειδή διψούσαν το θάνατό μου και για την ενέδρα και παραμόνευμα που έκαναν εναντίον του Κυρίου όπως δηλαδή κι ο λέων παραμονεύοντας πιάνει τα ζωα και τα κατατρώει αφού έτσι τους ονόμασε και παραπάνω αλλά τους ονόμασε και μονοκέρωτες  ως άγρια ζώα με ένα μοναχό κέρατο στο μέτωπο. Ενικώς τους ονόμασε κύνα και λέοντα για το ένα γένος των Ρωμαίων και Ιουδαίων διαμέσου του οποίου γνωρίζουμε τον καθένα από τους Ρωμαίους ή Ιουδαίους επειδή ο καθένας τους ενικώς ονομάζεται Ρωμαίος ή Ιουδαίος. Μονογενή λέει την ψυχή Του ο Κύριος ως μεμονωμένη επειδή μόνη η ψυχή του Χριστού από όλες τις άλλες ψυχές των ανθρώπων ήταν αναμάρτητη και γιατί μόνη αυτή είχε τον Υιό του Θεού ενωμένο με αυτήν καθυπόσταση. Για την ταπείνωση του Χριστού κι ο ίδιος είπε στα Ευαγγέλια μάθετε απ’ Εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία. Για ποια αιτία προσευχήθηκε ο Κύριος προείπαμε όπως και για ποια λύτρωση ζητούσε.

23.Σημείωσε αναγνώστη πως το Πνεύμα το Άγιο που προθεωρούσε όλα αυτά άλλα λέει ως γεγονότα και περασμένα κι άλλα ως μέλλοντα κατά το νόμο κιαι το ιδίωμα των προφητών. Όνομα εδώ να διηγηθεί ο Κύριος της Πατρότητος επειδή Θεό ομολογούσαν οι Εβραίοι και Πατέρα Υιού όμως δεν Τον ήξεραν εφανέρωσά Σου το όνομα τοις ανθρώποις. Αδελφούς Του ονομάζει ο Κύριος τους αποστόλους καθώς κι ο ίδιος είπε μετά την ανάσταση προς τις μυροφόρες υπάγετεαπαγγεόλατε τοις αδελφοίς μου.

Όχι μόνο τους αποστόλους δίδασκε ο Κύριος αλλά και στις συναγωγές των Ιουδαίων παρρησιάστηκε και διηγήθηκε τα μεγαλεία του Θεού και Πατρός αφού περί τούτων λαλεί το παρόν κι αυτή την ίδια τη διδασκαλία κάνει ο Κύριος και από την ανάστασή Του μέχρι τώρα διαμέσου του Ευαγγελίου Του επειδή αυτό αναγινώσκεται παρρησία σε κάθε εκκλησία των Χριστιανών.

24.Επειδή λοιπόν εισακούστηκε ο Κύριος από τον Πατέρα και αναστήθηκε εκ νεκρών για τούτο τώρα παρακινεί τους πιστούς εξ εθνών γιατί πρώτα στα έθνη έστειλε τους αποστόλους ο Κύριος μετά την ανάσταση λέγοντάς τους πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη αφού τα έθνη αυτά είχαν φόβο Κυρίου ονομάζοντάς τους από την αρετή που έδειξαν κι αφού κι ο απόστολος έγραψε άνδρες ισραηλίται και οι φοβούμενοι τον Κύριον ακούσατε και πάλι στον Κορνήλιο εν παντί έθνει ο φοβούμενος τον Θεόν και εργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτός Αυτώ εστι. Επειδή όμως η εκκλησία των Χριστιανών δε συνίσταται μόνο από εθνικούς αλλά κι από Ιουδαίους για τούτο κι ο Κύριος καλεί και αυτούς σε δοξολογία και ευχαριστία Θεού και λέει ακολούθως.

Όλοι οι πιστοί εξ Ιουδαίων δοξάσατε το Θεό γιατί προπάτωρ των δώδεκα φυλών των Ιουδαίων ήταν ο Ιακώβ.

Συναριθμούνται μαζί κι οι δυο λαοί κι οι Ιουδαίοι κι οι εθνικοί επειδή όποιος γνώρισε και πίστεψε στο Χριστό κι αυτός είναι πνευματικός Ισραήλ αφού Ισραήλ μεθερμηνεύεται νουν που βλέπει το Θεό. Προστάζει λοιπόν ο Χριστός τους δυο λαούς να υμνούν και να φοβούνται πάντοτε το Θεό ως Παντοδύναμο. Και στους άλλους Ιουδαίους παραγγέλλει να φοβούνται το Θεό γιατί ο Θεός μπορεί να φέρει σ’ αυτούς όλεθρο κι αφανισμό για τη λύσσα που έδειξαν και δείχνουνκατά του Υιού Του.

25.Δεν παράβλεψε ούτε κι ως ενοχλητική νόμισε τη δέησή Μου ο Πατήρ δηλαδή να νικήσω Εγώ το διάβολο καθό άνθρωπος και να χαρίσω σε σας τη νίκη αυτή. Φτωχό ονόμασε τον εαυτό Του ο Κύριος τόσο για την ευτέλεια της σαρκός όσο και γιατί ήταν πένης κατά τα χρήματα και τον ανθρώπινο πλούτο.

Δε γύρισε ο Θεός και Πατήρ το πρόσωπό Του από λόγου Μου όπως κάνουν κείνοι που αποστρέφονται κάποιον όπως προείπαμε έως πότε αποστρέφεις το πρόσωπόν Σου απ’ εμού;

Ευθύς λοιπόν που φώναξα προς τον Πατέρα άκουσε της φωνής της δεήσεώς Μου.

Τότε έγινε ο έπαινος του Υιού παρά του Πατρός όταν ήρθε από τον ουρανό η φωνή που έλεγε Ούτός εστιν ο Υιός Μου ο αγαπητός εν Ώ ηυδόκησα κι όταν φώναξε ο Πατήρ εκ του ουρανού και δόξασα και πάλιν δοξάσω.

Εξομολόγηση εδώ ονομάζεται από τον Κύριο η αίνεση και δοξολογία κι είναι Μεγάλη Εκκλησία των Χριστιανών επειδή φτάνει έως τα πέρατα της γης και γιατί συνίσταται από μεγάλους και αγίους άνδρες και πάντοτε ο Κύριος υμνεί τον Πατέρα διαμέσου του Ευαγγελίου στο μέσο της εκκλησίας. Παραπάνω είπε απλώς εκκλησία τη συναγωγή των Ιουδαίων ή και την εκκλησία των πιστών στη κάθε μερική επαρχία αλλά τώρα μεγάλη είναι όλη η καθολική εκκλησία των Χριστιανών.

Ευχές ονομάζονται οι υποσχέσεις του Κυρίου δηλαδή η διήγηση του ονόματος του Πατρός Του και η ύμνησή Του.

27.Θα φάνε οι πρώην φτωχοί κατά την ευσέβεια κι αρετή εθνικοί κι οι φτωχοί σε πλούτο ανθρώπινο γιατί ακτήμονες και φτωχοί είναι οι αληθινά Χριστιανοί. Θα φάνε λοιπόν την πνευματική τροφή της ευαγγελικής διδασκαλίας που τρέφει κι αυξάνει την ψυχή.

Θα δοξολογήσουν το Θεό όσοι Τον εκζητούν γιατί δε λυπήθηκε το μονογενή Του Υιό παρά Τον έδωσε σε θάνατο για τη σωτηρία των ανθρώπων. Εκζητεί κανείς το Θεό όταν περπατά τη στράτα των εντολών Του που Τον φέρνει κοντά Του. Και βέβαια φάγονται οι πιστοί το Σώμα του Χριστού κοντά στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και το Αίμα και θα γεμίσουν από Πνεύμα Άγιο και θα αινέσουν το Θεό τριγύρω από την Αγία Τράπεζα ώστε προφητικώς ομιλεί όχι μόνο για τη διδασκαλία του Ευαγγελίου παρά και για τη μυστική τράπεζα του ζωοποιού Άρτου και Οίνου.

Λέει στα Ευαγγέλια ο Κύριος Εγώ ειμι ο άρτος της ζωής και πάλι εάν τις φάγει εκ τούτου του άρτου ζήσεται εις τον αιώνα εάν δηλαδή φυλάει και τις εντολές κι άρα λέει ο Κύριος ότι οι τρώγοντες το σώμα Μου θα ζήσουν κατά την καρδιά και με την καρδιά φανέρωσε από μέρους το όλο ζων ενώ εις αιώνα αιώνος γιατί κι αν πεθάνουν κατά φύση οι αξίως μεταλαμβάνοντες αλλά πάλι θα αναστηθούν εις ζωήν αιώνιον.

28.Μνήμη είναι προεγνωσμένου πράγματος ενθύμηση και φαίνεται απ’ αυτό πως η γνώση του Θεού είναι έμφυτη στους ανθρώπους αλλά στα έθνη το σκότος της πλάνης τη σκέπασε κι αφού ο Κύριος ήρθε ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης τότε μόνο διαλύθηκε το σκότος κείνο της πλάνης κι ενθυμήθηκαν τα έθνη το Δημιουργό τους το Θεό κι έτσι πίστεψαν και επέστρεψαν κοντά Του. Μνησθήσονται λέγεται αντί του θα αξιωθούν μνήμης κι ενθυμήσεως κοντά στο Θεό οι εθνικοί εκείνοι που ήταν ως τότε λησμονημένοι. Βλέπε αναγνώστη πώς μεταχειρίστηκε ο Δαβίδ τα ρητά κατά τάξη γιατί πρώτα είπε ότι μνησθήσονται κι έπειτα δεύτερον επιστραφήσονται και τρίτον προσκυνήσουσιν.

Και γιατί τα λέει αυτά σε καιρό που ούτε όλα τα πέρατα της γης πίστεψαν ούε κι όλες οι πατριές των εθνών; Επειδή το κήρυγμα του Ευαγγελίου έφτασε σε όλα τα πέρατα της γης και σε όλα τα έθνη του κόσμου κι επειδή από κάθε έθνος μερικοί πίστεψαν για τούτο από το μέρος φανέρωσε το όλο και αλλιώς και πατριές ονομάζει τις συγγένειες γιατί είναι φανερό πως κάθε έθνους συγγενείς πίστεψαν στο Χριστό και διαμέσου του Χριστού προσκύνησαν και τον Πατέρα.

29.Ο Χριστός είναι και Βασιλεύς και Δεσπότης των εθνών δώσω Σοι λέει έθνη την κληρονομίαν Σου και την κατάσχεσίν Σου τα πέρατα της γης και για τούτο θα Τον προσκυνήσουν όταν θα ελευθερωθούν υπ’ Αυτού από την τυραννία του διαβόλου.

30.Πίονες είναι οι πλούσιοι που πλούτησαν σε ευσέβεια κι αρετή γιατί πρώτα ήταν φτωχοί σ’ αυτά κι έφαγαν τώρα και έγιναν παχείς στα πνευματικά αγαθά.

Θα προσπέσουν και θα προσκυνήσουν το Χριστό οι νεκροί και στη γη όπως θα αναλύονται επειδή μετά την κοινή ανάσταση παν γόνυ κάμψει Αυτώ τω Πατρί όπως γράφεται στην ΚΔ από τον απόστολο. Κι άλλοι θα υποταχτούν θεληματικώς και με πόθο όπως οι πιστοί ενώ άλλοι στανικώς και με φόβο όπως οι άπιστοι κι οι δαίμονες.

Ο Θεός είναι που ζωοποίησε την ψυχή μου και δεν την άφησε να πεθάνει από την  αμαρτία και επί του Πατρός και επί του Υιού νοούμενο. Κι αλλιώς ζει τω Θεώ η ψυχή μου γιατί ενεργεί όλα όσα είναι αρέσκοντα σ’ Αυτόν όπως κι εκ τουναντίον πέθανε για το δαίμονα καθότι στάθηκε ακίνητο; στις δαιμονικές του υποβολές.

31.Σπέρμα Χριστού δηλαδή τέκνα είναι όλοι κείνοι που γεννήθηκαν γι’ Αυτόν και δι’ Αυτόν μέσω του Ευαγγελίου τους οποίους υπέταξε στον Πατέρα δηλαδή οι Χριστιανοί.

Θα γνωριστεί λοιπόν από το Θεό η εκκλησία εξ εθνών και πιστών που θα έρθει στις μέρες της ενανθρωπήσεως του Υιού.

32.Όσοι αναγεννήθηκαν πνευματικώς με την πίστη θα αναγγέλλουν πάντοτε στους άλλους που μετά ταύτα θα αναγεννηθούν. Τι θα αναγγέλλουν; Τη δικαιοσύνη Του δηλαδή ότι κατέβαλε ο Κύριος δικαίως τον διάβολο που αδικεί τους ανθρώπους.

Το λαό λοιπόν τον οποίο σύστησε στον εαυτό Του ο Κύριος που ήταν και πριν λαός εξωσμένος κι απόβλητος και τον δημιούργησε. Αναγγελήσεται τω Κυρίω προφητεύει και τους Έλληνες στα Ιεροσόλυμα που ζήτησαν να δουν τον Ιησού όπως λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης γιατί προσήλθαν στο Φίλιππο που ήταν από Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και τον ρώτησαν λέγοντας Κύριε θέλουμε τον Ιησούν ιδείν και έρχεται Φίλιππος και λέγει τω Ανδρέα και πάλιν Ανδρέας και Φίλιππος λέγουσι τω Ιησού. Ο δε Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς λέγων ελήλυθεν η ώρα ίνα δοξασθή ο Υιός του ανθρώπου. Ιδού λοιπόν αναγγέλθηκε στο Χριστό παρά των αποστόλων γενεά η ερχόμενη δηλαδή οι Έλληνες οι ερχόμενοι προς Αυτόν οι οποίοι ήταν προοίμιο όλων των εθνικών που προσήλθαν στο Χριστό.

ΨΑΛΜΟΣ ΚΒ΄-22

Τον παρόντα ψαλμό υπαγόρευσε το Πνεύμα το Άγιο εκ προσώπου των εθνών.

1.Ποιμένας είναι ο Κύριος όπως γράφεται στο Ευαγγέλιο Εγώ ειμι ο Ποιμήν ο καλός γιατί ως πρόβατα πλανημένα σε τόπους απωλείας βρήκε τους εθνικούς και τους έφερε σε μάνδρες σωτηριώδεις της εκκλησίας και τους ποιμαίνει και τους βόσκει. Έτσι κάθε εθνικός ευχαριστώντας υπέρ τούτου τον Κύριο Του διηγείται τις ευεργεσίες Του λέγοντας ο Κύριος με ποιμαίνει και άρα δε μου χρειάζεται τίποτε άλλο γιατί δε μου λείπει τίποτε από τα αναγκαία κι επιτήδεια προς τροφή και σωτηρία μου. Πρέπει να ξέρουμε ότι τα πολλά γνωστά πράγματα προφέρονται πολλές φορές χωρίς άρθρο όπως εδώ το Κύριος.

2.Τόπος χλόης είναι η πρακτική αρετή και ύδωρ αναπαύσεως η θεωρητική φιλοσοφία όπου εκεί λέει ο καθένας από τους εθνικούς θα με κατασκηνώσει ο Κύριος που είναι τόπος χλόης. Κι επέμεινε στη μεταφορά της διαποίμανσης επειδή χλόη και νερό είναι η ευτυχία του ποιμνίου και θέλει να πει εδώ ότι με κατέστησε ο Κύριος σε απόλαυση νομής και πνευματικών αγαθών. Άρα τόπος χλόης κι η εκκλησία και χλόη οι Χριστιανοί που ανθούν σε αρετή. Χλόη κι η πίστη των Χριστιανών γιατί νεάζει και ανθεί πάντοτε σαν τη χλόη επειδή η πλάνη των ειδώλων γέρασε πια σαν το χορτάρι και ξεράθηκε.

Το ρητό λέγεται από το λαό τον εξ εθνών για το λουτρό του αγίου Βαπτίσματος επειδή με το πνευματικό αυτό ύδωρ καθαριζόμαστε κι απορρίπτουμε τον κόπο και το βάρος της αμαρτίας και αναπαυόμαστε στο εξής και για τούτο κι ο Κύριος έλεγε δεύτε πρός Με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς. Ύδωρ είναι και το ζωηρό νάμα της διδασκαλίας του Χριστού.

3.Επέτρεψε ο Κύριος την ψυχή μου από την πλάνη των ειδώλων στην αληθινή Θεογνωσία και πίστη.

Δικαιοσύνη εδώ ονομάζει κάθε εθνικός την καθολικώς περιέχουσα όλες τις αρετές ενώ τρίβους της δικαιοσύνης αυτής τις μερικές αρετές επειδή κι αυτές οδηγούν τους παρπατητές της στην καθόλου δικαιοσύνη επειδή ο Κύριος ενανθρώπησε και άνοιξε τις τρίβους και στράτες αυτές των αρετών πρώτος περπατώντας τις κι έπειτα με έργα και λόγια καθοδηγώντας και μας σ’ αυτές.

Για τούτο έκανε τις ευεργεσίες αυτές σε μένα ο Χριστός γιατί ονομάστηκα από το όνομά Του Χριστιανός. Και για τούτο με οδήγησε στις αρετές ώστε να μη βλασφημείται το όνομά Του για τα πονηρά μου έργα και τις κακίες στους εθνικούς.

4.Σκιά θανάτου είναι ο παρών κόσμος γιατί καθώς ο θάνατος χωρίζει την ψυχή από το σώμα έτσι κι ο παρών κόσμος χωρίζει τον φιλόκοσμο από το Θεό κι όποιος είναι μαζί με το Θεό βέβαια κι ο Θεός είναι μαζί του. Σκιά θανάτου κι ο πόνος κάθε θανατηφόρου κινδύνου επειδή παρομοιάζει με το θάνατο για την πικρή θλίψη που έχει και κακά είναι οι πειρασμοί κι οι συμφορές. Βρίσκεται ο Κύριος μαζί με όλους τους αληθείς Χριστιανούς γιατί Αυτός ο ίδιος το υποσχέθηκε λέγοντας και ιδού Εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος.

Ράβδος λέγεται η κρίση η παιδευτική του Θεού και βακτηρία η πρόνοια η ευεργετική Του οι οποίες κι οι δυο παρακινούν τους ανθρώπους στη σωτηρία. Ράβδος κι η παιδεία των αμαρτωλών και βακτηρία το στήριγμα των ολιγοψύχων. Λέει κάθε Χριστιανός Συ Κύριε και τον αμαρτωλό παιδεύεις και τον αποκαμόντα από τον κόπο υποστηρίζεις και με τα δυο μαζί και τους δυο ωφελείς. Αυτή είναι η καλή σύνταξή τους. Αυτές με παρακάλεσαν η ράβδος και η βακτηρία Σου. Κι είπε παρακάλεσαν αντί νουθέτησαν επειδή κείνος που νουθετεί παρακαλεί και ελκύει τους ανθρώπους στο συμφέρον. Ράβδος και βακτηρία κι ο Σταυρός γιατί από δυο ξύλα συντίθεται από τα οποία ορθό η βακτηρία διαμέσου της οποίας ανορθωθήκαμε όσοι πέσαμε στην πλάνη και πλάγιο ξύλο η ράβδος με την οποία χτύπησε ο Χριστός και κατέβαλε τους δαίμονες επειδή όσοι χτυπούν πλαγίως υψώνουν το ξύλο και τον χτυπούν. Πρώτα είπε τη ράβδο κι έπειτα τη βακτηρία αφού πρώτα με το Σταυρό κατέβαλε ο Χριστός το διάβολο κι έπειτα με το Σταυρό μας λύτρωσε από την τυραννία του και επομένως η ερμηνεία είναι ότι ο Σταυρός Σου Κύριε μας παρακίνησε στην ευσέβεια και την αρετή.

5.Όχι μόνο Κύριε με ευεργέτησες αλλά και τρυφή πνευματική μου χάρισες επειδή αυτό δηλώνει η τράπεζα που λέγεται εδώ και μάλιστα την τρυφή αυτή και τράπεζα ετοίμασες ενώπιον των οφθαλμών των εχθρών μου ώστε να τη βλέπουν και να πικραίνονται και να λυπούνται. Εξεναντίας είναι και αντί του εναντίον από κείνο που οι εχθροί μου θέλουν επειδή με εμποδίζουν και σπουδάζουν να με λυπούν ενώ Εσύ Κύριε εκ του εναντίου Κύριε σπουδάζεις να με χαροποιείς με την τράπεζά Σου. Τράπεζα κι η απόλαυση των μελλόντων αγαθών ά ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν Αυτόν. Τράπεζα κι η των Αγίων Μυστηρίων Αγία πάνω στην οποία βρίσκεται ο Μυστικός Δείπνος. Τράπεζα κι η πρακτική αρετή ενώ έλαιο που λυπαίνει την κεφαλή η θεωρία των όντων λόγων και ποτήριο η γνώση περί Θεού γιατί όταν τραφούμε με τη πράξη τότε προκόπτουμε στη θεωρία των γεγονότων κι έπειτα καταξιωνόμαστε και τη γνώση του Θεού. Έλεος είναι αυτός ο ελεήμονας Υιός και Θεός που με την ενανθρώπησή Του κυνγηά πάντοτε κείνους που μέλλονυν να σωθούν εώς ότου τους πιάσει και οίκος η βασιλεία του Θεού όπου αποκατασταίνονται όλοι οι άγιοι και μακρότητα ημερών η αιωνιότητα και αιώνια ζωή.

Έλαιο εδώ εννοεί το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος και κεφαλή το νου από το περιέχον το περιεχόμενο επειδή το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος ιλαρύνει το νου. Έλαιο το χρίσμα του αγίου ελαίου με το οποίο χρίονται όσοι μέλλουν να βαπτιστούν και το άγιο Μύρο γιατί το περισσότερο μέρος του είναι από έλαιο και λέγοντας κεφαλή από το μέρος εννοεί όλον τον άνθρωπο.

Ποτήριο ονομάζει εδώ το πόμα των λόγων και της διδασκαλίας του Ευαγγελίου το οποίο ευφραίνει και μεθά το νου και την καρδιά γιατί προξενεί στον άνθρωπο που το πίνει έκσταση από το πρότερο γήινο φρόνημα και γιατί κρατεί και νικά τους εχθρούς δαίμονες. Ποτήριο και της αναίμακτης θυσίας που περιέχει το ζωήρυτο Αίμα του Κυρίου.

6.Το έλεός Σου Κύριε καταδιώξει με δηλαδή θα ακολουθεί σε μένα εάν με θεάρεστο τρόπο διαπερνώ τη ζωή μου και αποφεύγω την πλάνη των δαιμόνων και των παθών. Καταδιώξει νοείται και ότι θα με ζητήσει ο Κύριος και δε θα μ’ αφήσει να απωλεσθώ.

Θα με καταδιώξει λοιπόν και όταν κατοικώ μέσα στον οίκο Κυρίου και περιφρουρούμαι υπό την σκέπην Του. Οίκος κι η Εκκλησία και συνάθροιση των Χριστιανών μέσα στην οποία κατοικεί ο Κύριος και φαίνεται στους αξίους και συντόμως ειπείν το ρητό τούτο δηλώνει ότι όχι μόνο θα αξιωθώ ελέους παρά Θεού αλλά και θα φυλαχτώ από το Θεό και θα μένω πάντοτε πιστός μέσα στον οίκο του Θεού. Κατοικείν με εν οίκω Κυρίου θα γίνει εις μακρότητα ημερών δηλαδή σε όλη μου τη ζωή.

ΨΑΛΜΟΣ ΚΓ΄-23

Ο ψαλμός αυτός είναι της μιάς Σαββάτων δηλαδή προφητεύει περί της Κυριακής ημέρας κατά την οποία αναστήθηκε ο Κύριος αφού αυτήν κι οι Ευαγγελιστές μίαν Σαββάτων φανερώς ονόμασαν κι αναφέρει εις το τέλος και για την ανάληψη του Κυρίου.

1.Τότε έγινε κτήμα του Κυρίου κατ’ οικείωση όλη η γη με όλα όσα περιέχει όταν ο Κύριος αναστάς από τον τάφο κατά την κυριώνυμη ημέρα στους μαθητές Του λέγοντας εδόθη Μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γηςγιατί από κείνη τη μέρα έγινε του Κυρίου η γη που πριν ήταν κατακυριευμένη από τους δαίμονες. Πανταχού παρών και σε κάθε μέρος της γης αντί των βωμών των ειδώλων κτίστηκαν ναοί του Θεού αφού το κήρυγμα του Ευαγγελίου διέδραμε έως τα πέρατα της Οικουμένης. Πλήρωμα γης είναι οι άνθρωποι που την πληρούν δηλαδή τη γεμίζουν. Κι από όλο το γένος των ανθρώπων φανέρωσε το μέρος που πίστεψε στο Χριστό επειδή όλοι οι άνθρωποι δεν έγιναν του Κυρίου. Με το γενικό όνομα της γης συμπεριέλαβε και τα νησιά γιατί κι αυτά γη είναι.

Το ρητό τώρα επεξηγεί τα παραπάνω γιατί εκείνο που είπε εκεί γη τούτο λέει εδώ οικουμένη και κείνο που είπε εκεί πλήρωμα τούτο λέει εδώ κατοικώντας εν αυτή. Κι ας μην έγιναν οικείοι του Κυρίου όλοι οι άνθρωποι αλλ’ όμως κοντά στους πιστούς Χριστιανούς φάνηκαν πως όλοι έγιναν οικείοι του Χριστού γιατί πληροφορήθηκαν οι πιστοί Χριστιανοί ότι ο Χριστός είναι όλων των ανθρώπων κι όλης της γης Ποιητής και Κύριος.

2.Πρέπει να ξέρουμε ότι ο ΜΒασίλειος λέγοντας ότι θεμέλιο της γης είναι μόνο το Δεσποτικό πρόσταγμα του Θεού κι όχι το νερό ή άλλο στοιχείο κι έτσι φανερώνεται η θέση του ύδατος που έγινε εν αρχή της κοσμογενεσίας. Λέει λοιπόν ο ουρανοφάντορας ότι το νερό βρίσκεται πάνω στη γη σαν αποκρεμασμένο και συνέχεται και δεν τρέχει από πουθενά κι ονομάστηκε το νερό και θάλασσα και ποταμοί για το πολύ πλήθος επειδή άβυσσο το ίδιο νερό ονόμασε ο Μωυσής για το βάθος και σκότος επάνω της αβύσσου. Κι ο Ι.Χρυσόστομος αποδείχνει εδώ ότι το νερό είναι υποκάτω στη γη κι ακολούθως ότι η γη βρίσκεται πάνω στα νερά σα σε θεμέλια και τούτο δεν είναι κανένα παράδοξο γιατί ο Χριστός καθό Θεός Λόγος ήταν που θεμελίωσε τη γη εν αρχή πάντα γαρ δι’ Αυτού εγένετο κι έπειτα προσθέτει και τον παράδοξο τρόπο της θεμελιώσεως της γης πως τη στερέωσε ο Κύριος πάνω στις θάλασσες και τους ποταμούς. Αυτό το λέει ο Δαβίδ όχι γενικώς επειδή αν ήταν έτσι έπρεπε να είναι το νερό κατώτερο από τη γη αλλά ο Μωυσής δίδαξε πως η γη είναι κατώτερη από το νερό. Είναι φανερό λοιπόν ότι μερικώς το λέει γιατί σε πολλά κοιλώματα και φαραγγώδη μέρη της γης τρέχουν και βρίσκονται κάποια μέρη της θάλασσας τα οποία ονόμασε ο Μωυσής θάλασσες με το γενικό όνομα της όλης θαλάσσης. Και τα συστήματα των υδάτων εκάλεσε θαλάσσας κι όχι πως όλη η θάλασσα είναι υποκάτω της γης. Και τι να πούμε για τους ποταμούς που βυθίζονται και χωνεύονται μέσα στη γη και σε πολύ διάστημα τόπου ώσπου πάλι εκβλύζουν πάνω στη γη. Θαυμαστό πώς τόσο βάρος γης και όρη και βουνά τόσο μεγάλα πάνω σε νερά δεν καταβυθίζονται παρά μένουν θεμελιωμένα πάνω τους και συγκρατούνται με το πρόσταγμα του Ποιητή. Ετοίμασε είπε αντί κόσμησε και στερέωσε.

3.Στους ιερείς αναφέρεται το ρητό γιατί παρασταίνει πώς πρέπει να είναι οι όντως ιερείς. Όρος Κυρίου είναι όλος ο ναός μαζί και για το υψηλό και εξέχον και γιατί σαν όρος από κάθε μέρος πνέεται από ανέμους και προσβολές των εχθρών της πίστεως. Τόπος άγιος το άγιο Βήμα και Θυσιαστήριο κάθε ναού. Βλέπε της λέξεως την ακρίβεια γιατί είπε αναβήσεται επειδή προ της εισόδου κάθε ναού συνηθίζουν να κατασκευάζονται κάποια σκαλοπάτια και βαθμίδες ώστε να δειχτεί με αυτά το ύψος της εκκλησίας πάνω από τη γη. Όρος Κυρίου και το ύψος των αρετών τις οποίες προσταξε ο Χριστός δια του Ευαγγελίου Του να εργαζόμαστε και τόπος άγιος η επηγγελμένη Βασιλεία των ουρανών. Όρος και το ύψος της περί Χριστού Θεολογίας ορθών δογμάτων και περί εναναθρωπήσεώς Του.

4.Από τις ερωτήσεις έρχεται στις αποκρίσεις τώρα εδώ και με τα χέρια φανέρωσε τις πράξεις ενώ με την καρδιά τις ενθυμήσεις και λογισμούς. Εκείνος λοιπόν θα ανέβει στο όρος Κυρίου και θα σταθεί σε τόπο άγιο όποιος έχει και τα έργα του ακατηγόρητα γιατί αθώος ο άμεμπτος καλείται και στους λογισμούς καθαρός. Κι όποιος δεν είναι τέτοιος αυτός δεν ανεβαίνει στο όρος Κυρίου ούτε και στέκεται στον άγιο τόπο του κι ας νομίζει πως θα ανέβει και θα σταθεί. Βλέπε αναγνώστη πώς και τα δυο έσμιξε μαζί και καλά έργα και καθαρούς λογισμούς γιατί το ένα χωρίς το άλλο τίποτε δεν ωφελεί.

Εκείνος θα ανέβει στο όρος του Κυρίου όποιος δεν έλαβε την ψυχή του από το Θεό για μάταιο πράγμα δηλαδή να αγαπά τα μάταια πράγματα πράγματα του κόσμου και δε μεταχειρίστηκε την ψυχή του σε πονηρά έργα επειδή και αυτή κτίστηκε επ’ έργοις αγαθοίς όπως γράφεται και στην ΚΔ δηλαδή για να κάνει καλά έργα.

Δεν κάνει όρκους με δόλο και ψεύδος όποιος μέλλει να ανέβει στο όρος Κυρίου επειδή κείνος που κάνει όρκους δολιεύεται ή για να γλιτώσει από χρέος που χρωστά ή για να λάβει κάτι από άλλον χωρίς να του χρωστά εκείνος ο ομνύων των πλησίον αυτού και ουκ αθετών.

5.Όποιος λοιπόν φυλάττει τα παραπάνω αυτός θα λάβει παρά Κυρίου χάρη και δωρεά την παρούσα ζωή δηλαδή ο αγαθός κατά τα έργα και τους λογισμούς καθαρός και από μάταια χωρισμένος και μη ομνύων ψευδώς.

Όποιος λοιπόν εργάζεται τα άνωθεν θα λάβει έλεος παρά Κυρίου στη μέλλουσα ζωή γιατί κάθε άνθρωπος κι ο πλέον δίκαιος έλεος χρειάζεται από το Θεό γιατί αν δεν ενώσει ο Θεός με τους ανθρώπους το έλεός Του και την ευσπλαχνία Του δε θα δικαιωθεί ενώπιόν Του πας ζών γιατί ου δικαιωθήσεται ενώπιόν Σου πάς ζών. Αλλά ποια έργα ανθρώπου καθαυτά μπορούν να βρεθούν αντάξια της Βασιλείας των Ουρανών; Βέβαια δεν είναι άξια.

6.Αυτή η γενεά όσων πολιτεύονται θεαρέστως και φυλάσσουν τις άνωθεν αρετές αυτή αληθώς είναι γενεά ανδρών που ζητούν τον Κύριο δηλαδή που Τον αγαπούν γιατί εκείνος που αγαπά αυτός και ζητεί.

Θεός του Ιακώβ νομίζονταν από τους Εβραίους ο Πατήρ και πρόσωπό Του ο Υιός ο εωρακώς Εμέ εώρακε τον Πατέρα και τον Ιακώβ αναφέρει διαρκώς ως πατέρα των δώδεκα φυλών των Ιουδαίων. Η γενεά τους ζητεί να δει το Θεό κατά τον μέλλοντα αιώνα όταν πρόσωπο με πρόσωπο θα δει το Θεό ως άξιοι όπως γράφεται και στην ΚΔ.

(Διάψαλμα).

7.Εδώ προφητεύεται η εις Ουρανούς Ανάληψη του Κυρίου γιατί φέρνει στο μέσο τους Αγγέλους που διακόνησαν το Χριστό όταν βρέθηκε στη γη και λέει ότι ανέβαιναν στους Ουρανούς με τον αναληφθέντα Χριστό. Κι άλλοι προηγούντο κι άλλοι πρόσταζαν όσους φύλατταν την είσοδο στους Ουρανούς να σηκώσουν τις πορτες. Η σύνταξη είναι οι άρχοντες άρατε τας πύλας υμών δηλαδή σεις οι εξουσιάζοντες τις πόρτες του Ουρανού άρατε αυτάς κι είπε υμών αντί τις δικές σας πόρτες τις οποίες εξουσιάζετε. Και δεν είπε ανοίξτε αλλά άρατε δηλαδή σηκώσετέ τις παντελώς από το μέσο φανερώνοντας με τη λέξη αυτή την αχώρητη δόξα του Χριστού που μέλλει να εισέλθει. Πόρτες είναι οι αγγελικές φυλακές και βάρδιες.

Πύλες αιώνιες ονόμασε τις φυλακές που είναι αιώνιες για το αϊδιο και ποτέ από του αιώνος δεν ανοίχτηκαν αφού ήταν κλεισμένες κι όταν κατέβηκε ο Κύριος λανθάσας όλες τις εν Ουρανώ δυνάμεις.

Βασιλεύς της δόξης και Κύριος της δόξης ο Χριστός ως υπερένδοξος και χορηγός της δόξης και βασιλεύων και κυριεύων όλων των ενδόξων.

8.Ακούγοντας τα λόγια των κάτωθεν προσταζόντων Αγγέλων οι άλλοι ανώτεροι Άγγελοι οι άρχοντες δηλαδή των πυλών του δευτέρου Ουρανού κι άρα του στερεώματος απόρησαν επειδή και ένα μόνο βασιλέα ήξεραν της δόξης τον τρισυπόστατο Θεό τον οποίο έλπιζν πως κατοικεί στον υπερουράνιο τόπο κι άλλωστε και το φόρεμα της σαρκός του Χριστού τους έκανε να εκπλήττονται και ρωτούν κι αυτοί τους προστάζοντες ποιος είναι Αυτός ο βασιλεύς της δόξης;

Κι αποκρίνονται με τέτοια λόγια στους ανωτέρω οι κάτωθεν προστάζοντες Άγγελοι λέγοντας ότι ο Κύριος που ξέρετε Αυτός είναι ο κραταιός και δυνατός και πάλι λέγοντας ο Κύριος είναι ο δυνατός στους πολέμους. Η αναδίπλωση του Κυρίου και του δυνατός φέρει τους ανωτέρω Αγγέλους να γνωρίσουν τον αναλαμβανόμενο και ενταυτώ η αναδίπλωση και μεγαλύνει τη νίκη που έκανε ο αναληφθείς εναντίον του τυράννου διαβόλου γιατί τον πολέμησε και τον κατέβαλε και με το Σταυρό σα δόρυ και κοντάρι κατακονταρρεύοντάς τον και θανατώνοντάς τον.

9.Οι άρχοντες του δεύτερου ουρανού δηλαδή του στερεώματος ακούγοντας όσα είπαν οι διακονούντες Αγγελοι το Χριστό και μαθαίνοντας και χαίροντας για τη σωτηρία των ανθρώπων παρέδραμαν τις φυλακές που είχαν και πρόσταξαν και τους άρχοντες τυο πρώτου ουρανού δηλαδή του υπέρ του στερεώματος λέγοντας τέτοια.

Ακούγοντας οι ΄Αγγελοι του πρώτου ουρανού τα ανωτέρω λόγια των αρχόντων Αγγέλων του κατωτέρου ουρανού δηλαδή του στερεώματος που τους πρόσταζαν απορούν παρομοίως και κείνοι και ρωτούν γι’ αυτό τους προστάζοντες με τα λόγια αυτά.

Κι οι Άγγελοι του στερεώματος δίνουν την απόκριση στους Αγγέλους του πρώτου ουρανού λέγοντας πως ο δυνατός Κύριος και χορηγός των δυνάμεων Αυτός είναι ο βασιλεύς της δόξης και Δεσπότης των δυνάμεων Αυτός που ονομάσαμε βασιλέα της δόξης.

Πρέπει να ξέρουμε ότι οι Εβραίοι προσαρμόζουν τον παρόντα και τον προηγούμενο στους Ιουδαίους τους σκλαβωμένους στη Βαβυλώνα και τον πρώτο για το γυρισμό στην Ιερουσαλήμ επειδή διηγείται χαρμόσυνα ενώ τον άλλο για τη σκλαβιά γιατί παρηγορεί τα λυπηρά εκεί και διδάσκει να μη λυπούνται για τον ξένο τόπο που βρίσκονται επειδή και ο Θεός είναι Κύριος όλης της γης και επειδή καθένας μπορεί να ευαρεστήσει τον Θεό σε κάθε τόπο αλλά ελέγχονται οι Ιουδαίοι φανερά από την τάξη των ψαλμών επειδή αν ήταν όπως λένε έπρεπε να τοποθετηθούν ύστερα ο ένας από τον άλλο εδώ γιατί διηγείται τα χαροποιά μετά την αιχμαλωσία. Ελέγχονται και από τα ρητά του επειδή πού  φαίνεται το έλεος του Θεού να μένει στους Ιουδαίους σε όλη τους τη ζωή; Και το έλεός Σου καταδιώξει με πάσας τας ημέρας της ζωής μου; Και ποιές αιώνιες πύλες έχουν τα Ιεροσόλυμα; Για να αφήσω τις άλλες αποδείξεις.